JAARVERSLAGGEVING 2017 Vereniging voor Christelijk Onderwijs op Reformatorische Grondslag in de Hoeksche Waard 3 april 2018
INHOUDSOPGAVE JAARREKENING BALANS PER 31 DECEMBER 2017 2 GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM 2 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 3 BESTEMMING VAN HET RESULTAAT 3 KASSTROOMOVERZICHT OVER 2017 4 GRONDSLAGEN 5 TOELICHTING BEHORENDE TOT DE BALANS 9 TOELICHTING BEHORENDE TOT DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 13 OVERZICHT VERBONDEN PARTIJEN 16 WNT 17 OVERIGE GEGEVENS CONTROLEVERKLARING 20 NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN 25 BIJLAGEN STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE GROEN VAN PRINSTERERSCHOOL 27 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE PETRUS DATHEENSCHOOL 28 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE REHOBOTHSCHOOL 29 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE EBEN-HAEZERSCHOOL 30 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE SCHOOL MET DE BIJBEL 31 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE BOVENSCHOOLS 32 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE VERENIGING 33 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE HET VERVOER PUTTERSHOEK 34 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN HET ONROEREND GOED KLAASWAAL 35
ONDERTEKENING Naam Handtekening
JAARREKENING 2017
BALANS PER 31 DECEMBER 2017 (na verwerking resultaatbestemming) 2017 2016 ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa 885.779 957.190 Financiële vaste activa 95.102 95.102 980.881 1.052.292 Vlottende activa Vorderingen 331.878 315.313 Liquide middelen 3.605.567 3.591.476 3.937.445 3.906.789 Totaal 4.918.327 4.959.081 PASSIVA Eigen vermogen 3.519.600 3.544.906 Voorzieningen 1.007.837 1.013.230 Kortlopende schulden 390.890 400.945 Totaal 4.918.327 4.959.081 GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM Er hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan die melding hiervan noodzakelijk maken. 2
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 2017 Begroting 2017 2016 Baten Rijksbijdragen 4.208.997 4.116.749 4.120.255 Overheidsbijdragen en -subsidies overige overheden 19.409 16.000 14.717 Overige baten 116.073 114.405 185.589 Totaal baten 4.344.479 4.247.154 4.320.561 Lasten Personeelslasten 3.525.475 3.534.302 3.316.839 Afschrijvingen 156.206 148.524 144.169 Huisvestingslasten 265.620 284.951 337.444 Overige lasten 430.908 420.795 428.622 Totaal lasten 4.378.209 4.388.572 4.227.073 Saldo baten en lasten 33.730-141.418-93.488 Financiële baten en lasten 8.423 16.100 18.440 RESULTAAT BOEKJAAR 25.307-125.318-111.928 BESTEMMING VAN HET RESULTAAT Vooruitlopend op het besluit van de algemene ledenvergadering stelt het bestuur voor om het resultaat over 2017 ad -25307 als volgt te verdelen: Algemene reserve 1.150 Bestemmingsreserves publiek 33.420- Bestemmingsreserves privaat 10.631 Bestemmingsfonds privaat 3.668- Totaal 25.307- Dit voorstel is reeds verwerkt in de jaarrekening. 3
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2017 2017 2016 Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 33.730-93.488 Aanpassingen voor aansluiting bedrijfsresultaat: - Aanpassingen voor afschrijvingen 156.206 144.169 - Mutaties van voorzieningen 5.393-149.825 150.813 293.994 Veranderingen in werkkapitaal: - Mutaties vorderingen 16.565-21.760 - Mutaties kortlopende schulden 10.055-5.305-26.620-16.455 Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties 90.463 403.937 Ontvangen interest 8.423 18.440 Totaal 8.423 18.440 Totaal kasstroom uit operationele activiteiten 98.886 422.377 Kasstroom uit investeringsactiviteiten (des) Investeringen in materiële vaste activa 84.795-236.624- Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten 84.795-236.624- Mutatie van liquide middelen 14.091 185.753 4
