Hoe waterdicht is het genotmiddelenreglement bij u op school? een voorbeeldreglement voor scholen in het voortgezet onderwijs

Vergelijkbare documenten
Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens

Genotmiddelenprotocol. Visser t Hooft Lyceum Leiderdorp

Protocol Genotmiddelen

PROTOCOL GENOTMIDDELEN. St.-Jozefmavo

PROTOCOL GENOTMIDDELEN. St.-Jozefmavo

Regelgeving omtrent genotmiddelen

beleidsplan genotmiddelen RSG. Pantarijn

Reglement alcohol, tabak en drugs

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: 1

Visiedocument & Protocol Omgaan met tabak, alcohol en drugs

Protocol genotsmiddelen

Reglement Veilig en Gezond Voortgezet Onderwijs Hoogeveen 28 november 2008

Achtergrondinformatie opdracht 3, module 5, les 9

Het beleid van scholen rond tabak, alcohol en cannabis

DOS-BELEIDSPLAN

Hoofdstuk 1 Definities

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk

Reglement Genotmiddelen

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:29

Het algemene uitgangspunt van de school is regel 8: - Iedereen moet zich veilig voelen op school

Protocol tabak, alcohol en drugs

Alcohol, Roken en opvoeding

Oktober Genotmiddelenbeleid RSG Ter Apel

Een drugbeleid op onze school

Draaiboek NIX18-Party

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Gaby Herweijer Adviseur Gezondheidsbevordering

Reglement alcohol, tabak en drugs

ORDEREGLEMENT PENTA DR. NASSAU COLLEGE

Alcohol, Roken en opvoeding

Pubers en verleidingen

SCHOOLREGLEMENT

HET VOORTGEZET ONDERWIJS

Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut

ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker.

Stichting openbaar voortgezet onderwijs Hoogeveen. Rookvrij schoolbeleid. voorlopig vastgesteld directeur-bestuurder

Protocollenoverzicht Uilenhof

Cannabis en andere illegale drugs zijn ten allen tijde verboden op de school, in de naaste omgeving van de school en op uitstappen en schoolreizen.


Project Alcohol 2014

ORDEREGLEMENT DR. NASSAU COLLEGE PENTA

Anti-pestprotocol op de

Actieplan Naar een nuchter Bergen Gemeente Bergen

Drank- en drugsbeleid - CHIRO KEERBERGEN

FrisValley De Alcoholvrije School

Verzuimbeleid Verzuimbeleid. Status Vastgesteld MT 20 juni 2018

Draaiboek. Drugs en alcohol

Draaiboek. Drugs en alcohol

Protocol Sociale Veiligheid. Onderwerp: agressie & geweld

Leeftijd eerste ervaring met alcohol < 11 jaar

EN STRUCTURELE MAATREGELEN...

SCHOOLREGLEMENT

Reglement Alcohol, Drugs, Medicijnen en werk. Augustus Opgesteld door Roder Consult bv in samenwerking met de VIA

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN?

Uw kind, alcohol en drugs


Samenvatting Aanvalsplan Alcohol & Jongeren

ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT. Gezondheidsmonitor jongeren jaar

Voorstel invoering Halt maatregel in Hollands Midden. Ontwikkeld in opdracht van het Bestuurlijk Overleg Alcoholmatigingsbeleid (BOA)

V.10. Omgaan met riskante gewoonten.

De Alcoholvrije School. Een uitgave van het project In Control of Alcohol

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege. inspirerend - betrokken - ondernemend

Alcohol, roken en opvoeding De Gezonde School en Genotmiddelen Samenwerking!

Preventie. Nieuwsbrief. Voorjaar Informatie en advies over alcohol, drugs, opvoeding en puberteit. In deze nieuwsbrief

Uw kind en genotmiddelen

Sociale veiligheid. Wat is sociale veiligheid?

Signalen bij middelengebruik

... HUISREGLEMENT EN HANDHAVING

Stap 2: Spelregels en strategie bij problemen. 2.1 De afsprakentabel

qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering

Drank- en drugsbeleid

Welkom! Uw kind en genotmiddelen. Pel van Hattum Gezondheidsbevordering

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege

Opvoeding & Uitgaan. Februari 2017

BELEIDSNOTA ALCOHOL, DRUGS EN GOKKEN NOORDRAND COLLEGE

Bij het beoordelen van een overtreding en het bepalen van het juiste sanctiemiddel wordt rekening gehouden met:

bs Den Krommen Hoek Pestprotocol Protocol gewenst gedrag.

