Financieel Jaarverslag Twence Holding B.V.

Transcriptie

1 Financieel Jaarverslag Twence Holding B.V.

2 Inhoudsopgave De grens voorbij De grens voorbij 3 Kerncijfers 5 Verslag van de directie 6 Corporate governance verslag Twence Holding B.V. 14 Algemene vergadering van aandeelhouders 23 Jaarrekening Twence Holding B.V. 25 Enkelvoudige jaarrekening Twence Holding B.V. 45 Overige gegevens 53 Controleverklaring 55 Economie, milieu en duurzaamheid kennen geen grenzen. Voor Twence betekent dat logischerwijs dat wij verder moeten kijken dan onze eigen regio en ons eigen land, in het belang van de continuïteit van ons bedrijf, van onze leefomgeving en van een duurzame toekomst. De grens voorbij is dan ook het thema dat wij dit jaar hebben gekozen voor onze jaarverslagen. We gaan telkens weer een stap verder. We kijken niet alleen letterlijk over de landsgrenzen, we gaan ook in de eigen regio grensoverschrijdend te werk door het kwantitatief en kwalitatief uitbouwen van grondstoffenterugwinning, het zoeken naar mogelijkheden om lokaal materiaalketens te sluiten en de energieopbrengst van onze installaties te verhogen. Over enkele decennia leven we in een maatschappij die grondstoffen uit afval terugwint en energie uit hernieuwbare bronnen haalt. Focus op het terugwinnen van grondstoffen nu is essentieel om toekomstige uitputting van de aarde te helpen voorkomen, zonder in te boeten op onze levensstandaard. Preventie, scheiding en recycling zijn de sleutelwoorden. De technieken om de waardevolle componenten in de grondstof afval zo goed mogelijk te benutten en geschikt te maken voor hergebruik zijn de afgelopen jaren sterk verbeterd en verfijnd. De deskundigheid die wij hebben op dit gebied is in die tijd gegroeid, evenals de mogelijkheden die wij hebben om materialen terug te brengen in de kringloop. Onze visie sluit aan bij de beleidsbrief van staatssecretaris Mansveld Invulling programma Van Afval Naar Grondstof (VANGprogramma). Dit beleid geeft nadrukkelijk richting aan de transitie naar een circulaire economie. Nederland wil daarmee ook internationaal gezien een belangrijke positie als recyclinghub ontwikkelen. Twence gaat daar een bijdrage aan leveren. De kennis en kunde die we in Nederland hebben ontwikkeld op het gebied van afvalverwerking staan op zeer hoog niveau. Het zijn exportproducten geworden. Dat biedt ons de gelegenheid voor het contracteren van RDF, reeds voorgescheiden huishoudelijk restafval, op de Britse markt. Daarmee stellen we de vollast van onze afvalenergiecentrales zeker en kunnen we voldoen aan onze langjarige contractuele verplichtingen voor levering van duurzame energie aan AkzoNobel en de stadsverwarming. In GrootBrittannië ontstaat hierdoor ruimte om de eigen recyclingindustrie op te bouwen en wordt daar de noodzaak kleiner te gaan investeren in kapitaalintensieve verbrandingscapaciteit. Tegelijkertijd biedt het ons ruimte om voor de langere termijn belangrijke projecten op het gebied van afvalscheiding en recycling te ontwikkelen. In onze afvalscheidingsinstallatie wordt nader onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van het sorteren van kunststoffen. We hebben in onder meer besloten tot aanschaf van de zogenoemde NIRtechnologie, waarmee we waardevolle ervaring opdoen die van pas komt bij het onderzoek naar een nieuwe grondstoffenfabriek. Ook vergroot het al op korte termijn onze mogelijkheden om afvalstromen te verwerken. In de gemeente Rijssen Holten is per 1 januari 2014 in samenwerking met Twence een proef van één jaar van start gegaan met de recyclezak. Hiermee biedt de gemeente scheidingsgemak aan de burger en kan Twence de verwerking van de grondstoffenton testen. Dit is één van de meestbelovende scenario s volgens recent regionaal onderzoek naar de mogelijkheden en kansen van gemeentelijke samenwerking op het gebied van afval. lees verder op pagina 4 > Tekst / eindredactie: Afdeling Communicatie Twence B.V. Vormgeving: Reclamebureau Vanderveer, Enschede Druk: Drukkerij Hofmeijer, Hengelo Dit jaarverslag wordt uitgegeven in het Nederlands, Duits en Engels. De Nederlandse gedrukte uitgave is leidend. Dit jaarverslag is gedrukt op Plano Superior FSC Mixed resources. LOGO FSC door Jurgen Dit is het financieel jaarverslag van Twence Holding B.V. Daar waar wij Twence schrijven wordt Twence Holding B.V. bedoeld, tenzij uitdrukkelijk anders vermeld

3 Kerncijfers < vervolg van pagina 3 In startten we met de bouw van een nieuwe hal, waarin innovatieve installaties voor het terugwinnen van nonferro metalen uit bodemassen worden geplaatst. Door het terugwinnen van de metalen uit de bodemassen genereren we niet alleen inkomsten, maar worden de bodemassen ook breder toepasbaar als bouwstof, ter vervanging van zand en grind. Naast de verdere internationalisering, het sluiten van materialenkringlopen, de levering van duurzame warmte voor stadsverwarming en industriële toepassingen zal ook energiewinning uit hernieuwbare bronnen de komende jaren een speerpunt zijn in de ontwikkeling van Twence. Operationeel hadden we het afgelopen jaar enkele tegenslagen, zoals de versnelde slijtage aan een van de turbines van de afvalenergiecentrale, de nasleep van de in opgetreden schade aan een andere turbine en een defect in de tandwielkast van de biomassaenergiecentrale. Onderzoek naar de oorzaken heeft inzichten en maatregelen opgeleverd waarmee we verwachten dit soort schades in de toekomst te kunnen voorkomen. De komende jaren zullen wij blijven investeren in de ontwikkeling van kennis en installaties om grondstoffen terug te winnen uit afval. Zo kunnen we bijdragen aan het sluiten van materialenkringlopen en het terugbrengen van waardevolle stoffen in de circulatie. Zo lang er echter nog nietherbruikbaar afval overblijft, zullen wij dit benutten voor de productie van energie. Het rendement van onze afvalenergiecentrales verhogen wij door enerzijds te werken aan de optimalisatie van onze dagelijkse processen en anderzijds de mogelijkheden voor warmteuitkoppeling verder uit te nutten. Daarmee dragen we bij aan de besparing van fossiele brandstoffen en de reductie van CO 2 uitstoot. De optelsom van onze inspanningen, heeft in geleid tot een netto resultaat van Van onze omzet is de helft afkomstig uit de verkoop van energie en de helft uit de verkoop van grondstoffen en het verwerken van afval. In dit verslag leest u de financiële achtergronden, in ons separaat uitgebrachte publieksverslag Twence in beschrijven wij onder meer onze diverse projecten en ontwikkelingen. De onderstaande kerncijfers hebben betrekking op de geconsolideerde jaarrekening van