GRONDSLAGEN Algemeen De datum van opmaak van deze jaarrekening is: 3 april 2018 Grondslagen voor de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs. Op grond daarvan zijn de inrichtingseisen van boek 2, titel 9 van het Burgerlijk Wetboek en de richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving toegepast. De in de jaarrekening opgenomen bedragen luiden in euro's. Belangrijkste activiteiten van de rechtspersoon De activiteiten van de instelling bestaan voornamelijk uit dienstverlening op het gebied van onderwijs. Schattingswijziging Voor de rechten van ouderschapsverlof is geen voorziening gevormd met ingang van boekjaar 2017. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen. Grondslagen voor waardering van activa en passiva Waardering van activa en passiva De activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van de reeds verstreken afschrijvingstermijnen. Gebouwen en terreinen worden slechts opgenomen voor zover deze economisch eigendom zijn van het bevoegd gezag. Aanschaffingen worden slechts gewaardeerd indien zij een waarde hebben van 500 of meer per stuk, dan wel per groep indien deze bij elkaar horen en ineens worden aangeschaft, b.v. lesmethoden. Investeringsbijdragen van derden worden in mindering gebracht op het investeringsbedrag. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode. Per categorie is naar aanleiding van de gebruiksduur de afschrijvingstermijn vastgesteld. Voor de verschillende categorieën, worden de volgende afschrijvingstermijnen toegepast: Jaren Jaren Gebouwen en terreinen Audiovisuele hulpmiddelen 5-10 Permanente gebouwen 20-40 Inrichting speellokaal 20 Noodlokalen 15 Vloerbedekking 20 Houten berging 15 Overige inrichting 20 Dienstwoning 40 ICT 5-20 Terreinen 0 Bekabeling 14-20 Inventaris en apparatuur Onderwijsleerpakket Leerlingensets 20 Leermethoden 8-9 Docentenset 10-18 Software bij methoden 8-9 Bureaustoelen 10 Overige materiële vaste activa Schoolborden (krijt/white) 20-24 Vervoermiddelen 8 Kasten 20 Buitenspeeltoestellen en Rubber tegels 15 Overig 15-20 Betegeling schoolplein 15 Keukenapparatuur 10 Overige materiële vaste activa 15 Digitale schoolborden 6-8 Zonnepanelen 15 5
Waardering van de woningen Vastgoedbeleggingen zijn onroerende zaken die worden aangehouden om huuropbrengsten en/of waardestijging te realiseren en niet dienen voor eigen gebruik. Onder de vastgoedbeleggingen worden separaat onroerende zaken in aanbouw of ontwikkeling voor toekomstig gebruik als belegging opgenomen. Vastgoedbeleggingen worden in de balans gerubriceerd onder Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare materiële vaste activa.de eerste waardering van een vastgoedbelegging geschiedt tegen de verkrijgingsprijs, inclusief de transactiekosten. Na de eerste verwerking worden de vastgoedbeleggingen gewaardeerd tegen de reële waarde zonder afschrijvingen. Winsten of verliezen, ontstaan door een wijziging in de reële waarde, worden verantwoord in de staat van baten en lasten. Vervolgens wordt ten laste van de overige reserves een herwaarderingsreserve gevormd. Vlottende activa Vlottende vorderingen De verstrekte leningen en overige vorderingen die geen onderdeel zijn van de handelsportefeuille, worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs minus benodigde voorziening voor oninbaarheid. Ministerie van OCW Onder deze post is het verschil opgenomen tussen het deel van de toegekende rijksbijdragen over het schooljaar 2017-2018 dat betrekking heeft op 2017 en de in 2017 ontvangen bedragen. Eigen vermogen Algemene reserve De algemene reserve bevat de exploitatie-overschotten. Deze reserve heeft geen specifieke bestemming. Bestemmingsreserves publiek Hieronder worden de reserves opgenomen die gevormd zijn uit exploitatie-overschotten van publieke geldstromen, waaraan het bestuur een bestemming heeft toegekend. Bestemmingsreserves privaat Hieronder worden de reserves opgenomen die gevormd zijn uit exploitatie-overschotten van private geldstromen. Bestemmingsfondsen privaat Hieronder worden de bestemmingsfondsen opgenomen die gevormd zijn vanuit private middelen, waaraan een specifieke bestemming is toegekend door derden. Voorzieningen Voorziening groot onderhoud Voor toekomstige uitgaven inzake groot onderhoud die voor rekening van de vereniging komen, wordt een voorziening groot onderhoud gevormd ter egalisatie van de meerjarige onderhoudskosten. Op basis van een meerjarenonderhoudsplan wordt jaarlijks een bedrag aan deze voorziening gedoteerd. Uitgaven ten behoeve van groot onderhoud worden direct ten laste van deze voorziening gebracht. Voorziening groot onderhoud onroerend goed Klaaswaal (SKOC) Voor toekomstige uitgaven inzake groot onderhoud die voor rekening van de vereniging komen, wordt een voorziening groot onderhoud gevormd ter egalisatie van de meerjarige onderhoudskosten. Op basis van een meerjarenonderhoudsplan wordt jaarlijks een bedrag aan deze voorziening gedoteerd. Uitgaven ten behoeve van groot onderhoud worden direct ten laste van deze voorziening gebracht. Voorziening jubileumuitkeringen In de jaarrekening is een voorziening gevormd voor jubileumgratificaties. Deze voorziening is bestemd om toekomstige uitkeringen i.v.m. jubilea van 25 en 40 dienstjaren te kunnen bekostigen. Werknemers hebben op grond van de CAO RPO hier recht op. De uitkering bedraagt bij 25 dienstjaren een half maandsalaris en bij 40 dienstjaren een heel maandsalaris. In beide gevallen wordt dit vermeerderd met 8% vakantietoeslag. De voorziening is gebaseerd op algemene ervaringscijfers en schattingen. Op grond van algemene ervaringscijfers is hiervoor een bedrag opgenomen van 600 per FTE. 6
