Vierde theaterstuk voor Amor i Salú. Manipula mane pelikula is de naam van het
|
|
- Dina Maes
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 #6 - DECEMBER 2012 SEN N A L R E D E N SE NOORD or d.nl S EK EN OVER S G A R AL JE VR O O D senseno V Pilotproject Vrijfijn.nl Vierde theaterstuk voor Amor i Salú Echte Liefde op het Alfa-college In samenwerking met het RIVM is Sense Noord-Nederland een pilot project gestart Manipula mane pelikula is de naam van het workshops, digitale toleratietest en meer waarin jongeren van 16 t/m 25 jaar online nieuwe theaterstuk van en voor Antillianen besteed het Alfa-college aandacht aan hulp geboden wordt. -> 2 over seksualiteit en verslaving. Met een theaterstuk, informatiemarkt, -> 3 seksuele diversiteit. -> 5 WE CAN Young campagne maakt weerbaar jongeren in de gemeente Groningen zeggen nee tegen ongelijkheid en geweld in relaties WE CAN Young is een campagne die jongens en meisjes in Nederland weerbaarder wil maken als het gaat om seks en relaties. Het doel is dat jongens en meisjes respectvol met elkaar omgaan en zich bewust zijn van grenzen. Want waar liggen de grenzen? Wat is experimenteren en wanneer is het schadelijk voor jezelf of de ander? De Gemeente Groningen is, naast vijftien andere gemeenten, door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap uitgenodigd om deel te nemen en samen te werken aan de jongerencampagne WE CAN Young (WCY). De campagne in Groningen heeft daarbij extra aandacht voor het weerbaar maken van jongens die vaak te maken hebben met groepsdruk. changemakers WE CAN werkt met changemakers. Changemakers zijn jongeren die zelf in hun vriendenkring, hun buurt of op het werk kleine of grotere acties ondernemen om een positieve houding tegenover vrouwen te stimuleren. WE CAN Young biedt jongeren de kans om zelf acties te bedenken en uit te voeren. Jongeren bedenken samen acties voor de campagne die andere jongeren aan het denken zetten. Jonge changemakers zetten hun talent in om bijvoorbeeld een kunstwerk te maken, een bekende Nederlander te interviewen en hier een filmpje van te maken, een debatmiddag of andere activiteiten te organiseren. coalitiepartners Maatschappelijke organisaties in Groningen worden uitgenodigd om deel te nemen aan de WE CAN Young campagne. Zij kunnen coalitiepartner worden van WE CAN Young. Deze coalitiepartners maken binnen hun organisatie duidelijk dat geweld tegen vrouwen niet kan en mag én promoten als organisatie gelijke kansen voor vrouwen. En daarnaast ondersteunen zij changemakers bij het voorbereiden en uitvoeren van campagneactiviteiten. g 1
2 we c a n Samen kritische massa WE CAN Young maakt deel uit van de campagne WE CAN. Dat is een wereldwijde campagne om ongelijkheid tussen mannen en vrouwen tegen te gaan en geweld tegen vrouwen te stoppen. De campagne ging in 2004 van start in Bangladesh. Sinds maart 2009 loopt WE CAN ook in Nederland. De gedachte achter de campagne is dat als veel mensen en organisaties zich aansluiten, er een kritische massa ontstaat die een mentaliteitverandering ten opzichte van vrouwen en mannen teweeg kan brengen. Me er geweld tegen v rouwen Top 7 vooro o over v rdelen r en gew ouwen eld CHANG EMAKE RS GEZ OCHT! Mustha ves voo r j e boeke Ben j ij ove nkast rtuig Tips va end n Femk e Halse? ma Lees d e Bas H column van ar een vr ing:"wat es zijn m elijke weze ns annen eigenli jk." Online hulp voor jongeren: Vrijfijn.nl Sense Noord-Nederland is in samenwerking met het RIVM een pilot gestart waarin ze online hulp geeft aan jongeren in de leeftijd van 16 tot 25 jaar. De hulp is gratis en anoniem en bestaat uit een paar contactmomenten. De werkwijze is om via een methodiek enkelvoudige seksualiteitsproblemen op te lossen of te verbeteren door middel van informatie, advies, psycho-educatie, cognitieve gedragstechnieken en oefeningen. De pilot richt zich met name op een kwetsbare doelgroep die het moeilijk vindt om met seksualiteitsproblemen bij de reguliere hulpverlening aan te kloppen. De website Vrijfijn.nl is voor dit project gemaakt, in samenspraak met een jongerenpanel. Hier 2 staat informatie op over problemen die zich kunnen voordoen. Per januari is de nieuwe website online. We hopen dat jongeren via deze weg bereikt worden en dat ze e-hulp gaan vragen. De hulp zal erop gericht zijn om in een zo vroeg mogelijk stadium de problemen te behandelen, zodat ernstige en langdurige problematiek (ernstig seksueel risicogedrag, seksuele dwang, psychische stoornissen etc.) voorkomen wordt. stoppe n
