Bijlagen hoofdstuk 2 Demografie en ruimtegebruik Carola Simon

Thuis op het platteland. De leefsituatie van platteland en stad vergeleken. Anja Steenbekkers, Carola Simon, Vic Veldheer (red.). Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, januari 2006 Bijlagen hoofdstuk 2 Demografie en ruimtegebruik Carola Simon B2.1 Ontwikkeling van de bevolking per provincie naar stedelijkheid, 1993-2004 (in procenten)... 2 B2.2 Ontwikkeling van de bevolking in leeftijdsklassen naar stedelijkheid, 1995-2004 (in procenten)... 3 B2.3 Ontwikkeling westerse en niet-westerse allochtonen naar provincie en stedelijkheid, 1998-2004 (in procenten van het totaal aantal allochtonen)... 4 B2.4 Westerse en niet-westerse allochtonen naar stedelijkheid en provincie, 2004... 5 B2.5 Verhuizen van en naar het platteland... 6 B2.6 Ruimtegebruik en ontwikkelingen daarin naar provincie en stedelijkheid, 2000... 8 B2.7 Landbouw- en tuinbouwbedrijven naar aantal bedrijfstypen en ontwikkelingen, 1993-2003... 12 B2.8 Bedrijfsopvolging naar leeftijd, geslacht en aantal opvolgers (in procenten)... 13 Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 1

B2.1 Ontwikkeling van de bevolking per provincie naar stedelijkheid, 1993-2004 (in procenten) zeer sterk stedelijk sterk stedelijk matig stedelijk weinig stedelijk nietstedelijk stedelijk gebied platteland 1993 Drenthe 0,0 6,0 19,0 23,7 51,2 25,1 74,9 Friesland 3,2 11,2 11,7 21,9 52,0 26,1 73,9 Zeeland 0,0 13,7 16,6 21,2 48,5 30,4 69,6 Gelderland 4,0 17,6 18,2 34,1 26,1 39,8 60,2 Groningen 16,9 8,3 15,8 21,1 37,8 41,0 59,0 Limburg 0,0 22,3 21,3 26,8 29,6 43,6 56,4 Overijssel 3,0 22,1 20,6 27,6 26,7 45,7 54,3 Noord-Brabant 6,8 18,7 22,1 28,7 23,6 47,6 52,4 Flevoland 0,0 24,8 27,5 35,2 12,5 52,3 47,7 Utrecht 19,0 21,6 26,2 21,9 11,3 66,8 33,2 Noord-Holland 33,7 27,6 14,6 12,2 11,8 75,9 24,1 Zuid-Holland 38,5 25,4 15,9 12,2 8,1 79,7 20,3 Nederland 17,5 21,1 18,4 21,7 21,3 57,0 43,0 2004 Drenthe 0,0 8,6 17,9 22,7 50,8 26,5 73,5 Friesland 4,1 12,4 13,5 23,7 46,2 30,0 70,0 Zeeland 0,0 16,7 18,9 17,9 46,5 35,6 64,4 Groningen 16,7 8,9 15,9 26,6 31,8 41,6 58,4 Gelderland 3,8 17,5 23,8 31,8 23,1 45,1 54,9 Limburg 2,7 24,0 21,0 26,9 25,3 47,8 52,2 Overijssel 3,7 25,1 20,6 27,1 23,6 49,3 50,7 Noord-Brabant 9,4 20,5 26,6 25,2 18,3 56,6 43,4 Flevoland 0,0 35,6 31,0 23,4 9,9 66,6 33,4 Utrecht 19,7 31,1 23,2 17,0 9,0 74,0 26,0 Noord-Holland 35,2 29,1 14,1 12,3 9,4 78,3 21,7 Zuid-Holland 40,4 27,6 16,3 9,0 6,8 84,2 15,8 Nederland 18,6 23,5 19,7 19,9 18,3 61,8 38,2 Bron: ABF-Research (ABF-monitor 93-04) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 2