Twence Holding B.V. De balansgegevens zijn per 31 december. Kerncijfers Afvalverwerking, energie, grondstoffen Nettoomzet Som der bedrijfsopbrengsten Resultaten Bedrijfsresultaat/EBIT Netto resultaat Netto resultaat als % van de bedrijfsopbrengsten EBITDA Kasstroom uit operationele activiteiten Materiële vaste activa Aanschafwaarde totaal Boekwaarde totaal Investeringen Afschrijvingen Eenheid mio mio mio mio % mio mio mio mio mio mio 99,5 105,8 20,3 11,9 11,2 56,0 46,3 611,2 302,7 17,7 35,8 102,2 103,3 21,3 11,8 11,4 54,8 47,6 597,3 320,9 13,9 33,5 Vermogen Balanstotaal mio 335,8 354,8 Kengetallen Rentabiliteit totale vermogen (%) Rentabiliteit eigen vermogen (%) % % 6,0 9,7 6,0 9,8 Afvalhoeveelheden Aangeleverde hoeveelheden Verwerkte hoeveelheden in kton in kton 938,0 938,0 899,0 865,0 Energie Bruto elektriciteitsproductie Warmte en stoomlevering in GWh in GWth 320,0 725,0 430,0 526,0 Overige kerncijfers Personeelsbezetting ultimo Ziekteverzuim (%) Gemiddelde leeftijd in fte % in jaren 211,3 4,1 45,0 205,2 3,5 44,

4 Verslag van de directie We vinden het normaal dat kolen en olie van over de hele wereld naar Nederland worden getransporteerd om te worden gebruikt als brandstof of verwerkt tot bijvoorbeeld kunststoffen. Dat de grondstof afval vanuit het buitenland naar Nederland komt, om er met effectieve methoden grondstoffen en energie uit terug te winnen, is nog nieuw. Nederland is wat betreft het benutten van afval ver, vergeleken met de meeste andere Europese landen. Doordat in het Verenigd Koninkrijk het storten van afval sinds fiscaal wordt belast en andere oplossingen voor verwerking van afval nog in de kinderschoenen staan, zijn er kansen voor Twence om hier iets te betekenen. Dit leidt tot een winwin situatie, omdat wij met het RDF uit het Verenigd Koninkrijk de vollast van onze afvalenergiecentrale en dus de levering van warmte en stoom langjarig zeker kunnen stellen, terwijl in het Verenigd Koninkrijk ruimte ontstaat om tot een goede infrastructuur voor recycling te komen en te werken aan duurzame oplossingen, gericht op het terugwinnen van materialen. Onderzoek door bureau CE Delft heeft uitgewezen dat de milieubalans van het vervoer vanuit het Verenigd Koninkrijk en het omzetten van afval in stroom en warmte door Twence positief uitvalt, ten opzichte van storten in het Verenigd Koninkrijk. Onafhankelijk Brits onderzoek door bureau WRAP bevestigt deze conclusies, zelfs wanneer een vergelijk wordt gemaakt met het alternatief van verbranden in het Verenigd Koninkrijk met een laag energetisch rendement. Ook dan is thermische verwerking in een Europese hoogrendementinstallatie een betere optie voor het milieu. Twence is al jaren succesvol met het bouwen en bedrijven van grote installaties om afval om te zetten in energie. Datzelfde kunnen we voor grondstoffen, met als doel kringlopen te sluiten en grondstoffen terug te brengen in de circulatie. In oktober sloegen we de eerste paal voor de bouw van een hal met nieuwe installaties, waarmee we meer nonferro metalen uit de bodemassen van onze afvalenergiecentrales kunnen halen. Dankzij deze uitbreiding kan Twence vanaf 2014 meer herbruikbare metalen zoals aluminium, blik en koper uit de verbrandingsresten halen. Tegelijkertijd worden de bodemassen hierdoor zuiverder, waardoor de gebruiksmogelijkheden ervan toenemen. Het project sluit naadloos aan bij onze missie om meer waardevolle materialen en secundaire grondstoffen uit afval te halen. Een maand later startte de uitvoering van het zogeheten CO 2 /NBC project. Samen met onder meer de firma Procede, een spinoff van de Universiteit Twente, is een installatie ontwikkeld om in de rookgasreiniging van één van de lijnen van de afvalenergiecentrale het broeikasgas koolstofdioxide af te vangen en te gebruiken als grondstof voor natriumbicarbonaat. Natriumbicarbonaat wordt bij Twence gebruikt om de rookgassen te ontdoen van chloor en zwavel. De installatie zal medio 2014 operationeel zijn en zal dan op jaarbasis een reductie van ton CO 2 uitstoot opleveren én kostenbesparing, doordat we kunnen volstaan met inkoop van het bulkproduct soda in plaats van het schaarsere natriumbicarbonaat. Rond de mogelijkheden van uitbreiding van de afvalscheidingsactiviteiten zijn in drie hoofdrichtingen gedefinieerd, te weten de scheiding van kunststofafval, van droge afvalstromen en van huishoudelijk afval. Deze worden verder onderzocht en uitgewerkt. We hebben besloten tot de aanschaf van NearInfraRed technology, waarmee kunststoffen en plastics gescheiden kunnen worden. We willen hier ervaring mee opdoen en onderzoek doen naar de mogelijkheden ervan. Daarnaast is met de gemeente RijssenHolten een proef rond de recyclezak, een variant van de grondstoffenton opgezet. Dit is een vorm van afvalinzameling en scheiding, die volgens onderzoek van IPRNormag het beste rendement zou opleveren. De resultaten van dit onderzoek naar meerwaarde van intergemeentelijke aanpak van het afvalvraagstuk werden in april aan onze aandeelhoudende gemeenten gepresenteerd. De verschillende scheidingsvarianten die we onderzoeken en testen hebben tot doel in de toekomst maatwerk en flexibiliteit te kunnen bieden aan onze klanten in binnen en buitenland. In startten we met de bouw van een combivergister. Met deze installatie willen wij meer kennis en ervaring met de toegepaste technieken opdoen. Daarnaast is een project rond mestverwerking voor zowel duurzame energieopwekking als grondstoffenterugwinning, in de onderzoeksfase. Niet alleen op het gebied van grondstoffenterugwinning ontwikkelen wij nieuwe projecten. Ook onderzoek naar mogelijkheden energie te winnen uit hernieuwbare bronnen heeft onze volle aandacht. Wij zijn ervan overtuigd dat de uitputting van natuurlijke hulpbronnen voorkomen wordt door volledig hergebruik. De inzet van restafval voor energetische benutting is dus tijdelijk. Dat betekent dat restafval op den duur geen oneindige bron van energie zal blijken te zijn, wat het zoeken naar andere energiebronnen de komende decennia noodzakelijk maakt. De organisatieontwikkeling van de afgelopen twee jaren heeft tot doel gehad enerzijds te zorgen voor optimalisatie van de dagelijkse processen en anderzijds ruimte te creëren voor toekomstgerichte ontwikkelingen. Er zijn jonge academici aangetrokken, er is een afdeling Technology geformeerd, we maken de omslag van een productgerichte naar een marktgerichte organisatie en onze mensen worden opgeleid om internationaal te kunnen denken en werken. De richting die Twence inslaat is gebaseerd op het in het voorjaar van door de aandeelhouders goedgekeurde strategisch