POM West-Vlaanderen 27 april 2017 Wat zijn de recyclagedoelstellingen inzake verpakkingsafval voor België? Wanneer ben je als bedrijf onderworpen aan de terugnameplicht voor verpakkingen? Ing. Linda Vanden Broecke Interregionale Verpakkingscommissie
Inhoud 1. Interregionale Verpakkingscommissie 2. Samenwerkingsakkoord 3. Verpakkingsverantwoordelijke 4. Terugnameplicht 5. Informatieplicht 6. Algemeen preventieplan 7. Erkende organismen 8. Inzameling P+ 9. Belgische cijfers
1. Interregionale Verpakkingscommissie 3 Gewesten: Vlaanderen Wallonië Brussel Gewesten zijn bevoegd voor afvalbeheer; waaronder ook voor verpakkingsafval
1. Interregionale Verpakkingscommissie Interregionale Verpakkingscommissie (IVC) Gemeenschappelijke instelling 3 Gewesten Beslissingsorgaan - bepaalt algemeen beleid - leden aangeduid gewestregeringen Permanent Secretariaat - uitvoering beleid - ambtenaren 3 Gewesten
1. Interregionale Verpakkingscommissie Beslissingsorgaan 3 effectieve leden en 3 plaatsvervangers per gewest Minstens 10 vergaderingen per jaar Beslissing bij consensus Algemene beslissingsbevoegdheid Jaarlijks wisselend voorzitterschap
1. Interregionale Verpakkingscommissie Permanent Secretariaat Aanspreekpunt van de IVC Directeur en directiecomité Ambtenaren en personeelsleden, ter beschikking gesteld door de Gewesten o blijven onderworpen aan hun eigen personeelsstatuten o vallen onder de dagelijkse leiding van de directeur Geen eigen bevoegdheden, behalve inzake controle
1. Interregionale Verpakkingscommissie Taken Toezicht op het respect van de bepalingen van het Samenwerkingsakkoord door de verpakkingsverantwoordelijken, erkende organismen,... o controle van de aangiften, controle ter plaatse o opstellen P.V. s en opleggen boetes Controle van de preventieplannen Verlenen van erkenningen a/d erkende organismen
1. Interregionale Verpakkingscommissie Taken Voorstellen of adviezen formuleren voor de gewestregeringen o bv. inzake de herziening van de wetgeving Ondersteuning van de Gewesten voor andere terugname- en aanvaardingsplichten, indien gevraagd o een overlegforum bieden o logistieke ondersteuning Belgische doorvoerautoriteit voor afvalstoffen o als gevolg van de laatste staatshervorming
1. Interregionale Verpakkingscommissie Met ingang van 12 juli 2016: nieuwe coördinaten van de Interregionale Verpakkingscommissie Gaucheretstraat 92-94 1030 Brussel Wnd. Directeur: Marc Adams Tel.: 02/209 03 60 Fax: 02/209 03 98 website: www.ivcie.be
2. Samenwerkingsakkoord Kracht van decreet in gans België Voor alle in België op de markt gebrachte verpakkingen Samenwerkingsakkoord van 30 mei 1996 (B.S. 5 maart 1997), in werking getreden op 5 maart 1997 Nieuwe Samenwerkingsakkoord van 4 november 2008 (B.S. 29 december 2008), in werking getreden op 1 januari 2009
2. Samenwerkingsakkoord Opzet nieuwe Samenwerkingsakkoord implementatie Richtlijn 2004/12/EG tot wijziging van Richtlijn 94/62/EG algemene herziening v/h Samenwerkingsakkoord van 30 mei 1996 Inhoud definitie verpakking o verduidelijking begrip o introductie begrip serviceverpakking definitie verpakkingsverantwoordelijke
2. Samenwerkingsakkoord nieuwe percentages recyclage & nuttige toepassing nieuwe regeling voor het algemeen preventieplan minimumdrempel voor de terugnameplicht nieuwe bijdrageplicht van 0,50 (/inwoner & /jaar) voor de erkende organismen voor huishoudelijk verpakkingsafval nieuwe controleprocedure
2. Samenwerkingsakkoord Nieuwe wijzigingen: Richtlijn 2013/2/EU van de Commissie tot wijziging van bijlage I bij Richtlijn 94/62/EG Samenwerkingsakkoord 2 april 2015 tot wijziging van het Samenwerkingsakkoord van 4 november 2008 betreffende de preventie en het beheer van verpakkingsafval o bijlage I: lijst met voorbeelden ter illustratie van de toepassing van criteria voor verpakking/geen verpakking
2. Samenwerkingsakkoord Type verpakking: Primaire of verkoopverpakking Secundaire of verzamelverpakking Tertiaire of verzendverpakking Serviceverpakking: elke primaire, secundaire of tertiaire verpakking die gebruikt wordt op het punt van terbeschikkingstelling aan de consument van goederen of diensten, alsook elke verpakking die van dezelfde aard is en die op eenzelfde manier gebruikt wordt