Kortlopende schulden Vlottende schulden De overige kortlopende schulden worden na de eerste waardering gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve-rentemethode. Bij de eerste opname van kortlopende schulden worden deze opgenomen tegen reële waarde verminderd met (in geval van een financiële verplichting die niet tegen reële waarde, met verwerking van waardeveranderingen in de staat van baten en lasten, is opgenomen) de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten. Overlopende passiva De overlopende post te betalen vakantiegeld over de maanden juni t/m december is opgenomen voor de opgebouwde vakantierechten van personeel dat per balansdatum in dienst is, vermeerderd met een opslag voor sociale lasten. Grondslagen voor bepaling van het resultaat Algemeen De baten en lasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop deze betrekking hebben. Lasten en verplichtingen die hun oorsprong vinden vóór het einde van het verslagjaar en die vóór het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden, worden opgenomen in de jaarrekening. Personele lasten De personele lasten zijn onderverdeeld in de categorieën: lonen en salarissen, sociale lasten, pensioenen en overige personele lasten. Onder de categorie lonen en salarissen zijn ook de onkostenvergoedingen (zoals verhuiskosten, reiskosten, telefoonkosten etc.) opgenomen. De kosten van opname van ouderschapsverlof komen ten laste van de staat van baten en lasten. De kosten van opname van BAPO komen ten laste van de staat van baten en lasten. Pensioenen De pensioenverplichtingen zijn ondergebracht bij bedrijfspensioenfonds ABP. De dekkingsgraad per balansdatum is 104,4%. Er bestaat geen individuele verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies bij een tekort van ABP. De pensioenpremies die betrekking hebben op het boekjaar zijn als last in de staat van baten en lasten verantwoord. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. 7
Financiële kengetallen De solvabiliteit geeft de mate aan waarin de instelling in staat is op langere termijn aan haar verplichtingen te voldoen. De solvabiliteitspositie geeft de toestand op 31 december weer. Er is dus sprake van een momentopname. Solvabiliteit 1: eigen vermogen / balanstotaal Solvabiliteit 2: eigen vermogen + voorzieningen / balanstotaal De liquiditeit geeft de mate aan waarin de instelling in staat is op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen. De liquiditeitspositie geeft de toestand op 31 december weer. Er is dus sprake van een momentopname. Liquiditeit (current ratio): vlottende activa / kortlopende schulden Liquiditeit (quick ratio): vlottende activa - voorraden / kortlopende schulden (indien geen voorraad op de balans is gewaardeerd, is dit kengetal gelijk aan de current ratio) De rentabiliteit is berekend door het exploitatieresultaat te delen op het totaal baten. De kapitalisatiefactor is als volgt berekend: (totaal kapitaal -/- gebouwen en terreinen ) / (totale baten + financiële baten) Het weerstandsvermogen is als volgt berekend: (eigen vermogen -/- materiële vaste activa) / rijksbijdragen KENGETALLEN FINANCIËLE POSITIE 2017 2016 Solvabiliteit 1 0,72 Solvabiliteit 2 0,92 Liquiditeit (current ratio) 10,07 Liquiditeit (quick ratio) 10,07 Rentabiliteit -0,58% Kapitalisatiefactor (incl. privaat) 108,54% Weerstandsvermogen (-/- MVA) 62,58% 0,71 0,92 9,74 9,74 2,59% 109,52% 62,80% 8