3 SENSE NOORD-NEDERLAND Manipula mane pelikula Amor i Salú heeft een inmiddels een vierde theaterstuk ontwikkeld. Deze keer werken we samen met Stichting Terwille (Chr. verslavingszorg). Zij hebben een specifiek project voor Antilliaanse mannen, genaamd Drenta! Zo hebben we de thema s seksualiteit en verslaving bij elkaar gevoegd. Voor verslaving worden drugs, gokken en alcohol in het verhaal meegenomen, voor seksualiteit soa, anticonceptie en homoseksualiteit. Door alles heen speelt beïnvloeding van de thema s op elkaar en manipulatie van elkaar. Elk personage maakt een ontwikkeling door. Het stuk heet dan ook in het papiamento Manipula mane pelikula, wat in het Nederlands betekent: manipuleren net als in een soap. De cast van het theaterstuk Manipula mane pelikula Amor i Salú sensenoord.nl Tijdens het theaterstuk willen we het publiek betrekken bij de inhoud van het verhaal. Op deze manier willen we voorlichting geven aan mensen van de Antillen, door acteurs van de Antillen. Izore en GGD Fryslân geven soa-workshops aan doktersassistenten Het COC Groningen/ Drenthe zoekt: In samenwerking met GGD Fryslân geeft Izore workshops aan doktersassistenten in Friesland. Per workshop is er plaats voor 20 assistenten. De workshop lijkt te voorzien in een behoefte. Inmiddels hebben bijna 400 assistenten zich aangemeld. De workshop is geaccrediteerd bij de Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten (NVDA). Het doel van de workshop is doktershassistenten meer kennis te geven over soa en soa-diagnostiek. Er wordt veel praktische informatie gegeven over hoe om te gaan met een verzoek om een soa-test in de praktijk, triage en voorlichting over soa. Ook wordt er een practicum gehouden in het laboratorium en wordt er aandacht besteed aan de taken van de GGD en Sense. Meer informatie over de soaworkshop is te lezen via Meer enthousiaste, gemotiveerde vrijwilligers die voorlichting willen geven over seksuele diversiteit. Je werkt met andere vrijwilligers aan het verschaffen van informatie over diverse facetten van seksuele diversiteit, voornamelijk op middelbare scholen. Als je dit interessant werk lijkt, laat het ons dan weten en voeg je bij een leuke werkgroep! voorlichter-worden voorlichter@cocgroningen.nl 3
4 GGD Fryslân promoot Sense tijdens Zomercampagne Het vrij veiligteam van de GGD Fryslân is deze zomer op pad geweest om Sense bekend te maken bij jongeren. Zo zijn op 11 augustus de jongerencampings Terpstra en de Appelhof op Terschelling bezocht. Op 6 september was het team aanwezig bij het Leip! Festival in Leeuwarden, een startevenement voor nieuwe studenten in de stad. Met een stand en vrijwilligers tussen het publiek konden jongeren niet om de Sense vrijwilligers heen. De jongeren konden tijdens de acties kennistestjes doen en daarmee een gadget verdienen zoals een roze armbandje of een polaroidfoto met het Sense logo. Ook werden er condooms uitgedeeld. Met beide activiteiten zijn totaal ongeveer 2500 jongeren bereikt. studiedag liefde kun je leren Op 28 november werd in het Rabo Theater de Meenthe in Steenwijk een inspirerende bijeenkomst gehouden voor leerkrachten en docenten in de regio Noordoost Nederland die nog niet bekend zijn met de nieuwe lespakketten Relaties en Seksualiteit en Lang Leve de Liefde, met als titel: Liefde kun je leren: lesgeven over relaties en seksualiteit. Met het oog op de aanstaande invulling van de uitbreiding van de kerndoelen met seksualiteit en seksuele diversiteit, is het van belang dat scholen kennis hebben genomen van beschikbare goede interventies. GGD en spelen een belangrijke rol in de agendering en implementatie van dit thema op scholen. Tijdens zo n regiobijeenkomst worden nieuwe leerkrachten en docenten bereikt. Ze worden geïnformeerd over het belang van relationele en seksuele vorming in het onderwijs, maken kennis met de lespakketten, er is ruimte voor debat over de uitdagingen, ze ontmoeten experts en ze horen de ervaringen van directie, leerkrachten/docenten en leerlingen met het lesmateriaal. Informatie bij Fetzen de Groot, coördinator Sense Noord-Nederland, of via fetzen.degroot@hvd.groningen.nl. GGD.FO.6106_Waarschuwingsstrook SOA_Opmaak :48 Pagina 1 Groningen Waarschuwingsstrook bij SOA Afgiftedatum: - - Wij adviseren je om een soatest te doen, omdat je seksueel contact hebt gehad met iemand bij wie door onderzoek een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) is aangetoond. Ook als je geen klachten hebt is het belangrijk om een soatest te doen. Naam soa: Je kunt een soatest doen bij de huisarts of bij de GGD in jouw regio. Neem dan deze waarschuwingsflyer mee. EPD nummer: (voor belang van de GGD verpleegkundige) (paraaf GGD verpleegkundige) Met vriendelijke groet, Team Soa/Sense Waarschuwingsstroken bij soa In oktober 2012 heeft de GGD Groningen waarschuwingsstroken bij soa opnieuw geïntroduceerd. In het verleden is door de GGD ook gebruik gemaakt van de waarschuwingsstroken. Wat ons opvalt is dat een belangrijk deel van de bezoekers die voor een soa-test komen bij Sense Noord-Nederland, dat doen omdat ze gewaarschuwd zijn in verband met een soa. Voor ons is het altijd lastig om dit te verifiëren. Om goede zorg te bieden is daarom besloten om de waarschuwingsstroken bij soa weer nieuw leven in te blazen. De cliënten die bij de GGD Groningen een soatest hebben gedaan en vervolgens positief getest zijn op soa, krijgen een waarschuwingsstrook mee voor hun vaste (seks-)partner. De waarschuwingsstrook adviseert partners om zich te laten testen op soa. Dat kan natuurlijk bij Sense Noord-Nederland, maar ook bij de huisarts. Op de waarschuwingsstrook staat de naam van de betreffende soa, de afgiftedatum en de dienst die het heeft afgegeven. De vaste (seks-)partners kunnen de waarschuwingsstrook afgeven bij de GGD Groningen of de huisarts waar ze een soa-test doen. GGD.FO.6106 juni 2012
