ACTIVITEITENVERSLAG VAGGA vzw V

Transcriptie

1 ACTIVITEITENVERSLAG 2015 VAGGA vzw Vereniging voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg Antwerpen vzw Door de Vlaamse Overheid erkend als Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Maatschappelijke zetel Boomgaardstraat 7, 2018 Antwerpen Ondernemingsnummer

2 Activiteitenverslag Inhoudstafel 1 Inhoudstafel 1 Inhoudstafel Voorwoord Organisatie Samenstelling Raad van Bestuur Profilering VAGGA Organogram managementstructuur Afdelingen en vestigingen Organogram zorgorganisatie Werkingsgebied CGG Vagga Medewerkers Personeelsoverzicht op 31/12/ Statistisch overzicht personeel op 31/12/ Hulpverleningscapaciteit op 31/12/ Facts and figures hulpverlening Vagga - Algemeen Doelgroep Kinderen en jongeren (0 17j) Doelgroep Volwassenen (0 59j) Doelgroep Ouderen (+ 60j) Doelgroep Forensische Zorg Doelgroep Verslavingszorg Algemeen beleid VAGGA algemeen Meting cliëntentevredenheid Onthaal Cultuursensitieve zorg Afdelingen Kinderen en Jongeren Kinderteam met infantwerking Onderzoek naar de plaats en functie van een spel- en ontmoetingsinitiatief in het kader van de preventie van geestelijke gezondheidsproblemen van infants en hun ouders Latentieteam Project groepstherapie voor kinderen getuige van intrafamiliaal geweld Adoteam Kinderen en jongeren in Zoersel Brugfunctie voor Joodse kinderen Eerstelijnspsychologische functie Joodse Gemeenschap De speelbrug Volwassenen en Ouderen Alle teams op volle toeren Groepsaanbod van de afdeling Volwassenen en Ouderen VDIP TAZ: Tender Arbeidszorg in Epilepsie GGZ en Verstandelijk gehandicapten Stagebegeleiding en ASO in VAGGA Categoriale Zorg Jeugd (tot 25 jaar) verslaving en grensoverschrijdend gedrag Verslavingszorg Volwassen en Ouderen Verslavingspreventie... 72

3 Activiteitenverslag Inhoudstafel Forensische werking Eerstelijnspsychologische functie OCMW Samenwerking Samenwerking met andere GGZ-voorzieningen en partners in de hulpverlening Vertegenwoordiging in beleidsstructuren Lijst verklaring gebruikte afkortingen Contactgegevens... 82

4 Activiteitenverslag Voorwoord 2 Voorwoord "The secret of change is focus all of your energy, not on fighting the old, but on building the new" - Nelson Mandela 2015 was niet het jaar dat inspireerde tot vrolijkheid. Het was het jaar van de terreur en van de vluchtelingen. Het begon met de aanval op Charlie Hebdo en eindigde met de aanslagen in Parijs was het jaar waarin de grote boze wereld onze veilige cocon binnendrong. Maar het beeld dat er bij mij en zo vele mensen het meest ingehakt heeft, was het beeld van de aangespoelde dode Syrische kleuter Alan Koerdi op 2 september. Op het moment dat ik dit voorwoord schrijf is ook België geconfronteerd geweest met blinde terreur. Het lijkt dan ook van zeer ondergeschikt belang wat er in de marge van al die wereldproblemen gebeurde. Maar ondertussen gaat ook het gewone leven opnieuw door en gelukkig maar. Het valt (echter) niet te ontkennen dat wij in het Westen al een halve eeuw in de beste der denkbare werelden leven. Nooit had de westerse mens het zo goed, maar nooit voelde hij zich zo slecht. Dat is zonder twijfel de belangrijkste paradox van onze tijd. (citaat uit het boek Identiteit van Paul Verhaeghe 2012). Getuige hiervan het steeds toenemend aantal mensen dat aanklopt bij de geestelijke gezondheidszorg. Zo ook bij Vagga. In 2015 deden 6968 personen met ernstige psychische gezondheidsproblemen beroep op onze voorziening (10% meer dan in 2014). In de volgende bladzijden kan u de neerslag vinden van wat er in 2015 binnen Vagga allemaal gebeurde. De lezer van dit activiteitenverslag zal opmerken dat er weer hard gewerkt is in 2015, in alle afdelingen en teams, tot tevredenheid van onze cliënten. Zij zijn over het algemeen tevreden tot zeer tevreden over CGG VAGGA (gemiddelde score van 8,2/10), zo bleek uit onze cliënttevredenheidsonderzoek begin Het jaarverslag tenslotte is niet alleen een moment van terugblikken, maar ook een moment om even stil te staan en trots te zijn op het werk dat door onze deskundige én heel geëngageerde medewerkers werd verricht. Dit werd ook beaamt door Prins Laurent die op 4 juni 2015 met veel aandacht en interesse een bezoek bracht aan Vagga. Tot slot wil ik graag alle medewerkers bedanken die een bijdrage geleverd hebben bij de realisatie van dit activiteitenverslag. Mario De Prijcker Directeur CGG VAGGA vzw Antwerpen, mei 2016

5 Activiteitenverslag Organisatie 3 Organisatie 3.1 Samenstelling Raad van Bestuur vzw De Vliering: Koen Oosterlinck vzw De Link: Gui Rusch CM Antwerpen: Stef Vissers vzw Fonds Dr. Andersen: Patrick Vancoillie OCMW Antwerpen: Alain Herremans vzw Stichting Matt Talbot Consulting: Jan Cootjans vzw Emmaüs: Martie Mol vzw ZNA: Hugo Pietermans Experts: Louis Verschueren Raf De Rycke Voorzitter: Ondervoorzitter: Secretaris: Raf De Rycke Gui Rusch Koen Oosterlinck 3.2 Profilering VAGGA The core is the cure. VAGGA v.z.w. (Vereniging voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg Antwerpen) is een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse overheid. VAGGA biedt gespecialiseerde, ambulante behandeling aan kinderen, volwassenen en ouderen met ernstige psychische problemen of stoornissen en aan hun omgeving. VAGGA heeft tevens een gespecialiseerde werking voor verslavingszorg en verslavingspreventie, en voor personen die door justitie verwezen werden voor behandeling (forensische zorg). VAGGA heeft voor alle doelgroepen een multidisciplinair team dat bestaat uit psychiaters, psychologen, maatschappelijk werkers en andere disciplines, allen met een bijkomende psychotherapeutische opleiding. Zij proberen de cliënt op de meest effectieve manier te helpen in samenwerking met de andere actoren in de (geestelijke) gezondheidszorg en partners in de hulpverlening. VAGGA werkt interprofessioneel en multimethodisch. De zorgvraag van de cliënt en zijn omgeving zijn het vertrekpunt voor het opstellen van het behandelplan dat uitgevoerd en geëvalueerd wordt in overleg met de cliënt. VAGGA maakt zoveel mogelijk gebruik van de mogelijkheden van de cliënt en zijn omgeving om het bio-psycho-sociaal functioneren van de cliënt te bevorderen, te herstellen of te behouden. VAGGA streeft een toegankelijke, cultuursensitieve, kwaliteitsvolle en wetenschappelijk verantwoorde zorgverlening na. VAGGA wil tevens zijn deskundigheid ter beschikking stellen van de andere partners in de hulp- en dienstverlening en de belendende sectoren.

6 Activiteitenverslag Organisatie 3.3 Organogram managementstructuur Algemene vergadering Raad van Bestuur Directeur Directieteam Directiesecretariaat Personeelsadministratie en boekhouding Beleidsmedewerkers Algemeen beleid Afdelingshoofd Jeugdzorg Beleidsteam Afdelingsoverleg Teamoverleg Artsenoverleg Afdelingshoofd Volwassenen en Ouderenzorg Beleidsteam Afdelingsoverleg Teamoverleg Artsenoverleg Afdelingshoofd Categoriale Zorg Beleidsteam Afdelingsoverleg Teamoverleg Artsenoverleg Teams Teams Teams 3.4 Afdelingen en vestigingen fdeling inderen ongeren fdeling Volwassenen uderen fdeling ategoriale org Ves ging elgi lei Ves ging elgi lei Ves ging oomgaardstraat Ves ging oersel Ves ging oersel

7 Activiteitenverslag Organisatie 3.5 Organogram zorgorganisatie

8 Activiteitenverslag Organisatie 3.6 Werkingsgebied CGG Vagga Vestigingen VAGGA

9 Activiteitenverslag Medewerkers 4 Medewerkers 4.1 Personeelsoverzicht op 31/12/ medewerkers, ofwel 105,05 VTE (incl. zelfstandige artsen) in VAGGA, 93 medewerkers (62,47 VTE of 59,47%) zijn hulpverleners, 6,55 VTE preventiewerkers, 12,26 VTE werken in projecten & dienstverlening en 23,77 VTE in administratie, onthaal, ondersteunende diensten en management. 29 medewerkers (19,37 VTE) zetten zich in voor de DOELGROEP KINDEREN EN JONGEREN. 43 medewerkers (28,05 VTE), inclusief zelfstandige artsen, maken deel uit van de VOLWASSENEN- EN OUDERENTEAMS. 12 medewerkers (8,63 VTE), inclusief zelfstandige artsen, zetten zich in voor VERSLAVINGSZORG. 9 Personeelsleden (6,55 VTE) werken als PREVENTIEWERKER. 6 medewerkers (5,75 VTE) staan in voor het MANAGEMENT van VAGGA: de directeur, 3 afdelingshoofden en 2 beleidsmedewerkers. 9 hulpverleners zetten zich in voor de FORENSISCHE WERKING, waarvan 6,42 VTE voor daders van seksueel geweld, geïnterneerden en gedetineerden. Daarnaast begeleidt het TIME OUT-TEAM (1,5 VTE) plegers van intrafamiliaal geweld en biedt het BASTA TEAM ( 2 VTE) agressiebegeleiding. 72,74% is het tewerkstellingspercentage binnen VAGGA, ofwel een JOBTIME van gemiddeld 27,64 uren per week (excl. zelfstandige artsen). 41,26% van de medewerkers is 45 JAAR OF OUDER (gemiddeld 43,69 jaar). Er zijn 34 (23,13%) MANNELIJKE en 113 (76,87%) VROUWELIJKE medewerkers. 24 medewerkers (23,77 VTE) zijn actief in de ADMINISTRATIE EN ONDERSTEUNENDE DIENSTEN. Daarvan werken 16 medewerkers (11,39 VTE) in het onthaal en ter ondersteuning van hulpverleners, 5 (4,55 VTE) op het directiesecretariaat + ICT en 3 (2,08 VTE) voor het (technisch) onderhoud uren investeerden de medewerkers in VORMING, TRAINING EN OPLEIDING (VTO) waarvan 35% voor langdurige vorming. VAGGA spendeerde aan VTO (exclusief loonkost tijdsbesteding).

10 Activiteitenverslag Medewerkers Leeftijdsverdeling medewerkers (hoofden) exclusief zelfstandigen % 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 33,09% 34,97% 23,02% 23,78% 15,11% 13,29% 12,23% 9,79% 10,79% 8,39% 9,79% 5,76% < EVOLUTIE LEEFTIJDSVERDELING (excl. Zelfstandige artsen) JAAR < 35 jaar jaar jaar jaar jaar 60+ jaar ,39% 30,08% 11,38% 14,63% 13,82% 5,69% ,81% 31,78% 10,85% 10,85% 15,50% 6,20% ,03 28,68% 10,08% 10,85% 19,38% 6,98% ,85% 31,54% 10,00% 8,46% 16,92% 9,23% ,02% 33,09% 12,23% 5,76% 15,11% 10,79% ,78% 34,97% 9,79% 8,39% 13,29% 9,79% Tewerkstellingspercentage exclusief zelfstandigen 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% ,17% 31,65% 30,94% 30,07% 25,18% 24,48% 8,63% 7,69% 5,59% 3,60% 100% 80% 50-80% 50% <50%

11 Activiteitenverslag Medewerkers 4.2 Statistisch overzicht personeel op 31/12/2015 Verdeling personeelskader (op 31/12/2015) inclusief zelfstandige artsen 22,63% 11,67% 59,47% 6,24% Hulpverlening Preventie Projecten & dienstverlening Overhead Hulpverlening 60,34% 59,00 VTE 60,85% 62,90 VTE 59,47% 62,47 VTE Preventie 8,58% 8,39 VTE 6,34% 6,55 VTE 6,24% 6,55 VTE Projecten & dienstverlening 7,07% 6,91 VTE 10,36% 10,71 VTE 11,67% 12,26 VTE Overhead 24,01% 23,47 VTE 22,45% 23,21 VTE 22,63% 23,77 VTE Totaal 100% 97,77 VTE 100% 103,37 VTE 100% 105,05 VTE Overhead VAGGA (op 31/12/2015) 8,75% 24,19% 47,92% 19,14% Onthaal & administratie locaties Onderhoud Directiesecretariaat & ICT Management & beleidsmedewerkers Management & beleid Onthaal & administratie locaties 48,27% 11,33 VTE 48,82% 11,33 VTE 47,92% 11,39 VTE Directiesecretariaat & ICT 17,26% 4,05 VTE 17,45% 4,05 VTE 19,14% 4,55 VTE Onderhoud 9,97% 2,34 VTE 8,96% 2,08 VTE 8,75% 2,08 VTE Management & beleidsmedewerkers 24,50% 5,75 VTE 24,77% 5,75 VTE 24,19% 5,75 VTE Totaal 100% 22,47 VTE 100,00% 23,21VTE 100,00% 23,77 VTE

12 Activiteitenverslag Medewerkers 4.3 Hulpverleningscapaciteit op 31/12/2015 Hulpverlening - doelgroepen inclusief zelfstandige artsen 13,82% 10,28% 31% 44,90% Kinderen & jongeren Verslavingszorg Volwassenen & ouderen Forensische zorg Kinderen & jongeren 31,14% 30,75% 31% Volwassenen & ouderen 44,88% 44,64% 44,90% Verslavingszorg 13,09% 14,39% 13,82% Forensische zorg 10,89% 10,21% 10,28% Totaal 100% 100% 100% Hulpverlening - functies inclusief zelfstandige artsen 27,07% 11,29% 61,64% Psychiaters Masters Bachelors Psychiaters 12,19% 13,08% 11,29% Masters 58,81% 59,24% 61,64% Bachelors 29,00% 27,68% 27,07% Totaal 100% 100% 100%

13 Activiteitenverslag Facts and figures 5 Facts and figures hulpverlening 5.1 Vagga - Algemeen Cliënten (zorgperiodes) per leeftijd en zorgsoort 0-17 jaar jaar jaar 60+ Totaal 2015 Zorgsoort oud nieuw oud nieuw oud nieuw oud nieuw oud nieuw Totaal % Tot 2014 Tot 2013 Forensische zorg % 56% % % % Kinder- en jeugdzorg % 61% % % % Verslavingszorg % 59% % % % Volwassenenzorg % 45% % % % Eindtotaal % % % Verhouding oud-nieuw 34% 66% 38% 62% 50% 50% 67% 33% 47% 53% % van het totaal ,5% 13,2% 59,2% 9,1% 100% Er zijn 640 zorgperiodes (+10,1%) meer dan in Het aantal actieve zorgperiodes nam toe voor alle doelgroepen, in het bijzonder voor Kinder- en Jeugdzorg met 21%. Cliënten Inwoners Cliënten per 1000 Cliënten per 1000 Aantal % Aantal % inwoners 2015 inwoners 2014 Zorgregio Antwerpen ,9% ,8% 8,51 7,65 Zorgregio Brasschaat 365 5,9% ,1% 2,62 2,86 Zorgregio Schilde ,7% ,8% 5,01 4,49 Zorgregio Mortsel 410 6,6% ,3% 6,06 4,99 Totaal binnen werkingsgebied % % 6,74 6,11 Binnen werkingsgebied ,6% Buiten werkingsgebied 500 7,4% 2014 = binnen werkingsgebied : 5601 (92,6%) & buiten werkingsgebied: 448 (7,4%) Algemeen totaal %

14 Activiteitenverslag Facts and figures Nieuwe zorgperiodes in 2015 Nieuwe zorgperiodes 2015 Doelgroepen Actieve zorgperiodes Administratieve zorgperiodes Niet doorgegane zorgperiodes Totaal nieuwe zorgperiodes 2015 Totaal nieuwe zorgperiodes 2014 Forensische zorg Kinder- en Jeugdzorg Verslavingszorg Volwassenenzorg Totaal 2015 Totaal ,6% 88,1% 3,8% 2,2% 10,6% 9,7% 100% 100% Er zijn 13% meer nieuwe actieve zorgperiodes dan in Er zijn 16% meer nieuwe zorgperiodes dan in Actieve zorgperiode = zp met aanmelding in 2015 die in 2015 minstens 1FTF aanwezig heeft Administratieve zorgperiode = zp met aanmelding in 2015 en afgesloten in 2015 zonder dat FTF gepland werd Niet doorgegane zorgperiode = zp met aanmelding in 2015 en afgesloten in 2015 waarbij FTF1 niet doorging Verwijzers in zorgperiodes met aanmelding in 2015 Verwijzerscategorie 0-5 jr 6-11 jr jr jr jr 60+ jr Totaal Gezondheidszorg ,8% 32,2% 30,1% Eigen initiatief ,4% 21,2% 18,3% Justitie ,4% 17,2% 19,4% Initiatief van omgeving ,1% 7,9% 10,0% Onderwijs ,5% 4,3% 4,7% Welzijnszorg ,7% 6,2% 4,8% Bijzondere Jeugdbijstand ,4% 3,1% 3,5% Andere initiatieven ,9% 5,6% 6,4% Voorzieningen kinderen en jongeren ,1% 1,3% 1,7% Gehandicaptenzorg ,5% 0,7% 0,5% Onbekend ,3% 0,2% 0,5% Ouderenzorg 1 1 0,0% 0,1% 0,1% Eindtotaal % Gezondheidszorg blijft de grootste verwijzer. ij ustitie zien we een daling van 13,6%. nderwijs is de grootste stijger met 93%.

15 Activiteitenverslag Facts and figures Verwijzers Gezondheidszorg in zorgperiodes met aanmelding in 2015 Detail verwijzers gezondheiszorg 0-5 jr 6-11 jr jr jr jr 60+ jr Totaal Arts ,2% 46,1% waarvan huisarts ,6% 72,4% waarvan specialist ,4% 27,6% Psychiatrisch ziekenhuis ,6% 14,7% Algemeen ziekenhuis ,1% 12,4% CGG ,1% 11,9% Zelfstandige hulpverleners ,7% 9,2% Drughulpverlening ,8% 2,4% Samenwerkingsverband GGZ ,8% 1,3% Overige initiatieven in gezondheidszorg ,3% 1,7% Psychiatrisch verzorgingstehuis 4 4 0,4% 0,3% Eindtotaal % 100% Artsen blijven de grootste verwijzers in de gezondheidszorg (47,2%). Hoofdproblematiek in de zorgperiode Zorgperiode met jaar aanmelding 2015 Hoofdproblematiek 0-5 jr 6-11 jr jr jr jr 60+ jr Eindtotaal Psychische problemen ,1% 29,4% 26,4% Verslavingsproblemen ,2% 24,9% 21,1% Gedragsproblemen ,7% 14,6% 14,8% Interactieproblemen ,7% 8,9% 10,2% Verwerkingsproblemen ,3% 6,5% 7,4% Specifieke modaliteit ,9% 5,0% 9,2% Ontwikkelingsproblemen ,4% 2,5% 2,0% Overige problemen ,8% 8,2% 8,9% Eindtotaal % 100% 100% Er zijn 83 zorgperiodes (19,5%) meer met 'gedragsproblemen' als hoofdproblematiek dan in Er zijn 79 zorgperiodes (41,8%) meer met 'verwerkingsproblemen' als hoofdproblematiek dan in 2014

16 Activiteitenverslag Facts and figures De 10 meest voorkomende hoofdproblematieken in de zorgperiode Zorgperiode met jaar aanmelding 2015 Hoofdproblematiek in de zorgperiode 0-5 jr 6-11 jr jr jr jr 60+ jr Totaal % van ALLE hoofd problematieken Depressieve stemming ,2% Alcohol ,5% Illegale drugs ,4% Agressie ,7% Angsten/fobie ,8% Dader intra familiaal geweld ,2% Ouder-kind opvoedingsprobleem ,8% Trauma ,8% Ouder-kind emotioneel/hechting ,6% Dader seksueel geweld ,4% Hoofddiagnose in de zorgperiode Hoofddiagnoses AS jr jr jr 60+ jr Aan een middel gebonden stoornissen ,1% ,5% ,7% Andere aandoeningen en problemen die een reden voor zorg kunnen zijn Zorgperiodes met FTF 1 in 2015 Totaal ,1% ,5% ,8% Stemmingsstoornissen ,7% ,5% ,4% Angststoornissen ,1% 188 7,7% 151 7,2% Stoornissen in de impulsbeheersing ,5% 195 7,9% ,7% Stoornissen in de kindertijd ,8% 133 5,4% 116 5,5% Aanpassingsstoornissen ,6% 62 2,5% 67 3,2% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen ,1% 34 1,4% 39 1,9% Seksuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen ,4% 32 1,3% 9 0,4% Kinder- en jeugdstoornissen : primaire diagnoses ,7% 16 0,7% 21 1,0% Andere ,1% 42 1,7% 47 2,2% Eindtotaal % % % Er zijn 52 zorgperiodes (27,7%) meer met 'Angststoornissen' als hoofddiagnose op as 1 dan in Er zijn 28 zorgperiodes (14,4%) meer met 'Stoornissen in de impulsbeheersing' dan in Er zijn 45 zorgperiodes (33,8%) meer met 'Stoornissen in de kindertijd' dan in 2014.

