Nummer en magazijnnr. 061/ ARCHIEF WATERSCHAP DE GECOMBINEEER- DE UITERWAARDEN ONDER JAARSVELD Periode aanwezig archief:

Transcriptie

1 Nummer en magazijnnr. 061/ Naam archief: ARCHIEF WATERSCHAP DE GECOMBINEEER- DE UITERWAARDEN ONDER JAARSVELD Periode aanwezig archief: Openbaarheid: onbeperkt Toegang: inventaris (studenten UvA, 1985) SRS Streekarchief Rijnstreek H061

2 INVENTARIS VAN HET WATERSCHAP DE GECOMBINEERDE UITERWAARDEN ONDER JAARSVELD door Studenten Universiteit van Amsterdam nr. toegang: 210 archief: waterschap gecombineerde uiterwaarden onder jaarsveld voor charters: voor kaarten: Doe: InvWsJaa.lau Datum: 13 mei 1994 UTRECHT 1985

3 INLEIDING 3 STUKKEN VAN ALGEMENE AARD 7 Notulen 7 Korrespondentie 7 STUKKEN BETREFFENDE BIJZONDERE ONDERWERPEN 7 Bestuursinrichting 7 Reglementen 8 Bestuur 8 Voorzitter en leden 8 Hulpmiddelen voor de uitvoering van de taak 9 Personeel 9 Archief 10 Financiën 10 Omslag en inning van waterschapslasten 10 Geldleningen 10 Beleggingen 10 Eigendommen 11 Verzekeringen 11 Begroting en rekening 11 Boekhouding 12 Uitvoering van de taak 13 Toezicht 13 Keur en schouw 13 Vergunningen 13 Beheer en onderhoud van waterstaatswerken 14 Algemeen 14 Kaden 14 Uitwatering en waterstand 14 Duikers en sluizen 15 Watergangen 15

4 -4- Bestuur vóór 1865 Op de 19 = april 1809 verschenen voor schepenen van Jaarsveld een aantal personen die uiterwaarden onder Jaarsveld in eigendom hadden, alsmede het polderbestuur in zijn hoedanigheid van beheerder van de aan het gemene land geabandonneerde 37 morgen, 1 hond en 50 roeden buitenlanden. Onder deze particulieren was de heer N. W. Buddingh de grootste eigenaar met ruim 74 morgen; de overigen hadden samen TlVi. Zij verklaarden dat zij na lang onderhandelen, om onenigheid en misverstanden te voorkomen, hadden besloten om de instandhouding van de ringkade rond de vermelde uiterwaarden, liggende tegenover de polders Batuwe en Graaf, en tezamen groot 139 morgen en 50 roeden, voortaan te laten geschieden onder toezicht van de schout en twee commissarissen. De commissarissen zouden door de deelgerechtigden bij meerderheid van stemmen voor de duur van twee jaar worden benoemd. Jaarlijks zouden de comparanten op de eerste vrijdag in juni bijeenkomen in het Jaarsveldse rechtshuis. De schout van Jaarsveld zou daar de rekening opmaken over de in het afgelopen jaar gemaakte kosten, waarin ieder dan een bijdrage zou doen. Verder werd er een commissaris gekozen in de plaats van de aftredende of werd de oude herbenoemd.de heer Buddingh bracht twee stemmen uit, evenals de administrateurs van het geabandonneerde land ; de overigen hadden één stem elk. Ieder jaar zou, zodra de rivierwaterstand het toeliet, de schout, tezamen met de commissarissen, ten overstaan van schout en schepenen, het maken en herstellen van de ringkade aanbesteden. Alle kosten van deze gemeenschap moesten door deze comparanten naar draagkracht worden gedragen, zonder dat ooit voor vermeerdering of vermindering van deze bijdrage, de aanwas of de afslag der landen in aanmerking zou mogen worden genomen. Deze overeenkomst mocht slechts met algemene stemmen gewijzigd worden. Geschillen zouden aan het gemeentebestuur van Jaarsveld voorgelegd worden; hun beslissing zou bindend zijn. Op 2 oktober 1823 onderging de overeenkomst een kleine wijziging: sedert deze datum vermeldde de rekening dat het ging om "de kosten gevallen ter zake de bekading van de 118 bunder, 43 roeden en 87 ellen uiterwaard" in plaats van de oude benaming: 139 morgen en 50 roeden. De kosten voor het onderhoud verschilden van jaar tot jaar; in 1809, het jaar van de overeenkomst, maakte men de ringkade geheel in orde voor 515 gulden, daarna zakten de kosten tot meestal onder de 100 gulden. Bestuur na 1865 Door de reglementswijziging van 8 april 1857 van het hoogheemraadschap van de Lek-

