weekblad voor HvA en UvA 21 27/02/2013 Mnr. Zes miljoen nertsen per jaar Vermoord om hun jas

Transcriptie

1 Folia Magazine nr /02/2013 weekblad voor HvA Mnr. en UvA 21 27/02/2013 Zes miljoen nertsen per jaar Vermoord om hun jas

2 In andermans vacht Bontkraagjes zĳn niet meer voorbehouden aan jochies uit achterbuurten of heksachtige vrouwen met hoornen brillen, ook voor nette Gaastrajassen worden wasberen gedood. Maar niet iedereen vindt dat erg. Dat doen we toch met alle beesten? tekst Marith Iedema / foto s Bram Belloni Het is een feit: bont wordt steeds populairder. Je ziet het overal op straat: op de capuchons van straatjongeren, om schouders van modepopjes en aan de laarsjes van kinderen. Doet het niemand nog iets dat nertsen, vossen en wasberen speciaal gefokt en gedood worden voor deze luxegoederen? Of zijn we juist eindelijk gestopt met bont te veroordelen terwijl we wel leer dragen en vlees eten? Bont is meer dan ooit een trend, je kan geen minuut op straat lopen zonder tegen een jas of kraag aan te lopen, zegt FurLaB-woordvoerder Karen Mönnich. Het FurLaB is een initiatief van het Nederlands Bont Instituut, in het leven geroepen om bont een positiever imago te geven. Het FurLaB zegt te garanderen dat hun bont afkomstig is van nertsenhouderijen waar beesten volgens Nederlandse normen worden gehouden. Dieren worden op onze fokkerijen het best behandeld ter wereld en lijden niet. Zolang mensen diervriendelijk bont dragen is de toenemende populariteit positief, omdat bont ontzettend duurzaam materiaal is. Een jas gaat gemiddeld vijfentwintig jaar mee. Dat kan je niet zeggen over de wegwerpproducten van Zara en H&M. Die zijn hartstikke milieuvervuilend, aldus Mönnich. VERGAST HvA-docent mediapsychologie Karen Soeters laat zich niet zo makkelijk overtuigen door de bontlobby. De pro-bont-argumenten van het FurLaB zijn makkelijk te ontkrachten, zegt ze. De dierenliefhebster is de oprichter van de website PiePvandaag.nl, een internetcommunity van mensen die opkomen voor dier, natuur en milieu, daarnaast is ze bestuurslid van Bont voor Dieren. Allereerst is het idee van diervriendelijk bont te gek voor woorden. Elk jaar wachten zes miljoen nertsen in kleine kooitjes op hun dood. Na zeven maanden vol stress, angst en verveling Een bontjas gaat gemiddeld vĳfentwintig jaar mee worden ze vergast. Klinkt dat diervriendelijk? En het veelgebruikte argument dat bont duurzaam zou zijn is gewoonweg gelogen. Dat het materiaal van beesten wordt gemaakt betekent niet dat het ook milieuvriendelijk is. De vachten worden verkregen en verwerkt met agressieve chemicaliën en verfstoffen. Onderzoeks- en adviesorganisatie CE Delft onderzocht de effecten op het milieu van de productie van nertsenbont in Nederland. Bont bleek vele malen schadelijker dan textiel. Soeters moet tot haar spijt beamen dat bont aan populariteit heeft gewonnen. Ik vind het straatbeeld tegenwoordig verschrikkelijk. Vroeger was bont dragen iets voor Cruella de Vil-achtige vrouwen, met verschrikkelijk veel make-up en lange heksennagels. Maar nu zie ik ook normale mensen in bontjassen. Ik denk dat dit te maken heeft met twee dingen: allereerst wordt er vaak van uitgegaan dat bont nep is, terwijl het in werkelijkheid gaat om goedkoop wasbeerhondenbont uit China. Dat bleek uit een steekproef van Bont voor Dieren. De helft van de vijfhonderd respondenten wist niet dat hun bontkraag echt was. De jassen worden namelijk zo spotgoedkoop aangeboden dat mensen denken dat het wel nep móet zijn. Daarnaast wordt het dragen van dierenvachten gebagatelliseerd. Ach, iedereen loopt toch ook in leer, is een welbekend argument. Maar leer is, op een enkele uitzondering na, een restproduct. Terwijl dieren voor bont speciaal worden gefokt en gedood. De 21-jarige bontdrager en Amfi-student Lara Tanke heeft er geen moeite mee dat er voor bont speciaal dieren worden doodgemaakt. Boeiend! Dat doen we toch met alle beesten? zegt ze. Kippen, varkens, koeien. Sterven we van de honger als we geen vlees eten? Nee, we vinden het gewoon lekker. Ik zou het hypocriet van mezelf vinden om te zeggen dat het me wel iets doet, puur omdat ik het idee heb dat de maatschappij dit graag wil horen. Ik vind het prima dat iedereen een mening heeft en dat sommige mensen tegen bont zijn, maar zelf heb ik nooit met een moreel dilemma gezeten. Ik heb niets met dieren. Sterker nog: ik haat ze. Maar 6 Folia Magazine

