Lesbrief 9: Wilde Dieren. in Nederland

Transcriptie

1 Lesbrief 9: Wilde Dieren in Nederland Lesdoel: Je weet welke wilde dieren in Nederland voorkomen, hoe ze leven en hoe jij kan helpen ze te beschermen. In deze lesbrief hebben we het over herten, zwijnen, vogels, vossen, konijnen en zwerfkatten. Wilde Dieren Bij wilde dieren denk je misschien al snel aan leeuwen en tijgers, maar ook in Nederland hebben we wilde dieren. Alle dieren die voor zichzelf kunnen zorgen en geen mensen nodig hebben om te overleven noemen we wild. Groot wild Herten en zwijnen noemen we groot wild. Dat is niet zo vreemd, omdat ze ook heel groot kunnen worden. In Nederland komen drie hertensoorten voor; het edelhert, het damhert en de ree. Edelherten zijn de grootste soort. Ze kunnen wel 300 kilo wegen. Ook zwijnen kom je in Nederland wel eens tegen. Ze komen vooral voor natuurgebieden de Veluwe en de Meinweg. Daarbuiten mogen ze eigenlijk niet voorkomen. Dit heeft de overheid zo bepaald. Als een jager ze buiten hun leefgebieden zien, moeten zij ze afschieten. Sommige van deze soorten worden speciaal gefokt voor hun vlees, of, in het buitenland, omdat mensen graag op ze willen jagen. Ze worden uitgezet in het wild, waarna jagers ze afschieten. Deze dieren zijn niet geschikt om te houden, onder andere omdat ze veel ruimte nodig hebben. Jagers mogen in Nederland niet zomaar dieren schieten. Er zijn vergunningen nodig en er zijn speciale seizoenen waarin gejaagd mag worden. Helaas worden niet alle dieren door jagers in een keer gedood. Niet elk schot is even nauwkeurig. Hierdoor komt het regelmatig voor dat aangeschoten dieren die niet teruggevonden worden, lang lijden. Klein wild Onder klein wild verstaan we vooral (water)vogels, zoals fazanten, eenden en ganzen. Veel daarvan worden bejaagd omdat ze, net als herten en zwijnen, overlast zouden veroorzaken voor boeren. De Dierenbescherming komt hiertegen in actie. Zij pleit bij diegene die hier over beslissen voor alternatieven om overlast te voorkomen. Boeren kunnen dieren ook uit hun land houden via verjaagmethoden en door hekken te plaatsen. Vogels worden uit de lucht geschoten, vaak met hagel. Met een hagelschot kan je nooit precies mikken. Dit heeft tot gevolg dat veel vogels alleen gewond raken, en als ze niet teruggevonden worden, lang lijden. Ook worden deze wilde vogels gefokt voor hun vlees.