5 -5- dijk Benedendams en van de IJsseldam, waarbij de Lekoever als zuidgrens werd aangenomen, kwamen de uiterwaarden onder Jaarsveld binnen het ressort van het hoogheemraadschap te liggen. In 1865 werd het ontwerp- bijzonder reglement door de Staten goedgekeurd. Met deze goedkeuring ging gepaard de oprichting van het waterschap:"de Gecombineerde Uiterwaarden onder Jaarsveld." Het bijzonder reglement is in hoofdzaak een bestending van de oude toestand. Het bestuur wordt gevormd door de gezamelijke stemgerechtigde ingelanden, die de dagelijkse leiding van zaken opdragen aan drie gecommitteerde. Deze worden in de gewone jaarlijkse vergadering, in de maand maart voor zes gekozen. Stemgerechtigde ingelanden wijzen één van deze drie aan als voorzittend gecommitteerde. Hij verricht alle handelingen en oefent de rechten uit, die volgens de wet of andere wettelijke verordeningen door de voorzitters van waterschapsbesturen moeten worden verricht of uitgeoefend. Artikel 4 van het bijzonder reglement werd bij Statenbesluit van 15 december 1936, vervallen verklaard. Dit artikel bepaalde o.a. dat de voorzittend gecommitteerde tevens secretaris en penningmeester zou zijn. In 1973 werd het waterschap: "De Gecombineerde Uiterwaarden onder Jaarsveld" opgeheven. De uiterwaarden gingen op in het waterschap: "De Lopikerwaard." Grondgebied De overeenkomst van 1809 gaf aan dat de uiterwaarden, gelegen waren tegenover de polders Batuwe en Graaf, en tezamen 139 morgen en 50 roeden groot waren. Een precieze begrenzing werd niet vermeld. Na 1865 wordt het waterschap gesitueerd tussen de buitenkruinlijn van de Lekdijk Benedendams en de rivier de Lek, vóór het bijzonder reglement, noemen Gedeputeerde Staten het waterschap bunder groot. Tien bunder hiervan lagen tussen de dijksloot en de kruin van de Lekdijk. Deze percelen werden toch tot het waterschap gerekend omdat de beide dwarskaden over een gedeelte van deze percelen heenliepen en zich aan de Lekdijk aansloten. Aan de noordzijde wordt het waterschap begrensd door de watersloot. Waterschapslasten Bij de overeenkomst werd bepaald dat de kosten morgen-morgengelijk door de coparanten zouden worden gedragen zonder dat vermeerdering of vermindering van land als kritcrium zou mogen gelden voor verhoging of verlaging van de bijdrage. De kosten zouden bestaan uit het maken en herstellen van de ringkade. De aarde en graszoden die voor het werk nodig waren, mochten op de uiterwaarden worden gehaald op welke de kade was gelegd, maar met zo min mogelijk schade. Na 1865 onderhoudt het waterschap de watersloot, liggende aan de noordzijde van het waterschap, de kade langs de Lek, de beide dwarskaden en de duiker tot lossing van het

6 water in de Lek. Alle lasten die het waterschap betreffen, werden omgeslagen over de percelen in het waterschap gelegen, naar evenredigheid van hun kadastrale grootte. Vrij van omslag zijn de percelen, bij elkaar tien bunder, gelegen tussen de dijksloot en de kruin van de Lekdijk Benedendams De Archieven Het archief van het waterschap is bijgehouden van De notulen beginnen een jaar eerder en de begrotingen een jaar later. Het stuk waarin de overeen komst van 1809 is vastgelegd is in overgeschreven vorm, uit 1917, aanwezig. Het archief verkeerde in goede staat hoewel enkele stukken licht tot zwaar beschadigd waren. Ondanks dat een agenda aanwezig was, die liep van , bleek er geen enkel systeem in het archief te zitten. Het archief vertoont geen opvallende hiaten; van de periode voor 1865 was helemaal niets aanwezig. Het is mogelijk dat stukken van vóór 1865 wel aanwezig zijn, maar dan zwaar beschadigd. Literatuur W.F.J. Den Uyl, De Lopikerwaard, 11 de waterschappen. Kemink en zoon, Utrecht, 1963.