5 5 SENSE NOORD-NEDERLAND Project Sociale Acceptatie Seksuele Diversiteit op het Alfa-college Groningen toneelstuk echte liefde spreekt scholieren aan op hun seksuele voorkeuren Op iedere mbo- en vo-school vind je ze, jonge mensen die op zoek zijn naar hun identiteit. Wie ben ik, wat wil ik later worden, hoe sta ik in het leven, bij welke groep wil ik horen? Seksuele gevoelens groeien en soms ontdekken jongeren dat hun seksuele gerichtheid anders is dan van hen wordt verwacht. Dit zorgt vaak voor verwarring en onzekerheid. Suïcide(gedachten) komt onder LGBTjongeren (LGBT= Lesbisch, Gay, Biseksueel en Transgender) veel vaker voor dan onder heterojongeren (Rapport Gewoon Anders van het Sociaal Cultureel Planbureau) echte liefde Het Alfa-college - een mbo-school met locaties in Groningen, Hoogeveen, Assen, Emmen, Hardenberg en Leek - heeft daarom in het schooljaar het project Echte Liefde op al haar locaties uitgevoerd. Hierbij is gebruik gemaakt van de LLB-uren, die leerlingen verplicht zijn te maken. Stichting LGBT, die streeft naar integratie en acceptatie van LGBT-mensen in Groningen, heeft het project gesubsidieerd. uitgebreid project Het project bestaat uit verschillende onderdelen: - een digitale tolerantietest waarmee de kennis en houding m.b.t. LGBTmensen, kan worden gemeten. - een theatervoorstelling door en voor studenten van het Alfa-college waarin op een speelse en voor jongeren aansprekende wijze een aantal zaken met betrekking tot seksuele diversiteit voor het voetlicht wordt gebracht. Zoals: hoe vertel ik het mijn ouders en mijn vrienden, hoe oordelen anderen over homoseksualiteit, hoe is het om met een geheim te leven en in een scene komt een jongen aan het woord die zich diep van binnen een meisje voelt. -een informatiemarkt, waaraan verschillende organisaties hebben meegewerkt. (Sense Noord-Nederland, COC, CNV, Transgendergroep Groningen, Contrario, Jimmy s, Discriminatiemeldpunt Groningen, Politie Groningen, Defensie) - nabespreking met de eigen mentor - workshops in het kader van seksuele diversiteit. Deze vonden een aantal weken na de theatervoorstelling plaats. materiaal bestellen De resultaten van het project zijn zo positief, dat wij andere scholen en/of organisaties in staat willen stellen om gebruik te maken van door ons ontwikkeld materiaal. De gemaakte DVD, waarop de theatervoorstelling Echte Liefde staat, kan, samen met het digitale draaiboek, dat in december 2012 gereed is worden gekocht voor 50,-. Informatie hierover zal op de website van Stichting LGBT worden geplaatst. Meer De foto s van Echte Liefde zijn gemaakt door Kristi Jungcurt
6 SENSE NOORD-NEDERLAND Acties kleurrijk samenspel Zaterdag 22 september 2012 is er een wijkfeest/open huis Kom gluren bij de buren georganiseerd in het Multicultureel Centrum in Leeuwarden. Er was aandacht voor ieders werk en medewerkers van Sense waren ook uitgenodigd. We hadden een kraampje en we gaven informatie over onze voorlichting. We hebben gebruik gemaakt van onze condoombox en electro-spel. Lolly s, pepermunthartjes en Sense pennen zijn uitgedeeld. De voorlichtsters droegen het Sense hartenpak. We hebben een beeld achtergelaten van wat Sense Noord-Nederland kan betekenen voor de doelgroepen. Een tweede activiteit was onze carwash. Terwijl de jeugdigen de auto s aan het wassen waren, hebben onze voorlichters aan de jongeren voorlichting gegeven over condoomgebruik. Ook onze oudere gasten, die aanwezig waren, kregen informatie hoe men een condoom kan gebruiken en waarom. Met veel lachen en informatie was het een productieve en succesvolle dag. ABONNEREN Abonneren op de gratis nieuwsbrief van Sense Noord-Nederland kan door een mailtje te sturen naar Fetzen de Groot: fetzen.de.groot@hvd.groningen.nl ADRESSEN GGD Groningen Postbus AN GRONINGEN GGD Fryslân Postbus BK LEEUWARDEN GGD Drenthe Postbus AC ASSEN volg Sense noord online Centrum Seksuele Gezondheid Noord-Nederland, Stimezo/SGNN Radesingel ED GRONINGEN facebook.com/sensenoordnederland Sensenn.hyves.nl twitter.com/sensenoord youtube.com/sensenoord Hiv Vereniging Nederland Postbus NH AMSTERDAM hivhvn@xs4all.nl Aids-fonds en Soa Aids Nederland Keizersgracht Sense Noord-Nederland GB AMSTERDAM aidsfonds@aidsfonds.nl Aids Soa Infolijn ontwerp: Studio Peter Musschenga
Onderzoek Veilig of niet?