meerjaren beleidsplan. Onze stip aan de horizon is de afvalloze maatschappij die grondstoffen uit afval terugwint en energie uit hernieuwbare bronnen haalt. Onze keuzes en ons handelen hebben deze visie als leidraad. Om onze doelen te realiseren hebben wij onze klanten, aandeelhouders, leveranciers én samenwerkingspartners in de branche, in de regio en in de techniek hard nodig. In het Verenigd Koninkrijk zullen wij zoeken naar lokale samenwerkingspartners, om ook daar voor lange termijn succesvol te kunnen ontplooien. De samenvloeiing van kennis van alle partijen zal leiden tot nieuwe inzichten die benut kunnen worden voor duurzame oplossingen. Missie Twence staat voor hoogwaardige inzet van afval als bron van herbruikbare grondstoffen; wij maken afval hiertoe geschikt en brengen grondstoffen terug in de keten. Daarnaast produceert Twence energie uit hernieuwbare bronnen. Wij zetten restafval in voor energetische benutting, zolang dit nog de meest efficiënte vorm van gebruik is. Dit doen wij met passie, innovatief en bedrijfseconomisch verantwoord. Wij respecteren mens en milieu en dragen bij aan verduurzaming van de samenleving. Vennootschappelijke ontwikkelingen Herstructurering vennootschap AviTwente B.V. Twence Holding B.V. is vennootschapsrechtelijk onderverdeeld in zogenoemde vennootschappen gericht op diensten voor de publieke sector en vennootschappen die gericht zijn op activiteiten uit de markt. Deze vennootschappelijke scheiding is van belang vanwege de eisen die de Europese commissie stelt ten aanzien van het voorkomen van kruissubsidiëring. De administratie van Twence is daar op ingericht. Vanwege de mogelijke verkoop van Attero B.V. aan een private partij is ervoor gekozen om de aanbestedingsrechtelijke grondslag voor het blijven inbesteden van (rest)afval bij Twence, voor de achterblijvende aandeelhouders te borgen. In verband hiermee is per 1 januari 2014 Twence Tweede Lijn B.V. opgericht. De algemene vergadering van aandeelhouders heeft aan deze aanpassing in haar vergadering van 12 december goedkeuring verleend. Risicomanagement Aan elke ondernemingsstrategie zijn risico s verbonden. Externe economische factoren, onvoorspelbare marktontwikkelingen, calamiteiten en menselijke factoren kunnen de realisatie van ondernemingsdoelstellingen in de weg staan. Twence streeft ernaar de tenuitvoerlegging van strategische en operationele doelen zo goed mogelijk te beheersen. Voor Twence is een aantal belangrijke specifieke risico s geïdentificeerd. Het is mogelijk dat risico s, die momenteel niet onderkend worden dan wel als nietmaterieel worden beschouwd, later een belangrijk negatief effect hebben op het vermogen van Twence Holding B.V. om zijn ondernemingsdoelstellingen te realiseren. De risicobeheersing en controlemaatregelen leiden ertoe dat: de belangrijkste risico s tijdig worden herkend om adequate maatregelen te kunnen nemen; er een redelijke mate van zekerheid bestaat dat de financiële verslaggeving geen onjuistheden van materieel belang bevat; de van toepassing zijnde wet en regelgeving wordt nageleefd

5 Verslag van de directie Risicomanagementsysteem Opzet van het risicomanagementsysteem Binnen Twence is een risicomanagementsysteem ingericht waarin zowel de strategische risico s als de operationele risico s zijn geïnventariseerd en geborgd. Binnen dit systeem worden risico s gekoppeld aan de strategische en operationele ondernemingsdoelstellingen en aan de bedrijfsprocessen binnen Twence. Iedere circa vijf jaar brengen directie en MT de strategische risico s in kaart. Daarbij vormen de visie en missie en de in het strategisch meerjarenplan opgenomen strategische doelen van Twence het uitgangspunt. Op basis van de strategische risicoinventarisatie worden de operationele risico s geïnventariseerd. Op het niveau van bedrijfsprocessen worden de sleutelrisico s benoemd en worden beheersmaatregelen vastgesteld. In 2014 zal dit opnieuw worden gedaan. Borging van het risicomanagementsysteem Op verschillende manieren worden opzet en werking van het risicomanagementsysteem geborgd: De resultaten, de vooruitzichten en bepaalde facetten van het risicomanagement worden elk kwartaal door het management team besproken. Daarnaast staat de strategische risicoanalyse jaarlijks op de agenda van directie en MT om te beoordelen of deze nog voldoende actueel is en voldoende richting geeft aan het risicomanagementbeleid binnen Twence. Het beheersen van risico s is een verantwoordelijkheid van het management op alle niveaus. Alle managers tekenen jaarlijks een verklaring van borging van de processen waarvoor zij verantwoordelijk zijn. De gedefinieerde toetsingscriteria worden meegenomen in de interne audits, die binnen Twence worden uitgevoerd. De externe accountants beoordelen jaarlijks de opzet en de werking van de administratieve organisatie en de interne beheersing, voor zover relevant voor de controle van de jaarrekening. Hierover rapporteren zij aan het management, de directie en de raad van commissarissen. Daar waar risico s verzekerbaar zijn, zoals bij brand en bedrijfsschade en wettelijke aansprakelijkheid, zijn deze bij verzekeraars ondergebracht. De afweging tussen verzekeringsdekking, premiehoogte en het eigen risico wordt jaarlijks opnieuw gemaakt. Regelmatige inspecties en followup daarvan verhogen de continuïteit van de bedrijfsprocessen, verlagen de (on)geplande stilstand in de productie en leiden tot lagere risicokosten. Schadepreventie en preventieve investeringen leiden tot een verbetering van het risicoprofiel. Risicomanagement als onderdeel van een integraal managementsysteem Het geheel van maatregelen van risicobeheersing en controle steunt op een aantal sleutelelementen. Daarnaast maakt het risicomanagementsysteem onderdeel uit van het integraal managementsysteem dat binnen Twence wordt ontwikkeld. De managementsystematiek is gebaseerd op de PDCAcyclus. Dit komt tot uiting in zowel de opzet van de systematiek als in de inrichting en samenhang van processen. Doelen zijn: continue verbetering van de inrichting van de organisatie, van visie en missie, via doelstellingen, strategisch meerjarenperspectief, jaarplannen, kritische succesfactoren en prestatie indicatoren naar individuele plannen en de doorvertaling naar processen. Monitoring en rapportering vinden plaats in de vorm van managementbeoordelingen en interne audits; continue verbetering in de bedrijfsresultaten middels de planning en controlcyclus van begroting, prognoses, tussentijdse rapportages en jaarrekening met een analyse van de ontwikkelingen. Het managementsysteem voldoet aan de