SENIOREN EN VEILIGHEID 1
INHOUDSTAFEL Voorwoord 3 Inbraak 4-5 - 6 Gauwdiefstal 7 Laat u niet in de luren leggen 8-9 - 10 Wat bij een ongeval 11 Met geld en bankkaarten omgaan 12-13 Verkeer 14-15 Diefstal van / uit voertuigen 16-17 Brandpreventie 18-19 CO: De stille moordenaar 20-21 Valpreventie 22-23 2
VOORWOORD Senioren en veiligheid Deze brochure senioren en veiligheid wil tegemoet komen aan een behoefte van een bevolkingsgroep die steeds groter, maar in zekere zin ook steeds kwetsbaarder wordt. Omdat wij voortdurend langer leven en gelukkig vaak nog gezond en wel stellen wij vanwege onze kwetsbaarheid ook steeds hogere eisen aan de overheid. Het is voornamelijk het stadsbestuur dat de leefbaarheid moet verzekeren voor de burgers. Dat gebeurt het best op maat, rekening houdend met de eigenheid van elke bevolkingsgroep, dus ook op maat van de senioren. Op haar beurt mag de overheid van de senioren verlangen dat zij zelf een inspanning doen voor hun zelfredzaamheid. Ook dat is het opzet van deze brochure. De leefbaarheid van de senioren wordt niet zozeer bedreigd door echte onveiligheid vanwege criminele feiten of vanwege het drukke (stads)verkeer. Anderzijds valt het niet te ontkennen dat onze moderne samenleving nu eenmaal een aantal veiligheidsproblemen meebrengt. Elke bevolkingsgroep kan daar het slachtoffer van worden. Wel zijn de gevolgen voor senioren vaak ernstiger, vanwege een trager reactievermogen, gebrekkige mobiliteit of goedgelovigheid. Wat een veel grotere bedreiging vormt voor het welzijn van de senioren zijn de alledaagse, vaak kleinere ongemakken, waar we ten onrechte argeloos aan voorbijgaan. Uit verstrooidheid een verkeerde handeling stellen of onvoldoende aandacht hebben voor valpreventie, kan vaak zwaardere gevolgen hebben dan een crimineel feit. Deze brochure is een nuttige handleiding om op een eenvoudige wijze te voorkomen dat u het slachtoffer wordt van een opzettelijk of toevallig ongeval. Als u in het slechtste geval toch iets overkomt, dan leest u in deze brochure hoe u kan reageren om de schade te beperken. Wie goed geïnformeerd is, zal vaak sneller en meer zelfverzekerd reageren. Indien nodig, kan de lokale politie u daarbij helpen, vanuit hun huisregel: Uw bekommernis is onze uitdaging!. Jack van Peer Sofi e Heyrman Christel Geerts hoofdcommissaris-korpschef schepen voor welzijn burgemeester politie Sint-Niklaas 3
INBRAAK Renée en Albert wonen al jaren in een rustige buurt. Hun verbazing is dan ook groot als ze vernemen dat er de laatste tijd meerdere inbraken gepleegd werden in hun woonomgeving. Om een inbraak in hun eigen woning te vermijden, schakelen zij een technopreventief adviseur in. Dit is een medewerker van de politie die hen wijst op allerlei zaken die in en rond de woning anders kunnen. Eerst worden een paar verkeerde gewoontes van Renée en Albert besproken. Zo heeft het koppel de gewoonte om, wanneer zij hun woning verlaten, alle rolluiken naar beneden te doen. De technopreventieve adviseur legt uit dat het belangrijk is de woning altijd een bewoonde indruk te geven. Bovendien haalden Renée en Albert telkens grote sommen geld van de bank af, die zij bewaarden in een schuif in de woonkamer: een buit die als het ware op de dief lag te wachten. Daarna werd hun woning onder de loep genomen: zo laten Renée en Albert een veiligheidscilinder in de voordeur plaatsen en komt er een extra slot op de achterdeur en de schuifdeur. In de toekomst zullen Renée en Albert bovendien met een geruster gevoel op reis vertrekken. Ze vragen immers afwezigheidstoezicht aan bij de lokale politie. Tijdens hun vakantieperiode controleert de politie dan op onregelmatige tijdstippen hun woning, wat het risico op inbraken erg verkleint. Bovendien is het fijn dat dit afwezigheidstoezicht gratis is! 4
