Jaarverslag Stichting Opleidings- en Ontwil<l<elingsfonds Afbouw. Den Haag

pwc idcntificatiedoeleinden Opleidings- en Ontwikkelingsfonds A^^jouiv Jaarverslag 2017 Stichting Opleidings- en Ontwil<l<elingsfonds Afbouw Den Haag 25 juni 2018

Accountants N.V, identificatiedoeleinden Inhoud Personalia Personalia Jaarverslag van het bestuur Jaarverslag van het bestuur Jaarrekening 2017 Balans per 31 december 2017 Staat van baten en lasten over 2017 Toelichting op de jaarrekening Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten Overige gegevens 2017 Lasten en statutaire doelen/activiteiten Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 3 3 4 4 10 11 12 13 16 20 24 25 26 Specificaties O&O fonds Afbouw, Den Haag Pagina 2

=h n 1 ll pivv. identificatiedoeleinden Personalia BESTUUR De samenstelling van het bestuur was in 2017 als volgt: Leden, vertegenwoordigers van de werkgeversorganisatie: Onafhankelijk voorzitter: J.J.F. van de Kant Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA): F.Th.M. Rohof H.D. Nijmeijer H.J. Ruys W. Slotboom Vacature Vacature Leden, vertegenwoordigers van de werknemersorganisaties: FNV: P.H. Roos (vicevoorzitter) S. ter Maat H. Plat-van Hooijdonk vacature CNV Vakmensen: R. van Dijk A. van Wijngaarden Administratie: De administratie is gevoerd door het Technisch Bureau Afbouw, Mauritskade 27 te Den Haag en APG GROEP N.V., Basisweg 10 te Amsterdam ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina j 3

Jaarverslag 2017 p i V C identificatiedoeleinden Jaarverslag van het bestuur Doelstelling De stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Afbouw (hierna: O&O Fonds Afbouw), is statutair gevestigd te Amsterdam en feitelijk gevestigd op de Mauritskade 27, 2514 HD te Den Haag KvK.nr. 34127767, is opgericht op 31 december 1999. Het O&O Fonds Afbouw heeft ten doel: het financieren van opleidingen- en ontwikkelingsactiviteiten en van activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van goede arbeidsverhoudingen in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf. De stichting tracht dit doel te bereiken door gelden te innen bij ondernemingen in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf en deze, met andere baten van de stichting aan te wenden voor de financiering van activiteiten. Deze activiteiten zijn: a. de financiering van opleidingen voor het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf; b. de bestrijding van verletkosten van in opleiding zijnde werknemers, onder meer door het zo nodig verstrekken van vergoedingen aan werkgevers bij wie betrokken werknemers in dienst zijn, en die door de werkgevers bij Savantis te Waddinxveen kunnen worden aangevraagd; c. subsidiëren en het (doen) publiceren van de resultaten in de sector van onderzoeksactiviteiten voor het bevorderen van goede arbeidsverhoudingen in het belang van de bedrijfstak; d. de uitgifte van brochures, CAO-boekjes, periodieken en kennisdragers ten behoeve van alle werknemers en werkgevers in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf in het belang van de arbeidsverhoudingen in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vioeren- en natuursteenbedrijf; e. het stimuleren en subsidiëren van de re-integratie van arbeidsongeschikte of met werkloosheid bedreigde werknemers in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf; f. financiering dan wel subsidiëring van werkzaamheden voor het doen van onderzoek en het (doen) publiceren van de resultaten in de sector en het ontwikkelen van projecten ten behoeve van de arbeidsomstandigheden en de bevordering en bescherming van de gezondheid in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf; g. het doen van uitkeringen in verband met loonderving als gevolg van Rouwverlof, Palliatief verlof en Kortdurend verlof zoals bedoeld in het Verlofdeclaratiereglement O&O Fonds Afbouw; h. het geven en/of doen geven van voorlichting over doelstellingen en activiteiten van het fonds; i. het innen van premies ten behoeve van door de werkgeversorganisaties dan wel CAOpartijen afbouw aangegane collectieve verzekeringen; j. de financiering van de Stichting Technisch Bureau Afbouw; k. het direct dan wel indirect verstrekken van suppleties op door werknemers te ontvangen sociale verzekeringsuitkeringen; I. het bevorderen van arbeidsmobiliteit van werknemers in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf; m. financieren van verlofdagen oudere werknemers. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 4

