December 2018 Nieuwe werkinstructies Inbrengen subcutane canule, aankoppelen toedieningsset, infuuszakje en cassettepomp (voor toedienen Sendolor). Lichamelijke verzorging Aanbrengen Vista Nekkraag. Onderzoek allergie. Meten longfunctie met spirometer. Afnemen neus-, keel-, oog- en perineumkweek. Actualisatie onderwerpen Informatie over het protocollenbestand In het wijzigingenoverzicht worden vanaf nu de huidige wijzigingen én de wijzigingen in de afgelopen drie publicaties gemeld (was één). Richtlijnen en wetgeving Nieuwe achtergrondinformatie: LCHV-schema beschermingsmaatregelen bij infectieziekten. In een overzichtelijk schema staat aangegeven bij welke infectieziekte handschoenen, een schort en een mondneusmasker gedragen moeten worden. Subhoofdstuk Drainage is geheel geactualiseerd. Subhoofdstuk Wondverzorging is deels geactualiseerd. Afstemming aandachtspunten en terminologie. Tekst is bondiger beschreven. Aangepast: o Ascitesdrainage: het vervangen van het driewegkraantje is toegevoegd aan protocol 'Spoelen ascitesdrain', en verwijderd uit protocol 'Verzorgen insteekopening ascitesdrain'. o Er is geen richtlijn hoe vaak een opvangzak van een galdrain verwisseld moet worden. Ga na wat de afspraken zijn. o De wijze van verzorgen van een insteekopening van een drain verschilt regionaal (wel of niet splitgaas, folie, fixatiepleister). Ga na wat de afspraken zijn. Subhoofdstuk Stoma: de nieuwe richtlijn rond stoma bevindt zich in de conceptfase. De definitieve richtlijn verschijnt waarschijnlijk in december. De verwachting is dat de nieuwe richtlijn geen ingrijpende wijzigingen in de Vilans KICK-protocollen met zich mee zal brengen. We kiezen daarom vooralsnog niet voor een tussentijdse update maar zullen de richtlijn verwerken in de update 1 maart 2019.
Inhaleren (incl. vernevelen) Bij 'Inhalatoren gebruiksklaar maken' is Zonda toegevoegd aan de categorie 'Inhaleren met poederinhalator Handihaler,..., Twincer'. Bij achtergronddocument 'Inhaleren' bij algemene aandachtspunten is bij 'Instrueer de client en laat hem zo nodig oefenen', zo nodig verwijderd. Dit omdat het erg belangrijk is een goede inhalatietechniek te hebben en dit oefening vraagt. In het document is bij 'Aandachtspunten poederinhalator' toegevoegd dat deze niet in een vochtige ruimte (zoals badkamer) moeten worden bewaard. Ook is bij dit punt 'zodat de deeltjes de longen bereiken' verwijderd. In het achtergronddocument 'Voorzetkamers' is toegevoegd dat de klep voorkomt dat inhalatiemedicatie naar buiten stroomt zonder inspiratie. In protocol 'Inhaleren met dosisaerosol met voorzetkamer' is bij complicaties aangepast dat de ventielen niet klepperen. Zoals beschreven bij punt 6 moeten de ventielen juist hoorbaar 'klepperen'. Verder is kind vervangen door cliënt. Bij punt 9 is aangepast dat er bij een nieuw spuitbusje drie doses weggespoten moeten worden in plaats van twee. Dit staat ook beschreven in de gebruiksaanwijzingen. Bij punt 12 is aangepast dat de cliënt eerst goed uitademt en dan pas met de lippen het mondstuk omsluit. Bij punt 16 is toegevoegd dat bij meerdere inhalaties van hetzelfde medicijn geen minuut gewacht hoeft te worden tussen de inhalaties. Sondevoeding Verzorgen sonde door buikwand (werkinstructie en achtergrondinformatie): toegevoegd dat er regionale verschillen van mening zijn over óf en zo ja, hoe vaak, gedompeld moet worden. Ga na wat de afspraken zijn. Neusmaagsonde inbrengen. Gewijzigd: klem na het opzuigen van maagsap de sonde af. Anders bestaat de kans dat er maagsap uit de sonde loopt terwijl je de ph-waarde aan het bepalen bent. Wijziging in achtergrondinformatie 'Onderhoud en vervangen van sonde, toedieningssysteem en spuit': In 2015 is een internationale ISO-standaard ontwikkeld voor sondevoedingssystemen: ENFit. Dit betekent dat alle verbindingen in een sondevoedingssysteem wereldwijd gestandaardiseerd