Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Voornemens met betrekking tot het Centraal Bureau voor de Statistiek Nr. 2 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 15 april 1999 De vaste commissie voor Economische Zaken 1 heeft op 8 april 1999 overleg gevoerd met minister Jorritsma-Lebbink van Economische Zaken over haar brief d.d. 1 april 1999 inzake haar voornemens met betrekking tot het Centraal bureau voor de statistiek (26 465, nr. 1). Van het overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissie 1 Samenstelling: Leden: Blaauw (VVD), Biesheuvel (CDA), voorzitter, Witteveen-Hevinga (PvdA), Leers (CDA), Voûte-Droste (VVD), ondervoorzitter, Rabbae (GroenLinks), Hessing (VVD), Giskes (D66), Marijnissen (SP), Crone (PvdA), Van Dijke (RPF), M. B. Vos (GroenLinks), Van Zuijlen (PvdA), Augusteijn-Esser (D66), Hofstra (VVD), Van Walsem (D66), Wagenaar (PvdA), Stroeken (CDA), De Boer (PvdA), Van den Akker (CDA), Geluk (VVD), Verburg (CDA), Bos (PvdA), Van Dok-van Weele (PvdA), Blok (VVD). Plv. leden: Verbugt (VVD), Atsma (CDA), Kalsbeek-Jasperse (PvdA), Wijn (CDA), Klein Molekamp (VVD), Vendrik (GroenLinks), Kamp (VVD), Van den Berg (SGP), Poppe (SP), Kuijper (PvdA), Van Middelkoop (GPV), Van der Steenhoven (GroenLinks), Schoenmakers (PvdA), Bakker (D66), Cornielje (VVD), Schimmel (D66), Herrebrugh (PvdA), Van der Hoeven (CDA), Smits (PvdA), De Haan (CDA), Van Beek (VVD), Schreijer-Pierik (CDA), Koenders (PvdA), Rehwinkel (PvdA), Udo (VVD). Mevrouw Verburg (CDA) onderschreef dat het Centraal bureau voor de statistiek (CBS) een toekomstgerichte organisatie moet worden, maar kwalificeerde de daartoe door de minister in de notitie aangedragen maatregelen en argumentatie als ondeugdelijk. Dit soort vernieuwingsplannen moet zijn gebaseerd op heldere doelstellingen en met de betrokken organisatie zijn besproken. Daartoe biedt het businessplan «CBS » zeer goede aanknopingspunten. De vraag is waarom dit businessplan op departementaal niveau nooit is goedgekeurd, hoewel de minister in de notitie wel selectief enkele elementen eruit heeft geciteerd. Van groter belang is dat het personeel volgens het businessplan als belangrijkste kapitaalgoed van het CBS wordt aangemerkt en dat niet wordt gesproken van welke forse overheveling van personeel dan ook. Mede daarom is het echt ongehoord dat veel medewerkers van het CBS de voornemens van de minister uit de krant moesten vernemen. Evenmin had mevrouw Verburg begrip voor de motivatie van de minister voor het voornemen om personeel uit Heerlen over te hevelen of te ontslaan. Uit het businessplan blijkt immers overtuigend dat het opleidingsniveau van de medewerkers uit Heerlen zeker niet onderdoet voor dat van de medewerkers uit Voorburg. Daar komt bij dat per 1 april jl. nog nieuwe medewerkers bij het CBS in Heerlen in dienst zijn gekomen. De aanpak van de minister wekt de stellige indruk dat deze operatie alleen is bedoeld om op tamelijk eenvoudige wijze de personele bezuinigingstaakstelling van haar ministerie te halen. Zou de minister ook zonder deze taakstelling voor deze operatie bij het CBS hebben gekozen? Waarom komt zij al begin 1999 met deze voornemens, terwijl de bezuiniging volgens het regeerakkoord pas eind 2003 moet worden gehaald? Ook de keuze voor de concentratie in Voorburg was volgens mevrouw Verburg volstrekt onvoldoende onderbouwd, want het CBS is al jarenlang KST34725 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 1999 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 1

