Historiek van het Eurocorps De oorsprong De oprichting van het Eurocorps kan als het logisch gevolg gezien worden van het Elysée Verdrag ondertekend op 22 januari 1963 (door President de Gaulle en Kanselier Adenauer). Met dit verdrag, bedoeld om de verzoening tussen Frankrijk en Duitsland te verstevigen, hebben de twee landen zich verplicht om samen te werken in het domein van defensie. Naast nauwer politiek overleg tussen beide landen, leidde dit verdrag tot uitwisseling van personeel van de verschillende machten en tot samenwerking in de defensie-industrie. 24 jaar later, in 1987, besloten President Mitterrand en Kanselier Kohl de militaire samenwerking tussen Frankrijk en Duitsland verder uit te bouwen. Zij kondigden de oprichting van een Frans-Duitse Veiligheids- en Defensieraad aan die tot de oprichting van de Frans-Duitse Brigade leidde in 1989. Deze grote eenheid, gevormd door Franse en Duitse eenheden, is operationeel sinds oktober 1991. Op 14 oktober 1991 informeerden beide staatshoofden de President van de Europese Raad in een gezamenlijke brief dat zij hun militaire samenwerking wilden versterken. Hiermee startten zij het proces dat zou leiden tot de oprichting van een Europees Legerkorps open voor deelneming door WEU-lidstaten. Op 22 mei 1992, gedurende de La Rochelle Top werd het gezamenlijke Rapport van de Franse en Duitse Ministers van Landsverdediging ondertekend; François Mitterrand en Helmut Kohl richtten formeel het Eurocorps op. Enkele weken later, in juli, installeerde zich een voorlopige Staf in Straatsburg teneinde het Eurocorps Hoofdkwartier op te bouwen. Taken & wisselwerking Op 19 juni 1992 bepaalde de Petersberg Verklaring van de West Europese Unie de rol van de WEU als defensiepijler van de Europese Unie en de verschillende taken (of "Petersberg taken") die onder WEUverantwoordelijkheid (nu: EU verantwoordelijkheid) uitgevoerd konden worden. Eén jaar later in Rome, op 19 mei 1993, besloten de lidstaten om het Eurocorps voor de WEU beschikbaar te maken. Op 21 januari 1993, bepaalde de SACEUR Overeenkomst de wisselwerking tussen de NAVO en het Eurocorps. Deze overeenkomst bepaalt de mogelijke opdrachten van het Eurocorps in de NAVO, de planningsbevoegdheden, de inzet van het
Eurocorps onder NAVO bevel alsook de relaties tussen de NAVO bevelhebbers en de Bevelvoerende Generaal van het Eurocorps in vredestijd. Een succesverhaal Het Frans-Duitse initiatief wekte snel de interesse van andere landen. Dit was in het bijzonder het geval voor België dat zijn eenheden wenste te integreren in een legerkorps. Het zocht naar een manier om zijn steun aan de Europese verdedigingsen veiligheidsidentiteit te demonstreren, en tegelijkertijd zijn solidariteit binnen de NAVO verder te bewaren. Gezien het Eurocorps een dergelijke mogelijkheid aanbood, trad België toe op 25 juni 1993. De eerste Bevelvoerende Generaal van het Eurocorps, Luitenant Generaal Helmut Willmann, werd op 1 oktober 1993 aangeduid als bevelhebber. De oprichtingsplechtigheid greep plaats te Straatsburg op 5 november 1993. Zij werd voorgezeten door de Ministers van Landsverdediging van de eerste drie deelnemende landen (Frankrijk, Duitsland en België). Spanje trad tot het Eurocorps toe op 1 juli 1994, en werd de vierde lidstaat. Van grote symbolische waarde voor het Eurocorps en de Europese geschiedenis was de deelname van het Eurocorps aan de Militaire Parade tijdens de Franse Nationale Feestdag op 14 juli 1994 wanneer Eurocorps soldaten op de "Champs Elysées" in het centrum van Parijs marcheerden. Eén week later op 21 juli 1994 defileerde het Eurocorps in Brussel