2015-2016 Info vormingsaanbod Ervaringswerkers ggz en verslavingszorg Hersteldag 17 november 2015
Inhoud infosessie CVO SSH Vormingsaanbod Praktisch - HBO-onderwijsverstrekker - Missie - Onderwijsvisie en aanpak - Wie zijn de cursisten? - Achtergrond - Begrippenonderscheid - Inhoud modules - Beroepspraktijk - Instapgesprek - Inschrijving Vragen
CVO SSH: wie zijn wij? HBO - hoger onderwijs niveau 5 - beroepsgericht én doorstroomgericht - CVO SSH in samenwerkingsverband met UC Leuven-Limburg Opleidingen - 5 graduaten: maatschappelijk werk, orthopedagogie, personeelswerk, sociaal-cultureel werk (incl. begeleider sociale economie, kwalificatiebewijs educatief kinderwerker), syndicaal werk - bijscholingsmodules
Missie CVO SSH Onderwijs en vorming als hefbomen voor: - betere kansen op de arbeidsmarkt - persoonlijke emancipatie en ontplooiing - uitbouw van een solidaire samenleving Via praktijkgericht, participatief en flexibel onderwijsaanbod
Geen klassiek onderwijsconcept Participatief leren - gezamenlijk proces, uitwisseling - leren van elkaars ervaringen en expertise - in (beperkte) groep - 80 % aanwezigheid per module om examen af te leggen Praktijk- en ervaringsgericht leren - verbinding tussen theorie en praktijk - op de realiteit betrokken leren - vraagstukken/werkplekleren - docenten uit werkveld
Flexibel georganiseerd: modulair onderwijs Module - lespakket van 40 lestijden - verspreid over 6 lesdagen (9u 15u) en een 7 e examendag Voordelen - permanente instap in het schooljaar mogelijk - gespreide examens - leerpakketten/trajecten op maat - zichtbare studievoortgang Gecertificeerd - attest per geslaagde module - geeft vrijstelling bij verder studeren in graduaat
Wie zijn de cursisten? Diverse motivatie - diploma H.O. behalen - diploma behalen ifv doorgroeien in/op (vrijwilligers)werk - heroriënteren (zowel in werksituatie als vanuit H.O.) - doorstromen vanuit S.O. - emancipatorisch perspectief - bijscholing Diplomatrajecten 2013-14 (zonder traject ervaringswerker) - gemiddelde leeftijd 31 jaar - 2/3 vrouwen, 1/3 mannen - 37% (deeltijds) werkend - niet werkend: 49% student, 36% werkzoekend, 13% vervangingsinkomen
Achtergrond vormingsaanbod Bredere maatschappelijke context - vermaatschappelijking van de GGZ; 107-netwerken - herstelgerichte visie op zorg, inclusie van cliëntenperspectief en empoweren - V.K. Nederland: reeds ervaringswerkers - aanwervingen van ervaringsdeskundigen in het statuut van werknemer 2013-2015 - sector Vlaams-Brabant: signaleren nood aan opleiding/vorming - ontwikkelen vormingsaanbod CVO SSH. Doel op langere termijn: gecertificeerde HBO-opleiding - project met werkgevers GGZ: welke randvoorwaarden, veranderingen en acties zijn nodig om de functie van EW te introduceren in het werkveld? - leidt tot Visietekst werkgevers en fiat Zorgnet-Icuro
Begrippenonderscheid Cliëntervaringen: in cliëntenpositie eigen ervaringen rond psychische kwetsbaarheid en herstelmogelijkheden. Ervaringskennis: op basis van eigen ervaringen, ervaringen van anderen, andere bronnen, via analyse en reflectie komen tot inzicht/kennis die de eigen cliëntrelatie overstijgen Ervaringsinzet: ervaringskennis inzetten in de omgang met anderen, zonder bijkomende vorming of scholing, dus eerder spontaan ontwikkelend
Begrippenonderscheid Ervaringsdeskundigheid: via vorming en opleiding vaardigheden verwerven met de doelstelling ervaringskennis in te zetten binnen de zorg Ervaringswerk: een ervaringsdeskundigheid waarvan men een beroep heeft gemaakt; binnen een professionele context: werknemersstatuut functieprofiel; geschoolde arbeid : heeft nodige competenties verworven om als gelijkwaardige collega op de werkvloer te kunnen meewerken
Ervaringsdeskundigheid Ervaringsdeskundigen in de GGZ zijn personen met: - een psychische kwetsbaarheid (als kracht) - met een GGZ-ervaring die een fundamenteel impact heeft (gehad) op het leven - die ervaringen van lotgenoten kennen - die gemotiveerd zijn om zich in te zetten in het kader van dit leerproces - die al een proces aflegden binnen een organisatie (LUCAS, Tambuyzer et al., 2011)
Ervaringsdeskundigheid De ervaringsdeskundige in de GGZ: - is voldoende hersteld en kan met zijn problemen omgaan - kan eigen ziekte in een breder verband zien - heeft kennis over zijn ziekte en weet welke factoren bijdragen tot herstel - heeft visie op eigen ziektebeeld en gevolgde therapieën - kan met deze kennis anderen helpen bij hun weg naar herstel
Ervaringswerker Is competent (know how, vaardig, attitude) in - communicatieve vaardigheden (individueel; in en met groepen) - sociaal-agogisch handelen (begeleiden van veranderingsprocessen, herstelgericht) - samenwerken in team (andere professionals en vrijwilligers) en met relevante actoren - ethisch handelen (afstand-nabijheid, beroepsgeheim, ) - verbinden met de samenleving (participatie, stigma, ) - reflectieve zelfhantering en zelfsturing
