T ( Sectoroverleg Kinderopvang 2 februari 2018 AANWEZIGEN Karin Van Puyenbroeck - Vlaamse Ombudsdienst; Bart Weekers - Vlaamse Ombudsdienst; Ellen Devriese - Partena; Leen Walravens - VVSG; Sanne Vrancken - SPK; An Van Der Meersch - Infano; Stefanie Beeckman - Infano; Marik Eeckhaudt - Dienst opvanggezinnen Dendermonde; Lieve de Bosschere- Stad Gent; Luc Simoens - Stad Brussel; Ingrid De Meerleer - Solidariteit Voor Het Gezin; Sara Mouton - VGC; Leen De Wolf - 3WPlus; Hilde Van Rie - VVSG; Evelien Louwyck - Unizo; Ellen Maris - Vlaams Welzijnsverbond; Lieve Dominicus - Stad Antwerpen; Ellen Rutgeerts - VBJK; Heidi Desmet - Go!; Karolien Huylebroeck - Artevelde XZekoo; Arnaud Stas - Kiko; An Lobijn - VVSG; Els Biessen - Karel de Groteschool; Mia Brumagne - Leren@vaart; Mia Houthuys - Landelijke Kinderopvang; Irene Bosmans - Limburgs Steunpunt; Carina Kenis - IGO; Carine Breugelmans - KIKO; Dina Librecht - Komma; Katrijn van Leemput-Bogaerts - Werkgroep Vlaamse Diensten; Niels Massart - Thuishulp; Linda Absillis UnieKo; Rocky Zutterman - De Blauwe Lelie Brugge; Lutgard Vrints - Gezinsbond; Wim Van Esch Unizo; Kind en Gezin: Ignace Lambert, Inge Duchateau, Katrien Vermeersch, Tom De Troy, Kristel Vervust, Martine Smets, Anita Borowska INLEIDING - FILIP WINDERICKX Verslag sectoroverleg kinderopvang 27 oktober 2017: geen bemerkingen Personeelsnieuws Inge Duchateau, coördinator klantenbeheer maakte vanaf 1 januari 2018 de overstap naar het groeipakket. De coördinatoren klantenbeheer werken voortaan in een zelforganiserend team. In klantenbeheer team Oost startte een nieuwe klantenbeheerder, Annemie Hermans. Liesbeth De Ridder beviel van een zoontje Alex en Anne Decock uit team West is met moederschapsrust. Organisatietraject Kind en Gezin: zie powerpoint. Wordt er gekeken naar de relatie tussen de Huizen van het Kind en de relatiebeheerders? Ja, de relatiebeheerder heeft een rol in de samenwerking met alle voorzieningen die in de regio van het lokale team aan het werk zijn en die door Kind en Gezin vergund, erkend of gesubsidieerd zijn. De partners van de Huizen van het Kind zijn hierin dus ook belangrijk. De relatiebeheerder werkt op microniveau met deze voorzieningen samen en zal zich ook als brugfiguur opstellen. Daarnaast zal er een medewerker van het lokale team zijn die instaat voor intersectorale samenwerking en beleidsimplementatie: deze zal zich op het mesoniveau bewegen in het veld van diverse partners, ruimer dan de voorzieningen zelf en ruimer dan de strikte Kind en Gezin sectoren, met intersectorale netwerking als mogelijke werkwijze. 1
Waar kunnen de kinderopvangvoorzieningen met hun vragen terecht? In elk geval voor het administratieve dossier (erkenning, vergunning, subsidie, handhaving) bij klantenbeheer/dossierbeheer, dat een Vlaams team is. De relatiebeheerder in het lokale team gaat over de meer lokale concrete zaken en zal ook een brugfiguur zijn naar andere functies in het lokale team. Bij twijfel bij wie je best terecht komt kan je de klantenbeheerder altijd aanspreken. Hij of zij kan binnen Kind en Gezin de nodige contacten leggen waar nodig. Hoe de zaken juist in elkaar zullen kunnen passen, is iets wat in de praktijk ook uit het pilootproject zal moeten blijken. Wat met de provinciale consulenten? Er zijn vragen die ze nog meer op kunnen nemen, samen met de sector. Kunnen de lokale teams hierin een rol spelen? Belangrijk is dat er nu een pilootproject is, waar we zullen ervaren hoe het in de praktijk best werkt. VERZOENINGSKAMER BART WEEKERS EN KARIN VAN PUYENBROECK Verzoeningskamer Bart Weekers en Karin Van Puyenbroeck De Vlaamse Ombudsdienst en de verzoeningskamer brengen mensen bij elkaar om standpunten te verzoenen en om conflicten op te lossen buiten de rechtbank. Karin Van Puyenbroeck volgt het thema kinderopvang op. Europese regelgeving verplicht de lidstaten om te voorzien in een vorm van alternatieve