Onthaalbrochure Neonatologie Vroedkundig diensthoofd: Lien Hermans Medisch diensthoofd: dr. Miet Jamers Tel. 011 826 284 mensen zorgen mensen voor zorgen mensen voor mensen
Beste ouder, De geboorte van je baby geeft je leven een andere wending. Je gaat een intense periode van geluk en blijdschap tegemoet. Doordat je kindje werd opgenomen op de prematurenafdeling van ons ziekenhuis, kan dit ook een moeilijke periode voor je zijn, met veel onzekerheden en vooral veel vragen. Met deze brochure willen we voor jou en je partner alvast enkele praktische vragen beantwoorden. Ons deskundig team zal jullie tijdens het verblijf verder opvangen en met raad en daad bijstaan. Je baby is een jongen of een meisje. Maar omdat het vlotter leest, gebruiken wij in deze brochure telkens hij. 2 3
Waar verblijft mijn kindje? De kinderarts besliste dat je baby tijdelijk op onze afdeling wordt opgenomen. Hiervoor zijn verschillende redenen mogelijk: de baby werd prematuur geboren (zwangerschapsduur < 36 weken), hij heeft een te laag geboortegewicht (< 2500 g), de baby heeft een moeizame start gekend na de geboorte en dient wat intensiever in de gaten te worden gehouden, hij heeft een aangeboren afwijking die extra zorg vraagt (bv. hartafwijking). We voorzien voor elke baby aangepaste zorg en bewaking. Baby s met een geboortegewicht onder de 1900 gram worden in de couveuse gelegd met een aangepaste temperatuur en vochtigheidsgraad. Weegt je baby tussen 1900 gram en 2100 gram, dan krijgt hij een verwarmd bedje. Vanaf een gewicht van 2100 gram is er minder gevaar voor onderkoeling en kan je baby in een gewoon bedje slapen. Er werken 3 kinderartsen op de afdeling: Dr. Luc Vandenbossche Dr. Miet Jamers Dr. Jos Christens Dr. Suzanne Gal Zij bezoeken dagelijks hun kleine patiëntjes, meestal in de loop van de voormiddag, en beantwoorden met plezier je vragen. Wil je graag op een ander tijdstip de kinderarts spreken? Dan regel je best een gesprek op afspraak via de verpleeg- of vroedkundige van de dienst. Ook de verpleeg- of vroedkundige is uiteraard steeds bereid om je te informeren over de vorderingen van je kindje. Op de afdeling neonatologie werkt een team van pediatrische verpleegkundigen en vroedkundigen. Ze werken in een ploegensysteem met 3 shiften, zo zijn er dus 3 verschillende verpleeg- of vroedkundigen per dag. Je zal dus tijdens het verblijf met een groot aantal van hen kennismaken. Alle baby s die op onze afdeling verblijven dragen een sensor rond het handje of het voetje. Deze sensor registreert continu het hartritme en het zuurstofgehalte van je baby. Als één van beide te laag zakt of te hoog is, wordt er een alarm geactiveerd. Dit is te horen op de afdeling zelf, maar ook op de draagbare telefoon van de dienstdoende verpleeg- of vroedkundige. Zo wordt je kindje altijd nauwkeurig in de gaten gehouden. Wanneer je s nachts wakker ligt en piekert over hoe het met je kindje gaat, aarzel dan niet om even telefonisch te informeren bij de nachtverpleeg- of vroedkundige. Het telefoonnummer vind je verderop in de brochure. Je kan ook overdag op dit nummer terecht om te horen of je kindje zalig slaapt. Bezoekregeling Ouders zijn dag en nacht welkom. Voor hen is er geen beperking. Wie zorgt voor mijn kindje? Op onze afdeling werken heel wat mensen in verschillende functies. De artsen verstrekken de medische informatie over de toestand van je kindje. Alleen aan de ouders mogen zij informatie doorgeven. Broertjes en zusjes jonger dan 12 jaar kunnen wekelijks kort op bezoek komen binnen in de afdeling neonatologie. Aan het raam van de afdeling neonatologie zijn broer en zus natuurlijk dagelijks welkom. Andere kinderen zijn niet toegelaten op onze afdeling. 4 5