B2.2 Ontwikkeling van de bevolking in leeftijdsklassen naar stedelijkheid, 1995-2004 (in procenten) < 19 jaar 20-34 jaar 35-54 jaar 55-64 jaar 65-74 jaar 75 jaar 1995 zeer sterk stedelijk 19,9 30,8 25,9 8,5 7,9 7,0 sterk stedelijk 23,5 24,4 28,0 9,4 8,5 6,2 matig stedelijk 25,9 23,3 29,7 9,2 7,1 4,8 weinig stedelijk 25,9 22,3 29,7 9,7 7,3 5,1 niet-stedelijk 26,1 21,9 29,6 10,1 7,4 4,9 Nederland 24,4 24,4 28,6 9,4 7,6 5,6 stad 23,2 26,0 27,9 9,1 7,8 5,9 platteland 26,0 22,1 29,6 9,9 7,3 5,0 1998 zeer sterk stedelijk 20,2 29,4 27,2 8,5 7,5 7,2 sterk stedelijk 23,7 23,0 29,3 9,4 8,2 6,5 matig stedelijk 25,7 21,6 30,8 9,5 7,3 5,2 weinig stedelijk 25,7 20,7 30,6 10,1 7,4 5,4 niet-stedelijk 25,9 20,2 30,7 10,4 7,5 5,2 Nederland 24,3 22,8 29,8 9,6 7,6 5,9 stedelijk gebied 23,3 24,4 29,2 9,1 7,7 6,3 platteland 25,8 20,5 30,7 10,3 7,5 5,3 2000 zeer sterk stedelijk 20,5 28,7 27,9 8,6 7,1 7,1 sterk stedelijk 23,8 21,8 29,8 9,7 8,1 6,7 matig stedelijk 25,7 20,6 31,3 9,8 7,2 5,4 weinig stedelijk 25,8 19,3 31,1 10,7 7,6 5,6 niet-stedelijk 26,0 18,7 31,3 11,0 7,6 5,4 Nederland 24,4 21,7 30,3 10,0 7,5 6,0 stedelijk gebied 23,5 23,5 29,7 9,4 7,5 6,4 platteland 25,9 19,0 31,2 10,8 7,6 5,5 2002 zeer sterk stedelijk 20,6 28,1 28,3 9,1 6,9 7,1 sterk stedelijk 23,9 21,1 29,9 10,4 7,9 6,7 matig stedelijk 25,7 19,6 31,2 10,7 7,3 5,6 weinig stedelijk 25,8 18,3 31,1 11,4 7,7 5,7 niet-stedelijk 26,2 17,5 31,3 11,8 7,8 5,5 Nederland 24,5 20,8 30,4 10,7 7,5 6,1 stedelijk gebied 23,5 22,7 29,8 10,1 7,4 6,5 platteland 26,0 17,9 31,2 11,6 7,7 5,6 2004 zeer sterk stedelijk 20,7 27,6 28,2 9,8 6,8 6,9 sterk stedelijk 24,0 20,3 29,7 11,3 7,9 6,9 matig stedelijk 25,9 18,5 31,1 11,6 7,3 5,6 weinig stedelijk 25,8 17,0 30,8 12,4 8,0 6,0 niet-stedelijk 26,2 16,2 31,2 12,8 8,0 5,6 Nederland 24,5 19,9 30,2 11,6 7,6 6,2 stedelijk gebied 23,6 21,9 29,7 10,9 7,4 6,5 platteland 26,0 16,6 31,0 12,6 8,0 5,8 Bron: CBS (StatLine) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 3