2 Dit zou eigenlijk niet moeten gebeuren, omdat deze dieren behoeften hebben aan zwemwater er ruimte, die ze in gevangenschap niet krijgen. Hierdoor worden ze ziek of gaan ze elkaar pikken en dus verwonden. Vossen, konijnen, ratten, muizen en mollen zijn ook niet veilig voor de mensen. De meesten mogen het hele jaar door gedood worden. Sommige zelfs zonder vergunningen omdat ze overlast veroorzaken. Konijnen, ratten en muizen knagen dingen stuk en mollen vernielen het mooie gazon. Vaak is de schade gering en heeft het geen zin om de dieren te doden. Bovendien zijn ook voor deze overlast tal van diervriendelijke alternatieven aanwezig. Mollen kan je weren door bijvoorbeeld gaas diep in de grond rondom je tuin te graven. Wild in de stad Doordat er steeds meer wordt gebouwd in Nederland blijft er minder natuur over voor de dieren. Sommige kleine dieren leven daarom in de stad. Ze leven daar van afvalresten die mensen achterlaten. Vaak ruikt dat afval heel lekker. Zo eten de dieren soms plastic zakjes, bakjes of bekers op die mensen op de grond gegooid hebben. Hun maag raakt dan verstopt, waardoor ze dood gaan. In de stad hebben we ook te maken met verwilderde huisdieren. Zo zijn er steden met groepen wilde katten die hun eigen kostje bij elkaar scharrelen. Deze huiskatten zijn ontsnapt, weggelopen of achtergelaten en zijn wilde dieren geworden. Vaak veroorzaken ze overlast voor de mensen. Om de overlast te voorkomen komt de Dierenbescherming in actie. De dieren worden gevangen, gesteriliseerd en weer teruggezet. Ze zijn immers wilde dieren geworden die niet meer aan mensen kunnen wennen. Misschien zie je wel eens konijntjes in een park in de stad. De bruine wildkleur konijnen zouden wilde konijnen kunnen zijn die in de stad zijn gaan leven. Maar vaak zijn het ontsnapte of gedumpte huiskonijnen die niet weten hoe ze zichzelf moeten redden. Het beste is om deze dieren te vangen en naar een knaagdierenopvang te brengen. Goed Let op! Eet je vlees? Koop dan vlees met het Beter Leven kenmerk van de dierenbescherming en geen wild. Wild is vaak niet wild, maar komt van dieren uit de veehouderij. En als het al wild is, is de vraag hoeveel dieren bij de jacht geleden hebben. Laat je kat onvruchtbaar maken als deze naar buiten mag. Katten kunnen heel veel jongen krijgen. Door je dier onvruchtbaar te maken zorg je dat er minder zwerfkatten komen. Laat geen afval slingeren! In plastic zakjes kunnen dieren stikken, in bekers kunnen ze vast komen te zitten en van plastic bakjes kunnen ze verstopping krijgen en dood gaan. Vooral vogels sterven hierdoor, maar ook dieren als egels. Laat je huisdier niet los als je er niet meer voor kan zorgen. Het lijkt misschien vriendelijk om je konijn zijn vrijheid te geven, maar niets is minder waar. Tamme dieren horen niet in het wild en overleven vaak niet lang. Wild dat in de supermarkt te koop is, komt vaak niet van wilde dieren en de jacht. Deze dieren zijn gefokt voor hun vlees, net zoals koeien, varkens en kippen. Wilde dieren zijn geen huisdieren! Het lijkt misschien leuk om een eekhoorntje te vangen en in huis te houden, maar het is heel zielig voor het diertje. Wilde dieren horen in het Wild, niet in een kooitje! Doen: Bespreek het volgende met een paar kinderen uit je klas: Heb jij wel eens een wild dier in de vrije natuur gezien? Welk dier was dat? Wat vind je er van dat mensen de dieren afschieten als ze er last van hebben?

3 Werkblad Stel je voor: Je woont vlakbij een bos waar wilde zwijnen leven. Er zijn te veel zwijnen in het bos, waardoor ze de stad in komen, tuinen omwroeten en dingen stuk maken. Je wordt met een groepje ingedeeld bij een van de vier partijen. Samen moeten jullie een oplossing bedenken die bij jullie partij past. Jullie gaan vanuit het standpunt van jullie partij met de andere groepen in gesprek. Kunnen jullie elkaar overtuigen en samen tot een oplossing komen? De groepen zijn: De Boswachter De Jagersvereniging De Buurtbewoners De Natuurbeschermers Opdracht: Ontwerp een poster over wilde dieren. De poster moet vertellen dat mensen geen afval moeten laten liggen, waar wilde dieren het slachtoffer van worden! Kijk op voor plaatjes voor op je poster! Een testje: Wat weet jij van wilde dieren? Sommige mensen hebben een bontkraagje aan hun jas zitten. Je kunt via testjes er achter komen of het echt of nepbont is. Waar komt dit bont vandaan? 0 van dieren die ook gehouden worden voor vlees 0 van dieren uit het wild 0 van dieren gefokt voor hun mooie vacht. Welk dier komt in Nederland niet in het wild voor? 0 Europese nerts 0 Bevers 0 Otters Wat kun je het beste doen om te voorkomen dat je kat een zwerfkat wordt? 0 Je kat binnen houden 0 Je kat een halsbandje omdoen 0 Je kat laten chippen Veel boeren zijn voorstander van de jacht. De dieren maken hun gewassen stuk of bejagen hun vee. Ook ganzen veroorzaken overlast, maar op welke manier? 0 Ze poepen alles onder 0 ze eten het gras op 0 ze maken de koeien en schapen bang Veel boeren zijn voorstander van de jacht. De dieren maken hun gewassen stuk of bejagen hun vee. Ook ganzen veroorzaken overlast, maar op welke manier? 0 Ze poepen alles onder 0 ze eten het gras op 0 ze maken de koeien en schapen bang Sommige mensen eten vlees van wilde dieren, zoals bijvoorbeeld konijnen. Het ligt met feestdagen ook in de supermarkt. Waar komt dat vlees vandaan? 0 Dieren die gefokt zijn voor hun vlees 0 Dieren die in het wild hebben geleefd. 0 Dieren uit natuurparken. Sommige egeltjes leven ook in de stad. Vooral in de winter gaan ze in tuinen op zoek naar een plek om hun winterslaap te houden. Wat moet je nooit doen om de egeltjes te helpen? 0 een huisje voor ze maken 0 je tuin niet opruimen 0 een schoteltje melk neerzetten Kijk op: en doe de bonttest!

