Rom. 1, 16 & 17 - preek - NGKE

Transcriptie

1 Rom. 1, 16 & 17 - preek - NGKE Dankzondag: Ik ben God dankbaar voor..? Dankbaar? Ik heb nog nooit een dag niet gegeten omdat er geen eten was. Wel eens ziek geweest, zodat ik geen zin had. Maar t was er wel altijd. Hier voor me zitten mensen, die dat wel hebben meegemaakt, dat er geen eten was, maar ik niet en onze kinderen ook niet. We horen wat dat betreft bij een heel andere generatie. Je zou kunnen zeggen: in ons land is er doorgaans wel wat je nodig hebt. Maar als alles er altijd wel is, kun je dan nog wel echt dankbaar zijn? Het feit dat alles er altijd wel is beschermt me trouwens niet tegen verdriet. Ik heb het bij tijden ook wel weer zo moeilijk gehad, dat ik niet wist waar ik het zoeken moest. Beter gezegd, ik zocht het wel bij God, maar ik vond het niet bij God. En dan kún je gaan denken: voor die dingen maakt het eigenlijk niet uit dat God er is, zij blijven even goed of even slecht. Voorspoed en tegenspoed. Zo vanuit ons standpunt gezien, hier van beneden, lijkt God er niet eens zoveel invloed op te hebben. Wíj hebben dat in ieder geval niet met onze gebeden. Je kunt Gods aanwezigheid niet zomaar uit de gebeurtenissen opmaken. Niet al je vragen worden beantwoord als je er om vraagt. Ook niet de belangrijke. En niet al je behoeften vervuld. En dan ineens weer lijkt het niet op te kunnen, maar om zoveel had je helemaal niet gevraagd. Een paar weken geleden was er een uitbraak van open TBC in Vaassen. Het haalt het nieuws nog wel, maar we schrikken er niet echt meer van. In andere tijden, tot na de WO II nog, was TBC een dodelijke ziekte. Wel te vergelijken met AIDS. Sommigen genazen, velen stierven, aan die ziekte. Mijn grootvader, hij was ook dominee, vroeg op catechisatie eens aan één van zijn jongeren -een jongere die TBC had gehad en genezen was-: Wat is moeilijker: in voorspoed dankbaar of in tegenspoed geduldig zijn?

2 2 Die jongen bleef lang stil en zei toen: in voorspoed dankbaar Immers, hoe lang kun je dankbaar blijven als je alles al hebt en eigenlijk nooit iets mist? Ik vroeg mezelf af: wanneer zou ik eigenlijk stoppen met dankbaar zijn? Want vaak heb ik vragen genoeg en ook onvervulde behoeften. Maar stoppen met God dankbaar zijn, dat lukt me toch niet goed. Is dat omdat ik bang voor God ben? Dat denk ik niet. Kennelijk hangt mijn dankbaarheid niet alleen af van wat ik meemaak of van wat ik wel krijg of niet krijg. Het gaat het ook nog om iets anders. En dat is voor sommigen van jullie ook zo. Jullie blijven God dankbaar ook als er dingen fout gaan, ja staan zelfs dankbaar bij een graf. Kennelijk is het met die dankbaarheid ingewikkelder dan: God geeft je wat en daar ben je dan dankbaar voor. En dat kun je dan op Dankdag vieren. VijUonderd jaar geleden ontdekte ook de monnik Luther dat. Luther Deze week herdenken we dat 500 jaar geleden de Reformatie begon. 31 oktober De Reformatie, een vernieuwingsbeweging in de kerk van toen. We kennen het verhaal. 95 stellingen van Luther, razendsnel verspreid via de sociale media van toen: de drukpers. Nieuw in die tijd, die drukpers. Nog nooit eerder waren zoveel mensen zo snel op de hoogte van wat er speelde. En Luthers stellingen dat was wat er speelde. Daarom had iedereen in Europa het over die 95 stellingen. Maar ook Luther worstelde met zijn dankbaarheid. Niet omdat hij tekort kwam. Luther kwam uit een welgesteld gezin, zijn vader was eigenaar van kopersmelterijen en ze hadden het doorgaans goed thuis. Het koste Luther moeite om dankbaar te zijn, maar dat had een andere oorzaak: hij was bang voor de duivel en óók bang voor God. Dat zou je niet zo snel denken van Luther. Ik hield niet van God, maar ik haatte deze rechtvaardige God, die zondaars straft, schreef Luther later. Luther las Romeinen 1,17: de rechtvaardige zal leven door geloof zoals veel van zijn tijdgenoten dat deden: Je moet eerst rechtvaardig worden, voordat God je zal redden door geloof. Je wordt wel door Christus verlost, maar dan moet je met je rechtvaardigheid ook wel laten zien dat je verlost bent. Alleen de goede christenen worden gered. Luther vond zichzelf geen goede christen. In de Augustijner orde had hij geleerd kritisch naar zichzelf te kijken. Als Luther voor de spiegel ging staan, de spiegel dat was voor hem de wet van God, dan zag hij hoeveel er mis met hem was, hoeveel hij te kort schoot. God zal me geven wat ik verdien en dat is niet best, dacht Luther.

