Congres Fysieke fitheid voor en na een operatie Vrijdag 16 december 2011 Jaarbeurs Utrecht Bestemd voor: fysiotherapeuten en oefentherapeuten Leerdoelen State of the art rondom pre-, peri- en postoperatieve zorg in relatie tot fysieke fitheid en functionele mobiliteit van de kwetsbare patiënt Screening, analyse en interpretatie van (fysieke) risicofactoren voor postoperatieve complicaties Opstellen van adequate trainingsdoelen voor een optimaal (functioneel) herstel van de patiënt na de operatie Cursussen & Congressen
Congres Fysieke fitheid voor en na een operatie Per jaar ondergaan ongeveer 100.000 kwetsbare ouderen een grote, geplande operatie. Velen van hen ondervinden daarvan lang nadien nog nadelige functionele gevolgen. State of the art fysiotherapie, preen postoperatief, kan die nadelige gevolgen reduceren en voorkomen. Dit congres voorziet ondernemende fysiotherapeuten van de juiste en meest actuele inzichten hierin. Er is daarbij een verschuiving waarneembaar van post- naar preoperatieve zorg. Naast het individuele belang voor de patiënt is er ook vanuit meso- en macroniveau aandacht voor deze ontwikkeling. Congrescommissie Drs. Jaap Dronkers, Ziekenhuis de Gelderse Vallei Ede. Dr. Erik Hulzebos, UMC Utrecht. Dr. Nico van Meeteren, TNO Leiden. Dagvoorzitter Drs. Henri Kiers, bestuurslid KNGF Kwaliteit, Onderwijs en Wetenschap. Bestemd voor Het congres Fysieke fitheid voor en na een operatie is bestemd voor fysiotherapeuten en oefentherapeuten. Accreditatie Accreditatie is aangevraagd bij KNGF en Stichting ADAP.
Parallelsessies A Je kunt 2 van de 4 verschillende parallelsessies volgen, in 2 ronden van 1,5 uur. Het gaat om een combinatie van een A- en een B-sessie. Sessie A1 Implementatie Dr. Margot Fleuren en drs. Susan Vrijkotte Het invoeren van nieuwe zorgprogramma s, interventies of richtlijnen is een complex proces. Een bewezen effectieve vernieuwing wordt niet per definitie een succes! De manier waarop de vernieuwing wordt ingevoerd is van cruciaal belang. Tijdens de sessie leer je hoe dit op een systematische wijze kan worden aangepakt. De sessie start met een korte introductie van de principes en valkuilen bij implementatie (generiek TNO-raamwerk). De rest van de workshop bestaat uit het toepassen van het raamwerk aan de hand van casuïstiek en voorbeelden/vragen uit de werksituaties van de deelnemers. Bijvoorbeeld: Hoe introduceer ik de vernieuwing? Wat doe ik met die ene collega die voortdurend bezwaren uit? Wat moet ik allemaal regelen en op welke termijn? Hoe zorg ik ervoor dat ook over een jaar iedereen nog met de vernieuwing werkt? Sessie A2 Rol van de verzekeraar Bas Schepers en André Veldman De vraag naar zorg zal de komende jaren blijven stijgen door "dubbele vergrijzing", toename van het aantal (chronische) ziektes als artrose. De huidige infrastructuur en organisatie zijn hiervoor niet meer toereikend. Inmiddels zijn op dit terrein enkele initiatieven genomen (ontwikkeling van ketenzorg, multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en innovatieve zorgproducten). In deze sessie wordt de huidige situatie geschetst van de zorginfrastructuur in relatie tot de eerste - en tweedelijns fysiotherapie. Daarna word je uitgenodigd om met elkaar mogelijke scenario's voor de toekomst te ontwikkelen. Scenarioplanning helpt om te anticiperen op de mogelijke toekomst. De nadruk ligt op creativiteit en een gezamenlijk uitgangspunt, namelijk de patiënt. Na een korte presentatie van de verschillende scenario's is er ruimte voor discussie.