TOELICHTING BEHORENDE TOT DE BALANS Materiële vaste activa Aanschafprijs Cum. Afschrijving Boekwaarde 1-1-2017 Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Boekwaarde 31-12-2017 Aanschafprijs Cum. Afschrijving Gebouwen en terreinen 351.009 255.658 95.351 - - 13.454 81.897 351.009 269.112 Inventaris en apparatuur 1.146.615 698.692 447.923 73.911 857 97.301 423.676 1.186.008 762.332 Andere vaste bedrijfsmiddelen 656.678 354.461 302.217 15.830 2.367 47.173 268.506 651.143 382.637 Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare activa 208.000 96.300 111.700 - - - 111.700 208.000 96.300 Totaal 2.362.301 1.405.111 957.190 89.741 3.224 157.927 885.779 2.396.160 1.510.380 Desinvesteringen Aanschafprijs Afschrijvingen Desinvestering Inventaris en apparatuur 34.517 33.661 857 Andere vaste bedrijfsmiddelen 21.365 18.998 2.367 Totaal 55.882 52.658 3.224 OZB en verzekerde waarde gebouwen en terreinen OZB-waarde Bedrag Peildatum Gebouwen 449.000 1-1-2016 Totaal 449.000 Verzekerde waarde Bedrag Peildatum Gebouwen 127.220 8-8-2017 Totaal 127.220 Toelichting materiële vaste activa Onder de post Niet aan het bedrijfsproces dienstbare materiële vaste activa zijn de vastgoedbeleggingen opgenomen. In de staat van baten en lasten is 10.208,- aan huuropbrengsten opgenomen die direct verband houden met deze vastgoedbeleggingen. 9
Financiële vaste activa Boekwaarde 1-1-2017 Investeringen en verstrekte leningen Desinvesteringen en aflossingen Waardeveranderingen Boekwaarde 31-12-2017 Overige vorderingen u/g Leensom I 35.850 - - - 35.850 Overige vorderingen u/g Leensom II 36.516 - - - 36.516 Overige vorderingen u/g Leensom III 22.737 - - - 22.737 Totaal 95.102 - - - 95.102 Toelichting financiële vaste activa Overige vorderingen u/g Dit betreft een drietal privaat gefinancierde leningen die zijn verstrekt aan SWV WSNS Barendrecht en zijn aangegaan per 1-8-2014. Het betreft een rentedragende lening met een looptijd van maximaal 25 jaar (Leensom I), een t.o.v. de bank achtergestelde lening met een looptijd van 37 jaar (Leensom II) en een lening met een wederzijds opzegtermijn van 3 maanden (Leensom III). De rente vergoeding over Leensom I en III is de 12 maands Euribor + (een 1 x per drie jaar vast te stellen) opslag van 2%. Per 31-12-2016 betreft dit 1,917%. De rentevergoeding over Leensom II is 6,5%. Beide percentages zijn op jaarbasis.) Vorderingen 2017 2016 Debiteuren 4.782 5.076 OCW/EZ 204.174 201.079 Gemeenten en GR's - 4.000 Overige vorderingen 11.550 - Overlopende activa Vooruitbetaalde kosten 97.293 79.651 Overige overlopende activa 14.078 25.507 Overlopende activa 111.371 105.158 Totaal 331.878 315.313 Toelichting overige vorderingen Dit betreft de borg voor 77 tablets. De borg bedraagt 150,- per tablet. Liquide middelen 2017 2016 Tegoeden op bank- en girorekeningen 3.605.567 3.591.476 Totaal 3.605.567 3.591.476 Toelichting liquide middelen De liquide middelen zijn direct opneembaar. 10
Eigen vermogen Stand per 1-1-2017 Resultaat Overige mutaties Algemene reserve Algemene reserve 1.779.642 1.150-1.780.792 1.779.642 1.780.792 Bestemmingsreserve (publiek) Bestemmingsreserve buitenonderhoud 223.040 33.420- - 189.620 223.040 189.620 Bestemmingsreserve (privaat) Bestemmingsreserve algemeen 1.460.310 10.791-1.471.101 Bestemmingsreserve onroerend goed Klaaswaal 71.469 160- - 71.309 1.531.779 1.542.410 Bestemmingsfonds (privaat) Bestemmingsfonds vervoer Puttershoek 10.445 3.668- - 6.778 Stand per 31-12-2017 10.445 6.778 Totaal 3.544.906 25.307- - 3.519.600 Toelichting bestemmingsreserve buitenonderhoud Aangezien de voorziening buiten onderhoud eigenlijk per 31-12-2017 425.648 zou moeten bedragen is er voor het verschil met de voorziening volgens de jaarrekening ( 425.648 236.028 = 189.620) een bestemmingsreserve gevormd. In de komende jaren wordt het verschil (inhaaleffect) tussen de (als gevolg van de regelgeving te hoge) dotatie in de jaarrekeningen en de (lagere) dotatie zoals die zou zijn indien wij altijd al verantwoordelijk waren voor het buiten onderhoud via de resultaatbestemming uit de bestemmingsreserve gehaald (ca. 34K per jaar). Voorzieningen Stand per 1-1- 2017 Dotaties Onttrekkingen Vrijval Stand per 31-12-2017 Kortlopende deel < 1 jaar Langlopende deel > 1 jaar Personeelsvoorzieningen * 46.887 663-14.835 32.715-32.715 Overige voorzieningen ** 966.343 154.847 139.240 6.828 975.123 97.788 877.335 Totaal 1.013.230 155.510 139.240 21.663 1.007.837 97.788 910.049 * Personeelsvoorzieningen Stand per 1-1- 2017 Dotaties Onttrekkingen Vrijval Stand per 31-12-2017 Kortlopende deel < 1 jaar Langlopende deel > 1 jaar Ouderschapsverlof 13.953 - - 13.953 - - - Jubileumuitkering 32.934 663-882 32.715-32.715 46.887 663-14.835 32.715-32.715 ** Overige voorzieningen Stand per 1-1- 2017 Dotaties Onttrekkingen Vrijval Stand per 31-12-2017 Kortlopende deel < 1 jaar Langlopende deel > 1 jaar Onderhoud gebouwen en terreinen 942.344 149.445 139.240 6.828 945.722 84.479 861.243 Onderhoud onroerend goed Klaaswaal 23.999 5.402 - - 29.401 13.309 16.092 966.343 154.847 139.240 6.828 975.123 97.788 877.335 11