17 Activiteitenverslag Facts and figures Afgesloten zorgperiodes en aantal FTF Zorgsoort Afgesloten zorgperiodes in 2015 Aantal FTF aanwezig in zorgperiode Activiteiten per ZP 2015 Activiteiten Activiteiten per ZP 2014 per ZP 2013 Forensische zorg ,8% ,6% 7,1 7,9 7,1 Kinder- en Jeugdzorg ,1% ,3% 11,5 13,3 13,7 Verslavingszorg ,9% ,5% 6,6 5,4 5,1 Volwassenenzorg ,2% ,6% 15,6 12,8 11,5 Eindtotaal % % 10,9 9,7 9,4 In de volwassenenzorg is er een aanzienlijke toename van het aantal activiteiten per zorgperiode. Duurtijd zorgperiodes Duurtijd FTF1 - laatste FTF Alle zorgperiodes afgesloten in jr 6-11 jr jr jr jr 60+ jr 1 maand 45% 37% 34% 38% 43% 31% ,8% 39,3% 39,0% 2 maand 55% 44% 46% 54% 52% 40% ,8% 48,1% 48,4% 3 maand 55% 51% 58% 62% 57% 47% ,8% 56,3% 56,6% 4 maand 64% 62% 65% 69% 62% 50% ,6% 62,0% 61,8% 5 maand 64% 67% 71% 72% 67% 53% 86 66,9% 66,4% 65,8% 6 maand 64% 69% 73% 75% 69% 56% 54 69,6% 69,7% 68,9% 1 jaar 91% 83% 86% 88% 81% 66% ,1% 81,5% 82,2% 2 jaar 91% 93% 93% 96% 91% 77% ,9% 91,9% 91,7% 3 jaar 100% 98% 97% 98% 94% 79% 65 94,2% 95,7% 96,3% 4 jaar 100% 99% 99% 96% 83% 35 96,0% 97,4% 97,2% 5 jaar 99% 100% 97% 84% 18 96,9% 98,2% 98,0% > 5 jaar 100% 100% 100% 100% % 100% 100% 2015 Eindtotaal PC 75 in ,5 mnd 6,5 mnd 6 mnd 6 mnd 9 mnd 1jr 11 mnd 8 mnd PC 75 in ,5 mnd 1 jaar 6 mnd 6 mnd 9 mnd 9 mnd 8 mnd Cum 2015 Cum 2014 Cum 2013 Status quo wat betreft de duurtijd van de zorgperiodes. Voor de leeftijd 6-11 werd de duurtijd van de zorgperiodes gehalveerd.

18 Activiteitenverslag Facts and figures Aantal sessies per zorgperiode Aantal sessies aanwezig Kinder- en Jeugdzorg Volwassenen zorg Verslavings zorg Forensische zorg % van afgesloten ZP in ,1% 59,2% 73,2% 69,9% 63,7% 62,8% 63,4% ,0% 14,4% 14,0% 13,5% 14,6% 14,3% 12,8% ,2% 11,1% 6,7% 8,9% 10,2% 11,7% 12,1% ,0% 4,0% 3,4% 1,9% 3,6% 4,0% 4,4% ,5% 2,1% 0,4% 1,2% 1,8% 2,4% 2,6% ,2% 1,8% 0,6% 2,2% 1,5% 1,2% 1,7% > 50 5,0% 7,4% 1,7% 2,4% 4,5% 3,5% 3,0% Totaal Aantal zorgperiodes met 1 sessie Gemiddeld aantal sessies in de zorgperiode ,4% 31,4% 27,0% 33,0% 29,7% 28,2% 28,2% 11,5 15,6 6,6 7,1 10,9 9,7 9,4 Geboden directe hulpverleningsactiviteiten Zorgsoort Doorgegaan Nt doorgegaan Totaal Forensische zorg 76,4% 23,6% ,0% ,1% ,5% Kinder- en jeugdzorg 75,2% 24,8% ,3% ,1% ,4% Verslavingszorg 67,6% 32,4% ,8% ,3% ,3% Volwassenenzorg 75,2% 24,8% ,8% ,5% ,9% Eindtotaal % % % ,0% 26,0% ,6% 25,4% ,9% 25,1% ,6% 23,4% Geen verbetering van het aantal 'Niet doorgegane activiteiten'.

19 Activiteitenverslag Facts and figures Niet op afspraak Aanwezig Aangekondigd Afwezig Niet aangekondigd Totaal ontvangen zorg ,2% ,6% ,2% ,9% ,5% ,6% ,4% ,2% ,5% ,8% ,9% ,3% Het aantal activiteiten waarbij de cliënt niet op de afspraak verschijnt, blijft stijgen. Afsluiting zorgperiodes in 2015 Aard afsluiting van zorgperiode 0-5 jr 6-11 jr jr jr jr 60+ jr Totaal Beëindigd in wederzijds overleg 36,4% 51,4% 53,9% 41,6% 33,5% 58,2% ,9% ,6% Contacten verbroken 9,1% 10,8% 24,4% 30,6% 24,5% 7,8% ,1% ,2% Andere afsluiting 27,3% 6,1% 10,0% 10,4% 12,4% 15,7% ,6% 161 9,6% Beëindigd en extern doorverwezen 9,1% 20,3% 4,4% 9,8% 16,8% 6,5% ,4% 156 9,3% Terug verwezen naar verwijzer 6,1% 4,8% 2,1% 5,6% 2,0% 92 4,7% 63 3,7% Vroegtijdig beëindigd (tegen advies HV) 18,2% 3,4% 2,2% 2,8% 1,7% 6,5% 50 2,5% 54 3,2% Beeïndigd door HV 2,0% 0,4% 1,8% 3,8% 2,0% 53 2,7% 52 3,1% Beëindigd door overlijden cliënt 0,4% 0,7% 5 0,3% 4 0,2% Beëindigd door zelfmoord cliënt 0,3% 3 0,2% 2 0,1% Onbekend 0,9% 1,0% 0,7% 15 0,8% 16 1,0% Eindtotaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% % % De 'drop-out' is met 3,4% gedaald. Er werden 108 meer cliënten (69,2%) extern doorverwezen. Er werden 29 meer cliënten (46%) terug naar de verwijzer verwezen.

20 Activiteitenverslag Facts and figures Aanwezigheid cliënten t.o.v. aantal hulpverleners die deelnemen aan sessie Aantal hulpverleners in activiteit aanwezig Aanwezig Afwezig, aangekondigd Afwezig, niet aangekondigd Eindtotaal ,7% ,5% ,9% ,6% ,6% ,6% ,8% ,5% ,1% ,7% ,2% ,8% ,7% 12 12,6% 13 13,7% 95 0,2% ,0% 3 60,0% 5 0,01% Eindtotaal ,2% ,6% ,2% % Totalen ,9% ,5% ,6% % We merken meer N s als er 2 hulpverleners aanwezig zijn in een sessie, namelijk 12,8% t.a.v. 9,9% waarbij er maar 1 hulpverlener aanwezig is.

21 Activiteitenverslag Facts and figures 5.2 Doelgroep Kinderen en jongeren (0 17j) Zorgperiodes in 2015 Gegevens 2015 Gegevens 2014 Gegevens 2013 Gegevens 2012 Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % < % < % < % < % % % % % Totaal % Totaal % Totaal % Totaal % Er zijn 14,4% meer actieve zorgperiodes dan in Cliënten per zorgregio Cliënten Inwoners Cliënten per 1000 Cliënten per 1000 Aantal % Aantal % inwoners 2015 inwoners 2014 Zorgregio Antwerpen ,8% ,4% 7,27 6,28 Zorgregio Brasschaat 76 6,2% ,1% 2,83 3,09 Zorgregio Schilde ,7% ,7% 6,38 5,91 Zorgregio Mortsel 77 6,3% ,8% 5,94 4,23 Totaal binnen werkingsgebied % % 6,40 5,62 Binnen werkingsgebied ,8% Buiten werkingsgebied 54 4,2% Algemeen totaal % 2014 = binnen werkingsgebied : 1061 (95,3%) & buiten werkingsgebied: 52 (4,7%),

22 Activiteitenverslag Facts and figures Wachttijd aanmelding FTF1 met hulpverlener Alle ZP met FTF1 in 2015 Duur aanmelding - FTF1 Aantal % Cum% Cum 2014 Cum week 80 9,5% 9,5% 6,4% 6,5% 1-2 weken ,0% 22,5% 19,7% 17,9% 2-3 weken ,5% 38,0% 31,9% 27,8% 3-4 weken ,1% 50,1% 41,6% 34,8% 4-5 weken 79 9,3% 59,4% 50,4% 42,6% 5-6 weken 82 9,7% 69,1% 57,1% 48,6% 6-8 weken 99 11,7% 80,8% 68,7% 59,0% 2-3 maanden 86 10,2% 91,0% 83,5% 75,7% > 3 maanden 76 9,0% 100% 100% 100% Totaal % Gemiddelde wachttijd 42 dagen 53 dagen 67 dagen Cum 75% 48 dagen 66 dagen 81 dagen De wachttijd tussen aanmelding en FTF1 is gemiddeld met 11 dagen verkort. Verwijzers in zorgperiode Verwijzers Met aanmeldingen in Gezondheidszorg ,3% ,1% 17,6% 20,6% Justitie 65 8,9% ,7% 20,0% 17,1% Onderwijs ,3% 99 16,1% 16,9% 19,6% waarvan CLB ,5% 71 71,7% 60,0% 65,0% Initiatief van omgeving 82 11,2% 83 13,5% 14,4% 12,9% Eigen initiatief 80 10,9% 67 10,9% 9,6% 8,8% Bijzondere Jeugdbijstand 90 12,3% 63 10,2% 10,0% 11,8% Welzijnszorg 24 3,3% 16 2,6% 2,7% 1,4% Voorzieningen kinderen en jongeren 20 2,7% 16 2,6% 3,2% 4,6% Gehandicaptenzorg 8 1,1% 7 1,1% 1,2% 0,9% Andere initiatieven 8 1,1% 7 1,1% 4,3% 2,3% Eindtotaal % % Opvallende daling van verwijzingen Justitie met - 46,2%. Verwijzingen vanuit Onderwijs zijn met 100% gestegen! Toename verwijzingen Bijzondere Jeugdbijstand met 42,8%.

23 Activiteitenverslag Facts and figures Verwijzers Gezondheidszorg in de zorgperiode met aanmelding in 2015 Detail Verwijzers 'Gezondheidszorg' 0-5 Jaar 6-11 Jaar Jaar Totaal 2015 Totaal 2014 Arts ,6% 46 33,8% waarvan Huisarts ,4% 24 55,8% waarvan Specialist ,6% 19 44,2% CGG ,2% 30 22,1% Zelfstandige hulpverleners ,9% 24 17,6% Psychiatrisch ziekenhuis ,2% 20 14,7% Algemeen ziekenhuis ,7% 12 8,8% Overige initiatieven in gezondheidszorg ,3% 3 2,2% Samenwerkingsverband GGZ 1 1 0,6% 1 0,7% Drughulpverlening 2 1,3% 0 0,0% Eindtotaal % % Verdubbeling van het aantal verwijzingen door specialisten. Toename verwijzingen van artsen met 32,6%. Hoofdproblematiek in de zorgperiode Jaar aanmelding Hoofdproblematiek 0-5 jr 6-11 jr jr Totaal 2015 Gedragsproblemen ,9% 76 12,5% 12,6% 13,5% Psychische problemen ,8% ,2% 17,8% 12,8% Interactieproblemen ,7% 84 13,8% 16,5% 16,3% Verslavingsproblemen ,8% ,0% 14,6% 16,7% Verwerkingsproblemen ,7% 57 9,4% 9,3% 9,3% Ontwikkelingsproblemen ,3% 55 9,0% 5,9% 9,1% Slachtofferschap ,5% 36 5,9% 7,0% 7,0% Lichamelijk-fysiologisch functioneren ,0% 13 2,1% 0,6% 0,9% Specifieke modaliteit ,6% 39 6,4% 15,6% 14,2% Klachten mbt realiteitscontrole 2 2 0,3% 3 0,5% 0,2% 0,0% Maatschappelijke problemen - sociale inschakeling ,3% 1 0,2% 0,0% 0,2% Betrokken bij hooddcliënt 1 1 0,1% 0 0,0% 0,0% 0,0% Eindtotaal % % Enorme stijging van de 'Gedragsproblemen' met 94,7%. Opvallende daling van de 'Verslavingsproblemen' met -30%.

24 Activiteitenverslag Facts and figures Hoofddiagnose AS1 (alle actieve zorgperiodes 2015) Hoofddiagnose AS1 (alle actieve zorgperiodes 2015) 0-5 jr 6-11 jr jr Totaal Stoornissen in de kindertijd 10 31,3% ,7% ,8% ,4% ,5% Aan een middel gebonden stoornissen 0,0% 0,0% ,1% ,7% ,3% Andere aandoeningen en problemen die een reden voor zorg kunnen zijn * 6 18,8% 58 20,1% ,2% ,6% ,8% Angststoornissen 1 3,1% 44 15,3% 40 8,9% 85 11,0% 58 7,4% Aanpassingsstoornissen 31 10,8% 13 2,9% 44 5,7% 36 4,6% Kinder- en jeugdstoornissen : primaire diagnoses 12 37,5% 10 3,5% 7 1,6% 29 3,8% 34 4,3% Stemmingsstoornissen 0,0% 7 2,4% 18 4,0% 25 3,2% 32 4,1% Stoornissen in de impulsbeheersing 1 3,1% 4 1,4% 20 4,4% 25 3,2% 12 1,5% Kinder- en jeugdstoornissen : ouderkindrelatiestoornissen 2 6,3% 11 3,8% 5 1,1% 18 2,3% 11 1,4% Eetstoornissen 2 0,7% 1 0,2% 3 0,4% 4 0,5% Bijkomende codes / Geen diagnose 1 0,3% 1 0,2% 2 0,3% 3 0,4% Somatoforme stoornissen 3 0,7% 3 0,4% 1 0,1% Eindtotaal % % % % % Er zijn 40,8% minder Aan een middel gebonden stoornissen. Toename van de Angststoornissen met 46,6% en van de Aanpassingsstoornissen met 22,2%. * Hiervan zijn 47,2 % ernstige ouder-kind relatieproblemen Stoornissen in de kindertijd Stoornissen in de kindertijd 0-5 jr 6-11 jr jr Totaal Aandachtstekort- en gedragsstoornissen 4 40,0% 51 36,7% 63 67,7% ,8% ,4% Pervasieve ontwikkelingsstoornissen 2 20,0% 39 28,1% 20 21,5% 61 25,2% 50 22,3% Overige stoornissen in de kindertijd 3 30,0% 30 21,6% 6 6,5% 39 16,1% 39 17,4% Communicatiestoornissen 9 6,5% 2 2,2% 11 4,5% 8 3,6% Leerstoornissen 6 4,3% 6 2,5% 7 3,1% Stoornissen in de zindelijkheid 2 1,4% 2 0,8% 3 1,3% Ticstoornissen 1 0,7% 1 1,1% 2 0,8% 2 0,9% Stoornissen in de motorische vaardigheden 1 0,7% 1 1,1% 2 0,8% 1 0,4% Voedings- en eetstoornissen 1 10,0% 1 0,4% 1 0,4% Eindtotaal % % % % % Toename van de 'Pervasieve ontwikkelingsstoornissen' met 22%.

25 Activiteitenverslag Facts and figures Kindermishandeling Kindermishandeling FTF1 in % FTF1 in 2014 % FTF1 in 2013 % FTF1 in 2012 Ja ,5% 83 11,8% 89 13,3% 93 16,7% Neen ,1% ,6% ,6% ,1% Onbekend 80 9,4% 32 4,6% 67 10,0% 29 5,2% Totaal % % % % % In tegenstelling tot 2014 in 2015 opnieuw een stijging van 37,3% kindermishandeling. Aard kindermishandeling Aard kindermishandeling FTF1 in % FTF1 in 2014 % FTF1 in 2013 % FTF1 in 2012 Emotionele mishandeling 39 34% 23 28,8% 29 33,7% 34 37% Lichamelijke mishandeling 29 25,0% 18 22,5% 19 22,1% 13 14,1% Emotionele verwaarlozing 17 14,7% 16 20,0% 14 16,3% 17 18,5% Onduidelijke diagnose, vermoeden, risicosituatie 9 7,8% 8 10,0% 7 8,1% 7 7,6% Seksueel misbruik: incest 8 6,9% 2 2,5% 7 8,1% 10 10,9% Seksueel misbruik: ander 11 9,5% 6 7,5% 6 7,0% 6 6,5% Lichamelijke verwaarlozing 3 2,6% 7 8,8% 4 4,7% 5 5,4% Totaal % % % % % 45% toename van het voorkomen van kindermishandeling.

26 Activiteitenverslag Facts and figures Niet Op Afspraak Aanwezig Aangekondigd Afwezig Niet aangekondigd Totaal ontvangen zorg ,7% ,5% ,8% ,8% ,5% 836 8,7% ,2% ,2% 820 8,6% ,9% ,2% 693 7,9% 8769 (exclusief verslavings- en forensische zorg) Aard afsluiting Aard afsluiting Beëindigd in wederzijds overleg ,6% ,8% 54,9% Contacten verbroken 69 19,3% 70 24,9% 22,0% Beëindigd en extern doorverwezen 40 11,2% 11 3,9% 6,1% Vroegtijdig beëindigd (tegen advies HV) 11 3,1% 11 3,9% 4,0% Andere afsluiting 71 19,8% 35 12,5% 13,0% Totaal % % 277 (exclusief verslavings- en forensische zorg) Enorme stijging 'Beëindigd en extern doorverwezen' ten gevolge vernieuwde instroomprocedure.

27 Activiteitenverslag Facts and figures 5.3 Doelgroep Volwassenen (0 59j) Zorgperiodes in 2015 Gegevens 2015 Gegevens 2014 Gegevens 2013 Gegevens 2012 Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % < ,2% < ,2% < ,4% < ,2% ,8% ,8% ,6% ,8% Totaal % Totaal % Totaal % Totaal % Er zijn 9,1% meer zorgperiodes dan in Cliënten per zorgregio Cliënten Inwoners Cliënten per 1000 Cliënten per 1000 Aantal % Aantal % inwoners 2015 inwoners 2014 Zorgregio Antwerpen ,3% ,5% 10,99 9,99 Zorgregio Brasschaat 255 5,8% ,9% 3,37 3,67 Zorgregio Schilde ,8% ,6% 6,10 5,35 Zorgregio Mortsel 268 6,1% ,1% 7,45 6,15 Totaal binnen werkingsgebied % % 8,65 7,86 Binnen werkingsgebied ,7% Buiten werkingsgebied 402 8,3% 2014 = binnen werkingsgebied: 4009 (91,8%) & buiten werkingsgebied: 358 (8,2%) Algemeen totaal %

28 Activiteitenverslag Facts and figures Wachttijd aanmelding FTF1 met hulpverlener Alle zorperiodes met FTF1 in 2015 Duur aanmelding - FTF1 Aantal % Cum% Cum 2014 Cum week ,5% 15,5% 14,4% 12,5% 1-2 weken ,7% 31,2% 27,5% 21,8% 2-3 weken ,0% 43,2% 39,7% 31,2% 3-4 weken ,4% 55,7% 53,0% 40,1% 4-5 weken 253 9,5% 65,2% 63,2% 47,8% 5-6 weken 195 7,4% 72,6% 71,0% 55,6% 6-8 weken ,0% 82,5% 80,8% 69,4% 2-3 maanden 228 8,6% 91,1% 90,8% 84,6% > 3 maanden 235 8,9% 100% 100% 100% Totaal % Gemiddelde wachttijd 38 dagen 41 dagen 51 dagen Cum 75% 44 dagen 48 dagen 65 dagen De wachttijd tussen aanmelding en FTF1 is gemiddeld met 3 dagen verkort. Verwijzers in zorgperiode Verwijzers Met aanmelding in Gezondheidszorg ,2% ,0% 32,0% 31,9% Eigen initiatief ,4% ,0% 19,9% 25,1% Justitie ,1% ,7% 19,5% 18,5% Welzijnszorg 187 8,0% 158 7,3% 5,2% 5,3% Initiatief van omgeving 164 7,0% 130 6,0% 8,1% 7,8% Bijzondere Jeugdbijstand 51 2,2% 27 1,2% 1,7% 1,5% Onderwijs 43 1,8% 27 1,2% 1,3% 1,0% Voorzieningen kinderen en jongeren 14 0,6% 23 1,1% 1,3% 0,6% Gehandicaptenzorg 7 0,3% 14 0,6% 0,3% 0,3% Ouderenzorg 1 0,04% 1 0,05% 0,0% 0,0% Andere 124 5,3% 190 8,8% 10,6% 8,0% Eindtotaal % % 100% 100% Verwijzingen vanuit 'Eigen Initiatief' en 'Initiatief van omgeving' stijgen resp. met 14,5% en 26,2%. Opvallend meer verwijzingen vanuit 'Onderwijs' (59,3%) en 'Bijzondere Jeugdbijstand' (88,9%).