kwalificaties van ISO 9001 (kwaliteitssystemen), ISO (milieu) en OSHAS (veiligheid en gezondheid), Twence is voor alle voornoemde drie normen gecertificeerd. Processen, besturing en beheersing Twence bouwt aan een geheel nieuw en integraal managementsysteem, waarin alle bedrijfsprocessen binnen Twence zijn beschreven en waarin ook alle procesbeschrijvingen uit het huidige kwaliteitshandboek worden opgenomen. Aangezien processen afdeling overstijgend zijn, komen hierin ook onderlinge verbanden tussen afdelingen tot uiting. Het algemene doel van de nieuwe managementsystematiek is om meer samenhang te creëren tussen de bedrijfsprocessen van Twence en zo een betere borging van planmatige en systematische beheersing en verbetering van de bedrijfsvoering op alle niveaus van de organisatie te realiseren. Van strategisch tot operationeel niveau wordt de inventarisatie van risico s en de opzet en werking van controlemaatregelen integraal in het systeem ingebed. Verantwoordelijkheden binnen processen worden inzichtelijk. Het geheel aan beschrijvingen en instructies wordt middels een portal aan de organisatie beschikbaar gesteld. Cultuur Een fundamentele verandering van de organisatie, nodig voor de toekomstige ontwikkelingen van Twence, heeft niet alleen een structurele maar ook een culturele component. MT en leidinggevenden zullen, als dragers van de bedrijfscultuur, een hiervoor ontwikkeld opleidings en trainingsprogramma doorlopen. In is dit programma voor het MT en voor leidinggevenden binnen Operations opgestart. De andere leidinggevenden zullen vanaf 2014 een vergelijkbaar programma aangeboden krijgen. Daarnaast zullen voor Twence organisatienormen en waarden worden vastgesteld. Organisatie De in en doorgevoerde organisatiewijzigingen hebben bijgedragen aan de doelstellingen op het gebied van internationalisering en innovatie. De organisatie van Twence is, wat betreft de nietoperationele afdelingen, gewijzigd met ingang van 1 januari. Daarbij is voor een aantal functies bewust gekozen voor een invulling van buiten de organisatie. Doel hiervan is om de organisatie te versterken door het inbrengen van andere ervaringen, nieuwe opvattingen en inzichten. In is een reorganisatie van de afdeling Production voorbereid. Na een positief advies van de OR zal de aanpassing in 2014 worden doorgevoerd. Interne afstemming Systemen voor interne informatievoorziening zijn er primair op gericht medewerkers en leidinggevenden adequate informatie te verschaffen ten behoeve van de eigen taakgebieden. Voor het breed binnen de organisatie delen van noodzakelijke kennis omtrent bedrijfsvoering, wet en regelgeving, milieu en veiligheid wordt het bestaande kennismanagementsysteem in 2014 herzien en opnieuw ingericht. Door audits, die onderdeel uitmaken van dit managementsysteem, worden opzet, bestaan en werking van de interne afstemming geborgd. Status per strategisch risico Marktrisico s Afval Twence opereert in een dynamische markt, zowel voor afval als voor energie. Een groot risico is dat van onderbezetting van vooral de afvalenergiecentrale. Dit risico wordt grotendeels gedekt door het sluiten van meerjarige afvalverwerkingscontracten. Daarnaast is er sinds enkele jaren meer geografische spreiding. We verwerken al enkele jaren afval van Duitse klanten en sinds verwerken wij RDF uit het Verenigd Koninkrijk. Ook de toevoer van brandstoffen voor de bioconversie installaties en de biomassaenergiecentrale wordt door langjarige overeenkomsten zeker gesteld. Energie Door de levering van warmte aan een warmtenetwerk en van stoom aan een industriële klant hebben de drie lijnen van de afvalenergiecentrale een hoge R1 waarde. Dit geeft ons de mogelijkheid om (voorgescheiden) afval van buiten Nederland te verwerken, vanwege aantoonbaar milieuvoordeel. Twence wordt in de markt gezien als betrouwbare partner met solide lange termijn vooruitzichten. In overleg met externe deskundigen is onze verkoopstrategie voor energie geanalyseerd. Er is stilgestaan bij portefeuillerisico s en beoordeeld in hoeverre deze in lijn zijn met het risicoprofiel. Stoom en warmte worden op basis van meerjarige contracten geleverd. De stoomlevering en de warmtelevering zijn in substantieel verhoogd. Het totaal van elektriciteit, warmtelevering en stoom geeft een goede spreiding. Portfolio Doordat Twence voor korte en middellange termijn verzekerd is van aanvoer van voldoende brandstoffen voor energielevering, ontstaat ruimte voor het ontplooien van nieuwe activiteiten op het gebied van recycling en hergebruik. Daarmee wordt invulling gegeven aan de missie. Diversificatie naar de grondstoffenmarkt zorgt voor nog gedegener basis dan voorheen

6 Verslag van de directie Operationele risico s Voor een bedrijf als Twence is de beschikbaarheid en kwaliteit van de technische (verwerkings)installaties van groot belang. Ongeplande stilstand of het uitlopen van een geplande stilstand vormen een financieel risico. Daarom gaat veel aandacht uit naar preventief en gestructureerd onderhoud en het op voorraad houden van kritische onderdelen. De hiermee samenhangende kosten worden afgewogen tegen de kosten van een (on)geplande stilstand. Ter dekking van bedrijfsschade ten gevolge van een ongeplande stilstand door schade, is een bedrijfsschadeverzekering afgesloten. Milieu De Provincie Overijssel houdt bij Twence toezicht op de naleving van milieuwet en regelgeving. Twence heeft in 2009 een convenant Vernieuwing Toezicht met de provincie Overijssel afgesloten waarin afspraken zijn gemaakt over hoe dit toezicht wordt uitgevoerd. Met het compliancemanagementsysteem kan Twence zelf proactief controleren of voldaan wordt aan wet en regelgeving. Het bevoegd gezag controleert Twence niet alleen op de output maar past ook systeemgerichte controles toe op het compliancemanagementsysteem. De Provincie en Twence hebben hier de laatste jaren goede ervaringen mee opgedaan. De Provincie kan efficiënter controles uitvoeren en Twence heeft minder kans op overtredingen. Twence brengt de ervaring die is opgedaan met dit systeem in bij de ontwikkeling van een universele internationale ISOnorm voor compliancemanagementsystemen, door deel te nemen in de NENnormcommissie. Continuïteit informatievoorziening Twence beschikt over adequate systemen voor besturing en transactieverwerking van de belangrijkste bedrijfsprocessen. In de afgelopen jaren zijn de ondersteuning in de registratieve processen en het belang van business intelligence toegenomen. Verstoringen van deze systemen kunnen een inbreuk op de bedrijfsprocessen veroorzaken. Door het vastleggen van procedures voor