zijn. Het is niet mogelijk deze op andere systemen (infusie, zuurstof) aan te sluiten. In de praktijk blijkt dat in de groeven en randjes van de ENFit-aansluitingen vuil en sondevoeding achter kan blijven. Dit kan een gevaar voor de gezondheid opleveren. Reinig de ENFit-voedingsaansluiting en het dopje dagelijks, bij het wisselen van het systeem. Verwijder de extensionset, spoel 1 minuut door met stromend kraanwater. Maak voedingspoort en dopje schoon met een draaiende beweging met een schone tandenborstel. Spoel na met een spuitje met kraanwater. Droog na met een gaasje. Zuurstof toedienen (en uitzuigen) Het document Bijwerkingen en complicaties zuurstofbehandeling, is onderdeel geworden van het document Zuurstofbehandeling. Het document Zuurstof toedienen, was de inleiding op het hoofdstuk toen er nog moduleboeken geprint werden. De titel is nu aangepast in Werking van de luchtwegen, deze informatie is nu gelinkt aan de protocollen als achtergrondinformatie. De achtergronddocumenten Zuurstofbehandeling','Zuurstofapparatuur' en Materialen voor zuurstoftoediening' zijn geüpdatet. Er is actueel beeldmateriaal toegevoegd. Er is informatie toegevoegd over 'on demand'- en continu zuurstofgebruik. Over dubbellumen cilinder en dubbellumen neusbril. Het protocol Vloeibare zuurstof uit Ambulox-systeem is hierop aangepast. De volgende documenten zijn geüpdatet, maar er zijn geen wijzigingen gevonden voor aanpassingen in de protocollen in bronnen of vanuit best practices. Er zijn alleen tekstuele aanpassingen gedaan ten behoeve van de leesbaarheid: PEP-behandeling, Toedieningswijzen van zuurstof, Uitzuigen diep via neus of mond, Veiligheidsaspecten zuurstofgebruik thuissituatie, Zuurstof toedienen met venturimasker uit centraal zuurstofsysteem, Zuurstofbevochtiger, Zuurstofcilinder klaarmaken, Zuurstofconcentrator klaarmaken. Naamswijziging en verwijderde protocollen
Afnemen neus- en keelkweek (vervangen door 'Afnemen neus-, keel-, oog- en perineumkweek'). Afnemen neuskweek bij nieuwe influenza. Zuurstof toedienen (en uitzuigen) Titel van het protocol 'Plaatsen neusmasker en aansluiten op beademingsapparatuur' is gewijzigd in 'Plaatsen mond-neusmasker en aansluiten op beademingsapparatuur'. September 2018 Nieuwe werkinstructies Afkoppelen elastomeerpomp infuuskatheter of poortsysteemnaald. Actualisatie onderwerpen Richtlijnen en wetgeving Hygiëne en infectiepreventie: beschermende maatregelen. Het kan per sector verschillen welke beschermende maatregelen in een bepaalde situatie genomen moeten worden. In Nederland houden zich een aantal organisaties bezig met het ontwikkelen van richtlijnen waarin het gebruik van beschermende middelen wordt beschreven. Er worden links naar de belangrijkste bronnen gegeven. Compressietherapie: in Nederland is er geen consensus over de wijze van polsteren. We adviseren om hierbij af te gaan op het advies van de behandelaar. Het polsteren is verwijderd uit de werkinstructies over zwachtelen. Inhaleren (incl. vernevelen) Protocol 'Inhaleren met poederinhalator Cyclohaler, Diskus, Easyhaler, Ellipta, Elpenhaler, Forspiro, Podhaler, Turbospin', toegevoegd: 'Wanneer een inhalatiecapsule na herhaalde inhalatie nog steeds niet is aangeprikt, gebruik dan de reserve Podhaler.' Protocol 'Inhaleren met dosisaerosol met voorzetkamer'. Dit protocol is ook geschikt voor de Vortex. Dit is toegevoegd in de werkinstructie. Nier- en blaaskatheterisatie Wijzigingen: Niet meer standaard het aansluitpunt van de urineopvangzak desinfecteren: voorkom bij aansluiten van een urineopvangzak aan de katheter, dat het aansluitpunt van de urnineopvangzak in aanraking komt met de omgeving. Als dat wel gebeurt moet het aansluitpunt gedesinfecteerd worden met alcohol 70%. Desinfectie van het aansluitpunt hoeft dus niet meer standaard te gebeuren. Dit punt is in alle betreffende werkinstructies aangepast.