Omgaan met agressie en geweld

Dit laten we zien vanuit 3 kernwaarden: RELATIE. Op het Elzendaalcollege hebben we

III. Route bij signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling

Incidentenprotocollen. Gemini College Ridderkerk

ORDEREGLEMENT PENTA DR. NASSAU COLLEGE. Ordereglement Penta 2016

Dit laten we zien vanuit 3 kernwaarden: RELATIE. Op het Elzendaalcollege hebben we

Polikliniek voor Jeugd & Alcohol

Klokkenluidersregeling Regeling en procedure inzake het melden van vermeende ernstige misstanden.

Bestuursreglement alcoholverstrekking gemeenschapshuis

CONVENANT VEILIGE SCHOOL. Voortgezet onderwijs

GEDRAGSPROTOCOL PCB MEESTER LALLEMAN

KADER HUISREGELS, GROEPSREGELS EN INDIVIDUELE AFSPRAKEN STICHTING KORAAL GROEP

Regius College VMBO en Praktijkonderwijs 2015/2016. Aanvullende tabellen bij schoolrapportage Emovo. Leeswijzer

Verzuimbeleid Verzuimbeleid. Status Vastgesteld CD d.d. 16 september 2016 Verlengd MT d.d. 24 mei 2017

GEDRAGSREGELS KV DOT

GEDRAGSCODE NICOLAASSCHOOL TE ZANDVOORT

Bestuursreglement alcoholverstrekking Belcrumhuis

Bestuursreglement. Preambule

Alcoholbestuursreglement

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Transcriptie:

Hoe waterdicht is het genotmiddelenreglement bij u op school? een voorbeeldreglement voor scholen in het voortgezet onderwijs

Inhoudsopgave Inleiding blz. 2 Hoofdstuk 1 blz. 3 Waarom zijn regels nodig? Hoofdstuk 2 blz. 4 Hoe stel je regels romdom genotmiddelen op? Hoofdstuk 3 blz. 5 Een voorbeeldreglement Hoofdstuk 4 blz. 6 Toelichting op de bepalingen Hoofdstuk 5 blz. 14 Wat te doen bij overtreding? Blaastesten op school blz. 17 Informatieve internetsites blz. 18

Inleiding Een van de pijlers van het project De gezonde school en genotmiddelen van het Trimbos-instituut is reglementeren. Aan deze pijler is lange tijd weinig aandacht besteed omdat regels vooral als hinderlijk en betuttelend werden beschouwd. Daarnaast is ook in de opvoeding lange tijd aangenomen dat verbieden toch niet helpt. Onderzoek van Engels en van der Vorst wijst juist het tegendeel uit; verbieden en handhaven is de meest effectieve methode om te voorkomen dat jongeren genotmiddelen gebruiken of misbruiken. Experimenteren is een belangrijk element in de puberteit op weg naar volwassenheid; jongeren durven nieuwe dingen te ondernemen en de grenzen van wat wel en niet kan te verkennen. Daartoe hoort in beperkte mate ook het overtreden van regels. Het is echter ook belangrijk om grenzen te stellen aan deze experimenten. Regels komen ons soms slecht uit, zowel in het naleven als in het handhaven ervan, maar ze biede wel duidelijkheid en veiligehid aan pubers en volwassenen. Naast regels stellen is vooral ook het handhaven ervan erg belangrijk; regels die niet gehandhaafd worden (gedogen) zijn improductief, het is slechts een façade. Het handhaven van de regels is ook een belangrijke mogelijkheid om vroegtijdig problemen van leerlingen op het spoor te komen, bij voorbeeld met het gebruik van genotmiddelen. Als leerlingen meer dan eens de regels overtreden is het ook onvermijdelijk en nodig om consequenties te verbinden aan de overtredingen. Het is onze visie dat het tot de rol van opvoeders behoort om grenzen te stellen én te handhaven. Onder opvoeders verstaan we vooral de ouders maar daarnaast ook (onder andere) docenten, elftalleiders, politie en jongerenwerkers. Om die reden menen wij dat het voor iedere school voor Voortgezet Onderwijs belangrijk is om duidelijke regels te hebben en te handhaven. In deze folder geven wij een zestal regels met betrekking tot riskante genotmiddelen aan waarvan wij denken dat ze duidelijk en sluitend geformuleerd zijn. Daarbij geven we onze motivatie voor zowel de inhoud als de formulering van de regels aan. Linda van Delft & Pel van Hattum 2