B2.3 Ontwikkeling westerse en niet-westerse allochtonen naar provincie en stedelijkheid, 1998-2004 (in procenten van het totaal aantal allochtonen) 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 westerse allochtonen zeer sterk stedelijk 33,6 33,3 32,7 32,2 31,9 31,7 31,5 sterk stedelijk 50,1 48,9 47,9 47,2 46,2 44,9 44,1 matig stedelijk 60,6 59,5 58,2 56,9 56,2 55,1 54,1 weinig stedelijk 70,2 69,5 68,9 67,8 66,4 65,6 65,3 niet-stedelijk 80,4 79,7 79,0 77,7 76,6 76,0 75,9 stedelijk gebied 45,3 44,4 43,6 42,7 42,0 41,2 40,7 platteland 74,2 73,5 72,9 71,6 70,3 69,5 69,3 Nederland 51,2 50,1 49,2 48,3 47,4 46,6 46,0 niet-westerse allochtonen zeer sterk stedelijk 66,4 66,7 67,3 67,8 68,1 68,3 68,6 sterk stedelijk 49,9 51,1 52,0 52,8 53,8 55,1 55,9 matig stedelijk 39,4 40,5 41,8 43,1 43,8 45,0 45,9 weinig stedelijk 29,8 30,5 31,1 32,2 33,6 34,4 34,8 niet-stedelijk 19,7 20,2 20,9 22,3 23,3 24,0 24,1 stedelijk gebied 54,7 55,6 56,4 57,3 58,0 58,7 59,3 platteland 25,9 26,5 27,1 28,3 29,7 30,5 30,7 Nederland 48,8 49,9 50,8 51,7 52,6 53,4 54,0 Bron: CBS (WMD 98-04, StatLine) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 4

B2.4 Westerse en niet-westerse allochtonen naar stedelijkheid en provincie, 2004 Noord- Holland Zuid- Holland Noord- Brabant Limburg Flevoland Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Zeeland zeer sterk stedelijk westers 50,8 49,6 42,9 46,9 31,3 33,5 27,3 41,3 65,2 niet-westers 49,2 50,4 57,1 53,1 68,7 66,5 72,7 58,7 34,8 sterk stedelijk westers 48,2 40,6 59,8 41,0 52,6 41,2 40,1 45,3 51,9 40,7 59,8 27,6 niet-westers 51,8 59,5 40,2 59,0 47,4 58,8 59,9 54,7 48,2 59,3 40,1 72,4 matig stedelijk westers 46,0 55,1 52,9 51,4 57,1 52,6 54,3 54,3 57,7 53,0 65,7 33,3 niet-westers 53,9 45,0 47,0 48,6 42,9 47,3 45,7 45,7 42,2 47,0 34,4 66,8 weinig stedelijk westers 57,2 55,2 65,6 64,7 65,8 60,8 64,2 56,1 77,7 66,4 78,4 52,0 niet-westers 42,5 44,7 34,3 35,4 34,2 39,3 35,7 44,0 22,4 33,6 21,7 48,0 niet-stedelijk westers 73,0 70,4 74,1 76,3 75,4 68,0 72,1 67,1 83,7 78,0 85,2 57,4 niet-westers 26,9 29,5 26,0 24,3 24,3 31,9 27,8 32,6 16,6 21,9 14,9 42,9 stad westers 48,6 47,5 55,2 44,7 54,1 39,9 37,5 34,0 54,7 45,4 62,6 29,9 niet-westers 51,4 52,6 44,8 55,2 45,9 60,1 62,5 66,0 45,3 54,6 37,4 70,2 platteland westers 64,2 63,2 70,7 68,2 68,7 62,6 66,9 60,0 82,0 70,2 81,2 53,5 niet-westers 35,6 36,6 29,4 32,0 31,3 37,4 33,1 40,0 18,2 29,7 18,9 46,6 Bron: CBS (StatLine) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 5