p i V C identificatiedoeleinden Administratie De administratie van het O&O Fonds Afbouw wordt verzorgd door de Stichting Technisch Bureau Afbouw en APG GROEP N.V.. Subsidies Algemeen Het O&O Fonds Afbouw verstrekt subsidies aan instellingen voor het uitvoeren van activiteiten die vallen binnen de statutaire doelstellingen van het fonds. Jaarlijks leggen de subsidieontvangende instellingen verantwoording aan het O&O Fonds Afbouw af over de besteding van de subsidie. De gelden die niet (volledig) zijn verantwoord worden teruggevorderd en kunnen zo nodig opnieuw als subsidie voor het komende boekjaar worden aangevraagd en toegekend. Stichting Technisch Bureau Afbouw (TBA) Het TBA is in 2012 als opvolger van het voormalige Bedrijfschap Afbouw opgericht door sociale partners in de afbouw en heeft twee taken, namelijk sectorale dienstverlening en technisch dienstverlening. De sectorale dienstverlening, bestaat onder meer uit het coördineren van de besluitvormingsprocessen tussen werkgevers en werknemers, het adviseren van het fondsbestuur en cao-partijen en communicatie, het geven van voorlichting aan gebonden en ongebonden werkgevers en werknemers die onder de cao vallen en het coördineren en deels uitvoeren van diverse cao regelingen, vormt de basis van het bestaan van het TBA. Dat betekent dat deze taak prioriteit heeft en tevens dat sociale partners Afbouw het TBA aansturen. Voor het uitvoeren van deze kerntaak ontvangt het TBA subsidie van het O&O Fonds Afbouw. Uit de subsidieverantwoording blijkt dat de subsidie niet volledig is besteed. Het TBA verleent tevens aan derden tegen betaling technisch diensten aan op het gebied van afbouw. Het gaat hierbij om technische adviezen, schadediagnoses, bindende adviezen, vlakheidsmetingen en dergelijke. Opdrachtgevers zijn onder meer afbouwbedrijven, aannemers en particulieren. De baten van deze taak komen ten goede aan de afbouwsector. In 2017 heeft het TBA incidenteel activiteiten uitgevoegd in verband met de tussentijdse wijziging van de cao Afbouw Bter 2017-2021. Deze kosten die met deze incidentele werkzaamheden waren gemoeid, zijn gefinancierd uit de hierboven genoemde baten van de technische dienstverlening. Stichting Savantis Stichting Savantis is het landelijke opleidingscentrum voor de afbouwsector en heeft subsidie ontvangen voor het geven en organiseren van opleidingen en het maken van lesmateriaal. Deze subsidie is volgens de subsidieverantwoording volledig besteed. Stichting Loopbaan en Opleidingsfonds (LOF) Stichting LOF stimuleert opleidings- en arbeidsmarktbeleid en heeft hiervoor subsidie ontvangen. Een deel van de uitbetaalde subsidie is na het afleggen van verantwoording teruggestort. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 5

Jaarverslag 2017 p i V C identificatiedoeleinden Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijf (NOA) De NOA is de ondernemersvereniging voor de afbouwbedrijfstak. De vereniging is opgedeeld in de hoofdsectoren stukadoors- en afbouwbedrijven, plafond- en wandbedrijven, vloeren- en terrazzobedrijven en natuursteenbedrijven. De NOA heeft subsidies ontvangen voor het organiseren en geven van cursussen, scholing en het geven van voorlichting aan werkgevers over de CAO Afbouw en het O&O Fonds Afbouw. Uit de subsidieverantwoording blijkt dat de subsidies volledig zijn besteed. FNV De FNV behartigt als vakbond de werknemersbelangen van de sector afbouw. De FNV heeft subsidie ontvangen voor het geven van voorlichting aan de werknemers over de CAO Afbouw en het O&O Fonds Afbouw. Uit de subsidieverantwoording blijkt dat de subsidie volledig is besteed. CNV Vakmensen CNV Vakmensen is een vakbond voor werknemers die onder meer werkzaam zijn in de afbouwsector en heeft subsidie ontvangen voor het geven van voorlichting aan werknemers over de CAO Afbouw en het O&O Fonds Afbouw. Uit de subsidieverantwoording blijkt dat de subsidie volledig is besteed. Uitvoering cao-regelingen Algemeen De cao Afbouw en de cao Afbouw Bter kennen diverse cao-regelingen die door het O&O Fonds Afbouw worden gefinancierd. Namens het O&O Fonds Afbouw en cao-partijen Afbouw wordt de uitvoering van deze regelingen gecoördineerd door het TBA. Het TBA is bij een deel van de cao-regelingen ook betrokken bij de uitvoering. Bij het O&O Fonds afbouw is geen personeel in dienst. Het TBA voert de bureau- en secretariaatstaken uit die vallen binnen de doelstelling van het O&O Fonds Afbouw. Zoals gezegd is het TBA belast met de uitvoering van een aantal cao-regelingen. Declaratieregeling verlof Werkgevers kunnen tijdens het rouwverlof, palliatief verlof en zorgverlof aan de werknemer doorbetaalde vast overeengekomen loon en werkgeverslasten onder de gestelde voorwaarden bij het O&O Fonds Afbouw declareren. APG is belast met de uitvoering van de declaratieregeling. Overgangsregeling extra verlof oudere werknemers Werknemers die op 31 december 2015 gebruik maakten van de regeling extra verlofdagen oudere werknemers houden volgens de overgangsregeling recht op extra verlofdagen. Onder de gestelde voorwaarden kunnen de werkgevers de extra loonkosten over deze extra verlofdagen declareren bij het O&O Fond Afbouw. APG is belast met de uitvoering van de declaratieregeling. Mijn Loopbaan In het kader van het sectorale beleid over duurzame inzetbaarheid kunnen werknemers gebruik maken van een viertal cao-regelingen die deels door het O&O Fonds Afbouw worden gefinancierd. Het TBA is belast met de uitvoering van deze regelingen. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina j 6