4 Antwoorden Lesbrief 9: Wilde dieren in Nederland Stel je voor: je woont vlakbij een bos waar wilde zwijnen leven. Er zijn te veel zwijnen voor in het bos, waardoor ze de stad in komen, tuinen omwroeten en dingen stuk maken. Je wordt met een groepje ingedeeld in een van de 4 partijen. Samen moeten jullie een oplossing bedenken die bij jullie partij past. Jullie gaan vanuit het punt van jullie partij met de andere groepen in gesprek. Kunnen jullie elkaar overtuigen en samen tot een oplossing komen? Voor elke partij is er een kaartje met daarop hun mening. Aan de hand van die mening vormen de leerlingen een aantal standpunten. Deze schrijven ze op. Eventueel kunt u de leerlingen wat onderzoek laten doen naar wat vanuit hun partij gezien een goede oplossing zou zijn. De boswachter beheert het bos. En daarmee ook de dieren. Het liefste wil hij dat er niet gejaagd wordt, maar om overlast en onnodig leed te voorkomen vindt hij dat beheer in een aantal gebieden noodzakelijk. In zo n geval wil de boswachter dat alleen zwakke dieren worden geschoten. Dieren met jongen moeten met rust gelaten worden.

5 De leden van de Jagersvereniging jagen vooral voor hun plezier. Er zijn soorten waar ze het hele jaar rond op mogen jagen als ze overlast veroorzaken, zoals konijnen en duiven. Ook zijn er dieren waar alleen in bepaalde perioden op gejaagd mag worden, zoals zwijnen. De Jagersvereniging wil graag dat de zwijnen worden afgeschoten. Ze zijn er van overtuigd dat de overlast zo verdwijnt. En de jagers houden er vlees aan over. Veel buurtbewoners zijn boos. Ze hebben overlast van de zwijnen die hun tuin omwroeten en hun vuilnisbakken omgooien. Het maakt ze niets uit wat er gebeurt, als het probleem maar ophoudt. De buurtbewoners luisteren vooral naar de andere partijen en kiezen daaruit hun eigen besluiten om de problemen op te lossen. De Natuurbeschermers vinden dat de zwijnen met rust moeten worden gelaten. Ze vinden dat het dorp te dicht bij de bosrand staat, voor nieuwe huizen wordt vaak bos gekapt. Die huizen staan dus op het land van de zwijnen. Ze willen een oplossing die diervriendelijk is, zoals een hek om het bos. Zodat de dieren de mensen niet lastig vallen en niet worden gedood.