2. Samenwerkingsakkoord Aard van de verpakking: Eenmalig Herbruikbaar o «iedere verpakking die bestemd en ontworpen is om binnen haar levensduur een minimum aantal omlopen te maken, ( ) o ( ) opnieuw wordt gevuld of gebruikt voor hetzelfde doel als waarvoor zij is ontworpen, al dan niet met gebruik te maken van op de markt verkrijgbare producten met behulp waarvan de verpakking bijgevuld kan worden» o technische herbruikbaarheid o hergebruikssysteem
2. Samenwerkingsakkoord Huishoudelijk / bedrijfsmatig: Primaire verpakkingen: lijst grijze zone o jaarlijks aanpasbaar o bij twijfel: probleem voorleggen aan de IVC Secundaire verpakkingen: multipacks Tertiaire verpakkingen: steeds bedrijfsmatig Serviceverpakkingen: doorgaans huishoudelijk
3. Verpakkingsverantwoordelijke Type verpakkingsverantwoordelijke: art. 2, 20, a) VERPAKKER art. 2, 20, b) INVOERDER art. 2, 20, c) ONTPAKKER art. 2, 20, d) producent/importeur van serviceverpakkingen Verpakker: degene die doet verpakken - degene die de beslissingsmacht heeft over de keuze van de verpakking - de eigenaar van het merk
3. Verpakkingsverantwoordelijke Invoerder: de eerste Belgische eigenaar van de verpakte goederen of - wanneer de eigenaar niet bepaald kan worden - degene die de opdracht heeft gegeven om de goederen in België binnen te brengen Ontpakker: Ook een vorm van invoerder : invoeren om te ontpakken (bv. grondstoffen voor eigen productieproces, herconditionneren) Enkel voor bedrijfsmatig verpakkingsafval
3. Verpakkingsverantwoordelijke Producent/importeur van (lege) serviceverpakkingen: Indien verpakkingen in België geproduceerd: de producent Indien verpakkingen in buitenland geproduceerd: de importeur Indien direct door gebruiker (klein- of groothandelaar) geïmporteerd: de gebruiker
4. Terugnameplicht De plicht om de percentages van recyclage en nuttige toepassing te behalen Niet: de verplichting om verpakkingen fysiek terug te nemen Nuttige toepassing omvat ook verbranding met terugwinning van energie in afvalverbrandingsinstallaties
4. Terugnameplicht Globale percentages: Voor huishoudelijk verpakkingsafval: o 80% globale recyclage vanaf 2009 o 90% globale nuttige toepassing vanaf 2009 Voor bedrijfsmatig verpakkingsafval: o 75% globale recyclage vanaf 2009 o 80% globale nuttige toepassing vanaf 2009 o 80% globale recyclage vanaf 2010 o 85% globale nuttige toepassing vanaf 2010
4. Terugnameplicht Percentages per materiaal (vanaf 2010), voor huishoudelijk en bedrijfsmatig verpakkingsafval samen: 60% voor glas 60% voor papier/karton 60% voor drankkartons 50% voor metaal 30% voor plastics (enkel mechanische recyclage) 15% voor hout
4. Terugnameplicht Drempel: Vanaf 300 kg verpakkingsafval op jaarbasis Som van Huishoudelijk en Bedrijfsmatig verpakkingsafval o bv.: 200 kg HH en 200 kg BM geeft 400 kg in totaal drempel overschreden
4. Terugnameplicht Hoe de terugnameplicht vervullen? Individueel o Zelf o Via een derde (bv. een privé-operator) Via een erkend organisme o Globalisering o Overdracht verantwoordelijkheid
5. Informatieplicht Artikel 7: Jaarlijks vóór 31 maart meedelen op welke wijze men zijn terugnameplicht zal nakomen Artikel 18, 1: Jaarlijks vóór 31 maart gegevens meedelen met betrekking tot de op de markt gebrachte hoeveelheden verpakkingen en de gerecycleerde en/of nuttig toegepaste hoeveelheden verpakkingsafval
6. Algemeen preventieplan Artikel 4 van het Samenwerkingsakkoord: Elke verpakkingsverantwoordelijke die per jaar voor minstens 300 ton eenmalige verpakkingen de VV is en Elke verpakkingsverantwoordelijke die per jaar voor minstens 100 ton eenmalige verpakkingen in de zin van artikel 2, 20, a) de VV is, moet elke 3 jaar en tegen 30 juni een algemeen preventieplan voorleggen aan de IVC
6. Algemeen preventieplan Types preventieplan: 2 mogelijkheden om een preventieplan in te dienen: o Individueel plan o Sectoraal plan Individueel preventieplan = plan ingediend door een bedrijf Sectoraal preventieplan = plan ingediend door een sectorfederatie voor rekening van de leden die dit gevraagd hebben
6. Algemeen preventieplan Standaardformulier voor individuele plannen Leidraad voor sectorale plannen Vereenvoudigde procedure voor sectorale plannen Evaluatie op 2 de en 3 de verjaardag termijn indiening plan + de IVC kan bijsturing vragen Inhoud: beperkende factoren, maatregelen uit het verleden, preventiemaatregelen (kwantitatief, kwalitatief, herbruikbaar, )
