CATEGORIE SCHRIJN- & TIMMERWERK

Transcriptie

1 SAMENSTELLING DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS 2007 CATEGORIE SCHRIJN- & TIMMERWERK Met 'Schrijn- & timmerwerk' worden alle realisaties bedoeld die onder binnen- of buitenschrijnwerk vallen: vloeren, ramen, deuren, trappen, veranda's, gevels, dakgebintes,... INSTRUCTIES 1. Vul hieronder de gevraagde gegevens zo compleet mogelijk in. 2. Als uw dossier klaar is, slaat u het dossier op (bestand - opslaan als). 3. Mail uw ingevuld dossier door naar BAR@PMG.BE. (dossier in bijlage toevoegen) 4. Mail ook enkele foto s door in bijlage, om de jury nog meer te overtuigen van uw speciaal project. FIRMA: DE WITTE ALUMINIUMCONSTRUCTIES NAAM EN VOORNAAM: FILIP DE PAUW EN KOEN VERBRUGGEN TELEFOONNUMMER: 09/ ADRES: info@dewitte-aldw.be DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

2 PROJECT: Het project waarvoor wij met onze collega s hebben ingestaan bestaat voornamelijk uit binnenen buitenschrijnwerk met als basismaterialen aluminium en glas. Afb. 2: Complexe achtergevel De invulling van de 3 vrijstaande gevels van het gebouw en de compartimentering van bibliotheek en kantoren binnenin vertegenwoordigen hierbij het belangrijkste deel van de opdracht vanwege de bouwheer, de Universiteit Gent. Afb. 1: Voorgevel met in spiegelbeeld de Sint-Pieters abdij De omvang van deze opdracht was van die aard dat de grote categorieën van binnen- en buitenschrijnwerk in aluminium in al hun verscheidenheid aan bod kwamen, zijnde o.m. ramen, deuren, vliesgevel en toegepast schrijnwerk. In het kader van deze wedstrijd wensen wij in het bijzonder enkele toepassingen en innovaties van schrijnwerk onder de aandacht te brengen zoals deze werden geïntegreerd in dit project. Ofschoon vele van deze toepassingen naar ons inzien eigenlijk afzonderlijk aandacht verdienen omwille van hun vernieuwend karakter en aldus, als het ware geïsoleerd van het totaalproject, aan het oordeel van de jury zouden kunnen worden voorgelegd, hielden wij er aan ze in hun geheel naar voor te brengen met verwijzing naar de onderliggende architecturale visie van de ontwerpers. Deze visie behandelen wij bovendien nog eens in een andere subtitel. De lezer van dit verslag zal niet moeten overtuigd worden van het feit dat de sector van het schrijnwerk is gekenmerkt door een constante evolutie en vernieuwing. Minder voorkomend is echter de vaststelling dat men een reeks van innovaties en specifieke toepassingen van schrijnwerk kan aantreffen in één enkel project met bovendien een duidelijke samenhang. Wij hebben dat ook gemeend dat deze extra dimensie eveneens mag worden in de kijker geplaatst bij de voorstelling van onze bijdrage tot het welslagen van het project Tweekerkenstraat als bouwkundige uitdaging. DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

3 Afb. 3: Zicht op achter- en zijgevel DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

4 VRAAG VAN OPDRACHTGEVER : Het opzet van de Universiteit Gent bestond er in een functioneel gebouw op te richten dat in eerste plaats moest dienstig zijn als auditorium en bibliotheek voor de faculteit Economie en Bedrijfskunde. Het bouwperceel, waar overigens nog restanten van een vroeger kerkgebouw zichtbaar waren, is gelegen op een verhoogd terrein dat in het verlengde ligt van bestaande infrastructuur van de Universiteit Gent. De nieuwbouw is bereikbaar via de (doodlopende) Tweekerkenstraat en situeert zich vlakbij de historische site van de Sint-Pietersabdij en een wijds neoklassiek plein, gelegen in het centrum van de stad Gent. Afb. 4: Binnenwanden van de bibliotheek Diverse imperatieven waren aldus gesteld : een eigentijds publiek gebouw oprichten dat niet alleen functioneel aansluit met de bestaande infrastructuur maar eveneens in architecturale harmonie staat met het historisch kader waarin het zich in ruimer opzicht bevond. Om deze reden dienden de (onder- en hoofd)aannemer zich zelf te engageren eventuele archeologische vondsten ter plaatse te conserveren en te integreren met aanpassing van de uitvoeringsplannen. Toch geen alledaagse opdracht voor een schrijnwerker. Het gebouw diende sober te zijn maar anderzijds wel uit te nodigen tot bezoek en perfect toegankelijk voor minder validen. Tevens diende rekening te worden gehouden met het intensief gebruik vanwege studenten. Binnen in het gebouw dienden er uitnodigende open ruimten te worden gecreëerd (lobby) die evenwel akoestische alle garanties moesten geven voor activiteiten van studie (bibliotheek) en vergaderen (raadzaal en auditorium). Het constant verzoenen van al deze krijtlijnen liep als een rode draad doorheen elk technisch voorstel. Aangezien onze taak als schrijnwerker -gevelbouwer determinerend was voor het uitzicht van het gebouw dienden wij al deze imperatieven voortdurend voor ogen te houden en dit zowel bij de keuze van de materialen als bij de uitvoering van het lot schrijnwerk. LOCATIE VAN HET PROJECT: Gent, Tweekerkenstraat ONTWERPER VAN HET PROJECT: TV Stephaan Beel & Xaveer De Geyter UITVOERDER VAN HET PROJECT: Universiteit Gent, directie gebouwen en faculitair beheer UITVOERINGSTERMIJN : Datum start van het project: 2005 Datum oplevering van het project: oktober 2006 Totale tijdsduur gespendeerd aan dit project : ca 7400 manuren DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