Onderzoek Veilig of niet? 06 februari 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 24 januari tot 04 februari 2013, deden 2.261 jongeren mee. Het onderzoek is gehouden in samenwerking
Nadere informatieIEMAND VAN JE FAMILIE
POLITIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE FAMILIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE GEZIN STEUNKAARTJE JE VERKERING STEUNKAARTJE BESTE VRIEND/VRIENDIN STEUNKAARTJE HUISARTS STEUNKAARTJE (LEERLING)BEGELEIDER STEUNKAARTJE
Nadere informatieMenukaart Gezonde School voortgezetonderwijs: Relaties & Seksualiteit
Menukaart Gezonde voortgezetonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan
Nadere informatieDe jeugdgezondheidszorg als bondgenoot bij preventie en begeleiding van jongeren en seks
De jeugdgezondheidszorg als bondgenoot bij preventie en begeleiding van jongeren en seks Vanessa Peters, GGD Gelderland Midden Marinka de Feijter, GGD N-O Gelderland Ineke van der Vlugt, Rutgers WPF 1
Nadere informatieLentekriebels Theater
Lentekriebels Theater Eindverslag Co-creatie SIEN BS de Neerakker Heythuysen & Buro van Dormalen Puth Maart 2014 Voorwoord In de eerste week van december 2013 trof ik een chocolade letter 'S' aan in mijn
Nadere informatieMenukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit
Menukaart Gezonde basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieDeelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010
Seksualiteit Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010 In de gezondheidsenquête is een aantal vragen opgenomen over seksuele gezondheid 1. Friezen van 19 tot en met
Nadere informatieKRASLOTEN, JONGERENBOEKJE SEKS&ZO, HANDLEIDING EN TRAINING
KRASLOTEN, JONGERENBOEKJE SEKS&ZO, HANDLEIDING EN TRAINING Compleet voorlichtingspakket Het voorlichtingspakket Veilig vrijen & seks bestaat uit: 1. Krasloten 2. Jongerenboekje SEKS&ZO 3. Handleiding met
Nadere informatieWerkinstructie benaderen intermediairs Sense
Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN
Nadere informatieMenukaart Gezonde School 2014-2015
Menukaart Gezonde School 2014-2015 Gezondheidsaanbod in het mbo Deze menukaart geeft een overzicht van het gezondheidsaanbod voor het middelbaar beroepsonderwijs. Wilt u op uw school met een thema aan
Nadere informatieIn de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk!
In de les praten over relaties en seksualiteit Hoe maak je het makkelijk en leuk! Hoe kunt u leerlingen ondersteunen en leert u hen verantwoorde keuzes te maken op het gebied van relaties en seksualiteit?
Nadere informatieWeerbaarheid: opkomen voor jezelf Cursus MEE Zuidoost-Brabant? Opkomen voor jezelf Training Samenwerking van GGD BZO, OCGH Advies en GGZ Oost-Brabant
(4-12) Lentekriebels Aandacht voor normen en waarden rondom relaties en Les programma's GGD BZO (4-12) Uitleenmaterialen Smoor! Een interactieve, muzikale theatervoorstelling Aandacht voor normen en waarden
Nadere informatiePRODUCTENGIDS. Seksuele gezondheid
PRODUCTENGIDS Seksuele gezondheid SEKSUELE GEZONDHEID BELANGRIJK? JAZEKER! Een aantal feiten* op een rij: Seksueel actieve jongeren communiceren onvoldoende over gebruik van condooms. Een kleine groep
Nadere informatieSeksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties
Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties Bijeenkomst bevordering seksuele gezondheid Noord Nederland en de rol van de zelforganisaties Drachten 15-3-2010 Bram Tuk Pharos, kennis en adviescentrum
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieOnderzoek Wereldproblemen en Seks
Onderzoek Wereldproblemen en Seks 1V Jongerenpanel 24 oktober 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met dance4life, gehouden van 15 tot en met 23 oktober 2014, deden 1641 jongeren
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieSEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ?
SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ? De afdeling seksuele gezondheid heeft als taken het bestrijden van soa, bevorderen van seksuele gezondheid onder jongeren onder
Nadere informatieWijzer in de Liefde. Draaiboek voor het geven van seksuele voorlichting aan en seksuele vorming van jeugdige asielzoekers en nieuwkomers
Bijlage 1 Wijzer in de Liefde Draaiboek voor het geven van seksuele voorlichting aan en seksuele vorming van jeugdige asielzoekers en nieuwkomers aanvullende voorlichtingsactiviteiten GVO-themamarkt Een
Nadere informatieMenukaart Gezonde School Basis- en Voortgezet Onderwijs: Mediawijsheid
Menukaart Gezonde School Basis- en Voortgezet Onderwijs: Mediawijsheid Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema s, is het belangrijk om aan de volgende 4 niveaus aandacht
Nadere informatieDe eerste keer. Leeftijd waarop de helft van de jongeren geslachtsgemeenschap heeft gehad 18,3 18,1 17,2 17,3
Feiten en cijfers Veenkoloniën (Groningen/Drenthe) 2017 De eerste keer Leeftijd waarop de helft van de jongeren geslachtsgemeenschap heeft gehad 18,3 18,1 17,2 17,3 Veenkoloniën Landelijk Veenkoloniën
Nadere informatieSeksuele gezondheid in Nederland 2017
Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Samenvatting Seksuele gezondheid in Nederland 2017 is een grootschalig representatief onderzoek naar de seksuele gezondheid van volwassenen van 18 tot 80 jaar in Nederland.