3 zal het FurLaB blijven bestaan, ook na 2024, zegt Mönnich. Maar het is natuurlijk wel heel erg jammer. De overheid heeft er een ethische kwestie van gemaakt door bont weg te zetten als onnodig luxeproduct. Als het over ethiek gaat zouden er meer vragen gesteld moeten worden, zoals: is elke dag vlees eten ethisch verantwoord? Of het hebben van een huisdier? Daarnaast zal de vraag naar bont blijven bestaan. Op dit moment worden de welzijnseisen op fokkerijen zeer scherp gecontroleerd. Bij het verdwijnen van de pelsdierhouderijen uit Nederland ligt deze rol niet meer in onze handen. Bont voor Dieren ziet het verbod op de fokkerijen als grote winst. In 2024 mag er in Nederland alleen nog maar met restafval gewerkt worden, zegt Soeters enthousiast. Ja, in het buitenland gaan ze nog wreder met dieren om. Is dat dan een reden om de fokkerijen hier maar gewoon te laten bestaan? We accepteren toch ook geen kinderarbeid, puur omdat ze in het buitenland nóg slechter omgaan met Bont is vele malen schadelĳker dan textiel Sladjana Pengic (28) Op de foto draagt ontwerpster Pengic een bontjas die ze maakte voor haar Amfiafstudeerproject met gratis bont van het FurLaB. Ik houd van dieren en vind het te ver gaan dat nertsen alleen gefokt worden voor hun vacht. Daarom besloot ik met restafval te werken, van lammetjes onder andere. Ze bezit ook een tweedehands bontjas die ze kreeg van haar vriend. Geen idee waar de jas van is gemaakt, dat hĳ mooi is vind ik dan toch belangrĳker. mijn vriendinnen, die geen hekel hebben aan beesten, die zelfs honden en katten hebben, dragen het net zo lief. Het feit dat bont het mooiste materiaal ter wereld is, weegt zwaarder dan het idee dat er dieren voor zijn vermoord. Maar op het moment van dragen is niemand daar echt mee bezig. Dan loop je gewoon in een ontzettend mooie jas. FOKVERBOD Ondanks de populariteit bij het publiek ziet de toekomst van de Nederlandse bontindustrie er niet rooskleurig uit. In juni 2012 is door de overheid bepaald dat vanaf 2024 alle nertsenfokkerijen in Nederland moeten sluiten. Bont zal altijd gebruikt blijven worden in de mode en om die reden kinderen? Het is weer een stap in de goede richting, een stap dichterbij een verbod op bontimport of zelfs een productieverbod in heel Europa. Volgens FurLaB-woordvoerder Mönnich is het grote onzin dat er sprake is van dierenleed op de fokkerijen. Ik ben al meer dan honderd keer op een pelshouderij geweest, zegt ze. Ik zou tegen iedereen willen zeggen: ga eerst eens de filmpjes op de website van Bont voor Dieren bekijken en dan mee op bezoek bij een fokkerij. Je zal zien dat de beelden van Bont voor Dieren totaal niet kloppen met de werkelijkheid. Nertsen komen juist nieuwsgierig op bezoekers af. Ze duiken niet angstig weg Folia Magazine 7