geschillenregeling voor consumenten (voor kinderopvang zijn dit de ouders). Tot nu toe behandelde de Federale Consumentenombudsdienst de klachten over contractuele geschillen in de kinderopvang. Na overleg lijkt het beter om de bevoegdheid in de Vlaamse Ombudsdienst te leggen, omdat kinderopvang een Vlaamse aangelegenheid is, en omdat de ontevredenheid vaak breder gaat dan enkel het financiële of contractuele luik. De voorbije weken is er een traject gelopen in een werkgroep met de Vlaamse Ombudsdienst, de sector en Kind en Gezin. De werkgroep maakte een voorstel in de vorm van een discussietekst: 1. De werking van de verzoeningskamer (plaats en de aflijning van de bevoegdheid); 2. De procedure; 3. Het rapporteren. Ouders ondertekenen een contract met de opvang en zijn dus ook consumenten. De verzoeningskamer heeft als doel om tot een verzoening van de verschillende actoren te komen. De komende maanden en jaren zal teruggekoppeld worden over de ervaringen. De verzoeningskamer komt enkel tussen als er vooraf een poging is gedaan om een oplossing te zoeken. Het principe van de Vlaamse Ombudsdienst is dat men het conflict eerst aan de basis heeft proberen op te lossen. Dit wil zeggen tussen de opvangvoorziening en ouder in eerste instantie. Hierbij wordt ingeschat wat de voorafgaande stappen waren: gesprekken, mails, brieven,... Men spoort mensen aan om eerst met de basis te praten. Als dat niet lukt, kunnen ouders bij de verzoeningskamer terecht. 2
Opmerkingen van de sector Er is nog werk om de tekst te vertalen naar de kinderopvang. Er is duidelijkheid nodig over wie waar terecht kan met welke geschillen. Als voorziening? Als ouder? Er zijn nu 4 mogelijkheden: de Ombudsdienst, de Verzoeningskamer, de Klachtendienst Kind en Gezin en de rechtbank. Hoe kunnen we voor alle betrokkenen duidelijk maken waar ze terecht komen waarvoor en hoe? Wat is het verschil tussen de Ombudsdienst en de Verzoeningskamer? Organisatoren zijn verplicht om mee te werken met de verzoeningskamer maar de kinderopvangvoorziening kan zelf voor haar conflicten niet terecht bij de verzoeningskamer, enkel ouders. Dit zou ook mogelijk moeten zijn. Het enige wat de opvang kan doen is de opvangovereenkomst schorsen of beëindigen. Dit is vaak niet wat de opvang zelf wil. Waar kan de kinderopvang terecht? Kan Kind en Gezin daar iets betekenen vanuit de lokale teams? Er kan misschien aangevuld worden wat die Europese richtlijn tot doel heeft en waarom men zich eerder tot de gebruikers richt. Organisatoren hebben niets te maken met de bepaling van het inkomenstarief, dit wordt niet meer met door de voorzieningen bepaald maar door Kind en Gezin. Wat als ouders zich tot lokale ombudsdiensten hebben gericht? Hebben zij dan het recht nog naar de Vlaamse Ombudsdienst te stappen? Reactie van de Vlaamse Ombudsdienst Juridisch gaat dit terug naar een Europese richtlijn die zegt dat je consumenten moet beschermen en dat een rechtbank niet volstaat. Landen moeten een buitengerechtelijke regeling van geschillen hebben. Er moet dus een instrument zijn die consumenten de mogelijkheid geeft om hun geschil buiten de rechtbank op te lossen. Men gaat er van uit dat de consument zwakker staat dan de organisator. De Verzoeningskamer moet aan Europese voorwaarden voldoen; dit is in deze beleidstekst uitgewerkt. In de werkgroep heeft men zich daar niet toe beperkt en heeft men meer gedaan. Bovenop wat verplicht is van Europa, zijn een aantal terechte bekommernissen opgenomen. Naast de specifieke werking van de verzoeningskamer (contractuele geschillen tussen ouders en organisator) blijft ook de gewone klachtenwerking bestaan (Klachtendienst bij Kind en Gezin en tweedelijnsbehandeling via de Vlaamse Ombudsdienst). Voorzieningen die bemiddeling wensen ten aanzien van ouders, kunnen bij de Vlaamse ombudsdienst terecht, binnen de gewone ombudsprocedure (niet bij de Verzoeningskamer die een specifiek instrument