3 3 Ik ben niet rechtvaardig. Totdat hij erachter kwam dat hij deze woorden steeds verkeerd begrepen had. God vráágt niet dat iemand een rechtvaardige gelovige is, maar Hij geeft een gelovige juist rechtvaardigheid. Alleen maar vanwege dat geloof. Daar hoeft die niet eerst iets voor te te doen. Dat is de gratis goedheid van God. Gratis goedheid, dat noemen we genade En dat werd een kreet in die tijd. Volgens de gewoonte van die tijd eerst in het kerklatijn: sola gratia, alleen uit genade. Als jij op God vertrouwt (dat is geloven), dat Hij je redden wil door het het lijden en sterven van Jezus Christus, dan krijg je van Hem rechtvaardigheid. Da s genade, gratis goedheid. Gods rechtvaardigheid verandert je hele leven, je wordt er een ander mens van. Dus, door je geloof kom je met de rechtvaardigheid in contact, net zoals het snoer het stopcontact met de lamp verbindt. Via je geloof krijg je energie voor een heel nieuw leven. De rechtvaardigheid groeit in je leven meer en meer, steeds als je jezelf aan God toevertrouwt. Dát was een enorme opluchting voor Luther: ik voelde me compleet nieuwgeboren en het was alsof ik door de open poorten van het paradijs zelf was binnengetreden. Gratis goedheid, wij vinden dit heel gewoon, genade. Maar toen was het een enorme opluchting. Eindelijk was er ruimte voor dankbaarheid in Luthers leven. En niet alleen in het zijne. In heel Europa waren gelovigen druk geweest om God gunstig te stemmen. Met allerlei boetedoeningen. In heel Europa haalden mensen opgelucht adem. Bij God is rechtvaardigheid gratis, geloof is genoeg. Sola gratia. God is goed! De basis Dat het je materieel en lichamelijk goed gaat, en dat je goed in je vel zit, is kennelijk niet het belangrijkste. Maar ook als dat niet zo is, kun je God daarvoor nog dankbaar zijn. Want het komt je wel in zijn werkelijkheid toe. Het belangrijkste is, dat God jou ziet zitten. Dat je weet: wat ik ook doe, ik kan Gods liefde niet meer verspelen. Het allerbelangrijkste dat ik nodig heb, dat ik bij God mag horen, en met Hem mag leven. Nu al, maar straks ook voor altijd, dat héb ik al van Hem gekregen. Want God zal er voor zorgen dat ik daar rechtvaardig genoeg voor ben. Dat ik bij Hem pas en in zijn wereld pas.