Aansluiten/afsluiten continue blaasspoeling via driewegverblijfskatheter: standaard desinfectie van het instroomlumen is verwijderd: er wordt maar een klein deel gedesinfecteerd, en je houdt het systeem extra lang open als je het laat drogen. Klem de katheter liever niet af met een kocher. Knijp de katheter dicht bij het aansluitpunt voor de urineopvangzak of maak een knik. Mocht een kocher wel nodig zijn, zorg dan dat je het ballonvulkanaal niet afklemt. Dit punt is in alle betreffende werkinstructies aangepast. Werkinstructies katheteriseren man: Houd de penis tijdens het inbrengen van de katheter loodrecht omhoog. Breng de katheter in. Toegevoegd op basis van feedback uit de praktijk: als je weerstand voelt, buig de penis naar voren (richting de voeten). Bloeddruk meten. Dit protocol was aangepast aan de werkwijze in het NHG protocol: oppompen manchet tot 200 mmhg (eventueel naar 250 mmhg wanneer dan nog vaattonen hoorbaar). Dit in plaats van oppompen manchet totdat de pols niet meer voelbaar is en dan nog 30 mmhg extra bijpompen. Het protocol beschrijft nu beide manieren van oppompen van het manchet. Dit naar aanleiding van feedback uit de praktijk dat oppompen tot 200 mmhg niet voor elke client draagbaar is. Naamswijziging en verwijderde protocollen Nier- en blaaskatheterisatie Blaasspoelen continu via driewegkatheter. Deze handeling wordt beschreven in Aansluiten continue blaasspoeling via driewegverblijfskatheter en Afsluiten continue blaasspoeling via driewegverblijfskatheter. Juni 2018 Nieuwe werkinstructies Aanbrengen oogverband Meten lengte Uitstrijkje maken Actualisatie onderwerpen Actualisatie verwijderen hechtingen en agrafen en toepassen wondlijm. Actualisatie skin tears: werkinstructie hernoemd van 'Verzorgen skin tears - huidflap' in 'Terugplaatsen skin tears - huidflap'. Na het terugplaatsen zo lang mogelijk (tot 14 dagen) de skin tear niet manipuleren en siliconengaas laten zitten, zodat de skin tear de kans krijgt weer aan het onderliggend weefsel vast te groeien. Actualisatie thoraxdrainage en drainage pleuravocht. Aanpassing werkinstructie 'Verzorgen insteekopening PICC (peripherally inserted central catheters)' n.a.v. feedback organisaties. Meten van de PICC-lijn voor en na de verzorging.
Actualisatie achtergrondinformatie orthostatische hypotensie. Actualisatie achtergrondinformatie temperatuur. Actualisatie achtergrondinfromatie thermometer. Actualisatie protocol Temperatuur opnemen. De protocollen 'Temperatuur opnemen axillair', 'Temperatuur opnemen met oorthermometer', 'Temperatuur opnemen oraal' en 'Temperatuur opnemen rectaal' zijn samengevoegd in 1 protocol 'Temperatuur opnemen'. Puncties (incl. bloedglucose meten) Actualisatie van achtergrondinformatie. Bloedglucosemeters: verschillende soorten toegevoegd, link naar website met goedgekeurde bloedglucosemeters toegevoegd. Bloedglucosewaarde meten: o.a beeldmateriaal toegevoegd. Continu glucose meten: onderscheid gemaakt tussen continu glucose meten en flash glucose meten. Onderdelen beschreven: sensor, zender en ontvanger. Prikpennen en vingerprikkers: kenmerken van beide duidelijker omschreven. Actualisatie van de protocollen. Protocol 'Bloedglucosewaarde meten met bloedglucosemeter'. Protocollen 'Vingerprik voor meten bloedglucosewaarde met vingerprikker' en Vingerprik voor meten bloedglucosewaarde met prikpen' zijn samengevoegd in protocol 'Bloedglucosewaarde meten via vingerprik met prikpen of vingerprikker en bloedglucosemeter'. Sondevoeding Actualisatie van sondes door buikwand. Er is een onderscheid gemaakt tussen: Verzorging de eerste 7-10 dagen na plaatsing van een PEG-, PEG-J-, PEJ- en PRG-sonde (fistelvorming, fixatie, reinigen, doorspoelen). Er is meer consensus over fixatie van de sonde in de eerste 7-10 dagen na plaatsing: de fixatiedisk strak tegen de huid. Maak de fixatiedisk niet los. Beweeg de sonde zo min mogelijk. De werkinstructie 'Verzorgen PEG(-J)- /PEJ-/PRG-sonde (eerste dagen na plaatsing)' is hierop aangepast. Verzorgen van een sonde door de buik (na fistelvorming). Hierin informatie voor PEG-, PEG-J-, PEJ-, PRGsondes, ballonsondes, en buttons over dompelen, draaien, doorspoelen en balloncontrole. Over het schoonmaken van de insteekopening de eerste 10 dagen verschillen de meningen: met lauw kraanwater of chloorhexidine 0,5% in alcohol 70% of helemaal niet. De merkspecifieke informatie over Mickey is verwijderd. De werkinstructie en achtergrondinformatie spreekt nu van 'button' en is geschikt voor alle types button. Over het draaien van een button is geen consensus. Dagelijks draaien tot niet draaien. Ga na welke afspraken er zijn. Toedienen van medicijnen Aanbrengen oogzalf en toedienen oogdruppels: aan lange werkinstructie bij aandachtspunten toegevoegd dat in de thuissituatie bij aanraken van wimpers o.i.d. flesje/tube niet hoeft te worden weggedaan. Flesje/tube mag schoongemaakt worden en weer gebruikt. Dit werd al genoemd in de achtergrondinformatie. Naamswijziging en verwijderde protocollen Van 'Verzorgen skin tears - huidflap' naar 'Terugplaatsen skin tears - huidflap'. Temperatuur opnemen axillair. Is opgenomen in nieuw protocol 'Temperatuur opnemen'.