Parallelsessies B Sessie B1 Fysieke fitheid bij Buik/Thorax A Welkom Drs. Jaap Dronkers en dr. Erik Hulzebos B Is fysieke fitheid een goede voorspeller binnen de perioperatieve zorg? Drs. Jaap Dronkers Er is bewijs dat de fysieke fitheid van een patiënt van invloed is op het postoperatief verloop bij patiënten die een zware buik- of thoraxoperatie moeten ondergaan. Minder bekend is welke determinanten van de fysieke fitheid hiervoor precies verantwoordelijk zijn. In deze presentatie gaat de spreker in op de vraag wat de invloed is van spierkracht en een aantal functionele maten op het postoperatief verloop en of deze maten iets toevoegen aan het gebruikelijke medische risicomodel. C Effecten van preoperatieve training Karin Valkenet MSc Patiënten die een operatie ondergaan worden steeds ouder en fragieler. Deze groep zal als gevolg van een slechtere preoperatieve fysieke fitheid eerder in de gevarenzone voor een vertraagd herstel na de operatie belanden. Een goede fysieke voorbereiding wordt daarom steeds belangrijker. Deze presentatie zal een overzicht geven over de huidige literatuur en evidentie voor preoperatieve training bij chirurgische patiëntengroepen. D Training van ouderen Dr. Erik Hulzebos Regelmatige lichaamsbeweging is goed voor de lichamelijke fitheid onafhankelijk van leeftijd. Veel bestaande bewegingsprogramma s voor ouderen richten zich primair op geïsoleerde, eenvoudige bewegingen voor kracht- en gewrichtsmobiliteit. Of deze programma s een gunstig (fysiologisch) effect hebben op het voorkomen van postoperatieve complicaties en/of het verbeteren van de zelfstandigheid in het dagelijks functioneren van ouderen zal in dit deel van de sessie ter discussie worden gesteld. E Pre- en postoperatieve begeleiding in de praktijk Bert Strookappe MSc Preoperatieve evaluatie is gemeengoed in de Nederlandse ziekenhuizen. Sinds kort maakt ook de screening en behandeling van de functionele status van de patiënt onderdeel uit van het preoperatief traject. De fysiotherapeut voert dit uit. In deze presentatie laat de spreker zien hoe de preoperatieve fysiotherapeutische zorg er in de praktijk uitziet. Hij zal aangeven uit welke onderdelen de screening bestaat en hoe je de uitkomsten moet interpreteren. Ook zal hij ingaan op de pre- en postoperatieve behandeling; welke patiënten hebben een behandeling nodig en hoe pas je de behandeling aan op de individuele patiënt. Een en ander zal worden toegelicht aan de hand van praktijkvoorbeelden. F Discussie
Sessie B2 Fysieke fitheid bij totale knie/heup A Welkom Ellen Oosting MSc B Voorspellers van functioneel herstel bij THA en TKA patiënten Jordi Elings MSc en Geert van de Sluis MSc In deze sessie zal een korte introductie gegeven worden, met als doel preoperatieve functionele diagnostiek en postoperatief functioneel herstel te definiëren. Het belang van prognostiek en het gebruik van klinische beslisregels zal uiteengezet worden, in het kader van de patiënt, van de organisatie (ziekenhuis) en economisch gewin. Uiteindelijk worden de klinische beslisregels die zij ontwikkeld hebben voor de Totale heup- en Totale knie patiënten gepresenteerd. De praktische toepasbaarheid wordt aan de hand van casuïstiek verduidelijkt. C Effecten van preoperatieve training Thomas Hoogeboom MSc Preoperatieve fysiotherapie voor een totale gewrichtsvervanging werkt niet. Dat is althans de