is voor alternatieve geschillenregeling ten behoeve van consumenten, in uitvoering van de Europese richtlijn). De perceptie is dat de Vlaamse Ombudsdienst de advocaat van de burger is, maar in werkelijkheid is de Ombudsman een tussenpersoon die ook oor heeft naar het verhaal van organisatoren en Kind en Gezin. Als het beleidsmatig rond is, zal de communicatie helder naar de betrokkenen worden vertaald. De werkgroep zal de communicatie mee opstellen nadat de tekst op het RC is geweest. Inhoudelijk zal de tekst niet fundamenteel wijzigen. Eind februari wordt het formeel advies van het Raadgevend Comité gevraagd, waarna het voorstel tot wijziging van het Ombudsdecreet zal worden voorgelegd aan het Vlaams Parlement. Het streefdoel is om voor de zomervakantie rond te zijn. 3
KLANTENTEVREDENHEIDSMETING KCM PARTENA ELLEN DE VRIESE NPS = net promotor score: zou je Partena aanbevelen? Algemene vragen zijn voor iedereen van toepassing: infrastructuur, veiligheid, voeding, kinderbegeleider, pedagogische visie. De inhoud kan je volledig zelf bepalen. De bevraging duurt max. 10 minuten De antwoordratio (na 3 maanden toepassing in groepsopvang, 1 maand in gezinsopvang) is 40%. Op dit moment is de bevraging niet anoniem. In de toekomst komt er een vraag of men akkoord is dat persoonsgegevens gebruikt worden (wet op de privacy). De enquête is in het Nederlands, de verantwoordelijke kan helpen bij anderstalige ouders. Ouders die geen e-mail hebben, kunnen niet deelnemen, maar de meeste ouders bij Partena hebben e-mail. Wat zijn de mogelijkheden voor kansarme ouders? TEVREDENHEIDSMETING BUITENSCHOOLSE OPVANG VVSG LEEN WALRAVENS Er is een versie voor buitenschoolse, groepsopvang en gezinsopvang. De bevraging is anoniem. Men bevraagt geen profiel van de ouder, om de belasting van ouders te beperken. Franstalige en Engelstalige vragenlijsten zijn op papier beschikbaar. De algemene response is niet bekend, de organisatoren kunnen dat wel zien. De organisatoren kunnen een benchmark doen van hun rapport. Hierbij een oproep aan de sector om zelf interessante thema s in het sectoroverleg te delen. Dit kan via e-mail aan Katrien.Vermeersch@kindengezin.be. MEMOQ EN PEDAGOGISCHE NORM MARTINE SMETS Kind en Gezin werkt aan een onlinetool waar men de opvolging van de dimensies kan inbrengen. De timing hiervoor kan nog niet gegeven worden, omdat dit een ICT-tussenkomst vraagt en we met de 6 dimensies tezelfdertijd willen starten. Voor wie zijn de inspiratiedagen bedoeld? Voor de pedagogische coaches en intermediairen. Dit is zeker niet beperkt tot de PTO s. We willen dit in heel de sector verspreiden. Kind en Gezin gaat hiervoor niet definiëren wie de pedagogische coaches zijn bij de organisatoren. Het ministerieel besluit over de pedagogische norm is goedgekeurd. Het besluit zit nu bij de kanselarij en is intussen op 7 februari gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dit gaat in vanaf 1 april 2018. 4
SEMI-AGORAAL STATUUT Voor de kinderopvang liggen hier wat mogelijkheden. Over de concrete toepassing zijn nog veel onduidelijkheden. Het is nog onbekend wat men federaal als aanvaardbaar ziet en wat niet. Wellicht zijn de grootste mogelijkheden in de gemelde opvang in scholen. Dit kan niet tussen onthaalouder en de persoon, wel tussen de dienst en de persoon. We moeten binnen de kinderopvang letten op de pedagogische kwaliteit. Misschien moeten we de grens niet te vaak opzoeken. Het vergunningsbesluit blijft wel gelden: wie men inzet om de ratio te halen, moet aan de voorwaarden voldoen. TOOLS VOOR DE NIEUWE WETGEVING PRIVACYBESCHERMING In de vergadering stellen een aantal sectorleden zich kandidaat om nog deel te nemen aan de werkgroep die de tools uitwerkt: Dina Librecht, Infano, Partena, Niels Massart, Ingrid De Meerleer, Mia Houthuys. Stad Gent heeft een sjabloon voor het data- en verwerkingsregister dat nodig is om te voldoen aan de nieuwe regelgeving. Dit