P'H'C idcntificatiedoeleinden 80/90/100-regeling Onder de gestelde voorwaarden kunnen oudere werknemers gebruik maken van de 80/90/100-regeling om de werknemer duurzaam inzetbaar te houden. De werknemer werkt 80% van zijn werkweek, de werkgever betaalt 90% van het voor de verkorting van de arbeidsduur overeengekomen loon en de pensioenopbouw blijft gebaseerd op 100%. Het TBA is belast met de uitvoering van de regeling. De werkgevers kan de loonkosten over de extra verlofuren declareren bij het O&O Fonds Afbouw. APG is belast met de uitvoering van de declaratieregeling. Aanvulling pensioenopbouw bij werkloosheid Een werkloze werknemer die direct voor het ontstaan van de werkloosheid werkzaam is geweest in een dienstverband vallende onder de cao Afbouw heeft onder voorwaarden gedurende maximaal een halfjaar recht op financiering van voortzetting van zijn pensioenopbouw bij BPF Bouw door het O&O Fonds Afbouw. APG is belast met de uitvoering van deze regeling. Eindejaarsuitkering Een werknemer die op 1 november van het kalenderjaar waarin de eindejaarsuitkering betaalbaar wordt gesteld, een WAO/WIA-uitkering ontvangt, heeft recht op een eindejaarsuitkering van het O&O Fonds Afbouw, tenzij hij voor de WAO/WIA minder dan 35% arbeidsongeschikt is verklaard. Werknemers die vanaf 1 januari 2016 instromen in de WAO/WIA hebben geen recht op de eindejaarsuitkering. APG is belast met de uitvoering van deze regeling. Interne ontwikkelingen Bestuur Het bestuur van het O&O Fonds Afbouw is in 2017 in totaal vier keer bijeen geweest. De samenstelling van het bestuur is als volgt: Onafhankelijk voorzitter, NOA zes bestuursleden, FNV vier bestuursleden en CNV Vakmensen twee bestuursleden. Deze samenstelling is conform de statuten van het O&O Fonds Afbouw. Jaarresultaat In 2017 is voor het O&O Fonds Afbouw een premie geheven van 1,11% (2016: tot 19 juni 4,11% vanaf 20 juni 1,11%) over het loon Wet Financiering Sociale Verzekeringen (Wfsv-loon). De premieopbrengst bedroeg 2.249.521. De uitkeringen bedroegen in totaal 5.049.536. Het negatieve saldo van baten en lasten is in mindering gebracht van de algemene reserve. Algemene reserve De algemene reserve dient als weerstandsvermogen om eventuele tegenvallers in de toekomst op te vangen en zal in de komende jaren worden afgebouwd. Risicobeheer Het O&O Fonds Afbouw loopt geen of zeer beperkte risico's op het gebied van krediet, valuta, liquiditeit, rente en milieu. Risico's op juridisch gebied worden afgedekt door belangrijke contracten te laten toetsen door een (externe) jurist. Het O&O Fonds Afbouw maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina j 7

p W C Accountants N.V, idcntificatiedoeleinden Het bestuur van het O&O Fonds Afbouw heeft een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering afgesloten. De polis vergoedt het verlies dat geleden wordt door verzekerde, voortvloeiend uit een claim die tijdens de verzekeringstermijn voor de eerste maal tegen verzekerde wordt ingesteld ter zake van een fout begaan in de hoedanigheid van bestuurder van de rechtspersoon. Toekomstige ontwikkelingen Algemeen Het O&O Fonds Afbouw richt zich ook in 2018 op de in de statuten gestelde doelen. Er wordt groot belang gehecht aan het opleiden van werknemers in de sector en aan het bevorderen van instroom in de verschillende beroepen. Daarnaast blijven re-integratie, duurzame inzetbaarheid en arbeidsomstandigheden belangrijke aandachtspunten voor de O&O Fonds Afbouw. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina j 8