5 Afb. 5: Achtergevel BUDGETTERING : Vooropgesteld budget: euro Uiteindelijk budget/totale kostprijs van het project: euro ALGEMENE MOTIVATIE VAN UW PROJECT: Als op een blauwe maandag troffen wij als projectleider, gespecialiseerd in aluminium schrijnwerk, een nieuw werfdossier op onze tekentafel met twee vermeldingen: Tweekerkenstraat Speciaal project. Enige maanden later zou blijken dat deze twee handgeschreven vermeldingen meer dan profetisch waren. Immers, het project Tweekerkenstraat, als het ware symbolisch gelegen in een doodlopende straat om de dreigende impasse van de aannemer te illustreren, is in meerdere opzichten uitgedraaid op een speciaal project. Terugplooiend op een 40-jarige ervaring van onze onderneming in deze branche durven wij te stellen dat dit project een unieke ervaring is geweest waar het uiterste van ieder van ons werd gevraagd. Voor eenieder die met dit buitengewoon gebouw betrokken Afb. 6: Zicht op Tweekerkenstraat en Sint-Pietersplein was werd van bij de aanvang duidelijk dat enkel dankzij een verregaande symbiose tussen de collega s neven- en hoofdaannemers, ontwerpers en bouwheer dit bouwkundig hoogstandje tot een goed einde kon worden gebracht. Bijna twee jaar verder, de eindstreep voorbij en buiten adem, volstaat een wandeling in de DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

6 Tweekerkenstraat voor een wonderlijke ervaring : dit moderne en tijdloos gebouw met een opvallende buitengevel in aluminium en glas verdient meer dan zijn plaats in het historisch kader van het Sint-Pietersplein te Gent. Diverse artikels in gezaghebbende tijdschriften aangaande dit project erkennen het welslagen van dit project: voortaan is het zelf bij nacht juichen in een Gentse doodlopende straat. In de mate dat wij als aannemer aan dit resultaat hebben kunnen bijdragen zijn wij trots maar tevens nieuwsgierig naar het oordeel van collega s, des te meer in het kader van een wedstrijd. Een ander aspect bracht ons nog extra motivatie om dit project te verdedigen. Naast de eerste spectaculaire indruk die deze gevels van aluminium en glas nalaten zijn er immers in dit publiek gebouw ook diverse specifieke toepassingen en innovaties van schrijnwerk terug te vinden waarvan het zich laat voorspellen dat zij gestaag hun intrede zullen doen in kleinere projecten, klassieke woningbouw en zelfs renovatie. Ten titel van voorbeeld verwijzen wij naar het gebruik van automatische schuiframen voor nachtkoeling ter vervanging van de elektrische koeling waarvan het Afb. 7: Voorgevel en toegangsgeheel energieverbruik zwaar belastend is. Is deze toepassing wellicht nog enige tijd toekomstmuziek, niettemin zijn de voordelen van de integratie van elektronica in het klassiek schrijnwerk (o.m. ramen op hoogte geplaatst die voortaan elektrisch worden geopend) al goed bekend. Een verdere uitbreiding van deze toepassing ligt volgens ons voor de hand en kan een bijkomende verdienste zijn van deze realisatie. Ook minder spectaculaire maar daarom niet minder interessante aspecten komen aan bod. Zo biedt de hoogglansafwerking van geanodiseerde profielen veel perspectieven omwille van het onderhoudsgemak. In dit verband is het niet onbelangrijk er op te wijzen dat meer en meer de vliesgevelconstructie wordt toegepast in de particuliere moderne woning. Schrijnwerk dat eerder moeilijk te bereiken of onderhoudsgevoelig is, is met deze toepassing uiterst gediend. Om al deze redenen hebben wij gemeend dat dit project zich bijzonder leent om aan de jury van de Schrijnwerk Award te worden voorgelegd. Deze wedstrijd vormt bovendien een uitstekende opportuniteit om ons werk eens te toetsen aan de bevindingen van specialisten die vertrouwd zijn met de diverse aspecten van ons technisch beroep. In de hiernavolgende omschrijving van het project lichten wij aldus enkele bijzonderheden verder toe ter ondersteuning van onze inzending en, waarom niet, als aanzet tot een wandeling ter plaatse. Filip De Pauw Koen Verbruggen DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