tijdens de Belgische Nationale Feestdag. Luxemburg trad op 7 mei 1996 tot het Eurocorps toe en werd de vijfde lidstaat. Oefeningen en operaties Sinds 1993 werden verscheidene oefeningen uitgevoerd om de beschikbaarheid en de operationele capaciteit van het Eurocorps te verhogen. Deelneming aan meerdere NAVO-oefeningen bracht het Eurocorps dichter bij de NAVO. De eerste echte opdracht startte in 1998 toen 470 militairen van het Eurocorps HK he t SFOR Hoofdkwartier versterkten in Bosnië-Herzegovina tijdens vier opeenvolgende contingenten. Zij maakten tot 37% van dit NAVO HK uit. Op 28 januari 2000, nog geen twee jaar later, vertrouwde de Noord Atlantische Raad het Eurocorps HK en zijn bevelhebber de oprichting toe van de kern van het KFOR Hoofdkwartier in Kosovo. Van maart tot oktober 2000 vormden 350 Eurocorps soldaten de kern van het KFOR-3 hoofdkwartier in Pristina en Skopje. Bij de terugkeer werden de verwezenlijkingen van het Eurocorps HK tijdens KFOR gehuldigd gedurende een formele plechtigheid (17 oktober 2000) te Straatsburg, bijgewoond door de Ministers van Landsverdediging van de lidstaten of hun
vertegenwoordigers, Dr. Kouchner Speciale Vertegenwoordiger van de (VN) Secretaris-generaal in Kosovo, en autoriteiten uit Straatsburg. Een jaar later controleerde het HK Eurocorps zijn intussen aangenomen structuur tijdens de oefening COBRA 01, die op grote interesse van politieke en militaire instituten kon rekenen. Herstructurering van het Eurocorps Ondertussen werden belangrijke beslissingen getroffen betreffende de Europese Veiligheids- en Verdedigingspolitiek. Deze beslissingen hebben de rol en de structuur van het Eurocorps beïnvloed. Op 29 mei 1999, tijdens de Frans-Duitse top in Toulouse, werd voorgesteld het Eurocorps ter beschikking te stellen van de Europese Unie voor crisis reactie operaties. De andere lidstaten gingen hiermee akkoord en verklaarden dit formeel tijdens de Europese Top in Keulen (3-4 juni 1999). Tijdens deze top besloot de EU haar capaciteiten te versterken en een crisis reactie strijdmacht op te bouwen. Dit werd bevestigd tijdens de Helsinki Top (december 1999). Ongeveer op hetzelfde tijdstip, tijdens een vergadering in Luxemburg, besloten de Eurocorpslidstaten het Eurocorps om te vormen tot een "Rapid Reaction Corps" beschikbaar voor de Europese Unie en het Atlantisch Bondgenootschap. Na een gedetailleerde studie werd met de omvorming gestart op 5 juni 2001. Nog in april 2001hebben de lidstaten van het Eurocorps het legerkorps aangeboden aan de NAVO als een "NATO Rapid Deployable Corps Headquarters." In 2002 inspecteerde de NAVO in verschillende fasen de nieuwe capaciteiten en de operationele gereedheid van het hoofdkwartier. De Oefening COMMON EFFORT was het beslissende keerpunt in dit evaluatieproces. Op het einde van deze oefening werd het Eurocorps voor de "NATO high readiness force" certificatie aanbevolen. Het Eurocorps opent zijn deuren Een van de criteria voor de certificatie als een High Readiness Force (Land) hoofdkwartier bepaalt dat het hoofdkwartier open moet staan voor deelname van alle NAVO lidstaten. Spanje, op dat tijdstip voorzitter van het gemeenschappelijke comité, nodigde alle NAVO-leden en ook al de lidstaten van de Europese unie uit om personeel te integreren in de Staf van het HK Eurocorps of om een verbindingsofficier te zenden. Hiervoor tekenden de kadernaties een nieuwe technische overeenkomst met SACEUR op 03 september 2002. De NAVO lidstaten: Griekenland (sinds 03 Sep 2002), Polen (sinds 07 Jan 2003) en Turkije (sinds 03 Sep 2002) integreerden personeel in de Staf van het HK Eurocorps.
Op 25 februari 2003 ondertekenden de lidstaat van de Europese Unie; Oostenrijk een technische overeenkomst. Onmiddellijk nadien vervoegden een Oostenrijkse officier de Staf. Onder de NAVO vlag In het begin van 2004 werd het HK Eurocorps belast door de Noord-Atlantische Raad het bevel over te nemen van de NAVO opdracht ISAF in Afghanistan. Vanaf augustus 2004 tot februari 2005, vormden ongeveer 450 militairen van het Eurocorps de kern van het HK ISAF in Kaboel, met een belangrijke verantwoordelijkheid zoals de wederopbouw en het ontwikkelingsproces van Afghanistan. Het zesde mandaat ISAF werd gegeven aan een Europese eenheid, het HK Eurokorps, een prototype van een potentiële Europese defensie. 8000 militairen (vanaf 17 januari 2005), zeelieden en piloten uit 36 naties maakten deel uit van ISAF. 16 maart 2005 werd het einde van de opdracht ISAF VI gevierd tijdens een officiële ceremonie in Straatsburg. Ondertussen belastte de Noord-Atlantische Raad het HK Eurokorps met het bevel over de Landcomponent van Reactie Strijdkracht van de NAVO 7 (NRF7) vanaf 1 juli 2006 tot 31 december 2006. Intensieve opleidingen en voorbereidingen leiden het HK Eurokorps naar de trainingsgebieden in Bitche (Frankrijk) en in Wildflecken (Duitsland). Gedurende juni 2006 vond de succesvolle operationele capaciteitstest plaats tijdens de NAVO oefening "Steadfast Jaguar" op de Kaapverdische Eilanden in de Atlantische Oceaan, gevolgd door een zes maanden durende stand-by periode. Europese Unie en het verdrag van Straatsburg Op 5 mei 2008 gaf de Spaanse Luitenant Generaal Pedro Pitarch, bevelvoerder Eurocorps, voor de eerste keer een toespraak aan de Europese parlementsleden in het Europese Parlement in Brussel. Hij onderstreepte het belang van de Europese Defensie voor de ontwikkeling van het concept Reinforced Cooperation and Permanent Structured Cooperation in het verdrag van Lissabon. Op 5 juni 2008 keurden het Europese Parlement een motie goed (500 stemmen voor; 106 tegen en 36 onthoudingen), die voorstelde om het Eurocorps onder permanent bevel van de Europese Unie te plaatsen.
In november 2008 in het oefenterrein van Mourmelon voerde het HK Eurocorps zijn oefening Common Effort 08" uit; training, planning en controle van een crisisbeheer operatie onder het bevel van de Europese Unie. Meer dan 2000 soldaten uit 20 verschillende naties namen aan deze oefening deel. Op 26 februari 2009 trad het geratificeerde verdrag van Straatsburg officieel in voege, waardoor het HK Eurocorps een legale entiteit werd en de enige Europese militaire eenheid die exclusief onderwerp is van een international verdrag. Ondertussen op 19 februari 2009 keurde het Europese parlement voor een tweede keer een resolutie goed (482 stemmen voor, 111 tegen en 55 onthoudingen) waarin voorgesteld wordt de capaciteiten van het Eurocorps te vergroten om de kerneenheid te vormen van een 60.000 man sterke eenheid in dienst van de Europese Unie. In mei 2009 namen 600 soldaten van het HK Eurocorps op het oefenterrein van Wildflecken deel aan de gemeenschappelijke oefening European Endeavour 09 als het commando van de landcomponent. Het gezamenlijke doel was het plannen, uitvoeren en evalueren van een oefening in een gezamenlijk en gecombineerd EU crisisbeheer. Het oefenen van zowel land, zee en luchtstrijdkrachten en speciale operaties onder het bevel van het Duitse Response Force Operations Command uit Ulm (Duitsland). Opnieuw NAVO Response Force (NRF) In november 2009 werd tijdens de oefening Common Tenacity 09 in Wildflecken gestart met de interne voorbereiding van de NRF certificatie. Dit was de eerste steen voor de daaropvolgende certificatie gedurende oefening Brilliant Ledger 10 in maart 2010 in Valdahon (Frankrijk). 1.300 soldaten uit 18 naties namen hieraan deel waaronder de Frans-Duitse Brigade, Eurocorps belangrijkste ondergeschikte eenheid gedurende NRF15. HK Eurocorps onderging een Combat Readiness Evaluation, uitgevoerd door het NAVO commando uit Heidelberg en behaalde de onderscheiding: excellent. Op 25 maart 2010 rapporteerde de bevelvoerende generaal van het Eurocorps, Luitenant Generaal Hans-Lothar Domröse, het Eurocorps en het pakket landtroepen gevechtsklaar voor NRF15. Oefening Steadfast Juncture 10 in mei 2010 leverde het oefenraam voor de certificatie van het gezamenlijke commando. Het volledige NRF contingent nam deel aan deze gezamenlijke en gecombineerde oefening op verschillende locaties en werd geleid door het Joint Force Command Brunssum. Het belang van deze oefening lag in het coördineren in een gezamenlijk gevoerde operatie en op het operationele bevelsniveau. HK Eurocorps nam hieraan deel met zijn commandopost en 600 soldaten in het oefenkamp van Valdahon. Van 1 juli tot 31 december 2010 voerde het HK Eurocorps de bereidheidfase NRF15 uit, klaar om als landcomponent ingezet te worden. Vertaling: OF3 (BEL) HAEGDORENS Hans (Persofficier Eurocorps: 2001-2004, 2007-2012)