informatiebeveiliging en uitwijk worden de risico s zo veel mogelijk beperkt. De werking daarvan wordt periodiek getoetst. Wij laten onze ICT systemen periodiek verifiëren door PricewaterhouseCoopers, door middel van een EDP audit. In is bij de audit geconstateerd dat de basiskwaliteit goed is. Wel zijn een aantal verbeterpunten aangedragen. Deze zullen in 2014 in behandeling worden genomen. In is ook onderzocht hoe ICT in de toekomst beter kan bijgedragen aan het leveren van informatie, die nodig is voor het volgen van strategische ontwikkelingen van Twence. Dit heeft geleid tot een aantal aanpassingen in het ICTlandschap. Juridische risico s Twence is betrokken bij verschillende juridische procedures, voortvloeiend uit de normale bedrijfsvoering. De juridische afdeling is verantwoordelijk voor het bewaken van de voortgang van deze procedures. Voor specialistisch inhoudelijk advies schakelt Twence externe expertise in, waarvan de dienstverlening jaarlijks wordt geëvalueerd. Financiële risico s Een sterke financiële basis, toegang tot kapitaal en betrouwbare verslaglegging zijn essentieel voor Twence. Wij definiëren financiële risico s als onzekerheden, die de rente en valutapositie, de liquiditeit en de financiering van de onderneming kunnen raken. Het niet realiseren van de doelstellingen met betrekking tot de financiële huishouding kan negatieve effecten hebben op Twence en zijn stakeholders. Kredietrisico Het kredietrisico is het risico op een verlies dat ontstaat wanneer een wederpartij niet bereid of in staat is zijn verplichtingen na te komen. Onze doelstelling is het voorkomen van een situatie waarin zich een verlies voordoet. Tot de maatregelen behoort het consequent uitvoeren van kredietanalyse en beheer binnen de hele organisatie en is een kredietverzekering afgesloten. De omvang van het kredietrisico dat een transactie met zich meebrengt, is bepalend voor de diepte van de analyse die we uitvoeren. Wij hebben in geen kredietschade geleden. Rente en kasstroomrisico De rente en kasstroomrisico s zijn risico s door veranderingen in de rentetarieven betreffende de reële waarde van verstrekte vastrentende leningen en uitgegeven vastrentende schulden of toekomstige kasstromen uit hoofde van leningen en schulden met variabele rente. Ons beleid voorziet erin dat onze rentedragende schulden hoofdzakelijk vaste rentes kennen. Voor het beheer van onze rentende posities maken we geen gebruik van renteinstrumenten. Valutarisico Valutarisico s doen zich voor met betrekking tot verkopen, inkopen, liquide middelen en overige balansposities in andere valuta dan de euro. Het hieruit afgeleide transactierisico betreft het risico voor toekomstige kasstromen en balansposities in vreemde valuta. Conform ons beleid worden alle (vreemde) valutaposities en risico s bij een externe partij gedekt door cylinderopties en opties. Liquiditeits en financieringsrisico Het liquiditeits en financieringsrisico is het risico dat de benodigde financiële middelen om aan onze financiële verplichtingen te kunnen voldoen, niet of niet tijdig kunnen worden verkregen. We managen de liquiditeits en financieringsrisico s door een strikt financieel beleid te voeren en door een zorgvuldige liquiditeitsplanning. Maatregelen hiervoor zijn onder meer een beschikbare kredietfaciliteit, een liquiditeitsbuffer en een gefaseerd aflossingsschema van opgenomen leningen. Bij bestaande financieringen moet voldaan worden aan bankconvenanten, waarvan de belangrijkste kerncijfers de solvabiliteitsratio en Interest Coverage Ratio zijn. Pensioenvoorzieningen De mogelijke risico s inzake pensioenvoorzieningen zijn voor Twence Holding B.V. gering. Dit omdat Twence Holding B.V. geen verplichting heeft tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds (ABP). Nadere informatie over de financiële risico s en financiële instrumenten is te lezen in de jaarrekening. Evaluatie van risicobeheersings en controlesystemen Hoe goed onze interne risicobeheersings en controlesystemen ook zijn opgezet, ze kunnen nooit absolute zekerheid bieden dat doelstellingen op het gebied van markt, operatie en financiële risico s altijd zullen worden bereikt. We realiseren ons bij het nemen van beslissingen dat: menselijke beoordelingsfouten kunnen optreden en menselijk falen en zelfs simpele fouten of vergissingen grote gevolgen kunnen hebben; er steeds bewuste kostenbatenafwegingen worden gemaakt bij het aanvaarden van risico s en het treffen van beheersingsmaatregelen. De directie is van oordeel dat: de risicobeheersings en controlesystemen een redelijke mate van zekerheid geven dat de financiële verslaggeving geen onjuistheden van materieel belang bevat. Financiële ontwikkelingen Algemeen De nettoomzet bedroeg (: ). Het netto resultaat bedroeg (: ). Ondanks de stijging van de bedrijfsopbrengsten hebben stijging van de bedrijfslasten als gevolg van schade aan een van de turbines van de afvalenergiecentrale en aan de tandwielkast en het houttransport van de biomassaenergiecentrale bijgedragen aan het licht dalende bedrijfsresultaat. De toevoeging van het resultaat aan het eigen vermogen overstijgt het uitgekeerde dividend. Als gevolg hiervan nam het eigen vermogen toe met Als percentage van het balanstotaal steeg de solvabiliteit licht tot 36,5% (: 33,8%), wat voldoende is om te voldoen aan de bankconvenanten. Kasstromen De operationele kasstroom is in gedaald van naar De belangrijkste oorzaak hiervoor is de mutatie in het werkkapitaal. De kasstroom uit investeringsactiviteiten steeg van negatief in naar negatief in. De belangrijkste investering in betrof aankoop van de onverdeelde helft van de stoomleiding. In betrof het de aankoop van percelen grond. De kasstroom uit financieringsactiviteiten is in gedaald van negatief naar negatief. De netto kasstroom bedroeg in negatief (: ) en deed het saldo van de liquide middelen en kortlopende schulden aan kredietinstellingen dalen van eind naar eind