7 OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT: 1. Op vlak van ontwerp Hiernavolgend verduidelijken wij aan de hand van enkele thema s onze bijdrage aan het ontwerp, toegespitst op aspecten van het schrijnwerk. 1.1.Profielen De bedoeling van de ontwerpers bestond er in om visueel de openheid en de toegankelijkheid van het onderwijs, in dit geval de Universiteit Gent, te accentueren. De toeschouwer en gebruiker van het gebouw zou door de architectuur als het ware moeten worden aangetrokken om zich te interesseren voor de activiteit die zich in het gebouw afspeelt. Om dit effect te realiseren diende bij uitstek de buitengevel deze filosofie van transparantie uit te dragen: een doorzichtige gevel met een toegangsgeheel, als het ware in het verlengde van de straat. Afb. 8: Binnenzicht westgevel. Let op de betonnen kolommen aan buitenzijde. Deze filosofie van transparantie had voorspelbare consequenties: de vrijstaande buitengevels dienden te worden gerealiseerd dmv grote glaspartijen, afgesteund op aluminiumprofielen met een extreem slank aanzicht. Zoals voor een schilderij diende het glas vervat te zitten in een mooie en passende lijst. Hiervoor diende in samenspraak een speciaal raster van stijl -en regelprincipe ontwikkeld, uniek voor dit project. De belangrijke glasgewichten (300 kg en meer) afdragen op dergelijke slanke profielen met een vrijstaande hoogte tot 8 m. kwam zonder meer uit op het uitdagen van de wetten van de zwaartekracht waarop de schrijnwerker diende antwoord te bieden. Technisch werd aldus geopteerd voor een eigen ontwerp in de vorm van een zelf ontworpen en geëxtrudeerd profiel in T-vorm ipv een kokervorm. Een bijkomende uitdaging bestond er in om voor het schrijnwerk technisch een antwoord te bieden aan de voorspelbare doorbuiging van 6 cm. van de vloerplaten waar de bibliotheek is gevestigd, en dit omwille van het gewicht van de verzamelde academische kennis. Een dergelijke doorbuiging van 6 mm. die zich bijgevolg ook manifesteert op de ingeklemde glasvolumes hield bij uitvoering en studie meerdere schrijnwerker ter hoogte van Wetteren wakker De minimalistische architectuur van de ontwerpers had tenslotte ook de hand in een specifieke positionering van bovenkant onderregel en onderkant bovenregel: de horizontale profielen zitten verborgen in de vloer en achter het plafond waardoor in wezen enkel de ruit de ruimte afsluit te aanzien is, en niet de onder en bovenkant die de ruit vasthouden. We verwijzen hiernaar ook in onze bespreking van de plaatsing. Afb. 9: Zicht op bibliotheek DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

8 1.2. Speciale borstweringspanelen Zoals voor het materiaal aluminium diende de beglazing een origineel ontwerp te zijn die te transparantie en reflectie van de buitengevel werd gekozen voor een opbouw volgens het principe van de shadow-box. Bij een dergelijke constructie wordt het borstweringsglas geplaatst voor een gekleurde achterplaat of folie. Hierbij wordt een luchtspouw gemaakt die zwak geventileerd dient te worden omdat de randen van een dergelijke opbouw nooit hermetisch zijn afgesloten. Vernieuwend voor dit project was de keuze voor een spiegel als achterplaat met een figuurglas als buitenruit. Afb. 10: Module achtergevel met verborgen openingen achter een vlakliggend paneel Hierdoor werd het effect bekomen van doorzicht en tegelijk weerkaatsing. Het historische gebouw tegenover de voorgevel werd aldus als het ware weerkaatst door het moderne gebouw hetgeen visueel een verrassend effect geeft Inverse vliesgevel Omwille van de omvang van de glasvolumes en de situatie van de ruwbouw waardoor diverse gevels niet van buiten uit konden worden beglaasd (o.a. positie van betonnen kolommen aan de oostgevel) werden deze gevels omgekeerd en langs binnen beglaasd. Alle principes van statica, ontluchting en ontwatering dienden bijgevolg te worden herzien en opnieuw ontworpen aangezien uiteraard de vliesgevelconstructie in principe langs de buitenzijde wordt ingevuld. Aangezien het een publiek toegankelijk gebouw betreft diende ook bijzondere aandacht te worden gegeven aan onderhoud en technische interventies. Afb. 9: Vliesgevel met beglazing langs binnenzijde. DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