Familie en vrienden...... kunnen op bezoek komen tussen 19 en 19.30 uur. Telkens 1 bezoeker onder begeleiding van een ouder, met een beperking van 4 personen per bezoekmoment. Wat kan ik voor mijn kindje doen? Voor de ouders is een heel belangrijke taak weggelegd. Je kindje geniet immers van je aanwezigheid, van je strelingen en je vertrouwde stemgeluid. Bezoek je kindje regelmatig en profiteer van deze momenten om elkaar beter te leren kennen. Bezoekers komen best niet tijdens de voedings- en verzorgingsuren om baby s rust te garanderen. Wie ziek of verkouden is of onlangs in contact geweest is met zieke kinderen, komt niet op bezoek. Baby s op neonatologie zijn vatbaar voor infecties: daarom vragen we dat bezoekers je kindje niet vastnemen of aanraken. Soms ondergaat je baby een onderzoek of doet zich een probleem voor met één van de andere baby s tijdens het bezoek. Dan stellen we het bezoek even uit. Wij rekenen op je begrip hiervoor. Wij rekenen ook op de discretie van de ouders en hun bezoekers en appreciëren dat zij zich enkel om hun eigen kindje bekommeren. Hygiëne Onze afdeling leeft zeer streng een aantal hygiënische regels na, om infecties te vermijden. We vragen dat je onze voorschriften opvolgt voor je op de afdeling binnengaat. Doe je jas uit (het is er warm!). Verwijder handjuwelen, armbanden en horloge. Je krijgt een persoonlijk kastje toegewezen waar je je spullen veilig kunt achterlaten. Was zorgvuldig je handen en voorarmen met de desinfecterende zeep en ontsmet ze daarna met ontsmettende gel. Niet de hoeveelheid zeep is van belang, wel de duur van het wassen. Bij verkoudheid draag je best een mondmasker. Verzorging/badje Naast het geven van de voeding, betrekt de verpleeg- of vroedkundige je ook bij de verdere zorg voor je kindje. De eerste keer krijg je hulp bij het verluieren. Nadien mag je dit zelf doen. Dagelijks neemt de verpleeg- of vroedkundige de temperatuur van je baby. Zij dient ook medicatie en/of vitamines toe. Kan mama niet meteen op bezoek komen na de bevalling? Wij maken graag een mooie foto van de baby voor op de kamer. Je kunt ook een wegwerpfototoestel bij je kindje laten liggen, zodat wij tijdens de verzorging of op andere momenten foto s kunnen nemen van je kleintje. Je mag ook één knuffelbeest of -doekje meebrengen (klein, zacht, wasbaar), kleertjes van thuis, tekeningen van broer of zus, Zo maak je het toch een beetje thuis en knus voor je baby. Aanvankelijk wast de verpleeg- of vroedkundige je kindje. Eens je baby stabieler is mag je dat zelf doen. Tijdens een demonstratiebadje krijg je uitleg en wordt getoond waarop je best let bij de verzorging van je baby. Om een erg droge babyhuid te voorkomen, wassen we je kindje niet dagelijks in bad. Meestal gaat hij om de twee dagen in bad. De andere dag wordt hij enkel opgefrist. 6 7