Hoe vermijdt u inbraak? Sluit alles veilig af. Draai de nachtschoot van het slot volledig uit om de deur te vergrendelen. De deur enkel dichttrekken ( in het slot laten vallen ) met dagschoot volstaat niet. Draag zorg voor uw sleutels. Hang geen adreslabel aan de sleutel. Laat geen sleutels achter op voor de hand liggende plaatsen: onder de mat, bloempot, in de brievenbus, aan het tuinhuis,... Sluit binnendeuren en kasten niet af. Zo vermijdt u extra braakschade en bij brand kan u sneller de woning verlaten. Geef uw huis een bewoonde indruk (ook bij korte afwezigheid). Laat binnenverlichting branden en gebruik een timer. Maak hiervoor ook goede afspraken met de buren en familie (leegmaken brievenbus, op- en neerlaten van rolluiken, gordijnen, onderhoud tuin). Zorg ervoor dat waardevolle voorwerpen niet zichtbaar zijn van buitenaf. Haal niet meer contant geld in huis dan strikt noodzakelijk is. Zorg dat uw huis gemakkelijk zichtbaar is van op straat. Zo verhoogt u de sociale controle en heeft de inbreker geen mogelijkheden om zich te verschuilen. Maak een inventaris op van uw waardevolle goederen. Een handige registratiekaart kan u bekomen bij de preventiecel diefstal van de lokale politie (tel. 03 760 65 98) of vindt u terug op www.besafe.be. Zorg dat er geen opklimmogelijkheden (tuinmeubelen, ladders en dergelijke) zijn naar een plat dak of venster. Vraag afwezigheidstoezicht aan bij de lokale politie of online via www.police-on-web.be (zie volgend punt in deze brochure). Spreek geen specifi eke boodschappen in op het antwoordapparaat en hang geen briefjes voor bakker, postbode of melkboer aan het raam. Wees bovendien discreet over de duur van uw afwezigheid. Zet de verpakking van nieuw aangekochte elektronische apparaten niet zomaar aan de deur. Snijd ze in stukken alvorens ze weg te doen. Afwezigheidstoezicht: U plant een vakantie in binnen- of buitenland of u bent gewoon een langere periode van huis weg: zorg er dan voor dat uw woning geen makkelijke prooi is voor inbrekers. Een bijkomende maatregel is afwezigheidstoezicht aanvragen bij de lokale politie. Dit is gratis en kan u aanvragen via een folder, verkrijgbaar in het Politiehuis, bij de wijkantennes en via de brochurehouders in de meeste stadsgebouwen. De politie controleert op onregelmatige tijdstippen de woning of patrouilleert in de straat. Het risico op inbraken wordt hierdoor kleiner en de politieaanwezigheid verhoogt de algemene veiligheid in de buurt. U kan ook online een aanvraag doen via de website www.police-on-web.be. Het afwezigheidstoezicht moet minstens 7 dagen voor vertrek aangevraagd worden en niet langer dan 3 maanden op voorhand. 5
Technopreventieve maatregelen: Onderstaande maatregelen moet u in deze volgorde uitvoeren om tot een betere bescherming te komen. Organisatorische maatregelen Veiligheid begint met het aannemen van goede leefgewoonten. Het doel is het wegnemen van de gelegenheid tot inbraak. Deze maatregelen vragen geen grote investering en zijn zo eenvoudig dat ze vaak over het hoofd worden gezien. Toch vormen ze de eerste en essentiële stap in de beveiliging van uw woning. Voorbeelden: Draag goed zorg voor uw sleutels! Beperk bijvoorbeeld het aantal sleutels in omloop. Sluit alle buitendeuren en vensters af, ook al bent u maar even weg. Geef een bewoonde indruk aan uw woning wanneer u op vakantie bent: de haag laten snoeien, rolluiken op- en neerlaten, Laat geen gereedschap buiten liggen waar inbrekers dankbaar gebruik van kunnen maken. Bouwkundige maatregelen U kan uw woning beveiligen tegen inbraak met bijkomend hang- en sluitwerk voor de gevelopeningen. Dit heeft de bedoeling de inbraak zelf te bemoeilijken. Tegenwoordig zijn er heel wat producten op de markt verkrijgbaar om uw woning beter te beveiligen. Laat u daarom bijstaan door een technopreventief adviseur van de preventiecel van de lokale politie. Hij/zij helpt u gratis en vrijblijvend met de uitwerking van een beveiligingsplan op maat en om de juiste keuzes te maken. Voorbeelden: veiligheidsglas laten plaatsen, een ingebouwde kluis voorzien, een veiligheidscilinder in de voordeur plaatsen, Elektronische maatregelen Deze maatregelen vormen een eventuele aanvulling op voorgaande maatregelen. Elektronische beveiligingssystemen zijn weinig doeltreffend als ze op zich blijven staan: ze doen immers enkel detectie, maar