Hoofdstuk 1 Waarom zijn regels nodig? Elke school kent geschreven en ongeschreven regels. Regels en afspraken bieden duidelijkheid. Ze creëren een overzichtelijk werk-, leer- en leefklimaat voor alle betrokkenen. Regels hebben naast een beheersmatige functie ook een pedagogische functie. Ze dienen als grenzen voor jongeren. Grenzen die verkend kunnen worden, soms door ze te overschrijden. Als jongeren meerdere keren de grenzen overschrijden is dat mogelijk een teken dat een jongere een probleem heeft; dat is geen plezierig maar wel een waardevol signaal. Het is van belang dat een school naast alle algemene regels ook specifieke regels formuleert met betrekking tot genotmiddelen. De algemene regels geven aan op welke plekken ze gelden en wie de beslissingen neemt in het geval van een overtreding. De specifieke regels geven bijvoorbeeld aan om welke middelen het gaat en wat er precies verboden is. Daarnaast zijn dan ook nog regels rond delen en dealen wenselijk; het uitdelen of verhandelen van kleine of grotere hoeveelheden soft- of harddrugs. Een (genotmiddelen-) reglement biedt grenzen aan de leerlingen en steun aan docenten. Goede regelgeving op school voorkomt onduidelijkheid en daarmee ad hoc-beslissingen als er een incident is. Het ondersteunt de uitvoering van de taken van de verschillende medewerkers binnen uw school. Naast duidelijke regels is ook duidelijke communicatie over de regels belangrijk; leerlingen, hun ouders en het personeel zouden vanaf het moment dat zij binnenkomen in de school van de regels op de hoogte moeten zijn. 3

Hoofdstuk 2 Hoe stel je regels rondom genotmiddelen op? Het opstellen van reglementen is in principe een zaak van de directie. Wil een reglement goed kunnen functioneren dan is het van belang dat hiervoor een groot draagvlak is. De ervaring leert dat het instellen van een Werkgroep Reglement Genotmiddelen met vertegenwoordigers uit de verschillende geledingen van de school een goede manier is om tot een reglement te komen. Regelgeving over genotmiddelen heeft invloed op het gedrag van alle mensen binnen uw school. Daarom is het ook belangrijk om alle geledingen van uw school zoveel als mogelijk bij de werkgroep te betrekken. Hoe de directie hiervoor kan zorgen is sterk afhankelijk van de cultuur van de school. Het is goed te streven naar zoveel mogelijk consensus over de in te stellen regels. Echter in het geval er echter geen algehele consensus bereikt kan worden beslist de directie of het bestuur. Hieronder ziet u een voorbeeld van een proces waarin de werkgroep in vier stappen aan de slag gaat met het reglement: Bijeenkomst 1: Kennismaken, inventariseren van bestaande regels, formuleren van doelen, uitwerken van een concept reglement. Bijeenkomst 2: Bespreken en vaststellen van het conceptreglement en terugkoppelen naar directie. Bijeenkomst 3: Na goedkeuring van de directie bepalen en uitzetten van communicatieactiviteiten. Invoeren en bekend maken van de regels. Bijeenkomst 4: Evaluatiebijeenkomst, eventueel bijstellen van de regels. 4

Hoofdstuk 3 Een voorbeeldreglement Het is moeilijk een standaardreglement te maken dat geschikt is voor alle scholen. De inhoud van de regels en de manier waarop deze gehanteerd worden zal onder andere afhangen van de schoolcultuur, de levensbeschouwelijke achtergrond en de locatie van uw school. Binnen een reglement kunnen algemene en specifieke bepalingen onderscheiden worden. De algemene bepalingen geven bijvoorbeeld aan waar en wanneer de regels gelden. De specifieke bepalingen geven bijvoorbeeld aan om welke stoffen of welke handelingen het gaat. Hieronder geven wij een voorbeeldreglement waarvan GGD Hollands Midden meent dat het duidelijk en sluitend geformuleerd is: Bepalingen Algemeen 1. Deze regels gelden in het schoolgebouw, op het schoolterrein en tijdens alle schoolactiviteiten. 2. Bij een overtreding van deze regels bepaalt de schoolleiding, of door hen daartoe gemachtigde personeelsleden, welke consequenties (sancties) dit voor de overtreder heeft. 3. In het geval van een overtreding kunnen de ouders van de betreffende leerling of in het geval van een strafbaar feit de politie worden ingeschakeld. Bepalingen Riskante genotmiddelen 4. Het is verboden om te roken. 5. Het is verboden om onder invloed van drugs (verboden en legale) of alcoholhoudende drank te zijn. 5 6. Het in bezit hebben, uitdelen, verkopen of gebruiken van drugs (verboden en legale) of alcoholhoudende drank is verboden.

