1 Meet de Fitheid van je Vijver Fijn dat je wil meedoen! Stille Waters Doorgronden wil elke Limburgse vijver of poel in kaart brengen. Elke vijver - ook die van jou, je familie of vrienden - telt. Die vijver kan in je tuin, een park, een wandelgebied, een school, kortom overal liggen. Doe ook mee, meet de fitheid van je vijver en maak kans op een verwenweekend voor twee personen in het RivierPark Maasvallei. Je leert bij over jouw vijver en participeert in een grootschalig natuuronderzoek waarin burgers, studenten, wetenschappers en beleidsmakers samen de ecologische en chemische basiskwaliteit van stilstaande waterelementen in Limburg opvolgen en verbeteren. Citizens science in de praktijk dus. De vragen zijn eenvoudig opgesteld en we leiden je stap voor stap door het onderzoek, vanuit je zetel of aan je vijver. Je kan de vragen hier al eens downloaden en bekijken! Je kan al starten en op een later moment de vragenlijst afmaken. Voor het laatste onderdeel van de test moet je een doorzichtig potje met vijverwater vullen. Dat kan je het best dadelijk doen als je aan je vijver bent. Vragen met een * zijn verplicht in te vullen. Meer info ook op www.stillewatersdoorgronden.be Meet de fitheid van je vijver is een campagne van het Provinciaal Natuurcentrum en Radio 2. 1
2 1) Jouw stille water bevindt zich op de kaart en heeft al een nummer. Neem het nummer van de kaart over en geef het hieronder in. In dit voorbeeld typ je dan bijvoorbeeld het nummer LIMHAS0289 in als dat de vijver is die jij aan het onderzoeken bent. 2) Jouw stille water bevindt zich op de kaart, maar heeft nog geen nummer. Klik met je rechtermuisknop zo juist mogelijk op de plek waar het stille water gesitueerd is op de luchtfoto. Een pop-up verschijnt zoals hiernaast in de afbeelding. Typ de cijfers die naast Lat & Long staan in de pop-up hieronder in (in het onderstaande voorbeeld dus Lat = 51,039 en Long = 5,360). Lat: Long: 2
3) Jouw stille water bevindt zich nog niet zichtbaar op de kaart (bijv. in jouw tuin). 3 Klik met je rechtermuisknop zo juist mogelijk op de plek waar jouw vijver gesitueerd is op de luchtfoto. Een pop-up verschijnt zoals hiernaast in de afbeelding. Typ de cijfers die naast Lat & Long staan in de pop-up hieronder in (in het onderstaande voorbeeld dus Lat = 51,040 en Long = 5,365). Klik op de afbeelding om hem te vergroten. Lat: Long: 4) Als het niet goed lukt met de kaart gelieve dan het (dichtstbijzijnde) adres in te geven waar jouw stille water zich bevindt: Gemeente: Straat: Nr: 5) Ben je de eigenaar of beheerder?* ( ) Eigenaar ( ) Beheerder ( ) Andere: * 3
4 6) Wat is jouw leeftijd (optioneel)?.. 7) Ben je (optioneel) ( ) Man ( ) Vrouw ( ) Transpersoon 8) Hoe ben je in contact gekomen met de campagne Stille Waters Doorgronden? [ ] Via een vriend [ ] Via een folder: waar gevonden / gekregen: [ ] Via facebook [ ] Website "Stille Waters Doorgronden" [ ] Via een tijdschrift: [ ] Via mijn gemeente: [ ] Via een organisatie zoals Natuurpunt, Limburgs Landschap, Velt, Regionaal Landschap - nl.: [ ] Via de provincie [ ] Andere: 9) Wat is voor jou de belangrijkste functie van het stille water?* ( ) Zwemmen ( ) Genieten van de schoonheid van het stille water al dan niet met vissen ( ) Infiltreren van overtollig water in de bodem ( ) Creëren van een biotoop voor dieren en planten 10) Welk van de onderstaande types komt het best overeen met het stille water dat jij hebt onderzocht? * ( ) Tuinvijver ( ) Parkvijver ( ) Koivijver ( ) Sportvisvijver (forelvissen, ) ( ) Ven ( ) Poel ( ) Greppel ( ) Sloot ( ) Ander type vijver, nl.: ( ) Andere type, nl.: ( ) Type niet bepaald / ik weet het niet 4
