TOESPRAAK VAN Z.E. DESIRÉ DELANO BOUTERSE, PRESIDENT VAN DE REPUBLIEK SURINAME, BIJ DE BUITENGEWONE VERGADERING VAN STAATSHOOFDEN EN REGERINGSLEIDERS VAN UNASUR TER GELEGENHEID VAN DE OVERDRACHT VAN HET UNASUR PRO TEMPORE VOORZITTERSCHAP, GUAYAQUIL, 4 DECEMBER 2014 Excellenties Staatshoofden en Regeringsleiders van de Unie van Zuid- Amerikaanse Naties Ministers van Buitenlandse Zaken, Secretaris- Generaal, Delegatieleden Dames en heren, Allereerst wens ik namens mijn delegatie, alsook namens het Volk en de Regering van Suriname mijn welgemeende dank te uiten aan de Regering en het Volk van de Republiek Ecuador. Wij danken u, President Rafael Correa, voor uw gastvrijheid en feliciteren U tevens met de organisatie van deze Buitengewone Vergadering van UNASUR Staatshoofden in Guayaquil. Namens alle collega s en vertegenwoordigers van de lidlanden breng ik ook dank uit voor de getroffen voorzieningen in verband met de overdracht van het voorzitterschap van UNASUR en de inauguratie van het hoofdkwartier van het UNASUR Algemeen Secretariaat te Mitad del Mundo. Het is voor mij een bijzonder moment om het Pro Tempore Voorzitterschap zo dadelijk aan de Republiek Uruguay over te dragen. Laat mij beginnen om aan te geven dat wij ons als land bewust zijn van de importantie van een goede bijdrage aan de Unie en de verwachtingspatronen die gepaard gaan met het voorzitterschap. Wij hebben ons ingezet om een volwaardige, sterke schakel te zijn in de keten, en ik ben bijzonder tevreden met hoe wij als kleinste land in deze Unie het voorzitterschap hebben kunnen vervullen met de gezamenlijke inzet van ons volk. Het eindoordeel over onze prestatie laat ik aan u over. Graag vraag ik de gelegenheid om een summier overzicht te presenteren over het Pro Tempore Voorzitterschap van UNASUR, waarvoor de Republiek Suriname vanaf 30 augustus 2013 tot vandaag verantwoordelijkheid heeft gedragen. Het uitgebreidere verslag krijgt u vandaag overhandigd in de Spaanse en Engelse vertaling. De versies in het Nederlands en Portugees worden digitaal beschikbaar gemaakt. 1/5
Ik breng u graag enkele bijzondere momenten van de afgelopen termijn van voorzitterschap in herinnering waarbij verder is gebouwd aan samenwerking, behoud van vrede en de versterking van de Unie als geheel. Samen met Colombia heeft Suriname het voorzitterschap bij de Raad voor Defensie gedragen. Daarnaast hebben we samen met Venezuela de Raad voor Sociale Ontwikkeling voorgezeten. Dit heeft geleid tot een intensieve uitwisseling van informatie waarbij, ondanks verschillen in benadering van vraagstukken of vertrekpunten, beide co- voorzitterschappen een ware demonstratie van samenwerking, verdraagzaamheid en capaciteitsversterking geweest. Binnen diverse raden hebben we initiatieven gezien om sociale oneffenheden verder weg te werken door zaken zoals toegang tot medicamenten, voedselzekerheid en voedselveiligheid bovenaan de sociale agenda te zetten. Er zijn nadrukkelijkere besluiten genomen over mensenrechten, burgerveiligheid, veiligheidsbeleving en burgerparticipatie die ten goede zullen komen aan de rechten van onze volken. De financiële integratie heeft verder vorm gekregen door uitwisseling met de Economische Commissie voor Latijns Amerika (CEPAL) en steeds actievere betrokkenheid van de Presidenten van de Centrale Banken van onze landen. De Electorale Raad heeft haar werkzaamheden kunnen verbreden van waarnemingsmissies naar bijdragen aan de optimale beleving van de democratie en de ondersteuning van instituten. In dit kader lijkt het mij opportuun om van de gelegenheid gebruik te maken om President Mujica te feliciteren met de overwinning van zijn partij in het electoraal proces, en wens ik vandaag ook persoonlijk mijn welgemeende felicitaties