B2.5 Verhuizen van en naar het platteland Tabel 1 Verhuisbewegingen binnen de gemeente naar type 1995 1997 1999 2001 2003 absoluut: stad-stad 743.231 757.507 735.652 651.557 657.287 stad-platteland 51.368 49.402 45.299 48.027 45.422 platteland-platteland 278.279 261.347 243.214 218.713 214.157 platteland-stad 36.573 34.221 33.465 34.041 33.196 relatief: stad-stad 67,0 68,7 69,6 68,4 69,2 stad-platteland 4,6 4,5 4,3 5,0 4,8 platteland-platteland 25,1 23,7 23,0 23,0 22,5 platteland-stad 3,3 3,1 3,2 3,6 3,5 totaal aantal bewegingen 100 (1.109.451) 100 (1.102.477) 100 (1.057.630) 100 (952.338) 100 (950.062) Bron: CBS (JINAVL 95-03) SCP-bewerking Tabel 2 Verhuisbewegingen tussen gemeenten naar type 1995 1997 1999 2001 2003 absoluut: stad-stad 241.865 263.201 277.069 265.765 269.092 stad-platteland 128.138 126.994 125.946 125.752 122.910 platteland-platteland 112.367 108.732 102.216 96.012 96.445 platteland-stad 122.170 132.144 131.071 122.290 127.580 relatief: stad-stad 40,0 41,7 43,5 43,6 43,7 stad-platteland 21,2 20,1 19,8 20,6 20,0 platteland-platteland 18,6 17,2 16,1 15,7 15,7 platteland-stad 20,2 20,9 20,6 20,1 20,7 totaal aantal bewegingen 100 (604.540) 100 (631.071) 100 (636.302) 100 (609.819) 100 (616.027) Bron: CBS (JINEVL 95-03) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 6

Tabel 3 Totaal aantal verhuisbewegingen naar type 1995 1997 1999 2001 2003 absoluut: stad-stad 985.096 1.020.708 1.012.721 917.322 926.379 stad-platteland 179.506 176.396 171.245 173.779 168.332 platteland-platteland 390.646 370.079 345.430 314.725 310.602 platteland-stad 158.743 166.365 164.536 156.331 160.776 relatief: stad-stad 57 59 60 59 59 stad-platteland 10 10 10 11 11 platteland-platteland 23 21 20 20 20 platteland-stad 9 10 10 10 10 totaal aantal bewegingen 100 (1.713.991) 100 (1.733.548) 100 (1.693.932) 100 (1.562.157) 100 (1.566.089) Bron: CBS (JINEVL, JINAVL 95-03) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 7

B2.6 Ruimtegebruik en ontwikkelingen daarin naar provincie en stedelijkheid, 2000 Figuur 1 Ruimtegebruik per provincie, 2000 (in procenten) Flevoland Limburg Noord-Brabant Zeeland Zuid-Holland Noord-Holland Utrecht Gelderland Overijssel Drenthe Friesland Groningen 0 20 40 60 80 100 verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur Bron: CBS (Bodemstatistiek 00) SCP-bewerking Tabel 1 Ruimtegebruik per provincie, exclusief water, 2000 (in hectares) verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal Groningen 6.375 14.541 3.631 3.631 192.272 11.848 8 232.306 Friesland 8.711 15.300 2.479 4.603 264.936 37.159 0 333.188 Drenthe 6.764 13.175 2.113 4.411 194.683 43.009 26 264.181 Overijssel 10.119 22.737 2.680 6.225 243.456 47.079 53 332.349 Gelderland 15.668 41.598 4.166 12.104 308.182 115.779 101 497.598 Utrecht 5.302 20.429 1.977 4.810 85.444 20.630 0 138.592 Noord-Holland 11.260 41.383 5.929 12.450 164.946 29.750 0 265.718 Zuid-Holland 12.866 50.029 8.365 14.514 175.310 19.861 0 280.945 Zeeland 7.388 9.894 3.521 3.924 141.371 11.581 45 177.724 Noord-Brabant 17.055 55.400 6.047 12.069 316.844 84.064 130 491.609 Limburg 8.001 26.911 3.765 6.217 135.021 35.192 206 215.313 Flevoland 3.404 6.742 2.471 3.717 102.798 22.249 0 141.381 Bron: CBS (Bodemstatistiek 00) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 8