pwc idenlificatiedoeleinden Begroting 2018 De begroting voor het jaar 2018 ziet er als volgt uit: Baten Premies Afbouw Interestbaten Overige baten 2.321.989 1.000 10.000 Totaal 2.332.989 Lasten Uitkeringen Duurzame inzetbaarheid Afbouw Bijdrage opleidingen Loon- en functiestructuur Voorlichtingskosten Afbouw Subsidies Bedrijfskosten 1.193.800 600.000 415.722 25.000 791.000 671.001 2.254.660 Totaal 5.951.183 Nadelig saldo -3.618.194 De premie voor het O&O Fonds Afbouw 2018 bedraagt 1,11% (2017: 1,11%) De toegekende bedragen bestaan uit financiering of subsidiëring van activiteiten van derden die bevorderlijk zijn voor het bereiken van de doelen van het O&O Fonds Afbouw. De bedrijfskosten bestaan vooral uit administratiekosten en direct toegewezen kosten. Het begrote saldo van baten en lasten bedraagt 3.618.194 negatief, waardoor de algemene reserve naar verwachting uitkomt op 13.395.370 positief eind 2018. Gebeurtenissen na de balansdatum Er zijn geen gebeurtenissen na de balansdatum. Den Haag, 25 juni 2018 Het bestuur: J.J.F. van de Kant Voorzitter P.H. Roos Vice-voorzitter O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina j 9

^ III II Jaarverslag 2017 p i v C identificatiedoeleinden Jaarrekening 2017 O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina j 10

pwc identificatiedoeleinden Balans per 31 december 2017 Activa 31-12-2017 31-12-2016 Ref. Vorderingen en overlopende activa 5, 867.249 3.377.000 Liquide middelen 6, 16.911.615 19.216.000 Totaal 17.778.864 22.593.000 Passiva Algemene reserve 17.013.564 21.297.000 Overige schulden en overlopende passiva 8. 765.300 1.296.000 Totaal 17.778.864 22.593.000 O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina j 11

pwc Accountants N.V, identificatiedoeleinden Staat van baten en lasten over 2017 Baten Premies Interestbaten Bijzondere baten Overige baten Totaal baten Ref. 9. 10. 11. 12. Exploitatie Begroting Exploitatie 2017 2017 2016 2.249.521 2.210.050 3.743.000 5.880 51.500 O O 592.000 17.597.000 246.032 O O 2.501.433 2.853.550 21.340.000 Lasten Kosten regelingen en bijdragen Bedrijfskosten Interestlasten Totaal lasten 13. 5.049.536 6.552.880 2.406.000 14. 1.720.106 631.518 595.000 15. 3.112 O 32.000 6.772.754 7.184.398 3.033.000 Resultaat over het boekjaar -4.271.321-4.330.848 18.307.000 Bestemming Saldo Mutatie algemene reserve -4.271.321-4.330.848 18.307.000-4.271.321-4.330.848 18.307.000 O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 12

Accountants N.V, Jaarverslag 2017 pwc idenlificatiedoeleinden Toelichting op de jaarrekening 1. Inleiding De stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Afbouw (hierna: O&O Fonds Afbouw), is statutair gevestigd te Amsterdam en feitelijk gevestigd op de Mauritskade 27, 2514 HD te Den Haag, is opgericht op 31 december 1999. Het O&O Fonds Afbouw heeft ten doel: het financieren van opleidingen- en ontwikkelingsactiviteiten en van activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van goede arbeidsverhoudingen in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf. De stichting tracht dit doel te bereiken door gelden te innen bij ondernemingen in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf en deze, met andere baten van de stichting aan te wenden voor de financiering van activiteiten. Deze activiteiten zijn: a. de financiering van opleidingen voor het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf; b. de bestrijding van verletkosten van in opleiding zijnde werknemers, onder meer door het zo nodig verstrekken van vergoedingen aan werkgevers bij wie betrokken werknemers in dienst zijn, en die door de werkgevers bij Savantis te Waddinxveen kunnen worden aangevraagd; c. subsidiëren en het (doen) publiceren van de resultaten in de sector van onderzoeksactiviteiten voor het bevorderen van goede arbeidsverhoudingen in het belang van de bedrijfstak; d. de uitgifte van brochures, CAO-boekjes, periodieken en kennisdragers ten behoeve van alle werknemers en werkgevers in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf in het belang van de arbeidsverhoudingen in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf; e. het stimuleren en subsidiëren van de re-integratie van arbeidsongeschikte of met werkloosheid bedreigde werknemers in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf; f. financiering dan wel subsidiëring van werkzaamheden voor het doen van onderzoek en het (doen) publiceren van de resultaten in de sector en het ontwikkelen van projecten ten behoeve van de arbeidsomstandigheden en de bevordering en bescherming van de gezondheid in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren-en natuursteenbedrijf; g. het doen van uitkeringen in verband met loonderving als gevolg van Rouwverlof, Palliatief verlof en Kortdurend verlof zoals bedoeld in het Verlofdeclaratiereglement O&O Fonds Afbouw; h. het geven en/of doen geven van voorlichting over doelstellingen en activiteiten van het fonds; i. het innen van premies ten behoeve van door de werkgeversorganisaties dan wel CAOpartijen afbouw aangegane collectieve verzekeringen; j. de financiering van de Stichting Technisch Bureau Afbouw; k. het direct dan wel indirect verstrekken van suppleties op door werknemers te ontvangen sociale verzekeringsuitkeringen; 1. het bevorderen van arbeidsmobiliteit van werknemers in het stukadoors-, afbouw-, terrazzo-/vloeren- en natuursteenbedrijf; m.financieren van verlofdagen oudere werknemers. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 13