over te brengen aan de herkozen Presidenten - Evo Morales van Bolivia, Dilma Rousseff van Brazilië en Juan Manuel Santos van Columbia. Uw herverkiezing staat niet los van het vertrouwen dat uw volk heeft in het uitgezette beleid voor ontwikkeling. En ook wij dragen de overtuiging dat u zal blijven bijdragen aan het gemeenschappelijk streven voor verdere integratie met de verhoogde betrokkenheid van onze volkeren. Mijn eigen geliefd Suriname staat eveneens aan de vooravond van algemene verkiezingen, in mei 2015, wanneer we uiteraard ook graag een Electorale Missie vanuit UNASUR tegemoet zien. Collega s, Als Staatshoofden en Regeringsleiders hebben wij de verantwoordelijkheid beleid te formuleren voor verhoogde integratie en samenwerking. Echter is het zo dat het beleid dat wij formuleren betrekking heeft op actoren die niet altijd rond dezelfde tafel zitten. Het is daarom een bijzondere genoegdoening dat het Forum voor burgerparticipatie gestalte krijgt zodat burgers op een transparante manier actiever betrokken kunnen worden bij beleid dat direct betrekking op haar heeft. 2/5
In dit kader noem ik ook graag het UNASUR Youth Congress dat met twee meetings inmiddels in de opstartfase is. Hierdoor kunnen we onze leiders van de toekomst nu al meenemen in het samenwerkingsproces in Zuid- Amerika en directer gehoor geven aan de noden, wensen en dromen van onze volgende generatie. Beide fora dragen bij aan het op transparante wijze debatteren over belangrijke issues vanuit het perspectief van de maatschappij en wordt dan ook bijzonder verwelkomd. Zoals wijlen President Hugo Chavez altijd vol passie betoogde wij moeten ons laten leiden door de principes van eenheid, samenwerking en solidariteit op het pad naar verhoogde integratie en samenwerking onder onze landen en volkeren. Ik ben bijzonder ingenomen met het groeiend bewustzijn binnen de Unie en bij onze volkeren, alsook met de invulling die wij als leiders geven aan de strategische koers van onze regio. De institutionele versterking van onze organisatie is ongetwijfeld een van de zaken waarvan wij het belang inzien. Zonder de beoogde institutionele versterking van UNASUR zullen wij niet in staat zijn initiatieven en beleidsplannen optimaal en efficiënt uit te voeren. Ik ben dan ook erg blij dat we na lange overwegingen op 11 september j.l. alsnog de opvolger van Dr. Ali Rodriguez Araque hebben kunnen inaugureren. Bij deze gelegenheid lijkt het me gepast om nogmaals de enorme inzet, gedrevenheid en visie die Dr. Ali Rodriguez Araque heeft gegeven aan de organisatie te onderstrepen. Inmiddels is de nieuwe Secretaris Generaal, voormalig President van Colombia, Ernesto Samper, sinds 22 augustus 2014 aangevangen zijn bijdrage te leveren om het proces ter versterking van het Algemeen Secretariaat voort te zetten en om met zijn ervaring bij te dragen aan het integratieproces binnen UNASUR. Het is een grote verantwoordelijkheid die rust op het Algemeen Secretariaat en de Secretaris Generaal om evenwicht te creëren tussen de structuur, de financiën en het functioneren van het Algemeen Secretariaat en de Unie als geheel. Ik ben daarom bijzonder ingenomen met het feit dat wij morgen te Mitad del Mundo het nieuwe hoofdkwartier van UNASUR zullen inaugureren, van waaruit het proces van coördinatie optimaler vervolgd kan worden. Als Unie hebben wij sedert de oprichting in 2008 bewezen in staat te zijn het accent te leggen op raakvlakken die het integratieproces ten goede komen. De politieke samenwerking c.q. coördinatie van standpunten op internationale fora, de bescherming en versterking van de democratie en de langs vreedzame weg oplossen van meningsverschillen zijn hiervan voorbeelden. In dit kader dient vermeld te worden: de eenduidige