7 Verslag van de directie Personele ontwikkelingen Vooruitzichten 2014 De toekomst Ziekteverzuim Het ziekteverzuimcijfer (exclusief zwangerschapsverlof) is in licht gestegen ten opzichte van. Voornamelijk de langdurige ziektegevallen zijn oorzaak van deze stijging doordat ze in aantal iets zijn toegenomen en er weinig beïnvloedingsmogelijkheden waren om dit aantal terug te brengen. Personeelscijfers Personeelsbezetting* Waarvan deeltijders Stagiaires/afstudeerders totaal Uitstroom jaarcijfer Instroom jaarcijfer Vacatures (openstaand) Gemiddelde leeftijd Ziekteverzuim * exclusief stagiairs, inclusief managementtrainees (in : 6, in : 4) Verdeling man/vrouw in de raad van bestuur en raad van commissarissen Twence voldoet aan de criteria om te kwalificeren als grote B.V., waardoor de vennootschap dient te voldoen aan het in de Wet Bestuur en Toezicht genoemde streefcijfer dat ten minste 30 procent van natuurlijke personen in de raad van bestuur vrouw moet zijn. Aangezien de raad van bestuur bestaat uit één natuurlijke persoon, kan geen verdeling worden gegeven. Voor de verdeling in de raad van commissarissen verwijzen wij naar II.1.e. in het corporate governance verslag. Eenheid in fte aantal aantal in fte in fte aantal in jaren % Informatie over onze organisatiestructuur is op onze website te vinden. 211,3 35,0 12,0 12,1 18,2 9,0 45,0 4,1 205,2 40,0 27,0 10,0 14,3 3,0 44,8 3,5 Het jaar 2014 wordt voor Twence een jaar van implementatie van de eerder vastgestelde strategie. Het internationaliseringsproces zal verder gaan door het aanbieden van onze kennis en diensten op het gebied van afvalverwerking in het buitenland. We zullen zowel in Nederland als in het Verenigd Koninkrijk een positie verwerven op de grondstoffenmarkt en de daarbij ondersteunende samenwerkingsverbanden ontwikkelen. Hiermee zullen we een stevige basis leggen voor de ontwikkelingen van wat eens een regionale afvalverwerker was, naar een internationaal georiënteerd grondstoffenproducent en duurzaam energiebedrijf. Voor 2014 verwachten wij bedrijfseconomisch gezien bevredigende resultaten. Mede door de lange termijn contracten voor het verwerken van RDF uit het Verenigd Koninkrijk zullen wij vollast realiseren in onze afvalenergiecentrales en daarmee de levering van warmte, stoom en elektriciteit zeker stellen. In 2014 zullen onze combivergister voor energieopwekking uit duurzame bronnen, het ONFAproject (Optimalisatie NonFerro Afvangst) en de CO 2 /NBC installatie worden opgeleverd en gaan renderen. Daarnaast zal onze kennis op het gebied van scheiding van kunststof verpakkingsmaterialen (KVM) toenemen door de ingebruikname van de NIR (Near Infra Red) technologie in onze scheidingsinstallatie en de proef bij onze aandeelhouder RijssenHolten. Met sortering van KVM op onze locatie kunnen we bijdragen aan het sluiten van de kunststofketen én de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de regio. In 2014 zal een besluit worden genomen over verdere investeringen in afvalscheiding. Daarnaast zullen we investeren in diverse kleinere projecten. Er zal naar aanvullende financiering worden gezocht. Om uitputting van natuurlijke grondstoffen te voorkomen moet de samenleving overgaan op volledig hergebruik. Het terugwinnen van grondstoffen uit afval vormt een onmisbare schakel in de keten van verbruik naar nieuw gebruik. Energie zal worden opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Restafval wordt slechts tijdelijk ingezet voor energetische benutting, omdat er steeds betere technieken worden ontwikkeld om het in te zetten voor de terugwinning van grondstoffen. Wij zijn er van overtuigd dat de wereld van afval en energie er binnen enkele decennia zo uit zal zien. In zijn belangrijke stappen gezet om onze toekomstige rol te realiseren. Met de ontwikkeling voor nieuwe markten en de investering in kennis en nieuwe technologieën zijn wij voorbereid op de veranderingen die noodzakelijk zijn. Bij onze activiteiten houden wij het bedrijfseconomische aspect voor ogen, een randvoorwaarde voor duurzame ontwikkeling van ons bedrijf en van onze maatschappelijke bijdrage. De ontwikkeling van Twence draagt bij aan de ontwikkeling van de regionale economie en werkgelegenheid. Zo zal een nieuwe verwerkingsfabriek voor kunststoffen werkgelegenheid bieden aan 35 fte s én deze zal spinoff geven naar de regionale maakindustrie. Het voornemen om deze fabriek te bouwen is een eerste stap in de ontwikkeling van een grondstoffenbedrijf Twence, een activiteit waar naar verwachting over enkele jaren werk zal zijn voor circa 100 fte. De helft van onze omzet is nu afkomstig van de productie van energie uit nietherbruikbare materialen. Door onze inspanningen op het gebied van materialenterugwinning en productie van energie uit hernieuwbare bronnen, zijn onze bedrijfseconomische perspectieven ook op langere termijn positief. Met en dankzij onze medewerkers kunnen wij adequaat reageren op de uitdagingen die op ons pad komen. Met creativiteit en vasthoudendheid werken zij aan onze toekomst. Ik heb er vertrouwen op dat we samen met veel voldoening en plezier aan Twence zullen blijven bouwen en daarmee de maatschappij bedrijfseconomisch verantwoord kunnen dienen. Hengelo, 13 maart 2014 ir. Paul G.T. de Jong algemeen directeur

8 Corporate governance verslag Twence Holding B.V. Bericht van de voorzitter In onderstaand bericht sta ik namens de raad van commissarissen graag stil bij de ontwikkelingen van de onderneming in, waarbij de raad van commissarissen als toezichthouder en adviseur betrokken is geweest. Bij de beoordeling van deze ontwikkelingen hebben wij de belangen van alle stakeholders en de continuïteit van de onderneming steeds meegewogen. Wij kunnen terugblikken op een jaar waarin veel is gebeurd bij Twence. Mede vanwege de verdere implementatie van het Europese afvalstoffenbeleid in Europa is de afvalmarkt in beweging. Enerzijds zetten de aandeelhoudende gemeenten in op meer grondstoffenterugwinning uit het huishoudelijk afval. Twence kan volgens ons in die keten een belangrijke rol in vervullen. Anderzijds zetten Europese lidstaten ook in op hoogwaardige inzet van huishoudelijke afvalstromen, waardoor het mogelijk is om reststromen, die na sortering ontstaan, bij Twence hoogwaardig in te zetten als brandstof voor de afvalenergiecentrales. In heeft Twence dan ook nieuwe contracten met bedrijven in het Verenigd Koninkrijk gesloten waardoor tot en met 2017 de optimale bezetting van de afvalenergiecentrales is geborgd. Twence heeft een goede balans in de portfolio ten aanzien van de inkomsten uit de be en verwerking van afval en de energieopbrengsten. Door levering van stoom en warmte, waarvan de inkomsten gas gerelateerd zijn, en elektriciteit wordt het risico van prijsfluctuaties in de energiemarkt meer gespreid. Afgelopen jaar was er sprake van een wisseling van de samenstelling van de raad van commissarissen. De voorzitter de heer Huub Wenneger, is vanwege het bereiken van de maximale zittingstermijn van acht jaar per 12 december afgetreden. Mevrouw Wilma van Ingen is door de algemene vergadering per deze datum unaniem benoemd als commissaris. De heer Rikus Eising is in deze vergadering voor een tweede zittingstermijn herbenoemd. In heeft de onderneming veel aandacht besteed