Hoofdstuk 4 Toelichting op de bepalingen Bepaling 1 Geldigheid van de regels Deze regels gelden in het schoolgebouw, op het schoolterrein en tijdens alle activiteiten buiten het schoolterrein. Toelichting: Het is belangrijk bij de regels duidelijk aan te geven waar en wanneer ze gelden. Daarbij is een formulering aan te raden waarbinnen iedere schoolse activiteit past om te voorkomen dat er zich situaties of plaatsen voordoen waarvoor geen bepaling geldt. Op deze manier gelden de regels ook tijdens bijvoorbeeld schoolfeesten, schoolreizen, sportdagen, werkweken en nietvoorziene activiteiten. Deze algemene bepaling voorkomt dat dergelijke bepalingen in iedere afzonderlijke regel moet worden opgenomen, dat is aanzienlijk omslachtiger. Na deze sluitende algemeen geldende formulering kunnen er vervolgens natuurlijk wel uitzonderingen op de regel bepaald worden zoals het toestaan aan leerlingen te roken in de fietsenstalling of de mogelijkheid alcoholhoudende drank te kopen op een schoolfeest voor leerlingen van het 4e en hogere leerjaren. 6

Bepaling 2: Gevolgen bij overtreding Bij een overtreding van deze regels bepaalt de schoolleiding, of door hen daartoe gemachtigde personeelsleden, welke consequenties (sancties) dit voor de overtreder heeft. Toelichting: Het is zaak aan te geven wie er in het geval van een overtreding gemachtigd is om er een consequentie aan te verbinden. In de bovenstaande formulering is dat in heel algemene bewoordingen gedaan waarin de eindverantwoordelijkheid altijd ligt bij de schoolleiding. De praktijk van het bepalen van consequenties is soms erg ingewikkeld, juist om die reden kun je ook beter niet proberen om dit te vangen in een reglement. In het bepalen van consequenties gaat het om twee zaken: wie bepaalt de consequentie en wat moet de consequentie zijn? Wie bepaalt de consequentie? Van geval tot geval kan het flink verschillen wie de consequentie bepaalt. Juist omdat dit een complexe zaak is is het voor een school belangrijk intern af te spreken wie er consequenties verbindt aan welke overtredingen. Dat hangt af van de cultuur maar vooral van de onderlinge afspraken. Daarbij is het belangrijk dat voorvallen met leerlingen ergens (centraal) geregistreerd worden zodat je voorkomt dat leerlingen door gebrek aan registratie meerdere dingen kunnen uitspoken zonder dat dat bekend is. Bijvoorbeeld het ouderwetse noteren in een klassenboek en het vervolgens vanuit het klassenboek ergens centraal registreren is een eenvoudige en niet al te bewerkelijke methode daartoe. 7

Wat moet de consequentie zijn? Ook hier geldt dat het bepalen van de strafmaat vaak ingewikkeld is en dat je die daarom ook beter niet kunt proberen te vangen in een reglement, maar wel in onderlinge afspraken die je ook vastlegt. Het is lang de visie geweest om (heel) lang te praten over overtredingen en zo te pogen om langs de weg van de redelijkheid een leerling weer in het spoor te krijgen. Dat werkt soms wel maar vaak ook niet omdat een leerling zich dan niet genoodzaakt voelt om binnen de grenzen te blijven. Jongeren zeggen daarover dan krijg je een preek maar verder niet. Vanuit onze visie zijn wij er anderzijds ook geen voorstander van dat lichte overtredingen onmiddellijk zware consequenties hebben omdat je dan als school heel snel je corrigerende mogelijkheden verbruikt en omdat het leerlingen op termijn onverschillig maakt voor straf. Consequenties moeten snel opgelegd worden en proportioneel zijn. Het is de kunst een consequentie te vinden waar de leerling last van heeft maar die niet zo zwaar is dat het hem/ haar juist dwars maakt. Voorbeelden Om het niet te laten bij bespiegelingen geven we na de toelichtingen een aantal voorbeelden van denkbare voorvallen waarbij we ook aangeven wat de consequenties zouden kunnen zijn en wie deze zaken afhandelt. 8

