nr. 289 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 11 mei 2017 aan GEERT BOURGEOIS Kasseiweg Lange Ast Zingem - Bescherming

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 289 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 11 mei 2017 aan GEERT BOURGEOIS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED Kasseiweg Lange Ast Zingem - Bescherming De afgelopen dagen verschenen er verontrustende berichten in de media en bij monde van verschillende burgers de mededeling dat de Lange Ast te Zingem, welke nu uit kasseien bestaat, zou vervangen worden door de goedkopere optie van asfalt. Het openbaar onderzoek is gaande en verschillende bezwaren werden ingediend. Onder andere door het Milieufront Omer Wattez welke aangeeft dat de lange Ast in het rijtje van de Kattenberg, de Koppenberg, de Taaienberg en andere kasseihellingen past. De weg heeft een cultuurhistorische en sportieve waarde. Een paar jaar geleden werd ze nog gebruikt binnen het parcours van de Ronde van Vlaanderen. Net als zij die bezwaar indienen geeft de gemeente Zingem aan dat ook zij de kasseiweg niet graag zien verdwijnen. Zes jaar geleden werd aan Erfgoed Vlaanderen reeds gevraagd om de kasseien van de Lange Ast te beschermen. Deze bescherming werd geweigerd waardoor er ook geen subsidies zijn om de kasseiweg te vernieuwen. Maar die weg moet vernieuwd worden omdat het wegdek slechter en slechter wordt. De bouwaanvraag werd ingediend om de weg her aan te leggen met asfalt. Want euro om de kasseien her aan te leggen kan de gemeente niet dragen. Naast financiële redenen is het zowiezo beter om de kasseien te vernieuwen aangezien deze duurzamer zijn dan asfalt. De Lange Ast is op dit moment geen beschermde straat. Ze maakt echter wel deel uit van de fietscultuur binnen de Vlaamse Ardennen, van het toeristische onderdeel van de omgeving, van het dorpszicht en maakt deel uit van de site kasteel Mullem. De kasseiweg Huisepontweg en Wannegemdorp zijn dan weer wel beschermd. Nochtans, als men de Huisepontweg doorloopt, komt men in De Lange Ast. Waarom deze bescherming niet doortrekken? 1. Hoeveel kasseiwegen/-straten zijn opgenomen als erfgoed? Onder welke stratificatie? Graag opgave van de naam van de straat, de lengte van de straat, alsook de provincie waar ze gelegen is. 2. Hoeveel van deze wegen ondergingen een vernieuwing van de kasseien in de loop van de laatste tien jaar?

2 Graag opgave van de naam van de straat, de lengte van de straat, alsook de provincie waar ze gelegen is en de kostprijs van vernieuwing. 3. Hoeveel van de wegen die een vernieuwing van de kasseien onderging in de loop van de laatste tien jaar werden vervangen door een andere ondergrond dan kasseien? 4. Graag opgave van de naam van de straat, de lengte van de straat, alsook de provincie waar ze gelegen is, de kostprijs van vernieuwing en opgave van de nieuwe ondergrond. 5. Op basis van welke criteria kan een kasseiweg opgenomen worden als erfgoed? 6. Welke stappen kan een gemeente ondernemen om een kasseiweg te laten opnemen als erfgoed? 7. Volgens de gemeente Zingem werd reeds contact opgenomen met Erfgoed Vlaanderen en werd de aanvraag tot bescherming geweigerd. Onder welke gronden was deze weigering? 8. Welke stappen kan de gemeente Zingem ondernemen om deze kasseiweg toch te laten opnemen als erfgoed? 9. Kan en wil de minister het behoud van deze waardevolle kasseiweg te Zingem mogelijk maken? 10. Kan en zal hij hiervoor in de nodige financiële steun voorzien?