2 niet meer alleen op Den Haag georiënteerd. Daarnaast worden de kosten voor de hele operatie uitermate minimaal en de baten erg zonnig ingeschat, zeker ook gezien de extra kosten die bij de decentralisatie uit 1975 optraden. In de notitie gaat de minister overigens überhaupt niet in op de afspraken en toezeggingen van het toenmalige kabinet-den Uyl inzake werkgelegenheid en economische structuurversterking in de regio. Is met de nu gepresenteerde voornemens geen sprake van het terugdraaien van het toenmalige spreidingsbeleid der rijksdiensten? Tot slot benadrukte mevrouw Verburg de zinsnede uit de aanbiedingsbrief van de minister, dat de notitie een startpunt beoogt te zijn van een traject waarvan open en reëel overleg met alle betrokkenen een belangrijk onderdeel zal uitmaken. Het businessplan uit de eigen CBS-organisatie moet nadrukkelijk in dat overleg en bij de afwegingen worden betrokken. Zij kondigde aan op dit punt een motie te zullen indienen. De heer De Wit (SP) vond dat de minister in haar notitie een te rooskleurig beeld schetst van de werkgelegenheid in de oostelijke mijnstreek. Zo ligt de omvang van de werkloosheid in Heerlen nog een aantal procenten boven het landelijk gemiddelde. De nu voorgestelde keiharde sanering bij het CBS in Heerlen is dan ook niet op zijn plaats. Hiermee wordt inderdaad de totale personele bezuinigingstaakstelling van 5% op het CBS afgewenteld, met als gevolg dat de vestiging in Heerlen tot een soort bijkantoor van Voorburg wordt gedegradeerd. Het is terecht dat de mensen in Heerlen daarover geschokt zijn en zich gekrenkt voelen door de impliciete veronderstelling in de notitie dat het hogere kader in Voorburg werkzaam is en in Heerlen slechts de mensen die turven en tellen. Deze suggestie is onjuist, want beide CBS-vestigingen zijn gelijkwaardig en beschikken over hoogwaardige medewerkers die een uitstekend product leveren. Uit de voornemens van de minister maakte hij op dat meer dan 300 medewerkers van het CBS in Heerlen ander werk moeten zoeken; er zijn nu echter slechts 475 vacatures in de regio, voornamelijk bestemd voor mensen met een lagere opleiding dan het personeel van het CBS. Verder moeten 270 personeelsleden naar Voorburg verhuizen, wellicht ook mensen die in 1975 juist uit de Haagse regio naar Heerlen moesten verhuizen. Hoe stelt de minister zich dat voor? En wat betekent dit alles voor het in Heerlen resterende personeel, dat zich afgesneden zal voelen van het CBS? Kan men in afgeslankte vorm überhaupt nog wel het kwaliteitsproduct maken van nu? Tot slot stelde de heer De Wit de minister voor om haar voornemens in te trekken en te starten met het aangekondigde open en reëel overleg met het georganiseerd overleg en de ondernemingsraden, uitgaande van een toekomstplan dat niet eenzijdig de personele bezuinigingstaakstelling van EZ afwentelt op het CBS. Of is er geen ruimte meer voor dergelijk overleg, gezien de financiële randvoorwaarden die de minister nu al heeft gesteld? Mevrouw Voûte-Droste (VVD) steunde de doelstelling die de minister in de notitie heeft verwoord: het tot stand brengen van een hoogwaardig, kwalitatief goed en doelmatig CBS. Wel zal nog de nodige aandacht moeten worden geschonken aan de manier waarop de doelstelling moet worden gerealiseerd. Zij kreeg graag van de minister bevestigd dat met het georganiseerd overleg en de betrokken ondernemingsraden inderdaad open en constructief overleg zal worden gevoerd over haar voornemens op dit punt. Ook deed zij de suggestie om een extern bureau een contra-expertise te laten uitvoeren naar een aantal elementen daaruit, aangezien de voornemens mede uit de gelederen van het CBS zijn voortgekomen. In dat kader verzocht zij de minister om bij het overleg en de contraexpertise na te gaan of het in deze tijd van moderne informatie- en communicatietechnologie niet wenselijk is om te investeren in Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 2