9 1.4 Elektronisch gestuurde openingen Mede vanuit een ecologische bezorgdheid en met de wetenschap van het intensief gebruik van deze gebouwen werd veel aandacht geschonken aan de problematiek van de koeling en verluchting van de ruimten. Specifiek voor onze opdracht was de realisatie van automatisch gestuurde ramen en schuiframen die op alle gewenste ogenblikken vanuit een centrale sturing voor koeling (nacht) en verluchting (overdag) moesten zorgen. Ook hier kende het gebouw een primeur onder de vorm van de plaatsing van 3 automatische schuiframen die in lijn werden geplaatst en parallel worden aangestuurd voor de realisatie van nachtkoeling en verluchting. Ook dit schrijnwerk diende te Afb. 10: Drie automatisch werkende schuiframen in lijn geplaatst op hellend vlak worden gerealiseerd met de specifieke oppervlaktebehandeling van de aluminiumprofielen en verzinking in een hellend vlak over de gehele lengte. 2. Op het vlak van de werkvoorbereiding/productie Grote voorstudie om alle details te bespreken, Maken van levensgroot mock-up element, Maken van een verlijmingproef voor de borstweringspanelen. 3. Op het vlak van plaatsing In dit verband verwijzen wij naar de voorgaande vermelding en inzake het ontwerp. Afb. 11: Mock-up Ofschoon in meerdere hedendaagse realisaties reeds werd gekozen voor het principe van verzonken boven -en onderregels bij de aansluiting van de vliesgevel met de binnengehelen was het aanhouden van een dergelijk principe voor dit project een echt huzarenstuk. Immers, in contrast met de geringe hoeveelheid van zichtbare materialen (beton, glas, aluminium en staal volgens de filosofie van de minimalistische architectuur) werden deze materialen in dit project wel erg creatief en speels gebruikt: hellingen en hoeken van ruwbouw doorheen heel het gebouw determineren alle andere aansluitingen. Met minder dan 8mm. speling diende het schrijnwerk hier feilloos op aan te sluiten. Aangezien de complexiteit van opmeting en plaatsing in dit verband moeilijk is te omschrijven verwijzen we graag naar een illustratieve foto. Afb. 12: Schrijnwerk sluit aan bij onregelmatig hellend vlak DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

10 4. Op vlak van afwerking De minimalistische architectuur heeft onder meer tot gevolg dat wordt gezocht naar de harmonie van een beperkt aantal materialen die een sober en functioneel geheel vormen. De klassieke oppervlaktebehandeling van aluminium dmv van anodisatie werd hierbij verlaten en vervangen door een bijzonder procédé, nl. hoogglansanodisatie. Door de keuze van deze arbeidsintensieve afwerkinglaag, toegepast op alle binnen- en buitenschrijnwerk, bekomt men een speciale weerkaatsing in de aard van glas en spiegels die veel minder difuus is dan de klassieke oppervlaktebewerkingen. Van bij de productie dienden alle profielen na extrusie en behandeling te worden geslepen zodat alle klassieke anodisatiestrepen werden verwijderd. Nadien werd alternerend gepolierd en gereinigd tot men een spiegeleffect en een uiterst gladde afwerking bekwam vanwege het veredeld materiaal. WELKE MATERIALEN WERDEN IN DIT PROJECT VERWERKT? Wat zijn de verbruikte hoeveelheid en kostprijs van de voornaamste materialen? (bij benadering) Dit betreft zowel hout, aluminium, kunststoffen, plaatmaterialen als ook verbindingstechnieken, beslag, lak, beits, vernis,... materiaalsoort hoeveelheid kostprijs Aluminium Ongeveer EUR Beslagdelen Ongeveer EUR Glaswerken Ongeveer EUR Afwerkingen Ongeveer EUR Zonwering Ongeveer EUR GEEF EEN KORTE OMSCHRIJVING VAN DE HIERBOVEN VERMELDE BIJZONDERE MATERIALEN OF PRODUCTEN: Antwoord: V8-profiel: speciaal ontworpen slanke drager in T vorm. Shadow-box: speciale borstweringbeglazingen met diepte effect. Automatische schuiframen: als nachtkoeling voor het gebouw. DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