Temperatuur opnemen met oorthermometer. Is opgenomen in nieuw protocol 'Temperatuur opnemen'. Temperatuur opnemen oraal. Is opgenomen in nieuw protocol 'Temperatuur opnemen'. Tempeatuur opnemen rectaal. Is opgenomen in nieuw protocol 'Temperatuur opnemen'. Puncties (incl. bloedglucose meten) Vingerprik voor meten bloedglucosewaarde met vingerprikker. Is opgenomen in nieuw protocol 'Bloedglucosewaarde meten via vingerprik met prikpen of vingerprikker en bloedglucosemeter'. Vingerprik voor meten bloedglucosewaarde met vingerprikker. Is opgenomen in nieuw protocol 'Bloedglucosewaarde meten via vingerprik met prikpen of vingerprikker en bloedglucosemeter'. Sondevoeding Van 'Verzorgen PEG-sonde eerste dagen na plaatsing' naar 'Verzorgen PEG(-J)-/PEJ-/PRG-sonde (eerste dagen na plaatsing'. Van 'Verwisselen PEG-sonde met ballonfixatie' naar 'Verwisselen gastrostomiesonde met ballonfixatie'. Van 'Verwisselen MIC-KEY' naar 'Verwisselen button'. Maart 2018 Nieuwe werkinstructies Zwachtelen onder- en bovenbeen met UrgoK2 Inbrengen subcutane infuuscanule zonder verlengslang Toedienen medicijnen via subcutane infuuscanule met verlengslang, bolus injectie Inbrengen Saf-T-Intima subcutane infuuscanule Toedienen medicijnen via subcutane infuuscanule spuitenpomp Opvangen urine opvangen met absorptievilt Visustest Actualisatie onderwerpen De werkinstructie 'Inbrengen rectumcanule' is geactualiseerd. De werkinstructie 'Zwachtelen onder- en bovenbeen met UrgoK2' is tijdelijk verwijderd. Na update in overleg met de fabrikant zal de werkinstructie terug worden geplaatst. Inbrengen subcutane infuuscanule met verlengslang (was voorheen: Inbrengen vleugelnaald of canule subcutaan in onderwerp Injecteren). Toedienen medicijnen via subcutane infuuscanule zonder verlengslang, bolusinjectie (was voorheen: toedienen medicijnen via subcutane naald).
