Jaargang 2013, Nummer 58 Maart 2013 F e d e r a l e R a a d v o o r D u u r z a m e O n t w i k k e l i n g FRDO-Info Inhoud Ontslag voorzitter Maystadt 1 Advies Nationale Hervormings Programma Advies 100 % hernieuwbaar in 2050 Persprijs en colloquium financiering Actueel 4 2 3 4 Zoals u wellicht reeds via de media vernomen hebt, heeft onze voorzitter zijn ontslag aangeboden aan staatssecretaris voor duurzame ontwikkeling Servais Verherstraeten. In zijn ontslagbrief meldt Philippe Maystadt als reden dat er een vertrouwensbreuk is ontstaan met de vertegenwoordiging van de werkgevers in de raad, en dat het op de jongste algemene vergadering onmogelijk bleek een consensus te bereiken over de prioriteiten van de raad voor de komende jaren. De staatssecretaris heeft na een gesprek met voorzitter Maystadt gisterenmiddag 27/03, dit ontslag aanvaard. De heer Maystadt heeft de staatssecretaris verzekerd zijn volle medewerking te zullen verlenen om de overdracht van het voorzitterschap naar zijn opvolger in de beste omstandigheden te laten verlopen. 1
Advies voor het Nationale Hervormings- Programma van België 2013 In het kader van het Europese Semester dient ons land in april zijn Nationale HervormingsProgramma (NHP) 2013 voor te leggen aan de Europese Commissie. Dit NHP wordt momenteel voorbereid door een redactiecomité onder de supervisie van een Politiek Begeleidingscomité. Ook de sociale partners en het middenveld wordt om een inbreng gevraagd. In die context bracht de FRDO dit advies uit, dat ook de basis vormde voor het overleggesprek van het middenveld over de opmaak van het NHP op het kabinet van de Premier 19 maart jl. Het NHP dient een overzicht te bevatten van de door ons land genomen en geplande maatregelen voor het realiseren van de doelstellingen van de EU2020-strategie, en een antwoord te bieden op de landenspecifieke aanbevelingen voor België die de Commissie publiceerde naar aanleiding van het vorige NHP. In zijn advies gaat de FRDO nader in op de thema s die verbonden zijn met zijn specifieke opdracht en waarrond in de raad reeds werk verricht werd. Hierbij maakt hij gebruik van drie bestaande consensuele adviezen: zijn advies van 2010 over het NHP, zijn advies van 2011 over energieefficiëntie in gebouwen en zijn kaderadvies vergroening van de fiscaliteit. In zijn advies vraagt de FRDO meer bepaald dat de drie dimensies van duurzame ontwikkeling in een integrale benadering aan bod komen in het Europese Semester én in de NHP en de stabiliteitsprogramma s van de lidstaten. Verder dient het NHP te verwijzen naar het duurzameontwikkelingskader voor het beleid, zoals de langetermijnvisie in ons land en het concept van een koolstofarme samenleving tegen 2050 (zie het jongste jaarforum van de FRDO). Wat de governance van het proces betreft, pleit de FRDO er voor dat administraties van federale en regionale departementen in zowel het economische, sociale als milieudomein betrokken zouden worden bij de opmaak van het NHP- wat momenteel nog steeds niet het geval is. Verder vraagt de raad dat de bestaande duurzameontwikkelings effectbeoordeling ( DOEB) ingezet zou worden als instrument om korteen langetermijn, sociale, economische en ecologische aspecten van een beleidsvraagstuk af te wegen. Bij de opmaak van het NHP dient ook meer rekening te worden gehouden met de inhoudelijke inbreng van het middenveld dan de voorbije jaren het geval was. In verband met aanbeveling 7 van de Europese Commissie over de verdere CO 2 - reductie in ons land, wijst de FRDO er op dat energiebesparing een essentiële factor is om de klimaatdoelstellingen te halen, en er hier een enorm potentieel is in België, zowel in de industrie, het transport, de huishoudens als de gebouwen (cf de voorstellen van de FRDO in adviezen over energie-efficiëntie en mobiliteit). Ook wat aanbeveling 5 van de Commissie betreft over de verschuiving van belastingen op arbeid naar onder meer milieubelastingen, heeft de FRDO een aantal criteria en voorstellen gelanceerd, met name in zijn advies van 2009 over een vergroening van de fiscaliteit in het kader van duurzame ontwikkeling. Dit advies werd eenparig goedgekeurd door de algemene vergadering van 19 maart 2013. De volledige tekst van het advies is verkrijgbaar bij het secretariaat. 2
Towards 100% renewable energy in Belgium by 2050 De tekst hierna is een samenvatting, voor alle nuances verwijzen we naar het advies zelf (cf link onderaan). In 2011 bestelden de vier Belgische ministers die bevoegd zijn voor energie een studie over de haalbaarheid en de impact van een transformatie van het Belgisch energiesysteem naar 100 % hernieuwbare energie tegen 2050. Deze studie werd uitgevoerd door het Institut de Conseil et d Etudes en Dévelopment Durable (ICEDD), het Federaal Planbureau en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) en werd in december 2012 gepubliceerd. Staatssecretaris Melchior Wathelet vroeg de raad om advies over deze studie. In zijn advies stelt de FRDO dat in ons land een energietransitie naar een koolstofarme samenleving dient plaats te vinden, om de broeikasgasemissies drastisch te verlagen en de bovenmatige afhankelijkheid van onze economie van fossiele energie te verminderen. Het beleid hiervoor dient een duurzame samenleving als einddoel te hebben, waarin milieu- en klimaatgrenzen gerespecteerd worden, de energiebevoorrading verzekerd