Tabel 2 Ontwikkeling in het ruimtegebruik per provincie, 1996-2000 (in procenten) verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur Groningen 1996 2,7 6,0 1,3 1,5 83,8 4,7 2000 2,7 6,3 1,6 1,6 82,8 5,1 Friesland 1996 2,6 4,2 0,6 1,3 80,2 11,1 2000 2,6 4,6 0,7 1,4 79,5 11,2 Drenthe 1996 2,5 4,7 0,7 1,6 74,5 15,9 2000 2,6 5,0 0,8 1,7 73,7 16,3 Overijssel 1996 3,0 6,5 0,6 1,8 74,0 14,1 2000 3,0 6,8 0,8 1,9 73,3 14,2 Gelderland 1996 3,1 7,7 0,7 2,3 62,9 23,2 2000 3,1 8,4 0,8 2,4 61,9 23,3 Utrecht 1996 3,8 14,3 0,9 3,4 62,7 14,9 2000 3,8 14,7 1,4 3,5 61,7 14,9 Noord-Holland 1996 4,2 15,2 1,6 4,6 63,3 11,1 2000 4,2 15,6 2,2 4,7 62,1 11,2 Zuid-Holland 1996 4,6 17,2 2,3 5,0 64,0 7,1 2000 4,6 17,8 3,0 5,2 62,4 7,1 Zeeland 1996 4,1 5,4 1,6 2,1 80,4 6,4 2000 4,2 5,6 2,0 2,2 79,5 6,5 Noord-Brabant 1996 3,4 10,7 0,9 2,3 65,6 17,0 2000 3,5 11,3 1,2 2,5 64,5 17,1 Limburg 1996 3,5 10,5 1,3 2,4 65,4 16,8 2000 3,7 12,5 1,7 2,9 62,7 16,3 Flevoland 1996 2,4 4,1 1,6 2,5 73,9 15,6 2000 2,4 4,8 1,7 2,6 72,7 15,7 Bron: CBS (Bodemstatistiek 96 en 00) SCP-bewerking Tabel 3 Ruimtegebruik naar verschil in procentpunten tussen 1996 en 2000 verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur Groningen 0,0 0,3 0,3 0,0 1,0 0,4 Friesland 0,0 0,3 0,2 0,1 0,7 0,0 Drenthe 0,0 0,3 0,1 0,0 0,8 0,4 Overijssel 0,0 0,3 0,2 0,0 0,7 0,1 Gelderland 0,0 0,6 0,2 0,1 1,0 0,0 Utrecht 0,0 0,4 0,6 0,1 1,1 0,0 Noord-Holland 0,0 0,4 0,6 0,1 1,2 0,1 Zuid-Holland 0,0 0,6 0,7 0,2 1,6 0,0 Zeeland 0,0 0,2 0,4 0,1 0,8 0,1 Noord-Brabant 0,0 0,6 0,3 0,1 1,1 0,1 Limburg 0,2 2,0 0,5 0,5 2,7 0,5 Flevoland 0,0 0,7 0,1 0,2 1,2 0,2 Bron: CBS (Bodemstatistiek 96 en 00) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 9

