Kwaliteitscriteria Forensisch Medisch Onderzoek bij slachtoffers in zedenaken

Transcriptie

1 Kwaliteitscriteria Forensisch Medisch Onderzoek bij slachtoffers in zedenaken Auteurs: Landelijk Programma Zeden Kinderpornografie Kindersekstoerisme en Portefeuille Forensische Opsporing Status: Definitief 2.0

2 Inhoudsopgave Kwaliteitscriteria FMO... 3 Forensisch Medisch Onderzoek... 3 Voorbereiding en inrichting Forensisch Medisch Onderzoek... 3 Rolverdeling en verantwoordelijkheden tijdens het Forensisch Medisch Onderzoek... 4 Forensisch medische onderzoeksruimte... 4 Pagina 2 van 5

3 Kwaliteitscriteria FMO Forensisch Medisch Onderzoek Bij een vermoeden van een gepleegd zedenmisdrijf waarbij aannemelijk is dat sporen zijn achtergelaten, wordt samengewerkt met het Team Forensische Opsporing (TFO) om sporen/sporendragers te vinden, veilig te stellen, in beslag te nemen, te (laten) onderzoeken en zo nodig te interpreteren. Als aannemelijk is dat letsels en/of sporen in of op een lichaam te vinden zijn, wordt overgegaan tot een Forensisch Medisch Onderzoek (FMO). Tijdens het FMO werken de forensisch arts en forensisch rechercheur nauw samen, zo nodig ondersteund door een forensisch verpleegkundige (of een ander, zoals bijvoorbeeld een kinderarts). Bij de voorbereiding en inrichting van een FMO in een zedenzaak is altijd een gecertificeerd zedenrechercheur betrokken. Bij acute zedenzaken (tot en met 7 dagen) met een slachtoffer in de leeftijd tot en met 12 jaar, wordt het FMO in beginsel door een daartoe gespecialiseerde arts van het NFI uitgevoerd. Indien het een slachtoffer betreft in de leeftijd van 13 t/m 15 jaar wordt altijd door de zedenrechercheur contact opgenomen met het NFI om te beoordelen of uitvoering van het FMO door het NFI meerwaarde heeft. Het bepalen van de meerwaarde vindt plaats op basis van beschikbare informatie over de fysieke en sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind, in nauwe samenspraak tussen de zedenrechercheur en de forensisch arts van het NFI. Het advies van het NFI is hierbij doorslaggevend. Bij een eventueel verschil van mening tussen beide wordt contact opgenomen met de OvJ. Voorbereiding en inrichting Forensisch Medisch Onderzoek Voorafgaand aan het FMO vindt een voorbereidingsoverleg plaats tussen de forensisch arts, de forensisch rechercheur en de gecertificeerd zedenrechercheur. De zedenrechercheur maakt de tot dan toe beschikbare relevante informatie bekend aan de FO-rechercheur en de FO-arts. In het boek Onderzoekset Zedendelicten wordt ingevuld van welke seksuele handelingen sprake is geweest. Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van informatie die het slachtoffer tijdens het informatief gesprek heeft verstrekt. Tijdens het voorbereidingsoverleg wordt in samenspraak tussen de forensisch arts, de forensisch rechercheur en de zedenrechercheur bepaald: o welke sporen waar kunnen worden aangetroffen en op welke wijze en in welke volgorde deze worden veiliggesteld, met inachtneming van de Forensische Normen (FO-normen); o welke sporendragers (bijv. kleding, maandverband) veilig te stellen en in beslag te nemen; o of en hoe tijdens het FMO DNA-referentiemateriaal wordt afgenomen van het slachtoffer; o welke professionals in de ruimte aanwezig zullen zijn; o hoe de rolverdeling is tijdens het FMO; o of een procedure SOA test verdachte moet worden ingesteld; o hoe om te gaan met de anamnese van kinderen die later nog in een studio gehoord worden (welke vragen zijn medisch gezien van belang om nog voorafgaand aan het FMO te stellen en welke vragen dienen aan bod te komen tijdens een eventueel studioverhoor) De inrichting en de aanpak van het FMO is altijd maatwerk en in alle gevallen afhankelijk van (de belastbaarheid van) het slachtoffer, de beschikbare ruimte en het type sporenonderzoek! De zedenrechercheur zorgt ervoor dat het slachtoffer wordt voorbereid op het FMO. Pagina 3 van 5

