Energierecuperatie 2015. Restwarmte: elektriciteitscentrales, industrie, afvalverbranding. WKK. Biomassa Warmtepomp (bodem, rioolwater ) Zon



Vergelijkbare documenten
Energierecuperatie 2015

Warmtenetten in Vlaanderen ACE 22-11/2012. Van Overberghe Koen

Warmtenetten in Vlaanderen Koen Van Overberghe

IN HET ENERGIEL ANDSCHAP

WARMTENETTEN: een slapende reus. ir.arch. Jo Neyens Builty 2015, nov.2015

Warmtenetten. Agenda. Wat is een warmtenet. Technologie. Projecten. Regulering. Rol Eandis. Visie van een netbeheerder Energik - 28/5/2015

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte. Jo Neyens VVSG Inspiratiedag, 8 feb. 2018

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte. Jo Neyens VVSG Inspiratiedag, 8 nov. 2018

MIROM Roeselare, 25 jaar ervaring in stadsverwarming

Welkom. StepUp. Wat zijn warmtenetten? StepUp_Warmtenetten 1

Welkom. Voorstelling warmtenetten

1) Warmtenetten (sector organisatie WNVL wat is een warmtenet en waar staan we in Vlaanderen )

Collectieve warmteproductie Systeemkeuze bij renovatie

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder

Warmtenetten Van idee tot realisatie

KVAB. Lezing warmtenetten. 29 september 2016 Paul Gistelinck, EANDIS. Welkom. 29 september 2016 Lezing warmte

Warmtemakelaar Kempen

Een geregelde warmteprijs, belangrijk onderdeel van een werkbaar marktmodel voor warmtenetten in Vlaanderen

(Rest)warmtenetten in WVL

Aalst Van stoomnet naar warmtenet

COGEN Vlaanderen vzw. Doelstelling: actief meewerken aan de ontwikkeling van kwaliteitsvolle WKK Expertisecentrum Expertiseverstrekking naar leden

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012

HET POTENTIEEL VAN DIEPE GEOTHERMIE VOOR LOMMEL EN DE CRUCIALE ROL VAN WARMTENETTEN. LOC Ontbijtsessie - 05 oktober 2017

25/03/2013. Overzicht

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA)

WARMTENETTEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht

Individuele energievoorziening

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte

Collectieve verwarming in collectieve woningbouw

WKK in de glastuinbouw samen sterk. Mechelse Veiling 23 mei 2006

Haalbaarheidsonderzoek uitbreiding warmtenet Brugge. Peter Clauwaert Brugge - 17/06/2013

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw

Win-Win met warmte. 13 oktober 2015

Restwarmte. Hoe zit dat nu met restwarmte in de oppervlaktebehandelende industrie? Robin Sommers, manager/sr. adviseur industrie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

collectieve energiewinning uit de bodem

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014

Collectieve warmteproductie Systeemkeuze bij nieuwbouw

Potentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke

Haalbaarheid van een collectieve energie + CO2 voorziening voor glastuinbouwbedrijven

Dirk Vanhoudt. Onderzoeker. VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek)

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

Geothermie in de gebouwde omgeving

Wetgeving: Europese richtlijn Ontwerp van besluit Collectieve oplossingen: Aansluiting op warmtenet Participatie in hernieuwbare-energieprojecten

Commissie Ruimte Opmeer Eljo Vos-Brandjes/Marco van Soerland

Zero Emission Solutions

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten

Leiding door het Midden

Ondersteuning voor warmtenetten. Caroline Vermeulen Vlaams Energieagentschap

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017

Toelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling

Bio-Energie voor bedrijven en woningen

Opleiding Duurzaam Gebouw:

KRITISCHE FACTOREN VOOR HET FINANCIEEL WELSLAGEN VAN EEN WARMTENET PROJECT. Dirk Dermaux

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Janssen Pharmaceutica. Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. November 2016 Marc Heusinkveld

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Biogas is veelzijdig. Vergelijking van de opties Vergelijking opties voor benutting van biogas

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

Projectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp

Agenda. Warmtenet Waterloo

Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt, Kruishoutem

Studievoormiddag Provincie Vlaams-Brabant Warmtenetten: hoe, wat, waarom?