houden een inbraak niet tegen. Een alarmsysteem wordt best door een erkende vakman geplaatst en zorgvuldig onderhouden om valse alarmmeldingen te vermijden. Er gelden ook allerlei wettelijke verplichtingen. Meldingsmaatregelen Toch slachtoffer geworden van een inbraak of poging daartoe? Doe steeds aangifte bij de lokale politie. Raak niets aan om eventuele sporen intact te houden in afwachting van de politiekomst. Ook verdachte situaties kan u best meteen melden. Zo krijgt de politie een goede kijk op de situatie en kan ze haar acties gerichter uitvoeren en preventief optreden. Wist u dat u belastingsvermindering tot een bepaald forfaitair bedrag kan genieten voor uitgaven voor inbraakpreventieve maatregelen? Welk beveiligingsmateriaal hiervoor in aanmerking komt en de volledige procedure kan u raadplegen op www.besafe.be of vraag de informatiefolder aan bij de lokale politie. Wenst u dat uw woning wordt onderzocht voor technopreventief of inbraakbeveiligingsadvies? Preventiecel diefstal politie Sint-Niklaas Dalstraat 26 9100 Sint-Niklaas tel. 03 760 65 98 e-mail: politie.preventie@sint-niklaas.be 6
GAUWDIEFSTAL Agnes beleeft de schrik van haar leven als ze thuiskomt van de wekelijkse markt. Haar portefeuille is nergens meer te vinden! Wanneer ze erover nadenkt, herinnert ze zich dat ze haar portefeuille bovenop haar volle boodschappenmand had gelegd. Wanneer ze aangifte gaat doen bij de politie, raadt de agent haar aan telkens haar portefeuille in haar handtas te stoppen en haar handtas met de sluiting naar haar lichaam gekeerd te dragen. In de toekomst laat Agnes bovendien alle persoonlijke documenten die ze niet bij zich moet hebben thuis. Hoe vermijdt u gauwdiefstal? Neem beperkt cash geld mee. Laat persoonlijke documenten, die u niet onmiddellijk nodig heeft of die u niet verplicht op zak moet hebben, thuis. Verlies uw waardevolle goederen of tas nooit uit het oog. Draag uw handtas gesloten met de sluiting naar het lichaam. Stop uw portefeuille goed weg in de handtas of binnenzak van een jas. Laat omstaanders niet meekijken naar de inhoud van de portefeuille bij het betalen. Blijf alert op drukke plaatsen en in gedrum. Wees extra aandachtig in shoppingcentra, winkelstraten en op de wekelijkse markt. Leg de portefeuille nooit bovenop een uitpuilende boodschappentas. 7
LAAT U NIET IN DE LUREN LEGGEN Willy woont alleen. Op een dag komt iemand bij hem aan de deur om wijn te verkopen. De verkoper vertelt dat het de rest is van een wijnbeurs die aan een spotprijs wordt verkocht. Voor Willy het goed en wel beseft, heeft hij zijn handtekening geplaatst en voor 1.000 EUR wijn gekocht. Een week later ziet hij in de supermarkt om de hoek dezelfde fl essen wijn. Alleen 8 zijn ze hier bijna drie keer goedkoper! Willy wil zich in de toekomst beter voorbereiden op dergelijke verkooptrucs. Hij hangt een deurketting aan zijn voordeur, zodat hij de verkopers niet binnen hoeft te laten. Tot slot beseft hij dat hij nooit meer verhaaltjes mag geloven die te mooi klinken om waar te zijn.
Wat te doen: Aan de voordeur Doe nooit zomaar meteen open. Woont u in een appartementsgebouw? Probeer ook uw medebewoners te motiveren om de gemeenschappelijke toegangsdeur niet voor onbekenden te openen. U weet immers nooit wie u binnenlaat. Kijk eerst door een raam of deurspion wie er voor de deur staat of gebruik de videofoon. Vraag wie de persoon is en wat deze komt doen. Een deurketting of kierstandhouder biedt u de mogelijkheid met onbekenden te praten zonder de deur helemaal te moeten openen. Staat een politieambtenaar, een personeelslid van de stad of iemand van een nutsmaatschappij voor de deur? Vraag en controleer legitimatiebewijs en/of bel naar de centrale dienst/instantie. Een politieambtenaar draagt meestal een uniform en heeft altijd een dienstkaart met een foto bij. Kijk ook naar het dienstvoertuig en -wapen. Politie Sint-Niklaas: tel. 03 760 65 00 SPECIMEN Telenet: tel. 015 33 21 69 Belgacom: tel. 0800 91 777 SPECIMEN De Post: tel. 03 780 88 37/38 of 022 01 23 45 OCMW Sint-Niklaas: - onthaalbalie: tel. 03 778 60 00 of 0800 900 76 - sociale dienst (o.a. thuiszorgdiensten): tel. 03 778 68 68 Medewerkers van de stad Sint-Niklaas hebben een personeelskaart op zak. Stedelijke dienst communicatie: tel. 03 760 90 31 SPECIMEN Meteropnemers van EANDIS zijn herkenbaar aan hun kledij, voertuig en legitimatiekaart: SPECIMEN Gas/elektriciteit: EANDIS OF CAS-VOS: tel. 078 35 35 34 Wateropname: - stadscentrum: Stedelijke waterdienst tel. 03 760 90 60 - deelgemeenten: VMW Oost-Vlaanderen tel. 09 240 91 11 SPECIMEN SPECIMEN SPECIMEN 9