Kortlopende schulden 2017 2016 Crediteuren 100.617 98.913 Schulden aan OCW/EZ * - - Belastingen en premies sociale verzekeringen 115.923 119.559 Schulden ter zake van pensioenen 38.298 33.758 Kortlopende overige schulden 22.581 21.262 277.419 273.492 Overlopende passiva Vakantiegeld en -dagen 106.030 108.107 Overige overlopende passiva 7.441 19.346 Overlopende passiva 113.471 127.453 Totaal 390.890 400.945 * Verantwoording subsidies OCW/EZ (Model G) G1. Verantwoording van subsidies zonder verrekeningsclausule Toewijzing De prestatie is ultimo verslagjaar conform de subsidiebeschikking Omschrijving Jaar Kenmerk Bedrag van toewijzing Ontvangen t/m verslagjaar Geheel uitgevoerd en afgerond Nog niet geheel afgerond niet van toepassing aankruisen wat van toepassing is Totaal - - G2. Verantwoording van subsidies met verrekeningsclausule G2.A. Aflopend per ultimo verslagjaar Toewijzing Omschrijving Jaar Kenmerk Bedrag van toewijzing Stand begin verslagjaar Ontvangst in verslagjaar Lasten in verslagjaar Te verrekenen ultimo verslagjaar niet van toepassing Totaal - - - - - G2.B. Doorlopend tot in een volgend verslagjaar Toewijzing Omschrijving Jaar Kenmerk Bedrag van toewijzing Stand begin verslagjaar Ontvangst in verslagjaar Lasten in verslagjaar Saldo nog te Stand ultimo besteden ultimo verslagjaar verslagjaar niet van toepassing Totaal - - - - - - 12
TOELICHTING BEHORENDE TOT DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2017 Begroting 2017 2016 Rijksbijdragen Rijksbijdrage OCW 3.904.927 3.833.436 3.862.896 Overige subsidies OCW Geoormerkte OCW subsidies - - 5.746 Niet-geoormerkte OCW-subsidies 122.882 116.238 85.303 122.882 116.238 91.049 Ontvangen doorbetalingen rijksbijdrage SWV 181.188 167.075 166.310 Totaal 4.208.997 4.116.749 4.120.255 Overheidsbijdragen en -subsidies overige overheden Overige gemeentelijke en GR-bijdragen en - subsidies Overig 19.409 16.000 14.717 19.409 16.000 14.717 Totaal 19.409 16.000 14.717 Overige baten Verhuur 1.695-1.747 Ouderbijdragen 14.632 16.000 17.647 Overige Verenigingsbaten 76.990 96.905 93.220 Overige baten personeel 19.144-71.947 Boekwinst verkoop MVA 748 - - Overige 2.863 1.500 1.028 99.745 98.405 166.195 Totaal 116.073 114.405 185.589 13
2017 Begroting 2017 2016 Personeelslasten Lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten Brutolonen en salarissen 2.132.236 2.054.491 2.049.313 Overige looncomponenten 405.358 412.040 413.452 Sociale lasten 514.800 513.649 485.343 Pensioenpremies 341.559 319.421 277.117 3.393.952 3.299.601 3.225.225 Overige personele lasten Dotaties personele voorzieningen 14.173-100 659- Personeel niet in loondienst 92.936 1.500 9.028 Overige (Na)scholingskosten 36.978 32.575 44.665 Kosten schoolontwikkeling/begeleiding 51.056 79.810 66.378 Kosten werving personeel 14.385 6.800 6.637 Kosten bedrijfsgezondheidszorg 5.885 9.500 18.301 Representatiekosten personeel 17.520 13.280 11.950 Kosten federatie 8.366 16.176 10.749 Overige 23.987 74.960 24.431 Totaal overige 158.177 233.101 183.110 236.940 234.701 191.479 Af: uitkeringen 105.417- - 99.865- Totaal 3.525.475 3.534.302 3.316.839 Het aantal personeelsleden over 2017 bedroeg gemiddeld 56 FTE. (2016 55) Voor toelichting op de WNT zie bijlage WNT. Afschrijvingen op materiële vaste activa Gebouwen en terreinen 13.454 13.444 13.454 Inventaris en apparatuur 94.602 95.226 86.630 Andere vaste bedrijfsmiddelen 48.150 39.854 44.086 Totaal 156.206 148.524 144.169 Huisvestingslasten Onderhoud 36.713 42.300 96.853 Energie en water 50.508 53.050 53.597 Schoonmaakkosten 9.041 9.600 8.454 Belastingen en heffingen 11.127 15.050 11.545 Dotatie voorziening onderhoud 154.847 160.601 163.527 Overige 3.384 4.350 3.468 Totaal 265.620 284.951 337.444 14
2017 Begroting 2017 2016 Overige lasten Administratie- en beheerslasten Administratie en beheer 55.383 61.350 62.597 Accountantskosten (controle jaarrekening) 6.292 10.150 7.139 Telefoon- en portokosten e.d 7.749 7.400 9.657 Kantoorartikelen 684 1.450 456 Verenigingslasten 30 8.040 - Bestuurs-/managementondersteuning 6.104 6.000 9.764 Overige - 500-76.243 94.890 89.613 Inventaris en apparatuur Onderhoud inventaris/apparatuur 7.221 5.150 4.261 7.221 5.150 4.261 Leermiddelen Onderwijsleerpakket 84.898 88.700 95.355 Computerkosten 79.411 66.725 62.317 Kopieer- en stencilkosten 34.056 28.500 28.046 Overige lasten 20.553 4.500 10.453 218.918 188.425 196.171 Overige Kantinekosten 10.875 8.650 9.444 Cultuureducatie 4.565 3.650 7.297 Schoolkrant 7.270 7.750 7.059 Abonnementen 876 1.400 1.136 Verzekeringen 3.847 4.000 2.094 Medezeggenschapsraad - - 41 Overige 101.094 106.880 111.504 128.526 132.330 138.576 Totaal 430.908 420.795 428.622 Specificatie honorarium Onderzoek jaarrekening 6.292 10.150 7.139 Accountantslasten 6.292 10.150 7.139 Financiële baten en lasten Rentebaten 8.423 16.100 18.440 Totaal 8.423 16.100 18.440 15