3 GEERT BOURGEOIS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED ANTWOORD op vraag nr. 289 van 11 mei 2017 van ROBRECHT BOTHUYNE 1. In de bijgevoegde tabellen vindt u een overzicht van de kasseiwegen met hun erfgoedstatuut uit de databank van de administratie. Er zijn kasseiwegen beschermd en er zijn kasseiwegen die deel uitmaken van een groter geheel. De kasseiwegen zijn gekend in de databank met de naam van het beschermingsbesluit of vaststellingsbesluit. De straatnaam en de lengte zijn niet steeds relevant voor de bescherming, een overzicht van deze gegevens is bijgevolg niet beschikbaar. De kasseiwegen die louter als kasseiweg zijn beschermd, zijn afgebakend op het geoportaal. Op basis van de ID in de tabel kan elke kasseiweg gelokaliseerd worden. Er zijn dus ook kasseiwegen of gekasseide bestrating mee beschermd in grotere gehelen als bijvoorbeeld begijnhoven, industriële sites en dorpskernen die niet uit de databanken te halen zijn op basis van de zoekfunctie met het trefwoord kassei Het agentschap Onroerend Erfgoed is niet altijd op de hoogte van werken aan de kasseiwegen die gelegen zijn in beschermde stads- en dorpsgezichten, omdat daar de meldingsplicht geldt voor werken die vrijgesteld zijn van een stedenbouwkundige vergunning, bijvoorbeeld bij tijdelijke maatregelen of indien het over een beperkte oppervlakte gaat. Evenmin beschikt de administratie systematisch over de kostprijs van de vernieuwing. Soms wordt een raming meegegeven waar evenwel ook vaak kosten zijn opgenomen die verbonden zijn aan andere werken, bijvoorbeeld de vernieuwing van de riolering. In het algemeen kan ik meegeven dat bij een beschermde kasseiweg of bij een kasseiverharding die deel uitmaakt van de erfgoedwaarden die aan de basis liggen van een bescherming de kasseibestrating dient behouden te blijven en dat omzetting naar een andere verharding slechts uitzonderlijk kan om de openbare veiligheid te verzekeren of een andere verharding beperkt kan worden aangebracht aan de randen (comfortstrook) in functie van toegankelijkheid en fietsveiligheid. Het agentschap heeft een afwegingskader gepubliceerd om te duiden hoe hiermee omgegaan wordt in de beoordeling van aanvragen en welke alternatieven er zijn om het rijcomfort en de duurzaamheid van de kasseiwegen te verbeteren: Uit het dossierbehandelingssysteem van de administratie zijn onderstaande beheerswerken aan beschermde kasseiwegen van de voorbije jaren gehaald: Provincie Antwerpen: - Hove, Schilde en Dessel en Hove, geplande vernieuwingen aan kasseiwegen; - Turnhout, begijnhof, ca. 750 m: geplande heraanleg met aanvulling van andere herbruikkasseien. Provincie Limburg: geen vernieuwingen aan kasseiwegen geregistreerd. Provincie Oost-Vlaanderen: - Oudenaarde, Holleweg, 1460m, herstel van de weg bij rioleringsaanleg

4 - Oudenaarde, Katteberg-Zwijndries-Beaucarnestraat, 1275m lokale herstelwerken; - Oudenaarde, Jagerij, 1000m, heraanlegd in kasseien en 70m asfalt over kasseien; - Oudenaarde, Karel Martelstraat, 2200m, heraangelegd; - Oudenaarde, Materplein, 360m, heraanleg gepland; - Oudenaarde, Sint-Amelbergestraat, 110m, heraanleg gepland; - Oudenaarde, Steengat, 460m, heraanlegd; - Oudenaarde, Kerkgate, 1300m, heraanleg gepland; - Oudenaarde, Meldenstraat, 200, heraanlegd; - Gent, omheen Bijlokehospitaal, 500m, restauratie o.m. met bijkomende fundering; - Zottegem, Lippenhovestraat, Baron de la Failleplein, Molenbeekstraat, 2000m, restauratie uitgevoerd en verbeteringswerken gepland; - Assenede, Antwerpse Heirweg, 1050m, heraangelegd; - Laarne, kasteeldomein en dreven, 800m, heraangelegd; - Zwalm, Borstekouterstraat, aan kerkplein en kerkhof, 600m, heraanleg van asfalt naar kassei in uitvoering; - Maarkedal, Donderij, 1000m, heraangelegd; - Maarkedal, Eikenberg, 1240m, heraanleg gepland; - Maarkedal, Mariaborrestraat, 1130m, heraanleg gepland; - Maarkedal, Stationsberg, 730m, heraanleg gepland; - Maarkedal, Steenbeekdries, 230m, heraanleg gepland; - Brakel, Haaghoek, 2200m, heraanleg van asfalt naar kassei gepland; - Brakel, Sint-Urmarusstraat en H. Teirlinckstraat, 750m, heraanleg van asfalt naar kassei gepland; - Kruishoutem, Hovebroekweg, 130m, heraanleg gepland; - Zwalm, Molenberg, 200m, heraanleg gepland; - Kluisbergen, Oude Kwaremont, 1100m, heraanleg gepland. Provincie Vlaams-Brabant: - Scherpenheuvel, omheen de OLV-basiliek, heraangelegd met bestaande en nieuwe kassei, en deel in asfalt en beton; - Haasrode, dorpsgezicht Parochiekerk Sint-Jan Evangelist en omgeving : heraangelegd; - Duisburg, omheen veldkapel met zomerlinde, heraanlegd; - Hoegaarden, Meldert, omheen winterlinde, heraangelegd; - Aarschot, Gelrode, in meander van Vorskdonk-Turfputten, heraanlegd; - Aarschot, omheen s Hertogenmolens, heraanlegd; - Vossem, in dorpsgezicht omheen de kerk, heraangelegd; - Tervuren, aan de Tervurendreef en in omheen de kerk, heraanlegd; - Leuven, Groot en Klein Begijnhof, heraanlegd; - Heverlee, toegangsdreef van de Abdij van het Park, heraangelegd in kasseien. Provincie West-Vlaanderen: - Heuvelland, Kemmel, dries, 300m, heraangelegd; - Heuvelland, Kemmelbergweg, 170m, heraangelegd; - Lo-Reninge, Veurnsesteenweg, heraangelegd; - Ruiselede, Markt en omliggende straten, heraangelegd; - Ichtegem, Lookhuisstraat, ca. 1km, heraangelegd; - Tielt, Jules Van Ooststraat, ca. 1,8 km, heraanleg gepland; - Anzegem, Varenstraat, 2000m, heraangelegd. 5. Om een kasseiweg al dan niet als erfgoed te beschouwen worden erfgoedwaarden afgewogen en selectiecriteria gehanteerd door de administratie. Die waarden en criteria worden niet afzonderlijk beschouwd. De totale beoordeling vormt het uitgangspunt voor de evaluatie. Bij deze beoordeling wordt steeds een relevantie voor

5 Vlaanderen voor ogen gehouden. De mogelijke erfgoedwaarden zijn gedefinieerd in het Onroerenderfgoeddecreet (hoofdstuk 2, artikel 2.1, 26 ). Voor kasseiwegen kunnen bijvoorbeeld de esthetische, historische, ruimtelijk-structurerende of sociale waarden relevant zijn, maar ook andere waarden zijn mogelijk. Selectiecriteria als zeldzaamheid, representativiteit of contextwaarde worden bijkomend gebruikt om af te wegen of een kasseiweg al dan niet als erfgoed wordt opgenomen. 6. Een gemeente kan aan het agentschap Onroerend Erfgoed informatie verschaffen over de kasseiweg. Dit wordt dan verder onderzocht. De kasseiweg de Lange Ast heeft een erfgoedstatuut, met name opgenomen in de vastgestelde ankerplaats. Dat statuut werd toegekend op basis van waarderend onderzoek van het landschap door het agentschap. 7. In 2012 werd inderdaad door de gemeente een aanvraag ingediend voor de bescherming van deze kasseistrook. Vorig jaar werd dit dossier geëvalueerd in het kader van de evaluatie van alle openstaande aanvragen voor bescherming. De resultaten van deze evaluatie werd in november 2016 aan de gemeente bezorgd. Het agentschap Onroerend Erfgoed concludeerde dat de kasseistrook niet in aanmerking kwam voor een bescherming omdat de weg in vergelijking met andere voorbeelden van deze typologie onvoldoende uitzonderlijke waarde bezit die een bescherming kan verantwoorden en omdat de weg door aanpassingen aan bepaalde onderdelen geen hoge herkenbaarheid meer heeft. Een voldoende gave bewaring van de oorspronkelijke toestand is een belangrijke vereiste om een dergelijke kasseistrook te beschermen. Deze evaluatie bevestigt het feit dat deze strook niet werd geselecteerd tijdens de beschermingscampagne van kasseiwegen in Zuid-Oost-Vlaanderen. 8. Zoals hierboven aangegeven komt de kasseiweg niet in aanmerking voor een bescherming. De kasseiweg De Lange Ast heeft evenwel een erfgoedstatuut, aangezien deze opgenomen is in de vastgestelde landschapsatlas. 9. De kasseistrook de Lange Ast is opgenomen in de vastgestelde ankerplaats en op de kaart aangeduid als kasseiweg met erfgoedwaarde (bijlage bij het vaststellingsbesluit Aangezien de ankerplaats is vastgesteld geldt voor de gemeente een zorg- en motiveringsplicht. De gemeente Zingem kan ook een eigen initiatief nemen voor het behoud van deze kasseiweg, bijvoorbeeld door de erfgoedwaarde lokaal te verankeren in een gemeentelijk RUP, waarbij dan kan gekeken worden of dit doorvertaald kan worden als erfgoedlandschap. 10. Als de kasseiweg deel uitmaakt van een erfgoedlandschap kan bij het agentschap Onroerend Erfgoed een premie aangevraagd worden voor beheerswerkzaamheden die erfgoedwaarde in stand houden. BIJLAGEN 1. Lijst met beschermde kasseiwegen en kasseiwegen opgenomen in de vastgestelde landschapsatlas en aangeduid als erfgoedlandschap 2. Lijst met kasseiwegen opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig Erfgoed en niet beschermd