Laat u niet verleiden door mooie verhaaltjes van huis-aan-huis verkopers: als iets te mooi klinkt om waar te zijn, dan is het meestal ook zo. Zeg bij enige twijfel dat u pas later zal beslissen. Kopen aan de deur moet immers altijd een weloverwogen beslissing zijn. Verkoop voor een goed doel binnen de grenzen van Sint-Niklaas moet vooraf bij de burgemeester zijn aangevraagd. Zelfs indien de nagestreefde doelen doorgaans prijzenswaardig zijn, is het raadzaam om na te gaan of de ingezamelde fondsen goed worden besteed. Enquêtes in overheidsopdracht: informeer naar de coördinaten van de opdrachtgever van de onderzoeksinstanties. Oplichters gebruiken allerlei smoesjes (bv. vraag om te drinken, gebruik van het toilet, ) om binnen te geraken en komen dikwijls zeer geloofwaardig over. Wees dus op uw hoede! Als onbekenden u vragen bij u thuis de dienst 100 of 101 te mogen bellen, zeg dan dat u dat zelf zal doen en sluit de deur. Telefoongebruik Laat degene die u opbelt altijd zichzelf eerst voorstellen. Als een onbekend persoon uw telefoonnummer vraagt, zeg dan dat u zelf eerst contact zal opnemen. Wees aandachtig voor herhaaldelijk verkeerd verbonden zijn. Spreek enkel een algemene boodschap in op uw antwoordapparaat. Vraag in de boodschap op uw voicemail om meer informatie dan enkel het telefoonnummer van de oproepen. Ook de naam en de reden van oproep zijn nuttig. Geef bij telefoonenquêtes geen informatie over geld, vakantieperiode enz. Leer de kleinkinderen in elk geval dat ze niet mogen zeggen dat ze alleen thuis zijn. Twijfelt u aan de bedoelingen van uw bezoeker? Houd de deur dicht en op slot. Vergeet niet dat het uw huis is! Vraag de persoon om telefonisch een afspraak te maken. Zorg dat er dan familie of vrienden aanwezig zijn. 10
WAT BIJ EEN ONGEVAL Wat bij een ongeval: Vul altijd zelf uw gedeelte van het Europese Aanrijdingsformulier in. Laat dit niet doen door de (te) vriendelijke tegenpartij. Laat u niet intimideren door de tegenpartij. Blijf kalm en verwittig desnoods de politie of vraag hulp van een omstaander. Verwittig bij een ongeval in het buitenland de bijstandsverlener van uw ziekenfonds of vakantieverzekering. Indien de tegenpartij direct na het ongeval wegrijdt, tracht de nummerplaat of een beschrijving van het voertuig/tegenpartij te onthouden. Wanneer er gekwetsten zijn of de tegenpartij betwist de feiten, verwittig de politie. Verwittig naderhand altijd uw verzekering. Meer informatie? Bij het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) kan u tal van folders opvragen. B.I.V.V Haachtsesteenweg 1405, 1130 Brussel tel. 02 244 15 11, www.bivv.be 11
MET GELD & BANKKAARTEN OMGAAN Josianne haalt op een avond geld af in de buitenautomaat in haar buurt. Omdat ze even aarzelt bij het afhalen, vraagt een vriendelijke vrouw haar of ze hulp nodig heeft. Josianne stemt in om haar code te laten intoetsen door deze vrouw. Onderweg naar huis beseft ze dat ze haar bankkaart niet uit de automaat gehaald heeft. Ze vermoedt dat de vriendelijke dame van bij de automaat haar bankkaart heeft meegenomen en realiseert zich dat deze vrouw ook haar code kent. 12 Helemaal in paniek belt ze haar dochter Nancy op. Gelukkig kent Nancy het nummer van Card Stop waarnaar je moet bellen om je rekening te blokkeren: 070 344 344. Josianne zorgt er via dit nummer voor dat niemand nog kan afhalen of betalen met haar kaart. In de toekomst zal Josianne beter opletten als iemand haar probeert af te leiden tijdens de geldafhaling. Bovendien zorgt ze ervoor dat niemand haar code te zien krijgt.