p W C Uitsluitend vooi idcntificatiedoeleinden Het O&O Fonds Afbouw heeft de Stichting Technisch Bureau Afbouw (TBA) aangesteld als administrateur van het fonds. Derhalve voert het TBA ten behoeve van het O&O Fonds Afbouw een aantal activiteiten uit op het gebied van juridisch, fiscale zaken en financiële administratie en de uitvoering deels door APG Groep N.V. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat het bestuur van het O&O Fonds Afbouw zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat het bestuur schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. 2. Overeenstemmingsverklaring De jaarrekening is opgemaakt in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 voor organisaties zonder winststreven. Daarnaast is de jaarrekening ook opgemaakt in lijn met Titel 9 BW 2 en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Het bestuur heeft op 20 juni 2018 de jaarrekening vastgesteld. 3. Grondslagen algemeen De ter vergelijking opgenomen cijfers zijn aangepast indien dit het inzicht verbetert. Dit ziet toe op rentebaten en lasten. 4. Grondslagen voor de balanswaardering en resultaatbepaling Bij het opstellen van de jaarrekening zijn onderstaande grondslagen voor waardering en resultaatbepaling gehanteerd. De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar, met uitzondering van de toegepaste stelselwijzigingen zoals opgenomen in de desbetreffende paragrafen. Alle in de toelichting vermelde bedragen zijn, voor zover niet anders vermeld, afgerond op duizenden euro's. Grondslagen balanswaardering Tenzij anders vermeld, worden activa en passiva gewaardeerd tegen actuele waarde, activa eventueel onder aftrek van noodzakelijke voorzieningen. Vorderingen en overlopende activa Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie, inclusief (indien materieel) de transactiekosten. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Voorzieningen De voorzieningen worden opgenomen tegen de nominale waarde van de voor de afwikkeling van de voorziening naar verwachting noodzakelijke uitgaven. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina j 14

pwc idcntificatiedoeleinden Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit banktegoeden met een looptijd korter dan twaalf maanden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorziening loonverzuim 53 iaar en ouder Werknemers van 53 jaar en ouder kunnen niet-opgenomen extra verlofdagen binnen verschillende periodes, na de laatste dag van het kalenderjaar waarin het rechtjaar eindigde, alsnog opnemen. Hiervoor is een voorziening gevormd. De berekening van de voorziening is bepaald door de dagvergoeding te vermenigvuldigen met het aantal extra verlofdagen dat op basis van ervaringscijfers nog zal worden opgenomen. Overige schulden en overlopende passiva Kortlopende schulden worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Kortlopende schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Dit is meestal de nominale waarde. Grondslagen resultaatbepaling Baten en lasten worden toegerekend aan het tijdvak waarop zij betrekking hebben. Lasten worden opgenomen op het moment dat zij bekend zijn, terwijl baten pas worden verantwoord nadat zij zijn gerealiseerd. Premies De premiebaten zijn gebaseerd op een raming van het premieplichtig loon en het resultaat op vaststellingen met betrekking tot voorgaande jaren. Interestbaten en -lasten Interestbaten en -lasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva. Kosten regelingen en bijdragen De verantwoorde lasten betreffen de toekenning voor het huidige boekjaar en (eventuele) afrekeningen over het huidige boekjaar of eerdere boekjaren. Bedrijfskosten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 15

identificatiedoeleinden Toelichting op de balans 5. Vorderingen en overlopende activa 31-12-2017 31-12-2016 Debiteuren Voorziening dubieuze debiteuren 1.010.752 1.704.000-405.646-516.000 605.106 1.188.000 Rekening-courant Stichting TBA Rekening-courant Stichting LOF Rekening-courant FNV Rekening-courant APG Vooruitbetaalde kosten Overige vorderingen Waarde ultimo boekjaar 0 1.630.000 0 55.000 0 86.000 0 325.000 94.532 0 167.611 93.000 867.249 3.377.000 Het verloop van de post "Debiteuren" is als volgt: Debiteuren 31-12-2017 31-12-2016 Waarde primo boekjaar Opgelegde premies Afbouw APG Opgelegde premies Natuursteen Opgelegde premies Afbouw PGGM Overheveling van Vakantiefonds Afbouw Overheveling van Aanvullingsfonds Afbouw Overheveling van Sociaal Fonds Natuursteenbedrijf Overheveling van Aanvullingsfonds Natuursteenbedrijf Ontvangsten in het jaar PGGM Ontvangsten in het jaar APG Ontvangsten in het jaar APG Natuursteen t/m 2016 Afschrijvingen in het jaar Waarde ultimo boekjaar 1.704.000 748.000 1.952.531 0 293.872 0 3.173 3.743.000 0 1.142.000 0 61.000 0 87.000 0 104.000-364.179-3.938.000-1.948.654 0-173.984 0-456.007-243.000 1.010.752 1.704.000 Met betrekking tot de debiteuren is een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gevormd. Het verloop van deze voorziening kan als volgt worden weergegeven. De omvang van de voorziening is gebaseerd op basis van de status van de vordering. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 16

pwc ^11II li PricewaterhouseCoopei s identificatiedoeleinden Voorziening dubieuze debiteuren 31-12-2017 31-12-2016 Waarde primo boekjaar Overheveling van Vakantiefonds Overheveling van Aanvullingsfonds Afschrijvingen in het jaar Dotatie voorziening 515.981 0 0-453.474 343.139 30.000 509.000 27.000-243.000 193.000 Waarde ultimo boekjaar 405.646 516.000 6. Liquide middelen 31-12-2017 31-12-2016 ING Bank N.V. ABN AMRO Bank ASN Bank Spaarrekening 10.886.840 6.700.000 1.456.711 0 4.568.064 12.516.000 16.911.615 19.216.000 De liquide middelen bestaan uit de in euro's aangehouden saldi bij Nederlandse geldinstellingen en zijn vrij opneembaar. 7. Algemene reserve 31-12-2017 31-12-2016 Waarde primo boekjaar Correctie openingsbalans verschil PGGM inzake SAN Uit bestemming saldo 21.297.000-12.115-4.271.321 2.990.000 0 18.307.000 Waarde ultimo boekjaar 17.013.564 21.297.000 Het resultaat over het boekjaar 2017 bedraagt 4.271.321 negatief (2016: 18.307.000 positief). Eind 2017 bedraagt de algemene reserve 17.013.564 positief (2016: 21.297.000 positief). Vooruitlopend op het besluit van het Bestuur is het resultaat over 2017 reeds van de algemene reserve van de stichting afgehaald. O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 17

pwc Accountants N.V, identificatiedoeleinden 8 Overige schulden en overlopende passiva 31-12-2017 31-12-2016 Voorziening loonverzuim Vakantierechten in omloop Aanvulling pensioenopbouw Nog te betalen uitkeringen Loonheffing Overige schulden op korte termijn Waarde ultimo boekjaar 487.326 567.000 0 162.000 0 128.000 62.220 0 76.915 0 138.839 439.000 765.300 1.296.000 Alle onder deze post opgenomen schulden hebben een looptijd van korter dan 1 jaar. De post "Overige schulden op korte termijn" bestaat voornamelijk uit kosten in verband met Duurzame inzetbaarheid 68.784, Accountantskosten 26.358 en APG 14.320. Werknemers die op 31 december 2015 gebruik maakten van de regeling extra verlofdagen oudere werknemers houden volgens de overgangsregeling recht op extra verlofdagen. Onder de gestelde voorwaarden kunnen de werkgevers de extra loonkosten over deze extra verlofdagen declareren bij het O&O Fonds Afbouw. Het saldo van de Voorziening loonverzuim betreft de naar schatting per 31 december 2017 nog te betalen extra verlofdagen die in de komende jaren kunnen worden opgenomen. Het verloop van de voorziening kan als volgt worden weergegeven: Voorziening loonverzuim 53 jaar en ouder 31-12-2017 31-12-2016 Waarde primo boekjaar Overheveling van Vakantiefonds Afbouw Onttrekking voorziening loonverzuim 2015 Onttrekking voorziening loonverzuim 2016 Onttrekking voorziening loonverzuim 2017 Onttrekking voorziening loonverzuim Natuursteen Dotatie voorziening loonverzuim Waarde ultimo boekjaar Afbouw Overheveling van Aanvuliingsfonds Natuursteenbedrijf Waarde ultimo boekjaar 567.000 0 0 784.000 0-285.000 0-199.000-300.000 0-267.000 0 487.326 0 487.326 300.000 0 267.000 487.326 567.000 O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 18

