SCHOOL VOOR GELOOFSVERDIEPING Weten wat je gelooft

Transcriptie

1 SCHOOL VOOR GELOOFSVERDIEPING Weten wat je gelooft Welkom

2 School voor geloofsverdieping Tweede jaar I. GOD VERLANGT EEN VOLK - OVER DE KERK 1. Kerk in deze wereld: problematisch 2. Waarom moet er Kerk zijn? 3. Kerk in deze wereld: oriëntaties 4. En de andere religies 5. Wie draagt de kerk? II. GOD VERLANGT GEHOORD TE WORDEN - OVER VERKONDIGING 6. Onder het Woord staan 7. Spreken van God 8. Voor een kerk die aanspreekt III. GOD VERLANGT GEVIERD TE WORDEN - OVER LITURGIE 09. Als mensen vieren 10. Het eigene van christelijke liturgie 11. Sacramenten 12. Eucharistie op zondag IV. GOD VERLANGT GEDAAN TE WORDEN - OVER GELOOFSBELEVING 13.Zie hoe ze elkaar liefhebben 14.Als de kerk niet dient 15.Economie en ecologie 16.Ethische keuzes 17.Relaties en seksualiteit 18.Spiritualiteit en engagement Slotbijeenkomst

3

4 School voor geloofsverdieping Tweede jaar I. GOD VERLANGT EEN VOLK - OVER DE KERK 1. Kerk in deze wereld: problematisch 2. Waarom moet er Kerk zijn? 3. Kerk in deze wereld: oriëntaties 4. En de andere religies 5. Wie draagt de kerk? II. GOD VERLANGT GEHOORD TE WORDEN - OVER VERKONDIGING 6. Onder het Woord staan 7. Spreken van God 8. Voor een kerk die aanspreekt III. GOD VERLANGT GEVIERD TE WORDEN - OVER LITURGIE 09. Als mensen vieren 10. Het eigene van christelijke liturgie 11. Sacramenten 12. Eucharistie op zondag IV. GOD VERLANGT GEDAAN TE WORDEN - OVER GELOOFSBELEVING 13.Zie hoe ze elkaar liefhebben 14.Als de kerk niet dient 15.Economie en ecologie 16.Ethische keuzes 17.Relaties en seksualiteit 18.Spiritualiteit en engagement Slotbijeenkomst

5 SCHOOL VOOR GELOOFSVERDIEPING Weten wat je gelooft 2 e jaar, 1 e bijeenkomst KERK IN DEZE WERELD: PROBLEMATISCH Marc Peersman

6

7

8 Ceci n est pas l église Vincent Van Gogh - kerk Auvers-sur-Oise

9 is de kerk plaatselijk en lokaal of algemeen en wereldwijd (in) beweging of gevestigd (instituut) gemeenschap of organisatie menselijk of goddelijk

10 Ceci n est pas l église Vincent Van Gogh - kerk Auvers-sur-Oise

11

12 Kerk in deze wereld: problematisch 1. Ontkerkelijking de kerk in crisis 2. Tekortkomingen kritiek op de kerk 3. Overbodigheid de kerk zelf in vraag

13 1. Ontkerkelijking de kerk in crisis

14 1. Ontkerkelijking de kerk in crisis - niet minimaliseren - niet dramatiseren - einde van vroegere geloofsgestalte manier van christen zijn, bepaalde positie van kerk - oorzaak: opkomst en doorbraak van de moderniteit (vanaf 16 e eeuw) - gevolg: crisis, kruispunt van wegen we maken geen onweer mee, maar klimaatsverandering

15 1.1 De moderniteit of moderne cultuur = secularisatie: het seculiere fundeert de wereld een nieuw wereldbeeld: niet God, maar de mens centraal: je pense donc je suis vrije, denkende mens is fundament zich op God betrekken gebeurt niet meer automatisch of vanzelfsprekend: is vreemd (niet schuld van mensen, maar cultureel feit)

16 1.2 Einde van de christenheid wereld is uit zichzelf niet (meer) christelijk: dechristianisatie = terug naar normale toestand in de oudheid: kerk als minderheid, pelgrim, contrast: atheoi van vervolgde minderheid naar gerespecteerde groep in de middeleeuwen: rijkskerk, christendom doordringt hele wereld cultureel christendom: positief en negatief in de moderniteit, vandaag: instorting traditionele volkskerk: kerk in Vlaanderen kerk zijn in niet-christelijke omgeving: opnieuw leren

17 in de middeleeuwen: rijkskerk, christendom doordringt hele wereld cultureel christendom: positief en negatief positief christendom drager van beschaving christianisering van samenleving institutionaliseren van naastenliefde negatief geloof vanzelfsprekend, cultureel automatisme verlies van (door God) geroepen zijn kerk en staat vallen samen: zelfde structuur christendom wordt imperium verlies van pelgrim- en contrastgehalte

18 1.2 Einde van de christenheid hoe inschatten? verlies, verdriet, rouw, heimwee of omvorming, kans, hervinden waarachtigheid niemands fout en niemands schuld: een cultuurverandering

19 1.2 Einde van de christenheid een gunstige tijd christendom nog in kinderschoenen? nieuw kerk zijn opbouwen niet herstructureren om vooral de oude orde voort te zetten

20

21 HET KERKINSTITUUT UITGEDAAGD Liliane VOYE begeleiden van veranderingsprocessen - dag 1

22 De wezenlijke kenmerken van de hedendaagse moderniteit dagen de Kerk als instituut uit de bevestiging van de autonomie van het individu het individu onder- geschikt aan de groep gekozen netwerken opgelegde groepen begeleiden van veranderingsprocessen - dag 1

23 I. De confrontatie institutie-individu In plaats van zich vastgeklonken te voelen aan een duurzaam statuut en zich te onderwerpen aan voorgegeven regels, voelt het individu zich genoodzaakt om deel te nemen aan de beweging in de onzekerheid. Zijn/haar identiteit wordt een zwervende identiteit : Wij zijn niet wat wij zijn,maar wat wij van onszelf maken begeleiden van veranderingsprocessen - dag 1

24 Pelgrims-geloof (uit Danièle HERVIEU-LEGER, Le pèlerin et le converti. La religion en mouvement, Flamarion/Parijs, 1999.) le pratiquant de pelgrim verplichte praktijk door instituut genormeerd vast gemeenschappelijk stabiel vrijwillige praktijk autonoom veranderbaar individueel mobiel begeleiden van veranderingsprocessen - dag 1

25 II. Van opgelegde groepen naar gekozen netwerken groep toegewezen totaal uniek ideologisch bepaald definitief gesloten, hiërarchisch plaatsgebonden bodembedekkend netwerk gekozen partieel meervoudig ideologie-overstijgend tijdelijk open, horizontaal territorium-overstijgend verspreide oases

26 uitdagingen... Hoe kan een kerk die zich organiseert op basis van groepen ( de parochiale beschaving ) aanknopingspunten vinden met de hedendaagse wereld waarin netwerken zich als kernelementen van het sociale weefsel laten gelden? Hoe kan een kerk met een verschralende bodembedekkende organisatie ( de Vlaamse Kerk ) zich omvormen naar een structuur van aanwezigheid in levende kernen en oases ( Kerk in Vlaanderen )? begeleiden van veranderingsprocessen - dag 1

27 Kerk in deze wereld: problematisch 1. Ontkerkelijking de kerk in crisis 2. Tekortkomingen kritiek op de kerk 3. Overbodigheid de kerk zelf in vraag

28 kritiek hebben op de Kerk mag - Chesterton - geloofszweet

29 2.1 Kritieke verhouding met moderniteit probleem van inculturatie, historiciteit - kerk niet voldoende ingebed of mee met de tijd: wereldvreemd,ongeloofwaardig cfr. de katholieke zuil als dam cfr. sfeer van bekrompenheid - te veel aangepast aan de tijd: verlies van specifieke eigenheid en aantrekkelijkheid

30

31 De kerk volgens Vaticanum II ( ) 1965) nieuw model in Lumen Gentium aggiornamento evolutief wereld- en mensbeeld historisch waarheidsbegrip subjectwording van gelovigen

32 2.2 Kritieke verhouding met het ideaal: kerk is niet wat ze zou moeten zijn en wordt ongeloofwaardig - kerk haalt haar norm = evangelie niet - concrete fouten - Geestloos en lauw was u maar koud of heet geloof verandert ons leven te weinig

33 Het doopsel: BAD : onderdompeling en wassing bedreiging-verloren-chaos-kruis verkwikking-herboren-schepping-opstanding dopen in Jezus naam: in Christus breekt nieuwe leven van eindtijd aan: ook voor mij, nu (al)

34 Kerk in deze wereld: problematisch 1. Ontkerkelijking de kerk in crisis 2. Tekortkomingen kritiek op de kerk 3. Overbodigheid kerk op zich in vraag

35 3. Overbodigheid: de kerk zelf in vraag de ultieme vraag: is ze wel nodig? Je kan toch geloven zonder naar de kerk te gaan?! voor het moderne levensgevoel is het kerk-begrip tegendraads 3.1 zich losmaken uit tradities, bindingen, gezag religie vanuit het zelf, het eigen levensverhaal religieus shoppen, zappen, bricoleren geloof als persoonlijk bezit (citaat p. 8)

36 3. Overbodigheid: de kerk zelf in vraag 3.2 moderne religiositeit: deisme religieus denken over een vage God (deus): deïsme geloof is natuurlijk (dus universeel) toegankelijk: via rede, geweten of gevoel God is niet de Ander die oproept tot Verbond bijzondere openbaring of incarnatie in één persoon (Jezus) of volk (kerk) is niet nodig

37 deïsme herleidt geloof tot 3.1 Private beleving: enkel in privé-leven Ik en mijn Schepper : geen bemiddeling 3.2 Waardenbeleving geloof is ethiek: het goede doen cultureel christendom: alle goede mensen 3.3 Religieus gevoel ervaring van absolute afhankelijkheid gedachte van uitverkiezing en concept van kerk is pretentieuze claim

38 3. Overbodigheid: kerk op zich in vraag Het onbehagen tegenover de Kerk schuilt vooral op het THEOLOGISCHE niveau, d.w.z. als moderne mens weten wij ons geen raad meer met het bijbelse geloof in God die zich bindt aan één volk.

39 Kerk in deze wereld: problematisch 1. Ontkerkelijking de kerk in crisis 2. Tekortkomingen kritiek op de kerk 3. Overbodigheid de kerk zelf in vraag

40 SCHOOL VOOR GELOOFSVERDIEPING Weten wat je gelooft Praktische mededelingen

41 SCHOOL VOOR GELOOFSVERDIEPING Weten wat je gelooft Pauze

42