Nadere informatie: Mw F. Langerak- Oostrom
RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering : 1 december 2015 Zaaknummer :203787 Datum Raadsvergadering : 14 december 2015 Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid : Mw F. Langerak-
Nadere informatieCommunity / Etnische websites
Community / Etnische websites Jos Poelman, Programma Jongeren Soa Aids Nederland Nationaal Congres Soa* Hiv* Seks* 1 dec. 2014 Community / Etnische websites Voorbeelden: Maroc.nl, Hababam.nl, Kitatin.com,
Nadere informatieWerkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant
KaartjesspeL voorkant Kaartjesspel achterkant Wat betekent LHBT? Ben je in de war als je bi bent? Hoe word je homo? Wat is coming out? Op welke leeftijd ontdek je dat je homo of lesbisch bent? Op welke
Nadere informatieSeksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland)
Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Programma 1. Seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren 2. Criteria om normaal
Nadere informatieSEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2016
SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2016 WIE ZIJN WIJ? De afdeling Seksuele Gezondheid onderzoekt en behandelt seksueel overdraagbare aandoeningen (soa). Deze GGD-voorziening is aanvullend op die van de huisartsenzorg.
Nadere informatieMenukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit
Menukaart Gezonde basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieInformatie voor ouders
Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!
Nadere informatieSekswerkers en medewerkers Sense ontmoeten elkaar op internet. Sekswerkers op internet benaderd met informatie over Sense. -> 4
#8 - DECEMBER 2013 SENSE NOORD-NEDERLAND EKS SVOOR AL JE VRAGEN OVER sensenoord.nl Toename van acute Hepatitis-B in Emmen Tegen de dalende landelijke trend in zijn in 2011 en 2012 in Drenthe 3 keer zoveel
Nadere informatieStudiedag 30 nov 2012 Gezondheidsgedrag van jongeren feiten en praktijk. Workshop 3: relationele en seksuele opvoeding Lies Verhetsel
Studiedag 30 nov 2012 Gezondheidsgedrag van jongeren feiten en praktijk Workshop 3: relationele en seksuele opvoeding Lies Verhetsel Juli 2011 Anne Hublet -> Lies Verhetsel De nieuwe cijfers vertonen een
Nadere informatieSeksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening
Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit
Nadere informatieMenukaart Gezonde School basisonderwijs: Roken & Alcohol
Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Roken & Alcohol School: Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieWeek van de Lentekriebels
Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding, op school en thuis Anja Sijbranda GGD Hart voor Brabant Programma Waarom relationele en seksuele vorming? Wat doet school?
Nadere informatieEen onderzoek naar seksuele voorlichtingslessen onder leerlingen uit de onderbouw van het Nederlands voortgezet onderwijs.
Een onderzoek naar seksuele voorlichtingslessen onder leerlingen uit de onderbouw van het Nederlands voortgezet onderwijs. Uitgevoerd door Scholieren.com, in opdracht van Rutgers WPF. April/mei 2013 Voorwoord
Nadere informatieScore Nacht van het Condoom
Score Nacht van het Condoom Bij deze de scoren uit: Zeist. In totaal ondervraagde 153 jongeren tussen ( ongeveer )de 15 en 19 jaar Meisjes zonder condoom: 77 Jongens met condoom: 11 Jongens zonder condoom:
Nadere informatieKop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3
Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 minuten Voorbereiding: op www.meerdanliefde.nl is veel informatie te vinden in redelijk eenvoudige taal. Ook in het App Note Mouse draaiboek staan
Nadere informatieMenukaart Gezonde School voortgezetonderwijs: Relaties & Seksualiteit
Menukaart Gezonde voortgezetonderwijs: Relaties & Seksualiteit Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema s, is het belangrijk om aan de volgende 4 niveaus aandacht te
Nadere informatieWorkshop 7. Seksuele opvoeding en afstemming met ouders
Workshop 7. Seksuele opvoeding en afstemming met Sanna Maris (Rutgers) & Tim Micklinghoff (CED-Groep) Welkom! Seksuele opvoeding: verschillende petten Ouderbetrokkenheid: verschillende vormen Ouderbetrokkenheid:
Nadere informatieNieuwsbrief SG De Dijk september 2015
Nieuwsbrief SG De Dijk september 2015 Van de directie Het nieuwe schooljaar is alweer in volle gang en de nieuwe brugklassers beginnen hun draai op SG De Dijk al aardig te vinden. Hierbij wensen we alle
Nadere informatieruimte voor verschil
ruimte voor verschil Jaarplan 2012 Stichting LGBT Groningen VOORWOORD 2011 was een rijk jaar. We lanceerden de eerste LGBT / GIDS voor stad en provincie. We voerden samen met het Alfa-college het project
Nadere informatieWE CAN YOUNG CHANGEMAKER?
WANNABEE A WE CAN YOUNG CHANGEMAKER? Werkboek WE CAN Young INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK PAGINA 1. Handig om te lezen voor je begint 03 2. Wat is WE CAN Young? 04 3. Wat levert meedoen aan WE CAN Young je op?