DE HAALBAARHEIDSSTUDIE, SLEUTELELEMENT TER ONDERSTEUNING VAN DE BESLISSING

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. Oktober 2016 Patrick Hagen

Afvalwater als warmtebron om proceswater op te warmen

Werkgroep Landbouw (2 e deel: glastuinbouw) 20 september 2007

Is uw gemeente mee met groene warmte? 9 februari 2018 KU Leuven Brugge. Ben Segers Francies Van Gijzeghem

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

VR MED.0485/2

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen

Raf Schildermans. Business unit manager IFTech

Terugwinning restwarmte uit de openbare riolering

Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem

BIJLAGEN. bij GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE

Duurzame warmtenetten

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier

De zoektocht naar restwarmte voor wonen vanuit het bedrijventerrein

ONTWERP VAN HET WARMTENET VAN HET PROJECT TIVOLI GREEN CITY

Overzicht. Inleiding Micro-WKK in woningen Technologieën Aandachtspunten Toekomstperspectieven Conclusies

WKK (warmte delen) een praktijkvoorbeeld met cijfers

Gijs de Man 12 oktober 2010

Ministerieel besluit houdende de organisatie van een call voor het indienen van steunaanvragen voor nuttigegroenewarmte-installaties

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?

Ypenburg 100% duurzame warmte

De Warmtepomp. Het creëren van draagvlak. Rimme van der Ree Directeur

Learnshop INDUSTRIE & MILIEU 24/03/10. Duurzaam hergebruik van warmte-energie uit afvalwater! Ir. Marc Feyten

Energiebeleid lokaal bestuur. Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt

Haalbaarheidsonderzoek warmtenet Oostende

Toekomstbestendige comfortinstallatie in (nieuwbouw)woningen. Een visie van Martijn Bos

Transcriptie:

Energierecuperatie 2015 Warmtenetten Principe Restwarmte: elektriciteitscentrales, industrie, afvalverbranding. WKK Geothermie Grote warmtebron Biomassa Warmtepomp (bodem, rioolwater ) Zon Bron uitwisselbaar Grote publieke gebouwen Residentieel Industrie Groot warmteverbruik 2 1

Warmteleidingen Geïsoleerde buizen beperkte verliezen Staal of kunststof Star - flexibel Lekdetectie Aandacht voor: Isolatie Uitzetting Meest gebruikt: water 70 C 110 C 3 Opbouw warmtenet Afgiftestation Scheiding tussen warmtenet en verbruiker. Regelkring Registratie verbruik 4 2

Eigenschappen Warmtenetten Stookplaats (onderstation) + -? Geen wettelijke verplichtingen: Geen verplichte keuringen Geen verplicht onderhoud Geen eisen brandweer Geen emissiemetingen Geen opslag (stookolietanks) Geen risico brand of ontploffing Geen schouw Zeer kleine stookplaats mogelijk Exacte meting, overzicht verbruiksprofiel Zeer lange levensduur Aanpassing vermogen=aanpassen wisselaar (limiet=netwerk) 100 % rendement onbeperkt in tijd = 500 kw 1mx 1 m x 0,5 m 5 Eigenschappen warmtenetten Netwerk Warmtenet stroom- of gasnet Warmtenet = altijd lokaal gebeuren Meestal één producent + - Rendement warmtenet: 80 tot 90 % netto Grote afstanden haalbaar Levensduur (> 40 jaar) Principe gelijktijdigheid! Hoge betrouwbaarheid (indien gewenst back-up ketels) Hoge investering - Diameter leidingen (2x) - Uitkoppeling Uitzettingen leidingen: aftakkingen achteraf niet eenvoudig Continu warm Bij aanleg net zo veel mogelijk klanten tegelijk aansluiten 6 3