conclusie van een recent verschenen reviewartikel. In deze review werd echter geen rekening gehouden met de variatie in de kwaliteit van de gegeven oefenprogramma s. Dit is vreemd, aangezien de inhoud en toepassing van een therapeutische interventie uiteindelijk bepaalt of een therapie wel of niet effectief is. Thomas Hoogeboom presenteert zijn bevindingen naar het effect van preoperatieve fysiotherapie voor een gewrichtsvervangende operatie, waarbij wel rekening gehouden wordt met de therapeutische kwaliteit. D Pre- en postoperatieve begeleiding in de praktijk Ellen Oosting MSc Patiënten die een THA of TKA krijgen komen vaak in een zorgpad zoals Joint Care. Het protocol is hierbij vaak voor alle patiënten hetzelfde terwijl de patiëntengroep steeds diverser is. Hoe kunnen we deze zorgpaden meer afstemmen op de individuele patiënt? Hoe kunnen we gebruik maken van meetinstrumenten voor behandeldoelen en evaluatie? Welk traject zou een kwetsbare oudere kunnen volgen? Aan de hand van praktijkvoorbeelden bespreken we de pre- en postoperatieve begeleiding. E Discussie
Sprekers Dagvoorzitter Drs. Henri Kiers Bestuurslid KNGF Kwaliteit, Onderwijs en Wetenschap, Amserfoort Sprekers Drs. Jaap Dronkers Jordi Elings MSc Dr. Margot Fleuren Drs. Henk Hendrix Thomas Hoogeboom MSc Dr. Erik Hulzebos Prof. dr. Cor Kalkman Dr. Nico van Meeteren Ellen Oosting MSc Bas Schepers Geert van de Sluis MSc Henk Smid Bert Strookappe MSc Karin Valkenet, MSc André Veldman Drs. Susan Vrijkotte Drs. Judith Wilmer Fysiotherapeut/onderzoeker, Ziekenhuis de Gelderse Vallei Ede Fysiotherapeut, Diakonessenhuis Ziekenhuis, Utrecht Senior onderzoeker implementatie, TNO Leiden Directeur, Brabant Medical School, Tilburg Bewegingswetenschapper/promovendius, St. Maartenkliniek, Nijmegen Klinisch Inspanningsfysioloog, UMC Utrecht Anesthesioloog, divisie Vitale Functies UMC Utrecht Fysiotherapeut, directeur Innovatiegebied Levenslang Gezond, TNO Leiden Fysiotherapeut, afdeling Orthopedie, Ziekenhuis de Gelderse Vallei Ede Accountmanager Zorg bij Achmea, Amersfoort. Hiervoor is hij onder meer werkzaam geweest als fysiotherapeut en leidinggevende in de zorg Fysiotherapeut, Ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten Directeur ZonMw, Den Haag Fysiotherapeut Intensive Care/Chirurgie, Ziekenhuis de Gelderse Vallei Ede Fysiotherapeut/onderzoeker, UMC Utrecht Hoofd afdeling Fysiotherapie, Ziekenhuis de Gelderse Vallei Ede Fysiotherapeut, bewegingswetenschapper en junior onderzoeker implementatie, TNO Leiden Klinisch geriater en specialist manager RVE Geriatrie, Catharina Ziekenhuis Eindhoven. Voorzitter Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. Aanbevolen gerelateerde uitgave Paramedische begeleiding deel 2: training van het cardiorespiratoir uithoudingsvermogen ISBN 9789031334605 Prijs 48,95 Onderzoek en behandeling van de heup Reeks Orthopedische Casuïstiek ISBN 9789031351152 Prijs 33,95