aan het professionaliseren van de organisatie. Er zijn strategische projecten gekozen die bijdragen aan de realisatie van de missie en daarmee aan de continuïteit van de onderneming op de lange termijn. TOEZICHT I.1. Verslag toezichtstaken raad van commissarissen Algemeen Als raad van commissarissen houden wij toezicht op en adviseren wij de directie over het beleid en de algemene gang van zaken van de onderneming. Daarbij handelt de raad in het belang van de vennootschap, gericht op de continuïteit van het bedrijf. Voor belangrijke bestuursbeslissingen is goedkeuring van de raad van commissarissen vereist, zoals vastgelegd in de statuten. Het bestuur van de onderneming geeft in dit verslag inzicht in haar activiteiten van. Ons verslag sluit hierbij aan. Wij staan daarbij nadrukkelijk stil bij onze eigen verantwoordelijkheid. De raad van commissarissen heeft in vier keer plenair vergaderd. Daarnaast is enkele keren zonder de directie overleg gevoerd en één keer met de ondernemingsraad gesproken over de algemene ontwikkelingen van de onderneming. Naast de gebruikelijke onderdelen waren de belangrijkste onderwerpen: Strategische ontwikkeling Wij hebben met instemming kennis genomen van de door het bestuur van de onderneming opgestelde statusnotitie over de uitvoering van het strategisch meerjaren beleidsplan Twence Holding B.V Ook de aandeelhouders hebben hiervan in de vergadering van 12 december jongstleden met instemming kennis genomen. Belangrijke investeringen: de productie van natriumbicarbonaat uit de rookgassen van de derde lijn van de afvalenergiecentrale; de bouw van een nieuwe installatie voor verbetering van nonferro afvangst uit bodemassen; de vervangingsinvestering in de stortgasontrekkingsinstallatie; het verkrijgen van 50% medeeigenaarschap van de stoomleiding gelegen tussen AkzoNobel en Twence. (Strategische) samenwerkingen met onder meer het Waterschap Regge en Dinkel, Cogas, Attero, Universiteit Twente en Saxion Hogeschool; Oriëntatie op strategische projecten: scheiding kunststof afval, droge afvalstromen en integraal huishoudelijk afval; verhoging duurzame energieproductie van de biomassaenergiecentrale door productie van warmte; in de mestverwerkingsketen: mestscheiding/ terugwinning nutriënten en vergisting (Twenergy); project stabilisatie cavernes (AkzoNobel); beëindiging initiatief BioEnergiepark. Project onderzoek naar strategische (internationale) allianties. Vennootschapsrechtelijk Juridische herstructurering van avitwente B.V. per 1 januari 2014 en voorbereidingen voor de mogelijke inkoop van cumulatief preferente aandelen Twence Holding B.V. van Attero B.V., in verband met de mogelijke verkoop van Attero Holding B.V. aan een private partij; Selectie nieuwe commissaris. Operationeel Ontwikkelingen rond de schade aan de turbine van de derde lijn van de afvalenergiecentrale en de revisie van de turbine van de lijnen 1 en 2; Onderhoudsconcepten van grote installaties. Commercieel Tarieven verwerking huishoudelijk afval voor de aandeelhouders 2014; Marktontwikkelingen op het terrein van grondstoffen, (duurzame) energie en afval; Internationalisering van de afvalmarkt. Organisatieaangelegenheden Voorstellen bestuurder organisatieontwikkelingen; Veiligheid, arbo en ontwikkelingen ziekteverzuim. Hierna wordt samenvattend aangegeven hoe de raad van commissarissen het beleid van de onderneming beoordeelt. I.1.a. Realisatie ondernemingsdoelstellingen Het door ons goedgekeurde budget en de daaraan ten grondslag liggende ondernemingsdoelstellingen zijn nagenoeg gerealiseerd. Dit ondanks uitval van de turbine van de derde lijn van de afvalenergiecentrale vanaf september en uitval van de turbine van lijn 1 en 2. De technische en bedrijfsschade aan de turbine van de derde afvalenergiecentrale zijn voor een belangrijk deel gedekt door de verzekering. I.1.b. Strategie en risico s Het bestuur heeft aan het door de aandeelhouders in goedgekeurde strategisch meerjaren beleidsplan Twence Holding B.V voor een belangrijk deel uitvoering gegeven. Ons is uit rapportage gebleken dat de onderneming voortvarende stappen heeft gezet om materialen uit afval terug te winnen, waardoor een bijdrage geleverd kan worden aan de circulaire economie en aan de verhoging van de productie van duurzame energie op de langere termijn. Vanwege de ontwikkelingen in de afvalmarkt is de onderneming er in in geslaagd een zodanig volume brandbaar restafval in het buitenland te contracteren, dat de afvalenergiecentrale tot en met 2017 vollast heeft. Op basis van het op 12 december jongstleden aan de aandeelhouders gepresenteerde resultaat van het onderzoek naar strategische allianties, hebben wij er vertrouwen in dat ook na 2017 restafval aan Twence kan worden gebonden waardoor optimale bezetting van de afvalenergiecentrales op de langer termijn kan worden gegarandeerd. In dit verband hebben wij ook vastgesteld dat de onderneming de valutarisico s voldoende geborgd heeft. I.1.c. Interne beheersing De onderneming heeft een Balanced Score Card waarin toetsingscriteria staan opgenomen ten aanzien van financiële ontwikkelingen, klantrelaties, verloop van processen en de status van ontwikkelingsinitiatieven van de onderneming. Daarnaast zijn er maandelijkse rapportages op het gebied van financiën en Arbo en veiligheid. Het bestuur kan aan de hand hiervan maandelijks beoordelen of de onderneming op koers is en of er bijgestuurd moet worden. Wij worden ieder kwartaal geïnformeerd over de bedrijfseconomische ontwikkeling van de onderneming met de financiële rapportages en statusrapportages van de directie die wij tijdens iedere vergadering bespreken. De auditcommissie beoordeelt de financiële rapportages en investeringsvoorstellen diepgaand en bespreekt deze apart met de directie. Zoals in het jaarverslag is aangegeven, heeft de raad van commissarissen ook de technische commissie in weer geactiveerd. De reden daarvoor is dat Twence in een nieuwe fase van ontwikkeling is gekomen. Dit is naar onze mening een adequate methode om toezicht op de onderneming te kunnen houden