Warmtenetten in Vlaanderen Evolutie - 1985 2005: geen evolutie - 2005-2011 : stijgende energiekosten (economisch haalbaarheid stijgt) - 07/2011: Actieplan groene warmte en restwarmte (blokkering steun door EU) - 10/2011: Blokkering dossier door verplichte aanleg gasnet, ook bij aanleg warmtenet! Amendement op energiedecreet ten voordele van warmtenetten! Startschot interesse warmtenetten! - 11/2011: start WNVL - 01/2012: Voorstel resolutie warmtenetten - 09/2012: Verplicht aandeel hernieuwbaar nieuwbouw (EU) - 10/2012:RICHTLIJN 2012/27/EU betreffende energie-efficiëntie Uiterlijk op 31 december 2015 maken de lidstaten een uitgebreide beoordeling van het potentieel voor de toepassing van een hoogrenderende warmtekrachtkoppeling en efficiënte stadsverwarming en -koeling, waarin de gegevens van bijlage VIII worden opgenomen, en stellen zij de Commissie daarvan op de hoogte. Opmaak warmteatlas - Actiepunt 7 VEA: inzetten op warmtenetten - 07/2013: Steunsysteem restwarmte, groene warmte en injectie biomethaan - 07/2013: akkoord meerderheidspartijen resolutie promotie warmtenetten! 7 Warmtenetten in Vlaanderen Evolutie - 11/2013: Beleidsplatform warmtenetten VEA - 06/2014: Projecten warmtenetten krijgen steun - 07/2014: wettelijk kader voor externe warmtelevering - 08/2014: Regeerakkoord: aandacht voor warmtenetten - 10/2014: ontwerp MB verplichtte haalbaarheidsstudie >20MW - 10/2014: call warmte warmtenetten - 2015: tweede call warmte 8 4

Intergemeentelijke samenwerking MIROM M. & MIROM R. 270.000 inwoners Verbranding restafval 1973 Overzicht energierecuperatie 1. Warmtebronnen 2. Warmtenet + uitbreidingen (1986/2011 2017) 3. ORC 4. Nieuw warmtenet serreproject 5. Biomassadrooginstallatie 10 5

Warmtebron - HVI 4kg afval = 1l stookolie 66.000T/jaar= 16.500.000l/j 11 Warmtebronnen warmtenet Naam Bron Vermogen locatie status eigenaar aansturing HVI restafval 18 MW centraal operationeel Mirom Mirom Hulpstook gas 7 MW centraal operationeel Mirom Mirom Noodketel gas 0,9 MW decentraal operationeel Mirom Mirom Gediflora gas 4,2 MW decentraal operationeel derden Mirom Eandis gas? decentraal Gepland Eandis Mirom/Eandis Diverse Gas 8 MW Decentraal Operationeel Diverse Derden manueel Diverse Gas 10 MW Decentraal Gepland Diverse Mirom Warmtebuffer Restafval? Centraal Gepland Mirom Mirom 12 6

11/09/2015 Warmtenet 60 C 110 C serre serre serre L&R 1986 Stalen, goed geïsoleerde buizen 0,5-1 C/km verlies Netto rendement 80 90% Lange levensduur Mirom=productie + distributie+ levering Syntra MIROM school REO internaat rusthuis ziekenhuis scholen ziekenhuis school spil zwembad academie 13 Zilverberg Klanten Residentieel individueel publiek bedrijven Residentieel - collectief derden Glastuinbouw 14 7

Uitbreiding warmtenet: residentie Zilverberg 2011 Renovatieproject 74 appartementen (±1965) Haalbaar door stijgende energieprijzen & beperkte afstand ± 100.000 liter stookolie/jaar eq. 60.000 liter/jaar Geen back-up 15 Uitbreiding warmtenet: Licht en Ruimte 2012 Nieuwe verkaveling: Appartementen Rijwoningen Villabouw Privé zwembaden Volledig autonoom net: Eigen pompen Eigen back-up gasketel 8

11/09/2015 Uitbreiding warmtenet: Licht en Ruimte 2012 17 Uitbreiding warmtenet: Gediflora 2013 Koppeling serres - PPS Besparing: 150.000 liter stookolie eq./jaar (beide serres 250.000) Lokale back-up 2 x 2MW, eigendom Gediflora aansturing Mirom 18 9

Uitbreiding warmtenet: De Ronde Kom Nieuwe aftakking op circuit centrum AZ-delta, OCMW, Het Laere, Planning aanleg: 2016-2017 Steun Vlaanderen Warmteplan Roeselare Verdere ontwikkeling mogelijk > 4 km -5 mln -15 GWh Uitbreiding warmtenet: KMO zone 2016 Nieuwe KMO zone 18 ha Enkel centraal en noordelijk deel aansluitbaar Toekomstige aansluiting site Schiervelde Connectie met warmtenet Eandis Geen info beschikbaar mbt vermogen of afname! 10

Uitbreiding warmtenet: Eandis 2016 Afgesproken koppelpunt Nieuwe verkaveling: 1.000 woningen Scholencomplex Woongebied ORC - stroomproductie 2008 Valorisatie warmte primeert Resterend deel: ORC 22 11

Nieuw warmtenet: Serreproject 2017 38 ha 20 ha glas Troeven: Goede ontsluiting Haalbare afstand LT-net REO veiling Mirom R.: Uitkoppeling ORC Warmtenet Afgiftenet Warmtebuffer Tot 60 GWh 13 MW 40 C Opstart 2017 Stuurgroep 20 ha glas Biomassadrooginstallatie 2015 Drogen van organisch residu met banddroger Doel: beperken transportkosten + geschikt maken alternatieve verwerkingstechnieken Bouw en exploitatie door derden In opbouw opstart 2015 Gebruik van restwarmte(excl. winter) op zeer lage temperatuur > 10 GWh 12

Overzicht Buffer Warmtenetten LUVO 110 C 180 C 67.000 ton 145.000 MWh ORC 40 C Overzicht energierecuperatie Type Naam Status Einddatum Type richtcijfers Interne recuperatie Luvo + denox operationeel 1986-2004 Interne recuperatie 6.000 MWh Bestaand WN stadsnet operationeel 1986 Divers 25.000 MWh Stroomproductie ORC Operationeel 2004 Elektriciteit 16.000 MWhe UitbreidingWN Residentie Zilverberg UitbreidingWN Licht en Ruimte Aansluitingenin uitvoering operationeel 2010 Bestaand residentieel (1965) 500 MWh/74 WE 2017 Nieuw residentieel 1.000 MWh/94 WE UitbreidingWN Gediflora operationeel 2013 Bestaande serre/sierteelt 1.500 MWh UitbreidingWN Samenwerking Eandis Aanlegin voorbereiding Nieuwresidentieel + bestaand scholencomplex UitbreidingWN RoeselareWest Aanleg gegund 2016 Bedrijven bestaand + nieuw? UitbreidingWN Project ronde kom Voorbereiding 2017 Bestaande grote gebouwen + nieuw residentieel 16.000 MWh/1000 WE > 12.000 MWh/400 WE Nieuw WN Serreproject Voorbereiding 2017 Serrecluster Tot 60.000 MWh Restwarmte Drooginstallatie In opbouw 2015 Droogband 10.000 MWh Recuperatie energie na projecten: > 90 % t.o.v. keteloutput 13

Aspecten warmtenet Samenwerking lokale overheid - warmteplan Roeselare Prijszetting: NMDA Volatiele prijzen invloed klimaat onzekere inkomsten Aandacht financiële haalbaarheid Invloed EPB Residentiële klanten in niet gereguleerde markt Verankering lokale industrie! Langetermijncontracten Evolutie naar smart grid 14