4 Dom Bontje Om de populariteit van bont tegen te gaan organiseert Bont voor Dieren elk jaar de Dom Bontje-verkiezing. Maxima won afgelopen jaar omdat zĳ en haar dochter Amalia meerdere malen gespot waren met een bontkraag. Het FurLab wil juist het tegenovergestelde bereiken en kwam met de tegenactie: Ben jĳ slim genoeg om bont te dragen? De advertenties hingen wekenlang overal in Amsterdam. Hier en daar was een billboard beklad met teksten als: hoer met een pĳl naar het spierwitte model in een grote zwart-beige bontjas maar, op een demonstratie van de Partĳ van de Dieren na, ontstond er geen ophef. achterin hun kooien. Daaruit kun je afleiden dat ze helemaal geen leven vol paniek leiden. De discussie over de fokkerijen begon in Sindsdien zijn de pelshouderijen talloze keren onder de loep genomen om te kijken of de Nederlandse welzijnseisen wel werden gehandhaafd. De conclusie van de onderzoekers was telkens het zelfde: nertsen kunnen goed worden gehouden in de fokkerijen en lijden niet. Daarom hebben tegenstanders het nu maar over een andere Ik heb niets met dieren boeg gegooid door er een ethische kwestie van te maken. GRATIS BONT Volgens Mönnich heeft de samenleving het dragen van vachten inmiddels geaccepteerd. Dat laat het straatbeeld zien, beweert ze. En dat is een weerspiegeling van wat er op de catwalk gebeurt. We zien dat steeds meer designers in binnen- en buitenland werken met bont. Wij willen het gebruik stimuleren door gratis bont te leveren aan jonge ontwerpers in de hoop dat zij in de toekomst aan de slag gaan met dit prachtige, unieke materiaal. Karen Soeters ziet het FurLaB en andere Nederlandse bontlabels niet als een serieuze bedreiging. Ze zijn aan de verliezende hand, zegt ze. De ontwikkelingen spreken voor zich: het verbod op de pelsdierhouderijen en het recent aangenomen voorstel van de Partij voor de Dieren door de gemeente Amsterdam; evenementen in de hoofdstad die bont Lara Tanke (21) Tanke heeft totaal geen problemen met bont dragen, en maakt geen onderscheid tussen nieuwe of tweedehands jassen. Ze draagt een jas die van haar oma is geweest. Bont is prachtig materiaal en ik voel me er geweldig in. 8 Folia Magazine

5 Bontfeiten leeftĳd geslacht wanneer hun vacht nog niet genoeg ontwikkeld is voor de bontindustrie. ie. Gaastra, Nickelson, Airforce en Moscow. De dieren worden anaal geëlektrocuteerd, doodgeslagen of levend gevild voor hun vachten. gebruiken of promoten krijgen niet langer subsidie. Dat geldt dus ook voor de Fashion Week die collecties met bont toestaat. Het evenement ontvangt elk jaar een ton subsidie. Ik ben heel benieuwd wat de organisatie belangrijker vindt, al dat geld of bont op de catwalk. En laatst was ik op een glamorous anti-bontfeest van de organisatie Fur Free Fashion. Voor de poorten stonden pro-bontactivisten te demonstreren met spandoeken met: Baas in eigen bont. Toen we polshoogte Mensen denken dat het wel nep móet zĳn Amy Kleingeld (23) Kleingeld kocht haar tweedehands bontjas op de Zwarte Markt. Ze vindt het dragen ervan absoluut kunnen. De jas is jaren geleden gemaakt en ik zou het zonde vinden als hĳ niet gebruikt wordt. Anders zĳn de dieren helemaal voor niets doodgemaakt. gingen nemen bleken het ingehuurde acteurs door het FurLaB! Ze kunnen niet eens een kleine groep vrijwilligers bij elkaar krijgen om te demonstreren voor waar zij in geloven. Dat zegt toch genoeg? Ik zie vaak prachtige meiden in bontjassen lopen, zegt Soeters. Dan denk ik: jullie hebben andermans vacht niet nodig om er mooi uit te zien. Veel bontdragers proberen recht te praten wat krom is door te zeggen: Mijn jas is van mijn oma geweest, of komt van het Waterlooplein. Het gaat om wat je uitstraalt door bont te dragen. Je houdt een gruwelijke industrie in stand. Je geeft de boodschap af: het is ok om bont te dragen. Dat is het niet. Amfi-student Lara Tanke onderschrijft het principe van baas in eigen bont wel. Ik vind dat iedereen zelf de keus moet kunnen maken het wel of niet te dragen. In een bontjas voel ik me vrouwelijk, chic, sterk en sexy. Het is een vest dat me beschermt van buitenaf, me nog zelfverzekerder maakt. Er is geen kledingstuk dat me dit gevoel kan geven. Het heeft iets magisch. Dat kan je mensen toch niet ontnemen? Folia Magazine 9