3 hoogwaardige werkgelegenheid in zowel Heerlen als Voorburg. Met de nieuwe ICT-middelen blijken geografische afstanden immers minder een rol te spelen dan voorheen. Daarbij moet ook worden nagegaan welke mogelijkheden her-, om- en bijscholing bieden voor de reorganisatie bij het CBS. De heer Van Walsem (D66) wenste van de voorliggende kwestie geen prestigestrijd te maken en ging ervan uit dat ook de minister dit algemeen overleg met een open mind zou ingaan. Allereerst stelde hij de vraag aan de orde of met de voornemens van de minister het eerdere spreidingsbeleid van de rijksoverheid wordt teruggedraaid. Is de personele bezuinigingstaakstelling van 5% uit het regeerakkoord niet de ware reden voor de voornemens in plaats van een betere bedrijfsvoering van het CBS? Er vindt immers geen enkele personele inkrimping op het kerndepartement van het CBS plaats. Is overwogen om het CBS in Heerlen te concentreren, gezien de voordelen daarvan op het gebied van de congestieproblematiek? Kunnen de verschillende divisies van het CBS niet gelijkelijk in ongesplitste vorm over Heerlen en Voorburg worden verdeeld? Voorts trok de heer Van Walsem in twijfel of de arbeidsmarkt voor het CBS in Voorburg beter is dan in Heerlen. Limburg beschikt immers over een uitstekende universiteit en heeft meer academici beschikbaar dan de Haagse regio. Verder is het de vraag of de minister de wachtgeldproblematiek niet te gunstig beoordeelt, gezien de ervaringen die daarmee in het onderwijs zijn opgedaan. Is in het sociaal plan rekening gehouden met een tegemoetkoming voor inkomstenderving van werkende partners van CBS-medewerkers? Tot slot memoreerde hij dat de voornemens van de minister enigszins botsen met het grotestedenbeleid van het kabinet, want zij betekenen bepaald geen versterking van de sociale en economische infrastructuur in Heerlen. Met mevrouw Voûte ging hij ervan uit dat met de betrokken ondernemingsraden open en reëel overleg wordt gevoerd. Op basis van de huidige informatie, afkomstig van het departement en van het CBS in Heerlen, kon de fractie van D66 niet instemmen met de ministeriële voornemens. De heer Kuiper (PvdA) kenschetste de voornemens van de minister als onbegrijpelijk en als desastreus voor de werkgelegenheid in de kleine regio Heerlen, zeker ook omdat het niet de eerste keer is dat een rijksdienst uit deze regio werkgelegenheid moet opgeven. Eerder zijn al honderden banen bij overheidsinstellingen in deze regio verloren gegaan. Het gaat dan om werkgelegenheid die in de jaren zeventig als compensatie voor de mijnsluiting is geschapen. In het verleden heeft de Kamer uitgesproken dat inkrimpingen bij gedecentraliseerde rijksdiensten naar evenredigheid dienen te geschieden, maar bij het voorliggende voornemen is daarvan geen sprake. Het voornemen is evenmin te rijmen met een recente uitspraak van minister-president Kok over de werkgelegenheid in Limburg: «Uw zorg met betrekking tot de werkgelegenheid is mijn zorg». Ook de heer Kuiper betoonde zich voorstander van een verbetering van de effectiviteit en efficiency bij het CBS, maar het is onduidelijk waarom dat alleen in Voorburg kan en niet in Heerlen. In dit automatiseringstijdperk en bij dit soort werkzaamheden is het bij uitstek mogelijk om ook vanuit Heerlen effectief en efficiënt te werken. De varianten daartoe zijn onvoldoende beoordeeld. Tot slot gaf hij aan dat de PvdA-fractie niet overtuigd is van de noodzaak van de voornemens van de minister. Tijdens de algemene beschouwingen is gesproken over het afsluiten van regiocontracten, bedoeld om in samenwerking met de provincies het meer specifieke regionale economische beleid vorm te geven. De Kamer heeft nog geen kennis kunnen Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 3

