Onderwijssector in de Belgische Ontwikkelingssamenwerking Hans De Greve, Plan België 28/05/2015
Wat vooraf ging Onderzoek Plan België naar de onderwijssector in de Belgische OS (2013) gevolgd door de conferentie Basic Education for Change. Vervuiling van het onderwijsbudget door beurzen blies aandeel van onderwijs in de Belgische OS sterk op en maakte een juiste analyse van de Belgische inspanningen terzake onmogelijk. Samenwerking tussen Educaid.be en DGD leidde tot nieuwe codering van de onderwijsuitgaven. Ware omvang van het budget voor onderwijs en de verdeling over de subsectoren nu duidelijk => impact op toekomstig beleid?? 10,00% 9,00% 8,00% 7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Gevolg herziening van de onderwijscoderingen voor de omvang van de onderwijssector Onderwijs Totaal Gezondheid Land- en bosbouw, visvangst Voor Na Bron: DGD
Belgische ontwikkelingssamenwerking in perspectief Totale Belgische ODA = 0,45% / BNI Status quo vergeleken met 2013 Daling sinds max in 2010 (0,64%) Belgische ODA-uitgaven 28% 2% 3% 67% Bron: OESO DAC WBI DGD Vlaanderen Rest (FOD, Prov, Gem) Bron: DGD
Onderwijs in de Belgische samenwerking het discours DGD: Onderwijs 1 van de 4 prioriteitssectoren Kinderrechten prioritair thema Duidelijke vermelding van onderwijs in beleidsnota Minister Strategienota die prioriteit legt op lager onderwijs en technisch en beroepsonderwijs Vlaanderen: Onderwijs geen prioritaire sector (werk & ondernemen, gezondheid, landbouw) Vermelding in lijst van engagementen bij de beleidsnota Ontwikkelingssamenwerking + korte vermelding in Beleidsnota Onderwijs WBI: Focus op «le renforcement des systèmes d éducation de base, de formation technique et professionnelle et d enseignement supérieur et de recherche dans les pays prioritaires au sud.»
Aandeel onderwijs in de Belgische OS 120.000.000 Evolutie ODA voor Onderwijs 2011-2013 Evolutie onderwijs relatief t.o.v. totale ODA 2011-2013 100.000.000 10,00% 80.000.000 8,00% 60.000.000 6,00% 40.000.000 4,00% 20.000.000 2,00% 0 WBI Vlaanderen DGD Rest Totaal 0,00% 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Totaal WBI Vlaanderen DGD Rest Bron: DGD ODA Database
Bron: DGD ODA Database Vergelijking met andere sectoren 120.000.000 Verdeling ODA per sector DGD 25.000.000 Verdeling ODA per Sector Vlaanderen 100.000.000 20.000.000 80.000.000 15.000.000 60.000.000 40.000.000 10.000.000 20.000.000 5.000.000 0 Onderwijs Totaal Gezondheid Landbouw Infrastructuur 2011 2012 2013 2014 0 Onderwijs Gezondheid Landbouw Handel, industrie, Werk, 2011 2012 2013 Toerisme Onderwijs = ca. 10% Gezondheid = ca. 15% Landbouw = ca. 13% Onderwijs = ca. 4% Handel, = ca. 9% Gezondheid = ca. 40% Landbouw = ca. 10%
Bron: CRS - OESO DAC Vergelijking met andere donoren
Uitgavenkanalen in de onderwijssector (DGD) Verdeling onderwijs per kanaal Gemiddelde 2011-2013 Gouvernementeel (23%): - Technische samenwerking en sectoriele begrotingshulp 9% 23% 23% Gouvernementele samenwerking Niet-gouvernementele samenwerking Earmarked multilaterale samenwerking Niet-gouvernementeel (45%): - NGO s (vooral TVET + 15% Basis) - VVOB (ECCD, Basisonderwijs en TVET) - VLIR/ARES-CCD (Hoger) - APEFE (TVET) 45% Core multilaterale samenwerking Earmarked Multi (9%) = GPE Core Multi (23%) = WB, UNICEF, EDF, ADF Bron: DGD ODA Database