7 7- Waterschap De gecombineerde uiterwaarden onder Jaarsveld STUKKEN VAN ALGEMENE AARD Notulen 1-3. Notulen van de vergaderingen van het bestuur, delen 4-6 Notulen van de verenigde vergaderingen van bestuur en ingelanden, delen Korrespondentie 7. Agenda van ingekomen stukken, katern 8-9 Brievenboeken, delen Minuten van uitgaande stukken, , met agenda. STUKKEN BETREFFENDE BIJZONDERE ONDERWERPEN Bestuursinrichting Oprichting en opheffing

8 Akte waarbij de eigenaren van land in de uiterwaarden onder Jaarsveld besluiten tot het instellen van een bestuur, bestaande uit een schout en twee commissarissen, voor het gezamenlijk onderhoud en beheer van de kaden, waarvoor zij bepalingen opstellen, Afschrift, katern 12. Stukken betreffende de opheffing van het waterschap De gecombineerde uiterwaarden onder Jaarsveld en de oprichting en reglementering van het waterschap De Lopikerwaard, met 3 kaarten, pak Reglementen 13. Algemeen reglement voor de waterschappen in de provincie U- trecht met wijzigingen en memorie van toelichting, N.B. Gedeeltelijk zwaar beschadigd. 14. Bijzonder reglement voor de gecombineerde uiterwaarden onder Jaarsveld met wijzigingen en memorie van toelichting, met 1 kaart, N.B. Gedeeltelijk zwaar beschadigd. Bestuur Verkiezingen 15. Lijsten van stemgerechtigde ingelanden, pak 16. Overzicht van de stemverhouding van de ingelanden van het waterschap, Voorzitter en leden 17. Brief van gedeputeerde staten van Utrecht aan het waterschap

9 9- over de gelijkstelling van de funktie van gecommiteerden aan de besturen van andere waterschappen, Stukken betreffende de benoeming van gecommiteerden, , 1905, N.B. De jaren zijn zwaar beschadigd. 20. Stukken betreffende de benoeming van de voorzitter van de gecommiteerden, 1938, 1940, 1945, stukken 21. Stukken betreffende de salariëring van de voorzitter en de gecommiteerden, Staat met de werktijden en bezoldiging van bestuursleden en ambtenaren, stukken 25. Besluit van het waterschap over de hoogte van het presentiegeld bij vergaderingen voor stemgerechtigde ingelanden, stukken Hulpmiddelen voor de uitvoering van de taak Personeel 29. Stukken betreffende benoeming, salariëring en ontslag van de secretaris-penningmeester, Stukken betreffende de borgstelling van de penningmeester, 1900, 1906, 1907, 1928, 1937, 1947, 1963, 1967, Stukken betreffende benoeming, salariëring en ontslag van de bode, 1866, N.B is zwaar beschadigd.

10 - "* " "-; Archief 31. Stukken betreffende het beheer van het archief, 1928, 1939, stukken Financiën Omslag en inning van waterschapslasten 32. Leggers van de kadastrale percelen, 1866 en (1945). N.B is zwaar beschadigd. 2 katernen 34. Kohieren, (1930), stukken 36. Stukken betreffende de omslag van waterschapslasten over de uiterwaard Het oude werk, Stukken betreffende de bezwaren tegen en restitutie van waterschapslasten, Gaderlijsten, pak N.B en 1964 ontbreken zijn beschadigd. Geldleningen 40. Stukken betreffende geldleningen, Beleggingen 41. Stukken betreffende de tijdelijke belegging van kasgelden, Spaarbankboekjes van de Boerenleenbank, en van de

11 -11- Rijkspostspaarbank, delen Eigendommen 45. Staten van eigendommen naar het burgerlijk recht en de voorwerpen die bestemd zijn tot algemene dienst, 1884, 1961, Brief van P. de Gelder betreffende de overgang van de huur van de binnen- en buitendijk op zijn zoon, (1960). 49. Akte van verpachting van de naweide op de uiterwaarden behorende tot de waterschappen Batuwe, Graaf, Vogelzang, Wiel en Vijfhoeven onder Jaarsveld, Akte van verkoop van onderdelen van een omheining door het waterschap aan particulieren, Brief over huur en onderhoud van de vergaderruimte, Stukken betreffende de verhuur van grond voor het aanbrengen van verlichting langs de Lek, stukken Verzekeringen 53. Polis van de brandverzekering, 1920, met aanhangsel, stukken 54. Stukken betreffende deelname aan de Frauderisico Onderlinge van Gemeenten (F.O.G.), Begroting en rekening Begrotingen en memories van toelichting,

12 12-5 pakken N.B zijn zwaar beschadigd. De memorie van toelichting ontbreekt over de jaren 1866, 1868, 1933, , Over 1920 is alleen de aanvullende begroting aanwezig. Op de begroting van 1960 is tevens de kladrekening over 1960 vermeld Rekeningen, pakken N.B zijn zwaar beschadigd a. Bijlagen bij de rekeningen, pakken N.B. De jaren zijn licht beschadigd a Boekhouding 73. Journalen van uitgaven, pak N.B ontbreekt. 72. Journalen van inkomsten,