29 Activiteitenverslag Facts and figures Verwijzers Gezondheidszorg in de zorgperiode met aanmelding in 2015 Gezondheidszorg jr jr Totaal 2015 Totaal 2015 Arts ,9% ,5% waarvan Huisarts ,8% ,4% waarvan Specialist ,2% 93 26,6% Psychiatrisch ziekenhuis ,9% ,1% Algemeen ziekenhuis ,1% 97 13,2% CGG ,0% 75 10,2% Zelfstandige hulpverleners ,1% 57 7,8% Drughulpverlening ,2% 20 2,7% Samenwerkingsverband GGZ ,1% 11 1,5% Overige initiatieven in gezondheidszorg ,3% 11 1,5% Psychiatrisch verzorgingstehuis ,5% 2 0,3% Onbekend ,0% 1 0,1% Eindtotaal % % Artsen blijven veruit de grootste verwijzer. Hoofdproblematiek in de zorgperiode Jaar aanmelding Hoofdproblematiek jr jr Totaal 2015 Psychische problemen ,7% 33,3% 28,9% Verslavingsproblemen ,3% 26,5% 23,3% Gedragsproblemen ,7% 15,8% 16,2% Interactieproblemen ,3% 7,1% 8,2% Verwerkingsproblemen ,0% 5,5% 6,6% Specifieke modaliteit ,3% 4,9% 7,7% Lichamelijk-fysiologisch functioneren ,6% 2,2% 2,5% Slachtofferschap ,8% 2,0% 2,8% Maatschappelijke problemen - sociale inschakeling ,9% 0,9% 1,3% Ontwikkelingsproblemen ,8% 0,8% 1,0% Klachten mbt realiteitscontrole ,0% 0,7% 1,3% Betrokken bij hoofdclient ,3% 0,1% 0,2% Ander probleem ,2% 0,2% 0,1% Eindtotaal % Toename van 'Verwerkingsproblemen' met 40,9% en 'Verslavingsproblemen' met 16,7%.

30 Activiteitenverslag Facts and figures Hoofddiagnose AS1 (alle actieve zorgperiodes 2015) Hoofddiagsnose AS1 (alle actieve zorgperiodes 2015) jr jr Totaal Aan een middel gebonden stoornissen ,3% ,7% ,5% ,9% Stemmingsstoornissen ,9% ,8% ,6% ,6% Andere aandoeningen en problemen die een reden voor zorg kunnen zijn 89 11,9% ,3% ,7% ,4% Angststoornissen ,4% 292 9,0% ,4% ,4% Stoornissen in de impulsbeheersing 68 9,1% 281 8,7% 349 8,8% 335 9,3% Stoornissen in de kindertijd 44 5,9% 61 1,9% 105 2,6% 102 2,8% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen 14 1,9% 104 3,2% 118 3,0% 98 2,7% Aanpassingsstoornissen 11 1,5% 113 3,5% 124 3,1% 87 2,4% Seksuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen 9 1,2% 80 2,5% 89 2,2% 78 2,2% Somatoforme stoornissen 1 0,1% 37 1,1% 38 1,0% 46 1,3% Bijkomende codes / Geen diagnose 2 0,3% 30 0,9% 32 0,8% 25 0,7% Eetstoornissen 2 0,3% 17 0,5% 19 0,5% 14 0,4% Psychische stoornissen door een somatische aandoening 1 0,1% 10 0,3% 11 0,3% 9 0,2% Dissociatieve stoornissen 2 0,3% 7 0,2% 9 0,2% 7 0,2% Andere 6 0,8% 11 0,3% 17 0,4% 17 0,5% Totaal % % % % Toename 'Aan een middel gebonden stoornissen' met +16,7%. Niet Op Afspraak Aanwezig Aangekondigd Afwezig Niet aangekondigd Totaal ontvangen zorg ,1% ,9% ,0% ,7% ,7% ,7% ,2% ,2% ,6% ,2% ,4% ,4% (exclusief verslavings- en forensische zorg)

31 Activiteitenverslag Facts and figures Aard afsluiting Aard afsluiting Beëindigd in wederzijds overleg ,4% ,2% 43,0% Contacten verbroken ,7% ,1% 18,9% Beëindigd en extern doorverwezen ,3% ,2% 22,1% Terug verwezen naar verwijzer 42 6,2% 35 6,4% 0,0% Ander afsluiting 43 6,3% 32 5,8% 5,0% Vroegtijdig beëindigd (tegen advies HV) 10 1,5% 14 2,6% 2,8% Beeïndigd door HV 15 2,2% 13 2,4% 3,2% Beëindigd door overlijden cliënt 2 0,3% 1 0,2% 0,0% Beëindigd door zelfmoord cliënt 1 0,1% 1 0,2% 0,0% Totaal % % ,2% meer e indigd in wederzijds overleg. 58% meer Externe doorverwijzingen. 20% meer Terug verwezen naar verwijzer. (exclusief verslavings- en forensische zorg)

32 Activiteitenverslag Facts and figures 5.4 Doelgroep Ouderen (+ 60j) Zorgperiodes in 2015 Jaar aanmelding Gegevens 2015 Aantal % Jaar aanmelding Gegevens 2014 Aantal % Gegevens 2013 Gegevens 2012 Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % < ,6% < ,8% < ,9% < ,2% ,4% ,2% ,1% ,8% Totaal % Totaal % Totaal % Totaal % Er zijn 8,9% zorgperiodes meer dan in Cliënten per zorgregio Cliënten Inwoners Cliënten per 1000 Cliënten per 1000 Aantal % Aantal % inwoners 2015 inwoners 2014 Zorgregio Antwerpen ,9% ,0% 3,35 3,05 Zorgregio Brasschaat 33 5,7% ,6% 0,90 0,95 Zorgregio Schilde 88 15,2% ,0% 1,81 1,68 Zorgregio Mortsel 65 11,2% ,4% 3,48 3,25 Totaal binnen werkingsgebied % % 2,62 2,43 Binnen werkingsgebied ,9% Buiten werkingsgebied 44 7,1% 2014=binnen werkingsgebied: 530 (93,3%) & buiten werkingsgebied: 38 (6,7%) Algemeen totaal %

33 Activiteitenverslag Facts and figures Wachttijd aanmelding FTF1 met hulpverlener Alle zorgpriodes met FTF1 in 2015 Duur aanmelding - FTF1 Aantal % Cum% 1 week 28 13,4% 13,4% 12,5% 11,1% 1-2 weken 19 9,1% 22,5% 18,5% 18,7% 2-3 weken 21 10,0% 32,5% 26,5% 26,3% 3-4 weken 22 10,5% 43,1% 39,0% 35,1% 4-5 weken 15 7,2% 50,2% 47,5% 46,2% 5-6 weken 11 5,3% 55,5% 56,0% 60,8% 6-8 weken 21 10,0% 65,6% 69,0% 78,4% 2-3 maanden 31 14,8% 80,4% 85,0% 91,8% > 3 maanden 41 19,6% 100% 100% 100% Totaal % Gemiddelde wachttijd Cum 75% 49 dagen 74 dagen Cum 2014 De gemiddelde wachttijd is met 5 dagen afgenomen. Cum dagen 43 dagen 67 dagen 54 dagen Verwijzers Verwijzers Met aanmelding in Gezondheidszorg 86 48,6% 65 40,1% 42,0% 43,9% Eigen initiatief 46 26,0% 52 32,1% 23,3% 23,4% Justitie 16 9,0% 19 11,7% 10,0% 8,8% Initiatief van omgeving 17 9,6% 16 9,9% 12,7% 14,6% Welzijnszorg 6 3,4% 7 4,3% 6,0% 5,3% Andere 6 3,4% 2 1,2% 4,0% 2,9% Ouderenzorg 0 0,0% 1 0,6% 2,0% 1,2% Totaal % % 100% 100% De verwijzingen vanuit de 'Gezondheidszorg' zijn met 32,3% toegenomen. 49,7% (88) van de aanmeldingen in 2015 met zorgperiode voor ouderen waren in het ouderenteam. 41,8% (74) van de aanmeldingen in 2015 met zorgperiode ouderen waren in de categoriale teams. 8,4% (15) van de aanmeldingen in 2015 met zorgperiode ouderen was in het team volwassen in Zoersel.

34 Activiteitenverslag Facts and figures Verwijzers Gezondheidszorg in de zorgperiode met aanmelding in 2015 Detail Verwijzers gezondheidszorg Totaal 2015 Totaal 2014 Arts 38 44,2% 36 55,4% waarvan Huisarts 28 73,7% 32 88,9% waarvan Specialist 10 16,3% 4 11,1% Algemeen ziekenhuis 14 16,3% 7 10,8% CGG 11 12,8% 6 9,2% Psychiatrisch ziekenhuis 18 20,9% 6 9,2% Zelfstandige hulpverleners 1 1,2% 5 7,7% Drughulpverlening 2 2,3% 2 3,1% Overige initiatieven in gezondheidszorg 1 1,2% 2 3,1% Psychiatrisch verzorgingstehuis 0 0,0% 1 1,5% Samenwerkingsverband GGZ 1 1,2% 0 0,0% Eindtotaal % % Meer verwijzingen vanuit de Algemene- en Psychiatrische ziekenhuizen. Hoofdproblematiek in de zorgperiode Jaar aanmelding Hoofdproblematiek Man Vrouw Aantal % Psychische problemen 32% 68% 53 30,1% 51 32,5% 30,9% Interactieproblemen 26% 74% 27 15,3% 28 17,8% 13,4% Verslavingsproblemen 62% 38% 34 19,3% 28 17,8% 22,1% Gedragsproblemen 91% 9% 22 12,5% 18 11,5% 8,1% Slachtofferschap 0% 100% 2 1,1% 1 0,6% 1,3% Verwerkingsproblemen 22% 78% 23 13,1% 17 10,8% 12,8% Lichamelijk-fysiologisch functioneren 40% 60% 5 2,8% 7 4,5% 4,0% Specifieke modaliteit 40% 60% 5 2,8% 3 1,9% 6,0% Ander probleem 20% 80% 5 2,8% 4 0,6% 1,3% Eindtotaal 43% 57% % % 149 Er zijn 21,4% meer 'Verslavingsproblemen' en 22,2% meer 'Gedragsproblemen'.

35 Activiteitenverslag Facts and figures Hoofddiagnose AS1 (alle actieve zorgperiodes 2015) Hoofddiagsnose AS1 (alle aktieve zorgperiodes 2015) Man Vrouw Totaal Stemmingsstoornissen ,6% ,1% Andere aandoeningen en problemen die een reden voor zorg kunnen zijn ,0% ,5% Aan een middel gebonden stoornissen ,2% 99 20,2% Aanpassingsstoornissen ,0% 44 9,0% Angststoornissen ,6% 27 5,5% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen ,6% 21 4,3% Seksuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen ,7% 16 3,3% Stoornissen in de impulsbeheersing ,7% 11 2,2% Stoornissen in de kindertijd 3 3 0,5% 4 0,8% Psychische stoornissen door een somatische aandoening ,5% 3 0,6% Somatoforme stoornissen ,7% 3 0,6% Bijkomende codes / Geen diagnose ,7% 3 0,6% Delirium, dementie en amnestische en andere cognitieve stoornissen ,9% 2 0,4% Andere 1 1 0,2% 0 0,0% Totaal % % Er zijn 25,6% meer 'Stemmingsstoornissen'. Niet Op Afspraak Aanwezig Aangekondigd Afwezig Niet aangekondigd Totaal ontvangen zorg ,5% ,7% 168 3,8% ,6% ,1% 193 4,3% ,8% ,7% 141 3,5% ,3% ,1% 178 4,6% 3909 (exclusief verslavings- en forensische zorg)

36 Activiteitenverslag Facts and figures Aard afsluiting Aard afsluiting Beëindigd in wederzijds overleg 78 69,0% 39 61,9% 62,1% Contacten verbroken 6 5,3% 11 17,5% 10,6% Beëindigd door overlijden cliënt 0 0,0% 3 4,8% 0,0% Beëindigd en extern doorverwezen 8 7,1% 3 4,8% 6,1% Vroegtijdig beëindigd (tegen advies HV) 5 4,4% 1 1,6% 6,1% Beëindigd door hulpverlener 0 0,0% 0 0,0% 1,5% Andere afsluiting 16 14,2% 6 9,5% 13,6% Totaal % % 66 Daling van de Verbroken contacten met 45%. (exclusief verslavings- en forensische zorg)

37 Activiteitenverslag Facts and figures 5.5 Doelgroep Forensische Zorg Zorgperiodes in 2015 Gegevens 2015 Gegevens 2014 Gegevens 2013 Gegevens 2012 Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % Jaar aanmelding Aantal % < ,2% < ,1% < ,0% < ,8% ,8% ,9% ,0% ,2% Totaal % Totaal % Totaal ,0% Totaal % Er zijn 10,2% meer zorgperiodes dan in Cliënten per zorgregio Cliënten Inwoners Cliënten per 1000 Cliënten per 1000 Aantal % Aantal % inwoners 2015 inwoners 2014 Zorgregio Antwerpen ,8% ,8% 1,30 1,20 Zorgregio Brasschaat 78 8,4% ,1% 0,56 0,55 Zorgregio Schilde ,2% ,8% 0,57 0,49 Zorgregio Mortsel 51 5,5% ,3% 0,75 0,50 Totaal binnen werkingsgebied % % 1,00 0,91 Binnen werkingsgebied ,7% Buiten werkingsgebied ,3% 2014 = binnen werkingsgebied : 833 (86,0%) en buiten werkingsgebied: 136 (14,0%) Algemeen totaal %

38 Activiteitenverslag Facts and figures Forensische zorg in de zorgsoorten Forensische Verslavings Volwassenen Jeugdzorg zorg zorg zorg Totaal ,8% 0% 14,4% 0,8% 100% ,1% 0% 13,3% 0,7% 100% ,5% 0% 14,4% 1,0% 100% Leeftijdsgroepen forensisch Actieve ZP in 2015 Leeftijdsdoelgroepen Aantal % Jaar Jongeren 17 1,3% 1,2% 0,8% Jaar Volwassenen ,0% 92,6% 93,5% 60+ Jaar Ouderen 84 6,7% 6,2% 5,7% Totaal % 100% 100% Wachttijd aanmelding - FTF1 met hulpverlener Alle ZP met FTF1 in 2015 Duur aanmelding - FTF1 Aantal % Cum% Cum 2014 Cum week ,1% 18,1% 17,4% 17,1% 1-2 weken ,5% 37,6% 35,3% 27,0% 2-3 weken 80 10,4% 48,0% 47,2% 38,1% 3-4 weken 74 9,6% 57,7% 59,4% 45,9% 4-5 weken 55 7,2% 64,8% 67,6% 52,9% 5-6 weken 54 7,0% 71,9% 71,4% 61,9% 6-8 weken 77 10,0% 81,9% 81,8% 76,0% 2-3 maanden 71 9,2% 91,1% 90,6% 88,5% > 3 maanden 68 8,9% 100% 100% 100% Totaal % Gemiddelde wachttijd 36 dagen 38 dagen 44 dagen Cum 75% 46 dagen 48 dagen 55 dagen De wachttijd tussen aanmelding en FTF1 is gemiddeld met 2 dagen verkort.

39 Activiteitenverslag Facts and figures Verwijzers Verwijzers Aanmeldingen Justitie ,6% ,6% 67,3% 64,0% Eigen initiatief ,6% ,5% 18,9% 26,4% Gezondheidszorg 76 11,2% 49 8,0% 7,3% 5,4% Welzijnszorg 25 3,7% 19 3,1% 2,2% 0,8% Initiatief van omgeving 14 2,1% 8 1,3% 1,2% 0,6% Andere 5 0,7% 8 1,3% 1,0% 1,4% Onderwijs 2 0,3% 6 1,0% 0,2% 0,2% Voorzieningen kinderen en jongeren 2 0,3% 4 0,7% 0,6% 0,2% Gehandicaptenzorg 2 0,3% 3 0,5% 0,4% 0,8% Bijzondere Jeugdbijstand 8 1,2% 1 0,2% 1,0% 0,2% Totaal % % 100% 100% Verwijzingen vanuit Eigen Initiatief en Initiatief van omgeving stijgen resp. met 14,4% en 75,0%. Meer verwijzingen vanuit Gezondheidszorg (55,1%) en Welzijnszorg (31,6%). Verwijzers vanuit justitie Verwijzers jr jr 60+ jr Onbekend Aanmeldingen Gevangenis 24 44,4% ,2% 7 46,7% 8 80,0% ,0% 48,5% 39,3% Justitiehuis 22 40,7% ,0% 7 46,7% 2 20,0% ,9% 43,1% 50,4% Rechtbank 6 11,1% 7 2,7% 13 3,9% 4,2% 2,3% Politie 1 1,9% 5 1,9% 6 1,8% 2,4% 4,1% Justitie: andere 3 1,2% 3 0,9% 1,5% 0,9% Straf- en herstelbemiddeling 1 1,9% 1 0,3% 0,3% 2,9% Commissie 1 6,7% 1 0,3% 0,0% 0,0% Totaal % % % % %

40 Activiteitenverslag Facts and figures Hoofdproblematiek in de zorgperiode Jaar aanmelding 2015 Hoofdproblematiek jr jr 60+ jr Totaal Gedragsproblemen 71 61,7% ,3% 22 59,5% ,4% 57,8% 58,1% Verslavingsproblemen 18 15,7% ,8% 6 16,2% ,6% 17,9% 17,2% Psychische problemen 13 11,3% 43 9,0% 4 10,8% 60 9,5% 11,8% 9,4% Interactieproblemen 4 3,5% 20 4,2% 2 5,4% 26 4,1% 2,8% 3,7% Verwerkingsproblemen 2 1,7% 16 3,3% 0,0% 18 2,8% 2,6% 1,6% Specifieke modaliteit 2 1,7% 13 2,7% 2 5,4% 17 2,7% 1,9% 6,6% Maatschappelijke problemen - sociale inschakeling 1 0,9% 4 0,8% 0,0% 5 0,8% 1,6% 0,4% Klachten mbt realiteitscontrole 1 0,9% 7 1,5% 0,0% 8 1,3% 0,7% 1,4% Ander probleem 3 2,6% 7 1,5% 1 2,7% 11 1,7% 2,8% 1,4% Totaal % % % % % Er zijn 38,8% meer verslavingsproblemen en 11,8% minder psychische problemen. Hoofddiagnose AS1 (alle actieve ZP 2015) Hoofddiagnose AS1 (alle actieve zorgperiodes 2015) jr jr 60+ jr Totaal Stoornissen in de impulsbeheersing 54 38,0% ,7% 11 16,2% ,8% ,4% Andere aandoeningen en problemen die een reden voor zorg kunnen zijn 23 16,2% ,4% 20 29,4% ,0% ,2% Aan een middel gebonden stoornissen 28 19,7% ,1% 9 13,2% ,0% ,1% Seksuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen 4 2,8% 68 8,3% 19 27,9% 91 8,9% 77 8,4% Stemmingsstoornissen 6 4,2% 45 5,5% 6 8,8% 57 5,5% 55 6,0% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen 5 3,5% 34 4,2% 1 1,5% 40 3,9% 23 2,5% Stoornissen in de kindertijd 12 8,5% 12 1,5% 0,0% 24 2,3% 16 1,8% Angststoornissen 4 2,8% 17 2,1% 0,0% 21 2,0% 13 1,4% Bijkomende codes / Geen diagnose 0,0% 6 0,7% 2 2,9% 8 0,8% 9 1,0% Andere 6 4,2% 13 1,6% 0 0,0% 19 1,8% 10 1,1% Totaal % % % % % Stijging van 'Aan een middel gebonden stoornissen' met +26,5% en een stijging van 'Seksuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen met 18,2%.