6. Algemeen preventieplan Algemeen preventieplan 2016-2019 696 ondernemingen werden uitgenodigd om een preventieplan in te dienen 23 federaties werden uitgenodigd om een sectoraal preventieplan in te dienen Individuele preventieplannen analyse en evaluatie van de 188 plannen die werden ingediend is afgerond Sectorale preventieplannen analyse van de 21 plannen die werden ingediend wordt voltooid
7. Erkende organismen Status: Initiatief privé-sector Erkend door de overheid (de IVC) Non profit organisatie Moet het geheel van België dekken Moet bewijzen van recyclage en nuttige toepassing leveren Strikte controle door de overheid
7. Erkende organismen FOST Plus Huishoudelijk verpakkingsafval Voor de 5 de keer erkend op 19/12/2013 voor 5 jaar (2014-2018) Erkenning gepubliceerd in B.S. op 23 januari 2014 VAL-I-PAC Bedrijfsmatig verpakkingsafval Voor de 5 de keer erkend op 1/12/2016 voor 5 jaar (2017-2021) Erkenning gepubliceerd in B.S. op 19 december 2016
7. Erkende organismen Fost Plus inzamelsysteem: Intercommunales zamelen huishoudelijk verpakkingsafval in voor Fost Plus: Papier & karton (huis-aan-huisinzameling) Gekleurd & niet-gekleurd glas (glasbollen) PMD/PMD-fractie (huis-aan-huisinzameling): o o o P = plastic flessen (PET) & flacons (HDPE) M = metalen D/K = drankkartons = tetra pak
7. Erkende organismen Bedrijf (VV) Product Verpakking Verpakkingsafval Gezin Totale kost van de selectieve inzameling en sortering IVC Afval Intercommunale Recycleur
7. Erkende organismen Fost Plus betaalt de volledige kost van de: Inzameling Sortering PMD-fractie Fost Plus organiseert de recyclage van ingezamelde & gesorteerde fracties Op alle niveaus: toepassing van de wetgeving overheidsopdrachten (principes)
7. Erkende organismen Val-I-Pac systeem: Val-I-Pac organiseert geen inzameling of recyclage van bedrijfsmatig verpakkingsafval Val-I-Pac verzamelt data over inzameling en recyclage van private afvalophalers ophalers moeten bewijs leveren van recyclage Val-I-Pac geeft een financiële stimulans aan bedrijfsmatige consumenten met de bedoeling om de selectieve inzameling te verhogen
7. Erkende organismen Bedrijf (VV) Product Verpakking Verpakkingsafval Container- en recyclageforfaits Bedrijfsmatige ontpakker Afval Privé-operator IVC Recycleur
7. Erkende organismen Resultaten recyclage in 2014 Erkende organismen: o Fost Plus: 82,9% recyclage - 652.160 ton o Val-I-Pac: 86,1% recyclage - 601.101 ton Het recyclagepercentage (80%) werd behaald in 2014 voor Fost Plus en Val-I-Pac Ter info: in 2014 werd 88,7% recyclage gehaald door de Individuele Verpakkingsverantwoordelijken; dit komt neer op een gewichtshoeveelheid van 39.254 ton
7. Erkende organismen
8. Inzameling P+ Volgende proefprojecten worden uitgetest: Scenario 1 (Frameries en Aalter): inzameling uitgebreide PMD voor alle verpakkingen in kunststof (harde en zachte) Scenario 2 (Hannuit en Waregem): inzameling uitgebreide PMD enkel voor andere verpakkingen in harde kunststof, met een afzonderlijke inzameling van verpakkingen in zachte kunststof in een andere inzamelzak Scenario 3 (Marchin en Wervik): inzameling uitgebreide PMD enkel voor andere verpakkingen in harde kunststof
8. Inzameling P+ Scenario 1: Aalter Bron Fost Plus
8. Inzameling P+ Scenario 2: Waregem Bron Fost Plus
8. Inzameling P+ Scenario 3: Wervik Bron Fost Plus
8. Inzameling P+ Bron Fost Plus: P+: evaluatie proefprojecten P+MD en artikel 8 scenario s
8. Inzameling P+ Roze zak = inzameling van gemengde plastics via containerpark (IOK en ECOWERF) of huis-aanhuis (IVAREM en ECOWERF)
ton 9. Belgische cijfers Monitoring Herbruikbare verpakkingen 4 000 000 Evolutie totale hoeveelheden herbruikbare verpakkingen 3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Herbruikbare Huishoudelijke DrankVerpakkingen Herbruikbare Bedrijfsmatige Verpakkingen
9. Belgische cijfers Globale recyclage in België voor het jaar 2014 (inclusief individuele terugnameplicht, free-riders en nieuwe herbruikbare verpakkingen): 81,3% Globale nuttige toepassing in België voor het jaar 2014 (inclusief individuele terugnameplicht, freeriders en nieuwe herbruikbare verpakkingen): 99,2% Bron IVC Activiteitenverslag 2015
9. Belgische cijfers Europees niveau
Bedankt voor uw aandacht.