11) Wanneer is dit stille water aangelegd of ontstaan? * ( ) Minder dan 1 jaar geleden ( ) Tussen 1 jaar en 5 jaar geleden ( ) Meer dan 5 jaar geleden 12) Wat is naar jouw beste schatting de oppervlakte van het stille water? * ( ) Kleiner dan 5 m² ( ) 5-10 m² ( ) 10-30 m² ( ) 30-50 m² ( ) Groter dan 50 m² 5 13) Als je wil kan je hier een foto opladen van het stille water. Je kan maximum 4 foto's opladen. Trek de foto s liefst vanuit de 4 windrichtingen. De foto's zelf mogen maximaal 2 MB groot zijn en moeten van één van de volgende types zijn: png, gif, jpg of jpeg. Opladen foto s 14) Hoe groot is de tuin of het perceel waar het stille water zich op bevindt bij benadering?* ( ) Kleiner dan 25 m² ( ) 25-100 m² ( ) 100-1000 m² ( ) Groter dan 1000 m² 15) In welke ruimere omgeving ligt het stille water?* [ ] In een stadscentrum [ ] Aan de rand van de stad [ ] In een dorpskern [ ] In een residentiële wijk [ ] In landbouwgebied [ ] In een natuurgebied [ ] Op een bedrijventerrein [ ] Bij een zorgcentrum [ ] In een park [ ] Op een schoolterrein [ ] In een tuin [ ] Andere: 5
6 16) Wat is de samenstelling van de onmiddellijke omgeving waar het stille water zich bevindt (de tuin of het perceel en zijn directe omgeving)? Wat is er allemaal aanwezig? * [ ] Loof- of gemengd bos [ ] Naaldbos [ ] Heide [ ] Heischraal landschap [ ] Hooiweide: één of tweejaarlijks gemaaid grasland [ ] Graasweide: geiten, schapen, ezels, [ ] Regelmatig gemaaid gazon [ ] Wilde hoekjes met kruidachtige planten en struiken [ ] Fruitbomen [ ] Moestuin [ ] Composthoop [ ] Haag of houtkant [ ] Houtstapel [ ] Bladafvalhoop [ ] Wegen [ ] Andere, nl.: 17) Welke van de volgende mogelijke verontreinigingsbronnen zijn aanwezig in of in de onmiddellijke nabijheid van het stille water? * [ ] Geen mogelijke verontreinigingsbronnen aanwezig in de onmiddellijke nabijheid [ ] Lozing van huishoudelijk afvalwater [ ] Lozing van industrieel afvalwater [ ] Instromend waterelement zoals een beek [ ] Riool overstort [ ] Afstroming van wegen (zouten ) [ ] Pesticidegebruik in de tuin [ ] Intensief landbouwgebruik [ ] Voeren van vissen [ ] Eendjes voeren [ ] Groot aantal eenden of grazers of sporen ervan [ ] Andere opvallende zaken: nl.: 6
7 18) Zijn volgens jou de volgende diergroepen aanwezig in of nabij het stille water? * [ ] Vissen [ ] Amfibieën [ ] Watervogels zoals eenden, ganzen [ ] Libellen [ ] Vlinders [ ] Kleine ongewervelde waterdieren (waterkevers, waterwantsen, ) [ ] Kleine en grote grazers [ ] Andere, nl.: * [ ] Geen diergroepen aanwezig in of nabij het stille water 19) Hoe vaak worden de vissen gevoerd? * ( ) 1 keer per week ( ) Meerdere keren per week ( ) Dagelijks ( ) Andere: ( ) Nee 20) Wordt de watervegetatie in het stille water soms verwijderd? * ( ) Ja, volledig in 1 keer ( ) Ja, volledig maar gefaseerd ( ) Ja, gedeeltelijk teruggedrongen ( ) Neen 21) Met welke frequentie wordt de watervegetatie in het stille water dan verwijderd? * ( ) 1 keer per jaar ( ) 2 keer per jaar ( ) Meerdere keren per jaar ( ) Om de 2 jaar ( ) Om de 3 jaar of meer 7