4 nemen van het regiocontract met de provincie Limburg en derhalve zouden de voornemens van de minister nu geïsoleerd moeten worden behandeld. De fractie van de PvdA heeft daaraan geen behoefte, gezien de enorme gevolgen voor een kleine regio rond Heerlen. Wil de minister toezeggen dat deze voornemens pas worden behandeld als zij zijn opgenomen in het regiocontract met Limburg en dat zij voor die tijd geen onomkeerbare beslissingen zal nemen? Op dat punt overwoog hij een motie in te dienen. Ook benadrukte hij nog dat de verdere procedure zeker moet worden gekenmerkt door open en constructief overleg. Is de minister daartoe bereid? De heer Rabbae (GroenLinks) sprak er zijn verbazing over uit dat de thans voorliggende voornemens voor het CBS in Heerlen blijkbaar onafhankelijk van de voornemens uit het grotestedenbeleid tot stand zijn gekomen, want de voornemens zijn in strijd met elkaar. Dat duidt op een slechte communicatie binnen het kabinet. Derhalve spoorde hij de minister aan om de zaak eerst in een totaalkader te bekijken, met name ook gezien de sociale dimensie die hierbij in het geding is. Met het oog op het door de minister voorgestane open en reëel overleg met het georganiseerd overleg en de betrokken ondernemingsraden vroeg hij of het in 1998 door de directie en de ondernemingsraad van het CBS besproken alternatief is getorpedeerd door het kerndepartement EZ. Is de minister bereid om samen met de directie en de ondernemingsraad van het CBS een nieuwe analyse te maken van de kansen en mogelijkheden van het CBS, eventueel gebruik makend van een extern bureau? Op die wijze zou tot een besluit kunnen worden gekomen dat zowel recht doet aan de kwaliteit van het CBS als tegemoet komt aan de werkgelegenheidsproblematiek van Limburg. Hij overwoog om op dit punt een motie in te dienen. De heer Van den Berg (SGP) vond in het algemeen een zekere terughoudendheid van de Kamer op haar plaats als het gaat om de interne organisatie van de overheid. Wel moet bij reorganisaties van de overheid worden gekeken naar enerzijds de procedurele zorgvuldigheid en anderzijds meer algemene belangen die daarbij eventueel op het spel staan. Beide aspecten vormden voor hem aanleiding om meer specifiek op de ministeriële voornemens voor het CBS in te gaan. Hij begreep uit de notitie dat de minister met deze voornemens heeft voldaan aan de bezuinigingstaakstelling uit het regeerakkoord. Is dat niet in feite de aanleiding tot de voornemens waarmee de gehele taakstelling bij één onderdeel van de departementale organisatie wordt gerealiseerd? Zijn er alternatieven bij andere onderdelen van het departement van EZ onderzocht? Het ligt immers niet voor de hand om de gehele taakstelling op het CBS te verhalen. Is nog wel open en reëel overleg met alle betrokkenen, inclusief gemeente en provincie, mogelijk als de financiële opbrengst al bij voorbaat is gedicteerd? Welke keuzen kunnen daarin nog worden gemaakt? Is er ruimte voor alternatieven die door het personeel of door de regio worden voorgesteld? Is een concentratie van het CBS in Heerlen ook nog een mogelijk alternatief? De heer Van den Berg betuigde instemming met het voornemen van de minister om het lopende verbeteringstraject van de CBS-productieprocessen met kracht voort te zetten en ook over het creëren van verdere bestuurlijke zelfstandigheid voor het CBS was met hem te spreken. Meer moeite had hij met de argumentatie inzake de voorgenomen concentratie van de huisvesting van het CBS in Voorburg, mede omdat toch een deel van het CBS in Heerlen gevestigd blijft. Wellicht dat dan beter kan worden gekozen voor spreiding van ongesplitste divisies over Heerlen en Voorburg. De aangedragen argumentatie inzake de fysieke afstand tussen Voorburg en Heerlen staat in schril contrast met het herhaalde pleidooi van de minister om meer gebruik te maken van de moderne Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 4