Aanrakingen Naarmate je kindje stabieler en sterker wordt, betrekken we je meer bij de verzorging. Als ouder ben je de enige vaste verzorger van je kindje en kan je rustig de tijd nemen voor prettige contacten. Elke zachte vorm van fysiek contact is immers bevorderlijk voor de optimale verdere ontwikkeling van je kindje. Enkele tips Leg je handen op het hoofdje of buikje van je baby. Wieg je kindje zacht in de armen. Praat er zacht tegen of zing een liedje. Voor een nog intiemer contact met je baby kan je de kangoeroe-methode toepassen. De kangoeroe-methode Bij de kangoeroe-methode ligt de baby naakt op zijn buikje op de blote borst van mama of papa. De baby draagt enkel een luier en jij draagt het best kleding die vooraan makkelijk open kan. Zorg voor extra persoonlijke hygiëne! Doe dit wel in overleg met de dienstdoende verpleeg- of vroedkundige. Voeding Borstvoeding Moedermelk is de beste voeding voor elke baby, ook als hij te vroeg geboren is. Indien je baby stabiel is, voldoende gewicht heeft en jij als moeder in staat bent om je kindje aan te leggen, dan kan je gewoon borstvoeding geven. Soms drinkt je baby onvoldoende aan de borst. Je kan dan nakolven en deze afgekolfde moedermelk extra geven met een bekertje (cupvoeding). Een kolftoestel krijg je op de dienst. Na ontslag uit de materniteit kan je een toestel huren via de zorgwinkels van het ziekenfonds of via de apotheek. Aangeraden is om tenminste 6 keer per dag moedermelk te kolven, om de melkproductie op peil te houden. Als je ontslagen bent, wordt de afgekolfde moedermelk liefst zo vers mogelijk gegeven. Hiertoe kan je de afgekolfde melk best koel bewaren en meebrengen om zo weinig mogelijk voedingsstoffen verloren te laten gaan. Als je te veel hebt, kan je deze moedermelk invriezen en bewaren om later te geven. Je kindje zal aanvankelijk wat tijd nodig hebben om zich aan te passen en comfortabel te liggen. Maar na enkele minuten gaat het regelmatiger en dieper ademen. Monitoring en saturatiemeting kunnen behouden blijven. Het kangoeroën gebeurt best in intieme sfeer. Daar de afdeling niet erg groot is, maak je hiervoor best afspraken met de verpleeg- of vroedkundige. Houd ook steeds rekening met de toestand van de andere kindjes op de afdeling en de drukte hieromtrent. Dank voor je begrip hiervoor. Kleding Vaak wordt je kindje de eerste dagen met enkel een pampertje aan in de couveuse gelegd. Op deze manier kan de verpleeg- of vroedkundige hem beter observeren (kleur, ademhalingsbewegingen, ). Als baby s toestand gestabiliseerd is of wanneer hij op een verwarmd bedje of in een gewoon babybedje verblijft, mag hij kleertjes van thuis aandoen. De dienstdoende verpleeg- of vroedkundige zal je tijdig zeggen wat je best meebrengt. Flesvoeding Info over borstvoeding vind je in de brochure Borstvoeding van Kind en Gezin. Richtlijnen i.v.m. afkolven vind je in een aparte brochure die je kan vragen op de dienst neonatologie. Je mag je kindje zelf een flesje geven als hij meer dan 1800 g weegt. hij stabiel is. hij vlot drinkt. hij geen andere speciale zorgen nodig heeft. Bij flesvoeding kan je onderstaand schema volgen, afhankelijk van het aantal voedingen dat je kindje nodig heeft: 8 voedingen: 2 uur, 5 uur, 8 uur, 11 uur, 14 uur, 17 uur, 20 uur, 23 uur 7 voedingen: 0.30 uur, 4.30 uur, 8.30 uur, 11.30 uur, 14.30 uur, 17.30 uur, 20.30 uur 6 voedingen: 6 uur, 10 uur, 13 uur, 16 uur, 19 uur, 22 uur 8 9