22) Wordt het slib en dood plantenmateriaal soms verwijderd?* ( ) 1 keer per jaar ( ) 2 keer per jaar ( ) Meerdere keren per jaar ( ) Om de 2 jaar ( ) Om de 3 jaar of meer ( ) Neen 23) Wat is de maximale diepte van het stille water op het diepste punt op dit moment? * ( ) Naar schatting: aantal meter (1 cijfer na de komma): ( ) Gemeten: aantal meter (1 cijfer na de komma): 24) Is de bodem van de vijver natuurlijk of kunstmatig? Duid aan welke ondergrond je hebt.* ( ) Natuurlijke klei ( ) Natuurlijke leem ( ) Natuurlijk zand ( ) Vijverfolie ( ) Vijvergrond uit de handel ( ) Beton ( ) Bentoniet of kleimat ( ) Andere, nl.: 25) Wat is de dominerende helling van de oevers?* ( ) Zwak hellend (0-15 ) ( ) Sterk hellend (15-45 ) ( ) Zeer stijl tot recht (45-90 ) ( ) Uitgehold (> 90 ) 8 8
26) Is er oeverversteviging aangebracht? Zijn de oevers beschermd tegen vertrapping door dieren, vraat of zeer sterke afkalving? * ( ) Nee ( ) Stortsteen (korven) ( ) Puin ( ) Beton ( ) Golfplaten ( ) Metaal ( ) Hout ( ) Andere, nl.: 27) Wat is de waterbron van het stille water? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. * [ ] Grondwater [ ] Waterloop [ ] Regenwater [ ] Kraanwater [ ] Uitstroom van waterzuivering of rietveld [ ] Andere, nl: 9 28) Welke plantengroepen zijn aanwezig in het stille water en wat is hun bedekking? Groeistrategieën planten 9
10 Niet aanwezig <25% van totale oppervlakte* Tussen de 25% en 75% van totale oppervlakte* > 75% van totale oppervlakte* Drijvende waterplanten (zoals kroos) Ondergedoken waterplanten Waterplanten met drijvende bladeren, wortelend in de bodem ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Moerasplanten ( ) ( ) ( ) ( ) Open water ( ) ( ) ( ) ( ) *De totale oppervlakte van het stille water is de oppervlakte tot aan het maaiveld, de rand van het stille water en niet enkel de wateroppervlakte. 29) Hoe gevarieerd is de watervegetatie?* ( ) Divers ( ) Maximum 3 soorten ( ) Uniform 1 soort 30) Is het water helder genoeg om vanaf de kant de bodem te zien?* ( ) Bodem zeer goed zichtbaar ( ) Bodem met moeite zichtbaar ( ) Bodem is niet zichtbaar 10
11 31) Zijn er duidelijke sporen van vervuiling in het water?* [ ] Veel bomen rond de vijver die zorgen voor veel bladafval [ ] Een dikke laag op de bodem hoofdzakelijk bestaande uit verteerd en onverteerd plantenmateriaal (bladeren en takken) [ ] Een laag kroos met een dekking van meer dan 75 % van het wateroppervlakte [ ] Een laag kroos met een dekking tussen 25 % en 50 % van het wateroppervlakte [ ] Algen - gelijkmatig verdeeld over het wateroppervlak [ ] Algen - drijvende matten vormend [ ] Rioolschimmel [ ] (veel) afval [ ] Gasontwikkeling [ ] Olie [ ] Schuim [ ] Dode vis(sen) [ ] Andere, nl.: [ ] Nee, geen duidelijke vervuiling aanwezig 32) Wat is de kleur van het water in het potje? ( ) Kleurloos ( ) Lichtbruin tot geel ( ) Donker bruin tot rood ( ) Duidelijk groen ( ) Ik heb dit onderdeel niet kunnen doen 33) Wat is de geur van het water in het potje? ( ) Reukloos ( ) Het ruikt een beetje, maar niet naar rotte eieren ( ) Duidelijke geur van rotte eieren ( ) Ik heb dit onderdeel niet kunnen doen 34) Is er slib (bezinksel) op de bodem van het potje? ( ) Nauwelijks tot geen bezinksel ( ) Een klein beetje ( ) Er ligt veel slib op de bodem ( ) Ik heb dit onderdeel niet kunnen doen 11