sjabloon is bedoeld voor alle stadsdiensten, ook voor de kinderopvangvoorzieningen. Elke organisator kan kiezen welke sjabloon gebruikt wordt, zolang het voldoet aan de minimale vereisten. Wat aangeboden wordt, is ter ondersteuning van wie geen alternatief heeft. Kind en Gezin is hier niet de controlerende overheid. KOALA EN UITBREIDING Wat is de bestemming van de niet besteedde middelen? Het voorstel is om dit naar trap 1 te doen gaan, maar we moeten een globaal akkoord afwachten. Bij de omzetting van 2B plaatsen naar 2A voor Koala heeft dit gevolgen op het vlak van de CAO die werkgevers moeten toepassen en ook op vlak van de rechtsvorm (men moet een rechtsvorm met sociaal oogmerk hebben). Wellicht zullen bepaalde organisatoren daarom de plaatsen niet realiseren. Waarom weinig aanvragen van 0 naar 1? In Brussel en de Vlaamse Rand zijn er sommigen die niet aan alle (taal)voorwaarden kunnen voldoen en daarom geen aanvragen deden. Maar ook in de rest van Vlaanderen zien we dat er niet veel aanvragen waren. Er zijn verschillende mogelijke redenen: de info is niet goed doorgestroomd, of niet duidelijk (men dacht dat de gemeenten voor trap 2 ook voor trap 1 bedoeld waren), de vrees voor fiscale gevolgen,... De volgende keer proberen we 2 aparte oproepen te doen: één voor trap 1 en één voor trap 2. Er zijn nog voorzieningen met trap 2 die wachten op omzetting van hun niet gesubsidieerde vergunde plaatsen die ze vlak voor het decreet hadden aangevraagd. 5
FUSIES GEMEENTEN JESSY VANDEVELDE Het doel is om de nodige gesprekken met de betrokken actoren voor de paasvakantie te starten. De Vlaamse regering zal bepalen in welke zorgregio de nieuwe gemeentes zullen vallen. Volgende fusies zullen steeds op 1 januari beginnen. Er is sprake van een nieuwe opdeling in regio s voor eerstelijnszorg. Momenteel is daar geen nieuws over. STEEKPROEFCONTROLES JESSY VANDEVELDE De voorbije steekproef over levensreddend handelen heeft vergelijkbare resultaten als de overige, een overgroot deel was in orde, waar nodig is opvolging opgestart. De volgende steekproef start in maart en gaat over de vereenvoudigde aanvraag. Ook over volgende steekproeven zullen we informeren. ACTUELE BELEIDSDOSSIERS Ondersteuningsnetwerk Is er nieuws over de ondersteuning die de organisatoren zelf doen: kunnen zij daarvoor erkend worden? De feitelijke erkenning is uit de regelgeving gehaald, wel zijn er voorwaarden waaraan organisaties moeten voldoen intern of via extern in ondersteuning voor de eigen opvang te voorzien. Actieplan gezinsopvang Kunnen de voorstellen op 2 maart bij de werkgroep van de diensten worden afgetoetst? Flexibele Kinderopvang Opmerking: omzetting FCUD subsidies naar flexibele opvang is enkel voor opvang baby s en peuters. Lokaal Loket Kinderopvang Het streefdoel is dit jaar. 6
Budget en VIA5 De plaatsen groepsopvang samenwerkende onthaalouders zouden volgens het subsidiebesluit tegen 2020 gelijke subsidies als groepsopvang moeten krijgen: hoe realistisch is dit? Moeten dit in 2020 werknemers zijn? Sommige besturen investeren hier momenteel niet in, omdat ze de evolutie afwachten. We hebben hier verder geen info over. De Franse Gemeenschap heeft de intentie om alle onthaalouders tegen 2025 werknemers te maken. Waar is er overleg over het werknemersstatuut? Er is de technische werkgroep, maar we wachten de budgettaire keuzes af (cfr. VIA 5). Er is ook tegen het einde jaar een evaluatie van het proefproject. De Vlaamse regering zal dan een keuze maken. De sector heeft nood aan duidelijkheid: zal het groeipad 2B/2A tegen 2020 gerealiseerd worden of niet? Wat met de verplichting voor vennootschap sociaal oogmerk tegen 2020? Gaat dit door? De regelgeving is momenteel zo. Kind en Gezin zal de vraag naar duidelijkheid doorgeven aan het politieke niveau. FISCAAL KOSTEN FORFAIT Er is een nieuw akkoord. Dit is hetzelfde gebleven maar de bedragen zijn verhoogd. Meer