41 Activiteitenverslag Facts and figures Behandeling in kader van Forensisch kader jr jr 60+ jr Totaal GGZ aan gedetineerden (STRAPLAN) 48 36,4% ,5% 11 28,2% ,0% 41,2% 28,5% Project: Intra Familiaal Geweld 20 15,2% ,2% 4 10,3% ,8% 18,5% 21,3% Niet van toepassing - vrijwillig 26 19,7% 78 13,7% 9 23,1% ,2% 12,2% 12,9% Conditionele hulpverlening n.a.v. middelengebruik 4 3,0% 56 9,8% 2 5,1% 62 8,4% 9,5% 12,4% Conditionele hulpverlening n.a.v. grensoverschrijdend gedrag (niet-seksueel) 19 14,4% 50 8,8% 2 5,1% 71 9,6% 9,1% 13,5% Samenwerkingsakkoord seksuele delinquenten 4 3,0% 37 6,5% 10 25,6% 51 6,9% 5,9% 7,3% (Jeugddelinquentie) cf. LUIK Jeugdhulpverlening 5 3,8% 5 0,7% 1,0% 1,3% Ander 11 1,9% 11 1,5% 0,7% 0,9% Conditionele hulpverlening n.a.v. gokken 2 0,4% 2 0,3% 0,6% 0,5% Globaal plan - Justitie 4 3% 9 1,6% 13 1,8% 0,6% 0,9% Onbekend 2 1,5% 4 0,7% 1 2,6% 7 0,9% 0,6% 0,5% Totaal % % % % % Aard probleemgedrag FTF1 in 2015 Aard probleemgedrag Aantal % Agressiviteit tav personen (niet-seksueel) ,1% ,7% 26,0% Ander probleemgedrag ,5% ,0% 19,4% Slagen en verwondingen (+ 16 jaar) ,5% ,4% 21,2% Drugdelict ,3% 71 8,9% 6,6% Vermogensdelict 78 8,7% 83 10,4% 7,7% Onbekend 46 5,1% 34 4,3% 5,8% Verbale agressie 41 4,6% 21 2,6% 3,1% Pedoseksueel: extrafamiliaal 21 2,3% 10 1,3% 0,9% Recidive Drugdelict 20 2,2% 13 1,6% 1,6% Andere agressie t.a.v. personen 13 1,4% 16 2,0% 1,0% Kinderpornografie - bezit 11 1,2% 22 2,8% 1,5% Oplichting en bedrog 11 1,2% 11 1,4% 0,9% Levensdelict 8 0,9% 17 2,1% 1,8% Seksueel 4 0,4% 15 1,9% 1,5% Ander seksueel probleemgedrag 4 0,4% 14 1,8% 1,0% Totaal % % 100% Stijging 'Ander probleemgedrag' met 57,1%, 'Drugsdelict' met 43,7% en 'Verbale agressie' met 95,2%.

42 Activiteitenverslag Facts and figures Niet Op Afspraak Aanwezig Aangekondigd Afwezig Niet aangekondigd Totaal ontvangen zorg ,8% ,6% ,6% ,3% ,3% ,4% ,0% ,2% ,8% ,6% ,3% ,0% 8168 Aard afsluiting Aard afsluiting Andere afsluiting ,4% ,4% 35,9% Beëindigd in wederzijds overleg ,2% ,5% 24,6% Contacten verbroken 91 20,2% 82 22,0% 16,8% Beeïndigd door HV 28 6,2% 26 7,0% 5,3% Beëindigd en extern doorverwezen 29 6,4% 21 5,6% 6,0% Terug verwezen naar verwijzer 23 5,1% 17 4,6% 5,3% Vroegtijdig beëindigd (tegen advies HV) 15 3,3% 7 1,9% 6,0% Beëindigd door overlijden cliënt 0 0,0% 0 0,0% 0,4% Eindtotaal % % 100% Stijging e indigd in wederzijds overleg met 21,2%. ontacten verbroken gestegen met 11%.

43 Activiteitenverslag Facts and figures 5.6 Doelgroep Verslavingszorg Zorgperiodes in 2015 Jaar aanmelding Gegevens 2015 Aantal % Jaar aanmelding Gegevens 2014 Gegevens 2013 Aantal % Jaar aanmelding Gegevens 2012 Aantal % Jaar aanmelding Aantal % < ,3% < ,3% < ,4% < ,7% ,7% ,7% ,6% ,3% Totaal % Totaal % Totaal % Totaal % Cliënten per zorgregio Cliënten Inwoners Cliënten per 1000 Cliënten per 1000 Aantal % Aantal % inwoners 2015 inwoners 2014 Zorgregio Antwerpen ,6% ,8% 1,77 1,60 Zorgregio Brasschaat 101 7,9% ,1% 0,72 1,00 Zorgregio Schilde ,2% ,8% 0,79 0,70 Zorgregio Mortsel 93 7,3% ,3% 1,38 1,14 Totaal binnen werkingsgebied % % 1,39 1,30 Binnen werkingsgebied ,9% Buiten werkingsgebied 113 8,1% 2014 = binnen werkingsgebied : 1188 (92,2%) en buiten werkingsgebied : 101 (7,8%) Algemeen totaal %

44 Activiteitenverslag Facts and figures Verslavingszorg in de zorgsoorten Forensische zorg Jeugdzorg Verslavings zorg Volwassenen zorg Totaal ,8% 0,1% 90,4% 0,7% 100% ,6% 0,1% 90,2% 1,0% 100% ,6% 0,2% 91,8% 1,5% 100% ,2% 0,1% 92,7% 1,0% 100% Leeftijdsgroepen verslaving Actieve ZP Leeftijdsdoelgroepen Aantal % 0-17 Jaar Jongeren 130 8,9% 14,6% 15,7% Jaar Volwassenen ,2% 78,0% 75,9% 60+ Jaar Ouderen 116 7,9% 7,3% 8,3% Eindtotaal % 100% 100% Wachttijd aanmelding FTF1 met hulpverlener Alle ZP met FTF1 in 2015 Duur aanmelding - FTF1 Aantal % Cum% Cum 2014 Cum week ,9% 12,9% 9,4% 11,2% 1-2 weken ,5% 27,4% 24,2% 23,5% 2-3 weken ,2% 40,6% 38,9% 35,6% 3-4 weken ,6% 54,2% 53,8% 46,9% 4-5 weken 99 11,0% 65,2% 65,9% 55,7% 5-6 weken 66 7,3% 72,5% 74,9% 67,3% 6-8 weken ,5% 84,0% 86,1% 82,9% 2-3 maanden 77 8,5% 92,5% 93,1% 93,4% > 3 maanden 68 7,5% 100% 100% 100% Totaal % Gemiddelde wachttijd 37 dagen 36 dagen 39 dagen Cum 75% 44 dagen 42 dagen 48 dagen De wachttijd tussen aanmelding en FTF1 is ongeveer hetzelfde gebleven.

45 Activiteitenverslag Facts and figures Verwijzers Verwijzers Met aanmelding in Justitie ,0% ,1% 31,1% 21,1% Gezondheidszorg ,3% ,3% 23,6% 29,9% Eigen initiatief ,3% ,2% 18,1% 22,8% Initiatief van omgeving 52 6,5% 63 7,8% 7,4% 9,6% Welzijnszorg 40 5,0% 40 5,0% 2,5% 3,5% Bijzondere Jeugdbijstand 23 2,9% 18 2,2% 2,8% 4,1% Onderwijs 32 4,0% 16 2,0% 4,9% 2,8% Andere initiatieven 12 1,5% 12 1,5% 9,2% 6,2% Voorzieningen kinderen en jongeren 3 0,4% 4 0,5% 0,3% 0,0% Gehandicaptenzorg 2 0,3% 4 0,5% 0,3% 0,0% Totaal % % 100% 100% Er zijn 27,6% minder verwijzingen vanuit Justitie. Er zijn 27,8% meer verwijzingen vanuit de Bijzondere Jeugdzorg. Hoofdproblematiek in de zorgperiode Jaar aanmelding Hoofdproblematiek jr jr jr 60+ jr Totaal 2015 Verslavingsproblemen 97 99,0% ,7% ,5% 32 97,0% ,2% 84,4% 69,8% Specifieke modaliteit 1 1,0% 3 2,3% 8 1,5% 12 1,5% 6,7% 20,8% Gedragsproblemen 7 5,3% 13 2,5% 20 2,5% 4,2% 2,0% Psychische problemen 3 2,3% 20 3,8% 1 3,0% 24 3,0% 2,5% 3,8% Interactieproblemen 1 0,8% 13 2,5% 14 1,8% 1,4% 3,0% Overige problemen 1 0,8% 7 1,3% 8 1,0% 0,9% 0,7% Totaal % % % % % % Stijging Verslavingsproblemen met 5,1%. Daling Gedragsproblemen met 41,2%.

46 Activiteitenverslag Facts and figures Hoofddiagnose AS1 (alle actieve zorgperiodes 2015) Jaar aanmelding 2015 Hoofdproblematiek op AS1 (alle actieve ZP ) jr jr jr 60+ jr Totaal 2015 Aan een middel gebonden stoornissen ,1% ,1% ,8% 97 90,7% ,2% ,6% Stoornissen in de impulsbeheersing 7 5,6% 15 8,1% 62 6,3% 2 1,9% 86 6,1% 68 5,2% Andere aandoeningen en problemen die een reden voor zorg kunnen zijn 2 1,6% 3 1,6% 14 1,4% 3 2,8% 22 1,6% 27 2,1% Stemmingsstoornissen 0,0% 1 0,5% 19 1,9% 2 1,9% 22 1,6% 18 1,4% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen 0,0% 2 1,1% 9 0,9% 0,0% 11 0,8% 7 0,5% Stoornissen in de kindertijd 2 1,6% 1 0,5% 2 0,2% 0,0% 5 0,4% 6 0,5% Angststoornissen 0,0% 2 1,1% 9 0,9% 0,0% 11 0,8% 4 0,3% Aanpassingsstoornissen 0,0% 0,0% 1 0,1% 3 2,8% 4 0,3% 3 0,2% Bijkomende codes / Geen diagnose 0,0% 0,0% 1 0,1% 0,0% 1 0,1% 2 0,2% Seksuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen 0,0% 0,0% 2 0,2% 0,0% 2 0,1% 1 0,1% Totaal % % % % % % an een middel gebonden stoornissen blijft veruit de voornaamste hoofddiagnose. Hiervan zijn 56,6% aan alcohol gebonden stoornissen en 24,5% aan cannabis gebonden stoornissen. Gebruik middelen Producten Alcohol ,4% 40,8% 42,0% Cannabisderivaten ,0% 29,7% 33,6% Stimulantia ,2% 17,2% 12,1% Slaap- en kalmeermiddelen 60 4,7% 4,6% 3,4% Overige verslavingen (geen middelen) 71 5,6% 4,2% 4,6% Opiaten 26 2,0% 2,4% 3,7% Andere psycho-actieve drugs 0 0,0% 0,7% 0,4% Hallucinogenen 12 0,9% 0,5% 0,3% Vluchtige snuifmiddelen 0 0,0% 0,0% 0,0% Eindtotaal % % Toename lcohol met 4,7%. Vermindering Cannabisderivaten met 13,8%.

47 Activiteitenverslag Facts and figures Detail gebruik middelen FTF1 in 2015 Producten 2015 Opiaten 26 opiaten 1 heroïne 17 methadon (misbruik) 2 voorgeschreven methadon 4 andere opiaten 2 Cocaïne 130 cocaïne in poeder 87 crack 9 andere cocaïne 34 Stimulantia (andere dan cocaïne) 89 stimulantia (andere dan cocaïne) 1 amfetamine 72 methamfetamine 1 MDMA of derivaten 10 mefedrone 1 andere stimulantie 4 Hypnotica of sedativa 60 benzodiazepine 48 GHB/GBL 7 pijnstillers 4 ander hypnoticum 1 Hallucinogenen 12 lsd 4 ketamine 4 paddestoelen en andere plantafleidingen 2 andere hallucinogene producten 2 Cannabis 331 cannabis 18 marihuana 293 hasj 17 andere cannabisderivaten 3 Alcohol 552 alcohol 41 bier 296 wijn 108 sterke drank 97 aperitieven 5 andere alcohol 5 Geneesmiddelen 6 anti-depressiva 1 niet-gespecificeerde geneesmiddelen 5 Overige verslavingen (geen middelen) 65 gokken 45 internetverslaving 11 ander verslavingsprobleem 9 Eindtotaal 1271

48 Activiteitenverslag Facts and figures Aantal middelen in de zorgperiode FTF1 in Aantal middelen in zorgperiode Aantal zorgperiodes Aantal zorgperiodes ,3% ,4% ,1% ,3% ,9% 74 8,4% >3 24 2,7% 26 2,9% Eindtotaal % % Niet op Afspraak Aanwezig Aangekondigd Afwezig Niet aangekondigd Totaal Kinderen en jongeren Volwassenen Ouderen ,1% ,5% ,5% ,7% ,3% ,0% ,3% ,8% ,9% ,7% ,2% ,1% ,7% ,1% ,2% ,1% ,5% ,4% ,3% ,1% 93 8,5% ,1% ,2% 76 7,7% ,8% ,2% 69 7% 994 Stijging van de noshow in alle leeftijdsdoelgroepen. Globale stijging noshow van 13,3% in 2014 naar 15,2% in 2015.

49 Activiteitenverslag Facts and figures Aard afsluiting Aard afsluiting Beëindigd in wederzijds overleg ,9% ,2% 39,6% Contacten verbroken ,8% ,1% 31,7% Andere afsluiting 60 11,8% 51 10,1% 3,2% Beëindigd en extern doorverwezen 33 6,5% 26 5,1% 9,4% Vroegtijdig beëindigd (tegen advies HV) 12 2,4% 22 4,3% 8,5% Beeïndigd door HV 9 1,8% 11 2,2% 7,3% Terug verwezen naar verwijzer 5 1,0% 4 0,8% 0,0% Beëindigd door zelfmoord cliënt 1 0,2% 1 0,2% 0,3% Beëindigd door overlijden cliënt 3 0,6% 0 0,0% 0,0% Eindtotaal % % 100% Er waren 8,6% meer Contacten verbroken en 26,9% meer e indigd en extern doorverwezen.

50 Activiteitenverslag Algemeen Beleid 6 Algemeen beleid 6.1 VAGGA algemeen Meting cliëntentevredenheid CLIËNTEN ZIJN ALGEMEEN TEVREDEN TOT ZEER TEVREDEN OVER CGG VAGGA >> Nu het integratieproces en de renovatiewerken achter de rug zijn en iedereen zich aan de nieuwe situatie heeft kunnen aanpassen, werd het tijd om nog eens de tevredenheid van onze cli nten te onderzoeken. Daartoe hebben we een zo kort mogelijke vragenlijst ontwikkeld die terzelfdertijd een zo breed mogelijke waaier aan topics omvatte. We waren vooral geïnteresseerd in cliëntenfeedback op organisatieniveau (feedback over onze processen) en in mindere mate in feedback op therapeut niveau in het kader van een behandelingstraject, zoals ROM. >> In de enquête stelden we een algemene tevredenheidsvraag op 8 domeinen: ervaring eerste contact met het centrum, vriendelijkheid tijdens dit eerste contact, de kwaliteit van de verkregen praktische informatie, de telefonische bereikbaarheid, de inrichting van de wacht- en gespreksruimtes, wachttijd tussen eerste contact met het centrum en eerste telefonisch contact met een hulpverlener, het telefonisch contact met de hulpverlener, wachttijd tussen eerste contact met het centrum en eerste afspraak met hulpverlener in het centrum, en het eerste gesprek met de hulpverlener. >> Door te peilen naar de tevredenheid over het eerste gesprek met de hulpverlener hebben we de link gelegd met Routine Outcome Monitoring. We beschouwden dit als een eerste stap om op een kwantitatieve manier feedback van cliënten te vragen over de kwaliteit van de hulpverlening. Deze bevraging gebeurde weliswaar anoniem en de resultaten ervan worden niet besproken tijdens het verdere hulpverleningsproces. Toch geeft dit al een eerste indicatie over de werkrelatie tussen cliënt en therapeut. >> Alle vragen werden beantwoord aan de hand van een 4-puntenschaal gaande van zeer ontevreden tot zeer tevreden. Bij elke vraag werd de mogelijkheid voorzien om toelichting te geven bij de gegeven score. Op het einde werd gevraagd om CGG VAGGA algemeen te beoordelen met een cijfer van nul tot tien en of er suggesties tot verbetering kunnen geformuleerd worden. >> Doordat we ook al wilden polsen naar de tevredenheid over het eerste gesprek met de hulpverlener hebben we de cliënten bevraagd die gedurende de doorlooptijd van de enquête bij CGG VAGGA een eerste afspraak hadden. We hebben zowel kinderen, volwassenen en ouderen bevraagd. Bij kinderen jonger dan 12 jaar werd de vragenlijst afgegeven aan de betreffende ouder die het kind vergezelde. Onze verwijzers vielen buiten het opzet van deze bevraging. We vinden het echter belangrijk om ook hun mening te kennen over onze manier van samenwerken. Ook de feedback die zij van (potentiële) cliënten ontvangen over CGG VAGGA is voor ons interessant. Daarom gaan we in een latere fase een aparte bevraging van verwijzers organiseren. >> Het leek ons nuttig om bij de verwerking van de resultaten een onderscheid te kunnen maken tussen de vestiging in de Belgiëlei en de vestiging in de Boomgaardstraat. En om bovendien binnen een bepaalde vestiging onderscheid te maken tussen de verschillende werkingen van de vestiging in kwestie. Daarom hebben we met verschillende kleuren gewerkt (Belgiëlei Jeugd Belgiëlei volwassen Zoersel Jeugd Zoersel Volwassen Boomgaardstraat Forensisch Boomgaardstraat Verslaving). Het afnemen van de enquêtes gebeurde tussen eind 2014 en eind juni >> We hebben in het totaal 247 ingevulde formulieren binnengekregen. De belangrijkste resultaten: Cliënten zijn over het algemeen tevreden tot zeer tevreden over CGG VAGGA (gemiddelde score van 8,2).

51 Activiteitenverslag Algemeen Beleid Cliënten zijn het meest tevreden tot zeer tevreden over het eerste gesprek met de hulpverlener. Er werden op alle domeinen geen noemenswaardige verschillen tussen de vestigingen of werkingen opgemerkt. Verbeterpunten: li nten zijn het meest ontevreden tot zeer ontevreden over de telefonische bereikbaarheid, de wachttijd tussen eerste contactname en eerste telefonisch contact met de hulpverlener en wachttijd tussen eerste contactname en eerste afspraak met de hulpverlener. Het spreekt voor zich dat we deze resultaten ter harte nemen en hier de nodige actiepunten zullen aan koppelen. Onthaal FLEXIBELE EN POLYVALENTE ADMINISTRATIEVE MEDEWERKERS >> In 2015 was het takenpakket van de administratieve medewerkers een centraal thema. Er werd opgelijst welke taken door hen allemaal opgenomen worden (of in de nabije toekomst dienen aangepakt te worden) en naar een evenwichtige verdeling gezocht, rekening houdend met individuele wensen en mogelijkheden. Dit resulteerde in een duidelijke en overzichtelijke takenmatrix. >> Het moet gezegd dat de inzet van de administratieve medewerkers in de instroomsystemen enorm groot blijft. Ze blijven hun rol in dit proces op een zo cliëntvriendelijk mogelijke manier opnemen. >> Het administratief overleg gaat om de 2 maand door met een zo volledig mogelijke ploeg (tijdens dit overleg zorgen hulpverleners voor permanentie aan het onthaal). Er wordt veel belang gehecht aan dit overleg waar constructieve afspraken worden gemaakt en op een open manier alles besproken kan worden. >> Een groot aantal administratief medewerkers volgden de opleiding rond introductie in de psychopathologie. De ploeg in de Belgiëlei kreeg een Excel à la carte opleiding. In het voorjaar van 2016 wordt dit ook georganiseerd voor de Boomgaardstraat en Zoersel. >> Het vervangen van administratieve medewerkers (door ziekte, pensioen, ) was een hele klus in We mochten 4 nieuwe collega s verwelkomen! >> Onze administratieve medewerkers vertonen ook veel flexibiliteit. Er is een goede samenwerking tussen de verschillende locaties en indien nodig wordt in een andere locatie bijgesprongen.