Nadere informatieIEMAND VAN JE FAMILIE
POLITIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE FAMILIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE GEZIN STEUNKAARTJE JE VERKERING STEUNKAARTJE BESTE VRIEND/VRIENDIN STEUNKAARTJE HUISARTS STEUNKAARTJE (LEERLING)BEGELEIDER STEUNKAARTJE
Nadere informatieSense in Brabant en Zeeland
Sense in Brabant en Zeeland Handreiking voor professionals Wat is Sense? Wanneer Sense? www.sense.info Sense-consult Doorverwijzen Meer informatie Sense in Brabant en Zeeland Handreiking voor professionals
Nadere informatieRotterdam, 22 februari 2013 DIIIIM RAINBOW CITY GD1 01.03.2013 0013. Betreft: subsidie voorlichting. Geachte raadsleden,
Rotterdam, 22 februari 2013 DIIIIM RAINBOW CITY Betreft: subsidie voorlichting MPQD1 GD1 01.03.2013 0013 ROTTERDAM Geachte raadsleden, Voorlichting is noodzakelijk. Daar heeft de landelijke overheid zich
Nadere informatieSamen werken aan een. gezond en veilig. schooljaar. Het voortgezet onderwijs & de Jeugdgezondheidszorg
Samen werken aan een gezond en veilig schooljaar Het voortgezet onderwijs & de Jeugdgezondheidszorg 2015/2016 Het voortgezet onderwijs EN de Jeugdgezondheidszorg Gezonde leerlingen die lekker in hun vel
Nadere informatie3 Competenties en indicatoren...11
Inhoudsopgave 1 Achtergronden... 5 1.1 Seksuele gezondheid jongeren nog niet altijd optimaal...5 1.2 Belangrijke rol voortgezet onderwijs...6 1.3 Aandacht voor het thema in de kennisbases...7 1.4 Leervraag
Nadere informatieFeiten en cijfers Fryslân
Feiten en cijfers Fryslân 2017 De eerste keer Leeftijd waarop de helft van de jongeren geslachtsgemeenschap heeft gehad 17,8 18,1 17,2 17,3 Fryslân Landelijk Fryslân Landelijk Friese jongeren lijken iets
Nadere informatieNationaal Actieplan. Soa, hiv en seksuele gezondheid. Doelstellingen
Nationaal Actieplan Soa, hiv en seksuele gezondheid Doelstellingen Pijlers actieplan Seksuele vorming Preventie opsporing en behandeling van soa Preventie opsporing en behandeling van hiv Preventie van
Nadere informatieTell Me and I Will Forget Show Me and I May Remember Involve Me and I Will Understand
Tell Me and I Will Forget Show Me and I May Remember Involve Me and I Will Understand Confucius Wat doet dance4life? Informeren en activeren! Een wereld zonder hiv en aids is mogelijk. Voor de oplossingen
Nadere informatieOuderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels
Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Christel van Helvoirt medewerker Gezondheidsbevordering GGD Hart voor Brabant Bovenbouw:
Nadere informatieJe Lijf, Je Lief! Lesprogramma voor het praktijkonderwijs over wensen en grenzen in relaties en seks. Rutgers: Iris Coehoorn & Sanne Veldhuis-Nikkelen
Je Lijf, Je Lief! Lesprogramma voor het praktijkonderwijs over wensen en grenzen in relaties en seks Rutgers: Iris Coehoorn & Sanne Veldhuis-Nikkelen GGD Amsterdam: Anne Ausema Welkom! Doel Inzicht geven
Nadere informatie2010D02442. Lijst van vragen totaal
2010D02442 Lijst van vragen totaal 1 In hoeverre heeft de staatssecretaris jongerenorganisaties betrokken bij de totstandkoming en uitvoering van haar beleid? 2 Welke verband ligt er tussen de brief over
Nadere informatieSEKSUEEL GEDRAG. Jongerenmonitor % geslachtsgemeenschap. Klas 2. Klas 4. 55% altijd een condoom gebruikt
IJsselland SEKSUEEL GEDRAG Jongerenmonitor 2015 7% geslachtsgemeenschap gehad 10.163 jongeren School Klas 2 13-14 jaar Klas 4 15-16 jaar 49% negatieve houding homoseksualiteit 55% altijd een condoom gebruikt
Nadere informatieHet MIL is een van de scholen waar Biba Amor is geintroduceerd.
Het MIL is een van de scholen waar Biba Amor is geintroduceerd. Seksuele voorlichting houdt niet op bij een verhaaltje over bloemetjes en bijtjes. Bovendien is het een achterhaald concept dat menig adolescent
Nadere informatieHeeft u kennis genomen van het artikel 'GGD moet stoppen met seksvragen aan 13-jarigen' in het algemeen Dagblad van 18 februari 2014?
VVD-fractie Harderwijk C. Van der Wal-Zeggeling p/a Spiekerweg 9 3849 PT HARDERWIJK datum: ons kenmerk: uw brief van: uw kenmerk: onderwerp: 17 april 2014 U14.002313 Beantwoording van schriftelijke vragen
Nadere informatieOp zoek naar de vrouw áchter de lesbo
LANG LEVE DE DI VER SI TEIT tekst Saskia Doorschodt fotografie Dorien Grötzinger Op zoek naar de vrouw áchter de lesbo Ik ben lesbisch. Velen van ons hebben dit wel eens hardop tegen iemand anders gezegd.