info. https://www.kindengezin.be/kinderopvang/sector-babys-en-peuters/subsidies-enfinancieel/belastingen/#kostenforfait-of-werkelij VERONTRUSTING IN DE KINDEROPVANG Hoe wordt de oproep gedaan naar de koepels toe? Kunnen de grote organisatoren ook mee uitgenodigd worden? De bedoeling is een groep van trainers samen te stellen die opleiding kunnen geven aan de hele Vlaamse kinderopvang. De samenstelling van de groep van trainers zal dus weloverwogen moeten gebeuren. We plannen hiervoor een overleg met de koepels. Indien ook grote organisatoren wensen aan te sluiten bij dit overleg kan een mail worden gestuurd naar yasmine.demesel@kindengezin.be. DAG VAN DE ZORG BURENDAG KINDEROPVANG Zie pdf Een warme oproep om deel te nemen. Voor kinderopvang gaat deze dag door op 15 maart 2018. Rond 2 februari waren al 160 opvanginitiatieven ingeschreven. Inschrijven kon tegen 9 februari. 7
GROEIPAKKET In welke mate rijmt dit met de wet van de privacy? Deze info verloopt via beveiligde kanalen. Kinderopvanglocaties gaan ouders moeten informeren dat de aanwezigheidsregistratie gebruikt wordt voor de kinderopvangtoeslag. Dit staat helemaal los van de fiscale aftrek. Communicatie naar de ouders is belangrijk: het gaat om opvangdagen en niet om betaalde dagen. Een pleidooi om de administratieve lasten en kosten voor de voorzieningen met trap 0 en trap 1 bepreken. Een gemakkelijk bereikbaar portaal zal de meest eenvoudige en snelste, kosteloze piste zijn. Andere systemen zoals telefoon, app zijn niet foutloos en evident. Overgang van T 1 naar T2 heeft voor ouders gevolgen: de toeslag valt weg en ze betalen volgens inkomen. In september komt er een informatiecampagne (algemeen en per doelgroep), maar wellicht zullen niet alle ouders op de hoogte zijn. Vandaar ook een oproep aan de opvang om ouders te informeren. Groeipakket is een recht voor ouders, ook de kinderopvangtoeslag. We moeten nog nagaan hoe we kunnen optreden tegen voorzieningen die er niet aan meewerken. De prijs die opvang vraagt is vrij. Het is mogelijk dat de opvang een hogere prijs vraagt. Kind en Gezin komt hier niet in tussen. In Wallonië is er momenteel geen participatietoeslag. Wallonië heeft zijn eigen regels. Het basisbedrag is in Wallonië bv. lager. Startbedrag, basisbedrag en schoolbonus bestaan ook in het federaal systeem van de kinderbijslag. De participatietoeslagen (kinderopvangtoeslag, kleutertoeslag en schooltoeslag) zijn er voor alle kinderen die gebruik maken van het aanbod van de Vlaamse Gemeenschap (bv. kinderopvang), ongeacht hun woonplaats (bv. Wallonië). Op www.groeipakket.be vind je algemene info over groeipakket. Meer info volgt in het sectoroverleg van juni. VARIA Kind en Gezin vraagt om voor de aanvraag van een nieuwe vergunning altijd de laatste versie van het aanvraagformulier te gebruiken, te vinden op onze website bij formulieren: https://www.kindengezin.be/kinderopvang/sector-babys-en-peuters/procedures-formulierensoftware/procedures-en-formulieren/#je-vergunning-aanvragen Er zijn 2 nieuwe filmpjes die je kan gebruiken om aan ouders te tonen hoe kinderopvang in mekaar zit en hoe een dag in de kinderopvang verloopt. Voor kansarmen interessant maar ook voor ouders die de opvang niet kennen. Er is een Engels- en Franstalige versie beschikbaar: https://www.kindengezin.be/kinderopvang/sector-babys-en-peuters/diversiteit-entoegankelijkheid/ Graag doen we een laagdrempelige evaluatie van het sectoroverleg nu we een tijd in de nieuwe samenstelling en met de nieuwe aanpak bezig zijn. Info volgt. 8
Niet meer besproken, maar wel een infovraag: wat is de stand van zaken rond KB 78 betreffende de uitoefening van gezondheidsberoepen (en dus welke handelingen men in de kinderopvang mag doen, zonder medische opleiding)? Er is een nieuw protocol maar dit protocol op zich heeft geen juridische waarde. Er verandert dus momenteel niets voor de kinderopvang. Het is wachten op een nieuw KB. 9