Jaarverslag 2017 p i v C identiflcatiedoeleinden Niet in de balans opgenomen verplichtingen Het O&O Fonds Afbouw heeft met APG Groep N.V. een administratieovereenkomst afgesloten met betrekking tot het uitvoeren van de regelingen. De administratie wordt vanaf 1 januari 2017 verricht door het TBA en de uitvoering deels door APG Groep N.V. De verplichting aan APG wordt jaarlijks in het jaarplan van APG vastgesteld. Verbonden partijen Er hebben geen transacties plaatsgevonden met verbonden partijen op niet-zakelijke grondslagen. Er zijn geen leningen verstrekt aan bestuurders noch is er sprake van vorderingen op (voormalige) bestuurders. Over 2017 zijn ten laste van het O&O Fonds Afbouw vacatiegelden en vergoedingen voor reis en verblijfkosten toegekend aan bestuurders van in totaal 13.720 (2016: 15.669). O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 19

pwc idenlificatiedoeleinden Toelichting op de staat van baten en lasten Begroting De gerealiseerde cijfers later per saldo een negatief resultaat van baten en lasten zien van 4.271.321, terwijl in de begroting was uitgegaan van een negatief resultaat van 4.330.848. Dit verschil in resultaat wordt hoofdzakelijk verklaard doordat de post kosten regelingen en bijdragen lager uitvalt dan begroot en de post bedrijfskosten hoger uitvalt dan begroot. 9. Premies Exploitatie 2017 Begroting 2017 Exploitatie 2016 Premiebaten boekjaar Afbouw Premiebaten boekjaar Natuursteen Totaal 1.954.458 1.516.900 3.743.000 295.063 693.150 O 2.249.521 2.210.050 3.743.000 De premies voor het boekjaar 2017 zijn gebaseerd op een raming van het Wfsv-loon van 175.903.699 voor de afbouw en 18.412.819 voor natuursteen (2016: 133.000.000 alleen afbouw). Voor het verslagjaar 2017 werd de premie voor de O&O regeling afbouw vastgesteld op 1,11% en voor natuursteen op 1,61% (2016: 4,11% en vanaf 20 juni 2016 1,11%). 10.Interestbaten Exploitatie Begroting Exploitatie 2017 2017 2016 Interest bank Totaal 5.880 51.500 0 5.880 51.500 0 11. Bijzondere baten Exploitatie Begroting Exploitatie 2017 2017 2016 Overheveling reserves 55- regeling Overheveling reserves Vakantiefonds Overheveling reserves Aanvullingsfonds Overheveling reserves VUT Afbouw Overheveling reserves Sociaal Fonds Natuursteenbedrijf Overheveling van Aanvullingsfonds Natuursteenbedrijf Totaal 0 0 15.000.000 0 0 83.000 0 0 970.000 0 0 510.000 0 607.000 693.000 0-15.000 341.000 0 592.000 17.597.000 O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina j 20

pwc identificatiedoeleinden 12. Overige baten Exploitatie Begroting Exploitatie 2017 2017 2016 Aanvulling pensioenopbouw Vakantiefonds Overige baten Totaal 128.014 0 0 117.510 0 0 508 0 0 246.032 0 0 13. Kosten regelingen en bijdragen Exploitatie Begroting Exploitatie 2017 2017 2016 Opleidingen Overgangsregeling seniorendagen Afbouw Eindejaarsuitkering WAO/WIA Afbouw Aanvulling pensioenopbouw bij WW Afbouw Palliatief verlof Afbouw Rouwverlof Afbouw Kortdurend zorgverlof Afbouw Duurzame inzetbaarheid Afbouw Voorlichtingskosten Afbouw Loon- en Functiestructuur Stichting Volandis Vergoeding 4 daagse werkweek 59+ Natuursteen Vergoeding extra verlofdagen Natuursteen Eindejaarsuitkering WAO/WIA Natuursteen Aanvulling pensioenopbouw bij WW Natuursteen Rouwverlof Natuursteen Palliatief verlof Natuursteen Kortdurend zorgverlof Natuursteen Duurzame inzetbaarheid Natuursteen Meldpunt Natuursteenbanen Prestatievergoeding Natuursteen Voorlichtingskosten Natuursteen BranchePlatform Natuursteen Stichting TBA Stichting Arbouw Aanvulling WW/ZW-uitkeringen 330.141 581.000 614.000 719.868 750.000 290.000 255.368 215.000 215.000 6.358 50.000 0 1.471 7.500 12.000 5.172 32.500 3.000 49.372 10.000 34.000 387.580 1.012.500 278.000 680.991 681.000 595.000 89.905 50.000 0 215.472 165.000 40.000 53.023 95.000 0 174.888 445.000 0 0 60.000 0 4.281 10.000 0 2.440 750 0 0 3.000 0 3.930 12.750 0 10.055 335.000 0 8.168 6.000 0 4.000 15.000 0 110.250 110.000 0 266.621 275.880 0 1.670.182 1.630.000 300.000 0 0 24.000 0 0 1.000 5.049.536 6.552.880 2.406.000 O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 21