52 Activiteitenverslag Algemeen Beleid Cultuursensitieve zorg MULTICULTURELE INITIATIEVEN >> Voor het tweede jaar op rij realiseerden Kansen voor Kinderen (OCMW) en het team Verslavingspreventie (VAGGA) samen een opvoedingscursus over tieners en tabak, alcohol en drugs. Ouders van diverse afkomst oefenden vaardigheden in maar wisselden vooral ook ervaringen uit met elkaar. >> Ontmoetingsavonden in Marokkaanse, Turkse en Afrikaanse verenigingen zorgden voor een gevarieerde dialoog over verslaving. Drugs een taboe? Geenszins! >> Ook dit jaar werd er samengewerkt met de opvangcentra voor asielzoekers in Vlaanderen (Fedasil en Rode Kruis). Een train-de-trainer over tabak, alcohol, cannabis, medicatie & energiedranken voor de begeleiders stelde hen in staat zelfstandig aan de slag te gaan in hun centrum. >> VAGGA gaf mee vorm aan een inventaris van anderstalige hulpverlening in Antwerpen. Deze publicatie van het Antwerps Netwerk Cultuursensitieve Zorg wordt verwacht in >> De sociaal adviseurs van de stad Antwerpen zetten al jaren in op de toegankelijkheid van informatie over opvoeding, onderwijs, vrije tijd, geestelijke gezondheid,... Vanaf heden behoort daar ook het thema Tabak, alcohol en drugs bij, een aanbod eerder onder de vleugels van Tuppercare. Een twintigtal vrijwilligers van diverse afkomst kreeg een opleiding van het team Verslavingspreventie. Recent ontwikkeld anderstalig materiaal (VAD) werd enthousiast onthaald. >> Twee medewerkers van VAGGA werkten mee aan een vorming met betrekking tot anderstalige nieuwkomers die gevlucht zijn uit hun land van herkomst voor het leerkrachtenteam van de BSGO De Pijl. >> Een aantal medewerkers nam deel aan het project webcamtolken.

53 Activiteitenverslag Kinderen en Jongeren 6.2 Afdelingen Kinderen en Jongeren HET AFDELINGSHOOFD AAN HET WOORD >> 2015 was zowel op intern als extern vlak een boeiend jaar voor onze kinder- en jeugdteams. We geven graag een inzicht in de interne keuken van deze bruisende afdeling. - In 2014 werd de ontwikkeling tot een nieuw instroomsysteem voor onze afdeling opgestart. We zochten naar manieren om vooral cliëntvriendelijk te kunnen instromen. Tegelijk wilden we voor de cliënt ook snel duidelijkheid kunnen creëren als VAGGA niet het juiste zorgaanbod in petto heeft, zodat mensen niet nodeloos lang op een afspraak wachten die niet aan de zorgbehoeften voldoet. Op 1 januari 2015 ging dit nieuwe systeem in alle teams van start, na een lange voorbereidingsperiode. Het spreekt voor zich dat in de loop van 2015 hard gewerkt werd aan de implementatie hiervan, met inzet van alle medewerkers. We volgden op en spraken diverse indicatoren af om te monitoren, bijsturen waar nodig, evalueren, etc. Een werkgroep op afdelingsniveau werd voor een jaar in het leven geroepen, en er vonden ook diverse afdelingsmomenten plaats samen met de secretaresses om te kunnen uitwisselen en gedragen besluiten te nemen. - Op 1 april nam VAGGA de werking van de vzw Speelbrug over in haar afdeling Jeugdzorg. angezien de ontstaanscontext van de Speelbrug ligt in les maisons verte van Françoise Dolto, en dus een sterke link heeft met de geestelijke gezondheidszorg, zagen we dit als een preventieproject voor de GG. De visie van infant mental health functioneert hierin als rode draad. Vanuit Kind & Gezin werd een tijdelijk onderzoeksproject gefinancierd: nderzoek naar de plaats en functie van een spel- en ontmoetingsinitiatief in het kader van de preventie van geestelijke gezondheidsproblemen van infants en hun ouders. Het onderzoeksproject loopt af eind januari en zal hopelijk in 2016 nog een vervolgtraject kennen. We hopen in 2016 inhoudelijk te kunnen verder bouwen op de onderzoeksresultaten en een deugdelijke samenwerking te installeren. - Het groepsaanbod voor kinderen die getuige zijn van intrafamiliaal geweld, werd inhoudelijk onder de loep genomen. Het had een wijziging tot gevolg in de indicatoren die we voor de subsidiërende partner (stad Antwerpen) meten. Ook de interne werking rond intrafamiliaal geweld werd verbreed, er werd inhoudelijk terug in de diepte nagedacht. We zochten naar verbindingen met andere teams en doelgroepen, en een aanpassing in de aanbodsvorm en inhoudelijk aanbod zal wellicht in 2016 plaatsvinden. - We creëerden samen met heel wat partners in de provincie een extra groepsaanbod voor gezinnen die verstrikt zijn geraakt in scheidingsconflicten: kinderen uit de knel. Het is een groepsaanbod dat overgewaaid is uit Nederland en waarin een ouder- en kindergroep wordt aangeboden. In 2015 namen we de inhoudelijke voorbereiding op, de groep in VAGGA start concreet in februari Naar de Joodse doelgroep hebben we de werking uitgebreid met een eerstelijnspsychologisch aanbod. De cliënten worden door de huisarts verwezen. Het project is opgestart in september, en is dus nog in experimentfase. - In de afdeling Jeugdzorg wijzigde een en ander aan de samenstelling, we mochten onder meer 2 nieuwe collega s verwelkomen.

54 Activiteitenverslag Kinderen en Jongeren - Het teamproces is een wederkerig punt op het teamoverleg en we trachten op geregelde tijdstippen alle collega s een coachinggesprek aan te bieden. In elk team werd ook minstens 1 stagiaire hartelijk ontvangen, we organiseren ook introductiesessies om de veelheid aan informatie bevattelijk aan te bieden. - We boden een informatieavond aan rond werken in een CGG aan assistenten kinder- en jeugdpsychiaters. We vinden het prettig werken met de equipe kinder- en jeugdpsychiaters en hebben intervisie voor hen op touw gezet, samen met een beleidsmatig artsenoverleg. - In de zomer werden alle kasten weer leeggehaald om het aanwezige speelgoed en knutselmateriaal te reinigen, opknappen of aanvullen waar nodig. - In november sloten we het jaar voor de afdeling gezamenlijk af met de afdelingsdag rond het thema (v)echtscheidingen. Niet alleen wisselden we uit tussen collega s, er werd ook een inhoudelijk programma aangereikt door Lieve Cottyn van de Interactie Academie. Extern was 2015 een bewogen jaar: de geestelijke gezondheidszorg kwam op velerlei manieren in de actualiteit. - De federale beweging naar een nieuw geestelijk gezondheidsbeleid resulteerde in de provincie Antwerpen in het netwerk PANGG 0-18 (Provincie Antwerpen Netwerk Geestelijke Gezondheidszorg). VAGGA is als 1 van de 4 CGG in de provincie uiteraard betrokken in de uitwerking van de aanzetten die minister De Block geeft. De eerste template die gefinaliseerd werd, betreft de template rond crisiszorg. Ook hierin zal VAGGA meewerken aan een breder aanbod dat antwoord geeft op crisisvragen waarin een geestelijk gezondheidsprobleem wordt vermoed. De werkgroepen die reeds bestonden op het niveau van OGGPA, zullen in dit netwerk ook een plaats krijgen. In het verleden namen we al deel aan de werkgroep KOPP, voortaan nemen we ook deel aan de (nieuw opgestarte) werkgroep rond Infant Mental Health. - Op Vlaams niveau volgen we de ontwikkelingen binnen Integrale Jeugdhulp op de voet. Niet alleen is VAGGA 1 van de vertegenwoordigers van de CGG in de het IROJ (Intersectoraal Regionaal Overleg Jeugdhulp), maar werken we ook mee aan de netwerkstuurgroep voor het arrondissement Antwerpen. Binnen de netwerkstuurgroep werd gehoor gegeven aan de vraag uit het werkveld om een beurs te organiseren rond de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp. Vanuit VAGGA werd heel wat energie geïnvesteerd om deze beurs mee tot een goed einde te brengen. Ook namen we deel aan de feedbackronde met de Intersectorale Toegangspoort, om het opmaken en doorsturen van A- of M-documenten transparanter en makkelijker te maken. - Naast al dit netwerken, blijft er soms te weinig tijd over om concreet met partners samen te werken. Gelukkig hebben we hiervoor in 2015 toch nog wat tijd kunnen vrijmaken. Zo is er regelmatig overleg met het UKJA, wat in de praktijk resulteert in een goed draaiende samenwerking. Er werd ook een virtueel samenwerkingsplatform opgestart om informatie makkelijk te kunnen uitwisselen. Daarnaast was er ook overleg met de CGG van de provincie, het OLO, Huizen van het Kind en Zorgbedrijf Antwerpen.

55 Activiteitenverslag Kinderen en Jongeren Kinderteam met infantwerking VERRUIMING VAN HET AANBOD EN SAMENWERKING MET DE SPEELBRUG >> De inzet om een goede werking te realiseren met een geïntegreerd infantaanbod kreeg in 2015 een nieuwe impuls door de integratie van vzw De Speelbrug in ons CGG. ie ook woordje van het afdelingshoofd voor informatie over deze integratie en verder voor meer info over het onderzoeksproject. >> De eerste verwijzingen van kinderen uit De speelbrug arriveren terwijl ook het aanbod van De Speelbrug meer onder de aandacht van onze cliënten wordt gebracht. Vaak zijn onze jonge ouders weinig omkaderd door familie en sociale contacten en kan een ontmoetingsruimte voor een deel in deze leemte voorzien. >> In de samenwerking met De Speelbrug zien we als kinderteam ook mogelijkheden om de zichtbaarheid en toegankelijkheid van het groepsprogramma voor jonge depressieve moeders ( Is dat de roze wolk? ), te vergroten. >> Verder deden we inspanningen om het eigen aanbod te verruimen: - o nam Het Toverbos in de loop van 2015 een bemoedigende start. Het betreft een vorm van psychodrama waarbij de deelnemende kinderen tussen 5 en 8 jaar geholpen worden om op een symbolische manier hun gevoelens te onderkennen en uit te wisselen. Aanvullend bij Het Toverbos wordt een creatieve activiteit aangeboden die de kinderen eveneens de mogelijkheid biedt zich als persoon te tonen in groep. - Naast Het Toverbos zijn we ook aan de slag gegaan met Theraplay. ij deze therapeutische werkvorm krijgen kind en ouders op maat uitgewerkte opdrachten met als doel het intern beeld van een afgestemde, zorgzame en mentaliserende ouder bij het kind te versterken. >> Met het oog op zowel therapeutische als diagnostische doeleinden investeerden we met voldoening in de herinrichting van de ons beschikbaar gestelde ruimtes. >> Helaas bleven we in eigen huis geconfronteerd worden met de moeilijkheid om een eigen hulptraject van ouders binnen de volwassenafdeling en ons hulptraject met vooral de ouderkindrelatie als focus, parallel te doen verlopen. Aan goodwill ontbreekt het niet maar een moeilijk te ondervangen oorzaak blijft de lange wachttijd voor hulpverlening binnen de volwassenafdeling.

56 Activiteitenverslag Kinderen en Jongeren Onderzoek naar de plaats en functie van een spel- en ontmoetingsinitiatief in het kader van de preventie van geestelijke gezondheidsproblemen van infants en hun ouders ONDERZOEK DE SPEELBRUG >> Van februari tot december 2015 voerde CGG VAGGA in opdracht van Kind en Gezin een onderzoeksproject uit met als titel nderzoek naar de plaats en functie van een spel- en ontmoetingsinitiatief in het kader van de preventie van geestelijke gezondheidsproblemen van infants en hun ouders. Het ging om een actieonderzoek naar de optimalisatie van de samenwerking tussen de (ambulante) geestelijke gezondheidszorg (voor infants en hun ouders) en de Huizen van het Kind in functie van de preventie (vroegdetectie en interventie) van geestelijke gezondheidsproblemen. In dit kader wou CGG VAGGA nagaan in welke mate een laagdrempelige vorm van ondersteuning zoals een spel- en ontmoetingsinitiatief kan bijdragen tot de vroegdetectie van psychische problemen bij jonge kinderen en hun ouders en het tijdig opstarten van een behandeling indien aangewezen. Daarnaast wou het onderzoeken in welke mate een spel- en ontmoetingsinitiatief kan ingezet worden om de ontwikkeling en het psychisch welbevinden van jonge kinderen (tot en met 3 jaar) en hun ouders te bevorderen. >> De centrale vraagstelling van het onderzoek luidt Wat zijn de opportuniteiten en hindernissen in de samenwerking tussen een CGG en een spel- en ontmoetingsinitiatief of de integratie van een laagdrempelige methodiek (zoals een spel- en ontmoetingsruimte) in een GG. Deze werd vertaald in een aantal onderzoeksvragen over de samenwerking tussen een spel- en ontmoetingsinitiatief en een CGG enerzijds en over de samenwerking tussen de Huizen van het Kind/diensten van Kind en Gezin en de (ambulante) geestelijke gezondheidszorg anderzijds. De Speelbrug, een spel- en ontmoetingsinitiatief waarvan de werking in 2015 door CGG VAGGA is overgenomen, was de primaire partner in het formuleren van antwoorden op de onderzoeksvragen. >> Het onderzoek moet leiden tot een rapport dat gefinaliseerd wordt tegen eind januari Dit eindverslag wordt opgesteld op basis van verschillende bronnen: gesprekken met De Speelbrug en met het kinderteam van CGG VAGGA om te komen tot een gemeenschappelijk gedragen tekst; contacten met deskundigen uit het werkveld, zoals medewerkers van ind en Gezin en van Maisons Vertes (spel- en ontmoetingsinitiatieven die ontstaan zijn in de schoot van de GGZ); literatuurstudie; feedback van een klankbordgroep van experten. >> De antwoorden op de onderzoeksvragen worden geschreven vanuit de Infant Mental Health - visie. Volgens de IMH-visie moet de zorg voor de allerkleinsten en hun ouders zich binnen een breed continuüm van preventie en curatie afspelen; preventie en curatie zijn precies de twee aspecten die elkaar in dit onderzoek ontmoeten. >> Naast de antwoorden op de onderzoeksvragen zal het eindrapport ook beleidsaanbevelingen en pistes voor een vervolg bevatten. CGG VAGGA is vragende partij voor een vervolgproject over het verbeteren van de samenwerking tussen de (ambulante) GGZ en Kind en Gezin in het kader van de preventie en vroegdetectie van geestelijke gezondheidsproblemen en wil er graag een pioniersrol in opnemen. CGG VAGGA beschikt met de werking van De Speelbrug en de infantwerking binnen het kinderteam over verschillende aanbodvormen - preventief en curatief - voor jonge kinderen en hun ouders. Die kunnen allemaal ingezet worden op maat van de specifieke behoeften van ouder en/of kind. CGG VAGGA zou graag de samenwerking met Kind en Gezin verder optimaliseren, in functie van een gedeelde bekommernis voor de allerkleinsten en hun ouders.

57 Activiteitenverslag Kinderen en Jongeren Latentieteam VAN 1 NAAR 2 LATENTIETEAMS >> Zoals werd vermeld in het activiteitenverslag van vorig jaar, werd in 2014 de ploeg uitgebreid die binnen de afdeling Jeugdzorg werkt met kinderen uit de lagere school-leeftijd. We mochten nieuwe collega s verwelkomen, waaronder ook een extra kinder- en jeugdpsychiater voor deze leeftijd. Dit betekende dat we 2 parallelle latentieteams konden opstarten, in de loop van 2015 namen we stappen om deze uitsplitsing te realiseren. >> Aangezien dit proces samen werd gelopen met de implementatie van het nieuwe instroomsysteem, was het niet steeds eenvoudig. Er waren namelijk verwachtingen rond inplanning van oriënteringsgesprekken, behalen van de inplanningsnorm, en er moesten nog transparante afspraken gemaakt worden over het samenwerken voor dezelfde leeftijdsdoelgroep in 2 aparte teams. Tegelijk slaagden de latentieteams er toch in om de wachttijd voor cliënten te verkorten, en een stagiaire te verwelkomen. >> Ook het groepsaanbod bleef op hoog tempo draaien. Voor het eerst werkten we voor het publiek in de Belgiëlei ook een KOPP-groep uit (naast de bestaande groep in Zoersel). Maar ook de sociale vaardigheidstraining Tim Flapoor werd opnieuw voorbereid en er werd geïnvesteerd in het groepsaanbod inderen uit de nel Project groepstherapie voor kinderen getuige van intrafamiliaal geweld GROEPSAANBOD INTRAFAMILIAAL GEWELD VOOR KINDEREN EN OUDERS >> VAGGA vindt het aanbod naar kinderen (en ouders) die getuige werden van geweld erg belangrijk. Naast de subsidiemiddelen investeert VAGGA dan ook zelf nog veel in dit project. >> De intakegesprekken, het voorbereidend werk naar de groep, het bijwerken en verfijnen van het aanbod zijn taken die impliciet verbonden zijn aan dit project. >> In 2013 werd de beleidskeuze gemaakt om de groep als vaste waarde in het aanbod van de Jeugdafdeling te behouden. In de loop van 2014 en 2015 werden daarom bij de aanwerving van nieuwe medewerkers voor het latentieteam de kandidaten ook extra gescreend op hun engagement voor deze doelgroep. De organisatie en de uitvoering van het aanbod voor deze specifieke groep wordt namelijk gedragen door het latentieteam. Vier extra krachten vormden het afgelopen jaar samen met de therapeute die reeds geruime tijd in het project werkzaam is, een kernploeg intrafamiliaal geweld. Op deze manier wil VAGGA inhoudelijk meer zuurstof in het project stoppen. >> In 2015 werden door deze ploeg de instroomcriteria opnieuw kritisch bekeken, de inhoud en methodieken in de groepssessies aangescherpt en het project opnieuw meer bekendheid bezorgd. Er werd een plan voor sensibilisering uitgedacht met als doel het project blijvend onder de aandacht te houden bij mogelijke verwijzers. >> In 2016 zal de ploeg zich verder bezig houden met de bekendmaking van het project en het inhoudelijk uitwerken van een breder hulpverleningsaanbod intrafamiliaal geweld. Veel gezinnen behorende tot deze kwetsbare doelgroep zijn immers (nog) niet klaar om in te stappen in het groepsaanbod. Ook zij kunnen in VAGGA terecht voor therapeutische hulp op maat en waar mogelijk zal een deelname aan het groepsaanbod met deze gezinnen worden voorbereid. >> Enkele cijfers: 96 intakegesprekken. 44 sessies, 22 in de kindergroep en 22 in de oudergroep. 14 kinderen namen deel aan de groepstherapie. 62 gesprekken met gezinnen die niet in groep kunnen functioneren.

58 Activiteitenverslag Kinderen en Jongeren Adoteam MAATWERK VOOR DE ADOLESCENTEN >> De adolescentieperiode staat letterlijk voor de levensfase tussen de kinderjaren en de volwassenheid. In deze periode doen zich op verschillende domeinen en in een snel tempo vele ontwikkelingen voor. De jongere wordt hierbij voor specifieke ontwikkelingstaken geplaatst. Relaties en posities worden binnen het gezin of de vervangende context opnieuw gedefinieerd. Gelinkt aan de veranderingen bij de adolescent vindt tevens een nieuw zoeken plaats naar evenwichten in de nabije contexten van de jongere zoals school, vrienden, enzovoort. >> Ons aanbod gaat naar jongeren tussen 12 en 18 jaar (en hun nabije contexten) waarbij het ontrollen van de ontwikkelingstaken vastloopt of dreigt vast te lopen. Gezien de leeftijd van onze doelgroep zoeken we naar een gepaste match tussen hulpvraag- en hulpaanbod. We bespreken de verschillende betekenissen die het consulteren heeft voor de betreffende jongere en de belangrijke anderen rondom hem of haar. >> Hoewel de jongere van meet af aan als gelijkwaardige gesprekspartner wordt beschouwd (en aangesproken), heeft zij of hij vaak nog nood aan ouderlijke omkadering en een gevoel van verbondenheid. Onze aanpak is gericht op versteviging van zowel deze verbondenheid als het groeien naar zelfstandigheid en individuele ontplooiing. >> In 2015 ging ons nieuw instroomsysteem van start. Alle aangemelde cliënten worden uitgenodigd voor een oriëntatiegesprek waarin we zo goed mogelijk proberen in te schatten of de hulpvraag van de cliënt past binnen het CGG-aanbod. Indien de vraag matcht met ons aanbod starten we een begeleiding op maat van de cliënt. Onze psychiater kan ook steeds betrokken worden in dit proces. Indien nodig verwijzen we door naar gepaste andere hulpverlening. Wachttijden en wachtlijsten worden volgens dit nieuwe systeem sneller en efficiënter weggewerkt. >> Ook in 2015 organiseren we een ACT-groep. Dit is een groepstherapieaanbod voor jongeren van 14 tot 18 jaar. volgens de principes van Acceptance and Commitment Therapy. ACT is een actiegerichte therapievorm. In de groep werken we met een arsenaal aan ervaringsgerichte oefeningen, doe-oefeningen, verhalen, metaforen en technieken uit mindfulness. Er worden zo veel mogelijk handvaten aangereikt om om te gaan met moeilijke gevoelens en gedachten Kinderen en jongeren in Zoersel ANTENNE IN ZOERSEL >> Vanuit het jeugd- en volwassenenteam Zoersel blijft speciale aandacht gaan naar KOPP-kinderen en hun kwetsbare ouders. Dit zowel binnen het individuele aanbod als het groepsaanbod en de deelname aan de KOPP-reflectiegroep in het psychiatrisch ziekenhuis Betaniënhuis, samen met andere externe zorgpartners. >> In mei 2015 volgden 3 teamleden van het jeugdteam Zoersel, samen met een collega van het latentieteam van de elgi lei de tweedaagse opleiding inderen uit de knel. Dit programma uit Nederland biedt een groepsbehandeling voor ouders en kinderen die verwikkeld zijn in een vaak langdurige en pijnlijke echtscheiding. Met steun van de Provincie Antwerpen gingen verschillende zorgpartners binnen de provincie Antwerpen aan de slag om dit groepsprogramma op verschillende locaties en tijdstippen aan te bieden. Ook in Zoersel werden alle voorbereidingen gestart op zorginhoudelijk en praktisch-organisatorisch vlak om begin 2016 een eerste groepsprogramma inderen uit de knel te kunnen aanbieden. Voor de therapeutische begeleiding van de ouder- en kindergroep werd, naast het engagement van 3 teamleden en de stagiaire van het jeugdteam Zoersel, samenwerking gezocht met een teamlid van het volwassenenteam Zoersel en met een collega van het latentieteam van de Belgiëlei.

59 Activiteitenverslag Kinderen en Jongeren Zoersel, samenwerking gezocht met een teamlid van het volwassenenteam Zoersel en met een collega van het latentieteam van de Belgiëlei. >> De structurele vernieuwing van het instroombeleid dat in 2015 voor afdeling Jeugd van start ging, blijft behouden. In het jeugdteam Zoersel blijft het eerste contact met de cliënt een telefonisch screeningsmoment. We spreken dus van een TOG (telefonisch oriëntatiegesprek). De trend van korte wachttijden voor hulpverlening blijft zich voortzetten in 2015 voor het jeugdteam Zoersel Brugfunctie voor Joodse kinderen BRUG GEBOUWD TUSSEN JOODSE GEMEENSCHAP EN HULPVERLENING >> De brugfunctie heeft in 2015 verder ingezet op het ondersteunen en mediëren op casusniveau. Dit vooral door de communicatie en samenwerking te faciliteren tussen de verschillende participanten bij thema s in de taboesfeer en situaties van maatschappelijke noodzaak. En door waar nodig mee te zorgen voor een kwaliteitsvolle doorverwijzing naar de geschikte hulpverlening. >> De uitdaging blijft om continue hulpverleningstrajecten mogelijk te maken bij sommige Joodse gezinnen met psychiatrische problemen in een transmigratie context. - Ondersteunen en mediëren op casusniveau: Samenwerken met VAGGA-therapeuten (overleg, intervisie, co-therapie, doorverwijzing). Joodse contextzorg ondersteunen bij kwetsbare gezinnen (pre-intake activiteiten, veiligheidsplannen uitwerken en op elkaar afstemmen van netwerkleden). Trajecten van VAGGA-cliënten ondersteunen in de reguliere hulpverlening (betrokken zijn bij positieve heroriëntering, cliëntoverleg) Collegiaal consult aan andere hulpverlenersorganisaties (Psychiatrisch Ziekenhuis oersel, eugdbrigade, T,, sociale dienst entrale, ). - Presentaties geven rond het cultuursensitief intercultureel werken met Joodse cliënten en gezinnen: 'To know or not to know...?'. Werken met Joodse cliënten en gezinnen (deel 1 en 2) voor ZNA UCKJA seminariereeks. Werken met een Joods-orthodoxe jongere in een residentiële setting in de jeugdzorg vragen-valkuilen-wegwijzers. Interactieve workshop voor OBC Ter Elst. Van Spreken over Helicopterouders naar... denken over opvoeding. Workshop op ouderavond Kinderopvang Kids Dream. - Samenwerken rond cultuursensitieve projecten: De pool van Joodse pleeggezinnen door Pleegzorg Antwerpen. Een denktank oprichten en overlegmomenten organiseren rond buitenschoolse opvang voor kwetsbare Joodse kinderen. Partners aanspreken om de uitbouw ervan mogelijk te maken. Participeren aan de Exchangegroep van het Antwerps Netwerk Cultuursensitieve zorg. - Onderzoek met betrekking tot specifieke psycho-sociale thema s over de doelgroep: Hoofdstuk Hassidim and Mental Health are in ntwerp indienen voor een wetenschappelijke cahier ntwerp, a metropolis of Hassidim.

60 Activiteitenverslag Kinderen en Jongeren Eerstelijnspsychologische functie Joodse Gemeenschap ELPF VOOR JOODSE GEMEENSCHAP >> De brugfunctie van CGG VAGGA maakte vanaf 2015 uren vrij voor haar takenpakket als eerstelijnspsycholoog, in oktober 2015 startte het project ook effectief op. De bedoeling is om ook voor de joodse doelgroep de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) uit te bouwen en in te bedden binnen de laagdrempelige eerstelijnshulp. >> De ELP functie wordt in eerste instantie georganiseerd in een duidelijk samenwerkingsverband met (huis)artsen met een Joods cliëntenbestand. Hiervoor werden 18 (huis)artsen aangesproken: van privé- en (huis)artsen groepspraktijken. >> Personen uit de Joodse gemeenschap (alle leeftijden) met milde tot matig ernstige psychische problemen of beginnende stoornissen kunnen beroep doen op een laagdrempelig, snel en kortdurend psychologisch aanbod van 5 sessies op verwijzing van en in nauwe samenwerking met een (huis)arts. >> Het aanbod bestaat uit: - Probleemverheldering en detectie van psychische stoornissen. Oriëntatie naar gespecialiseerde hulpverlening indien nodig. - Kortdurende psychotherapeutische interventies die motiverend, preventief of probleemoplossend zijn De speelbrug OVERNAME WERKING VAN DE SPEELBRUG >> In de loop van 2014 namen de mensen van de toenmalige vzw de Speelbrug contact op met VAGGA. Er waren toen al voorzichtige stappen gezet in samenwerken: er werd in het verleden wel eens een stagiaire gedeeld en cliënten werden soms van elkaars werking op de hoogte gebracht of verwezen. >> De Speelbrug zat in slechte papieren, ze zocht naar een partnerschap dat ervoor kon zorgen dat ze zou overleven. De logische stap leek in de richting van de geestelijke gezondheidszorg, aangezien dit spel- en ontmoetingsinitiatief toch geïnspireerd was op een model uit de GG, namelijk les maisons vertes van Françoise Dolto in Frankrijk. >> Er volgden heel wat gesprekken en in het voorjaar van 2015 nam VAGGA de werking van de Speelbrug over. Van meet af aan stond het voor VAGGA vast dat dit een preventief project was. De visie op Infant Mental Health nemen we als rode draad, waardoor de Speelbrug en het kinderteam van VAGGA (met de infantwerking) zich op hetzelfde continuüm van zorg bevinden. >> De optie is om de Speelbrug ook werkelijk te laten aansluiten in de afdeling Jeugdzorg. Dit neemt natuurlijk tijd in beslag en er werd verkend hoe we kunnen samenwerken en welke thema s zich hier makkelijk toe lenen. >> Vanuit Kind & Gezin werd een onderzoeksproject gefinancierd om dieper op dit thema in te gaan. Het onderzoek naar de plaats en functie van een spel- en ontmoetingsinitiatief in het kader van de preventie van geestelijke gezondheidsproblemen van infants en hun ouders moest vooral nagaan hoe initiatief als de Speelbrug een plaats kan innemen in een CGG en welke opportuniteiten er nog liggen in de samenwerking. >> In 2016 hopen we een met aantal onderzoeksaanbevelingen te experimenteren en in de realiteit om te zetten.

61 Activiteitenverslag Volwassenen & Ouderen Volwassenen en Ouderen HET AFDELINGSHOOFD AAN HET WOORD >> 2015 was niet anders dan de voorgaande jaren: er werd hard gewerkt om de nooit aflatende instroom te kunnen bolwerken en tegelijk telkens weer kwalitatieve zorg te blijven verlenen. De inzet van de hulpverleners, gesteund door een dynamisch secretariaat, maken dat ook in 2015 VAGGA ervoor kon blijven kiezen om de deuren voor cliënt en verwijzer open te houden. >> In 2015 mochten we de ingezette reeks afscheidsfeestjes voor pensionerende collega s verder zetten. Maar liefst 5 hulpverleners van de afdeling ruilden hun loopbaan in VAGGA voor andere activiteiten. Meteen mochten we ook de teams weer versterken met verschillende nieuwe collega s. >> Wat samenwerking en netwerkvorming betreft, werd in het kader van SaRA (netwerk 107 Antwerpen) verder gewerkt aan de samenwerking in de GGZ in ons werkingsgebied. Allerlei initiatieven kregen vorm of zoeken aarzelend hun weg. Zo kreeg dit jaar het cliëntoverleg vorm waarin verwijzers terecht kunnen met cliënten die kennelijk russen de mazen van het zorgnet vallen. Het blijft een uitdaging hoe de betrokken hulpverleners het overzicht kunnen houden van het netwerk en om het omvangrijke geheel opgevolgd te krijgen. We hopen van harte dat gaandeweg de cliënt of patiënt in ons werkingsgebied van een betere en beter afgestemde GGZ kan genieten. >> Intern hielden de meeste van ons de reguliere zorg gaande. Anderen droegen dan weer zorg voor bijzondere doelgroepen en projecten. We waren in 2015 in het voorlaatste jaar van de samenwerking met de VDAB rond cliënten wiens o.a. GGZ-problematiek een belemmering vormt in het arbeidscircuit. RechtOp, de CGG en het CAW knoopten gesprekken aan rond een beter toegankelijke hulpverlening voor mensen in armoede tot de GGZ. VDIP kreeg op de valreep van het jaar het nieuws dat dit aanbod dat we in Antwerpen samen opzetten met Andante kan blijven bestaan tot einde De zorg voor mensen met ernstige psychische problemen bij wie het klassieke consultatiemodel te kort schiet en meer aanklampend dient gehandeld te worden om een cliënt gepaste zorg te bieden, kan dus blijven bestaan. >> In 2015 vonden verschillende partners in de basis- en gespecialiseerde zorg zich in gesprekken rond het Huis van de Zorg in Zoersel. De partners in de basiszorg (maatschappelijk werk ziekenfonds, OCMW, CAW) zullen er een laagdrempelige basiszorg realiseren, waar zorgpartners op inspelen door ondersteuning en afspraken voor een goede samenwerking en gerichte verwijzingen. De realisatie is voorzien voor >> Met een vertegenwoordiging van elk team en de beleidsmedewerkers probeerden we een systeem op te zetten van uitkomstmonitoring en systematisch werken met cliëntfeedback. We willen prioritair de feedback van cliënten een belangrijker plaats geven binnen het hulpverleningsproces met als doelstelling het verhogen van de participatie van de cliënt en het verbeteren van de kwaliteit van de hulpverlening. Dit proces kreeg zijn orgelpunt in een afdelingsdag in januari 2016 wat meteen het startschot betekende voor implementatie. >> Het suïcidepreventiebeleid van de organisatie kreeg ook vorig jaar een nieuwe loot. Naast de afspraken voor dringende zorg voor suïcidale cliënten, de vorming die elke (nieuwe) hulpverlener aangeboden krijgt en de specifieke rol hierin van de aanklampende zorg van de VDI-werking, zetten we in 2014 in samenwerking met Werkgroep Verder een groepstherapeutisch aanbod op voor nabestaanden van een geslaagde suïcide van een naaste. Als hoog risicogroep kunnen we ook hierin belangrijk bijdragen in de suïcidepreventie. In 2015 kon een eerste groep van start gaan met als belangrijkste ervaring dat er wel degelijk nood is aan een psychotherapeutische gespecialiseerde aanbod voor deze doelgroep, maar dat anderzijds, gezien de moeizame start van de groep, de drempel ook vrij hoog ligt. >> Tussen door werd er ook nog tijd gezocht en gevonden om voor het tweede jaar op rij datgene wat in opleidingen of uit ervaring wordt opgestoken ook te delen met een aantal collega s in middagseminaries. Dit keer kwam bv. de relatie therapeutische benadering van hechtingsstoornissen aan bod. Verder hadden we in november ook een eerste afdelingsvormingsmoment rond onvoldoende verklaarde somatische klachten.

62 Activiteitenverslag Volwassenen & Ouderen Alle teams op volle toeren EERSTE FOCUS OP RECHTSTREEKSE CLIËNTENCONTACTEN >> Het jongvolwassen team (18-24 jaar) heeft ook in 2015 ging het grootste deel van de tijd besteed aan rechtstreeks cliëntencontact. Daarnaast werd een netwerkintervisie voor jongvolwassenen uit de grond gestampt met andere actoren uit het veld in het Antwerpse. Er werden eerste stappen gezet in het uitwerken van een nieuwe methodiek (flexgesprekken) en onderzoek werd verricht naar de gefavoriseerde manier van contactname van onze cliënten. Verder ging heel wat energie naar het inpassen van nieuwe teamleden en werd voor het eerst een geneesheer-assistent in de psychiatrie aan het team toegevoegd. Tot slot werd ook dit jaar weer met een therapeutische cliëntengroep gestart. >> De organisatie van de instroom in de 4 parallelle teams (25-60 jaar) is zo opgezet dat het hele aanbod over teamgrenzen heen voor iedereen zo maximaal als mogelijk toegankelijk is, ongeacht bij welke hulpverlener men in eerste instantie terecht komt. Zo werken de hulpverleners binnen deze teams meer over de teamgrenzen heen wat uiteraard een zorgvuldige afstemming vraagt en kennis van de aanpak en specialisaties van alle collega s. In eerste instantie wordt bekeken of er binnen het team van aanmelding een aanbod is voor een cliënt en zijn/haar hulpvraag. Indien dit niet zo is, wordt over de teamgrenzen heen gekeken. Er is binnen de teams veel variatie qua therapeutische achtergrond, methodiek en stijl. De nadruk ligt op het individueel aanbod. Het zeer breed en toegankelijk groepsaanbod (zie groepsaanbod van de afdeling) is ter aanvulling of in sommige gevallen als alternatief voor een individuele aanpak. Er gaat binnen de werking van de parallelle teams veel aandacht naar de instroomfase waarbij ook een diagnostische inschatting gebeurt. Eventueel wordt hierbij ook de context betrokken (familie, huisarts, ). >> Het ouderenteam (60+) heeft in 2015 afscheid genomen van 3 collega s. Het vormen van een nieuw team, de integratie van de nieuwe collega en de overdracht van cliënten heeft veel tijd en aandacht gevraagd. Toch werd blijvend tijd gemaakt voor intervisiebijeenkomsten en vormingen, waaronder de studiedag uderen die lijden aan het leven. Ook voor deze doelgroep is er een groeiende alertheid voor cultuursensitief werken. In de nabije toekomst staan vooral de zoektocht naar een nieuwe psychiater en de zoektocht naar het efficiënt omgaan met de toenemende instroom op het programma. >> De cliëntendruk bleef ook in Zoersel hoog in Er werden dan ook gesprekken gevoerd rond de aanwerving van een bijkomend psychiater om het volwassenenteam in Zoersel verder te versterken. Er worden nu ook vanuit de categoriale afdeling consultaties aangeboden op locatie Zoersel voor cliënten van deze regio door Vanessa Verhaeghe, klinisch psychologe. De gesprekken met OLO en CAW rond de oprichting van een psychosociaal onthaal werden verder gezet en mondden uit in deelname aan de projectgroep rond de mogelijke oprichting van het Huis van zorg in oersel.

63 Activiteitenverslag Volwassenen & Ouderen Groepsaanbod van de afdeling Volwassenen en Ouderen ZEER UITGEBREID EN TOEGANKELIJK GROEPSAANBOD >> Het portfolio aan groepstherapie binnen de afdeling volwassenen en ouderen is zeker het vermelden waard. Met een breed en geschakeerd aanbod proberen we aan heel wat zorgnoden tegemoet te komen: Gedragstherapeutisch aanbod: In 2015 ging de groep Dialectische gedragstherapie (DGT) voor de 3 de keer door. Dit is een wekelijkse vaardigheidstraining gedurende zes maanden, opgebouwd rond aandacht of mindfulness, intermenselijke vaardigheden, emotieregulatie- en crisisvaardigheden, naar het model van Marsha Linehan. De golden oldie, de groep Kijken naar klachten heeft 2 keer plaatsgevonden. De kern van de training blijft liggen op psycho-educatie, zicht krijgen op de eigen klachten en probleemsamenhang en komen tot een individueel actieplan, maar nog specifieker gericht op cliënten met angst- en paniekklachten. De groep Acceptance and Commitment Therapy (ACT) werd herhaald. ACT gaat over keuzes maken in het leven, om een leven te leiden dat kwaliteitsvol is en erbij nemen van onvermijdelijke tegenslagen. In 2015 werd de groep Loslaten, anders leren omgaan met piekeren herhaald na een succesvolle lancering in Dit is een cursus voor cliënten bij wie piekeren een wezenlijk bestanddeel vormt van hun problematiek. Cliënten leren er bewust en anders mee omgaan. Ervaringsgericht aanbod: Eén ervaringsgerichte groepstherapie voor volwassenen (+25) met ernstige psychische en/of psychiatrische problemen biedt een veilige plek waarin kan toegewerkt worden naar en geëxperimenteerd met meer ruimte innemen, zichzelf zijn, contact maken met zijn/of haar gevoel en behoeften, zich verbinden met anderen en anderen te vertrouwen. De kortdurende ervaringsgerichte groepstherapie is voor mensen die in interactie met anderen willen stilstaan bij eigen innerlijke vragen. Bedoeling is om traumatische ervaringen in de veilige context van een groepswerking te verwerken. Iedereen werkt op zijn eigen tempo, met respect voor het tempo van de anderen. Specifieke groepen: De groep Op zoek naar zin is een groepstherapie bestemd voor mannen en vrouwen vanaf 60 jaar die te kampen hebben met verschillende klachten. De zinsvraag en de vraag hoe ze om moeten gaan met de tijd die nog voor hen ligt, is voor hen een gemeenschappelijk thema. Men vindt handvaten voor zichzelf zodat somberheid, angsten, e.d. minder vat hebben op het dagelijks leven. Aan jongvolwassenen tussen 18 en 25 jaar die het moeilijk hebben op vlak van sociale contacten en waarbij sprake is van depressieve klachten, angstklachten of isolement kunnen we ook groepstherapie voorstellen. In de veilige omgeving die een gesloten groep biedt, gaan de hulpverleners met de groepsleden op zoek naar doelen die ze zichzelf willen stellen. Naast een mondelingen uitwisseling wordt er in de groep gebruik gemaakt van creatieve en lichaamsgerichte oefeningen om aan de slag te gaan met deze zelfgekozen doelen. De groep biedt jongvolwassenen de kans om te experimenteren met mogelijkheden, erkenning te vinden, en te leren van elkaars ervaringen.

