1.1. Externe veiligheid (veiligheidsparagraaf)

Transcriptie

1 1.1. Externe veiligheid (veiligheidsparagraaf) Op 27 oktober 2004 is het Besluit externe veiligheid en inrichtingen (Bevi) in werking getreden. In dit besluit worden de normen voor het plaatsgebonden risico en de doorwerking daarvan op het gebied van de ruimtelijke planvorming en bij de vergunningverlening op grond van de wet milieubeheer verankerd, voor zover de risico s voor de omgeving worden veroorzaakt door inrichtingen. Daarnaast wordt de motiveringsplicht voor het bevoegd gezag ten aanzien van de acceptatie van het groepsrisico vanwege inrichtingen wettelijk geregeld Bestaande situatie In het onderhavige bestemmingsplan is het Bevi met name van belang voor: J.A. Ter Maten Pluimvee, Copernicusweg, Ammoniak Bungas, Edisonweg 7, Propaanopslag Kodak, de Kronkels 16, CPR Polynorm, Amersfoortseweg 9, CPR 15-2 BP Wijnands, de Kronkels 3, LPG-tankstation Texaco, de Kronkels 23, LPG-tankstation Voor de LPG tankstations, ammoniakkoelinstallaties en CPR 15-2 opslagbedrijven worden de waarden voor het plaatsgebonden- en het groepsrisico weergegeven in een ministeriële regeling behorende bij het besluit (Regeling externe veiligheid inrichtingen, Revi). In deze ministeriële regeling zijn afhankelijk van de doorzet, grootte van de installatie en opslagruimte, afstandseisen weergegeven voor het plaatsgebonden risico en een maximale dichtheid in het effectgebied voor wat betreft de beoordeling van het groepsrisico. Voor Bungas is recent in het kader van een WM2 vergunningsverleningstraject een Quantitatieve risicoanalyse (QRA) opgesteld. LPG In het plangebied komen 2 LPG tankstations voor: BP Wijnands, Kronkels 3 Texaco Auto Rooij, Kronkels 23 Voor beide bedrijven geldt dat er een doorzet van het lpg is van minder dan 1000 m3/jaar. Dit houdt in dat het 10-6 plaatsgebonden risicocontour op 45 meter uit het vulpunt ligt en dat de afstand van het vulpunt tot de grens van het invloedsgebied op 150 meter ligt. Binnen de 10-6 plaatsgebonden risicocontour bevinden zich geen kwetsbare objecten conform het Bevi. De afdeling milieu van het gewest Eemland en buerau Pouderoyen hebben voor het gehele bedrijventerrein een onderzoek verricht naar de 1 CPR = Commissie Preventie Rampen, is vervangen door PGS 15 (Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen) 2 WM = Wet Milieubeheer 1

2 personendichtheid als gevolg van de Bevi-bedrijven3. Hieruit blijkt dat ten gevolge van beide bedrijven de personendichtheid (van 109 personen) wordt overschreden; voor BP Wijnands zijn dat 202 personen en voor Texaco Auto Rooij zijn dat 281 personen. In beide gevallen wordt de oriënterende waarde overschreden. In algemene zin geldt dat onderzocht zou moeten worden of bijvoorbeeld door interne verplaatsing van het vulpunt c.q. reservoir of andere maatregelen de locatie in overeenstemming met de regelgeving kan worden gebracht. Indien dit niet mogelijk is kan een proces worden opgestart om over te gaan tot intrekking van dat deel van de milieuvergunning van de betreffende inrichting. Echter omdat het in het geval van het groepsrisico gaat om een oriënterende waarde, kan hiervan gemotiveerd worden afgeweken. Overige bedrijven Uit het eerder genoemde onderzoek van het gewest Eemland is gebleken dat voor Bungas een risicoberekening (QRA) is verricht in het kader van een vergunningprocedure. Hieruit blijkt dat de oriënterende waarde (net) niet wordt overschreden. Het 10-6 plaatsgebonden risicocontour van Kodak bedraagt 50 meter, het invloedsgebied ligt op 300 meter. Het geschatte aantal personen in het invloedsgebied bedraagt 430. Hierbij zijn niet meegeteld de mensen op het sportpark. Om de oriënterende waarde (personendichtheid van 7559 personen) te overschrijden zouden op het sportpark 7000 mensen aanwezig moeten zijn. Incidenteel worden er vanuit de sportvereniging wel eens feesten gehouden waar tussen de twee en drieduizend mensen op af komen. Gesteld kan worden dat zelf in dit incidentele geval de norm voor het groepsrisico niet wordt overschreden. Het bedrijf J.A. Ter Maten Pluimvee aan de Copernicusweg 6 heeft een ammoniak koelinstallatie; deze heeft een 10-6 plaatsgebonden risicocontour van 65 meter, echter volgens het Revi is het invloedsgebied niet van toepassing dat wil zegen dat er geen beperkingen aan de personendichtheid is opgelegd en dat houdt in dat dichtheden tot 300 per hectare geen overschrijding van het groepsrisico geven. Deze dichtheid is beschouwd als de hoogst mogelijke dichtheid in Nederland. Voor Polynorm bedraagt de 10-6 plaatsgebonden risicocontour 290 meter en het invloedsgebied 380 meter. Ook hier wordt de oriënterende waarde niet overschreden. 3 Interne bijlage externe veiligheid van gewest Eemland, d.d. juni 2006, inclusief aanvullingen door Pouderoyen Compagnons 2

3 Advies regionale brandweer Bij brief van 13 juli 2006 is de regionale brandweer (VRU voorheen BRUL) verzocht het ontwerp van het bestemmingsplan Kronkels Haarburg te beoordelen. Hun beoordeling in deze is op 4 september 2006 ontvangen. In hun reactie geeft de regionale brandweer aan dat het advies tevens aanbevelingen omvat die niet uitsluitend betrekking hebben op het bestemmingsplan zelf, maar ook die in het kader van de rampbestrijding. Het advies is om die reden dan ook intern doorgeleid aan de afdeling Veiligheid en Brandweer van de gemeente Bunschoten. Onderstaand treft u de samengevatte reactie ten aan zien van het bestemmingsplan aan met daaronder de reactie hoe hiermee om is gegaan. Hierbij is onderscheid gemaakt in de opmerkingen op de plankaart en de verantwoording van het groepsrisico. De Plankaart: Het VRU merkt op dat de plankaart een goede weergave geeft van de activiteiten die plaatsvinden in het plangebied, maar dat de oriënterende waarde van het groepsrisico van Bungas, zoals deze in de bijlage wel is opgenomen, niet is weergegeven. Daarnaast wordt opgemerkt dat contouren van plaatsgebonden risico en/of invloedsgebieden van een groepsrisico, die tevens zijn gelegen over naastgelegen plangebieden, bij een actualisatie daarvan moeten worden meegenomen. In reactie hierop kan worden opgemerkt dat de door het VRU aangehaalde contour ten behoeve van Bungas alsnog in de plankaart is opgenomen. Ten aanzien van de opmerking over de naastgelegen plangebieden wordt opgemerkt dat bij de actualisatie van de omringende bestemmingsplannen Wonen-West en Bunschoten Zuid/Eemlandia afstemming plaatsvindt voor zover dat betrekking heeft op de aanwezigheid van de contour van het groepsrisico van BP Wijnands en voor zover deze is gelegen op het betreffende plangebied. Verantwoording groepsrisico Het VRU merkt in haar advies op dat de verantwoording van het groepsrisico (GR) in elk geval plaats dient te vinden aan de hand van de elementen genoemd in artikel 13 lid 1 onder a t/m e van het BEVI. Aangegeven is dat veel van de elementen van voornoemd artikel in het plan verspreid worden behandeld en er uitgebreid aandacht wordt besteed aan het aspect externe veiligheid. Om deze elementen echter goed te kunnen beoordelen verdient het volgens het VRU aanbeveling om de elementen onder a t/m e in een veiligheidsparagraaf op te nemen. Daarnaast geeft het VRU nog aan dat in de verantwoording van het GR een overweging moet worden opgenomen waarom het LPG tankstation BP Wijnands positief dient te worden bestemd en sanering ongewenst is. Om tegemoet te komen aan de vragen van het VRU is deze veiligheidparagraaf 3

4 gewijzigd en meer overzichtelijk gemaakt overeenkomstig de opsomming van artikel 13 lid 1 van het BEVI Verantwoording groepsrisico conform artikel 13 BEVE Allereerst moet worden opgemerkt dat hier sprake is van een conserverend bestemmingsplan waarbij de in het plan benoemde inrichtingen met een extern veiligheidsaspect als bestaand zijn aangemerkt. Een conserverend bestemmingsplan legt de bestaande situatie vast. De vraag die hierbij beantwoord moet worden is of het bij het vaststellen van een conserverend bestemmingsplan om een nieuwe of bestaande situatie gaat. Volgens het BEVI gaat het om een nieuw besluit en moet het dus worden getoetst aan nieuwe situaties. Het Ministerie van VROM heeft besloten om het bevoegde gezag de mogelijkheid te geven om conserverende bestemmingsplannen als bestaande situatie te beschouwen. In die zin dient de verantwoording van het groepsrisico pas vanaf 2010 beschouwd te worden. Ten aanzien van het groepsrisico kan verder nog opgemerkt dat dit geen grenswaarde is, maar een (buitenwettelijke) oriënterende waarde. Een oriënterende waarde geeft het bevoegde gezag een discretionaire bevoegdheid om hiervan gemotiveerd af te wijken. Een dergelijke afwijking wordt ten aanzien van het groepsrisico in ieder geval gemotiveerd aan de hand van de beoordeling van een viertal aspecten, te weten: 1. toetsing aan de oriënterende waarde (BEVI art onder a en b); 2. mogelijkheid tot een ontstane ramp te bestrijden (BEVI art. 13 lid 1d); 3. beoordeling zelfredzaamheid van de aanwezige personen (BEVI art. 13 lid 1e); 4. de kosten gemoeid met de sanering. Hieronder is dit artikelsgewijs samengevat weergegeven. Het BEVI stelt in artikel 13 lid 1; Indien een bevoegd gezag een besluit als bedoeld in artikel 5, eerste tot en met derde lid, vaststelt, wordt in de toelichting op het desbetreffende besluit, behoudens het vierde en vijfde lid in ieder geval vermeld: a. de aanwezigheid en de op grond van dat besluit te verwachten dichtheid van personen in het invloedsgebied van de inrichting of inrichtingen die het groepsrisico mede veroorzaakt of veroorzaken, voor zover het invloedsgebied ligt binnen het gebied waarop dat besluit betrekking heeft, op het tijdstip waarop dat besluit wordt vastgesteld; b. het groepsrisico per inrichting op het tijdstip waarop dat besluit wordt vastgesteld en de bijdrage van de in dat besluit toegelaten en kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten aan de hoogte van het groepsrisico, vergeleken met de kans op een ongeval met 10 of meer dodelijke slachtoffers van ten hoogste 10-5 per jaar, met een kans op een ongeval met dodelijke slachtoffers van te hoogste

5 per jaar en met de kans op een ongeval met 1000 of meer dodelijke slachtoffers van ten hoogste 10-9 per jaar: c. indien mogelijk, de maatregelen ter beperking van het groepsrisico die worden toegepast door degene die de inrichting drijft, die dat risico mede veroorzaakt en, indien van toepassing, de voorschriften die zijn of worden verbonden aan de voor die inrichting geldende vergunning, bedoeld in artikel 8.1 van de Wet milieubeheer (Wm); d. indien mogelijk, de maatregelen ter beperking van het groepsrisico die in dat besluit zijn opgenomen; e. de voorschriften ter beperking van het groepsrisico die het bevoegde gezag voornemens is te verbinden aan de voor een inrichting ten behoeve waarvan dat besluit wordt vastgesteld, te verlenen vergunning, bedoeld in artikel 8.1 van de Wm; f. de voor- en nadelen van andere mogelijkheden voor ruimtelijke ontwikkelingen met een lager groepsrisico; g. de mogelijkheden en de voorgenomen maatregelen tot beperking van het groepsrisico; h. de mogelijkheden tot voorbereiding van bestijding en beperking van de omvang van een ramp of zwaar ongeval als bedoeld in artikel 1 van de wet rampen en zware ongevallen in de inrichting die het groepsrisico veroorzaakt, waarvan de gevolgen zich uitstrekken buiten die inrichting, en i. de mogelijkheden voor personen die zich bevinden in het invloedsgebied van de inrichting die het groepsrisico veroorzaakt, om zich in veiligheid te brengen indien zich in die inrichting een ramp of zwaar ongeval voordoet. Ad a en b Uit onderzoek zoals is opgenomen in de bijlage van dit bestemmingsplan blijkt, gaat het bij de aanwezige te verwachten dichtheid van personen in het invloedsgebied van de inrichtingen die het groepsrisico veroorzaken om de volgende aantallen: Bedrijf OW GR* 1 Personen dichtheid Overschrijding OW GR Bungas QRA 273 Nee J.A. ter Maten Nvt Niet bepaald Nee Kodak nee Polynorm nee BP Wijnands * 2 ja Texaco ja * 1 OW GR = Oriënterende waarde van het Groepsrisico * 2 Hierbij zijn tevens de te verwachten personen meegenomen in de woonwijk NO gelegen van het tankstation BP Wijnands. Opgemerkt zij dat deze woningen zijn gelegen buiten het 5