Nadere informatieMenukaart Gezonde School voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol
Menukaart Gezonde voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieOuderbijeenkomst Week van de Lentekriebels
Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Naam Christel van Helvoirt GGD Hart voor Brabant Waar denken jullie aan bij seksualiteit? Gevoelens Veiligheid
Nadere informatieVignet Relaties en seksualiteit, mbo. Beleid. Vragenlijst Relaties en seksualiteit. Handig om bij de hand de hand te hebben: Schoolbeleidsplan
Vignet Relaties en seksualiteit, mbo Vragenlijst Relaties en seksualiteit Handig om bij de hand de hand te hebben: Schoolbeleidsplan Beleid 1. Heeft de (school)locatie een visie en beleid over hoe zij
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 22 juni 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieDocentenhandleiding Les4Life
Docentenhandleiding Les4Life Doel: o De leerlingen voorbereiden op de komst van Dance4Life en een gastspreker uit Indonesië. Leerlingen krijgen informatie over het projectland Indonesië. Duur: o 25 minuten
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieKeuzekaart Loverboyspreventie Zwolle 2015
Keuzekaart Loverboyspreventie Zwolle 2015 Overzicht van preventieactiviteiten op het gebied van loverboyproblematiek, weerbaarheid en seksueel grensoverschrijdend gedrag Samen werken aan gezondheid Voorwoord
Nadere informatieDat vinden wij niet raar dat vinden wij bijzonder
Dat vinden wij niet raar dat vinden wij bijzonder Aandacht voor seksuele en genderdiversiteit in je les Marianne Cense Suzanne Meijer Lisette Schutte Programma workshop 1. Introductie: Seksuele en genderdiversiteit:
Nadere informatieEnkele gegevens evens over jezelf en de school:
VEILIGHEID VRAGENLIJST LEERLINGEN Een belangrijke taak voor de school is te zorgen dat leerlingen zich prettig en veilig voelen. Dat lukt niet altijd. Bijvoorbeeld, omdat er soms wordt gediscrimineerd
Nadere informatieSoaSense. Thermometer 2010 GGD en Oost-Nederland
SoaSense Thermometer 1 GGD en Oost-Nederland Risicogroepen steeds beter bereikt Met genoegen bieden wij u de tweede SoaSense Thermometer van Oost- Nederland (Gelderland en Overijssel) aan. Dit jaar met
Nadere informatieKIJK! SEKSUALITEIT. mijn leven. Leerjaar 2. Leskatern 3. Ont wikkeld voor. praktijkonderwijs Basis - Kader
em ex jk ki In KIJK! mijn leven Leerjaar 2 aa pl SEKSUALITEIT Leskatern 3 r Ont wikkeld voor praktijkonderwijs Basis - Kader INLEIDING Seksualiteit Jongeren zijn veel bezig met relaties en seksualiteit.
Nadere informatieDe toets van seksuele diversiteit
De toets van seksuele diversiteit De omgang met seksuele diversiteit als toetssteen voor inclusief schoolbeleid Peter Dankmeijer p.dankmeijer@edudivers.nl Workshop voor het Schoolpsychologencongres, 10
Nadere informatieBesluit Raad Nr. Datum ^ ^ DEC 2 015
gemeenle ^ Montfoort Besluit Raad Nr. Datum ^ ^ DEC 2 015 RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering Portefeuiliehouder Verantwoordelijk MT-lid Evaluatiedatum:
Nadere informatieDe leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN (050)
Beantwoording schriftelijke vragen ex art.41 RvO PvdA en PvdD over sluiting Testlab Noord-Nederland E. Bruinewoud De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN (050) 367 69 91 1 6989642 20-6-2018
Nadere informatieterwille in beeld VERSLAVINGSZORG GELOOF IN VRIJHEID
terwille in beeld VERSLAVINGSZORG GELOOF IN VRIJHEID Voetbalteam Terwille Albert (linksonder): Ons voetbalteam bestaat uit een goede mix van (ex-)cliënten en niet-cliënten. Er hangt een positieve sfeer:
Nadere informatiepagina Colofon 3 Voorwoord 5 Overzicht bijeenkomsten 7 Aandachtspunten bij de bijeenkomsten en checklist 9
Inhoudsopgave pagina Colofon 3 Voorwoord 5 Overzicht bijeenkomsten 7 Aandachtspunten bij de bijeenkomsten en checklist 9 Bijeenkomst 1: Seksuele ontwikkeling 13 t/m 62 Bijeenkomst 2: Vriendschap, relaties
Nadere informatieOns vignet laat zien wat we graag willen bereiken, namelijk mensen tot groei en bloei brengen als persoon en in hun relaties met andere mensen.