Bepaling 3: Inschakelen van ouders of politie In het geval van een overtreding kunnen de ouders van de betreffende leerling en/ of in het geval van een strafbaar feit de politie worden ingeschakeld. Toelichting: Overtredingen kunnen sterk van aard en ernst verschillen. In het geval van ernstige overtredingen (bv. onder invloed in de les) of zelfs strafbare feiten (bv. bezit van verboden drugs) is het zaak voor een school om de handelingsvrijheid te hebben ouders en/ of politie te kunnen inschakelen. Als deze bepaling wordt opgenomen en bekend gemaakt als onderdeel van het reglement voorkomt dat dat er in het geval van een incident een hele discussie moet worden gevoerd over het recht hiertoe. Het voorkomt ook dat er in een emotionele discussie ad hoc hiertoe beslist moet worden. Bovendien kan deze regel preventief werken; als jongeren van deze bepaling weten dan is het waarschijnlijk, en hopelijk, een extra barrière die overtredingen voorkomt. Het inschakelen van ouders is met deze bepaling geen verplichting maar wel een mogelijkheid. Bij een eenmalig lichte overtreding (stiekem roken in de gang, bezit van blik bier in de tas) kan een consequentie die de school daaraan verbindt (uur nablijven) voldoende zijn en hoeven ouders niet ingeschakeld te worden. Bij zwaardere of herhaaldelijke overtredingen zoals herhaaldelijk roken in de gang of onder invloed in de les zijn kan dit wel functioneel zijn. Dat geldt zeker als het de jongere leerlingen betreft, de leerlingen onder 16 jaar. 9

Er zijn meerdere redenen waarom het opnemen van contact met de ouders in het geval van een overtreding belangrijk is of kan zijn: Ouders zijn het primaire opvoedingssysteem en juridisch verantwoordelijk voor de jongeren. Van hen mag verwacht en gevraagd worden dat zij in het geval van herhaaldelijke of zwaardere overtredingen corrigerend optreden. Door het probleem met de ouders te delen wordt ook voorkomen dat de jongere in een vacuüm tussen school en ouders doorgaat met ongewenst gedrag. Door het opnemen van contact met de ouders als dat nodig is voorkomt de school dat zij met een soort geheimhoudingsplicht komt te zitten of in een rol belandt die de school niet past, bijvoorbeeld als hulpverlener. Door het opnemen van contact met de ouders voorkomt de school dat zij als het ongewenst gedrag doorzet later naar de ouders toe in een moeilijk situatie belandt. Het inschakelen van de politie is natuurlijk een echte noodmaatregel, deze wordt alleen toegepast in het geval van ernstige overtredingen, strafbare feiten zoals het bezit van harddrugs. Of het in zo n geval gaat om dealen of delen is dan vaak niet of nauwelijks te bepalen. Het feit dat de politie ingeschakeld wordt geeft naar alle betrokkenen (leerling in kwestie, ouders, personeel én andere leerlingen) aan dat het om iets ernstigs gaat en dat er daarom ook ingegrepen wordt. Een eventuele strafrechtelijke afhandeling die daarna kan volgen is op zichzelf minder belangrijk dan de duidelijkheid die een melding bij de politie naar iedereen schept; een signaal dat dit absoluut niet getolereerd wordt! Ook hier gaan we er vanuit dat het opnemen van deze regel preventief werkt naar de leerlingen, maar ook naar hun ouders. 10

Bepaling 4: Roken Het is verboden om te roken. Toelichting: Vanuit het gezondheidsperspectief is het zeer ongewenst om te roken. In de Tabakswet is bepaald dat het roken van tabak in openbare gebouwen zoals scholen is verboden met uitzondering van speciaal daarvoor aangewezen plekken. Een consequent beleid om in het geheel niet te roken is aan te bevelen maar niet altijd haalbaar. Om tegemoet te komen aan het feit dat veel rokers niet in staat zijn om langdurig niet te roken worden er vaak uitzonderingen op deze regel vastgelegd. Die bepalen dan bij voorbeeld dat leerlingen uit de bovenbouw en personeel op speciaal daarvoor aangewezen plaatsen in het gebouw of op het terrein toch mogen roken. Het is het meest handig om eerst het verbod te formuleren en er, als daar sprake van is, vervolgens een uitzondering op te formuleren. 11 Bepaling 5: Onder invloed Het is verboden om onder invloed te zijn van drugs (verboden en legale) of alcoholhoudende drank. Toelichting: Om ons onbekende redenen ontbreekt deze bepaling vaak in bestaande reglementen, terwijl het onder invloed verkeren van een drug of alcoholhoudende drank op een school zeer ongewenst is. Het onder invloed zijn van middelen maakt dat iemand niet in staat is naar behoren te functioneren op school en het gedrag dat er uit voortvloeit veroorzaakt mogelijk of waarschijnlijk veel onrust bij anderen, met name onder leerlingen. Dit geldt zowel voor leerlingen als voor personeel. Gezien het percentage volwassenen in Nederland dat problematisch drinkt is de kans groot dat er onder het personeel mensen zijn met dit probleem. In het geval dit aan de orde is is dat buitengewoon moeilijk en pijnlijk, het laten voorbestaan van dit probleem geeft echter nog meer problemen.