Tips om met geld en bankkaarten om te gaan: Wees alert voor mensen die u tijdens de geldafhaling aanspreken of u hierbij proberen te helpen. Dit kan een afl eidingsmanier zijn om uw kaart te ontvreemden. Slikt de geldautomaat zonder aanwijsbare reden uw kaart plots in, tik dan nooit opnieuw de pincode in om de kaart terug te krijgen, maar blokkeer direct de bankkaart door Card Stop te bellen op het telefoonnummer 070 344 344 of roep de bankbediende indien mogelijk. Bewaar uw code nooit samen met uw bankkaart. Schrijf ook nooit uw code op uw bankkaart en geef deze evenmin door aan iemand anders. Wanneer een bankautomaat uw kaart weigert, stap dan naar een andere automaat. Steek uw kaart niet terug in dezelfde automaat. Vermijd geld af te halen s avonds laat of op plaatsen waar niemand in de buurt is. Tik uw code in buiten het zicht van anderen en zorg ervoor dat niemand ziet wat u intikt. Stop uw geld en bankkaart onmiddellijk weg en liefst als u nog voor de automaat staat. Doe dit zowel aan de geldautomaat als bij betaling aan de terminal in de winkel! Wees extra voorzichtig bij het afhalen van geld aan een buitenautomaat. 13
VERKEER Guido is een echte wielerliefhebber. Van zodra het weer een beetje meezit, is hij op zijn fi ets terug te vinden. Hij hecht bij het uitvoeren van zijn hobby heel veel belang aan veiligheid. Hij maakt steeds oogcontact met automobilisten om er zeker van te zijn dat ze hem 14 gezien hebben. Hij draagt steeds zijn fi etshelm en een fl uorescerend vestje en zorgt ervoor dat zijn fi ets technisch in orde is. Tot slot is hij bij nat weer extra voorzichtig omdat de baan er op die momenten glad bij kan liggen.
Algemene tips met de wagen: Rijd nooit als u onder stress staat of erg moe bent. Ga jaarlijks langs bij de oogarts voor een uitgebreide test. Als u moet rijden, drinkt u niet. Maak afspraken over een BOB. Let op met geneesmiddelen achter het stuur. Bespreek met uw arts of u met de auto mag rijden bij het gebruik van bepaalde medicijnen. Houd altijd voldoende afstand tot uw voorligger. U moet een zijdelingse afstand van ten minste 1 m laten tussen uw voertuig en de voetganger. Het is verboden stil te staan en te parkeren op de rijbaan op minder dan 5 m van de aanvang en het einde van een fi etspad. Fietsers moeten immers zien en gezien worden. Algemene tips met de fiets: Maak zo veel mogelijk oogcontact met de andere weggebruikers. Als u oogcontact hebt, weet u zeker dat de andere weggebruiker u gezien heeft. Houd altijd rekening met de andere weggebruikers. Iedereen maakt wel eens een fout. Wees dus alert. Houd altijd rekening met de staat van het wegdek. Kasseien en wegmarkeringen zijn bij nat weer vaak glad. Een fi etshelm beschermt tegen hoofdletsels bij een eventuele val of botsing. Zorg dat uw fi ets technisch in orde is en dat u gezien wordt bij valavond of slecht weer (lichten, fl uo hesje). Hang geen boodschappen aan uw stuur, u kan uw evenwicht immers verliezen. Berg ze goed verdeeld op in de fi etstassen of zet ze op de bagagedrager. Maak gebruik van een eventueel fi etsopstelvak. U kan dan bij groen licht als eerste het kruispunt oprijden. Let op voor de dode hoek van een vrachtwagen. Indien u op de rijbaan fi etst en er is geen fi etspad, mag u met twee naast elkaar rijden, behalve wanneer het kruisen niet mogelijk is. Buiten de bebouwde kom moet u bovendien achter elkaar rijden bij het naderen van een voertuig, zodat dit kan voorbijsteken. Algemene tips te voet: Ook te voet moet u aandachtig blijven. Er is geen reden om uw hoorapparaat of bril thuis te laten als u op pad gaat. Stap altijd op het voetpad of de (verhoogde) berm. U hebt als voetganger voorrang op een zebrapad als u op het punt staat om over te steken of als u aan het oversteken bent. Voorrang betekent niet dat u blindelings mag oversteken! Bij gebrek aan een (begaanbare) berm stapt u op het fi etspad of op vrije parkeerzones. Let wel: geef hier voorrang aan de fi etser. Is er niets van dit alles, stap dan links op de rijbaan en achter elkaar. Zo ziet het verkeer u aankomen. Als het voetgangerslicht op rood springt terwijl u aan het oversteken bent, loopt u verder. Keer zeker niet hals over kop terug! Steek de straat recht over. Zo is de afstand het kortst en kan u het verkeer beter in het oog houden. Als er op minder dan 30 meter afstand een zebrapad ligt, dan gebruikt u dit. Als er geen zebrapad is, kiest u de plaats waar u gaat oversteken zorgvuldig uit. In bochten en tussen geparkeerde auto s ziet u bijvoorbeeld weinig en kan u ook niet gezien worden. Draag lichtgekleurde bovenkleding en/of lichtweerkaatsend materiaal (bv. refl ecterende armband) als u bij valavond of slecht weer gaat wandelen. Ook bij een zebrapad met verkeerslichten kijkt u best even of er geen auto s door het rood licht rijden alvorens over te steken bij groen licht. Ook voor afslaande auto s moet u opletten. 15
DIEFSTAL VAN/UIT VOERTUIGEN 16 Wanneer Erna na een ziekenhuisbezoek op de plaats komt waar haar fi ets stond, stelt ze vast dat haar fi ets verdwenen is. Dit is natuurlijk bijzonder vervelend, niet alleen omdat ze haar schoonbroer moet bellen om haar te komen halen maar vooral omdat ze haar vervoermiddel, waar ze zoveel gebruik van maakt, kwijt is. Erna doet aangifte bij de politie van de diefstal. Erna besluit dat dit haar geen tweede keer mag overkomen en treft hiervoor maatregelen: ze laat haar rijksregisternummer in haar nieuwe fi ets graveren, zodat zij kan opgespoord worden als haar fi ets ergens gevonden wordt. Ze gebruikt een fi etspas, waarin ze haar fi ets nauwkeurig beschrijft, zodat ze bij een volgende diefstal meer gedetailleerd haar voertuig kan beschrijven. Ze plaatst haar fi ets steeds in een fi etsstalling en maakt hem vast aan een vast voorwerp met een stevig slot.