OptiMent OptiMent is er voor kinderen, jongeren en volwassenen die een steun(tje) in de rug kunnen gebruiken. We helpen om psychische klachten zo goed mogelijk te voorkomen. Wie al problemen heeft, kan
Nadere informatieToepassen van Sociale Marketing op ontwikkeling van alcoholmatigingsinterventies
Toepassen van Sociale Marketing op ontwikkeling van alcoholmatigingsinterventies A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11
Nadere informatieAanbod Trajekt januari 2013 T 043-763 00 00
Aanbod Trajekt januari 2013 T 043-763 00 00 1. Morele dilemma discussie methode 50 minuten Maximale groepsgrootte: 15 leerlingen Benodigdheden: klaslokaal of andere ruimte, stoelen in kring, ruimte in
Nadere informatieLesmethode Seksualiteit en Weerbaarheid. Module 1 What s Love
Lesmethode Seksualiteit en Weerbaarheid Module 1 What s Love 3.1 Seksualiteit en mijn brein Schrijf op: Genesis 1: 21-24. LES 3 Schrijf in eigen woorden op waarom de werking van plakband lijkt op seksualiteit:
Nadere informatieActiviteiten van de GGD voor statushouders, kinderen en volwassenen
Activiteiten van de GGD voor statushouders, kinderen en volwassenen Regiocoördinator publieke gezondheid statushouders Binnen de GGD is Cobi Izeboud werkzaam als Regiocoördinator publieke gezondheid statushouders.
Nadere informatieB en W nummer ; besluit d.d BB nummer Onderwerp Intentieverklaring We Can Young
B en W nummer 12.0637. ; besluit d.d. 19-6-2012 BB nummer 12.044 Onderwerp Intentieverklaring We Can Young 2012-2014 Burgemeester en wethouders besluiten:behoudens advies van de commissie 1. Als gemeente
Nadere informatieBrijder Verslavingszorg Hoofddorp
Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. de liefde en ik
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...
Nadere informatieTabel 1a. Ervaring met verschillende vormen van seksueel gedrag naar leeftijd leeftijd eerste 12 tot 15 (%) 18 tot 21 (%) 15 tot 18 (%)
Factsheet Seks onder je 25 e In 4901 jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 25 jaar hebben deelgenomen aan het onderzoek Seks onder je 25 e. Overal waar in dit factsheet een vergelijking wordt gemaakt
Nadere informatieJaarcijfers 2012. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland. GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid
Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid Juni 2013 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en Gezondheid
Nadere informatieBelangenbehartiging, ontmoeting, hulp, advies en voorlichting voor LHBTI s in Midden Gelderland.
Informatiepakket: Voorlichting seksuele diversiteit voor middelbare scholen Lid van federatie COC Nederland St. Catharinaplaats 10 6811 BS Arnhem Postbus 359 6800 AJ Arnhem Telefoon: 026 442 31 61 E mail:
Nadere informatieVoorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13
Omgaan met een sexprobleem.qxd 20-03-07 11:54 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Waar hebben seksuele problemen mee te maken?
Nadere informatieUitvoeringsplan Lokaal Gezondheidsbeleid 2013 en 2014
Uitvoeringsplan Lokaal Gezondheidsbeleid en 2014 Via de evaluatie Lokaal Gezondheidsbeleid 2010- hebben wij gemeld dat voor Lokaal Gezondheidsbeleid geen afzonderlijke nota meer verschijnt. Dit omdat gezondheid
Nadere informatiePresentatie: Over de grens
Presentatie: Over de grens Doel en focus WE CAN YOUNG-campagne Vergroten van seksuele en relationele weerbaarheid van jongeren. Respect hebben voor grenzen van jezelf en die van anderen Vormen van seksueel
Nadere informatieInterventies seksualiteit en weerbaarheid (online/offline) voor kwetsbare kinderen en jongeren Sanna Maris & Marianne Jonker
Interventies seksualiteit en weerbaarheid (online/offline) voor kwetsbare kinderen en jongeren Sanna Maris & Marianne Jonker Info: s.maris@rutgers.nl m.jonker@rutgers.nl Een proeverij van interventies!
Nadere informatieIs iemand in jouw omgeving verslaafd?
Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie
Nadere informatieInkijkexemplaar INLEIDING. zelfbeeld. Leskatern 1
r aa pl em ex jk ki In zelfbeeld INLEIDING Wie ben ik en hoe presenteer ik me naar de buitenwereld? Dat zijn vragen waar veel jongeren mee bezig zijn. Het is niet makkelijk om je zeker te voelen in een
Nadere informatieLocatie. O heteroseksueel O homoseksueel O biseksueel O onbekend. Hiv Hepatitis B
SOAP 2019 Demografie Uniek ID Locatie Consultnummer Datum consult (dd mm jj) Postcode cliënt (4-cijfers) O Geen vast verblijfadres O Wonend in buitenland Geslacht O Man O Vrouw O Transgender Indien Transgender:
Nadere informatieVragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Voortgezet onderwijs
Vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Voortgezet onderwijs Handig om bij de hand te hebben: Beleidsdocument Gedragsregels Beleid 1. Heeft uw school een visie op hoe zij wil bijdragen aan
Nadere informatieKerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014
Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Figuur 1 Aantal deelnemers naar geslacht en leeftijd 75 t/m 85 jaar 1 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl
Nadere informatiePersoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties
Reader TOP-dagen 2014-2015 In het onderwijs is het steeds vanzelfsprekender dat je ieder jaar meer kunt en weet. Je bent druk bezig met het leren van de vakken. Maar je ontwikkelt ook competenties. In
Nadere informatieEen Dwarse blik op Seksuele Vorming
Een Dwarse blik op Seksuele Vorming 18 maart 2013 wrasdwarsdwrasdws hhhhhhhhhhhhhhhhh Geacht parlementslid, Voor u ligt het visiestuk van DWARS, GroenLinks jongeren over seksuele vorming in Nederland.
Nadere informatie