6 Een testje: Wat weet jij van de wilde dieren in Nederland? Sommige mensen hebben een bontkraagje aan hun jas zitten. Je kunt via testjes te weten komen of het echt of nepbont is. Waar komt dit bont vandaan? 0 van dieren die ook gehouden worden voor vlees 0 van dieren uit het wild X van dieren gefokt voor hun mooie vacht Welk dier komt in Nederland niet in het wild voor? X Europese nerts 0 Bevers 0 Otters Bijna al het bont dat gebruikt wordt voor kleding en bontkraagjes is afkomstig van de bontfokkerij. Dit zijn dieren die niet uit het wild komen, maar gefokt worden voor hun mooie vacht. De omstandigheden waaronder ze gehouden worden zijn vaak slecht. De Europese nerts kwam vroeger ook in Nederland voor, maar door de jacht op zijn bont en het vernielen van zijn leefomgeving is hij verdwenen. In zijn plaats kwam de Amerikaanse nerts, die ontsnapt was uit de bontfokkerij. Bevers en otters zijn in Nederland in bepaalde gebieden waar ze verdwenen zijn, uitgezet. Daar moeten ze de natuur beheren. Wat kun je het beste doen om te voorkomen dat je kat een zwerfkat wordt? 0 Je kat binnen houden 0 Je kat een halsbandje omdoen X Je kat laten chippen Veel boeren zijn voorstander van de jacht. De dieren maken hun gewassen stuk of bejagen hun vee. Ook ganzen veroorzaken overlast, maar op welke manier? 0 Ze poepen alles onder X ze eten al het gras op 0 ze maken de koeien en schapen bang Sommige mensen eten vlees van wilde dieren, zoals bijvoorbeeld konijnen. Het ligt met feestdagen ook in de supermarkt. Waar komt dat vlees vandaan? X Dieren die gefokt zijn voor hun vlees 0 Dieren die in het wild hebben geleefd 0 Dieren uit natuurparken. Egeltjes leven ook in de stad. Vooral in de winter gaan ze in tuinen op zoek naar een plek om hun winterslaap te houden. Wat moet je nooit doen om de egeltjes te helpen? 0 een huisje voor ze maken 0 je tuin niet opruimen X een schoteltje melk neerzetten Het makkelijkste is het natuurlijk om je kat altijd binnen te houden, maar als hij dan ooit naar buiten glipt raakt hij snel de weg kwijt en kan niet meer thuis komen. Katten kunnen zich vaak makkelijk uit halsbandjes wurmen, helemaal als ze een stuk elastiek hebben. De bandjes zijn ook nog eens gevaarlijk, omdat een kat buiten soms rare capriolen uithaalt en aan zijn halsbandje vast zou kunnen blijven zitten en zichzelf kelen. Door je kat te laten chippen kan altijd achterhaald worden waar hij vandaan komt en is de kans het grootst op hereniging met de eigenaar. Ganzen eten van nature gras. Vooral het speciaal geteelde gras van de boeren is natuurlijk erg lekker. Door hun grote aantal veroorzaken ze soms overlast voor de boeren. Er zijn echter diervriendelijker oplossingen dan de jacht. Zo zijn er lasers die de dieren weghouden en helpt het maken van een veld met klaver op een perceel waar het vee niet graast, om de ganzen weg te lokken. Het vlees van de wilde dieren in de supermarkt komt bijna allemaal van bedrijven waar de dieren zijn gefokt voor hun vlees. Zo zijn er konijnenfokkerijen, maar ook voor herten, wilde zwijnen, kangaroes en bizons. Egeltjes mogen absoluut geen melk hebben, ze worden er heel erg ziek van en gaan vaak dood. Beter is het om kattenvoer, eventueel gemengd met muesli neer te zetten. Door je tuin niet op te ruimen en dode bladeren te laten liggen geef je de egel goede plekjes om zich te verstoppen en zijn winterslaap te houden. Het maken van een egelhuisje kan ook helpen. Tip: het Kids for Animals actieteam is ook al eens in actie is gekomen om egeltjes te helpen. Hier kun je de aflevering bekijken: Tip: Met de klas kan een simpel egelhuisje geknutseld worden. Op internet staan daarvoor veel instructies.