Baby s die in de couveuse verblijven, maar stabiel genoeg zijn, worden 1 tot 2 keer per dag uit de couveuse gehaald voor de voeding of om te kangoeroeën bij mama of papa. Als baby s toestand nog niet stabiel genoeg is, wordt hij in de couveuse gevoed. Het voeden van een prematuur is niet altijd evident. Daarom is het mogelijk dat de verpleeg- of vroedkundige het flesje aan je kindje geeft of eventueel van jullie overneemt. Dit wil zeggen dat je baby het nog wat moeilijk heeft met zuigen, slikken en/of ademhalen. Hij moet nog een beetje aansterken en dan gaan jullie de voeding zelf kunnen geven, zonder hulp! Rooming-in: bijna naar huis! Als je baby verblijft op de dienst neonatologie, wen je niet zo gemakkelijk aan het dagen nachtritme van je baby. Om je toch die kans te geven, kan je gebruik maken van rooming in. Dat betekent dat je, enkele dagen voor je baby mee naar huis mag, in het ziekenhuis blijft logeren. Dit kan zowel voor de mama als voor de partner. Je baby blijft dan bij je op de kamer. Meestal duurt de rooming in maximaal 3 tot 4 dagen. De verzorging van je baby doe je volledig zelf, voor zover dat mogelijk is. Zo ben je na het verblijf in de rooming in echt klaar om naar huis te gaan. Natuurlijk mag je steeds beroep doen op de verpleeg- of vroedkundige om nog wat handige tips te vragen of om hier en daar nog wat bij te sturen. Hoe lang moet mijn kindje nog blijven? Als je kindje ongeveer 2300 g weegt, een leeftijd heeft van meer dan 36 zwangerschapsweken en er daarbuiten geen andere problemen meer zijn, mag je kindje mee naar huis. De behandelende arts informeert je tijdig over het naderende ontslag. Bij ontslag overloopt de kinderarts nog eens de praktische zaken voor thuis (voeding, medicatie, nazorg, vervolgcontroles). Wat breng je mee om je baby mee naar huis te nemen? reiswieg of maxi-cosi kleertjes en eventueel een mutsje dekentje om je baby te beschermen tegen koude en tocht eventueel een koeltas om opgespaarde flesjes moedermelk te vervoeren Monitoring Gedurende je verblijf op de rooming in kamer krijgt je baby een apnoemonitor. Die registreert de ademhaling van je baby., Als de monitor een alarm geeft, moet je de verpleeg- of vroedkundige verwittigen door op de patiëntenbel te drukken. De monitor geeft geen alarm op de telefoon van de vroedvrouw De monitor wordt met een sensor op het buikje van je baby bevestigd. De verpleeg- of vroedkundige verplaatst de sensor om de 2 dagen bij het badje. Zo gebruik je de apnoe-monitor: Steek de sensor (blauw kabeltje) in de apnoeverklikker. Zet de monitor aan: druk de RESET-toets en de ON-toets gelijktijdig in gedurende 20 seconden. Je hoort geen piep -signaal. Wel gaat een groen lampje branden bij elke geregistreerde ademhaling. Uitzetten van de monitor (vb. tijdens de voeding): houd de OFF-knop even ingedrukt tot je een pieptoon hoort. Nu kan je het blauwe kabeltje uit de monitor halen. Faciliteiten Onze rooming in kamer beschikt over een TV en een koelkast, en er is internetaansluiting. Een internetinlogcode kan je vragen aan de onthaalbalie. Er is in de rooming in kamer geen toilet en douche. Je kunt het toilet naast kamer 106 10 11
gebruiken en douchen kan in de doucheruimte bij de ingang van het verloskwartier. De verpleeg- of vroedkundige wijst je de weg. Werking thermostaat Rechts langs de deur vind je de thermostaat. Deze laat je best op auto staan voor een aangename warmte. Als je de ruimte toch graag meer wilt verwarmen, mag de thermostaat met de draaiknop bediend worden. Bezoekregeling in de rooming in Tijdens je verblijf in de rooming in laten we geen bezoek toe, zodat je in alle rust kan wennen aan het ritme met je baby. Broertjes en zusjes zijn natuurlijk wel altijd welkom. Kostprijs overnachting/maaltijden Een overnachting zonder maaltijden is gratis. Een overnachting met ontbijt kost 9 euro per persoon per nacht. Je kunt ook kiezen om 3 maaltijden per dag te nemen. Dan rekenen we 20 euro per persoon per nacht aan. Je kunt je keuze doorgeven aan de verpleeg- of vroedkundige. Het ziekenfonds betaalt deze kosten niet terug. Eindelijk thuis De eerste dagen thuis zijn meestal een beetje onwennig. Een baby krijgen betekent namelijk een grote verandering in je dagritme en je ganse omgeving. Enkele gouden tips: Probeer in het begin het bezoek thuis te beperken. Zorg voor voldoende rust; zowel mama als baby hebben die nodig! Besteed aandacht aan gezonde en gevarieerde voeding. Haal eventueel hulp in huis om te koken, de was en de plas te doen en de andere kinderen te entertainen. Maak het niet te warm in huis, een kamertemperatuur van 21 C overdag en 18 C s nachts is voldoende. Kleed je baby niet te warm aan. Stop je baby onder met een lakentje en dekentje en niet met een donsdeken. Leg baby op de rug te slapen, nooit in buikligging. Rook niet in de aanwezigheid van de baby, noch in ruimten waar de baby soms verblijft. Wandelen doe je best bij mooi en droog weer. Snuffelneus: reinig het neusje goed en spoel regelmatig door met fysiologisch water. Ontbijtbuffet We serveren het ontbijt niet op de kamer, maar in buffetvorm in de patiëntenkeuken tegenover kamer 107. Je kunt er terecht van 8 tot 10 uur. De overige maaltijden serveren we op de kamer. Je kunt natuurlijk ook gaan eten in het bezoekerscafetaria (niveau 0) of het personeelsrestaurant (niveau -1). In de patiëntenkeuken kan je steeds terecht voor koffie of thee. Als je na het lezen van deze brochure nog vragen hebt, kan je terecht bij de verpleeg- of vroedkundige van de afdeling. Wij wensen je een aangenaam verblijf en een goede thuiskomst! 12 13
Praktische info Administratie Geboorteaangifte Hoewel je kindje te vroeg geboren is, dien je toch binnen de 15 dagen de geboorte aan te geven. Niet vergeten, want na die termijn wordt het een omslachtige procedure. Administratieve inschrijving Als mama naar huis mag, en baby blijft nog even op onze afdeling, dan moet je hem inschrijven aan de receptie in de inkomhal. De receptioniste maakt hiervoor het nodige in orde. Verlenging van moederschapsrust bij de ziekenhuisopname van pasgeborenen Wordt een pasgeborene langer dan 7 dagen opgenomen vanaf de dag van de geboorte, dan verlengt de moederschapsrust met het aantal opnamedagen die de eerste 7 dagen overschrijdt. De aanvraag tot verlenging moet je indienen bij het ziekenfonds en bij je werkgever voor het einde van het postnatale verlof. Een attest met de gegevens van de opnameperiode kan je bekomen bij de behandelende kinderarts. Parkeren Als mama ontslagen is uit de materniteit, en je kindje verblijft nog op de afdeling neonatologie, mag je gratis parkeren op de bezoekersparking als je je kindje bezoekt. Daartoe mag je aan het onthaal een weekabonnement vragen. GSM-gebruik Schakel op de afdeling steeds uw GSM-toestel uit om geen storing van de medische apparatuur te veroorzaken. Nuttige telefoonnummers & adressen Afdeling neonatologie: 011 826 284 Materniteit: 011 826 280 of 011 826 281 www.vvoc.be: VVOC is een vereniging voor ouders van couveuzekinderen. www.kindengezin.be: handige website met tips voor jonge ouders. 14 15
Versie: 20 april 2015 16 Mariaziekenhuis vzw Maesensveld 1 3900 Overpelt Tel. +32 11 826 000 Fax +32 11 826 001 info@mariaziekenhuis.be www.mariaziekenhuis.be