Verdeling over subsectoren in het onderwijs (DGD) Verdeling Subsectoren Gemiddelde 2011-2014 Verdeling Detailsectoren Gemiddelde 2011-2014 Non Specified 28% 30% 24% 18% Non Specified Basisonderwijs Middelbaar & Beroeps Hoger 28% 29% 24% 1% 16% 1% 1% Kleuter Lager Life Skills Middelbaar Beroepsvorming Hoger 25.000.000 Tendensen detailsectoren (excl. core) 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 1 2 3 4 Kleuter Lager Life Skills Middelbaar Beroepsvorming Hoger Unspecified Bron: DGD ODA Database
Bron: CRS - OESO DAC
Inzoomen op de gouvernementele samenwerking (1) Verdeling en evolutie gouvernementele samenwerking per sector 2011-2014 Verdeling Gouvernementele hulp aan onderwijs per subsector 2011-2014 27% 10% 3% 60% Algemeen Basis Middelbaar en beroeps Hoger 2011 2012 2013 2014 Bron: DGD ODA Database
Inzoomen op de gouvernementele samenwerking (2) De concentratiesectoren van de gouvernementele samenwerking (huidige landenlijst): Benin Landbouw Gezondheid Burundi Landbouw Gezondheid Onderwijs DR Congo Landbouw en Plattelandsontwikkeling Gezondheid Onderwijs Ecuador Plattelandsontwikkeling Gezondheid Niger Plattelandsontwikkeling Gezondheid Rwanda Plattelandsontwikkeling Gezondheid Goed Bestuur Mali Plattelandsontwikkeling en voedselzekerheid Decentralisatie Marokko Landbouw Waterbeheer Mozambique Landbouw Hernieuwbare Energie Tanzania Natuurlijke rijkdommen Decentralisatie Zuid-Afrika Landhervorming Openbare Dienstverlening Oeganda Gezondheid Onderwijs Peru Gezondheid Duurzame ontwikkeling Bolivia Gezondheid Milieu Senegal Gezondheid Water en Sanitatie Vietnam Goed Bestuur Water en Sanitatie Algerije Palestina Lokaal bestuur Onderwijs Milieu Bron: Website FOD BuZa/DGD
Inzoomen op de gouvernementele samenwerking (3) De concentratiesectoren van de gouvernementele samenwerking (nieuwe landenlijst): Benin Landbouw Gezondheid Burundi Landbouw Gezondheid Onderwijs DR Congo Landbouw en Plattelandsontwikkeling Gezondheid Onderwijs Niger Plattelandsontwikkeling Gezondheid Rwanda Plattelandsontwikkeling Gezondheid Goed Bestuur Mali Plattelandsontwikkeling en voedselzekerheid Decentralisatie Marokko Landbouw Waterbeheer Mozambique Landbouw Hernieuwbare Energie Tanzania Natuurlijke rijkdommen Decentralisatie Oeganda Gezondheid Onderwijs Senegal Gezondheid Water en Sanitatie Palestina Lokaal bestuur Onderwijs Guinee Burkina Faso Source: Site SPF AE/DGD
Conclusies Hernieuwde codering van onderwijsuitgaven laat de ware omvang van de sector zien. Onderwijs aanmerkelijk minder aandacht dan sectoren als landbouw en gezondheidszorg. Met name in de gouvernementele samenwerking is er weinig aandacht voor onderwijs. (financieel en wat betreft aandeel in de samenwerkingsprogramma s). Middelen voor onderwijs licht gestegen tussen 2010 en 2013. Terugval in 2014. De beleidsfocus op TVET en (in mindere mate) lager onderwijs komt ook tot uiting in de cijfers. Hoger onderwijs blijft ook een grote subsector. Middelbaar en kleuteronderwijs sterk ondergefinancierd.