Tabel 4 Ruimtegebruik naar provincie naar stedelijkheid, 2000 (in procenten) Groningen verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk 8,0 72,9 1,4 15,4 1,8 0,6 0,0 100,0 sterk stedelijk 6,4 62,4 5,1 21,0 3,7 1,4 0,0 100,0 matig stedelijk 5,3 33,4 4,7 7,7 44,5 4,3 0,0 100,0 weinig stedelijk 3,6 16,4 2,1 3,7 71,1 3,2 0,0 100,0 niet-stedelijk 2,5 3,2 1,4 0,9 86,6 5,4 0,0 100,0 totaal 2,7 6,3 1,6 1,6 82,8 5,1 0,0 100,0 Friesland verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk 5,7 79,1 1,8 13,1 0,3 0,0 0,0 100,0 sterk stedelijk 5,4 61,2 3,6 10,0 18,0 1,6 0,0 100,0 matig stedelijk 9,4 33,5 2,6 10,9 38,6 5,1 0,0 100,0 weinig stedelijk 3,7 19,7 2,4 3,9 67,0 3,4 0,0 100,0 niet-stedelijk 2,4 2,6 0,5 1,0 81,5 11,9 0,0 100,0 totaal 2,6 4,6 0,7 1,4 79,5 11,2 0,0 100,0 Drenthe verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk sterk stedelijk 5,8 73,1 1,3 17,9 1,3 0,5 0,0 100,0 matig stedelijk 5,3 37,8 2,1 6,6 40,3 7,9 0,0 100,0 weinig stedelijk 4,2 17,2 2,0 3,0 65,7 7,9 0,1 100,0 niet-stedelijk 2,3 3,1 0,6 1,4 75,2 17,3 0,0 100,0 totaal 2,5 5,0 0,7 1,7 73,7 16,4 0,0 100,0 Overijssel verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk 7,4 85,2 2,8 4,6 0,0 0,0 0,0 100,0 sterk stedelijk 5,8 50,9 1,9 8,1 28,2 5,0 0,0 100,0 matig stedelijk 4,8 31,0 2,8 7,5 44,3 9,6 0,0 100,0 weinig stedelijk 3,2 12,9 1,2 2,5 67,0 13,2 0,0 100,0 niet-stedelijk 2,8 2,3 0,5 1,2 78,3 14,9 0,0 100,0 totaal 3,0 6,9 0,8 1,9 73,3 14,1 0,0 100,0 Gelderland verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk 10,8 75,4 0,7 9,0 4,0 0,0 0,0 100,0 sterk stedelijk 6,5 63,0 2,5 13,5 11,3 3,2 0,0 100,0 matig stedelijk 4,3 30,9 1,6 5,4 48,3 9,4 0,0 100,0 weinig stedelijk 3,3 12,9 1,1 3,0 54,0 25,7 0,0 100,0 niet-stedelijk 2,9 3,2 0,6 1,7 67,4 24,2 0,0 100,0 totaal 3,1 8,4 0,8 2,4 61,9 23,3 0,0 100,0 Utrecht verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk 9,0 80,0 1,3 9,3 0,2 0,1 0,0 100,0 sterk stedelijk 7,7 60,5 1,2 10,8 15,9 3,8 0,0 100,0 matig stedelijk 4,7 27,0 2,1 5,7 50,3 10,3 0,0 100,0 weinig stedelijk 4,0 11,3 1,4 3,3 60,0 20,0 0,0 100,0 niet-stedelijk 2,7 5,1 0,8 1,7 74,8 14,9 0,0 100,0 totaal 3,8 14,8 1,2 3,5 61,6 15,1 0,0 100,0 Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 10

Noord-Holland verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk 8,0 69,0 3,2 15,9 3,3 0,6 0,0 100,0 sterk stedelijk 6,4 46,9 3,5 11,4 19,6 12,2 0,0 100,0 matig stedelijk 4,3 26,1 3,8 7,5 34,5 23,9 0,0 100,0 weinig stedelijk 4,0 15,4 2,2 5,1 61,0 12,3 0,0 100,0 niet-stedelijk 3,7 5,0 1,7 2,2 78,4 9,0 0,0 100,0 totaal 4,2 15,6 2,2 4,7 62,1 11,2 0,0 100,0 Zuid-Holland verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk 8,6 67,6 2,2 15,6 3,2 2,9 0,0 100,0 sterk stedelijk 6,7 46,8 3,4 14,7 24,5 4,0 0,0 100,0 matig stedelijk 5,8 27,5 2,9 8,1 49,0 6,6 0,0 100,0 weinig stedelijk 4,1 11,2 2,7 4,0 72,3 5,7 0,0 100,0 niet-stedelijk 3,5 6,7 2,4 1,8 76,4 9,2 0,0 100,0 totaal 4,6 18,0 2,6 5,2 62,5 7,2 0,0 100,0 Zeeland verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk sterk stedelijk 7,7 63,6 6,1 11,4 11,2 0,1 0,0 100,0 matig stedelijk 5,8 40,2 3,5 9,9 39,1 1,5 0,0 100,0 weinig stedelijk 4,4 10,4 1,9 2,6 77,1 3,5 0,0 100,0 niet-stedelijk 4,1 3,7 1,9 1,9 81,3 7,1 0,0 100,0 totaal 4,2 5,6 2,0 2,2 79,5 6,5 0,0 100,0 Noord-Brabant verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk 7,0 76,3 1,5 6,6 8,1 0,6 0,0 100,0 sterk stedelijk 6,1 51,6 2,7 10,9 19,7 9,0 0,0 100,0 matig stedelijk 5,2 31,9 2,8 6,0 37,9 16,1 0,0 100,0 weinig stedelijk 3,4 13,6 1,1 2,6 59,9 19,2 0,0 100,0 niet-stedelijk 3,1 5,2 1,0 1,5 72,1 17,0 0,0 100,0 totaal 3,5 11,3 1,2 2,5 64,3 17,2 0,0 100,0 Limburg verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk 11,8 81,5 2,6 4,2 0,0 0,0 0,0 100,0 sterk stedelijk 7,1 57,4 4,3 6,4 16,9 7,9 0,1 100,0 matig stedelijk 4,5 32,8 4,2 8,8 35,4 14,2 0,1 100,0 weinig stedelijk 4,6 17,4 2,3 3,4 58,4 13,8 0,1 100,0 niet-stedelijk 3,1 5,9 1,1 1,8 70,1 18,0 0,1 100,0 totaal 3,7 12,5 1,7 2,9 62,7 16,4 0,1 100,0 Flevoland verkeer bebouwd semi-bebouwd recreatie landbouw bos & natuur buitenland totaal zeer sterk stedelijk sterk stedelijk 6,9 61,2 3,3 18,2 1,2 9,2 0,0 100,0 matig stedelijk 4,2 39,0 6,0 12,7 24,0 14,1 0,0 100,0 weinig stedelijk 2,5 9,2 1,2 3,9 68,1 15,0 0,0 100,0 niet-stedelijk 2,2 1,8 1,1 1,8 77,3 15,8 0,0 100,0 totaal 2,3 4,7 1,3 2,6 73,4 15,6 0,0 100,0 Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 11