Programma 09.30 uur 10.00 uur 10.05 uur 10.15 uur 10.30 uur 10.55 uur 11.20 uur 11.45 uur 12.10 uur 12.35 uur 13.30 uur 15.00 uur 15.15 uur 16.45 uur 17.00 uur Ontvangst met koffie en thee Welkom Dagvoorzitter drs. Henri Kiers Inleiding op het congres Henk Smid Verhaal van een patiënt Het leven boven de ziekte uittillen Drs. Henk Hendrix Inleiding op het thema: hét succes van innovatie in de perioperatieve zorg: Het waren twee heel bijzondere dagen Dr. Nico van Meeteren Technologische, sociale en culturele innovaties maken dat de zorg voor fragiele ouderen die een grote operatie moeten ondergaan sterk verbetert. Beleid, onderzoek en praktijk dragen daartoe bij, hetgeen resulteert in besparingen in de curatieve zorgkosten, efficiëntie in het middelengebruik en, bovenal, bijzondere tevredenheid en vitaliteit van de betreffende patiënten. Zaak om de innovaties duurzaam te implementeren, hetgeen geen sinecure blijkt. Fysiotherapeuten nemen hierin het voortouw, met passie en precisie, en bevestigen hiermee wederom hun frontrunnersrol in Nederland. Perioperatief vanuit het oogpunt van een anesthesioloog Prof. dr. Cor Kalkman Ingeademde en intraveneuze anesthetica hebben diverse effecten op het zenuwstelsel, cardiovasculaire en respiratoire systemen. Spinale en epidurale anesthesie brengen ook significante fysiologische veranderingen met zich mee. In deze voordracht wordt stil gestaan bij deze fysiologische veranderingen bij verschillende vormen van anesthesie en wat de pre- en postoperatieve consequenties zijn voor de patiënt. Pauze Trainen met fragiele ouderen Drs. Judith Wilmer Het NPO-project Profyd zal worden besproken met achtergrondinformatie over kwetsbaarheid bij ouderen en de geriatrische patiënt in het algemeen. Profyd is een samenwerkingsproject van TNO, 1e en 2e lijns fysiotherapeuten en diëtisten, Brabant Medical School, Fontys en Catharina-ziekenhuis Eindhoven. Het doel van Profyd is om aan te tonen dat kwetsbare ouderen die in betere fitheid het ziekenhuis inkomen er ook in een betere fitheid uitgaan (better in - better out). Gekeken wordt naar functionele toestand, complicaties en ligduur. Systemen, fysiologische processen Drs. Jaap Dronkers en dr. Erik Hulzebos Een ziekenhuisopname is voor kwetsbare ouderen een ingrijpende gebeurtenis die kan samengaan met langdurig en soms blijvend verlies van zelfredzaamheid en kwaliteit van leven. Vooral grote chirurgische ingrepen gaan bij kwetsbare ouderen relatief vaak gepaard met complicaties, delier, functieverlies en sterfte. De sprekers zullen ingaan op de fysiologische processen rond een operatie en de invloed die dit heeft op het fysiek functioneren van de patiënt. Lunchpauze Parallelsessie ronde 1 Pauze Parallelsessie ronde 2 Plenaire afsluiting Dagvoorzitter drs. Henri Kiers Borrel en einde programma
Praktische informatie Datum en locatie Het congres Fysieke fitheid voor en na een operatie vindt plaats op vrijdag 16 december 2011 van 09.30 uur tot 17.00 uur in de Jaarbeurs Utrecht. Kosten De kosten voor deelname aan dit congres bedragen 250,- (incl. btw). De kosten zijn inclusief congresmaterialen, koffie/thee, lunch en borrel na afloop. Inschrijven. Na inschrijving voor het congres ontvang je een bevestiging en separaat een factuur. Ongeveer twee weken voorafgaand aan de bijeenkomst ontvang je een routebeschrijving en verdere informatie. Verhinderd? Annuleringen worden alleen schriftelijk geaccepteerd. Bij annulering t/m 2 december 2011 wordt 35,- administratiekosten in rekening gebracht. Na 2 december 2011 kunnen wij geen restitutie verlenen. Vervanging van deelnemers is altijd mogelijk. Meer informatie Bohn Stafleu van Loghum Cursussen & Congressen 030-638 36 38 congressen@bsl.nl www.bsl.nl/cuco Bohn Stafleu van Loghum Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl www.bsl.nl/fysiekefitheid