Diefstal uit uw wagen: Parkeer uw wagen bij voorkeur in een garage of op een andere veilige plaats. Kies in ieder geval voor een niet afgelegen en goed verlichte parkeerplaats. Fietsdiefstal: Maak uw fi ets altijd vast, ook al laat u hem maar voor even alleen staan. Gebruik een degelijk slot. Bevestig hiermee het kader aan een vast voorwerp. Sluit uw wagen steeds zorgvuldig af: vergeet naast de portieren ook niet de ramen, het open dak en het kofferdeksel goed te sluiten. Dit is belangrijk want diefstal uit een niet afgesloten voertuig is volgens de verzekering geen diefstal. Als u de wagen verlaat, neem dan steeds de boorddocumenten mee want deze zijn geld waard voor autodieven. Verwijder steeds uw mobiele GPS en GPS-houder uit de wagen. Veeg ook de zuignapafdruk weg op de voorruit. Laat geen waardevolle voorwerpen zichtbaar achter in de auto. Wat u niet kan meenemen, legt u best in de koffer vooraleer u vertrekt. Indien niets waardevols aanwezig is in het voertuig, toon dit: laat het handschoenkastje, open. Laat niets achter in uw fi etstassen of op de bagagedrager. Verwijder alle toebehoren zoals fi etspomp, fi etscomputers, afneembare verlichting, drinkbus,... Maak waar mogelijk gebruik van de fi etsenstallingen. Bewaakte stallingen zijn een goede garantie tegen diefstal. Laat uw rijksregisternummer in uw fi ets graveren. Dit is een unieke code, die de politie in staat stelt om uw naam en adres op te sporen. Graveren is gratis en u kan hiervoor dagelijks terecht bij het fi etspunt De Versnelling aan het NMBS station in Sint-Niklaas. Slechts weinig mensen kunnen hun fi ets goed beschrijven. Gebruik daarom een fi etspas. Vul de fi etspas goed in en houd deze zorgvuldig bij. Ondanks alle voorzorgen toch slachtoffer geworden van diefstal uit of van uw wagen? Doe zo snel mogelijk aangifte bij een politiedienst. Doe bij diefstal steeds aangifte bij de lokale politie. 17
BRANDPREVENTIE Romain heeft als kind ooit een brand meegemaakt, veroorzaakt door kaarsjes in de kerstboom. Sindsdien is hij bijzonder voorzichtig om een brand in zijn woning te vermijden. Na het tv-kijken schakelt hij het toestel volledig uit met de knop op de tv. Nooit zal hij een frietketel of een warm strijkijzer alleen achterlaten. Als 18 opa kijkt hij er streng op toe dat zijn kleinkinderen niet met aanstekers of lucifers spelen. Wanneer hij kaarsjes brandt, zorgt hij voor vuurvrije kaarsenhouders. Hij reinigt regelmatig de fi lter van de dampkap. Op die manier zorgt Romain ervoor dat hij de ellende uit zijn kinderjaren nooit meer opnieuw zal moeten beleven.
Algemene tips: Laat kinderen niet spelen met aanstekers, lucifers of kaarsen. Laat kinderen nooit alleen bij het keukenfornuis. Plaats meubelen, gordijnen, tapijten niet te dicht bij uw kachel, open haard, keukenfornuis of andere warmtebronnen. Droog ook geen was boven een kachel of straalkachel. Rook nooit in bed. Gebruik nooit beschadigde elektriciteitskabels en gebruik zo weinig mogelijk verlengsnoeren. Overlaad nooit elektrische stekkerdozen. Leg geen elektriciteitssnoeren onder het tapijt. Laat sommige ingeschakelde toestellen (frietketel, strijkijzer, ) nooit zonder toezicht achter. Een ingeschakelde tv brengt warmte voort: zorg voor voldoende ventilatie rond de tv en gebruik uw tv niet om boeken, vazen, op te plaatsen. Schakel na het kijken de tv uit met de aan/uit schakelaar. Het toestel staat nog aan als alleen de afstandsbediening is gebruikt. Draai bij een lek van propaan, butaan of aardgas onmiddellijk de kraan dicht en verlucht de kamer. Bij een gasreuk moeten vonken vermeden worden, dus het is best geen elektrische toestellen en verlichting in- of uit te schakelen. Zet geen kaarsen in de buurt van brandbaar materiaal zoals gordijnen of in de kerstboom en gebruik onbrandbare kaarsenhouders Schuif bij vlam in de pan een deksel over de pan en draai het gas uit. Nooit water gebruiken of met de pan lopen. Reinig regelmatig de fi lter van de dampkap, zodat geen vetresten aanwezig zijn. Ventileer goed bij gebruik van vluchtige schoonmaak-, plak- en oplosmiddelen en rook niet. Vul de brander van fondue- en gourmetstellen niet in de nabijheid van vuur. Vul pas bij als deze helemaal is afgekoeld. Houd halogeenverlichting, in verband met warmteproductie, uit de buurt van brandbaar materiaal en schakel deze uit bij uw afwezigheid. Bewaar licht ontvlambare producten (benzine,...) liefst buitenshuis en zeker nooit in een kelder. De meeste dampen van deze producten zijn immers zwaarder dan lucht en kunnen dus niet naar buiten. Plaats bij gebruik van flessengas de fl es rechtop; gebruik goede slangen en klemmen; vernieuw de gasslang tenminste elke twee jaar; vul de fles niet bij een LPG-station en zorg voor een goede ventilatie. U kan een forfaitair bedrag belastingsvermindering krijgen als u investeert in brandveiligheid. Raadpleeg de procedure op www.besafe.be of vraag de folder aan bij de lokale brandweer. 19
CO: DE STILLE MOORDENAAR 20 Gerard komt op een zondagmiddag thuis van zijn wekelijks cafébezoekje en treft zijn vrouw Anna bewusteloos aan op de vloer. Gelukkig heeft hij de week ervoor een tv-reportage rond CO-vergiftiging bekeken en heeft hij de refl ex om alle ramen en deuren open te trekken. Als Anna langzamerhand bijkomt, brengt hij haar naar buiten en verwittigt hij de hulpdiensten. In het ziekenhuis blijkt dat Anna inderdaad slachtoffer geworden is van het gevaarlijke gas CO of koolstofmonoxide. Het onderzoek van de woning wijst uit dat de afvoer van verbrandingsstoffen van de kachel onvoldoende was. Gerard en Anna beslissen om centrale verwarming te installeren. Dit is niet goedkoop, maar ze kunnen een premie van het stadsbestuur krijgen voor deze werkzaamheden. Bovendien zijn Gerard en Anna van mening dat hun veiligheid belangrijker is dan het geld dat ze hieraan besteden.
Wat is CO? Hoe kan u een CO-vergiftiging voorkomen? CO of koolstofmonoxide is een giftig kleurloos en reukloos gas. Dit wil zeggen dat u het gas niet kan zien of ruiken. Dat maakt het precies zo gevaarlijk. Typische verschijnselen bij een CO-vergiftiging zijn hoofdpijn, braakneigingen, duizeligheid, bewusteloosheid of erger. Elk jaar sterven in België ongeveer 50 mensen door CO-vergiftiging en worden er meer dan 2000 personen in het ziekenhuis opgenomen door een teveel aan CO in hun lichaam. Tussen november en april vinden de meeste ongevallen plaats. 40% van de slachtoffers zijn 60-plussers. Bij een verbrandingsproces komt er CO vrij. Als er niet genoeg zuurstof aanwezig is in de ruimte, stijgt de hoeveelheid vrijgekomen CO tot een gevaarlijk peil. Indien u iemand aantreft van wie u vermoedt dat hij/ zij een CO-vergiftiging opliep, brengt u deze persoon zo snel mogelijk naar buiten. Lukt dat niet, dan zet u alle ramen en deuren open. Vervolgens verwittigt u de hulpdiensten. U kan ervoor zorgen dat alles wat met verbranding te maken heeft in uw huis in orde is. Een goede afvoer van verbrandingsgassen: controleer of de schoorsteen in goede staat is en laat uw schouw minstens één maal per jaar vegen. Voldoende onderhoud: laat de verbrandingstoestellen één maal per jaar controleren door een vakman. Genoeg frisse lucht: verlucht de kamer vaak genoeg, zodat er geen opstapeling van verbrandingsgassen ontstaat. Juist gebruik van het toestel: laat ieder toestel plaatsen door een vakman. Het stadsbestuur biedt een premie aan voor het uitvoeren van werken aan de woning ter voorkoming van CO-vergiftiging. Meer info? Woonwinkel Parkstraat 10, 9100 Sint-Niklaas tel. 03 780 91 99 21
De meeste ongevallen gebeuren thuis. Het is dus bijzonder belangrijk steeds stevige schoenen te dragen in huis en niet op pantoffels of kousenvoeten rond te lopen. Op die manier kan u mmers het risico op een valpartij verkleinen. VALPREVENTIE 22 Marie en Lilianne zijn dol op kleine tapijtjes in hun woning. Op een dag glijdt Lilianne uit op één van deze tapijtjes en breekt een heup. Als Lilianne na een lange revalidatie terug op de been is, beslissen zij en Marie om hun leefomgeving een stuk veiliger te maken. Zo halen zij bijna alle matjes weg, alleen de mooiste laten ze liggen, maar beveiligen ze met antislip. Vroeger liepen ze in huis op slippers of kousenvoeten, nu kopen ze zich stevig schoeisel voor binnen. In de badkamer bevestigen zij handgrepen bij het bad én het toilet. Ze ruimen vaker op zodat er geen boeken of andere voorwerpen op de grond of op de trap liggen. Een extra leuning zorgt voor meer veiligheid op de trap.
