De Vlaamse Aanmoedigingspremies De maatregel De wettelijke basis voor de aanmoedigingspremies zijn een reeks maatregelen van de Vlaamse regering van rond de eeuwwende. De premies vormen een aanvulling op de federale onderbrekingsuitkeringen voor tijdskrediet en loopbaanonderbreking. De voorwaarden om in aanmerking te komen, de bedragen en de termijnen van de Vlaamse premies zijn verschillend naargelang de sector waarin de aanvrager werkt : de openbare, de privé of de social profit. Eén van de Vlaamse premies, die voor werknemers uit ondernemingen in moeilijkheden werd van in het voorjaar 2009 tot eind 2010 omgevormd tot een "Overbruggingspremie". Aangezien die nu onder deze vorm niet meer bestaat laten we hem buiten beschouwing. Informatie over voorwaarden en aanvraagprocedures is te vinden op http://www.werk.be/online-diensten/aanmoedigingspremies Begunstigden en bestedingen Aangezien de Vlaamse premies geënt worden op de federale uitkeringen is een zicht op het gebruik daarvan niet zonder belang. Tussen 2000 en 2012 is het aantal werknemers in heel België die hun arbeidstijd aanpassen met steun van de RVA gestegen van bijna 100 000 naar meer dan 250 000. De bestedingen in 2012 van de RVA in het Vlaams Gewest bedroegen 584. In 2012 heeft de Vlaamse regering daar 58 mio aan toegevoegd voor aanmoedigingspremies voor een deel van de federale steunontvangers. Tabel 1 toont de verschillende vormen van federale steun : Tabel 1 : Werknemers die hun arbeidstijd aanpassen met steun van de RVA, naar type steun en sekse (2012, Vlaams Gewest) Type (1) 910 24.3 2842 75.7 3752 100 (2) 12180 27.0 32863 73.0 45043 100 (3) 13548 30.3 31097 69.7 44645 100 (4) 1015 22.8 3440 77.2 4455 100 (5) 36513 39.2 56526 60.8 93039 100 Totaal* 64166 33.6 126768 66.4 190934 100 Type : (1) Volledige loopbaanonderbreking (2) Loopbaanonderbreking met verminderde prestaties (3) Loopbaanonderbreking voor ouderschapsverlof, medische bijstand, palliatieve zorgen (4) Tijdskrediet met volledige onderbreking (5) Tijdskrediet met vermindering van prestaties * De aantallen zijn gebaseerd op betalingen aan personen (dus niet noodzakelijk unieke personen) en bevatten dubbeltellingen wanneer eenzelfde persoon van meerdere types steun gebruik maakt. Bron: RVA Interactieve statistieken. Op de RVA-website (http://www.rva.be/frames/frameset.aspx?path=d_stat/&items=1&language=nl) kan men interactieve regionale statistieken (naar gewest, provincie, arrondissement, gemeente) opvragen over de afzonderlijke premies (naar geslacht, leeftijd, nationaliteit en werkloosheidsduur). 1
Miljoenen Figuur 1 : De budgetten voor de Vlaamse premies (2002-2012) 70 60 50 40 30 20 10 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 privé publiek social profit Totaal Tussen 2002 en 2012 zijn de totale gebugeteerde uitgaven voor de Vlaamse premies gestegen van ongeveer 31 mio naar 58 mio (+ 87%). Waar de ontwikkeling van de uitgaven in de privé en de publieke sector een eerder vlak verloop kennen, is er voor de social profit een doorlopende stijging (uitgaven x 6). Dit heeft o.a. te maken met het feit dat de premie landingsbanen in de social profit een veel langere looptijd heeft dan de andere premies en dus de uitgaven gedurende meerdere jaren belast. In 2012 zijn de budgetten in de social profit hoger dan die in beide andere sectoren samen. Het jaar 2010 was het eerste jaar dat de Vlaamse premies on-line konden worden aangevraagd. Kinderziektes van de ICT-applicatie hadden voor gevolg dat de doorlooptijd voor de behandeling van de aanvragen sterk opliep, zodat veel aanvragen die normaal in 2010 zouden behandeld zijn, pas in het begin