4 4 Ik hoef het alleen maar van Hem te willen en van Hem aan te nemen. Maar dat moet ik dan ook wel doen. Net zoals je de kracht van een rode peper pas merkt als je erop kauwt. Als je hem alleen maar aanraakt voel je niets. Toekomst op een goede wereld, bij God in de buurt, dat is het allerbelangrijkste dat je in dit leven kunt krijgen. Dat houdt je vast in tijden dat je God helemaal niet nodig lijkt te hebben. Want je hebt alles immers al! Totdat je gaat beseffen dat al die dingen op zijn tijd mooi, maar op de lange duur niet het belangrijkste zijn voor je leven. Die gratis goedheid van God is veel belangrijker voor je toekomst. Dat kan geen school, geen baan, geen carrière en geen kapitaal je geven: een eindeloos leven in God Koninkrijk. Geluk zonder grenzen! Dat bestaat niet in onze werkelijkheid Dat troost je ook in tijden dat je God wel nodig hebt, maar nog niet van Hem krijgt wat je nodig denkt te hebben. Dan kan het moeilijk zijn, maar dan kun je dus toch nog dankbaar bij een graf staan, of bij de puinhopen in je leven, omdat je weet: dit zal niet het einde zijn. God maakt dit goed. Want als je erop rekent kun je Gods liefde niet verspelen. God heeft je rijk gezegend met zijn genade en je bent onderweg naar een prachtige toekomst. Mijn genade is genoeg voor je, antwoordde Hij Paulus. En onderweg daarnaar toe valt het soms mee en soms ook tegen, maar dat is alleen maar onderweg. En ook onderweg is Gods genade overal om ons heen: kijk eens hoe veel genade van God er in die eerste 17 verzen van de brief aan de Romeinen zit Paulus in dienst genomen door God als boodschapper voor de hele wereld, met de boodschap die ook de profeten Israël al gaven, ontmoet in Rome christenen die al geloven, niet omdat ze de boodschap van Paulus hoorden, maar zo lijkt het wel rechtstreeks geroepen door God. Zo rijk in hun geloof, dat Paulus niet alleen een boodschap voor hen heeft, maar zij ook iets voor Paulus kunnen betekenen. NB inwoners van de liederlijke hoofdstad van het Romeinse Rijk. Het geloof in het goede nieuws van Jezus verandert de wereld. Wonderlijk, het lijkt allemaal vanzelf te gebeuren, maar God zit er achter. Het goede nieuws is de reddende kracht die de wereld verandert (16). Maar het werkt pas als je het wilt en aanneemt. Net zoals je de kracht van die peper pas merkt als je erop kauwt. Daarom kunnen we altijd danken. En deze dankdag voor gewas en arbeid, -ik heb hem wel eens vreemd gevonden,

5 5 alsof ons leven daarvan auangtis niets anders dan dank voor zegen onderweg en een erkenning van de Vader die ons die zegen gunt. En dat mag best wel eens gezegd worden. Op weg naar één kerk Intussen komt Gods genade nog steeds via de kieren ons leven binnen Vaak wanneer we en waar we het niet verwachten. De laatste jaren is er een diepe wond aan het helen. Twee kerken of twee delen van een kerk, groeien weer naar elkaar toe. Hier in de onze kerkelijke regio werken zes van de negen kerken inmiddels weer intensief samen met hun vrijgemaakte zustergemeenten. Dat is niet niks. En het gaat zo snel, dat het bijna niet bij te benen is. Als de kerk beter wordt besef je pas hoe ziek ze geweest is. De pijn van toen wordt nu pas echt duidelijk. Daar moet ruimte voor komen. Voor heling en verzoening. Want in een kerk die van verzoening leeft, moet mensen zich niet alleen met God maar ook met elkaar verzoenen. Ik ben er van overtuigd dat dit bij de kerk als kerk van Christus hoort. Toch blijft het indrukwekkend hoe de Heer ineens alles weer kan veranderen. Als kerken in Nederland hebben we lang gescheiden geleefd. Dat heeft onze boodschap naar buiten toe niet helderder gemaakt. Al moest er best het een en ander anders, het is verdrietig dat gelovigen elkaar daarin kwijt raakten. Afgelopen donderdag bespraken we stellingen van Luther, in het leerhuis, met hervormden, gereformeerden, nederlandsgereformeerden en roomskatholieken in de Katholieke Goede Herderkerk. Hoeveel verschillen er ook zullen blijven, we begrepen elkaar in het belang van wat Luther te zeggen had. Zo bevestigde de roomskatholieke pastoor de stelling van Luther: dat alle geloven door de doop priester in de kerk zijn. We begrepen elkaar. Gods genade komt via de kieren ons leven binnen. Wat staat ons nog meer te wachten? Gods goedheid is gratis voor iedereen. Ook in 2017! Er is dus veel om voor te danken, Al heeft je flatscreen het begeven, zou je auto rijp zijn voor de sloop; werd je van huis en haard verdreven... Dan is er nog een lied van hoop Al valt je zekerheid in duigen -wég goedbetaalde vaste baan - Je kunt toch nog voor Hem juichen, al trilt de grond van je bestaan!

6 6 Toch kun je van Zijn Woord getuigen: "Mijn last is licht, Mijn juk is zacht". Tóch kun je nochtans, nochtans juichen: De HERE Here is mijn kracht! Ik zal juichen voor de HEER, jubelen voor de God die mij redt. (Hab. 3:18 NBV) Amen. (c) Wieb Dijksterhuis, oktober 2017