Bepaling 6: Bezit, gebruik, uitdelen Het in bezit hebben, (uit-) delen, verkopen of gebruiken van drugs (verboden en legale) of alcoholhoudende drank is verboden. Toelichting: In de Opiumwet zijn bepalingen opgenomen over het vervaardigen, het in bezit hebben, het verhandelen en het imof exporteren van illegale middelen. Die bepalingen zijn dan ook automatisch van kracht in een school. Omdat vervaardigen en im- of exporteren zich op een school niet voor zullen doen zijn deze uit de formulering weggelaten. Het woord verhandelen is omwille van de leesbaarheid vervangen door het woord verkopen. Verkopen is bij wet verboden en zeer ongewenst; dit is echter vaak moeilijk te bewijzen. Het is dan vaak de vraag of het gaat om delen of om dealen. Om deze juridische kwestie te ondervangen is het woord (uit-)delen toegevoegd. Het doel van de Opiumwet is om het gebruik van deze middelen te voorkomen omdat het te veel risico met zich meebrengt. Het is daarom bijzonder vreemd dat er over het gebruik van deze middelen niets is bepaald in de wet! Dat maakt het ook belangrijk om de bepaling over het gebruik juist wel op te nemen in het schoolreglement want het gaat uiteraard om een zeer ongewenste handeling op school. Hier is gekozen voor de formulering drugs (verboden én legale) of alcoholhoudende drank om alle bedoelde middelen goed en sluitend te benoemen. Vanzelfsprekend zijn alle verboden middelen ongewenst op een school maar er bestaan ook drugs die niet verboden zijn maar waarvan het toch uiterst ongewenst is dat ze op school in omloop zijn. 12

Energydrinks bijvoorbeeld zijn niet verboden bij wet maar kunnen in een schoolsituatie wel druk en ongeconcentreerd gedrag veroorzaken. Een school kan dus zeker reden zien om dit drankje te verbieden. Het is wellicht handig de bedoelde middelen in een opsomming buiten het reglement ook daadwerkelijk te benoemen. Alcoholhoudende drank heeft een heel andere juridische status dan de illegale middelen in de Opiumwet. De Drank- en Horecawet is echter ook opgesteld omdat het een potentieel gevaarlijke stof betreft, zeker als het om het gebruik door jongeren gaat. Er is bij wet het nodige bepaald wat betreft de vervaardiging en de verkoop ervan. Zo is de verkoop ervan niet toegestaan aan jongeren onder 16 jaar. Er is echter bij wet niets bepaald over het bezit en het gebruik van alcohol, het is heel belangrijk dit in een schoolreglement juist wel te doen omdat het in een schoolsituatie ongewenste handelingen zijn. Personeel en alcoholgebruik Een apart vraagstuk hierbij is het gebruik van alcohol door personeel tijdens bijvoorbeeld een werkweek.vanuit het oogpunt van duidelijkheid en voorbeeldfunctie is het het meest duidelijk om te bepalen dat er in het geheel niet gedronken wordt. Vanuit de haalbaarheid kan een uitzondering overwogen worden. Het is dan wel zaak de bepalingen hiervoor duidelijk vast te stellen; waar, wanneer, hoeveel, en als voorwaarde het niet in functie zijn tijdens het gebruik. 13