5 communicatietechnieken. Het zou een slechte zaak zijn als het spreidingsbeleid van de rijksoverheid nu opnieuw wordt teruggedraaid, zoals ook al met de KPN-vestiging in Groningen gebeurde. Ook op dit punt dient de overheid consistent en betrouwbaar te zijn. Is er inderdaad geen probleem meer ten aanzien van de werkgelegenheid in Heerlen? Al met al concludeerde de heer Van den Berg dat een betere onderbouwing van de voornemens noodzakelijk is, dat open overleg met betrokkenen moet plaatsvinden en dat de belangen van de regio voldoende aan de orde moeten komen. De minister heeft voor het uitvoeren van haar voornemens formeel geen toestemming van de Kamer nodig. Als zij deze toestemming toch zou vragen, zou de SGP-fractie die thans niet verlenen. Het antwoord van de minister De minister betreurde het zeer dat over haar voornemens al berichten in de pers verschenen voordat zij hierover intern met het CBS en met regionale vertegenwoordigers had kunnen spreken. Dit soort zaken behoort immers eerst intern te worden besproken alvorens het in de openbaarheid komt. Zij was niet vrolijk gestemd over de voorliggende voorstellen voor het CBS. In het regeerakkoord is evenwel een bezuinigingstaakstelling opgenomen om te komen tot een efficiënte en effectieve overheidsdienst. Het is voor het ministerie van EZ niet eenvoudig om aan die taakstelling en ook aan zijn andere verplichtingen te voldoen. Bezien is hoe het ministerie van Economische Zaken zo efficiënt mogelijk kon worden georganiseerd en daarbij bleek dat bij het CBS de meeste efficiencywinst kan worden geboekt. Het streven is erop gericht om van het CBS een nog modernere organisatie te maken dan het al is, teneinde het hoge kwaliteitsniveau voor de lange termijn te kunnen garanderen. De bezuinigingen staan dus wel degelijk in het teken van de efficiency. Om die reden is voor het invullen van de bezuinigingen bewust niet gekozen voor de veel eenvoudiger oplossing van het toepassen van de kaasschaafmethode over het gehele departement. Het zou ook zonder de taakstelling uit het regeerakkoord noodzakelijk zijn geweest om het CBS te reorganiseren. Uitvoering van het businessplan van het CBS zelf zou de taakstelling in feite al voor een flink deel kunnen invullen. Het ministerie van EZ heeft dit plan ook wel degelijk goedgekeurd, maar het kon niet tot uitvoering komen omdat de ondernemingsraad van het CBS er niet mee instemde. Als daarin verandering komt, kan de discussie terzake worden vervolgd. Voorts benadrukte minister Jorritsma dat ten behoeve van het komende overleg in de notitie voornemens inzake het CBS zijn geformuleerd en geen vaststaand besluit. Zij vreesde dat zonder vooraf geformuleerde voornemens de uiteindelijke doelstelling in gevaar zou komen: een efficiënt en hoogwaardig CBS dat voor minder geld een betere prestatie kan leveren. Daar wordt ook wel degelijk fors in geïnvesteerd, gezien de grote bedragen die voor het sociaal plan en voor huisvesting en dergelijke zijn uitgetrokken. Duidelijk is dat de voornemens ingrijpend zijn en de werknemers van het CBS diep raken. Er behoeft niet overhaast te worden besloten, maar mensen moeten ook niet te lang in onzekerheid blijven. Er zal diepgaand open en constructief overleg worden gevoerd met de ondernemingsraad van het CBS, het georganiseerd overleg, de centrales voor overheidspersoneel, alsmede de provincie Limburg, de gemeente Heerlen en de Centrale commissie voor de statistiek (CCS). In dat overleg kan ook worden bezien of inschakeling van externe deskundigen wenselijk is. Alternatieven voor de voorgestelde invulling van de reorganisatie zijn welkom en bespreekbaar, mits de beoogde doelstelling bij het CBS uiteindelijk wordt bereikt. De bezuinigingstaakstelling van 33 mln. blijft dus gehandhaafd. Dat bedrag wordt overigens niet al in 1999 bereikt, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 5

6 maar inderdaad pas vanaf Naar verwachting zal de Kamer rond de zomer van 1999 van het eindresultaat van het overleg met betrokkenen op de hoogte kunnen worden gesteld. Zij ontkende dat met de voorliggende voornemens een einde wordt gemaakt aan het spreidingsbeleid der rijksdiensten. Recent is in het zuiden des lands de organisatie voor de donorregistratie gevestigd en ook bij andere nieuwe overheidsdiensten zal het kabinet zeker bezien of zij in deze regio kunnen worden gevestigd. Dat laat echter onverlet dat een heroverweging mogelijk moet zijn als blijkt dat een beslissing van 25 jaar geleden in de praktijk van nu niet meer efficiënt werkt. Overigens is er sinds de mijnsluiting voor de regio Limburg veel meer gedaan dan alleen het spreiden van rijksdiensten, met name ook via de verschillende investeringsregelingen van het ministerie van Economische Zaken. Limburg blijkt thans ook een interessante vestigingsplek voor bedrijven te zijn. Ook in de komende tijd zal Limburg nog de nodige financiële steun ontvangen, met name ook van het departement van Economische Zaken. Alleen al met deze gelden van EZ zou Limburg de komende jaren rond de 3000 arbeidsplaatsen moeten kunnen creëren. Tot slot gaf minister Jorritsma aan dat Heerlen als vestigingsplaats van een geconcentreerd CBS niet haalbaar is, want daarmee zou de fysieke afstand tot de strategische relaties van het CBS in Den Haag te groot worden. Met informatietechnologie kan immers nog niet efficiënt worden vergaderd met vertegenwoordigers van aanverwante departementen, instellingen en organisaties. De gegevensverstrekking aan Eurostat gebeurt op elektronische wijze, maar in Den Haag worden de vergaderingen van de betrokken beleidsbepalende werkgroepen en raden gehouden. Verder zou Heerlen als vestigingsplaats hogere kosten met zich brengen vanwege de dan te plegen nieuwbouw en het sociaal plan. Het zou inderdaad het meest efficiënt zijn om het gehele CBS naar Voorburg te plaatsen, maar met de nieuwe ICT-technieken is de handhaving van de divisie gegevensverzameling in Heerlen nog steeds goed verdedigbaar. De ICT-technologie is sowieso voor het CBS absoluut noodzakelijk. Het is inderdaad een onjuiste veronderstelling dat thans in Heerlen alleen mensen werkzaam zouden zijn die tellen en turven, maar feit is wel dat in Voorburg meer mensen op een hoger schaalniveau zijn ingedeeld en dat de meeste sectorhoofden en directeuren daar hun standplaats hebben. Over de precieze invulling van de eenmalige investeringskosten van de operatie, geraamd op 121 mln., zal nog nader overleg worden gevoerd. Het CBS moet een strategisch georiënteerde onderneming zijn met oog voor visievorming, productontwikkeling en projectmatig werken en juist daarom is de huidige opzet niet meer goed te handhaven. Nadere gedachtewisseling Mevrouw Verburg (CDA) behield haar twijfels over de voornemens van de minister. De vraag blijft hoe open en reëel overleg mogelijk is als de structurele bezuinigingstaakstelling van 33 mln. onverkort bij het CBS blijft rusten. Dat alleen al leidt ertoe dat niet alle mogelijke alternatieven kunnen worden bezien. Zij persisteerde dan ook bij haar voornemen tot het indienen van een motie. De heer De Wit (SP) sloot zich daarbij aan, want ook in zijn visie moet niet op voorhand vaststaan dat de bezuinigingstaakstelling van 33 mln. bij het CBS moet worden behaald. De ondernemingsraad en de vakbonden moeten in een open overleg volledig de kans hebben om aan te tonen dat de voornemens uit de notitie van tafel moeten. Daarbij wees hij erop dat het volgens de ondernemingsraad van het CBS zeker mogelijk is om twee volwaardige vestigingen van het CBS naast elkaar te laten functioneren. Het zou goed zijn als de ondernemingsraad deze optie op korte termijn Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 6