6 invloedsgebied waarop dit besluit betrekking heeft en dus formeel niet hoeven te worden meegenomen. Zoals eerder geconstateerd is er een overschrijding van de oriënterende waarde van het groepsrisico voor de LPG-tankstations van Texaco en BP Wijnands. Ad c en e Los van de in het plan opgenomen maatregelen ter beperking van een toename in het groepsrisico zijn er voor individuele inrichtingen nog een aantal bronmaatregelen mogelijk om het groepsrisico te verminderen. Bronmaatregelen hebben altijd de voorkeur vanwege hun effectiviteit ten aanzien van risicoreductie. Er kan daarbij gedacht worden aan de LPG tankstations waarbij de volgende maatregelen kunnen worden getroffen of in onderzoek zijn: 1. doorzetbeperking Door het vastleggen van de doorzet kan worden voorkomen dat het groepsrisico toeneemt als gevolg van het verhogen van de doorzet en daardoor meer toelevering van product. 2. dag versus avond/nacht afleveren Waarneer er in het invloedsgebied sprake is van functies, waarbij mensen alleen overdag aanwezig zijn, kan in de milieuvergunning worden opgenomen dat alleen in de avond/nacht LPG afgeleverd mag worden. 3 verbeterde vulslang Deze scheurbestendige losslang met lekdetectie waarbij tevens een automatische afsluiter met drukverschilmeting wordt aangebracht zorgt voor een aanzienlijke verkleining van de faalkans. 4 hittewerende coating op de tankwand Door het aanbrengen van een hittewerende coating op de tankwagen krijgt de brandweer meer tijd om een brand in de nabijheid van een tankwagen te blussen. Hiermee wordt de kans op een BLEVE na brand verkleind en hebben de hulpverleningsdiensten meer tijd om de omwonenden te evacueren. Voor de beide LPG tankstations is de procedure in het kader van de Wm gestart om de doorzet vast te leggen. Gelet op de huidige stand van zaken qua procedure is aangenomen dat daartegen bij de inrichtingdrijvers geen bezwaar bestaat. Ten aanzien van de onder 2 aangehaalde maatregel is op voorhand aan te nemen dat de aanpassing van het aflevermoment voor het LPG tankstation van Texaco een positief effect heeft op het groepsrisico. Het overleg hiertoe wordt met de inrichtingdrijver opgestart. Voor het LPG tankstation BP Wijnands valt zonder nader onderzoek niet te bepalen in hoeverre wijziging van het aflevermoment tot verbetering van het groepsrisico leidt. Dit omdat de afwezigheid van de personen binnen het 6

7 plangebied moeten worden afgezet tegen de aanwezigheid van de personen in de woonwijk van het naastbij gelegen plan. De onder 3 en 4 aangehaalde bronmaatregelen zijn momenteel in onderzoek op rijksniveau. De uitkomsten van dat onderzoek dienen vervolgens met de branche vertaald te worden naar de feitelijke invulling van de maatregelen. Ad d en g De hiervoor beschreven inventarisatie betreffende de externe veiligheid in het plangebied heeft zijn weerslag gevonden in een juridische vertaling naar de planvoorschriften. In de handreiking verantwoordingsplicht groepsrisico (augustus 2004) is voor industrie en bedrijvigheid 1 persoon/werknemer per eenheid per 100 m2 brutovloeroppervlak en voor kantoren is 1 persoon/werknemer per 30 m2 brutovloeroppervlak opgenomen. Door het bebouwingspercentage en de gebouwhoogte niet verder uit te breiden kan ook het aantal personen binnen een invloedsgebied niet verder (officieel) toenemen. Nabij het tankstation aan de Kronkels 3 wordt de mogelijkheid uitgesloten om grootschalige kantoorgebouwen op te richten. In tegenstelling tot de vigerende bestemmingsplanmogelijkheden waarin het perceel volledig met kantoren mocht worden bebouwd, is er slechts ruimte opgenomen voor kleinschalige kantoren in een smalle bebouwingsstrook langs de weg. De personendichtheid binnen het invloedsgebied van het lpg-tankstation aan de Kronkels 3 wordt hiermee zoveel mogelijk ingeperkt. In de juridische regeling staat de scheiding van risicovolle en kwetsbare functies centraal. Hiertoe zijn risicocontouren op de plankaart opgenomen. Binnen de plaatsgebonden risicocontouren mogen geen kwetsbare objecten worden opgericht. Daarnaast is ervoor gekozen om uitsluitend de bestaande risicovolle inrichtingen toe te staan binnen het plangebied. De vestiging van nieuwe risicovolle inrichtingen wordt niet wenselijk geacht. Ook is het invloedsgebied voor het groepsrisico op de plankaart weergegeven (met name signaleringsfunctie). Ad f Aangezien het hier een conserverend bestemmingplan betreft is onderzoek naar de voor- en nadelen van de andere mogelijkheden voor ruimtelijke ontwikkeling met een lager groepsrisico niet aan de orde. Ad h en i Zoals op pagina 57 van het plan weergegeven heeft de brandweer van de gemeente Bunschoten een rapportage verricht naar de zelfredzaamheid en bestrijdbaarheid van een calamiteit voor de twee LPG stations en het afvulpunt van propaan. Geconcludeerd wordt dat rond de drie risicobronnen voldoende vluchtwegen aanwezig zijn, die ook voldoende capaciteit beschikken om de vluchtende personen weg te leiden van de risicobron. 7

8 Ontvluchting via de Ampéreweg zal ook in de toekomst gewaarborgd blijven daar de Ampéreweg als verkeersdoeleiden blijft aangemerkt. Daarnaast kan gesteld worden dat de scenario s te bestrijden zijn mits snelle blussing van het object dat de tank aanstraalt of koeling van de tank kan worden opgestart. Gelet op de planologische invulling van de gebieden rond de overige risicovolle bedrijven hoeft voor een afwijking van bestrijdingsmogelijkheden zoals hiervoor beoordeeld niet te worden gevreesd. Saneringsmogelijkheden Het vorenstaande overwegende kan worden vastgesteld dat het hier een conserverend bestemmingplan betreft waarbij de verantwoording van het groepsrisico heeft plaatsgevonden voor zover dit de toetsing aan de oriënterende waarde, de beoordeling zelfredzaamheid van de aanwezige personen en de mogelijkheid tot het bestrijden van een ontstane ramp betreft. De kosten gemoeid met de sanering zijn niet onderzocht omdat dit, gelet op het conserverende plan nog niet aan de orde was. Het feit dat de bedrijfswoning van BP Wijnands op de rand van de 10-6 contour van de eigen inrichting aanwezig is doet hier echter niets aan af, immers, deze woning wordt in het BEVI niet als kwetsbaar object aangemerkt. Hoewel er op grond van het bovenstaande, geen wettelijke saneringsplicht geldt, is het met name gezien de overschrijding van het groepsrisico, evenwel wenselijk om het bedrijf te saneren (lees in ieder geval de activiteiten rondom lpg bij BP wijnands te beëindigen). Het voert nu echter te ver om het lpg vulpunt weg te bestemmen. Wel wordt overwogen om (mede gezien de relatief beperkte doorzethoeveelheden van twee LPG stations welke dicht bij elkaar liggen), met in acht name van de landelijke ontwikkelingen op het gebied van Externe veiligheid, een nader onderzoek te doen naar de saneringsmogelijkheden van de bedrijven welke het groepsrisico bijna of geheel overschrijden. Anticiperend op de uitkomsten is in het bestemmingsplan de mogelijkheid opgenomen om een LPG vulpunt (en de PR- en GR contouren) van de plankaart te verwijderen Weg-, water- en railverkeer Voor het gemeentelijke wegennet kan de gemeente op grond van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen (WVGS) routes aanwijzen voor het transporteren van gevaarlijke stoffen. Elke vervoerder moet zich hieraan houden. Deze routes moeten aansluiten op de provinciale wegen en rijkswegen die door de provincie en/of het Rijk zijn aangewezen als route gevaarlijke stoffen. Over de aanwijzing van de routes gevaarlijke stoffen moet dus afstemming plaatsvinden tussen de diverse wegbeheerders. Er is echter geen formele afweging tussen de externe veiligheid en de routering. Uit een studie verricht door Haskoning blijkt dat de gemeente Bunschoten een van de weinige gemeentes binnen de provincie Utrecht is waar reeds een routering vastgesteld is. Door het plangebied loopt een route gevaarlijke stoffen (Amersfoortseweg-Bisschopssweg-de Kronkels- Ampèreweg- 8

9 Einsteinweg-Marconiweg).In nevenstaande afbeelding is de routering aangegeven. Ten behoeve van een tweetal bedrijven is een ontheffing verleend voor het transport van LPG. Voor BP Wijnands, de Kronkels 3 is ontheffing verleend. De route is vrijwel gelijk aan de route gevaarlijke stoffen. Ten behoeve van een LPG station op de Zuidwenk (buiten het plangebied) is een ontheffing verleend voor 5 m3 LPG. De route is Amersfoortseweg-Oostelijke Randweg. 9