Hoofdstuk 5 Wat te doen bij overtreding? Er komen eenvoudig te constateren en af te handelen overtredingen wat betreft genotmiddelen voor, er zijn echter ook veel complexe zaken waarin het moeilijk beoordelen en beslissen is. Hierna geven wij een aantal praktijkvoorbeelden en geven daarbij aan hoe ze afgehandeld zouden kunnen worden. Uiteraard kiest een school zelf hoe deze gevallen beoordeeld en afgehandeld worden, passend bij de eigen cultuur, normen en/ of levensbeschouwelijke achtergrond. Een andere zaak bij het afhandelen van overtredingen is de vraag wie ze afhandelt, ook daar doen we voorstellen voor. Een leerling rookt op het schoolplein. De surveillerende docent bepaalt: sigaret uitmaken, sigaretten inleveren tot na schooltijd, na schooltijd een uur schoolplein vegen, opschrijven in klassenboek. Leerlingen jonger dan 16 vragen of hun ouders weten dat ze roken en aankondigen dat als het nogmaals gebeurt dat hun ouders ingelicht worden. (en voorval registreren) Leerling heeft eenblik bier in zijn tas. De docent bepaalt: blik bier inleveren tot na schooltijd (16 en 16+). Als de leerling jonger is dan 16 kan hij/ zij kiezen; het bier niet terugkrijgen of het bier wel terugkrijgen en ouders op de hoogte brengen dat hij of zij tijdens schooltijd met bier loopt. (en voorval registreren) Leerling lijkt onder invloed in de les te zitten. Bij het gebruik van alcohol zal dat vrij gemakkelijk te constateren zijn maar in het geval van cannabis zal het vaak niet lukken om de verdenking van het onder invloed te zijn ook te bewijzen. Het heeft ook weinig zin daarover te discussiëren en zeker niet tijdens de les. 14

Daar kan gesproken worden over de oorzaak van het niet op kunnen letten. Als daar een valide reden voor is (ruzie tussen ouders gisterenavond en daarom slecht geslapen) kan het daar verder bij blijven. Als er geen valide of slechts twijfelachtige redenen voor zijn dan kan een consequentie opgelegd worden zoals extra werk inleveren. Betreft het iemand onder 16 jaar dan kunnen de ouders ingeschakeld worden (en voorval registreren). Leerling lijkt onder invloed in de les te zitten. Als meerdere keren tijdens één les blijkt dat de leerling niet oplet of niet op kan letten kan de docent ertoe besluiten hem/ haar uit de les te sturen naar de jaarcoördinator (en voorval registreren). Daar kan gesproken worden over de oorzaak van het niet op kunnen letten. Als daar een valide reden voor is (ruzie tussen ouders gisterenavond en daarom slecht geslapen) kan het daar verder bij blijven. Als er geen valide of slechts twijfelachtige redenen voor zijn dan kan een consequentie opgelegd worden zoals extra werk inleveren. Betreft het iemand onder 16 jaar dan kunnen de ouders ingeschakeld worden (en voorval registreren). Een andere vorm van onder invloed in de les zitten kan zijn dat leerlingen op maandagmorgen suf in de les zitten omdat ze de avond van tevoren laat uit zijn geweest en veel hebben gedronken. Deze leerlingen kunnen niet opletten; de docent kan ze uit de les sturen. Ze moeten nablijven. Als ze jonger zijn dan 16 dan kunnen hun ouders worden ingelicht (en voorval registreren). Een leerling is onder invloed tijdens een schoolactiviteit (schoolfeest, werkweek). Degene die de leiding heeft van de activiteit waarschuwt de ouders van de leerling die hem/ haar op moeten komen halen. Dit is natuurlijk veel ingewikkelder en ingrijpender bij een werkweek dan bij een schoolfeest. Juist bij feestelijke activiteiten is de kans op een overtreding veel groter, om die reden moeten de regels op voorhand extra duidelijk gemaakt worden aan leerlingen en ouders (en voorval registreren). 15