4 Rolverdeling en verantwoordelijkheden tijdens het Forensisch Medisch Onderzoek Het FMO vindt plaats in een ruimte waarbinnen zich bevinden: o slachtoffer o forensisch arts o forensisch rechercheur o zedenrechercheur (eventueel uit het zicht) o (eventueel) een forensisch verpleegkundige De zedenrechercheur is verantwoordelijk voor de algehele coördinatie van het opsporingsonderzoek. Indien voorafgaande aan het FMO niet alle noodzakelijke vragen uit het zedenboek zijn beantwoord, zorgt de zedenrechercheur ervoor dat deze alsnog aan het slachtoffer worden gesteld. De zedenrechercheur hoeft niet fysiek in de onderzoeksruimte aanwezig te zijn, maar wel in de directe nabijheid zodat deze (live) de verbale communicatie in de onderzoeksruimte meekrijgt. De zedenrechercheur legt relevante uitlatingen vast in een proces-verbaal. De forensisch arts verzamelt, in goed overleg met de forensisch rechercheur, sporen op en in het lichaam van het slachtoffer. De forensisch arts beschrijft eventueel aangetroffen letsel in het boek Onderzoekset Zedendelicten. De forensisch rechercheur verzorgt de letselfotografie. De forensisch rechercheur voorziet de arts van de onderzoeksmiddelen tijdens het FMO. De forensisch rechercheur stelt de sporen(dragers) veilig en legt de handelingen vast in een proces-verbaal. De forensisch verpleegkundige zorgt tijdens het FMO voor opvang en ondersteuning van het slachtoffer en eventuele begeleiders van het slachtoffer. Na afronding van het FMO bepalen de forensisch arts en de zedenrechercheur in overleg wie de overdracht verzorgt naar de medische discipline en welke informatie daarbij gedeeld wordt. Forensisch medische onderzoeksruimte Ten behoeve van het FMO is er een onderzoeksruimte beschikbaar die bij voorkeur exclusief voor dat doel gebruikt wordt; voldoende ruimte biedt voor het slachtoffer, (3 a 4) professionals, bed, onderzoeksmaterialen, lees/schrijfruimte en werkblad; voldoet aan zodanige normen dat de kans op contaminatie maximaal wordt gereduceerd en dat de kwaliteit van het onderzoek kan worden gewaarborgd. Dit houdt minimaal in: o gladde wanden en vloeren o grondige reiniging voor en na elk onderzoek volgens vast protocol o mogelijkheid tot verduistering o goede verlichting o voorzien van een beweegbare onderzoeksbank met been- en voetsteunen o aanwezigheid van een onderzoeksstoel aan het voeteneinde van de onderzoeksbank o aanwezigheid van een wastafel o aanwezigheid van een ruim werkblad om sporen(dragers) te verpakken o aanwezigheid/beschikbaarheid van de juiste onderzoeksmaterialen: waaronder wegwerphandschoenen, mondkapjes, witte pakken of laboratoriumjassen, schaar, nagelschaar (vrij van DNA), pincet (vrij van DNA). Pagina 4 van 5

5 voldoet aan zodanige normen dat de privacy van het slachtoffer kan worden gewaarborgd. Dit houdt minimaal in: o aanwezigheid van een verplaatsbaar kamerscherm of gordijn o geluiddicht en afgeschermd voor nieuwsgierige blikken o Een rustige en afgeschermde wachtruimte, die bovendien kindvriendelijk is, in de nabijheid van de onderzoeksruimte Overige wensen/vereisten ten aanzien van de ruimtes: Een ruimte waarin politie, forensisch arts en forensisch verpleegkundige kunnen overleggen Een omkleedruimte voor het slachtoffer, aangrenzend aan de onderzoeksruimte Een omkleedruimte voor de forensisch arts / verpleegkundige / rechercheur (zo mogelijk met sluiswerking). de mogelijkheid om in een aangrenzende ruimte live mee te luisteren (t.b.v. de zedenrechercheur) Aanwezigheid van medisch afnamemateriaal en vervangend ondergoed en kleding. Doucheruimte Pagina 5 van 5