Wat hebben stad en land met en aan Europa? 1
1,9 Mrd EU-subsidies 2007-2013
Nieuwe periode 2014-2020 Ø Cohesiebeleid: 1,4 miljard, waarvan: q q 1 miljard EFRO en ESF (> 507 miljoen) 389,7 miljoen voor Europese territoriale samenwerking (URBACT, ESPON, INTERREG) Ø Doelen 1. Versterking concurrentievermogen, R&D 2. Verhoging deelname arbeidsmarkt, sociale inclusie 3. Gezond ouder worden, inclusie ouderen 4. Investeren in koolstofarme economie, energie-efficiëntie 5. Milieubescherming, beheer natuurlijke grondstoffen
EU 2020 doelen en Nederland EU2020%doelen% EU% Nederland% Werkgelegenheid% 75%$werkgelegenheid$voor$243603jarigen$ 80%$werkgelegenheid$voor$243603jarigen$ R&D% 3%$van$het$EU3bbp$voor$R&D$ 2.5%$bbp$ Klimaat%en%Duurzaamheid% 1. 20%$minder$CO2$uitstoot$t.o.v.$1990$ 2. 20%$duurzame$energie$ 3. 20%$energiebesparing$ Onderwijs% 1. <$10%$vroegtijdige$schoolverlaters$ 2. >$40%$303343jarigen$met$een$ afgeronde$opleiding$hbo$of$hoger$ Armoedebestrijding%en% sociale%uitsluiting% $ >$20$miljoen$mensen$minder$in$armoede$ of$sociale$uitsluiting$ 4. 16%$minder$CO2$uitstoot$t.o.v.$1990$ 5. 14%$duurzame$energie$ 6. (geen$doel$voor$energiebesparing$ 3. <$8%$vroegtijdige$schoolverlaters$ 4. >$40345%$303343jarigen$met$een$ afgeronde$opleiding$hbo$of$hoger$ >$100.000$mensen$minder$in$armoede$of$ sociale$uitsluiting$
Europese stedelijke agenda l (Arbeids)migratie l Armoede in de stad l Economische vitaliteit van stedelijke gebieden, ook kleinere kernen l Betaalbaar wonen l Energie-efficiëntie l Sociale cohesie l Innovatie & smart cities
Armoede in de stad 7
EU2020 doelstellingen Aangenomen in december 2010. doel: 20 mln mensen minder in armoede In 2012 liep1 op de 4 Europeanen (124 mln mensen) het risico om in in armoede te leven of sociaal buiten te worden gesloten (10 mln meer t.o.v. 2009. De EU is verder verwijderd van de eigen doelstellingen (96,4 mln mensen in armoede).weinig verbetering. 8
Armoede en sociaaleconomische trends 1 Economische herstructurering 2 Terugtredende welvaartsstaat 3 Veranderende demografie 4 Suburbanisatie 9
Verschillen per regio en per wijk Voorbeeld: Den Haag
Andere voorbeelden: Italië, België, Kroatië
Armoede in de stad: ruimtelijk én sociaal Clustering van problemen in bepaalde wijken Noodzaak van een geïntegreerde aanpak (bestuurlijk, ruimtelijk, multi stakeholder) 12
Trends in armoedebeleid 1 Van inkomensondersteuning naar activering 2 Van maatschappelijk naar individueel 3 Decentralisering van bestuur & grotere rol steden 4 Reactie op crisis: bezuinigingen, zelfredzaamheid burgers, opkomst burgerinitiatieven 5 Multilevel governance als instrument voor een geïntegreerde benadering 13
Enkele aanbevelingen l l l Noodzaak van een goed monitoringssysteem op stedelijk niveau Aandacht voor gezondheid, kinderarmoede en ruimtelijke aspecten van armoede (mobiliteit, huisvesting, segregatie) Aanbevelingen voor integratie van beleid: Good urban governance Active inclusion strategy Social Investment Package
Arbeidsmobiliteit en economie Source: Dhéret et al. 2013
Jeugdwerkloosheid
Netto migratie op NUTS-2 (2005-2010) Source:ESPON-NIDI 2010
Impact op landen van oorsprong Sociaaleconomische effecten Baten: dalende werkloosheid, minder uitkeringen en positieve kapitaalstromen Kosten: tekort bepaalde arbeidskrachten, brain drain, demografische impact, sociale verstoringen Ruimtelijke effecten Leegloop van bepaalde (rurale) gebieden (vergrijzing), krimpeffecten merkbaar in steden Aantasting leefbaarheid in bepaalde regio s
Impact op ontvangende landen 1 Economisch Overwegend positief effect (ook fiscaal) Negatieve effecten arbeidsmarkt: oneerlijke concurrentie, uitbuiting 2 Ruimtelijk Concentratie problemen in bepaalde gebieden (steden), veelal in zwakkere wijken Huisvesting: overbewoning 3 Sociaal Problemen sociale cohesie, overlast, gebrekkige registratie, taalachterstanden
Huidige discussie: vier misverstanden 1 Niet alle arbeidsmigratie is gerelateerd aan vrij verkeer van personen 2 Groep arbeidsmigranten is uiterst divers 3 Er zijn niet alleen maar verliezers 4 Uitwassen staan deels los van arbeidsmigratie
Beleidsaanbevelingen voor zendende landen 1 Probeer brain drain om te zetten in brain circulation 2 Werk samen met ontvangende landen 3 Gebruik EU middelen voor cohesiebeleid
Beleidsaanbevelingen voor ontvangende landen 1 Pak misstanden aan en zie toe op handhaving (ook van Dienstenrichtlijn) 2 Werk samen met EC en zendende landen (voorlichting, terugkeerbeleid) 3 Zet EU middelen (ESF) om integratie te bevorderen, ook voor EU-burgers 4 Zorg voor flexibele huisvesting
Aanbevelingen voor de EU 1 Erken misstanden 2 Zet cohesiebeleid in om negatieve effecten tegen te gaan 3 Versterk de EU concurrentiekracht
Europese Stedelijke Agenda Rol EUKN & Platform31 Agenda aangenomen onder Litouws Voorzitterschap (2013) Start onder Grieks Voorzitterschap (2013) Koppeling onderzoek, beleid, praktijk rond eerste thema s Migratie Armoede Positie kleine regionale kernen Vervolg: Energiebesparing Betaalbaar wonen Sociale cohesie in aandachtswijken Innovatie & Smart cities