visie met betrekking tot het vredesproces in Columbia, de illegale bezetting van de Malvinas eilandengroep, de ondersteuning aan Argentinië wat betreft haar positie bij de herstructurering van de Staatsschuld en de veroordeling van het financiële, economische en handels embargo tegen Cuba, alsook de afkeuring van de uitsluiting van volledige participatie van dat land in de OAS. Zo ook de gemeenschappelijke visie met betrekking tot de versterking en bescherming van de democratie in de regio, waarvan de inwerkingtreding van het aanvullend Protocol Voor Bescherming van de Democratie in de regio een resultaat is. 3/5
In Venezuela hebben wij gezamenlijk bijgedragen aan het stimuleren en begeleiden van de dialoog. Wij hebben daarbij getoond in staat te zijn om een proces van dialoog te begeleiden en geweld een halt toe te roepen, opdat Venezolanen zelf oplossingen kunnen aandragen voor interne uitdagingen. De bijdragen van de Venezolaanse Regering onder leiding van President Maduro, van de Venezolaanse bevolking zelf, alsook die van het Vaticaan dienen uiteraard niet vergeten te worden. Gezamenlijk heeft Zuid- Amerika laten zien dat er maar één pad is dat leidt naar vrede en rust, het pad van dialoog. Er zijn natuurlijk meer zaken die ook in de komende jaren extra aandacht behoeven en die betrekking hebben op de bescherming van de rechten van onze volkeren, waaronder: digitale soevereiniteit waarbij de grenzen van toegang tot informatie door ons bepaald en beschermd dient te blijven; financiering van projecten voor versnelde fysieke integratie in de regio; bescherming en beleving van de mensenrechten in al haar facetten; beheer van het potentieel aan natuurlijke hulpbronnen en menselijk kapitaal die ons in staat stellen om gepaste antwoorden te formuleren op zowel interne als externe uitdagingen, en om optimaal gebruik te maken van ons gezamenlijk potentieel voor ontwikkeling; verhoogde betrokkenheid op diverse niveaus van burgers bij het integratieproces; een op te zetten Zuid- Amerikaans Instituut voor Onderzoek met betrekking tot drugs teneinde een veiligheids- en gezondheidsprobleem aan te pakken. Het is een bijzondere ervaring geweest om gedurende het voorzittersjaar leiding te hebben geven aan het integratie proces binnen UNASUR, waarbij wij gezamenlijk het hoofd hebben moeten bieden aan uitdagingen en waar nodig continuïteit hebben gegeven aan beleidsdoelen. De resultaten van het afgelopen jaar vloeien niet slechts voort uit de inspanningen van de Pro Tempore Voorzitter, maar zijn de vruchten van de gezamenlijke inspanningen van alle UNASUR lidlanden en het Algemeen Secretariaat. Ik breng daarom ook onze hartgrondige dank over voor hun ondersteuning die in het afgelopen jaar is verleend. Voor de Surinaamse Regering is het een zeer bijzondere leerperiode geweest, waarbij de expertise die beschikbaar is gesteld op het Pro Tempore Secretariaat in Paramaribo door de Federatieve Republiek Brazilië, de Republiek Ecuador en de Republiek Argentinië, bijzonder gewaardeerd wordt. Aan de opvolger van het UNASUR Pro Tempore Voorzitterschap, Excellentie President Jose Mujica, wens ik heel veel succes toe. Aankomend President Tabare Vazquez heeft voorwaar geen makkelijke taak om bij zijn aantreden op 1 maart 2015 tegelijkertijd het Presidentschap van uw land en het Voorzitterschap van de regio op de schouders te nemen. Uruguay mag in elk geval rekenen op Suriname s steun, en ik ben ervan overtuigd, ook op de steun van eenieder binnen UNASUR. Laten wij gezamenlijk blijven kiezen voor pragmatische oplossingen voor verschillen in opvattingen die wij op ons pad kunnen tegenkomen. En laten wij de eenheid in diversiteit blijven koesteren. Ik dank u! 4/5
Muchas gracias! Muito Obrigado! Thank you 5/5