OVERZICHT VERBONDEN PARTIJEN Verbonden partij, minderheidsdeelneming Nr Statutaire naam Juridische vorm Statutaire zetel Onroerende zaken 1. Berséba Vereniging Utrecht nee nee nee n.v.t. 2. Federatie primair onderwijs Rijnmond Vereniging H.I. Ambacht nee nee nee n.v.t. Overige Contractonderwijs Contractonderzoek Deelnamepercentage 16
WNT-verantwoording 2017-30133 Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op Vereniging voor Christelijk Onderwijs op Reformatorische Grondslag in de Hoeksche Waard van toepassing zijnde regelgeving: Deze klassenindeling is gebaseerd op de uitkomsten van de complexiteitsvragen die als volgt zijn vastgesteld: Gemiddelde totale baten 2 Gemiddeld aantal studenten 1 Gewogen aantal onderwijssoorten 1 Totaal aantal complexiteitspunten 4 Het bezoldigingsmaximum in 2017 voor Vereniging voor Christelijk Onderwijs op Reformatorische Grondslag in de Hoeksche Waard is berekend conform de WNT klassenindeling. Op grond van de criteria valt deze rechtspersoon in klasse A, daarmee bedraagt het bezoldigingsmaximum 107000. Het weergegeven individuele WNT-maximum is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Het individuele WNT-maximum vooor de leden van het toezichthoudend orgaan bedraagt voor de voorzitter 15% en voor de overige leden 10% van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband. 1A Leidinggevend topfunctionarissen met dienstbetrekking of zonder dienstbetrekking vanaf de 13e maand van de functievervulling of gewezen topfunctionarissen Bedragen x 1 Paans, Y. Duur functie in 2017 01/01-31/12 Taakomvang (in fte) 1,0000 Gewezen topfunctionaris (ja/nee) nee Dienstbetrekking (ja/nee) echt Individueel toepasselijk bezoldigingsmaximum 107.000 Bezoldiging Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen 95.683 Beloningen betaalbaar op termijn 14.110 Subtotaal 109.793 -/- onverschuldigd betaald bedrag 0 Totale bezoldiging 109.793 Motivering indien overschrijding: zie 1) Gegevens 2016 Duur functie in 2016 01/01-31/12 Omvang dienstverband 2016 (fte) 1,0116 Bezoldiging 2016 Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen 89.477 Beloningen betaalbaar op termijn 11.865 Totaal bezoldiging 2016 101.342 Individueel toepasselijk bezoldigingsmaximum 2016 106.000 1) De totale bezoldiging is hoger dan het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum. Deze overschrijding wordt echter veroorzaakt door en onbelaste jubileumgratificatie, wat niet wordt meegerekend tot de genormeerde bezoldiging. 17
1D Topfunctionarissen of gewezen topfunctionarissen met een bezoldiging van 1.700 of minder Achternaam Tussenvoegsel Voorletters Functie(s) Barth R. Voorzitter Nobel J.A. Penningmeester Vat A. Lid Linden van der K. Lid Drooger J.C. Lid Graaf de J.J. Lid Benjert E.T. Lid Timmerman C.D. Lid Kleiberg A.P. Lid Hoek van der P. Lid 18
OVERIGE GEGEVENS 19
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het bestuur en intern toezichthoudend orgaan van Vereniging voor Christelijk Onderwijs op Reformatorische Grondslag in de Hoeksche Waard A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2017 van Vereniging voor Christelijk Onderwijs op Reformatorische Grondslag in de Hoeksche Waard te Oud-Beijerland gecontroleerd. Naar ons oordeel: geeft de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Vereniging voor Christelijk Onderwijs op Reformatorische Grondslag in de Hoeksche Waard op 31 december 2017 en van het resultaat over 2017 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs; zijn de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2017 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand gekomen in overeenstemming met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals opgenomen in paragraaf 2.3.1 Referentiekader van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017. De jaarrekening bestaat uit: 1. de balans per 31 december 2017; 2. de staat van baten en lasten over 2017; en 3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden en het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017 vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening. Wij zijn onafhankelijk van Vereniging voor Christelijk Onderwijs op Reformatorische Grondslag in de Hoeksche Waard zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
B. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit: het bestuursverslag; de overige gegevens. Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie: met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat; alle informatie bevat die op grond van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en paragraaf 2.2.2 Bestuursverslag van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017 is vereist. Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Regeling jaarverslaggeving onderwijs, paragraaf 2.2.2 Bestuursverslag van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017 en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening. Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en de overige OCW wet- en regelgeving. C. Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening Verantwoordelijkheden van het bestuur en het intern toezichthoudend orgaan voor de jaarrekening Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening, in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Het bestuur is ook verantwoordelijk voor het rechtmatig tot stand komen van de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties, in overeenstemming met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. In dit kader is het bestuur tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die relevante wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de onderwijsinstelling in staat is om haar activiteiten in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemde verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het
voornemen heeft om de onderwijsinstelling te liquideren of de activiteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderwijsinstelling haar activiteiten in continuïteit kan voortzetten toelichten in de jaarrekening. Het intern toezichthoudend orgaan is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de onderwijsinstelling. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht, dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fouten of fraude en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Een meer gedetailleerde beschrijving van onze verantwoordelijkheden is opgenomen in de bijlage bij onze controleverklaring. Geldermalsen, 3 april 2018 Van Ree Accountants Was getekend drs. K.H. Hille RA
Bijlage bij de controleverklaring: Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: het identificeren en inschatten van de risico s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, dan wel het niet rechtmatig tot stand komen van baten en lasten alsmede de balansmutaties, het in reactie op deze risico s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de onderwijsinstelling; het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderwijsinstelling haar activiteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een instelling haar continuïteit niet langer kan handhaven; het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen en of de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen.
Wij communiceren met het intern toezichthoudend orgaan onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Met de medewerkers zijn geen geformaliseerde afspraken gemaakt inzake niet opgenomen duurzame inzetbaarheidsuren, zoals bedoeld in artikel 8 van de cao. Voor de rechten van ouderschapsverlof is geen voorziening gevormd. De kosten bij eventuele opname zullen direct in de staat van baten en lasten worden verantwoord. 25
BIJLAGEN 26
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE GROEN VAN PRINSTERERSCHOOL 2017 Begroting 2017 2016 Baten Rijksbijdragen 699.761 680.941 636.262 Overige overheidsbijdragen en - subsidies 8.854 5.000 4.000 Overige baten 4.045-10.553 Totaal baten 712.660 685.941 650.814 Lasten Personeelslasten 637.652 586.376 551.021 Afschrijvingen 31.811 30.289 28.294 Huisvestingslasten 45.417 50.328 47.003 Overige lasten 67.692 53.032 59.756 Totaal lasten 782.572 720.025 686.074 Saldo baten en lasten 69.911-34.084-35.260- Netto resultaat 69.911-34.084-35.260-27