Kerntaken ervaringswerker Presentie en herstelbegeleiding van de patiënt/cliënt - informatieverstrekking, ondersteuning en begeleiding in functie van individueel herstel, empowerment, maatschappelijke participatie - rolmodel en baken van hoop Werken met zelfhulpgroepen en herstelgroepen Brugfunctie naar en cliënt(perspectief) vertegenwoordigen - in communicatie met context van cliënt - binnen professionele team van collega s Werken met het professionele team - inclusief vorming en training
Vormingsaanbod CVO SSH 2015-16 Doelgroep - cursisten met ervaringsdeskundigheid (vrijwillig/werkend als) - met oog op versterken en inzetten van ervaringsdeskundigheid - niet hulpverleners die willen leren over ervaringsdeskundigheid Modules - Identiteit van de ervaringswerker (Luk Bevernage) - Persoonsgecentreerd werken (Luk Bevernage) - Taakgericht groepswerk (Dimitri Dhaene) - Psychologische vraagstukken (Raf Vallon) - Communicatieve vaardigheden 1 (Sultan Balli) - Communicatieve vaardigheden 2 (Grace Verween) - Sociaal-agogische vaardigheden (Sylvia Hubar) - Beroepspraktijk (Grace Verween)
Vormingsaanbod 2015-16 Identiteit van de ervaringswerker: het wat en hoe van ervaringsdeskundigheid; de rol en de functie van de ervaringswerker; herstel en het eigen verhaal; modellen van herstelgericht werken; omgaan met stigma s; het inzetten van ervaringsdeskundigheid Persoonsgecentreerd werken: omgaan met ervaringsdeskundigheid t.a.v. cliënten en t.a.v. hulpverleners; wat en hoe van herstelondersteunenende zorg Psychologische vraagstukken: inzicht in stromingen in de psychologie; verwerven van kaders om mechanismen te herkennen bij zichzelf, bij en tussen andere mensen en in groepen
Vormingsaanbod 2015-16 Communicatieve vaardigheden 1: inzicht in eigen communicatieprofiel, communicatieve houding ontwikkelen en effectiever communiceren als ervaringsdeskundige. Oefenen in spreken, luisteren, feedback geven, opkomen voor jezelf; specifieke communicatieproblemen vanuit verschillen in cultuur, man-vrouw, sociale achtergrond, Communicatieve vaardigheden 2: oefenen in motiverende gespreksvoering en coaching, assertiviteit, conflicthantering en bemiddeling Taakgericht groepswerk: over gespreksvoering in en met groepen, verwerven van vergadertechnieken. Thema s: samenwerken en inzichten in hoe groepen functioneren, de rol die iemand (en jijzelf) opneemt in een groep, groepsontwikkeling, vergadertechnieken, besluitvorming
Vormingsaanbod 2015-16 Sociaal-agogische vaardigheden: opzetten van, omgaan met veranderingsprocessen met link naar relatie ervaringswerker t.a.v. eigen verhaal-cliënt-hulpverlener, stigma, herstelondersteunende zorg en individuele rehabilitatie; sociaal-agogische vaardigheden oefenen, met reflectie op eigen visie, houding, gevoelens, gedrag Verkenning werkveld beroepspraktijk 1: 150 uur stage; kennismaking met functie en opdrachten van ervaringswerker; met individuele en groepsbegeleiding vanuit school (Leren studeren en organiseren: zelfsturing en omgaan met stress, faalangst, uitstelgedrag; gestructureerd studeren; gestructureerd schrijven; informatie verzamelen en verwerken)
Beroepspraktijk Beroepspraktijk 1: - 150 uur stage - op het tempo van de cursist en na afspraak met stageplaats - doelstelling: kennismaken met het beroep van ervaringswerker => voornamelijk cliëntgebonden taken Beroepspraktijk 2: - zal als doel hebben cliëntgebonden en organisatie gebonden taken op te nemen
Beroepspraktijk Een goede stageplaats voldoet aan volgende criteria: - stageplaats is mee met het herstelgericht werken en denken - overgrote deel van stage-uren gepresteerd in contact met cliënten - cursist krijgt kans om voldoende in contact te komen met andere medewerkers (vrijwilligers/professionelen) op de werkvloer. Bv. deelname aan teamvergadering - cursist kan werken aan de te bereiken competenties - begeleiding door een mentor van de stageplek - mentor is niet de (vroegere) hulpverlener van de cursist
Waar stage? - Psychiatrische voorzieningen : PZ, PAAZ, CGG, IBW, PVT, RIZIV conventies, - Mobiele teams - Werkgroepen - Zelforganisaties - - Werkplek of vrijwilligerswerk van de cursist kan een stageplaats zijn, indien deze voldoet aan bovenstaande criteria
Inschrijven: wie is de cursist - wie zijn wij? Instapgesprek - geen selectiegesprek - wel onderdeel van trajectbegeleiding - wederzijdse kennismaking: informatie over CVO peilen naar motivatie cursist peilen naar verwachtingen polsen van draagkracht-draaglast verhouding tot GGZ/verslavingszorg
Inschrijven: praktisch Documenten - diploma secundair onderwijs (of hoger) - indien geen diploma secundair: toelatingsproef/voldoende achtergrond - geldige attesten vermindering inschrijvingsgeld (aanvraag via www.vdab.be - mijn loopbaan, e-loket) Kostprijs - module 40 lestijden = 60 inschrijvingsgeld en 16 cursusgeld - vrijstelling of vermindering inschrijvingsgeld mogelijk - werkenden: mogelijkheid tot opleidingscheques, betaald educatief verlof