Songwriting for dummies. een inleiding voor de toekomstige songsmit
|
|
- Simona van der Wolf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Songwriting for dummies een inleiding voor de toekomstige songsmit
2 Inhoud Inleiding Inspiratie Harmonische structuren Melodie en Vorm Het optreden
3 Inleiding Songwriting, of in gewoon Hollands, liedjes schrijven, kun je dat leren? Ja, natuurlijk. Of jouw songs goed genoeg zijn voor een platencontract of voor uitverkochte zalen is een tweede. Belangrijk is dat je overtuigd bent van jezelf. Denk maar eens aan Phoebe uit de komische serie Friends. Ook zij was een overtuigde songschrijver en trad regelmatig op in de stamkroeg van de vrienden; en met succes. Ze kon geen gitaar spelen, alleen vals zingen, de teksten sloegen nergens op en haar lijfspreuk was: hoe korter hoe beter. Maar ze geloofde in zichzelf. Nu is natuurlijk wel goed om enige zelfkennis te hebben. Als je dyslexie hebt, moet je geen nieuwslezer willen worden. Maar als je ergens niet zo goed in bent, maar je doet het wel met plezier, waarom zou het dan laten? Zelfs Ringo Starr heeft een paar liedjes in zijn Beatlestijd geschreven, die op de plaat zijn verschenen. En dat tussen twee van beste hedendaagse componisten van onze tijd. Muziek is kunst. Met muziek wil je een gevoel uitdrukken, een emotie overbrengen, een verhaal vertellen. Aan de slag dus Wat heb je nodig? Volgens sommigen is muziektheorie niet nodig om muziek te schrijven. Maar het is wel handig. Enige kennis van akkoordstructuren en toonladders zijn goede gereedschappen, evenals kennis van melodische en ritmische structuren. Maar de theorie moet geen dwangbuis worden: op elke regel zijn uitzonderingen. Hoe ga je beginnen? Dat hangt er van af. Je kunt beginnen met het maken van de tekst. Zorg wel voor tekstregels die ongeveer dezelfde lengte hebben. Let wel: ongeveer. Forceer niets, met het ritme kun je uiteraard alle kanten op. Een rijmschema is ook wel handig, maar niet noodzakelijk. Een veel gebruikt rijmschema is ABCB. Complexere rijmschema s klinken meestal interessanter. Je kunt ook een bestaande tekst gebruiken. Zoek daarvoor in dichtbundels. Neem liever geen bestaande songteksten, want dan word je beïnvloedt door de muziek. Je kunt ook beginnen met een harmonisch schema. Zie daarvoor de stencils Harmonische structuren. Speel de akkoorden met een bepaald ritme en probeer daar een ritmische lijn bij te rappen. Als dat gelukt is probeer je dit ritme te zingen (la la la la la) op basis van de tonen van de akkoorden. Muziek is herhaling met variaties. Dus de ene regel zing je met de hogere noten, de tweede met de lagere noten. Etc. Als er iets acceptabels uitgekomen is, verzin je de tekst. Harmonie Heel veel (pop)muziek is gemaakt met drie akkoorden. Veel (pop)muziek met twee akkoorden en een paar songs met slechts een akkoord. Probeer niet zoveel mogelijk akkoorden in je song te persen. Wel kan je af en toe susakkoorden of septiemakkoorden in te voegen. Moduleren kan ook. Couplet in C, refrein in F. De drie akkoorden kan je ook verfraaien als je af en toe een andere trap gebruikt. In plaats in eindigen op de I, eindig je dan op VI. (zie: Harmonische structuren)
4 Ritme en tempo Uiteraard moet het tempo van jouw song passen bij de emotie van de tekst. Ook het ritme moet daar bij passen. Onnodig te zeggen dat opgewekte, vrolijke teksten een wat sneller tempo en een wat drukker ritme nodig hebben. Ga in ieder geval uit van een tweedelige maatsoort en een ritme in achtsten. Een shuffle-ritme? Moet je leuk vinden. Zestienden feel? Kan, maar moeilijk te spelen. Luister voor inspiratie naar de voorbeelden die je in Logic kan laden. Vorm De gebruikelijke vorm van een song is: intro-couplet-(couplet)-refrein-coupletrefrein-brug-(couplet)-refrein-refrein-coda. Maar: een refrein is niet persé nodig; een voor-refrein (pre-chorus) kan je gebruiken om de spanning op te bouwen voor het echte refrein. Intro: vaak dezelfde akkoorden als het couplet. Refrein: dezelfde akkoorden als couplet, maar soms met andere volgorde. Soms met toevoeging van een vierde akkoord. Of met twee nieuwe akkoorden. Brug: nieuwe akkoorden of een of twee akkoord (geen I!!) Coda: fade-out van het refrein of de brugakkoorden of.. Arrangement Natuurlijk ben je geheel vrij in het gebruiken van instrumenten en klanken. Slagwerk, bijvoorbeeld kun je ook weglaten. Een song met alleen piano of gitaar en zang is natuurlijk ook toegestaan. Hou de volgende regels in de gaten: De ritme-sectie (bas en drums) vullen elkaar qua ritme aan. Het basdrumritme en de bas zijn vaak gelijk aan elkaar. Als je gitaar en toetsen wil gebruiken, zorg dan dat ze niet hetzelfde ritme spelen. Gebruik synthesizers als kleuring: lange noten (strings, orgel), brassklanken als echo op de melodie, tweede stem (instrumentaal), effecten. Vocals: een tweede stem in refrein. Percussie: ritmische aanvulling in refrein (beatring), ritmische aanvulling in couplet (cabasa, koebel), effecten (barchime, triangel). Writersblock Je begint met volle moed, maar op een gegeven moment zit je vast. De tekst wil maar niet af, dat akkoordenschema is wel leuk, maar op een gegeven moment wordt het saai. De melodie wil maar niet lukken. Probeer dan iets anders; probeer andere akkoorden, probeer een ander ritme, luister naar vergelijkbare muziek (beter goed gejat dan slecht bedacht), ga naar je muziekleraar om je over het dode punt te helpen, ga naar buiten, doe dingen, laat je inspireren door anderen; kortom: geen paniek!! En een song is af als je niets meer te melden hebt. Copyrights Wanneer je een liedje geschreven hebt, bezit je het intellectuele eigendomsrecht ervan. Niemand mag jouw idee kopiëren. Jouw song kan je beschermen via de Buma-Stemra maar en goedkopere manier is het vastleggen bij de Belastingdienst.
5 Inspiratie Luisteren Maar dan echt. Niet alleen als consument die het geluid lekker over je heen laat waaien. Vooral ook als nieuwsgierige songschrijver: Wat gebeurt er allemaal? Hoe loopt het akkoordenschema? Schrijf maar eens op. Wat is de vorm? Blijft het laddereigen? Wordt er gemoduleerd? Wat doet de melodie? Bijzondere intervallen? Ritmiek? Groove? Sound? Arrangement? Wat zegt de tekst? Zoek maar op. Vogel het maar uit. Melodie Wees bewust van een melodie. De melodie is en blijft het belangrijkste aspect in de muziek. (wat fluit je onbewust als je op de bus staat te wachten? De akkoorden? De tekst? Dat bedoel ik. Waarom proberen bands als The Red Hot Chilli Peppers na een stapel CD's volgerapt te hebben toch langzaamaan maar eens melodietje te zingen? Als hip-hop vandaag de dag rules, waarom is dan zo ongeveer ieder Stevie Wonder thema inmiddels gebruikt om raps 'op te vrolijken'? ) Melodie dus. Veelal ontstaan popsongs vanuit een akkoordenschema. Maar bedenk dat de akkoorden de melodie moeten 'dragen' en mogen ze geen 'dwangbuis' voor de melodie vormen. Probeer ook eens vanuit de melodie te werken en vervolgens akkoorden erbij te zoeken. Verzin voor je tekstregels eens verschillende melodieën. We zijn snel geneigd om de primaire akkoordtonen -grondtoon-terts-kwint - als eerste bouwstenen voor een melodie te nemen - ze worden ons letterlijk aangereikt vanuit het akkoord. Maar probeer ook de 2/9 de 4/11 of de 6 eens in te zetten. We gebruiken dat soort noten wel gemakkelijk om akkoorden te kleuren maar niet zo snel als wezenlijke noot in onze melodie. Ze kunnen echter heel erg helpen de melodie een eigen karakter te geven. Een eigen identiteit. Beter goed gejat dan slecht bedacht Neem een cd die je echt te gek vindt en breng je favoriete stukken op deze manier maar eens in kaart. Wat is het songidee - schema - melodie - de basisstructuur - waar begint de aankleding, het arrangement, de inkleuring door de verschillende instrumenten? Luister naar veel verschillende dingen - oogkleppen weg. Ook hier geldt weer dat de 'Echte Groten' zeer breed georiënteerd zijn. Zij zijn vaak uitstekend op de hoogte van muzikale stijlen die je in eerste instantie helemaal niet associeert met de muziek die ze zelf maken.. Probeer een bepaalde regelmaat in je schrijverij aan te brengen - Ik weet het: inspiratie etc. maar het is wel degelijk zo dat de meeste mensen gewoon aan de slag moeten. Om een goede gitarist te worden zul je uren moeten spelen. Waarom zou dat voor een songschrijver anders zijn? Natuurlijk heb je wel eens een geniale inval onder de douche - in de trein - op de fiets enz. Maar neem van mij aan dat de meeste bruikbare ideeën zich pas voordoen als je de situatie schept, waarin het opborrelen van een bruikbare vondst ook de kans krijgt. Als je een vis wilt vangen, zul je in ieder geval naar de waterkant moeten gaan en een lijntje uitgooien. Het kost tijd - veel tijd. Net zo min als je eerste gitaarakkoorden geweldig zullen klinken zal dat het geval zijn met je eerste songs. Van schrijven léér je schrijven.
6 Vallen en opstaan Wees kritisch op alle punten. Geef je zelf een gerichte opdracht. Vaak heeft iemand twee of drie aardige songs maar lijkt de rest van zijn repertoire wel weer heel erg op elkaar. Iedereen heeft zijn lievelingsakkoorden, -riffs, -toonsoort - tempo etc. Gooi dat eens drastisch om. Pak een song van iemand anders waarvan je bv hoort: hé, dat ritme gebruik ik nooit! Ga daar dan vervolgens eens van uit! Ongeacht wat er uit komt - het zal in elk geval ritmisch anders zijn dan wat je al hebt. Probeer via allerlei verschillende situaties tot een song te komen. Oefenen Oefen op je instrument, los van het songschrijven. Het kan geen kwaad om goed gitaar/piano te spelen. Verstop je niet achter het "ik speel beroerd, maar goed genoeg om songs te schrijven" argument. Dat vervolgens niet meteen ieder nieuw geleerd akkoord in je laatste song hoeft voor te komen is hopelijk vanzelfsprekend. Visie dus: wat wél en wat níet. Wees voorzichtig met het aan elkaar plakken van verschillende ideeën. De beste songs hebben een 'ideeboog' die van begin tot einde loopt. Uitkijken dus met het drastisch omgooien van tempo en maatsoorten. Liever te kort dan te lang Veel songs zijn domweg te lang. Wat wil je zeggen of bereiken met je song en lukt dat? Wat voor gevoel moet het teweeg brengen bij de luisteraar? Hoe pak je je publiek vast? Hoe hou je ze vast tot het einde van je song? Neem je song op en luister net zo kritisch als naar je laatst gekochte/gebrande(?) CD. Als je door je knutselruimte wandelt terwijl je nieuweling uit je Ipod klinkt, krijg je een totaal ander beeld dan wanneer je al spelende het resultaat beoordeelt. Als je al wel een aardig akkoordenschema hebt maar nog geen duidelijke melodie en/of tekst, speel dan ook dan het opgenomen schema eens af en probeer zonder instrument in de hand tot een melodie te komen. Tien tegen een dat je tot iets anders komt dan wanneer je dat met de gitaar in de hand doet. Schrijf je in het Engels - laat je teksten nakijken bij iemand die de taal echt goed beheerst. Bij voorkeur iemand die van huis uit Engelstalig is. De fouten zitten vaak niet bij dat ene woord waar je inderdaad al niet zo zeker was maar op punten waar je geen enkel probleem vermoedde. Schijnbaar eenvoudige zinnetjes die toch net een beetje anders moeten lopen om er de spruitjeslucht van af te halen. Probeer je te amuseren - schrijf ook niet alleen over ellendige dingen. Zeker als je zingt: Vind je eigen stem - niks zo pijnlijk als al die Anouk / Tori Amos / Björk / Radiohead / Jeff Buckley 'wannabees' Ten slotte: laat je niet intimideren door enorme verhalen en lijsten met tips - lees 't door en misschien gaat links of rechts een lampje branden...
7 Harmonische structuren In de westerse populaire muziek is een song of compositie (meestal) gebouwd op een logische harmonische structuur. Dat komt de herkenbaarheid ten goede en het is makkelijker/logischer om een goede melodie te maken. Ook als een melodie het uitgangspunt is, zul je terecht komen op een logische harmonische lijn. Grotere composities die veel verschillende harmonieën bevatten zijn optelsommen van kleinere logische harmonische structuren. Als je 1000 songs uit de lichte muziek gaat analyseren, blijkt dat ze maar op zo n 10 tot 15 harmonische (+ ev. variaties) structuren gebaseerd zijn. We gaan uit van een diatonisch format. Dat wil zeggen: de harmonieën zijn gebaseerd op één toonsoort. De toonsoort C (majeur) levert dus de volgende akkoorden op: I C: c-e-g II Dm: d-f-a III Em: e-g-b IV F: f-a-c V G: g-b-d VI Am: a-c-e VII Bdim: b-d-f (dim is verminderd, dus een verminderde kwint) NB: alle voorbeelden worden in de toonsoort C genoteerd. Uiteraard zijn de andere toonsoorten op dezelfde manier te berekenen. Variaties zijn uiteraard mogelijk: zo kan je, bijvoorbeeld het Dm akkoord best majeur laten klinken, als het past in je compositie. Hetzelfde is uiteraard mogelijk met een mineur toonsoort. Majeur De belangrijkste harmonie (akkoord) is de tonica (I), daarna de dominant (V) en de subdominant (IV). Heel veel songs zijn gebaseerd op deze 3 akkoorden; zo ook het bluesschema. Een bluesschema bestaat in zijn oorspronkelijke vorm uit 12 maten in de volgende volgorde: I I I I een variatie: I IV7 I I7 IV IV I I IV IV I I V IV I I V7 IV7 I V7 De 7 is een toegevoegde 7e toon (klein septiem) aan de basis drieklank. Dus bijvoorbeeld: C (c-e-g), C7 (c-e-g-bes) Zo zijn er nog vele variaties, niet alleen in gebruikte akkoorden maar ook in lengte. De rock n roll bijvoorbeeld gebruikt (veelal) dezelfde akkoorden in de gegeven volgorde maar met een andere lengte (10 of 16 maten).
8 Een tweede veel voorkomende structuur is: I VI IV V in C: of een variatie: I VI V IV in C: Denk er aan: de VI (het akkoord op de 6 e trap vanaf de tonica) is een mineur akkoord. Je ziet: de tonica, dominant en subdominant blijven toonaangevend: de VI wordt hier gebruikt als draaipunt. De VI wordt ook wel gebruikt als vervanger van de tonica. Een structuur die hier op lijkt is: I VI II V in C: Waarbij de II (mineur) een soort dominant is voor de V (dé dominant). De II kan ook in majeur (7) gebruikt worden. Je kan ook de andere bastonen gebruiken dan de grondtoon, bijvoorbeeld: I V/5bas I/3bas IV V in C: of I V/3bas IV/3bas V in C: Beginnen met I, V of IV en eindigen op I. basis: I I IV I in C: V IV I I uitstapje: I III VI IV in C: V IV I I Gebruik eens i.p.v. III de verlaagde III majeur. in C: Tot zover de harmonische structuren die gebaseerd zijn op I, IV en V. Moet je altijd met de tonica beginnen? Nee, want met dit schema zijn ook heel veel songs geschreven: II V I (VI) in C: De VI hoeft niet, maar kan als variatie leuk zijn. Of de laatste regel van het bluesschema: V IV I I in C: Heel veel popmuziek is dus gebaseerd de I, IV, V structuur. Met twee akkoorden kun je ook prima muziek maken, bijvoorbeeld I, IV of I, V. Maar andere mogelijkheden zijn er ook: I, VIIb (=verlaagd) of I, VIb. Zo kun je combinaties maken als: I VIIb V in C: I VIb V in C:
9 Een enkele keer is er gesproken over een septiem als toegevoegde toon. Bijna altijd kun je een septiem (7) aan de dominant V toevoegen en ook heel vaak de subdominant IV. Hoeft niet, maar maakt het wel smeuïger. Mineur Voor mineur geldt hetzelfde als voor majeur wat betreft de I, IV en V. Dat levert dus de volgende akkoorden op in C I Cm: c-es-g II Dm: d-f-as (is een verminderd akkoord) III Es: es-g-bes IV Fm: f-as-c V Gm: g-bes-d VI As: as-c-es VII Bes: bes-d-f De structuren die hierboven staan zijn voor mineur op exact dezelfde wijze te berekenen, maar wanneer gebruik je dan mineur? Dat hangt af van jouw gemoedsrust of jouw tekst. Wil je de muziek melancholisch of droevig laten klinken, gebruik dan mineur. Het tempo is dan waarschijnlijk ook langzamer. Toch zijn er mineurstructuren die up tempo gespeeld kunnen worden en helemaal niet droevig klinken, als je het tempo maar hoog houdt, zoals: I(m) III IV(m) IV(m) in C: variatie: Im7 III IV(m) IV(m) in C: Zo zijn er meer combinaties mogelijk; probeer maar uit! Alternatief: In mineur wordt vaak de dominant V als majeur gebruikt omdat je dan de leidtoon voor de tonica kan gebruiken (melodisch mineur). Klinkt beter. Combinatie Als je een akkoordenschema bedacht hebt of als ie past bij jouw melodie, probeer dan wat variatie er in aan te brengen. Probeer in ieder geval het couplet te variëren met het refrein. De sequens: I VI IV V7 in C: VI(m) IV II(m) III7majeur De tweede regel is een soort sequens van de eerste regel. Een echte sequens wordt het als je gaat moduleren naar de VI. De VI wordt dan I. In C wordt het dan: C Am F G7 A F#m D E7 Bekend voorbeeld: The continuing story of Bungalow Bill van de Beatles. C G7 C Fm C Fm G7 A E7 A Dm A Dm E7
10 Andere fraaie akkoordencombinaties: Hello Goodbye De basisstructuren: F C G7 Am en C Am7 Em7 Am en C Am7 Em7 Bb Dat levert, met wat kunst en vliegwerk het volgende fraaie nummer op: F C G7 Am G7 Am G7 G C/g 2/4F/g C C/b Am7 Em7 F Ab C C/b Am7 Em7 F Bb C Je ziet, de Beatles waren zeer creatief in combineren van akkoorden en het gebruik van maatwisselingen en onregelmatige zinlengten. De F met een G in de bas (F/g) is eigenlijk een G11 akkoord, maar dit is wel zo makkelijk. Of Honey Pie: G G Eb E 1)A7 D7 G Eb D7 : 2)A7 D7 G F# F Em F#m7 G G7 Dm7 G7 C E7 Am D7 C D7 G G Eb E A7 A7(-5) D7 G Eb D7 G Maar we hebben het hier wel over het summum van de popmuziek, muziek uit de zestiger jaren die nog steeds een inspiratiebron vormt voor vele hedendaagse muzikanten. Tot slot: de gulden regel van muziek componeren is: Beter goed gejat dan slecht bedacht. Met andere woorden: luister naar bestaande muziek en laat je inspireren.
11 Melodie en Vorm Melodie Een melodie is, naar haar uiterlijke vorm, een ritmisch en veelal ook metrisch, geordende reeks intervallen. Welke componenten kunnen in een melodie aanwezig zijn. We kunnen ze splitsen in twee groepen, nl: De primaire - het toongeslacht of de toonsoort Majeur, mineur of een van de middeleeuwse modi. - de tonica-ligging Hoe beweegt de melodie zich ten opzichte van de tonica of grondtoon. 1: authentiek: tussen de tonica en octaaf erboven (dominant in het midden) 2: plagaal: tussen de dominant eronder tot de dominant erboven (tonica in het midden) Vermenging van beide typen komt uiteraard veel voor, vooral als de omvang het octaaf overstijgt. - Intervalloop Het gebruik van intervallen: secundes worden het meest gebruikt, daarna tertsen, vervolgens kwarten. Kwinten of hoger worden veel minder gebruikt. Melodische hoogtepunten: het hoogtepunt ligt bij het slot, bij het begin of aan begin en eind met een dieptepunt in het midden. - Ritmiek Een melodie krijgt kracht als er ritmische stuwing achter zit. Een melodie met alleen maar gelijke toonwaarden is oninteressant. Bij een gezongen melodie wordt het ritme van de melodie beïnvloed door het tekstritme. Het ritme bedient zich spanningen en ontspanningen, van climaxen en anticlimaxen. - Metrum en tempo Maat is de indeling van de tijd in delen van gelijke tijdsduur De delen worden geordend in groepjes van twee, drie en meer die vervolgens weer onderverdeeld worden. Uit deze ordening ontstaan de maatsoorten. Klinkend onderscheiden de maatsoorten zich van elkaar door accenten. De eerste tel krijgt een versterking en een verbreding. Dus een 2/4 e maat geeft aan een melodie een hoekig, scherp gezicht (gehoor). Een 3/4 e maat geeft gratie en een golvend, zwevend gevoel. De samengestelde maten (4/4 en meer) geven weer een ander karakter. Het tempo (de snelheid waarmee de tijdsdelen elkaar opvolgen) houdt nauw verband met het karakter van de melodie. De inhoud van de tekst van een gezongen melodie is mede beslissend voor het tempo. - Motiefbouw De motieven (een onlosmakelijk verband tussen groepjes van tonen) vormen de melodie. De meest elementaire vorm is de opeenvolging van twee tonen: van een licht maatdeel naar een zwaar maatdeel (dit heet een ritmische monade=ondeelbare eenheid). Een motief bestaat in de meeste gevallen uit meer tonen; is het zware maatdeel onderverdeeld noemt men het motief zwak of vrouwelijk, is dit niet het geval dan heet het sterk of mannelijk. Tenslotte mag een motief (de noten zijn toch onlosmakelijk met elkaar verbonden) zich over twee of misschien wel drie maten uitstrekken. In vocale melodieën richt de motiefbouw zich naar de zinsbouw van de tekst. De spannings- en steunpunten van de motieven volgen de woordaccenten De secundaire - Toonsoort Door sommigen wordt aan de klankkleur van een toonsoort grote waarde toegekend. Albert Schweitzer spreekt in zijn analyse van Bachs Mattheus Passion over de tragische toonsoort B mineur. C mineur zou een pathetische toonsoort zijn en Es majeur een heroïsche. Maar dat heeft meer te maken met een bekende compositie die in die toonsoort geschreven is.
12 In ons geval bepalen we de toonsoort naar het bereik van de zangstem of instrument en de bekwaamheid met het spelen van toonsoorten met veel voortekening. - Omvang en timbre De omvang van een melodie wordt bepaald door de intervalwijdte tussen de laagste en de hoogste toon van de melodie. De creativiteit van de componist bepaalt natuurlijk de omvang, maar er moet wel rekening gehouden worden met de mogelijkheden van de stem of het instrument. Ook het timbre (klankkleur) van stem of instrument heeft invloed op het karakter van een melodie. - Articulatie Articulatie is een voordrachtsmiddel. Zij bepaalt het karakter van een melodie door middel van accenten, het staccato, portato of legato spelen van noten en eventuele versieringen. Uiteraard bepaalt het tekstritme voor een groot deel de articulatie van de melodie. - Harmonische kleuring De functie van begeleidende akkoorden is tweeledig. Zij verdiepen en versterken de spanning van de melodie met hun kleuring en daarnaast ondersteunen en verduidelijken zij met hun ritmiek het karakter van de melodie. De keuze is wederom aan de componist. Eenvoudige drieklanken of akkoorden met toegevoegde tonen, een laddereigen mineurakkoord majeur maken of andersom. De akkoorden met rustige halve noten begeleiden of met drukke arpeggio bewegingen. Aan het fenomeen melodie zitten dus vele aspecten die allemaal op elkaar ingrijpen. Vaak is zo n aspect volkomen vanzelfsprekend. Een aspect als articulatie gaat eigenlijk vanzelf omdat de tekst daarom vraagt. Echter, over aspecten als toonsoort en omvang dient wel degelijk nagedacht te worden. Het motief Het componeren van melodieën kun je op verschillende manieren benaderen. Op basis van de harmonie (akkoordenreeks), op basis van het ritme, op basis van een tekst (als het een song moet worden) of puur op basis van een melodisch gegeven. Meestal zal het gaan om een combinatie. Melodieën zijn opgebouwd uit verschillende onderdelen. Het kleinste onderdeel is het motief. Motieven zijn de bouwstenen van een melodie. voorbeeld Een motief kun je vervolgens verwerken: herhalen op de zelfde toonhoogte of hoger dan wel lager. voorbeeld Een motief kun je ook variëren: in ritme, in toonhoogte, omkeren, van achter naar voren, verlengen of verkorten of combinaties daarvan. voorbeeld
13 Een tweede motief bedenken dat contrasterend is van het eerste. voorbeeld Hoe bedenk je een motief. Een paar voorbeelden Uitgaande van de harmonie. Schema C Am Uitgaande van de tekst: feel me De noot voor het woord feel is lang, want anders is de aanraking wel erg kort; het woord me is kort. Uitgaande van een ritme Een melodie bouwen met motieven Er zijn vele manieren om een muzikale zin te maken. Weer een paar voorbeelden. Dit is een klassiek voorbeeld: 1 motief, een herhaling, een variatie en een 2 e motief dat contrasterend is. Nog een voorbeeld.
14 Vaak is dus motiefherhaling (al dan niet met variaties) een prima manier om een muzikale zin te maken. Zorg wel voor een contrasterend motief, anders dreigt het saai te worden. Ritmische variaties of verlenging/verkorting van een motief hangen ook vaak af van het tekstritme. Een volledige muzikale zin bestaat uit een voorzin en een nazin, waarbij de zinsdelen in principe een zelfde ritmische structuur hebben. Meestal heeft de voorzin een stijgende tendens en de nazin een dalende of andersom. De voorzin eindigt meestal op de dominant of op een toon uit het dominantakkoord. De nazin eindigt weer op de tonica. Uiteraard wordt van dit basisprincipe driftig afgeweken. Ook het aantal maten per zinsdeel mag afwijken. Vorm In zeer veel popsongs wordt de eendelige liedvorm gehanteerd. Deze vorm bestaat uit een volledige zin. Deze wordt bijvoorbeeld vier keer herhaald (met wisselende tekst) en een couplet is geboren. Voor het refrein wordt vervolgens een tweede (contrasterende) volzin gebruikt. De tweedelige liedvorm bestaat uit twee muzikale volzinnen, waarbij de eerste zin vaak ook afsluit op de dominant of een toon uit het dominantakkoord. De tweede zin eindigt wel op de tonica. De driedelige liedvorm bestaat uit drie zinnen waarbij de derde zin hetzelfde is als de eerste maar eindigt op de tonica. We spreken hier over een A-B-A vorm. Een zeer gebruikelijke vorm is de A-B-A-Coda vorm, waarbij het Coda (lett. staart) een aangehangen slot is en dient ter afronding. Vaak een herhaling van het laatste zinsdeel of een variatie daarvan. Voor een songschrijver is nog van belang de Rondo vorm. Het Rondo thema (een volzin of groep van volzinnen) keert steeds terug na een tweede zin of groep van zinnen. Het Rondo thema wordt ook wel Refrein genoemd. In de klassieke muziek werd begonnen en geëindigd met het Rondo thema; in de popmuziek komt het refrein meestal na een of twee coupletten. In principe is het refrein een contrasterende zin of groep van zinnen ten opzichte van het couplet. Vaak wordt in popsongs nog een derde muzikale zin gebruikt: de brug. Een veelgebruikte vorm in de popmuziek: Intro (akkoorden of een (deel van) muzikale zin uit het couplet of refrein) Couplet (een, twee of drie muzikale zinnen) Couplet (herhaling) Refrein (een nieuwe, contrasterende zin of zinnen) Couplet Refrein Brug (een derde, contrasterende muzikale zin) Couplet Refrein Refrein Coda (herhaling van een zinsdeel of akkoorden uit couplet of refrein)
15 Het optreden Dit hoofdstuk uit de cursus Songwriting for Dummies heeft weinig met het songschrijven zelf te maken. Maar uiteindelijk wil je jouw songs aan een publiek laten horen. De volgende tips geven je wellicht wat ondersteuning. Voorbereiding Zorg dat je goed voorbereid bent. Leer je teksten uit je hoofd. Leer de muziek uit je hoofd. Leer de nummers zó goed te spelen/zingen, dat je concentratie over hebt om wat aan presentatie te doen. "Kunst is lijden!" Zorg dat je presentatie niet verstoord wordt door in je in koffer naar een ander plectrum te gaan zoeken of een andere snaar, een capo, etc. Zorg dat je microfoonsnoer niet zodanig in de knoop zit, dat je niet kunt lopen. Gulden regel voor het behoud van jacksnoeren: geen knopen!! Ga zo mogelijk een keer kijken waar je moet optreden. Dan kun je de opstelling, de beweegruimte alvast indelen en je voorstellen wat je gaat doen binnen de mogelijkheden en sfeer ter plaatse. Bedenk wat voor soort band je wilt zijn. Ben je een stoere band, een gezellige band, een lollige band? Heb je één ster (zanger of zangers) of treed je afwisselend naar voren? Ben je een solo artiest (soundmix of met een live begeleider)? Jij bepaalt met je houding de sfeer van het nummer. Een vrolijk nummer vereist een ontspannen, vrolijke houding. Een ingetogen nummer een verstilde houding. Hoe kom je op? In welke volgorde? Laat bijvoorbeeld de drummer al beginnen terwijl de rest opkomt of laat de zanger/es pas opkomen als de zang begint. Contact maken Maak contact met het publiek: kijk de zaal in, ook al zie je vanwege de lampen niets! Maak je bewegingen groot: "Speel voor de achterste rij". Hoe groter de afstand tot je publiek, hoe meer je moet "overdrijven". Gebruik de ruimte die je hebt op het podium: beweeg, loop Een drummer/ster zit vast aan zijn/haar plek. Wat je wél kunt doen is bijvoorbeeld grote bewegingen maken (bijv. met aftikken), hardop tellen, gezichtsuitdrukkingen gebruiken. Neem applaus in ontvangst door contact te maken met het publiek. Draai je niet om, kijk niet naar je schoenen, loop niet alvast weg. Expressie Als je een nummer speelt waar power in zit, speel het dan ook met power (hiermee is niet alleen volume bedoeld!!!) Als je een verstild nummer speelt, maak je bewegingen dan minimaal en ga niet uit gewoonte staan swingen Maak gebruik van wat een nummer zelf al aangeeft: beweeg minder bij een rustig stuk, of sta zelfs doodstil. Gaat het nummer loos, dan moet jij óók loos gaan! Als jij uit je bol gaat, gaat het publiek het ook! Ga niet "verontschuldigend" doen tijdens je act. Dat ontkracht wat je doet. Als je iets doet, doe het dan met overtuiging! Fouten maken? Doe alsof het hoort. Het publiek merkt er meestal niets van. Als mensen kijken, luisteren ze ook, als ze niet kijken is dat maar de vraag
16 Druk als zanger/es de tekst uit: wat sta je eigenlijk te zingen? Wat voor sfeer heeft de tekst? Blijf in de sfeer, ook tussen de zinnen en de coupletten. Focus Maak jezelf BELANGRIJK! Ga niet op een podium staan met een houding van "Sorry dat ik besta..." Als een solist de hoofdrol overneemt, geef hem/haar dan de focus. Kijk in die richting, zorg dat het publiek daar gaat kijken. Als je een solo speelt, zorg dan dat het duidelijk is dat jij het middelpunt bent: stap naar voren, beweeg, zorg dat je de aandacht krijgt! Waar jij kijkt, kijken de mensen ook. Ga dus niet staan kijken naar de bassist die aan het omstemmen is. Kijk ook tijdens het spelen niet te veel naar elkaar, focus op het publiek. Een nummer is pas afgelopen na de laatste noot. Ga niet als je als zanger, saxofonist of wie dan ook voor dat nummer klaar bent met spelen alvast wat klungelen, een pilsje drinken of zo terwijl het nummer nog bezig is. Dat leidt af voor het publiek. Tijdens het spelen Je moet wérken om het publiek mee te krijgen, vanzelf gaat dat niet Als er iets mis gaat: het publiek mag daar niets van merken en het merkt er ook meestal niets van als jij niets láát merken! Er gaat bij elke performance wel íets mis, maar "The show must go on!" Zorg dat pauzes tussen nummer kort zijn. Anders verspeel je een deel van de aandacht die je net met veel moeite hebt verworven. Als er iets móet gebeuren (omstemmen of plectrum zoeken...) vul de pauze dan op met iets dat de aandacht vast houdt. Afwisseling zorgt ervoor dat het publiek alert blijft. Wissel bijvoorbeeld af en toe van positie op het podium als dat kan.
De hele noot Deze noot duurt 4 tellen
HERHALING KLAS 1. In de eerste klas heb je geleerd hoe je een melodie of een ritme moet spelen. Een ritme is een stukje muziek dat je kunt klappen of op een trommel kunt spelen. Een ritme bestaat uit lange
Nadere informatieEen handige link met wat basisinformatie over akkoorden is: http://studwww.ugent.be/~mfvhauwe/wauter/reason/notenenakkoorden.html
Een handige link met wat basisinformatie over akkoorden is: http://studwww.ugent.be/~mfvhauwe/wauter/reason/notenenakkoorden.html Ze gaan er helaas er niet zo diep op in, maar om snel wat dingen duidelijk
Nadere informatieDiatoniek Cadensen en voicelead Hoofdstuk
Diatoniek Cadensen en voicelead Hoofdstuk 11 12-13 CM Diatonische akkoorden Dm Em 2 FM GM 3 Am B 4 Diatonische graadsakkoorden Graadsakkoorden blijven ONGEWIJZIGD Ze zijn in ELKE toonaard DEZELFDE De VIe
Nadere informatieVb. Verloop relatieve energie in een song met een traditionele vorm: Tijd. Dit relatieve energie niveau wordt door verschillende elementen beïnvloed:
Energie & spanning Relatief energie niveau In het vorige hoofdstuk hebben we gelezen wat tekstuele ingrediënten kunnen zijn om een luisteraar actief te betrekken in je verhaal. Het gebruik van zintuigen
Nadere informatieTwee Vijfjes oefenen.
Twee Vijfjes oefenen. Je komt ze in bijna alle liedjes tegen, deze akkoord volgorde : IIm7 V7. Vaak in een dalende reeks, bijvoorbeeld : Cm7 F7 Bbm7 Eb7. 2 akkoorden per maat, elk akkoord duurt maar twee
Nadere informatieCOMPONEREN INSTRUMENTAAL
HOE COMPONEER JE EEN SONG COMPONEERHULP BIJ SONGWRITING Dit is geen stap-voor-stap instructie voor het schrijven van een song. Dit is geen kookboek. Songwriting is andere koek dan cake bakken. Zie het
Nadere informatieHoofdstuk 7. 1. Introductie video
Hoofdstuk 7 1. Introductie video 2.Techniek vinger 4/ pinky! De pink is een best moeilijke vinger om noten/ tonen mee te spelen maar met frequent en structureel oefenen zal het snel makkelijker worden.
Nadere informatieALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN
ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN INHOUDSOPGAVE TEMPO AANDUIDINGEN... 3 INTERVALLEN... 4 MAATSOORTEN EN RITME TRIOLEN... 5 MAATSOORTEN EN RITME - SYNCOPEN... 6 MAATSOORTEN EN RITME - HET SWINGRITME...
Nadere informatieAnouk Platenkamp 2015
Wat als een sessie overleven niet meer genoeg is? Anouk Platenkamp In het artikel hoe overleef ik een sessie? heb je kunnen lezen over de eerste stappen om mee te spelen met een sessie. We hebben gekeken
Nadere informatiemajeur mineur mineur majeur majeur mineur verminderd
9. Majeur Mineur Majeur en mineur zijn twee cruciale begrippen. Zowel in toonladders als in akkoorden en trappen worden ze gebruikt. Majeur of mineur wordt altijd bepaald door de afstand tussen de eerste
Nadere informatieZINGEN BRAINSTORM MET DE KLAS BELANGRIJK BIJ DE KEUZE VAN EEN LIED
ZINGEN Zang mag niet ontbreken in de BZTband XXL! Daarom zijn we op zoek naar een klas die graag samen zingt. Zing je al vaak met je klas, dan kun je meteen aan de slag. Zo niet, dan heb je hopelijk iets
Nadere informatieAnalyse Door Stan Kuunders www.degitarist.nl
Analyse Door Stan Kuunders www.degitarist.nl Naam: Die Post Componist: F.P. Schubert (1797-1828) Toonsoort: B-groot Tijdens de analyse is o.a. rekening gehouden met: 1. Harmonie (grote lijnen, toonsoorten
Nadere informatie» Oefening. Een voorbeeld van een idee: Ik ben soms graag alleen
Als eerste moet je goed weten waarover je song gaat. Dit lijkt overduidelijk, maar dat is het niet altijd. Probeer in één woord vast te leggen waarover je song gaat. Het is uiteraard bepalend voor de tekst
Nadere informatieBij het muzikaal spelen wordt gebruik gemaakt van dynamiek en articulatie.
Muzikaliteit en ritmiek Muzikaliteit is emotie toevoegen aan tonen en de verbanden van tonen. Emotie uit zich heel verschillend: van droevig tot agressief en van gevoelloos tot romantisch. Bij het muzikaal
Nadere informatiealgemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET D-EXAMEN
ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET D-EXAMEN 1 INHOUDSOPGAVE MAATSOORTEN... 3 - ENKELVOUDIG SAMENGESTELD REGELMATIG en ONREGELMATIG... 3 VORMLEER - DE LIEDVORM... 4 VORMLEER - DE POPSONG... 5 VORMLEER - HET MENUET...
Nadere informatieMuziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent? 1. Singer Songwriter 1
Workshop Handleiding wat is jouw talent? 1 Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Introductie én opzet van de workshop Singer Songwriter Bekijk de introductievideo
Nadere informatieTHEORIE D. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,vierklank,grondtoon,leidtoon,mineur, majeur,modaal.