Tips om vallen te voorkomen: In de badkamer Leg een antislipmatje voor en in het bad of in de douche. Een douchecel is beter dan een bad. Heeft u toch een bad? Plaats een aantal handgrepen zodat u gemakkelijker in en uit het bad kan. Ook in een douchecel is een handgreep geen overbodige luxe. Zorg voor voldoende verluchting. Nieuwe vloer in de badkamer? Vermijd een gladde tegel zodat u niet kan uitglijden wanneer de vloer nat is. In de woonkamer Laat voldoende ruimte tussen de meubelen. Glazen tafeltjes en breekbare voorwerpen kunnen de gevolgen van een valpartij nog erger maken. Ruim zoveel mogelijk op en laat zo weinig mogelijk op de vloer achter. Een naaidoos, een tijdschrift,. op de grond naast de zetel, vormen hindernissen als je opstaat. Op de trappen Leuningen aan beide zijden van de trap zijn erg veilig. Geef gladde traptreden een antislipstreep. Zorg ervoor dat een traptapijt goed bevestigd is. Duid de laatste traptrede goed aan. Leg geen matje onderaan de trap. Het kan wegschuiven en er zo voor zorgen dat u uw evenwicht verliest. Laat niks op de trap achter, ook geen boeken of een paar schoenen. In de keuken Frituurpannen of potten met hete vloeistoffen zoals soep, zet u best niet op de grond. Plaats ze in of op het aanrecht. Laat geen laden en kasten openstaan. Veel gebruikt materiaal bergt u op in kasten die gemakkelijk bereikbaar zijn, zodat niet telkens een opstapje nodig is. Verlichting Zorg voor voldoende en aangepaste verlichting. Een nachtlampje in een stopcontact in de slaapkamer en de gang is aanbevolen. Vloeren en tapijten Werk losliggende kabels en snoeren op de grond weg. Omkrullende hoeken kunnen u doen struikelen. Leg ze vast onder een poot van een kast. Bevestig een antisliplaag onder uw tapijt. In de slaapkamer Neem rustig de tijd om evenwicht te behouden wanneer u uit uw bed of uit uw stoel komt. Uw bloeddruk krijgt dan de tijd om zich aan te passen. Garage / Bergplaats Laat geen gereedschap rondslingeren. Gebruik een stabiel en stevig stapelrek om alles op te bergen. Verwijder olie en vet op de vloer. Strooi er desnoods zand of zaagsel over om beter te kunnen opruimen. Wees voorzichtig met trapladders. Zorg dat ze volledig openstaan en de veiligheidsklep vastgemaakt wordt. Tuin De koer en de paden in de tuin moeten regelmatig worden schoongemaakt. Natte bladeren, mos, ijs of sneeuw vormen zeer hoge risico s op een valpartij. Op een regenput en een beerput liggen stevige deksels. Indien om een of andere reden deze putten moeten worden geopend, zet dan een duidelijk signaal, zodat iedereen verwittigd is. 23
De brochure Senioren en veiligheid is een uitgave van het stadsbestuur. Dit is de eerste editie met een oplage van 5.000 exemplaren. De teksten zijn bijgewerkt tot januari 2011. Met dank aan: Politiezone Meetjesland Centrum, Tieltsesteenweg 18, 9900 Eeklo FOD Binnenlandse Zaken, Algemene Directie Veiligheid en Preventie, Directie Lokale Integrale Veiligheid, Waterloolaan 76-1000 Brussel voor de fi nanciële middelen.