64 Activiteitenverslag Volwassenen & Ouderen VDIP AANGEPAST AANBOD VOOR EERSTE PSYCHIATRISCHE STOORNIS >> VAGGA neemt deel aan het project Vroege Detectie en Interventie bij Psychiatrische Problemen (VDIP). Vanuit VAGGA maken drie psychologen deel uit van het multidisciplinair team. Doelgroep: mensen met een beginnend psychiatrisch probleem (o.a. psychose), met een zorgmijdend en/of zorgwekkend karakter, al dan niet met suïciderisico. Wat doet VDIP? Vaak moet eerst een strategie bedacht worden om in contact te komen met de betrokkene. Dit ziet er altijd anders uit. Een eerste gesprek bij de verwijzer, de familie slaagt erin om met betrokkene naar VDIP te komen, een eerste contact op school, huisbezoek, mailen,.. In een assessment fase wordt zo precies mogelijk in kaart gebracht wat er aan de hand is, wat de samenhang en betekenis van klachten is. Dit is telkens een uniek proces waarbij oog is voor de kwetsbaarheid en weerbaarheid van mensen. Het is essentieel om zo snel mogelijk zorg op te starten. Vroegdetectie bestaat niet zonder tijdige interventie. Als de situatie stabiel genoeg is, dan wordt de tussenkomt door VDIP afgerond. Soms kan de cliënt binnen de eigen leefomgeving alleen weer verder, in andere gevallen is er nood aan geschikte vervolghulp. VDIP garandeert in dit geval een zorgvuldige toeleiding en een warme overdacht naar een gepaste vervolgbehandeling TAZ: Tender Arbeidszorg in 2014 GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG IN FUNCTIE VAN HET ACTIVERINGSBELEID >> 2015 was het vijfde opeenvolgende jaar dat we als zorgpartner actief deelnamen aan het TAZproject van de VDAB. Wij herinneren er aan dat het TAZ-project een samenwerkingsverband is tussen VDAB, GTB, Levanto, CGG Andante en CGG VAGGA voor de doelgroep langdurig werkloze personen met een zogenaamde MMPP-problematiek (Medische, Mentale, Psychische en/of Psychiatrische problemen). De doelstellingen rond psychische zorg die wij in het T -project opnemen, blijven dezelfde: Probleemverkenning, verkenning van de hulpvraag of proberen te komen tot een werkbare hulpvraag. Diagnose- en indicatiestelling. We bepalen met de cliënt het aangewezen zorgtraject binnen of buiten VAGGA. Organiseren van de toeleiding naar een zorg- of begeleidingstraject en wanneer nodig motivationele gesprekken voorzien. Nagaan van de invloed van sociale en psychische factoren op tewerkstellingsmogelijkheden op korte, middellange en lange termijn. Vermits het TAZ-traject 18 maanden duurt, is het de begrijpelijke verwachting van de werkers op de VDAB-vloer dat er follow-up gebeurt van de veranderingen die zich door begeleiding of (psycho)therapie al dan niet voordoen.

65 Activiteitenverslag Volwassenen & Ouderen Wij streven een collaborative care model na: een model waarbij samengewerkt wordt om verschillende subdoelstellingen te bereiken. Het globale doel is dat de cliënt beter wordt, sociaal, lichamelijk en psychisch. De verschillende subdoelen zijn: participatie aan het maatschappelijke leven (arbeid, vrije tijd en sociale inbedding), psychische symptoomreductie en een betere levenskwaliteit. Deze subdoelen zijn gelijkwaardig. Er is sprake van gecoördineerde zorg. Case manager (GTB) cliënt Empowerment psychologische therapeut >> Met in totaal een 0,65 VTE voorzien 2 hulpverleners in deze opdracht, waarbij in 2015 in totaal 100 TAZ-cliënten gevolgd werden voor screening, intake, indicatiestelling en allerhande (pre)therapeutische interventies. Een belangrijk deel van deze cliënten stroomde achteraf ook in voor de verderzetting van het gestarte therapeutisch proces in onze teams Epilepsie PROVINCIAAL STEUNPUNT WERKT PREVENTIEF EN CURATIEF ROND EPILEPSIE >> VAGGA is het Provinciaal Steunpunt voor epilepsie door een overeenkomst met de Epilepsie Liga. De hoofdtaak van de provinciale steunpunten in de CGG is het toegankelijk maken van gespecialiseerde hulpverlening bij GGZ-problemen aan patiënten met epilepsie en een GGZ problematiek en dienstverlening aan derden. >> Dit betekent dat we zorgen voor een goede toegang tot de CGG voor deze cliënten en voor diagnostiek, indicatiestelling en behandeling van GGZ-problemen. Soms beperkt de tussenkomst zich tot het beroep doen op de advies- en informatiefunctie, zowel voor personen als hun omgeving. Hiervoor trachten we dan samen te werken met de diensten maatschappelijk werk van de ziekenhuizen zodat we de beschikbare capaciteit maximaal kunnen inzetten voor onze kerntaak. >> Het aansturen van de contactgroep Klimop, waarin patiënten en hun omgeving elkaar kunnen ontmoeten, is een andere taak van het steunpunt.

66 Activiteitenverslag Volwassenen & Ouderen GGZ en Verstandelijk gehandicapten EEN AANBOD VOOR CGG-CLIËNTEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING >> Het risico op de ontwikkeling van psychische klachten bij jongvolwassenen met een verstandelijke beperking blijkt zowaar nog groter te zijn dan bij andere jongvolwassenen. Er bestaat een sterk verband tussen verstandelijke beperking en specifieke ontwikkelingsstoornissen zoals autisme, gedragsstoornissen en stemmingsstoornissen. Niet voor alle cliënten uit de doelgroep is er een gepast aanbod beschikbaar binnen de VAPH sector, wat leidt tot een grote nood aan een geestelijke gezondheidszorg die toegankelijk is voor deze doelgroep. >>Nicky Van Havere, psycholoog van het jongvolwassenteam, werkt in CGG VAGGA deeltijds met jongvolwassenen met een verstandelijke beperking en psychische klachten. Zij ontwikkelde in de afgelopen vijf jaar een doelgroep specifiek aanbod, waarbij het gebruik van visuele ondersteuning, aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van de cliënt, en het betrekken van de sociale omgeving belangrijke aspecten zijn in de behandeling. Daarnaast investeert zij veel tijd in het ontwikkelen van een goed samenwerkingsverband met zorgpartners. >>Voor de begeleiding van volwassenen met een verstandelijke beperking en een CGG-problematiek, wordt samengewerkt met collega s uit andere afdelingen in teams. Het doel is om de opgedane kennis en ervaring in CGG VAGGA te verspreiden om het centrum zo toegankelijk mogelijk te maken voor de doelgroep Stagebegeleiding en ASO in VAGGA BOEIENDE PRAKTIJKERVARING BIJ VAGGA >> VAGGA heeft een stevige traditie wat stagebegeleiding betreft. We onthalen studenten uit verschillende disciplines. Voor een voorziening ambulante GGZ biedt dit een uitstekende gelegenheid om haar specifieke rol in het hulpverleningslandschap op de kaart te zetten voor studenten, opleiders en opleidingen. De studenten van uiteenlopende gezondheidsberoepen krijgen de gelegenheid om kennis te maken en hun eerste ervaringen op te doen met ons ambulant zorgaanbod. Voor onszelf biedt de aanwezigheid van stagiairs de inbreng van vernieuwende invalshoeken. >> Sinds medio 2012, in samenwerking met ZNA, investeert VAGGA in een halftijdse Arts-Specialistin-Opleiding (ASO) voor de volwassenenzorg. Deze functioneert als psychiater in volwassenenteams onder supervisie van dr. Plasmans. Op deze wijze probeert VAGGA een kandidaat psychiater een boeiende ervaring in de ambulante GGZ te bieden, kan VAGGA de psychiatrische functie versterken, maar dragen we ook een steentje bij in het aantrekkelijk positioneren van de opleiding psychiatrie aan de Universiteit Antwerpen.

67 Activiteitenverslag Categoriaal Categoriale Zorg HET AFDELINGSHOOFD AAN HET WOORD >> Het jaar 2015 was een bewogen jaar op vlak van personeel. Jammer genoeg zijn een aantal mensen langdurig uitgevallen, we hopen ze spoedig volledig hersteld terug te verwelkomen op de afdeling. nderzijds zijn er middelen extra bijgekomen. Voor het verbeterproject org aan geïnterneerden is er 1 extra VTE toegekend omwille van de goede resultaten die we konden aantonen in het project. >> >> Een opsteker voor onze afdeling en een erkenning dat we goed gestart zijn met de invulling van dit project. Vanuit impulssubsidies van de Provincie Antwerpen hebben we een project ingediend voor de invulling van een eerstelijnspsychologische functie in de wijkgezondheidscentra. De insteek hier is verslavingszorg. Eind 2015 kregen we officieel bericht dat ook dit project is goedgekeurd. Vanaf 2016 zullen we een halftijdse VTE inzetten in 2 wijkgezondheidscentra. >> We hadden gehoopt een reorganisatie door te voeren in de afdeling, doch wegens omstandigheden is dit niet kunnen doorgaan. Wel zijn de verdere voorbereidingen gemaakt om in 2016 de reorganisatie te finaliseren en te installeren in de afdeling. >> Verder is er weer hard gewerkt, we zien een blijvende stijging van het aantal zorgperiodes, wat de nood aantoont voor een kwalitatief uitgebouwd ambulant categoriaal behandelaanbod. Ik ben ervan overtuigd dat we dit aanbieden, getuige ook de aanmeldingsdruk op onze verschillende teams. >> Dit voor de highlights van de afdeling, ik laat u verder lezen wat de verwezenlijkingen zijn geweest van onze teams Jeugd (tot 25 jaar) verslaving en grensoverschrijdend gedrag ALLE EXPERTISE VOOR DEZE DOELGROEP IN 1 TEAM >> Sinds september 2014 is er geopteerd om alle betrokken hulpverleners van de categoriale afdeling die met minderjarigen en jongvolwassenen werken, samen in één team te zetten. Dus zowel jeugd met drugs- en alcoholgebruik/afhankelijkheid, met agressie- regulatieproblemen als jeugdige seksuele delictplegers worden behandeld en besproken in één team. Bij deze drie aanmeldingsproblematieken is het bio-psychosociaal model van toepassing. Ook jongeren met gok- en gameverslaving kunnen bij dit team terecht. Net als minderjarige/meerderjarige broers of zussen/familieleden/ van iemand met een verslavingsprobleem. >> Kinderen die een ouder(s) hebben met een verslavingsproblematiek worden hier gescreend en een verkennend traject aangeboden. Indien dit onvoldoende is, en er meer zorg nodig is, worden ze doorverwezen naar de reguliere kinderteams van VAGGA-Belgiëlei. >> Van bij de aanmelding stellen we dat het ons streefdoel is om met jongeren en beide ouders samen te werken. We zoeken samen met de cliënt uit hoe dit te realiseren valt. Ook bij jongvolwassenen wiens leven nog intens verbonden is met dat van hun ouders, willen we hiernaar streven. >> Dit vereist heel wat samenwerking en een gezamenlijk theoretisch kader. Het systeemtheoretische helpt hierbij. Vaak worden zowel jongere als ouders gezien door een verschillende hulpverlener. Voor gezinstherapie is er meestal nog een andere therapeut die deze gesprekken doet. Net als de jeugdpsychiater. En ook de collega s die de oudergroep(en) begeleiden, kennen het gezin. Zo wordt een cliënt gedeeld door heel wat hulpverleners binnen het team waardoor we het traject en de zorg goed kunnen opvolgen. Dat is arbeidsintensief en veel van onze teamtijd gaat naar dit overleg. >> Bij elke cliënt, ongeacht de aanmeldingsproblematiek, zullen de risico- en beschermende factoren, de ontwikkelingstaken en al de levensgebieden nagegaan worden.

68 Activiteitenverslag Categoriaal In het gesprek met de ouders worden de volgende zaken nagegaan: problemen, druggebruik (aandacht en bevragen van signalen), delinquent gedrag, psychiatrische symptomen, ontwikkelingsverloop, en voor- en familiegeschiedenis. >> We verkennen samen met de cliënt de functie en de invloed van het gebruik op de verschillende levensdomeinen (gezondheid, school, relatie, ) en kijken samen of we (behandel)doelen kunnen stellen en welke thema s we voorrang zullen geven. Motiverende gespreksvoering (Miller) is de basis en de therapeut dient zich aan te sluiten bij het stadium van motivatie. Voorts is kennis van de ontwikkelingspsychologie (nagaan ontwikkelingstaken), gedragstherapie en het transtheoretisch model van gedragsverandering (Prochaska & DiClemente) noodzakelijk. a) Vroeginterventie project Stad Antwerpen VROEGINTERVENTIE VAN T STAD >> Aanmeldingen. In 2015 werden in totaal 183 jongeren aangemeld, waarvan er 154 effectief zijn ingestroomd binnen onze werking vroeginterventie / Therapie-Advies. Procentueel gezien zijn er 40% minder aanmeldingen in vergelijking met 2014 (311 aanmeldingen), maar zien we wel een stijging in het aantal opgestarte begeleidingen (84% in 2015 tegenover 68% in 2014). >> Een structureel aanbod groepssessies voor jonge gebruikers. Structureel worden er 4 groepstrajecten per jaar georganiseerd. De data voor dit traject staan vaak al lang op voorhand gepland, waardoor er steeds voldoende geschikte kandidaten gevonden worden. Wanneer we merken dat er een bepaalde periode meer vraag is naar het groepstraject plannen we een extra traject. In het verleden merkten we dat een aantal specifieke doelgroepen moeilijk aansluiting vonden in het groepsaanbod. Door een groepsaanbod op locatie te organiseren, voor deze specifieke doelgroepen, merken we dat we zo meer aansluitend kunnen werken. >> Sensibiliseren van ons aanbod. In het jaarverslag van 2014 werden voor 2015 enkele aanbevelingen geformuleerd. We zijn hoofdzakelijk vertrokken vanuit het idee dat we de bestaande werking moeten bestendigen. Hiervoor verwijzen we voornamelijk naar de zorg op maat, het structurele groepsaanbod, en bestaande samenwerkingen met belangrijke verwijzers/ partners. Voornamelijk voor dit laatste thema blijft de samenwerking met preventie van cruciaal belang. We merken dat dit een thema is waar we ook in de komende jaren op moeten blijven inzetten. >> Specifiek cliëntprofiel. We blijven streven naar een zorgtraject op maat van individuele noden. Het blijven in vraag stellen van ons aanbod en het in kaart brengen van singuliere noden en tendensen lijkt cruciaal om in te spelen op deze specifieke noden. Een samenwerking met bijzondere jeugdzorg en de dienst begeleide minderjarigen van het OCMW resulteerde reeds in een groepsaanbod op maat. Daarnaast worden ook de methodieken herbekeken om zo voldoende te kunnen aansluiten op de leefwereld van jongeren. We hopen dit verder te ontwikkelen in >> Het scholenproject. In 2015 hebben we verder ook de eerste stappen gezet naar de intensieve samenwerking met 3 Antwerpse scholen. In een eerste fase hebben we voornamelijk deelgenomen aan de werkgroepen, kennis gemaakt, ons aanbod voorgesteld en samenwerkingsafspraken opgemaakt. Deze afspraken werden specifiek per school opgemaakt en kennen andere prioriteiten, afhankelijk van de noden van de school. Het uitbouwen en evalueren van de intensieve samenwerking met de 3 Antwerpse scholen zal in 2016 tot de voornaamste taken horen, waarbij een belangrijke vraag zal zijn of de

69 Activiteitenverslag Categoriaal tijdsinvestering de verwachte output oplevert. Gezien het tijdsintensieve karakter van dit project zal onze focus voornamelijk hierop liggen. >> Plug Inn. De samenwerking met het project Plug-Inn zal in 2016 vooral worden herbekeken in functie van inzet van capaciteit. De betrokkenheid vanuit CGG VAGGA en het project Vroeginterventie zal behouden blijven. b) Forensische werking JONGEREN DIE IN AANRAKING KOMEN MET JUSTITIE >> Er wordt indicatiestelling en ambulante behandeling aangeboden aan jongeren met een GGZproblematiek die omwille van ernstig grensoverschrijdend gedrag naar andere personen in aanraking zijn gekomen met justitie. >> Deze hulpverleners werken nauw samen met het Ado-team van de Afdeling Jeugdzorg. >> Na de aanmelding, die steeds ondersteund dient te worden door een dienst verbonden aan de Jeugdrechtbank, wordt in een eerste gesprek samen met de jongere, zijn systeem en de consulent van de Sociale Dienst Jeugdrechtbank besproken of indicatiestelling binnen onze werking zinvol en gewenst is. >> Vervolgens wordt tijdens de indicatiestelling, die doorgaans 8 weken in beslag neemt, verder onderzocht of en welke GGZ-problematiek aanwezig is en hoe deze in verband staat met de gepleegde feiten. Hierbij wordt beroep gedaan op individuele gesprekken, een kinderpsychiatrisch consult, gesprekken met de context, en het gebruik van screeningsinstrumenten en psychodiagnostisch onderzoek. Dit leidt tot een voorstel van behandelplan met zorg op maat, waarbij aandacht wordt besteed aan inhoud, vorm en intensiteit van behandeling. >> Indien besloten wordt om een zorgtraject op te starten, zal hierbij het resultaat van de indicatiestelling richtinggevend zijn voor de specifieke inhoud en vorm. Hierbij kan zowel sprake zijn van individuele psychotherapie, gezinsgesprekken, en/of ondersteuning van de context.

70 Activiteitenverslag Categoriaal c) Aanbod ouders ONDERSTEUNING AAN OUDERS MET DRUGGEBRUIKENDE KINDEREN >> VAGGA verslavingszorg biedt, mede dankzij de middelen van SVPP, al vele jaren een aanbod aan ouders van druggebruikende kinderen. De middelen (ongeveer 1 VTE) zijn ingebed in het Jongerenen Jongvolwassenenteam. >> In het project wordt individueel en in groep gewerkt met jonge druggebruikers en hun ouders om de escalatie van mogelijke gezinsproblemen te voorkomen en problematisch gebruik van jongeren te behandelen. VAGGA wil bijdragen aan het verantwoord leren omgaan met drugs en druggebruik via het aanbod van psycho-educatieve vorming rond dit thema. Bovendien wordt in dit kader actief samengewerkt met en doorverwezen naar andere relevante diensten. Het is niet noodzakelijk dat de jongeren waarvan we de ouders begeleiden ook in begeleiding zijn of komen. Aanbod ouders in cijfers: >> Het opzetten en leiden van oudergroepen (werken rond zelfinzicht, bewustwording en / of actieve verandering). Startgroep (een gesloten groep voor ouders van tieners en begin twintigers): 4 groepen van 5 sessies met gemiddeld 9 deelnemers per groep. Er werden 2 vervolggroepen georganiseerd met telkens 10 deelnemers. Groep 30+ (voor ouders met kinderen ouder dan 30 jaar): 25 sessies met gemiddeld 8 deelnemers per sessie. >> Het aanbieden van behandelactiviteiten aan ouders van druggebruikende jongeren: Oudertherapie: 259 activiteiten. Gezinstherapie: 38 activiteiten. Partnertherapie: 45 activiteiten. d) Cliëntenoverleg jongeren / problematisch middelen-gebruik CONTINUE EN GEPASTE ZORG VOOR JONGEREN MET ALCOHOL- EN/OF ANDERE DRUGPROBLEMEN >> Het overleg jongeren met een middelenprobleem is een samenwerkingsverband in de regio Antwerpen tussen ADIC, Plug-Inn, UCKJA en het Agentschap Jongerenwelzijn en CGG VAGGA. >> Het overleg werd in 2007 opgestart in het kader van de therapeutische projecten in de GG. Eind maart 2012 liepen de therapeutische projecten af. Sinds april 2012 gaan de partners op eigen kracht met dit initiatief verder. Plug-Inn sloot eind 2014 als nieuwe partner bij het overleg aan, het Dagcentrum De Sleutel koos er voor om vanaf 2015 niet langer aan het overleg deel te nemen. >> Het cliëntenoverleg functioneert als een intervisieplatform waar hulpverleners van de genoemde organisaties concrete situaties van jongeren, in de leeftijdscategorie 12 t.e.m. 20 jaar, met afhankelijkheids- en psychische problemen bespreken en opvolgen. De partners gaan in het overleg op zoek naar oplossingen voor specifieke vragen m.b.t. de begeleiding en behandeling, geven elkaar feedback bij het traject van de cliënt en maken afspraken over verwijzingen of samenwerking binnen een traject. Op die manier streven we naar continue en gepaste zorg voor de cliënt. >> Sinds de aanvang van het overleg in 2007 werden ruim 110 cliënten besproken. In de loop van 2015 werden een tiental nieuwe cliënten aangemeld. Bij aanvang van elk overleg wordt kort de situatie van op vorig overleg besproken cliënten opgevolgd. Het overleg kwam in 2015 drie keer samen. >> De partners uit de drughulpverlening leveren ook expertise aan bij vragen van de (intersectorale) netwerktafels binnen Integrale Jeugdhulp. In 2015 werd zeven keer op hun expertise beroep gedaan.