THEORIE D Wat moet je leren : Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,vierklank,grondtoon,leidtoon,mineur, majeur,modaal. De grote en kleine terts toonladders. Kerktoonladders : dorisch. De
Nadere informatiesamengesteld bovenste cijfer is 4 of meer
Werkblad C Les 1 Naam:.. enkelvoudig bovenste cijfer is 2 of samengesteld bovenste cijfer is 4 of meer regelmatig onregelmatig 2-delig (binair) -delig (ternair) 2 2 2 2 4 8 2 4 8 4 4 4 6 6 12 4 2 8 4 8
Nadere informatieAkkoorden spelen. o1 PIANO
Akkoorden spelen o1 PIANO Een lied bestaat uit een melodie die begeleid wordt door harmonie. Een leuke goedklinkende melodie zal mooier worden en meer karakter krijgen als er passende harmonieuze akkoorden
Nadere informatieSOLFEGE GEHOORVORMING
SOLFEGE GEHOORVORMING TIPS & TRICKS ArtEZ Conservatorium Reinier Maliepaard 1 INHOUDSOPGAVE 1. intervallen 2. toonladders 3. melodie 4. meerstemmigheid 5. horen en lezen ArtEZ Conservatorium Reinier Maliepaard
Nadere informatieHOOFDSTUK 13 : CADENSVORMING
HOOFDSTUK 13 : CADENSVORMING Het doel van akkoorden kan je best omschrijven als : de basis waarop een melodie zich kan op voortbewegen. In de muziektheorie kunnen we nog een stap verder gaan : de harmonie
Nadere informatieKempische Steenweg 400 3500 Hasselt Tel. : 011 27 84 60 www.musart.be. Basistheorie m.b.t. de toelatingsproeven voor het 4 e en 5 e jaar
Kempische Steenweg 400 3500 Hasselt Tel. : 011 27 84 60 www.musart.be Basistheorie m.b.t. de toelatingsproeven voor het 4 e en 5 e jaar 1. INTERVALLEN OF TOONAFSTANDEN 1.1. Inleiding De onderlinge verhouding
Nadere informatieIn Evacuate the dancefloor van Cascada wordt een langer motief gebruikt. Meteen daarna wordt een variatie gespeeld.
Naam:.... Klas:. Herhalen is iets nog een keer spelen zonder er iets aan te veranderen. Als je in een muziekstuk het motief alleen maar herhaalt, wordt het wel een beetje saai. Daarom maakt een componist
Nadere informatieComponeer je eigen lied. Paul Wagemakers. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Paul Wagemakers 29 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73734 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieInleiding in de jazzharmonie op de piano
Inleiding in de jazzharmonie op de piano Masja van der Meer INLEIDING 3 HOE GEBRUIK JE HET BOEK? 4 Tijdsplanning studeren: 5 HOOFDSTUK 1: DE BASIS 6 Welke kennis en vaardigheden heb je nodig? 6 Notatie,
Nadere informatieDieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek
DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of
Nadere informatieDe afgelopen weken hebben we ons in TIPS & TRUCS vooral gericht op het bewerken
De afgelopen weken hebben we ons in TIPS & TRUCS vooral gericht op het bewerken en het verbeteren van het geluid, o.a. door middel van effecten en processoren. Welke microfoon het beste is in welke situatie,
Nadere informatiesample G = sol Let op volgende zaken:
Inhoud 1. de toonladder van do 4 2. de intervallen 9 3. de wondere wereld der drieklanken 11 4. diatonische harmonie 14 5. pentatonieken 18 6. de wonderbaarlijke geschiedenis van I, IV en V 22 7. wat kan
Nadere informatieEen goede muziekles bestaat meestal uit drie onderdelen uit de domeinen:
Een goede muziekles bestaat meestal uit drie onderdelen uit de domeinen: Zingen Muziek maken Luisteren naar muziek Bewegen op muziek Muziek vastleggen Spreken over muziek Voorbeeld: Domein stap 1. Zingen
Nadere informatieHet Beste Van DieDrie
Het Beste Van DieDrie Lesbrief rappen, zingen en dansen Maak een eigen rap bij het anti-pestlied Wij zijn DieDrie! Jullie komen binnenkort naar onze voorstelling, waarin we een boel muziek zullen laten
Nadere informatieTHEORIE B. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon. Een melodie die voorgespeeld wordt opschrijven (melodisch dictee).
THEORIE B Wat moet je leren : Basisstof (laatste twee bladen). Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon. De grote terts toonladders t/m drie kruizen en mollen. Voortekens van
Nadere informatieEindexamen muziek vwo 2007-I
Beoordelingsmodel J.H. Schein - Da Jakob vollendet hatte 1 maximumscore 1 één van de volgende: Soms is het (eerste) interval stijgend, soms dalend. Soms is het interval een secunde, soms een terts. ook
Nadere informatieSchrijven en Componeren
Schrijven en Componeren Muziek Havo 5 Naam.. Klas.. Wikipedia: Een componist(e) of toondichter(es) is een persoon die muziek componeert. Dit wil zeggen dat hij/zij deze bedenkt, creëert en meestal opschrijft.
Nadere informatieLiedvormen. Liedvormen
Liedvormen - Stel dat je maar een kort liedje mag zingen of spelen. Bij welk van deze stukken kan je maar een deel ervan zingen, zonder dat het vreemd klinkt? Duid deze onderverdelingen aan op de partituur.
Nadere informatieBegrippenlijst muziektheorie
Begrippenlijst muziektheorie Hieronder staat de begrippenlijst muziektheorie. De meeste begrippen worden uitgelegd in diverse video s op pabowijzer als onderdeel van het boek Nieuw Geluid. ISBN: 978 90
Nadere informatieHet houden van een spreekbeurt
Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat
Nadere informatieEindexamen muziek havo 2010 - I
Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Josquin Desprez - Adieu mes Amours 1 maximumscore 1 tenor 2 maximumscore 1 luit ook goed: gitaar 3 maximumscore
Nadere informatieVerdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8
Verdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8 Definities Puls: in de maat (in een vierkwartsmaat 1,2,3,4 en in een driekwartsmaat 1,2,3) Afterbeat: Op de beat speel je op de tellen 1 en 3 van de maat,
Nadere informatieINLEIDING. Veel Succes!
AKKOORDBEGELEIDING INLEIDING Dit boek is bedoeld voor mensen die graag met akkoorden willen pianospelen. Het leuke is dat je zonder noten lezen een solist, een koor, of jezelf kunt begeleiden met akkoorden.
Nadere informatieTIP. Hoe kom je aan zo'n backingtrack?
Zing met een groepje een liedje met begeleiding van een CD waarop de (instrumentale) begeleiding staat van het lied dat je zingt. Zo'n instrumentale begeleiding heet een backingtrack. Op de backingtrack
Nadere informatieHOOFDSTUK 18 : INLEIDING TOT DE RITMIEK
HOOFDSTUK 18 : INLEIDING TOT DE RITMIEK Hierbij starten we met het 2de deel van deze gitaarcursus; de ritmiek. Het noteren van ritmische patronen is in de muzieknotatie als laatste ingevoerd, in het begin
Nadere informatieFHKE Pabo Veghel Floor van Uittert. Vakspecialist muziek
FHKE Pabo Veghel 1-6-2018 Floor van Uittert Vakspecialist muziek Inhoud De les blz. 1 Lesduur blz. 1 Lesdoelen blz. 1 Creatieve proces blz. 1 KVB-model blz. 2 Organisatie blz. 2 Materialen blz. 2 Voorbereiding
Nadere informatieEindexamen havo muziek 2013-I
Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Andrew Lloyd Webber - Evita, Rainbow High 1 maximumscore 1 2e gedeelte: regel 3 3e gedeelte: regel 5 4e gedeelte:
Nadere informatieMuziektheorie-examen D
Muziektheorie-examen D 2016 In te vullen door de leerling Naam: In te vullen door de docent Aantal punten... Docent:.. Cijfer.. Instrument: Geslaagd: Ja / nee Het examen bestaat uit de volgende onderdelen:
Nadere informatiePentatonic. Hoofdstuk 28. Ozma Music Ware vzw
Pentatonic Halve toonsafstanden hebben de neiging om STIJDEND of DALEND OP TE LOSSEN Toonladder(s) met 7 noten = SEPTONISCHE toonladder 2 Rustgevende en bewegende noten Majeur pentatonisch : 11 en 7 vallen
Nadere informatieHagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L3. Naam:...
Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L3 Naam:.... INHOUDSTABEL A. Herhaling grote en kleine tertstoonladders... 3 1. Grote tertstoonladders... 3 2. Kleine tertstoonladders... 3 3. Volgorde
Nadere informatieToonhoogte. Toonaarden Groot of klein
Toonhoogte Een klank ontstaat door trilling. Een snaar, een riet, een trommelvel, wordt aan het trillen gebracht, en deze trilling doet ook luchtdeeltjes trillen, waardoor het geluid zich voortplant. Hoe
Nadere informatieIntervallen. Een interval is de afstand tussen twee tonen. Dit kan melodisch of harmonisch zijn.
Intervallen Intervallen Een interval is de afstand tussen twee tonen. Dit kan melodisch of harmonisch zijn. De benaming is hetzelfde voor zowel melodisch als harmonisch. Voor de uitleg gebruik ik C groot.
Nadere informatieTHEORIE C. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon
THEORIE C Wat moet je leren : Basisstof (laatste twee bladen) Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon De grote en kleine terts toonladders t/m drie kruizen en mollen De grote
Nadere informatieHOODSTUK 6 : ZELF MELODIEËN MAKEN EN TRANSPONEREN
HOODSTUK 6 : ZELF MELODIEËN MAKEN EN TRANSPONEREN Dit deel van de cursus behandelt eigenlijk enkel de harmonische kant van de muziektheorie, vandaar dat we voor het zelf maken van melodieën voorlopig niet
Nadere informatieToonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. PHCC-G Walk-in. Beginselen van muziek-theo-rie.
Toonladders en 3-klanken PHCC-G Walk-in Beginselen van muziek-theo-rie Noodzakelijke kennis bij gebruik van muziekprogramma's Akkoorden-hulpje bij melodiën Theo Henrichs - 29 Toonladders en 3-klanken Agenda
Nadere informatieEindexamen Muziek havo 2002-I
3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. T. Tomkins - Too much I once lamented 1 inzet 1: alt 1 inzet 3: sopraan 1 2 la-men-ted; ook goed: la-men-ted 3 parallel
Nadere informatieEindexamen Muziek vwo 2002-I
3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Josquin des Prez - Tu solus qui facis mirabilia 1 maat 6: een mol voor de e 2 parallel 3 per haak 1 4 A 5 stemparen
Nadere informatie1. Adem twee maal rustig en laag, voor je begint met improviseren 2. Speel zoals je bent
1. Adem twee maal rustig en laag, voor je begint met improviseren Dat geeft je de gelegenheid je te ontspannen. Merk op, hoe je lichaam aanvoelt. Of het bloed lekker door je heen stroomt. Hoe meer ontspannen
Nadere informatieToelatingseisen primair instrument (muziekpraktisch deel)
Afdeling Docent Muziek Toelatingseisen primair instrument (muziekpraktisch deel) Hieronder volgt een indicatie van de eisen voor het primair instrument. Docent Muziek is een brede opleiding, ook in muziekstijlen.
Nadere informatieDe namen van de noten komen uit het alfabet. We gebruiken de eerste zeven letters: A B C D E F G Na de G komt opnieuw de noot A.
blz. 1 Toonhoogte a Eeuwen lang hebben mensen gezocht naar een goede manier om muziek op te schrijven. De eerste voorbeelden van genoteerde muziek komen uit de 9e eeuw. Deze vorm van muziekschrift was
Nadere informatie1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek.
Werkblad B Les 1 Naam:. 1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek.. Het ritme wat ik voor ga spelen
Nadere informatiealgemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET C-EXAMEN
ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET C-EXAMEN 1 INHOUDSOPGAVE VOORTEKENS... 3 DE KWINTENCIRKEL... 4 DE KWINTENCIRKEL - HULP... 5 ARTICULATIE... 5 INTERVALLEN CONSONANT EN DISSONANT... 7 DE STAMTONEN EN DE MAJEUR-
Nadere informatieEindexamen vwo muziek I
Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. A. Bruckner - Symfonie nr. 4, deel 1 1 maximumscore 1 één van de volgende: tremolo het snel op een snaar heen en weer bewegen
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieExamen VWO. Muziek (oude stijl en nieuwe stijl)
Muziek (oude stijl en nieuwe stijl) Examen VWO Opgavenboekje Examennummer Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs... Naam... Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen; het examen bestaat uit
Nadere informatie1. Train je gehoor. 4 Step Boost - Ebook DanceComposer.com
4 step BOOST 1. Train je gehoor Luisteren naar muziek doen we allemaal. Op de dansvloer, vanaf de ipod, of tijdens het eten. Als je zelf muziek maakt, is een belangrijke vraag: Waar luister je naar, en
Nadere informatieODM theoretisch toelatingsexamen
ODM theoretisch toelatingsexamen Gehoortest Herkennenbenoemen enof noteren: Majeur- vs mineurtonaliteit Maatsoorten herkennen Intervallen tm het octaaf Drieklanken in grondligging en omkering Melodische
Nadere informatieVerslag leerorkest studieochtend. Zingen tijdens de instrumentale groepsles
Verslag leerorkest studieochtend Zingen tijdens de instrumentale groepsles 6 maart 2012 Muziekcentrum Zuidoost 7 maart 2012 Muziekschool Amsterdam Noord 9 maart 2012 Muziekschool Amsterdam Docent: Otto
Nadere informatieOver afstanden in een toonladder, majeur en mineur (noodzakelijk voorproefje)
Gelders Projectkoor / Project van huis en haard / info Wat maakt muziek westers of oosters/arabisch? De verklaring hiervoor vanuit de muziektheorie is interessant in het project van huis en haard. Daarom
Nadere informatieLes 1 (van een reeks van 3) aan beginnende orgelleerlingen volgens de in de scriptie beschreven inzichten. (Duur van de les: 30 min.
Bijlage 1 Les 1 (van een reeks van 3) aan beginnende orgelleerlingen volgens de in de scriptie beschreven inzichten. (Duur van de les: 30 min.) Beginsituatie: De leerling heeft enkele lessen gehad. Hij
Nadere informatieAkkoorden op de gitaar. Marvin van Gessel
Akkoorden op de gitaar Marvin van Gessel 1 Inleiding Vele gitaristen hebben niet in de gaten dat er achter de akkoorden die zij spelen een zeer logische theorie schuilt. Zij leren de diverse akkoorden
Nadere informatieANTWOORDBLAD D-EXAMEN THEORIE 2017
ANTWOORDBLAD D-EXAMEN THEORIE 017 LUISTERVRAGEN Je hoort vier drieklanken. Geef aan of ze majeur, mineur, overmatig of verminderd zijn Punten 1 1. majeur mineur overmatig verminderd. majeur mineur overmatig
Nadere informatieCo-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8
PAS OP JE TELLEN Werken met breuken, inhoud en oppervlakte m.b.v. muziek(les) GROEP 7-8 maatsoort, akkoordschema, vormschema Co-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8 Oktober/november 2015 1 Overzicht
Nadere informatieEindexamen muziek havo 2005-I
4 Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. J.H. Schein - Wir gläuben all an einen Gott een kruis voor de twee lage c s per voorteken 2 unisono 3 Het al
Nadere informatieMUZIEK EN WISKUNDE: samen klinkt het goed! INTERVALLEN: KWINT EN OCTAAF
LES 1 INTERVALLEN: KWINT EN OCTAAF Basis notenleer We hebben 7 notennamen: do re mi fa- sol la si (-do) Deze notennamen kunnen we ook wel in letters weergeven: C D E F G A B (-C) Als we dan terug bij do
Nadere informatie1 b3 11 #11 5 b7 HOOFDSTUK 29 : DE BLUES TOONLADDER
HOOFDSTUK 29 : DE BLUES TOONLADDER We hebben in het vorig hoofdstuk gezien dat beide pentatonische toonladders (de majeur en de mineur) in feite dezelfde tonen hebben als we rekening houden met de voortekening
Nadere informatieEindexamen Muziek vwo 2003-I
3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Orlandus Lassus - Osculetur me 1 onderdeel 4 2 twee van de volgende: Het onderdeel is volledig achtstemmig. Er wordt
Nadere informatieLESSEN SANNE VERBOGT
sen LESSEN SANNE VERBOGT Basgitaarles Alles wat jij wilt leren om een betere bassist te worden Van beginners tot professionals Alle muziekstijlen Muziektheorieles Op maat Alle instrumenten Alles wat jij
Nadere informatieSyllabus PDF van www.snelgitaarles.nl. Introductie
Syllabus PDF van www.snelgitaarles.nl Introductie Deze documentatie is bedoeld als naslagwerk voor de online gitaarlessen op www.snelgitaarles.nl. Het is documentatie waarin de lessen nader toegelicht
Nadere informatieAan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend.
3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. C. Monteverdi - Beatus vir 1 2 toonsoort: van majeur naar mineur 1 maatsoort: van tweedelig naar driedelig 1 3 één
Nadere informatieDit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken;
River flows Yiruma Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken; - dat het eigenlijk uit 2 thema s bestaat waarop gevarieerd wordt - de basistheorie
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Harmoniseren met I, IV en V in de toonsoort C Pagina 6. Harmoniseren met I, IV en V in de toonsoorten D, F en G Pagina 11
INHOUDSOPGAVE Voorwoord Pagina 2 De basis Pagina 3 Harmoniseren met I, IV en V in de toonsoort C Pagina 6 Harmoniseren met I, IV en V in de toonsoorten D, F en G Pagina 11 Harmoniseren met I t/m VI Pagina
Nadere informatieBegintermen Basiscursus 1
Begintermen Basiscursus 1 noten kunnen lezen en benoemen in de vioolsleutel, met kruisen en mollen notenwaarden en rusten van hele t/m zestiende kunnen lezen en benoemen inzicht hebben in maatsoorten:
Nadere informatieDe opbouw van notenladders
De opbouw van notenladders Door Dirk Schut Voorwoord Iedereen kent de notennamen wel: a, bes, b, c, cis, d, es, e, f, fis, g en gis, maar wat stellen deze namen voor en waarom vinden we juist deze noten
Nadere informatieEindexamen Muziek havo 2004-I
4 Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. T. Susato - Pavane en Gaillarde La Donna 1 eerste zin: gamba( s); ook goed: (bas)vedel(s) 1 herhaling: blokfluit(en)
Nadere informatieExamen VWO. muziek muziek. tijdvak 1 maandag 30 mei uur
Examen VWO 2011 tijdvak 1 maandag 30 mei 9.00-11.30 uur tevens oud programma muziek muziek Naam kandidaat Kandidaatnummer Aanwijzingen voor de kandidaat: 1 Geef niet meer antwoorden (redenen, voorbeelden
Nadere informatieVoorjaar 2016 Plug In Music
Voorjaar 2016 Plug In Music Plug In Plug In Music : Dit is het aanbod van alle muziekcursussen van JC De Klinker. Plug In richt zich tot jongeren van 12 tot 30 jaar. De cursussen gaan door in Jc De Klinker.
Nadere informatieVoorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Dinsdag 22 juni uur
Muziek Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Dinsdag juni.0 6.00 uur 9 99 Opgavenboekje Examennummer... Naam... Dit examen bestaat uit 54 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven
Nadere informatie1.2 Maatwisseling, polyritmiek, polymetriek en hemiool
1 Inhoud 1 Maat en ritme 1.1 Onderwerpen uit C....2 1.2 Maatwisseling, polyritmiek, polymetriek en hemiool...2 2 Toonladders 2.1 Onderwerpen uit C....3 2.2 De pentatonische toonladder, hele toonstoonladder
Nadere informatieHagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGEN BOEK L2 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L 2 - Oefeningenboek p.
Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGEN BOEK L2 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L 2 - Oefeningenboek p. 1 Oefenblad 1 Wijzigingstekens 3-4 Oefenblad 2 Hele en halve
Nadere informatieTheorie A examen G I T A A R
Theorie A examen G I T A A R De stemming van de gitaar is e b g D A E E E N P A A R S P E C I A L E E F F E C T E N Z I J N : G O L P E : T I K O P D E K L A N K K A S T G L I S S A N D O : H O O R B A
Nadere informatieHoofdstuk 4. 1. Introductie video. 2. Techniek vinger 3
Hoofdstuk 4 1. Introductie video 2. Techniek vinger 3 We zijn toe aan het leren spelen met onze 3e vinger, de ringvinger. De wijsvinger is nr. 1, de middelvinger krijgt nr. 2 dus de ringvinger nr. 3 :)
Nadere informatieGitaarakkoorden. Wat zijn gitaarakkoorden
Gitaarakkoorden Ben je opzoek naar gitaarakkoorden? Wil je graag gitaarakkoorden leren spelen op de juiste manier? Op deze pagina vind je namelijk alle informatie over gitaarakkoorden. Om gitaar te leren
Nadere informatieOpstartlessen. Lesbrief 9. Muziek. Wat leert u in deze les? Veel succes! www.edusom.nl
www.edusom.nl Opstartlessen Lesbrief 9. Muziek Wat leert u in deze les? Wat u kunt zeggen als u iets mooi vindt. Een gesprek voeren over muziek. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente
Nadere informatieHagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGENBOEK. Naam:...
Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGENBOEK L3 Naam:.... INHOUDSTABEL A. HERHALING GROTE EN KLEINE TERTSTOONLADDERS... 3 B. GROTE EN KLEINE TERTSTOONLADDERS MET # EN B... 4 C. DE KLEINE TERTSTOONLADDER
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieEPTA. Muziektheorie A1-A2-B. MANSARDA - SINTRA muziekuitgaven. Landelijk Graadexamen Systeem. European Piano Teachers Association
MANSARDA - SINTRA muziekuitgaven e-mail: mansarda-sintra@planet.nl internet: www.mansarda-sintra.com Rozenstraat 23 1271 NS Huizen tel: 035-5239454 Muziektheorie Landelijk Graadexamen Systeem A1-A2-B EPTA
Nadere informatieHoe hoog of laag je de toon moet spelen kun je zien aan de plek van de noot op de notenbalk.
Als je muziek gaat opschrijven moet je van elke toon het volgende aangeven: De toonhoogte: - Hoe hoog/laag moet je de toon spelen Het ritme: - Hoe lang moet je de toon laten doorklinken - Wanneer precies
Nadere informatieShake Song Fort van de Verbeelding. Bovenbouw Groep 7 en 8
Shake Song Fort van de Verbeelding Bovenbouw Groep 7 en 8 1. Shake Song overzicht Alle kinderen hebben een zelfgemaakte shaker. Die is in het begin nog niet nodig want we leren eerst het liedje en daarna
Nadere informatieHOOFDSTUK Introductie video. 2.Houding gitaarspelen linker hand
HOOFDSTUK 2 1. Introductie video 2.Houding gitaarspelen linker hand Als we kijken naar de houding van de linkerhand kunnen we het beste er even een A4 papiertje bij pakken. Bij de basis houding voor je
Nadere informatieOefen het lied Simarik
Lesbrief 1. UIT DE VIDEO Oefen het lied Simarik Muzikale activiteit: Zingen Moeilijkheidsgraad: Tijdsduur: 5 minuten Voorbereidingstijd: 5 minuten Benodigdheden: karaokeband (hier openen) OF eigen muziekinstrument
Nadere informatieMuziekmethode voor basisonderwijs Docentenhandleiding voor groep 3. Jennemieke Snijders. Uitgeverij Lambo telefoon: 026-3515613
Muziek en Meer Muziekmethode voor basisonderwijs Docentenhandleiding voor groep 3 Jennemieke Snijders Uitgeverij Lambo telefoon: 026-3515613 Parkstraat 30 internet: www.lambo.nl 6828 JJ Arnhem e-mail:
Nadere informatiePODIUMPRESENTATIE DE MUZIEKSCHOOL TWENTE MAART 2006
PODIUMPRESENTATIE DE MUZIEKSCHOOL TWENTE MAART 2006 INHOUD 1. Wat is podiumpresentatie 2. De voorbereiding 3. Het podium op 4. Tijdens het spelen 5. Als het stuk uit is 6. Je optreden zit erop 7. Het interview
Nadere informatie