13 Journalen van inkomsten en uitgaven, stukken 75. Processen-verbaal van kasopnames, 1871, , 1939, , Uitvoering van de taak Toezicht Keur en schouw 82. Stukken betreffende de schouw, Keur van het waterschap, Vergunningen 87. Vergunning voor Van Loons' zand- en grinthandel tot het baggeren van zand, Stukken betreffende een verzoek tot het verplaatsen van de zomerkade en ontzanding van buitendijks land, met afwijzende beschikking, met 1 kaart, Vergunning voor de Puem tot het leggen van een laagspanningskabel, met 2 kaarten, stukken 91. Verzoek van de P.T.T. om vergunning tot het aanleggen van kabels in de sector Vreeswijk, met 1 kaart, stukken 92. Vergunning voor het rijksbureau drinkwatervoorziening voor tij delijke waterlozing van opgepompt water, met 1 kaart, 1916.

14 .14- Beheer en onderhoud van waterstaatswerken Algemeen 93. Opmetingskaarten van de uiterwaarden onder Jaarsveld vervaardigd door de provinciale waterstaat van Utrecht, met bijgevoegd een staat van kunstwerken, Kaarten van de provincie Utrecht met aanwijzingen betreffende de kwaliteit van het oppervlakte water, N.B. Waar? 95. Kaart van de provincie Utrecht met aanwijzingen betreffende het zuiveringsplan, N.B. Waar? Kaden 96. Stukken betreffende herstelwerkzaamheden aan de kaden, pak 101. Stukken betreffende het verzwaren en verhogen van de kaden, N.B. Beschadigd. Uitwatering en waterstand 102. Vergunningen voor Cornelis Zanen te Ammerstol, aannemer van het waterschap Lekdijk benedendams, tot het plaatsen van pompen op de zomerkade, Stukken betreffende de uitwatering op de Binnen-Lek, Stukken betreffende de beslibbing van de uiterwaarden, 1936.

15 rvi,;h*i;1ji, p a^i.iw,- i '- <»»^-"«^^^.»Mi^w».tiw»j«>^w»!j-j».»1vx^^*:T'H^^ 15-3 stukken 106. Stukken betreffende de bevloeiing van de uiterwaarden, stukken 108. Akten van privaatrechtelijke vergunningen voor het waterschap tot het gebruik van de sloot genaamd De Horden om de waterstand in het waterschap beter te kunnen regelen, 1959, Duikers en sluizen 109. Stukken betreffende de afbraak van een houten duiker en de bouw van een stenen, met 1 tekening, N.B. Zwaar beschadigd Stukken betreffende herstelwerkzaamheden aan duikers, met 1 tekening, Stukken betreffende de bouw van een inlaatsluisje in de kade van de uiterwaard De Wiemei, met 1 tekening, Watergangen 121. Stukken betreffende het graven, verleggen en schoonhouden van watergangen, ]_ omslag 125. Stukken betreffende een door rijkswaterstaat ten onrechte aangelegde dam waardoor de uitwatering op de Lek verhinderd wordt in de Watersloot, \ omslag 126. Ingekomen brief van G. van Ee met klacht over de waterverontreiniging door mest, 1973.

16 WS De Gecombineerde Uiterwaarden onder Jaarsveld. 1. Register houdende aantekeningen ten behoeve van het opstellen van de notulen van de vergaderingen van het bestuur en van het bestuur met de ingelanden, deeltje 2. Kasboek, deel 3-4. Begrotingen, Met begrotingsaanvulling, 2 deeltjes Met aanvulling. 5. Jaarrekening, Concept. 1 deeltje 6. Processen-verbaal van opneming van de boeken en de kas, stukken 7. Gaderlijst, Uittreebericht conform de Algemene burgerlijke pensioenwet van secretaris J.J. Doornenbal, 21 dec Intreebericht conform de Algemene burgerlijke pensioenwet van secretaris C. van Soolingen, 26 juli Brief aan de Unie van waterschappen houdende verzoek om advies betreffende een noodzakelijke verbetering van de zomerkade langs de Lek, 18 aug WS Polder Roozendaal. 1. Jaarrekening, 1971; met begroting, Jaarrekening, 1972; met begroting, Proces-verbaal van opneming van de boeken en de kas door waarnemend secretaris W. Brouwer de Koning wegens het overlijden van secretaris-penningmeester N.A. Montijn, 24 mei Proces-verbaal van opneming van de boeken en de kas, 1 mei Stukken betreffende de verkoop van verpachte gronden onder Haastrecht aan de pachters, WS De Enge IJssel en Lopikerwetering. 1. Missive van het Hoogheemraadschap van de Lekdijk