7 aan de minister verduidelijkt, opdat een ingrijpende personele reorganisatie kan worden voorkomen. Mevrouw Voûte-Droste (VVD) memoreerde de toezegging van de minister, dat open en constructief overleg zal plaatsvinden. Een motie op dit punt is dan ook overbodig. Zij had voorts begrepen dat de minister bereid is om een extern bureau een contra-expertise te laten uitvoeren, ervan uitgaande dat de doelmatigheidsdoelstelling wordt bereikt. Onder die randvoorwaarde zou in de contra-expertise kunnen worden bezien of wellicht een tweede divisie van het CBS in Heerlen gevestigd kan blijven. De heer Van Walsem (D66) wenste de vestiging in Heerlen geen verwijt te maken van het nog niet efficiënt genoeg opereren van het CBS. Hij herhaalde zijn eerdere suggestie over de verdeling van complete divisies over Heerlen en Voorburg. Tot slot verklaarde hij dat zijns inziens in eventuele alternatieven de bezuinigingstaakstelling van 33 mln. net zo hard of zacht mag worden onderbouwd als in de notitie van de minister. De heer Kuiper (PvdA) onderschreef dat Limburg een goede vestigingslocatie is. De overheid geeft het bedrijfsleven echter bepaald geen goed voorbeeld als zij vervolgens een grote dienst uit Limburg weghaalt. Voorts kreeg hij graag nog een reactie op zijn opmerkingen over de relatie van de voornemens inzake het CBS met het regiocontract met Limburg. Desgevraagd gaf hij nog aan niet in te zien waarom de bezuinigingstaakstelling van 33 mln. alleen bij het CBS moet worden gevonden. De heer Rabbae (GroenLinks) constateerde dat een efficiënt CBS volgens de minister in de financiële en/of personele sfeer zal moeten bloeden. Dat sprak hem bepaald niet aan, temeer niet daar bij sommige voornemens sowieso al de vraag rijst of zij wel de kwaliteit van het CBS ten goede komen. Hij benadrukte voorts dat de structurele bezuinigingstaakstelling van 33 mln. van tafel moet, wil van echt open en constructief overleg met betrokkenen sprake kunnen zijn. De heer Van den Berg (SGP) vond het evenmin terecht dat de minister vasthoudt aan de structurele bezuinigingstaakstelling van 33 mln. bij het CBS, want dat zal er inderdaad toe leiden dat het overleg nooit echt open en reëel kan zijn. Dat is ook in strijd met de belangen van de regio. Hij wenste dan ook van de minister een harde toezegging te krijgen, dat reële alternatieven van het personeel of van de regio in het overleg een volwaardige kans krijgen. De minister wees erop dat het businessplan van het CBS ongeveer hetzelfde resultaat heeft als de voornemens uit haar notitie. Ook op het CBS is men er dus van overtuigd dat men beter werk kan doen met minder mensen. Wil men het CBS werkelijk goed laten functioneren, dan is één vestigingsplaats noodzakelijk. Zoals gezegd, is het wel mogelijk om daar één divisie van af te halen. Tot op heden had zij nog geen alternatieven gezien die tot dezelfde efficiency en kwaliteit van het CBS leiden, maar in open en reëel overleg zou zij zich graag van het tegendeel laten overtuigen. Het CBS moet aan het eind van de rit wel een «efficiënte fabriek» worden. In het overleg met betrokkenen kan, zo nodig, worden besloten om een externe deskundige in te schakelen. In antwoord op de heer Kuiper deelde zij mede dat in het regiocontract met Limburg geen passage over het CBS kan worden opgenomen als nog onbekend is waartoe uiteindelijk zal worden besloten. Het eindresultaat zal ongetwijfeld in het regiocontract een plaats moeten krijgen. Ook Economische Zaken participeert overigens volop in het regiocontract, met name als het gaat om de vraag waarvoor bepaalde rijksmiddelen moeten worden ingezet. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 7

8 Tot slot attendeerde de minister erop dat de CCS toeziet op de kwaliteit van het CBS. Dat vormt dan ook de reden waarom de CCS advies is gevraagd over de voorliggende voornemens en een rol speelt bij eventuele alternatieven die daarvoor worden aangedragen. De voorzitter van de commissie, Biesheuvel De griffier van de commissie, Tielens-Tripels Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 8