B2.7 Landbouw- en tuinbouwbedrijven naar aantal bedrijfstypen en ontwikkelingen, 1993-2003 aantal agrarische bedrijven naar bedrijfstype 1993 2003 toe- of afname (absoluut) toe- of afname (aandeel) hoofdactiviteit akkerbouw 11.953 9.945 2.008 16,8 tuinbouw- en blijvende teeltbedrijven 19.719 14.779 4.940 25,1 graasdierbedrijven 46.392 37.111 9.281 20,0 hokdierbedrijven 9.006 5.254 3.752 41,7 combinaties 10.424 6.792 3.632 34,8 totaal 99.487 75.884 23.603 23,7 nevenactiviteit akkerbouw 2.531 2.190 341 13,5 tuinbouw- en blijvende teeltbedrijven 2.930 1.188 1.742 59,5 graasdierbedrijven 11.455 5.828 5.627 49,1 hokdierbedrijven 2.293 657 1.636 71,4 combinaties 2.925 1.128 1.797 61,4 totaal 22.134 10.991 11.143 50,3 totaal akkerbouw 14.484 12.135 2.349 16,2 tuinbouw- en blijvende teeltbedrijven 22.649 15.967 6.682 29,5 graasdierbedrijven 57.847 42.939 14.908 25,8 hokdierbedrijven 11.299 5.911 5.388 47,7 combinaties 13.349 7.920 5.429 40,7 totaal 119.628 84.872 34.756 29,1 Bron: CBS (Landbouwtellingen 93-03) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 12

B2.8 Bedrijfsopvolging naar leeftijd, geslacht en aantal opvolgers (in procenten) 1993 1996 2000 2003 leeftijd bedrijfsopvolger < 20 jaar 3,18 5,2 20 tot 30 jaar 48,81 47,1 30 tot 40 jaar 41,38 42,2 40 jaar 6,57 5,6 geslacht bedrijfsopvolger man 95,75 95,23 93,2 vrouw 4,25 4,77 6,8 aantal bedrijfsopvolgers n.v.t. of geen opvolgers 78,84 77,28 81,3 1 opvolger 18,46 19,41 16,2 2 opvolgers 2,30 2,93 2,2 3 opvolgers 0,32 0,29 0,3 4 opvolgers 0,07 0,09 0,1 Bron: CBS (Landbouwtellingen 93-03) SCP-bewerking Thuis op het platteland Bijlagen hoofdstuk 2 13