wordt, onze economie performant is en sociale rechtvaardigheid gegarandeerd blijft. De leden van de raad zijn het erover eens dat de studie elementen aanreikt om na te denken over een dergelijke energietransitie. Sommige leden menen dat 100 % hernieuwbare energie de beste weg is om de in vorige paragraaf vermelde doelstellingen te bereiken. Andere leden stellen echter dat het om één piste gaat, waarbij het bereiken van die 4 doelstellingen niet gegarandeerd is. Hoe dan ook is de FRDO van mening dat het proces dat de vier energieministers gestart zijn met deze studie, verdergezet moet worden. Ons land heeft een toekomstvisie voor energie in het kader van duurzame ontwikkeling nodig, waarbij de verschillende beleidsniveaus gecoördineerd optreden via een nationale strategie. Sommige leden menen dat hierbij te behalen percentages vastgelegd moeten worden inzake de te realiseren energieefficiëntie en het aandeel van hernieuwbare energie. Andere leden vinden dit niet opportuun omdat het slechts om een middel zou gaan om de vier doelstellingen te bereiken, en menen dat het belangrijk is dat ook de andere landen zich engageren voor een beleid om de CO 2 -uitstoot te verminderen. De transitiestrategie zal in bepaalde sectoren tot een toegenomen activiteit leiden, terwijl andere zullen moeten omschakelen. Het is dus van fundamenteel belang een rechtvaardige transitie door te voeren die gebaseerd is op de sociale dialoog. De strategie zal ook moeten waken over de concurrentiekracht van onze ondernemingen. Technologische innovatie ondersteunen en een stabiel politiek kader garanderen dat gunstig is voor investeringen, zijn twee voorwaarden die moeten worden nageleefd om deze doelstellingen te kunnen halen. Een dergelijke strategie dient ook gericht te zijn op een integratie op Europees niveau van het Belgische beleid. Tenslotte formuleert de raad in zijn advies nog een aantal methodologische opmerkingen over de studie. Sommige daarvan zijn consensueel, zoals de opmerking dat de studie zich bewust concentreert op België door een model van zijn energiesysteem op te stellen dat anders is dan dat van zijn buurlanden en door het dus als een eiland te beschouwen. Voor de FRDO kan een duurzame energietoekomst niet buiten de Europese en internationale context worden bedacht. Daarnaast hebben sommige leden nog specifieke opmerkingen die niet door de andere gedeeld worden. Zo wijzen de werkgevers op het probleem van de maatschappelijke aanvaarding van hernieuwbare energievormen als biomassa en windenergie en de geschatte prijs van 100 % hernieuwbare energie. De vakbonden en NGO s menen dan weer dat de studie de maatschappelijke voordelen van de hernieuwbare-energiescenario s niet allemaal berekend heeft (betere luchtkwaliteit en gezondheid...) evenmin als de reële kosten van de niethernieuwbare energiesystemen en het energiebesparingspotentieel in gebouwen, transport en industrie. Dit advies werd eenparig goedgekeurd door de algemene vergadering van 19 maart 2013. Klik hier voor de volledige tekst van het advies. 3
Persprijs duurzame ontwikkeling en colloquium Financiering van de transitie 25 februari jl reikte Prins Filip in het Résidence Palace de jaarlijkse FRDO persprijzen uit, en vond een colloquium plaats over de financiering van de transitie naar een koolstofarme samenleving. Op onze website http://www.frdo.be/ NL/fora_persprijs.html vindt u de toespraken en presentaties van die dag, de artikelen van de prijswinnaars en foto s van de prijsuitreiking en het colloquium. Binnenkort ontvangt u informatie over de FRDO persprijs duurzame ontwikkeling 2013, die bestemd is voor de audiovisuele media. ACTUEEL IN DE RAAD Advies over de opvolging van de Rio +20-conferentie De raad bereidt momenteel een tweede advies voor over de accenten die België moet leggen in de opvolgingsprocessen van Rio+20, en over het post-2015-ontwikkelingskader (toekomst van de huidige MDGs) en de uitwerking van SDGs (afgesproken in Rio+20). Een eerste advies over deze thema s werd goedgekeurd door de algemene vergadering van 29 januari. Het tweede advies zal nader ingaan op de materie, en hierbij ook rekening houden met de mededeling van de Europese Commissie in dit domein (gepubliceerd op 27/02). Advies Productnormen De raad bereidt een advies voor over een KB dat uitzonderingen vastlegt in de reglementeringen inzake biociden, REACH en CLP wanneer het gaat om militair gebruik. 4
Colofon FRDO INFO is de nieuwsbrief van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO). De FRDO geeft adviezen aan de Belgische federale overheid over het beleid inzake duurzame ontwikkeling. De raad organiseert ook activiteiten om het draagvlak voor duurzame ontwikkeling te vergroten. Overname van artikelen uit FRDO INFO met bronvermelding is toegestaan. Adres: Kruidtuinlaan 50 bus 70, B-1000 Brussel, België Tel.: +32 (0)2 7433150 Fax: +32 (0)2 7433159 http://www.frdo-cfdd.be mail@frdo-cfdd.be Indien u deze gratis nieuwsbrief niet rechtstreeks in uw mailbox hebt gekregen, kunt u zich abonneren door een mail te sturen naar het adres hierboven met vermelding van naam, (eventueel) organisatie, adres en mailadres, en als onderwerp (subject) abonnement. Gelieve ook te vermelden of u FRDO INFO in het Nederlands of het Frans wenst. Wil u de nieuwsbrief niet langer ontvangen, vermeld dan "uitschrijven" als onderwerp in de mail 5