Een leerling (b)lijkt vaker onder de les onder invloed te zijn. De docent kan hem/ haar er opnieuw uit sturen en de jaarcoördinator neemt zeker contact op met de ouders, los van de leeftijd van de leerling. De jaarcoördinator legt een consequentie op, bijvoorbeeld een paar dagen schorsing en daarna het achterstallig werk inhalen (en voorval registreren). Een leerling heeft softdrugs (< 5 gram) in bezit. Degene die het constateert neemt de drugs in beslag en draagt dit over aan de jaarcoördinator. Deze schakelt los van de leeftijd ouders in. De drugs worden aan ouders overhandigd. De jaarcoördinator legt een consequentie op, bijvoorbeeld een paar dagen schorsing en daarna het achterstallig werk inhalen (en voorval registreren). Een leerling heeft veel softdrugs in bezit (> 5 gram). Degene die het constateert draagt dit over aan de jaarcoördinator. Deze neemt de drugs in beslag en schakelt ouders in. De jaarcoördinator schakelt daarna de politie in. De drugs worden aan de politie overhandigd. De jaarcoördinator legt een consequentie op, bijvoorbeeld een langere schorsing en daarna achterstallig werk inhalen (en voorval registreren). Een leerling heeft harddrugs in bezit. Degene die het constateert draagt dit over aan de jaarcoördinator. Deze neemt de drugs in beslag en schakelt ouders in. De jaarcoördinator schakelt daarna de politie in. De drugs worden aan de politie overhandigd. De jaarcoördinator legt een consequentie op, bijvoorbeeld een langere schorsing en daarna achterstallig werk inhalen (en voorval registreren). Uiteraard zijn er vele varianten op deze problemen mogelijk en zo ook vele manieren om ze af te handelen. Wij geven hier een aantal mogelijk manieren om ze af te handelen, uiteraard kiest de school zelf de handelwijze. Duidelijke regels en het duidelijk toepassen ervan bieden jongeren houvast en dragen bij aan het voorkomen van problemen, bijvoorbeeld met genotmiddelen. Dat geldt thuis, in hun vrije tijd en op school. Wij hopen met daar met deze uitgave een bijdrage te leveren. 16

Blazen? Indrinken is het drinken van alcoholhoudende drank vóór het uitgaan. Indrinken is helaas een wijd verspreid fenomeen geworden. Vaak worden er, ook door jongere jongeren, grote hoeveelheden alcohol gedronken. Dat leidt vaak tot ongeremd en dus ook ongewenst gedrag. Als uw school een feest organiseert zit u niet te wachten op leerlingen die met de nodige alcohol op aankomen op uw feest. Scholen houden altijd wel een oogje in het zeil als leerlingen aankomen op een feest om na te gaan of zij zich aangeschoten of dronken gedragen. Het nadeel van die methode is dat je vooral afgaat op de indruk die een leerling maakt. Dat is geen objectieve methode; een stille maar aangeschoten leerling kan er doorheen slippen en een luidruchtige maar broodnuchtere leerling kunnen vragen gesteld worden. Vaak zal alleen al het stellen van vragen over vermeend alcoholgebruik leiden tot (heftige) discussie, dat kost tijd en is onplezierig. Wij hebben ervaring op gedaan met het uitvoeren van blaastesten (alcoholdetectors) op feesten voor jongeren. Een groot voordeel ervan is dat je objectief meet of een jongere van tevoren alcohol gedronken heeft. Door de blaastest toe te passen op een vast percentage van de bezoekers en niet alleen op verdenking van gebruik vooraf voorkom je ook allerlei emotionele discussies. Bovendien blijkt dat jongeren de toepassing ervan vrijwel moeiteloos accepteren als je van tevoren duidelijk bent over het toepassen en de geldende regels. 17 Onze ervaringen en die van de scholen die er ook al mee werken zijn positief. Als u inlichtingen wilt over het gebruik van de test en/ of ze wilt lenen neemt u dan contact met ons op.

Informatieve internetsites Gezonde school & genotmiddelen www.dgsg.nl www.rokendrinkendrugs.nl Gezond op school www.gezondopschool.nl Sites over alcohol www.alcoholinfo.nl www.watdoetdrank.nl www.watdrinkjij.nl www.youwmainstage.nl www.uwkindenalcohol.nl GGD Hollands Midden www.ggdhm.nl www.zorgwelrijnland.nl Sites over roken www.stivoro.nl www.uwkindenroken.nl Sites over drugs www.drugsinfo.nl www.drugsenuitgaan.nl Hulpverlening verslavingszorg www.brijder.nl Colofoon Deze regementengids is ontwikkeld door GGD Hollands Midden en is bestemd voor het Voortgezet en Voortgezet Speciaal Onderwijs. Deze folder is geschreven en vormgeven door Pel van Hattum en Linda van Delft van de afdeling gezondheidsbevordering. Voor meer informatie kunt u ons altijd bellen of mailen; Linda van Delft: lvandelft@ggdhm.nl 071-524 34 09 Pel van Hattum: pvanhattum@ggdhm.nl 071-405 66 67 GGD Hollands Midden, Parmentierweg 49, 2316 ZV Leiden Publicatienummer: 09012 Publicatiedatum: December 2010

Gezond op School is een programma van GGD Hollands Midden