pwc Accountants N.V, idenlificatiedoeleinden De post "Overgangsregeling seniorendagen" bestaat uit de financiering van verlofdagen oudere werknemers. De post "Voorlichtingskosten" bestaat uit subsidies aan de NOA 340.500, NOA/ABN 55.250, CNV Vakmensen 85.125 en 22.985 en FNV 255.366 en 32.015. De post "Opleidingen" bestaat uit subsidies aan Stichting LOF 95.341, aan de Stichting Savantis 182.500, de NOA 50.000 en Training VCA-Vol 2.300. In 2017 is een bedrag van 1.730.000 (2016: 300.000) ter beschikking gesteld aan de Stichting Technisch Bureau Afbouw voor het coördineren van de besluitvormingsprocessen tussen werkgevers en werknemers, het voeren van diverse secretariaten, het adviseren van het fondsbestuur en CAO-partijen, het geven van voorlichting en het uitvoeren van diverse CAO-regelingen. De post "Duurzame inzetbaarheid" bestaat o.a. uit de 80/90/100-regeling om de werknemer duurzaam inzetbaar te houden. De posten "Eindejaarsuitkering WAO/WIA" en "Aanvulling WW/ZW" bestaat uit de verstrekking van suppleties op door werknemers te ontvangen sociale verzekeringsuitkeringen. Het O&O Fonds Afbouw is medefinancier van Stichting Volandis, dat zich in het kader van bedrijfsgezondheidszorg, al dan niet door middel van derden, bezighoudt met het geven van voorlichting en informatie en het verrichten van onderzoek op het gebied van veiligheid en gezondheid in de bouwnijverheid. Voor het jaar 2017 is een bedrag van 88.400 betaald voor Volandis en een bedrag van 127.072 voor het individugericht pakket BGZ. Werkgevers kunnen tijden het palliatief verlof, rouwverlof en kortdurend zorgverlof het doorbetaalde vast overeengekomen loon, de vakantiewaarde en de werkgeverslasten onder voorwaarden declareren. 14. Bedrijfskosten Exploitatie 2017 Begroting 2017 Exploitatie 2016 Administratiekosten APG Groep N.V. Administratiekosten PGGM Direct toegewezen kosten Dotatie voorziening dubieuze debiteuren Totaal 850.286 468.000 0 392.040 0 319.000 121.763 100.000 83.000 356.017 63.518 193.000 1.720.106 631.518 595.000 Het O&O Fonds Afbouw had met PGGM een administratieovereenkomst afgesloten met betrekking tot het uitvoeren van de regelingen en het voeren van de administratie. Deze overeenkomst is in 2016 beëindigd. Wel zijn er vaste afspraken gemaakt voor de O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 22

p W C identificatiedoeleinden transitiewerkzaamheden in 2017 en de vergoeding die PGGM hiervoor ontvangt. Bij het O&O Fonds Afbouw is geen personeel in dienst. In het kader van kostentransparantie worden directe kosten (o.a. bestuurskosten, accountskosten, advieskosten en reclame- en promotiekosten) direct toegewezen aan de fondsen. De bestuurskosten, die bestaan uit vacatiegelden, vergoedingen voor reis- en verblijfkosten en overige bestuurskosten, bedroegen in 2017 51.143. De overige direct toegewezen kosten bestaand voor het O&O Fonds Afbouw voornamelijk uit advies kosten APG 28.723, accountantskosten 26.543 en verzekeringskosten 3.738. De hoogte van de voorziening dubieuze debiteuren is gebaseerd op basis van de status van de vordering. Ultimo het boekjaar bleek een dotatie aan de voorziening van 355.072 noodzakelijk (2016: 193.000 vrijval). 15. Interestlasten Exploitatie Begroting Exploitatie 2017 2017 2016 Interest bank Totaal 3.112 0 32.000 3.112 0 32.000 Den Haag, 25 juni 2018 Het bestuur: J.J.F. van de Kant Voorzitter P.H. Roos Vice-voorzitter O&O Fonds Afbouw, Den Haag Pagina 23