9 Corporate governance verslag Twence Holding B.V. I.1.d. Financiële verslaggeving De jaarrekening is in onze vergadering van 13 maart besproken. De accountant van KPMG was daarbij aanwezig om een toelichting te geven. Wij hebben deze jaarrekening unaniem goedgekeurd. Elke vergadering legt de directie aan ons verantwoording af van de resultaten tot op dat moment, waarbij afwijkingen van het door ons vastgestelde budget worden toegelicht. Wij hebben gedurende het jaar vastgesteld dat wij voldoende informatie voorgelegd kregen om dit goed te beoordelen en daarbij vastgesteld dat de onderneming op koers zat. I.1.e. Naleving wet en regelgeving In de statusrapportage van het bestuur worden wij elke vergadering over dit onderwerp op de hoogte gehouden. Hierbij hebben wij vastgesteld dat in wet en regelgeving op een correcte manier is nageleefd. De onderneming heeft een compliance medewerker in dienst die de directie onafhankelijk informeert over naleving van wet en regelgeving. Twence heeft met de provincie Overijssel in 2010 een convenant gesloten over het toezicht op naleving van de milieuregelgeving, waarbij het toezicht zich vooral toespitst op administratieve controle. Ook hebben wij vastgesteld dat het in met de belastingdienst gesloten convenant Horizontaal toezicht goed verloopt. Wij zijn onder de indruk van de professionele methodiek die Twence daarbij volgt. I.1.f. Verhouding aandeelhouders Naast de reguliere algemene vergaderingen heeft de directie in de loop van informele contacten gehad met de individuele aandeelhouders. Het bestuur van aandeelhouder Vuilverwerkingsbedrijf Noord Groningen (VVWNG) heeft op 23 oktober een bezoek gebracht aan Twence. In het najaar zijn alle aandeelhouders individueel bezocht en zijn diverse aangelegenheden besproken. Daaruit is gebleken dat men over de voorbereiding en het verloop van de algemene vergadering van aandeelhouders tevreden is en men de regelmatige tussentijdse informatie over de ontwikkelingen van de onderneming op prijs stelt. I.1.g. Relevante aspecten MVO Het bestuur informeert ons bij iedere vergadering over de relatie met onder meer maatschappelijke organisaties en omwonenden. Daarbij hebben wij vastgesteld dat er sprake is van een constructieve sfeer en dat er een gezonde relatie is met alle partijen. De proactieve aanpak van de onderneming om de omgeving vroegtijdig over bijzondere en/of nieuwe ontwikkelingen te informeren, spreekt ons erg aan. Ook hebben wij veel waardering voor het feit dat de onderneming leegstaande gebouwen tijdelijk beschikbaar stelt aan maatschappelijke organisaties en cliënten van deze organisaties, mensen met afstand tot de arbeidsmarkt inzet voor onderhoud van het groen en begeleide bediening in de kantine en samen met de omgeving invulling geeft aan natuurontwikkeling en beeldkwaliteit. I.2. Verslag Commissies De Auditcommissie is vier keer bijeen geweest. Tijdens de vergaderingen is in het bijzonder stilgestaan bij de kwartaalcijfers, verzekeringsaangelegenheden en voorgenomen investeringen. Samen met de bestuurder is met de externe accountant PricewaterhouseCoopers de Managementletter behandeld. Hierbij is vastgesteld dat de onderneming de in benoemde onderwerpen voortvarend heeft opgepakt en tot een goede oplossing heeft gebracht. Wij hebben met instemming kennis genomen hoe de bestuurder de in de managementletter opgenomen elementen verwacht op te kunnen lossen. In de twee bijeenkomsten van de technische commissie is onder meer gesproken over de staat van de turbines en onderhoudsconcepten. De remuneratiecommissie is enkele keren bijeen geweest, waarbij onder meer is gesproken over de bezoldiging van de bestuurder. Vanwege de selectie van een nieuwe commissaris is de benoeming en selectiecommissie één keer bijeen geweest. Hierbij is gesproken met enkele aanbevolen potentiële kandidaten. I.3. Samenvatting remuneratierapport De aandelen van Twence Holding B.V. zijn in handen van (gemeentelijke) overheden. De basis van het bezoldigingsbeleid zijn landelijke richtlijnen. Er zijn in geen bijzondere uitkeringen aan medewerkers van de onderneming gedaan die van deze richtlijnen of de cao afwijken. Doordat de onderneming slechts één bestuurder kent, wordt in de financiële verslaglegging geen salaris genoemd. II. INTERNE ORGANISATIE II.1. Samenstelling raad van bestuur /raad van commissarissen II.1.a. Samenstelling raad van bestuur Bij Twence is sprake van één statutair bestuurder, de heer ir. Paul G.T. de Jong. Wij hebben met instemming kennis genomen van het apart instellen van een Executive Team uit het managementteam dat zich richt op de strategische ontwikkeling van de onderneming. Het managementteam richt zich vooral op de dagelijkse gang van zaken. De heer De Jong heeft geen nevenfuncties in de vorm van commissariaten bij andere ondernemingen. II.1.b. Samenstelling raad van commissarissen De raad van commissarissen van Twence Holding B.V. bestaat statutair uit vijf leden. De raad van commissarissen is als volgt samengesteld: Naam Drs. H.P.M. Wenneger (m) Prof. dr. F. Eising (m) J.B. Kroeze (m) T.R. Doesburg (m) Ir. J.A. Casteleijn (m) Drs. W.M. van Ingen (v) De heer Huub Wenneger trad per 12 december af, vanwege het bereiken van de maximale zittingstermijn van twee perioden. Hij is acht jaar commissaris geweest, waarvan drie jaar voorzitter. Door de benoeming van de mevrouw Wilma van Ingen door de algemene vergadering van aandeelhouders eveneens op 12 december, is de vacature die door het aftreden van de heer Wenneger ontstond, ingevuld. Mevrouw Van Ingen is aanbevolen door de ondernemingsraad met gebruikmaking van het versterkt recht van aanbeveling. De heer Rikus Eising is op 12 december door de algemene vergadering van aandeelhouders voor een tweede zittingsperiode van vier jaar met unanieme besluitvorming herbenoemd. Hij heeft namens de Universiteit Twente zitting in het bestuur van de mede door Twence geïnitieerde Stichting Bioenergiepark Twente. Eind is besloten deze Stichting Bioenergiepark Twente op te heffen omdat de exploitatie niet rond te krijgen was. Functie voorzitter (lid auditcommissie; voorzitter benoemings en selectiecommissie; afgetreden 12 december ) lid (voorzitter remuneratiecommissie; lid benoemings en selectiecommissie, voorzitter technische commissie) lid (lid remuneratiecommissie) lid (voorzitter auditcommissie) lid (lid technische commissie) lid (benoemd per 12 december ) Alle leden van de raad van commissarissen zijn onafhankelijk, zoals bedoeld in artikel III.2 van de Corporate Governance Code van Twence Holding B.V. Commissarissen worden benoemd voor een termijn van vier jaar en zijn één keer voor een volle termijn van vier jaar herbenoembaar. De commissarissen ontvangen een door de algemene vergadering van aandeelhouders vastgestelde vaste vergoeding, onafhankelijk van de resultaten van de onderneming. Zij houden geen aandelen in de vennootschap. In de raad van commissarissen hebben geen voormalige bestuurders van de vennootschap zitting. Een kort curriculum van de individuele leden van de raad, evenals informatie over eventuele andere commissariaten en nevenwerkzaamheden, is te vinden op