71 Activiteitenverslag Categoriaal Verslavingszorg Volwassen en Ouderen EEN GOED UITGEWERKT THERAPEUTISCH PROCES >> Het verslavingsteam volwassenen en ouderen is een team dat zicht richt tot volwassenen met een verslavingsprobleem en/of een comorbide psychisch probleem of stoornis. Het zorgteam is multidisciplinair samengesteld. Het bestaat uit zeven psychologen, een maatschappelijk werkster en een assistent psychiater. Sinds 2015 richt het team zich tot volwassenen vanaf 35 jaar. >> Gebruikers (van alcohol, medicatie, cannabis, speed, cocaïne en andere illegale middelen) en ex gebruikers, alsook gokkers en mensen die de computer compulsief gebruiken kunnen bij ons terecht. Ons hulpverleningsaanbod gericht aan druggebruikers is afhankelijk van de mate van het functioneren van de cliënt en van de nood aan intensiteit van zorg. Heroïne- of methadongebruikers verwijzen we steeds door naar partners in de drughulpverlening. Ook belangrijke derden, zoals ouders van gebruikende kinderen, partners of andere familieleden kunnen bij ons zorg krijgen die gelinkt is aan het gebruik. >> De hulpverleners zoeken samen met de cliënt naar de functie van het gebruik en de invloed hiervan op verschillende levensdomeinen zoals werk, relatie, gezondheid,... Vervolgens kijken we welke veranderingen er nodig zijn en hoe we hieraan kunnen werken. Concreet kan het zorgtraject opgedeeld worden in een aanmeldingsfase, indicatiestelling en behandeling. De aanmelding gebeurt bij voorkeur via verwijzing door een andere hulpverlener, via justitie of op eigen initiatief. Sinds 2015 krijgt een cliënt meteen een afspraak voor een oriënteringsgesprek, waarbij de screening, dat wil zeggen het nagaan of ons zorgaanbod aangewezen is, meteen face to face gebeurt. Tijdens de indicatiestelling inventariseren we de verschillende levensdomeinen en probleemgebieden. Daarnaast maken we een inschatting van de ernst van de klachten en van de hulpvraag. De nieuwe cliënt wordt op onze wekelijkse vergadering besproken en er wordt samen met de cliënt een behandelplan op maat uitgewerkt. >> We werken nauw samen met partners in de ambulante en residentiële psychiatrische hulpverlening en verwijzen cliënten door indien aangewezen. Ook huisartsen of andere hulpverleners die betrokken zijn bij de zorg aan de cliënt trachten we reeds van bij de indicatiestelling op de hoogte te stellen van het gestart zorgtraject in CGG VAGGA. >> De behandeling kan individueel en/of in groep plaatsvinden. Het individuele aanbod kan bestaan uit psychodiagnostiek, psychotherapeutische gesprekstherapie, psychiatrische opvolging en/of psychosociale begeleiding. Ons groepsaanbod richt zich tot vier doelgroepen. De vrouwengroep richt zich tot vrouwen die kampen met problematisch gebruik van alcohol, medicatie of illegale producten. De nazorggroep richt zich tot volwassenen die na een opname willen werken rond hervalpreventie. Daarnaast hebben we een oudergroep dat zich richt tot ouders van volwassen kinderen (vanaf +/- 25 jaar) met een verslavingsprobleem. Tenslotte bestaat er sinds 2015 een nieuw groepsaanbod dat zich focust op Acceptance & Commitment Therapie (ACT). Tijdens deze therapievorm leren mensen om minder te vechten tegen hun gevoelens en gedachten, meer contact te krijgen met het hier en nu en met de eigen waarden. Het is gericht tot volwassenen met een verslavings- en/of agressieprobleem. Deze groepen worden begeleid door psychologen uit onder andere het verslavingsteam volwassenen en ouderen. >> In 2016 zal er eveneens een groepsaanbod uitgewerkt worden dat zich richt tot gebruikers die specifiek aan hun verslavingsprobleem willen werken. Daarnaast is er in 2016 een nieuw project vanuit de verslavingszorg van start gegaan, in samenwerking met de provincie Antwerpen. Het gaat hierbij om een eerstelijnspsychologische functie in twee wijkgezondheidscentra te Antwerpen. Het takenpakket bestaat onder andere uit kortdurende begeleidingen, gerichte doorverwijzingen alsook intensieve samenwerking met hulpverleners en artsen uit de eerstelijnszorg en met het preventieteam van CGG VAGGA.

72 Activiteitenverslag Categoriaal a) Samenwerkingsverband VAGGA De Sleutel VAGGA EN DE SLEUTEL WERKEN SAMEN >> Om de al bestaande samenwerking tussen VAGGA en De Sleutel (sociale werkplaats en dagcentrum) te versterken, werd in oktober 2009 een liaisonfunctie opgestart. Deze functie wordt sinds augustus 2011 ingevuld. De betrokken medewerker werkt voor VAGGA en wordt deels vrijgesteld om volgende doelstellingen te realiseren: Vergroten van wederzijdse kennis- en informatie-uitwisseling. Optimaliseren van Screening & Oriëntering. Faciliteren van doorverwijzingen tussen de betrokken organisaties. Dit alles met het oog op een betere zorgcontinuïteit in de verschillende fasen van het hulpverleningsproces. >> Door het inrichten van een activerende werkvloer kunnen mensen met een verslaving aan illegale middelen vanuit VAGGA, het dagcentrum of andere organisaties, ondersteund worden in de zoektocht naar werk en in het ontwikkelen van werkgerelateerde competenties. Daarnaast kunnen mensen die in de sociale werkplaats werken, vlot naar het dagcentrum en VAGGA geleid worden indien een verslavingsprobleem of psychische of psychiatrische problemen het werken in de weg staan. >> Om dit laatste doel te kunnen halen, is er een deelname van de liaisonmedewerker aan de teamvergadering van het verslavingsteam in VAGGA en het indicatiestellingsteam van de sociale werkplaats. Daarnaast neemt de liaisonmedewerker ook sporadisch en indien nodig psychodiagnostische testen af om een meer accurate inschatting te kunnen maken van de cognitieve mogelijkheden van de cliënt betreffende tewerkstelling. Tevens zijn er procedures uitgewerkt om doorverwijzingen tussen de organisaties vlotter te laten verlopen. >> In het verleden was er op regelmatige basis overleg tussen de partners om de inhoudelijke werking te evalueren en indien nodig bij te sturen. Aangezien de samenwerking tussen de sociale werkplaats en het dagcentrum van De Sleutel herbekeken wordt, zal er in de loop van 2016 een overleg plaatsvinden tussen de verschillende partners om de liaisonfunctie optimaal te kunnen inzetten Verslavingspreventie KWALITEITSVOL OMGAAN MET MIDDELEN & -GERELATEERDE PROBLEMEN >> Het preventieteam ondersteunt organisaties en lokale besturen in het zo goed mogelijk omgaan met de thema s: tabak, alcohol en andere drugs, gamen en compulsief internetgebruik en gokken. Het team werkt naar intermediairen binnen organisaties en werkt zo aan structurele en persoonsgerichte preventie. We delen het maatschappelijke veld op in verschillende sectoren: arbeid, welzijn, gezondheid, overheid, onderwijs, vrije tijd en cultuur en politie en justitie. Elk van de preventiewerkers heeft expertise in een of meerdere sectoren en vragen van organisaties worden in principe op deze basis verdeeld tussen de medewerkers. Sporadisch gebeuren er ook activiteiten naar de algemene bevolking. >> Het preventieteam werkt voornamelijk vraaggestuurd al schuiven we zelf regelmatig een aantal prioritaire sectoren, thema s of doelgroepen naar voren. >> Specifiek voor 2015: - Uitgaansleven: Het Breakline project fuseerde met Vitalsounds tot een nieuw Vlaams peer support project, Safe n Sound. Safe n Sound staat voor selectieve en geïndiceerde preventie en risicobeperking in het uitgaansleven. Met een infostand bemand door vrijwilligers geven zij info en advies rond het gebruik van alcohol en andere drugs, veilig vrijen en gehoorbescherming.

73 Activiteitenverslag Categoriaal Hiernaast ondersteunde ons team de implementatie van Quality Nights in de reeds bestaande maar ook enkele nieuwe clubs en events in Antwerpen. - In het werken met intermediairen in de sector welzijn wordt het werken op maat van elke organisatie extra gewaardeerd. Het vraagt flexibiliteit om te schakelen tussen consult, vorming en coaching. Dit drempelverlagend werken vraagt een goede samenwerking met interne hulpverleners voor een vlotte instroming van moeilijk bereikbare doelgroepen. - Sector Onderwijs: In samenwerking met het team vroeginterventie bieden we intensieve ondersteuning aan drie secundaire scholen bij de uitwerking van een tabak-, alcohol- en drugbeleid, bij de deskundigheidsbevordering van het schoolpersoneel en bij de vroeghulp aan leerlingen. - Het preventieteam werkt nauw samen met het jongerenteam bij het begeleiden van de oudergroepen. Samen met de ouderbegeleider begeleiden we vier psycho-educatieve oudergroepen per jaar. - p vraag van de stad ntwerpen hebben we meegewerkt aan de lokale monitor. Dit is een evaluatieonderzoek naar het verkoopgedrag van alcohol in de horeca en winkels aan 16-jarigen (bier) en 18-jarigen (sterke dranken) Forensische werking a) Geïnterneerden Zorgcircuit MIN ZORG VOOR GEÏNTERNEERDEN >> In 2015 werden door VAGGA 127 geïnterneerden behandeld (waarvan 64 in de gevangenis). >> In 2007 heeft de federale overheid een meerjarenplan ontwikkeld inzake de uitbouw van een zorgtraject voor forensisch psychiatrisch patiënten. Via dit plan wil men de uitstroom van geïnterneerden uit de gevangenissen mogelijk maken door een vlotte in- en doorstroom in de geestelijke gezondheidszorg. Hiervoor dienen zorgcircuits en netwerken uitgebouwd te worden voor mensen met een interneringsstatuut teneinde ze de optimale zorg te kunnen bieden binnen de filosofie van vermaatschappelijking van zorg (Art.107). In 2014 heeft de federale overheid Volksgezondheid per Hof van Beroep verbeterprojecten goedgekeurd die inzetten op extra zorg voor geïnterneerden. >> GG V GG participeert aan het verbeterproject: Van residentiële naar ambulante doorstroom voor geïnterneerde personen in het arrondissement Antwerpen. Dit in een samenwerkingsverband met het OPZ Rekem, PVT en Beschut Wonen MIN. CGG VAGGA voorziet hierin de gespecialiseerde forensische nazorg en psychologische expertise zodat de doorstroom van residentiële naar ambulante zorg mogelijk wordt. >> Doel van het project is dat we vanuit CGG VAGGA proberen de resocialisatie van personen met een interneringsstatuut in het arrondissement Antwerpen te bevorderen. Verwijzers kunnen zowel vanuit justitie als vanuit gezondheidssectoren afkomstig zijn. Psychiatrische ziekenhuizen, begeleid wonen, FPVT s en andere hulpverleners kunnen geïnterneerden aanmelden die woonachtig zijn (of zullen zijn) in het arrondissement Antwerpen en waarbij ambulante behandeling of (forensische) nazorg aangewezen is.

74 Activiteitenverslag Categoriaal >> Doelgroep van het project zijn alle personen met een interneringsstatuut VOP, ongeacht de problematiek of aard van de feiten, die ambulant behandelbaar zijn. >> Het aanbod van het project steunt op drie pijlers: De ambulante behandeling of forensische nazorg gebeurt voornamelijk door het FINIS team, welke multidisciplinair is samengesteld en multimethodisch werkt. Daarnaast willen we outreachend werken. Dit wil zeggen dat de ambulante behandeling reeds kan opgestart worden in een residentiële setting. Intakegesprekken kunnen daar plaatsvinden zodat betrokkene zich niet hoeft te verplaatsen. Indien nodig kan het aanbod zich verplaatsen naar de verblijfplaats van de cliënt. De psychotherapie kan daar plaatsvinden wanneer dit een meerwaarde voor de cliënt zou zijn. Een moeilijke situatie kan zo sneller worden aangepakt, een crisis vermeden. We trachten ook psychologische en criminologische expertise binnen te brengen in het team van de verwijzende instantie. innen het ircuit Min zullen er vanuit GG VAGGA twee criminologen aanwezig zijn op zorg-overleggen in FPVT Min, zodat zij mee kunnen nadenken over het traject van de cliënt en om eventueel een inschatting te maken van het risico op herval. De psychologische ondersteuning binnen ircuit min houdt in dat een psycholoog vanuit het FINIS team naar de begeleidingsplan besprekingen van Beschut Wonen Min gaat om daar haar expertise in te brengen. b) Basta! BEHANDELING VOOR AGRESSIEF GEDRAG >> Basta! biedt behandeling aan volwassenen die agressief interpersoonlijk gedrag hebben gesteld met als doel herhaling van het grensoverschrijdend gedrag te voorkomen (hervalpreventie). >> Het aanbod bestaat uit een individuele behandeling. Dit individueel aanbod gaat dieper in op de persoonlijke problemen en is van onbepaalde duur. Het agressief gedrag ontstaat namelijk vaak uit een complexe interactie tussen verschillende componenten. >> Dit jaar werd besloten het groepsaanbod te stoppen. Na evaluatie van de verhouding aantal groepsdeelnemers versus personeelsbezetting werd besloten dat de investering in het groepsaanbod te tijdsintensief was. Op deze manier kunnen we meer tijd vrijmaken voor individuele behandelingen, waar meer nuttig gebruik van wordt gemaakt. >> Tijdens het volledige psychotherapeutische proces wordt er onder andere gewerkt rond verantwoordelijkheid opnemen voor de feiten, de context en achtergrondfactoren waarbinnen het gedrag tot stand komt en/of wordt gehouden, en de gevolgen ervan voor het slachtoffer en zichzelf. >> Het project omvat een samenwerkingsverband tussen de Stad Antwerpen en VAGGA. Dit project is per 1 juli 2011 gestart en omvat 2 VTE. >> 2015 in cijfers: 180 aanmeldingen en 161 individuele behandelingen opgestart. >> De behandeling kan zowel vrijwillig als binnen een verplicht kader opgestart worden.

75 Activiteitenverslag Categoriaal c) Time-Out AGRESSIEBEHEERSING VOOR PLEGERS VAN PARTNERGEWELD >> Time-Out werd ontwikkeld om een gepast antwoord te bieden aan de problematiek van partnergeweld. De behandeling kan plaatsvinden onder de vorm van een groepstraining en/of individuele behandeling en heeft als doel herhaling van het gedrag te voorkomen. Er wordt gewerkt op het niveau van het agressief gedrag op zich en op de context en achtergrondfactoren waarbinnen dit gedrag tot stand komt en/of wordt gehouden. Daarnaast beschikt het team nog over een complementair aanbod van informatieve partnergesprekken en koppeltherapie en werkt het nauw samen met VAGGA Jeugd in het kader van de groepstherapie inderen getuige van intrafamiliaal geweld. De behandeling kan zowel vrijwillig als binnen een verplicht kader opgestart worden. >> De partners van de cliënten worden betrokken door middel van een informatief gesprek. Hierbij wordt de Time-Out procedure uiteengezet, een heteroanamnese gedaan en een detectie van de zorgbehoeften van deze partner, alsook van de kinderen. Een gerichte doorverwijzing kan hieruit voortvloeien. Er wordt bijvoorbeeld nauw samengewerkt met VAGGA Jeugdzorg, het kinderproject groepstherapie voor kinderen als getuige van intrafamiliaal geweld en groepstherapie voor de ouders. Deze samenwerking met V GG eugdzorg betekent een laagdrempelig aanbod voor het volledige gezinssysteem van het Time-Out cliënteel. >> Op een gelijkaardige manier is er een nauwe samenwerking met VAGGA-Verslavingszorg. Bijna de helft van de aangemelde plegers heeft namelijk een problematiek met middelengebruik. De ervaring van het team leert dat er vaak sprake is van multi-problem situaties in combinatie met psychische of psychiatrische stoornissen. Dit vereist een psychiatrische deskundigheid, die momenteel niet binnen het team wordt ingevuld. Een tijdelijke arts in opleiding heeft deze leemte dit jaar deels weten op te vullen. >> Onder aanvoering van de Provincie Antwerpen en de Stad Antwerpen draait het unieke pilootproject 3, li nt entrale rganisatie, waarbinnen de drie sectoren zorg/welzijn, politie/justitie en bestuur met elkaar worden verbonden. Deze diensten werken met elkaar samen rond concrete dossiers, zodat aan cliëntsystemen een integraal hulpaanbod kan worden geboden, waarover adequaat wordt geregisseerd. Time-Out, als vertegenwoordiger van CGG VAGGA, neemt deel aan de weegploeg -vergaderingen, waarbij er per cliëntsysteem een globaal interventieplan op strafrechtelijk, bestuurlijk en hulpverlenend niveau wordt opgesteld. Tijdens deze deelname houden de medewerkers van CGG VAGGA zich strikt aan het medisch beroepsgeheim. >> Het Time Out project omvat een samenwerkingsverband tussen het Provinciebestuur Antwerpen, de Stad Antwerpen en CGG VAGGA. In 2010 schroefde FOD Justitie het personeelsbestand terug van 1,5 naar 1 VTE. Er werd voor 2016 opnieuw een uitbreiding aangevraagd voor 1.5 VTE. De sociale maribel-subsidies voor 1 VTE bleven behouden. In 2011 werd het personeelbestand terug uitgebreid met een 0,5 VTE door de Stad Antwerpen. In totaal behelst het Time-out team nu 2,5 VTE personeel in cijfers: -aantal aanmeldingen: 201 -aantal instapgesprekken: 122 effectief op intake gekomen -aantal deelnemers aan de groep: 68 -aantal individuele lopende behandelingen: 152 -aantal koppeltherapieën: 7

76 Activiteitenverslag Categoriaal d) Strategisch Plan GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG IN DE GEVANGENIS VAN ANTWERPEN: TEAM STRATEGISCH PLAN >> Het STRAP-team van VAGGA heeft een hulpaanbod in de gevangenis van Antwerpen voor gedetineerden met ernstige psychische klachten. Elke behandeling is een behandeling op vrijwillige basis. Het behandelplan focust zich in de eerste plaats op de psychische klachten en niet noodzakelijk op (eventueel) gepleegde delicten. >> Bij vrijlating kan de cliënt contact opnemen met VAGGA voor een verdere oriëntering binnen de hulpverlening (brugfunctie). We vullen onze beschikbare uren zo in zodat we een maximale behandelcapaciteit garanderen conform de beschikbare middelen. >> In het Beleidsteam werd werk gemaakt van de vertaling van de Vlaamse Strategische Doelstellingen naar de realiteit van de Antwerpse Gevangenis met haar specifieke context als Arresthuis. Dit team probeert het aanbod van de verschillende diensten van de Vlaamse Gemeenschap, waaronder VAGGA, op elkaar af te stemmen. Dit zijn de doelstellingen voor : >> De samenwerking met de dienst Sport van de Rode Antraciet werd ook dit jaar verder gezet. Mensen met ernstige depressieve klachten krijgen een aangepast sportaanbod in een kleine groep. De samenwerking met het CAP, JWA, de PSD, VDAB, de Medische Dienst en het Zorgteam blijft goed. Alle diensten zijn op de hoogte van het aanbod van VAGGA en verwijzen op regelmatige basis gedetineerden door. Nieuw is het samenwerkingsverband dat gerealiseerd werd met het Directieteam van de Gevangenis inzake (dreigende) suïcide van gedetineerden. Ons team wordt onmiddellijk en rechtstreeks op de hoogte gebracht door de directie van de gevangenis. Eén of meerdere therapeuten geven onmiddellijke gevolg aan de melding en er wordt een snelle opvolging van de betrokken gedetineerde of/en andere betrokkenen (v.b. celgenoten die getuige waren van een poging) voorzien.