van 2011 werden verwerkt. Dit maakt dat een statistiek op basis van enkel 2010 of 2011 een vertekend beeld zou geven en daarom hebben we alle goedkeurde aanvragen in 2010 én 2011 samen in één bestand verwerkt. Vanaf 2012 zijn er jaarlijkse statistieken. De volgende tabel geeft de globale resultaten van de goedgekeurde premies gedurende de samengevoegde jaren 2010 en 2011 en de resultaten voor 2012. De analyse-eenheid is de persoon. Eénzelfde persoon kan in elke periode meerdere premies gekregen hebben. Indien het gaat om premies van hetzelfde type (vaak zijn dit goedkeuringen voor verlengingen) dan is de persoon maar één keer geteld. Gaat het om goedkeuringen voor verschillende types, dan wordt de persoon voor elk type geteld. Daarom is de som van de aantallen voor alle types binnen bv. de openbare sector hoger dan het totaal voor de openbare sector (sommigen kregen verschillende types premies binnen eenzelfde sector toegekend), en is de som van de totalen voor de drie sectoren iets hoger dan het vermelde algemeen totaal (21 personen komen immers in meer dan één sector voor). 2
Tabel 2 : Aanmoedigingspremies in het Vlaams Gewest : Personen met een aanvraag die werd goedgekeurd in 2010 2011 of 2012 Personen 2010 + 2011 2012 Aantal % Aantal % Openbare sector Gewone loopbaanonderbreking 15 758 17.9 10063 20.5 Loopbaanonderbreking medische 3 085 3.5 2604 5.3 bijstand Loopbaanonderbreking ouderschap 16 350 18.6 9915 20.2 Loopbaanonderbreking palliatief 299 0.3 155 0.3 Totaal Openbare sector 32 890 37.5 21656 44.0 Privé sector Opleidingskrediet 525 0.6 260 0.5 Zorgkrediet medische bijstand 6 847 7.8 4040 8.2 Zorgkrediet ouderschap 37 222 42.4 18148 36.9 Zorgkrediet palliatief 678 0.8 332 0.7 Zorgkrediet kinderen 1 096 1.2 362 0.7 Zorgkrediet ouder 86 0.1 28 0.0 Zorgkrediet ziek familielid 32 0.0 14 0.0 Onderneming in moeilijkheden 5 0.0 1 0.0 Totaal Privé sector 45 461 51.8 22898 46.5 Social Profit Opleidingskrediet 167 0.2 87 0.2 Zorgkrediet medische bijstand 1 123 1.3 588 1.2 Zorgkrediet ouderschap 5 744 6.5 3085 6.3 Zorgkrediet palliatief 158 0.2 70 0.1 Landingsbaan 2 161 2.5 686 1.4 Loopbaankrediet 544 0.6 230 0.5 Onderneming in moeilijkheden 2 0.0 - - Totaal Social Profit 9 535 10.9 4660 9.5 Algemeen Totaal 87 795 100 49193 100 In 2012 zijn er ongeveer evenveel premieontvangers bij de overheid en in de privé; de rest, dit is bijna één op de tien, werkt in de social profit, 3
De verschillende soorten premies kunnen gegroepeerd worden in enkele hoofdcategorieën (tabel 3). Premies i.v.m. zorg vormen verreweg de grootste groep, de gewone loopbaanonderbreking vormt de tweede grote categorie. Weinig personen krijgen een premie enkel voor opleiding, maar het volgen van opleidingen wordt ook wel gecombineerd met een gewone loopbaanonderbreking of met een zorgkrediet. Het aantal personen met een landingsbaan is in verhouding laag maar dit zijn wel premies die een veel langere looptijd kunnen hebben dan de andere. Tabel 3 : Personen die in de loop van 2012 een aanmoedigingspremie goedgekeurd kregen naar sekse en hoofdtype van premie. Loopbaanonderbreking* 1933 18.8 8360 81.2 10293 100 Zorg** 10635 27.3 28279 72.7 38914 100 Opleiding*** 68 19.6 279 80.4 347 100 Landingsbaan 205 29.9 481 70.1 686 100 Alle types samen (= alle aparte personen) 12771 26.0 36422 74.0 49193 100 * Gewone loopbaanonderbreking in de openbare sector + loopbaankrediet in de social profit ** Alle vormen van premies voor loopbaanonderbreking of zorgkrediet voor medische bijstand, ouderschap, palliatief, kinderen, ouder, ziek familielid, in de drie sectoren *** Opleidingskrediet in de privé en opleidingskrediet