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE PETRUS DATHEENSCHOOL 2017 Begroting 2017 2016 Baten Rijksbijdragen 686.720 670.633 686.316 Overige overheidsbijdragen en - subsidies 1.370 1.370 1.470 Overige baten 124-137 Totaal baten 688.214 672.003 687.923 Lasten Personeelslasten 559.481 556.249 536.616 Afschrijvingen 23.368 22.826 16.572 Huisvestingslasten 28.630 29.154 43.492 Overige lasten 58.061 55.444 53.724 Totaal lasten 669.541 663.673 650.404 Saldo baten en lasten 18.674 8.330 37.520 Netto resultaat 18.673 8.330 37.520 28
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE REHOBOTHSCHOOL 2017 Begroting 2017 2016 Baten Rijksbijdragen 458.269 456.837 475.986 Overige overheidsbijdragen en - subsidies 630 630 690 Overige baten 958-790 Totaal baten 459.857 457.467 477.466 Lasten Personeelslasten 396.323 410.029 385.577 Afschrijvingen 13.563 12.717 10.387 Huisvestingslasten 43.214 40.997 43.266 Overige lasten 27.984 33.896 34.224 Totaal lasten 481.084 497.639 473.455 Saldo baten en lasten 21.227-40.172-4.011 Netto resultaat 21.226-40.172-4.011 29
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE EBEN-HAEZERSCHOOL 2017 Begroting 2017 2016 Baten Rijksbijdragen 1.671.581 1.627.481 1.625.542 Overige overheidsbijdragen en - subsidies 8.555 9.000 8.557 Overige baten 15.556 1.500 14.895 Totaal baten 1.695.692 1.637.981 1.648.994 Lasten Personeelslasten 1.399.852 1.382.942 1.337.733 Afschrijvingen 59.748 56.067 61.564 Huisvestingslasten 89.901 90.101 87.317 Overige lasten 135.750 119.824 120.905 Totaal lasten 1.685.250 1.648.934 1.607.518 Saldo baten en lasten 10.443 10.953-41.475 Netto resultaat 10.442 10.953-41.475 30
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE SCHOOL MET DE BIJBEL 2017 Begroting 2017 2016 Baten Rijksbijdragen 469.003 457.195 486.196 Overige baten 2.963-4.795 Totaal baten 471.966 457.195 490.991 Lasten Personeelslasten 377.205 403.136 372.037 Afschrijvingen 25.802 24.876 25.602 Huisvestingslasten 37.406 57.577 97.337 Overige lasten 31.668 39.709 48.423 Totaal lasten 472.081 525.298 543.400 Saldo baten en lasten 115-68.103-52.409- Netto resultaat 114-68.103-52.409-31
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN BOVENSCHOOLS 2017 Begroting 2017 2016 Baten Rijksbijdragen 223.662 223.662 209.953 Overige baten 56-43.552 Totaal baten 223.718 223.662 253.505 Lasten Personeelslasten 154.962 195.570 133.855 Huisvestingslasten 15.651 10.402 13.626 Overige lasten 26.338 20.500 28.112 Totaal lasten 196.951 226.472 175.593 Saldo baten en lasten 26.767 2.810-77.912 Financiële baten en lasten 3.100 5.900 9.325 Netto resultaat 29.866 3.090 87.237 32
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE VERENIGING 2017 Begroting 2017 2016 Baten Ouderbijdragen 4.877 4.000 5.539 Ledencontributies 5.765 5.600 5.686 Collecten kerken/donaties/giften 4.153 2.500 4.987 Opbrengsten acties 2.120-6.000 3.208 Leerlinggebonden activiteiten 18.170 19.025 17.813 Bijdragen overblijven 11.780 10.250 12.139 Overige baten 6.381 14.730 8.582 Totaal baten 49.006 62.105 57.955 Lasten Betaalde giften/bijdragen 1.000-30 Personele lasten 150 400 194 Kosten begeleiding/ondersteuning - - 13 Acties 1.047 4.575 2.516 Representatiekosten 125 1.100 73 Leerlinggebonden activiteiten 32.775 32.175 28.035 Lasten leerlingenvervoer 850 850 850 Lasten overblijven 7.093 10.250 10.898 Overige lasten 321 9.390 2.560 Totaal lasten 43.361 58.740 45.168 Saldo baten en lasten 5.646 3.365 12.787 Financiële baten en lasten 5.145 9.000 8.824 Netto resultaat 10.791 12.365 21.612 33
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE HET VERVOER PUTTERSHOEK 2017 Begroting 2017 2016 Baten Ouderbijdragen 9.755 12.000 12.108 Collecten kerken/donaties/giften 8.606 8.450 9.182 Opbrengsten acties 13.000 12.000 13.000 Overige baten 1.047 850 1.122 Totaal baten 32.408 33.300 35.412 Lasten Acties 275-297 Lasten leerlingenvervoer 31.323 31.000 31.482 Afschrijvingen 1.166 1.749 1.749 Overige lasten 3.489 3.000 3.245 Totaal lasten 36.254 35.749 36.773 Saldo baten en lasten 3.846-2.449-1.361- Financiële baten en lasten 178 1.200 290 Netto resultaat 3.668-1.249-1.071- In de verenigingslasten zijn de 'afschrijvingen' meegenomen. Bij de toelichting op de staat van baten en lasten zijn deze kosten niet onder de verenigingslasten maar onder afschrijvingen gerubriceerd. 34
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2017 VAN DE HET ONROEREND GOED KLAASWAAL 2017 Begroting 2017 2016 Baten Baten inzake woningen 10.208 17.500 17.500 Totaal baten 10.208 17.500 17.500 Lasten Lasten inzake woningen 10.368 11.542 8.688 Overige lasten - 500 - Totaal lasten 10.368 12.042 8.688 Saldo baten en lasten 160-5.458 8.812 Netto resultaat 160-5.458 8.812 35