Toedienen medicijnen via subcutane infuuscanule cassette (was voorheen: inbrengen subcutane canule en aankoppelen infuusslang en pomp). Verwijderen subcutane infuuscanule en infuusslang (voorheen: Verwijderen subcutane naald en toedieningssysteem). Verzorgen insteekopening subcutane infuuscanule. Verzorgen insteekopening centraal veneuze katheter. Alle achtergronddocumenten in het hoofdstuk zijn nu geactualiseerd naar aanleiding van de richtlijn INS 2016 (Infusion Nursing Sociaty). De geprotocolleerde werkinstructies van subhoofdstuk Subcutane infuusbehandeling zijn geactualiseerd, behalve de protocollen over insulinepompen. De wens bestond bij veel zorgorganisaties om het spoelen van de subcutane infuuscanule na toedienen van medicijnen bolusinjectie op een eenduidige manier vast te leggen in de geprotocolleerde werkinstructie. Om dit te realiseren zijn er twee geprotocolleerde werkinstructies ontwikkeld: Toedienen medicijnen via subcutane infuuscanule met verlengslang, bolusinjectie. Hierbij wordt de verlengslang standaard gespoeld met NaCl 0,9%. Toedienen medicijnen via subcutane infuuscanule zonder verlengslang, bolusinjectie. Hierbij wordt de subcutane canule in principe niet gespoeld met NaCl 0,9%. Inhaleren (incl. vernevelen) De protocollen 'Vernevelen met Pariboy Plus' en 'Vernevelen 'Porta Neb' zijn samengevoegd in een generiek protocol: 'Vernevelen met vernevelapparaat'. Aan de achtergrondinformatie is een document toegevoegd 'Gebruiksinstructies vernevelapparatuur'. Hierin staan linken naar lange en korte gebruiksintructies en filmpjes van verschillende merken vernevelapparaten. In het subhoofdstuk 'Inhaleren bij kinderen', is explicieter onderscheid gemaakt tussen welke manier van inhaleren het meest geschikt is voor welke leeftijd: o inhaleren met neus-mondmasker, baby's en kinderen tot ongeveer 4 jaar o inhaleren met voorzetkamer, voor kinderen van 4 tot 6 à 7 jaar o inhaleren met autohaler, kinderen vanaf 6 à 7 jaar In de achtergrondinformatie zijn, waar mogelijk, de documenten ook aangepast voor inhaleren en vernevelen bij kinderen. Er is een document toegevoegd met specifieke informatie over inhaleren en vernevelen. Het subhoofdstuk 'Meten vitale functies' is geactualiseerd. Toedienen van medicijnen Geactualiseerd: Toedienen medicijnen via oog. Toedienen van medicijnen via de mond (in wangzak, onder de tong, per os). Wijzigingen: o restant van Actiq-smelttablet niet wegspoelen maar bij medicijnafval o voor toedienen Rivotrildruppels wangzak eerst drogen voor betere opname Malen medicijnen. Medicijnen uitzetten in dag- of weekdoos (GDS). De terminologie in de werkinstructies is afgestemd. De achtergrondinformatie is bondiger beschreven, beeldmateriaal is toegevoegd. Achtergrondinformatie medicatieveiligheid: Als de cliënt hulp nodig heeft bij medicatie, wordt afgesproken waaruit deze hulp bestaat. Vaak wordt onderscheid gemaakt tussen klaarzetten, aanreiken en toedienen. Spreek met de cliënt, mantelzorg en collega's duidelijk af welke hulp nodig is en wat dit betekent bij deze cliënt. Leg de afspraken vast in het zorgdossier. Bijvoorbeeld: wat betekent 'aanreiken' bij deze cliënt? Waar is de zorgprofessional verantwoordelijk voor en waar is de cliënt zelf verantwoordelijk voor? Voor die afgesproken handeling wordt afgetekend op de toedienlijst. Dus als is afgesproken dat de zorgprofessional de medicatie aanreikt, dan tekent de zorgprofessional af als de medicatie is aangereikt. Observeer of de afgesproken hulp passend is of dat er een herbeoordeling nodig is. De werkinstructie 'Aanreiken medicijnen' is verwijderd, omdat aanreiken per cliënt anders kan zijn. Het gaat om procedurele afspraken, die per cliënt in het zorgdossier worden vastgelegd.
Naamswijziging en verwijderde protocollen Van 'Verwijderen subcutane naald en toedieningssysteem' naar 'Verwijderen subcutane infuuscanule en infuusslang'. Van 'Inbrengen subcutane canule aankoppelen infuusslang pomp' naar 'Toedienen medicijnen via subcutane infuuscanule cassette'. Oplossen medicijnen in infuuszak Inbrengen subcutane canule aankoppelen infuusslang en pomp Verwisselen infuusslang en subcutane canule Inhaleren (incl. Vernevelen) Achtergrondinformatie: Van 'Beslisboom inhalator vernevelaar' naar 'Kiezen voor inhaleren of vernevelen?'. Van 'Inhaleren met vernevelaar' naar 'Vernevelen met vernevelapparaat'. 'Vernevelen met Pariboy Plus'. Is opgenomen in 'Vernevelen met vernevelapparaat'. 'Vernevelen Porta Neb'. Is opgenomen in 'Vernevelen met vernevelapparaat'. Injecteren Van 'Inbrengen vleugelnaald of canule subcutaan' naar 'Inbrengen sucutane infuuscanule met verlengslang' (verplaatst naar onderwerp subcutaan). Alle afzonderlijke werkinstructies rond 'wegen' zijn samengevoegd tot één werkinstructie met de naam 'Wegen'. Toedienen van medicijnen Aanreiken medicijnen (zie toelichting bij actualisatie).