social profit (niet inbegrepen zijn gewone loopbaanonderbreking met opleiding of vormen van zorgkrediet met opleiding) Drie vierde van alle premieontvangers zijn vrouwen en bij de loopbaanonderbreking loopt dit zelfs op tot vier op de vijf. Bijna de helft van alle premieontvangers bevindt zich in de leeftijdscategorie 30-39, de andere helft is nogal gelijkmatig verdeeld over de andere leeftijdscategorieën (tabel 4). Tabel 4 : Personen die in de loop van 2012 een aanmoedigingspremie goedgekeurd kregen naar leeftijd en sekse. Leeftijd <30 853 6.7 6986 19.2 7839 15.9 30-39 5373 42.1 17916 49.2 23289 47.3 40-49 3402 26.6 5846 16.1 9248 18.8 50+ 3143 24.6 5674 15.6 8817 17.9 Totaal 12771 100 36422 100 49193 100 26.0 74.0 100 4
Overzicht van alle premietypes (uitgezonderd onderneming in moeilijkheden), naar sector, leeftijd en sekse Tabel 5 : Personen die in de loop van 2012 een aanmoedigingspremie goedgekeurd kregen naar leeftijd geslacht, sector en deeltype van premie. Openbare sector Gewone loopbaanonderbreking <30 73 3.8 632 7.8 705 7.0 30-39 285 14.9 2862 35.1 3147 31.3 40-49 324 16.9 1839 22.6 2163 21.5 50+ 1235 64.4 2813 34.5 4048 40.2 Totaal 1917 100 8146 100 10063 100 Loopbaanonderbreking medische bijstand <30 4 0.7 58 2.9 62 2.4 30-39 52 8.5 326 16.3 378 14.5 40-49 136 22.3 499 25.0 635 24.4 50+ 418 68.5 1111 55.7 1529 58.7 Totaal 610 100 1994 100 2604 100 Loopbaanonderbreking - ouderschap <30 88 4.4 1580 19.9 1668 16.8 30-39 1181 59.2 5344 67.5 6525 65.8 40-49 627 31.4 964 12.2 1591 16.0 50+ 99 5.0 32 0.4 131 1.3 Totaal 1995 100 7920 100 9915 100 Loopbaanonderbreking - palliatief <30 3 8.8 5 4.1 8 5.2 30-39 2 5.9 21 17.4 23 14.8 40-49 11 32.4 36 29.8 47 30.3 50+ 18 52.9 59 48.8 77 49.7 Totaal 34 100 121 100 155 100 (vervolgt ) 5
Privé sector Opleidingskrediet <30 36 56.2 52 26.5 88 33.8 30-39 22 34.4 99 50.5 121 46.5 40-49 6 9.4 41 20.9 47 18.1 50+ 0 0.0 4 2.0 4 1.5 Totaal 64 100 196 100 260 100 Zorgkrediet medische bijstand <30 48 2.9 156 6.6 204 5.0 30-39 180 10.7 448 19.0 628 15.5 40-49 492 29.3 822 34.8 1314 32.5 50+ 960 57.1 934 39.6 1894 46.9 Totaal 1680 100 2360 100 4040 100 Zorgkrediet ouderschap <30 557 9.6 3741 30.3 4298 23.7 30-39 3413 58.7 7413 60.1 10826 59.7 40-49 1676 28.8 1150 9.3 2826 15.6 50+ 167 2.9 31 0.3 198 1.1 Totaal 5813 100 12335 100 18148 100 Zorgkrediet palliatief <30 9 8.1 16 7.2 25 7.5 30-39 27 24.3 36 16.3 63 19.0 40-49 42 37.8 97 43.9 139 41.9 50+ 33 29.7 72 32.6 105 31.6 Totaal 111 100 221 100 332 100 Zorgkrediet kinderen <30 4 15.4 87 25.9 91 25.1 30-39 16 61.5 218 64.9 234 64.6 40-49 5 19.2 31 9.2 36 9.9 50+ 1 3.8 0 0 1 0.3 Totaal 26 100 336 100 362 100 Zorgkrediet ouders <30 0 0 0 30-39 0 2 2 40-49 4 6 10 50+ 5 11 16 Totaal 9 19 28 Zorgkrediet ziek familielid <30 0 0 0 30-39 0 3 3 40-49 2 3 5 50+ 2 4 6 Totaal 4 10 14 6
(vervolgt) Social Profit Opleidingskrediet <30 2 24 28.9 26 29.9 30-39 1 39 47.0 40 46.0 40-49 1 18 21.7 19 21.8 50+ 0 2 2.4 2 2.3 Totaal 4 83 100 87 100 Zorgkrediet medische bijstand <30 4 7.7 37 6.9 41 7.0 30-39 10 19.2 125 23.3 135 23.0 40-49 14 26.9 182 34.0 196 33.3 50+ 24 46.2 192 35.8 216 36.7 Totaal 52 100 536 100 588 588 Zorgkrediet ouderschap <30 29 8.2 759 27.8 788 25.5 30-39 224 63.1 1679 61.5 1903 61.7 40-49 93 26.2 284 10.4 377 12.2 50+ 9 2.5 8 0.3 17 0.6 Totaal 355 100 2730 100 3085 100 Zorgkrediet palliatief <30 0 5 7.8 5 7.1 30-39 1 12 18.8 13 18.6 40-49 1 22 34.4 23 32.9 50+ 4 25 39.1 29 41.4 Totaal 6 64 100 70 100 Landingsbaan 50+ 205 29.9 481 70.1 686 100 Loopbaankrediet <30 2 28 13.1 30 13.0 30-39 7 111 51.9 118 51.3 40-49 6 45 21.0 51 22.2 50+ 1 30 14.0 31 13.5 Totaal 16 214 100 230 100 7