11 Afb. 12: Specifiek extrusieprofiel (type V8) met hoogglansanodisatie. DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

12 HAD U BIJZONDERE AANDACHT VOOR MILIEU-ASPECTEN? Antwoord: Principe koeling gebouw (nachtkoeling) in ontwerpfase Hoogglans anodisatie: duurzame afwerkinglaag, zeer onderhoudsvriendelijk. Aluminium: grote duurzaamheid en herbruikbaarheid, van afgewerkt materiaal en productieresten. Schrijnwerk Awards 2007 De persoon die inschrijft voor de Schrijnwerk Awards, geeft toelating aan Dobbit NV om beeldmateriaal en tekst vrij te publiceren in de multimediale uitgaven van Dobbit NV. De inschrijver bevestigt dat er geen copyright van toepassing is op het beeldmateriaal en de tekst en dat de opdrachtgever, de uitvoerder en/of de fotograaf op de hoogte zijn van het gebruik van het materiaal door een derde en dat dat gebruik vrij is van enig recht of vergoeding. De inschrijver zal Dobbit Nv volledig vrijwaren van enige betaling of schade in verband met deze publicatie en dat om welke reden ook.de inschrijver zal onder andere instaan voor de onmiddellijke betaling van alle sommen en schadevergoedingen die door de drager van de rechten op het ter beschikking gestelde materiaal zou kunnen opgelegd worden aan de Dobbit NV. DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

13 VERMELDINGEN IN TIJDSCHRIFTEN EN GEORGANISEERDE RONDGANG + FOTOOVERZICHT 1. Vanzelfsprekend hedendaags Koen Van Synghel (De standaard 12/12/2006) DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

14 2. Gentse faculteit economie betrekt nieuwbouw. Bouwkroniek december Gentse faculteit economie betrekt nieuwbouw De faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit Gent beschikt sinds 9 september over een merkwaardige nieuwbouw (foto). Het complex van architecten Stéphane Beel en Xaveer De Geyter is geleden in de Tweekerkenstraat, aan de overzijde van de Sint-Michielskerk, Hoofdaannemer was de firma Cordeel NV. De kostprijs situeert zich rond de 12,50 miljoen EUR. De nieuwbouw is een kopgebouw voor het bestaande faculteitsgebouw dat in een binnengebied gelegen is, met een moeilijke toegang via de Hoveniersberg. Dit gebouw telde o.m. enkele verspreide seminariebibliotheken die samengebracht zijn in één centrale bibliotheek op de hoogste verdieping van het nieuwe gebouw. Dit complex herbergt tevens een grote studentenfoyer,het Adolf Quetelet-auditorium met 592 plaatsen en audiovisuele voorzieningen, de raadzaal van de faculteit en de kantoren voor alle studentengerelateerde decanale diensten? Transparantie en toegankelijkheid waren de kernbegrippen van de ontwerpers. Het resultaat werd een glazen gebouw dat uitzicht biedt op de oude sites. Ook in het complex zijn de ruimtes zeer open en helder. Het gebouw is volledig toegankelijk voor studenten met een handicap. Het sluit aan bij het gebouw van Bedrijfskunde (met binnentuin) op de hoek van het Sint-Pietersplein en de Tweekerkenstraat. De grondoppervlakte voor de nieuwbouw bedraagt m², met een totale vloeroppervlakte van m². Op het bestaande gebouw van de faculteit komt een plein van m². Naast de externe ontsluiting komt ook een betere binnenontsluiting tot stand via de Kerkeweg. De nieuwbouw is één van de belangrijkste bouwprojecten uit het masterplan van de UGent voor de site Sint-Pietersnieuwstraat. Op de bouwprojecten uit het masterplan van parochiekerk, vandaar de naam Tweekerkenstraat. In 2003 werden tijdens de voorbereidende archeologische opgravingen verschillende skeletten opgegraven, restanten van het vroegere kerkhof. Tevens werden vuurstenen teruggevonden uit het mesolithicum (zowat V.C.), een unieke vondst in de Gentse binnenstad. Het nieuwe gebouw werd op een middeleeuwse keermuur opgetrokken, die nog steeds te zien is en die n.a.v. de werken gerestaureerd werd. Bron: Bouwkroniek DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

15 3. El Croquis X De Geyter DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

16 DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

17 DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS

18 DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS