SR-Ontwerpdocument BomeninWater Veegtranche Datum Revisienummer - Revisiedatum - Status -

Transcriptie

1 Definitief ontwerp Stroomlijn perceel 5 - IJssel Zaaknummer: Kenmerk TECM-RAPP SR-Ontwerpdocument BomeninWater Veegtranche Datum Revisienummer - Revisiedatum - Status - Werkpakket WP Activiteit Bomen in Water Clusternummer(s) N.V.T Uiterwaard Meerdere Gemeente(n) Meerdere Naam Paraaf Datum Opgesteld Johnny Boers Vrijgegeven Sijtse Jan Roeters Akkoord Sijtse Jan Roeters Document historie Revisie Omschrijving Datum 1.0 Opstellen ontwerp

2 2 Inleiding 2.1 Aanleiding Dood hout hoort van nature thuis in de Nederlandse rivieren. Op en rond dit hout vinden diverse soorten insecten en vissen hun leefgebied. Daarom brengt Rijkswaterstaat, met een anker, dode bomen aan in onze rivieren. Met dit rivierhout verbeteren we de waterkwaliteit. Dood hout in het water vergroot de aquatische biodiversiteit. Dit blijkt uit verschillende onderzoeken en projecten in beken en (buitenlandse) rivieren (zie bijvoorbeeld de bijeenkomst dood hout van het STOWA Platform Beken en Rivieren). Van nature groeit er bos op de Nederlandse rivieroevers en vallen dode bomen vanzelf in de rivier. Door veranderingen in het landgebruik zijn de meeste bossen uit de uiterwaarden verdwenen. Tegenwoordig moeten veel bomen wijken vanwege hoogwaterveiligheid en wordt hout uit het water verwijderd omdat het de scheepvaart kan hinderen. Om toch dood hout in de rivier terug te krijgen met behoud van alle functies van de rivier, moet dit op een veilige en gecontroleerde manier gebeuren. 2.2 Van Pilot naar KRW-maatregel Rijkswaterstaat begon in 2014 met een pilot Rivierhout. Op verschillende plekken langs de Nederrijn-Lek werden dode bomen verankerd, met zware kettingen aan stalen balken. Op deze manier hebben de bomen wel ecologische meerwaarde maar spoelen ze niet weg bij hoogwater. De monitoringsresultaten laten zien dat het onderwaterleven rond de bomen soortenrijker is en meer inheemse soorten herbergt dan de veel toegepaste oevers met stenen kribben. De bomen bieden groeisubstraat, een schuil- en opgroeiplek en voedsel voor allerlei soorten vis en macrofauna,waarvan sommige zeldzaam zijn geworden langs de Nederlandse rivieren. Inmiddels is Rivierhout één van de maatregelen van de KRW (Kaderrichtlijn Water). Het is de bedoeling dat in de komende jaren zo n 100 bomen geplaatst worden per riviertak (Waal, IJssel en Nederrijn-Lek), in kribvakken en in nevengeulen. Dit ontwerpdocument betreft 42 van deze 100 bomen. 3 Beschrijving werkzaamheden (bron: Afwegingen bij het plaatsen van Rivierhout, RWS, 14 maart 2016) 3.1 Technische aspecten Voor de herintroductie van dood hout in de rivier bestaat geen blauwdruk. Elke situatie is weer anders. Toch zijn er wel richtlijnen te geven, aan de hand waarvan per casus de afweging is gemaakt voor de keuze van locatie, boomsoort en bevestigingswijze. De volgende aspecten spelen hierbij een rol: - ecologisch rendement (E) - duurzaamheid (D) - beschikbaarheid (B) - hoogwaterveiligheid (H) - scheepvaartveiligheid (S) - Onderhoud (O) - Kosten ( ). 3.2 Welke bomen zijn geschikt? De ene boomsoort is geschikter dan de andere, maar praktische haalbaarheid en kosten wegen ook. Het is niet nodig om tegen hoge kosten een specifieke boomsoort van ver weg te laten aanrukken als er in de buurt andere bomen beschikbaar zijn tegen veel lagere kosten. Los daarvan hebben de volgende bomen de voorkeur:

3 - Bomen met een ruwe schors. Hier kan macrofauna zich beter op hechten (E); - Hardhoutsoorten, omdat deze langer intact blijven (D); - Boomsoorten die in het Nederlandse rivierengebied van nature voorkomen, uit het oogpunt van natuurlijkheid (E); - Boomsoorten die niet gemakkelijk uitlopen omdat anders het risico bestaat dat de boom weer gaat uitgroeien. Dit is niet wenselijk i.v.m. opstuwing (H); Het kan grotendeels ondervangen worden door de boom voldoende onder water aan te brengen; - Bomen van enige omvang (diameter stam >0,4 m) omdat deze langer intact blijven en meer effect hebben op de bodemmorfologie (D, E); - Bomen met stam, takken en wortels. Dit levert de meest gevarieerde habitat. De takken geven de 3-dimensionale structuur onder water, die onder andere nodig is als schuilplaats voor jonge vis. De stam levert oppervlak met ruwe bast. De wortels geven weer andere variatie met holtes en uitstekende delen. Als bomen met wortels niet voorradig zijn kan dit element eventueel afvallen (B). Takken zijn wel altijd nodig. De kruin kan eventueel enigszins ingenomen worden voor transport, maar de dikke takken moeten er zo mogelijk aan blijven. (E); - Het meest in aanmerking komen (in volgorde van voorkeur): eik, els, iep, populier, es; - Gebruik bij voorkeur materiaal uit de buurt, dat beperkt de transportkosten. Als hout uit veiligheidsoverwegingen uit de uiterwaard verwijderd moete worden, kan het op deze manier opnieuw een functie krijgen. Dit kan een reden zijn om af te wijken van bovenstaande richtlijnen (B,D, ); 3.3 Locatie Rivierhout is van belang als aanhechtingsplaats voor macrofauna en als habitatstructuur voor vis. Daarnaast beïnvloedt het de morfologie van de bodem. De stroming onder de boom verandert, met aanzanding en erosie van de rivierbodem tot gevolg. Van deze variatie in bodemmorfologie profiteren weer andere soorten. Deze effecten zijn het sterkst in stromende beken en rivieren, daarom hebben locaties met stromend water de voorkeur boven stilstaand water. Bovendien zijn een aantal bijzondere macrofaunasoorten die op hout voorkomen (filteraars) gebonden aan stromend water. Desondanks kan dood hout ook in stilstaand of langzaam stromend water een meerwaarde hebben. Ook daar geldt immers dat het hout de habitatvariatie vergroot. De ecologische criteria zijn echter minder hard dan die voor veiligheid voor scheepvaart en hoogwater. Binnen die kaders hebben de volgende locaties en omstandigheden de voorkeur: - Locatie met stromend water (E); - Boom niet verder in de vaarweg dan de kribvoet en niet boven het kribtalud uit (figuur 2). Voor de veiligheid rekening houden met uitzakken en onnauwkeurigheid; - De oriëntering van de bomen moet per geval bepaald worden. Ecologisch is een oriëntering dwars of schuin op de stroomrichting gunstig omdat hiermee de morfologische effecten op de bodem het grootst zijn. Rivierkundig gezien is een ligging parallel aan de stroomrichting gunstiger omdat zo de stroming het minst belemmerd wordt. Aandachtspunt is dat de stroomrichting bij hoge afvoer, als de uiterwaarden meestromen (MHW), anders kan zijn dan bij lage afvoer als de rivier alleen in het zomerbed stroomt. Bij ligging in de stroomschaduw van een krib komt het minder nauw dan bij ligging in de stromende delen van de rivier en kan de boom ook onder een rechte hoek met de oeverlijn liggen (figuur 1); - Takken richting stroomafwaarts, dan breken ze minder snel af (E,O); - Ligging buiten de vaargeul (S); - De totale hoogte van boom boven eventuele ballastelementen moet voldoende klein blijven om goed te kunnen passen binnen de rivierkundige ruimte (figuur 2). - Stam onder water, maar niet dieper dan 2 m i.v.m. lichtdoordringing die nodig is voor de ontwikkeling van benthische algen op het hout (E,D); - Takken die geen gevaar voor de scheepvaart opleveren mogen wel boven water uit steken. Dit is gunstig voor de zichtbaarheid (S, O) en het uitsluipen en landen van insecten op de takken. (E); - Het heeft de voorkeur enkele bomen als een cluster bij elkaar te leggen in plaats van een reeks bomen ver van elkaar. Er ontstaat dan een robuustere eenheid voor natuur die ook sneller leidt tot variatie in substraat en stroming (E, D).

4 Figuur 1: Principeschets dood hout achter de vooroever nabij de krib. De boom ligt in de stroomschaduw van de krib. Figuur 2: Dwarsdoorsnede door een kribvak (groene lijn), net achter de krib (zwarte lijn). Voor het plaatsen in het kribvak moet de boom vanuit scheepvaartveiligheid ofwel ver genoeg achter de normaallijn blijven (0), ofwel diep genoeg in de erosiekuil. 3.4 Transport Omdat relatief grote bomen nodig zijn met de takken, moet het transport van de bomen goed voorbereid worden. Een boom van ruim tien meter met een stamdiameter van meer dan 40 cm, met kluit, weegt tussen de twee en drie ton. Dit kan betekenen dat het transport moet plaatsvinden met een vrachtwagen voor bijzonder transport (figuur 3). Bij het vervoer naar de rivierlocatie is ter plaatse een geschikte laad-losplaats nodig. Vervolgens kan het vervoer naar de rivierlocatie over water per kraanschip gebeuren of door de uiterwaard met een rupskraan. In de pilot is hiervoor een 24 tons rupskraan gebruikt met een reikwijdte van 6,5 meter. In het geval van een drassige oever kan het gebruik van rijplaten nodig zijn. Het heeft de voorkeur om bomen uit de directe omgeving te gebruiken, bijvoorbeeld als bomen door een project als Stroomlijn beschikbaar komen. Dit reduceert ook de kosten van het vervoer. 3.5 Bevestiging Omdat de Nederlandse rivieren druk bevaren worden en er kunstwerken als stuwen, sluizen en bruggen aanwezig zijn, is het belangrijk dat het dode hout niet op drift gaat bij hoogwater of dat er geen takken afbreken die schepen of kunstwerken kunnen beschadigen. Daarom moeten de bomen in de rivier goed verankerd worden. Hoe dichter de boom bij de vaargeul

5 ligt, des te strenger zijn de eisen aan de verankering. Een boom in een nevengeul levert immers minder risico s op dan een boom in een onbeschermd kribvak op een bevaarbaar riviertraject. Afhankelijk van de eigenschappen van de locatie moet de meest geschikte bevestigingsmethode ontworpen worden. In de pilot dood hout zijn tot nu toe drie bevestigingsmethoden uitgetest. Hierbij is steeds gekozen voor overdimensionering van de benodigde trekkracht voor balken, schakels en kettingen: er is uitgegaan van een kracht van 10 ton, terwijl 5 ton naar verwachting voldoende is. Hoewel de methoden alledrie geschikt zijn bevonden, gaat de voorkeur uit naar de eerste twee waarbij de bomen met kettingen aan stalen balken zijn bevestigd. Het is namelijk niet wenselijk om voor het aanbrengen van natuurlijk substraat (boom) tegelijk kunstmatig substraat (beton) te introduceren. De methode is hier toegepast om te kunnen testen wat het effect van bomen in de diepe erosiekuilen is, waar de stroomsnelheden naar verwachting hoger zijn. Waterschap Vallei en Veluwe heeft recent bomen in nieuwe nevengeulen langs de IJssel laten aanbrengen, waar helemaal geen verankering bij nodig was vanwege het beperkte risico op drift. In dit geval wordt bij NGE-verdachte gebieden gekozen te werken met bevestiging aan betonnen platen. Bij de overige locaties wordt gewerkt met stalen balken. Methode 1) Bomen tussen H-profielen, verankerd met kettingen; - Materiaal: stalen balken (HE 160A) van voldoende lengte (in de pilot: 6 m, onbehandeld); - Intrillen met behulp van een trilblok aan de rupskraan (figuur 4); - Voldoende diep in de bodem aanbrengen: 2/3 in de bodem, 1/3 in het water (houd rekening met evt. bodemerosie), tot 50 cm onder de waterlijn; - Op locaties dicht bij de vaarweg of met veel stroming: 4 balken, op veiligere locaties (b.v. strang) zijn 2 balken voldoende; - Door de boom worden twee stalen pennen diameter 2,8 cm geboord, die met schakels aan kettingen worden bevestigd en de ketting weer aan de stalen balken zodat de bomen niet kunnen wegdrijven (figuur 5); - Als er enig risico is op aanvaring, dan geen stalen H-profielen gebruiken maar houten palen voor verankering (zie p.7). Foto 3: ter referentie: Intrillen van stalen balk in kribvak bij Everdingen Methode 2) Verzwaren met ballast Deze methode is geschikt als de rivierbodem niet met een rupskraan bereikbaar is, bijvoorbeeld als het te diep is. [NB: Diepe locaties zijn vanuit ecologisch oogpunt minder geschikt voor het plaatsen van bomen, omdat de lichtdoordringing hier onvoldoende is.] - In de pilot bij Wageningen zijn betonplaten gebruikt van 2 bij 3 meter en 28 cm dik. Het gewicht van deze plaat is +/- 3,9 ton; - Met een veiligheidsmarge van 1.5 varieert het betonvolume van de ballastelementen tussen 50 en 30% van het te stabiliseren houtvolume (afhankelijk van de houtsoort). Om de boom goed te stabiliseren moet dit volume over twee ballast-elementen verdeeld worden (figuur 7).

6 - De betonplaten en de bomen worden op een kraanschip naar de locatie gevaren; - De bomen zijn met kettingen bevestigd aan de betonplaten (bevestiging en trekkracht > 10 ton); - Door de betonplaat is een draadeind bevestigd met een borgmoer, aan de andere zijde zit een draaibaar hijsoog waar de ketting mee verbonden is; - De betonplaten hebben nog twee extra hijsogen voor het afzinken van de betonplaten met de boom (figuur 6); - Tijdens het afzinken een evenaar gebruiken om de boom in evenwicht te houden. - Een nauwkeurige plaatsing kan worden bereikt door met twee bevestigingspunten de stam in de richting van de beoogde ligging te manoeuvreren, boom en ballast alvast enkele meters in het water te laten zakken en zo mogelijk het bevestigingspunt boven het diepste deel als laatste los te laten. Figuur 4: Referentie: Hijsoog en schakel met ketting gebruikt bij de bomen bij Wageningen. En het laten afzinken van de bomen. 3.6 Veiligheid Belangrijk aandachtspunt bij het plaatsen van bomen in het water is de veiligheid voor scheepvaart en het voorkomen van opstuwing bij hoogwater. Scheepvaartveiligheid stelt dan ook in belangrijke mate de randvoorwaarden voor de wijze van verankering en de locatiekeuze. In toevoeging daarop kan bebording (verkeersteken) nodig zijn, in geval de bomen niet zichtbaar zijn boven water. Dit geldt ook voor locaties waar recreatievaart is. Het plaatsen van de bomen heeft in nauwe afstemming met het beheerdistrict en de nautisch adviseurs van Rijkswaterstaat plaatsgevonden. Zo is per geval bekeken worden welke locatie geschikt is en welke markeringen eventueel nodig zijn.

7 4 Toelichting per locatie 4.1 locatie 1 eigenaren ligging Werkzaamheden De Staat (Fin, RVOB) In een nevengeul op de rechteroever in of nabij Stokebrandsweerd Plaatsen van 12 bomen in water Het betreft hier een stuk van de IJssel waar een vooroever de hoofdgeul van de locatie scheidt waar de bomen in het water worden geplaatst. Het gebied is niet verdacht op niet gesproken explosieven. Derhalve vormt het werken met stalen H-profielen hier geen probleem. Mevr. M.E. VAN DITZHUIJZEN en dhr. W.J. DE WILDE zijn nog niet akkoord met betreding tbv de aanleg. Wij verwachten dat dit de komende zes maanden wel het geval zal zijn. De afspraak met mevr. Ditzhuizen staat gepland voor 1 februari Van dhr. De Wilde is nog geen definitieve terugkoppeling ontvangen. Akkoord van beide rechthebbenden is nodig om de locatie volledig te kunnen bereiken.

8

9

10 4.2 locatie 2a eigenaren ligging Werkzaamheden De Staat (Fin, RVOB) Op de rechteroever in of nabij Bronkhorster waarden Plaatsen van 4 bomen in water Het betreft hier een aantal kribvakken langs de rechteroever van de IJssel. Het gebied is niet verdacht op niet gesproken explosieven. Derhalve vormt het werken met stalen H-profielen hier geen probleem. Dhr. G.A.J. HUETINK is nog niet akkoord met betreding tbv de aanleg. Er is nog geen definitieve terugkoppeling ontvangen. Akkoord van deze rechthebbende is nodig om de locatie volledig te kunnen bereiken.

11

12 4.3 locatie 2b eigenaren ligging Werkzaamheden De Staat (Fin, RVOB) Op de rechteroever in of nabij Rijsselsche waarden en Middelwaard. Plaatsen van 4 bomen in water Het betreft hier een aantal kribvakken langs de rechteroever van de IJssel. Het gebied is niet verdacht op niet gesproken explosieven. Derhalve vormt het werken met stalen H-profielen hier geen probleem. Dhr. W.H.J. HAKVOORT heeft aangegeven niet akkoord te gaan met betreding via de op het ontwerp aangegeven rijroute. Er zijn geen alternatieven om over land de locatie te bereiken. In de visie van dhr. Hakvoort visie kunnen de bomen via het water worden geplaatst.

13

14 4.4 locatie 2c eigenaren ligging Werkzaamheden De Staat (Fin, RVOB) Op de rechteroever in of nabij Ravenswaarden Plaatsen van 5 bomen in water Het betreft hier een aantal kribvakken langs de rechteroever van de IJssel. Vanuit het historische vooronderzoek is gebleken dat de omgeving van de locatie verdacht is op niet gesprongen explosieven. Voorafgaand aan de werkzaamheden worden de locaties gedetecteerd en direct vrijgegeven. De detectie is dus bepalend voor de definitieve locaties waar de H-profielen geplaatst worden. Dhr. J.H.J. GROOT KOERKAMP is momenteel nog niet akkoord. Wij hebben nog geen definitieve terugkoppeling ontvangen. Dhr. D.J. SLIGMAN is niet akkoord met het betreden van zijn gronden tbv de uitvoering. Dit.i.v.m mogelijke schade aan het gewas. STAATSBOSBEHEER (district Veluwe-Achterhoek

15

16 4.5 locatie 3a eigenaren ligging Werkzaamheden Dhr. F.H. van Zoest In een plas op de linkeroever nabij de Marlerwaarden Plaatsen van 10 bomen in water Het betreft hier particuliere plas met open verbinding met de IJssel aan de linkeroever van de IJssel. Het gebied is niet verdacht op niet gesproken explosieven. Derhalve vormt het werken met stalen H-profielen hier geen probleem. Dhr. F.H. VAN ZOEST is momenteel nog niet akkoord met uitvoering van dit werk omdat een en ander nog vastgelegd moet worden met RWS. Wij verwachten dit de komende zes maanden, voor vergunningverlening, afgehandeld te hebben.

17

18 4.6 locatie 3b eigenaren ligging Werkzaamheden De Staat (Fin, RVOB) In een nevengeul nabij Vaalwaard Plaatsen van 7 bomen in water Het betreft hier een zijtak van de IJssel. Het gebied is niet verdacht op niet gesproken explosieven. Derhalve vormt het werken met stalen H-profielen hier geen probleem. De C.M. BARON BRANTSEN STICHTING is momenteel nog niet akkoord met betreding t.b.v. dit werk. Wij verwachten dit de komende zes maanden, voor vergunningverlening, afgehandeld te hebben.

19

20 5 Raakvlakken 5.1 Omgeving Uit de contacten met de omgeving is tot op heden niet gebleken dat er weerstand dan wel bezwaren zijn te verwachten. Bijzonderheden De omgevingsrisico s worden over het algemeen klein geacht. Risico s worden verder geminimaliseerd door actief via de website, nieuwsbrieven en waar nodig via persoonlijk contact de omgeving op de hoogte te stellen van de plannen. Per locatie is aangegeven of de rechthebbende over wiens grond de bomen getransporteerd dienen te worden akkoord is met de voorgestane betreding of niet Tijdelijke maatregelen Op de locaties is geen inzet van tijdelijke maatregelen nodig. 5.2 Niet gesprongen explosieven (NGE) 1 locaties waar bomen in water worden aangebracht zijn als verdacht aangemerkt wat betreft niet gesprongen explosieven. Dit is locatie 2C. Voorafgaand aan de werkzaamheden worden de locaties gedetecteerd en direct vrijgegeven. De detectie is dus bepalend voor de definitieve locaties waar de H-profielen geplaatst worden. 5.3 Kabels en leidingen Bij locatie 3C bevindt zich aan de noordkant een electrakabel die onder de IJssel doorloopt. Voor de uitvoering wordt er een Graafmelding gedaan en aan de hand van de locatie van de kabel worden de definitieve locaties van de bomen bepaald. 5.4 Ecologie Voor alle clusters binnen dit ontwerp geldt onderstaande betreft de nadere onderbouwing en de Kaderrichtlijn water. Vervolgens wordt per cluster beschreven wat van toepassing is voor de Wet natuurbescherming (Wnb). Algemeen Voor de nadere onderbouwing wordt verwezen naar de Toetsing Wet natuurbescherming - onderdeel soortenbescherming Stroomlijn IJssel Tranche 4 en de Passende beoordeling Stroomlijn IJssel Tranche 4. Kaderrichtlijn Water De maatregelen voorzien in dit ontwerp vinden plaats binnen de begrenzing van het KRW waterlichaam IJssel. De maatregelen hebben geen effect op de kwaliteitselementen vis en water- en oeverplanten, maar mogelijk wel op het kwaliteitselement macrofauna. Er is voor cluster geen mitigatie nodig voor macrofauna.

21 Broedvogels Alle broedende vogels zijn in Nederland beschermd. Werkzaamheden worden uitgevoerd buiten het broedseizoen van vogels (globaal half maart tot half juli). Enkele Natura 2000 soorten zoals kwartelkoning, porseleinhoen en ijsvogel kennen een lang broedseizoen. Deze soorten zijn tevens beschermd door de Wet natuurbescherming. Indien deze soorten aanwezig kunnen zijn en daarmee een langer broedseizoen geldt, dan staat dit in de volgende alinea toegelicht. Indien gewenst is dat werkzaamheden wel in het broedseizoen uitgevoerd moet worden, dient een ecoloog het gebied te beoordelen op de aanwezigheid van broedende vogels. De ecoloog bepaalt in deze welke werkzaamheden wel of niet binnen het broedseizoen uitgevoerd kunnen worden. Vissen In de wateren in het uiterwaardengebied van de IJssel komen de beschermde vissoorten bittervoorn en kleine modderkruiper voor. Het verspreidingsgebied strekt zich uit over de gehele IJssel en alle wateren (poelen, zandwinputten, sloten, strangen etc.). Binnen dit cluster komen dergelijke wateren voor. Voor de uitvoering van duurzaam beheermaatregelen die betrekking hebben op de land/waterzone (optrekken oevers etc.) worden maatregelen getroffen conform de gedragscode Flora- en faunawet van Rijkswaterstaat. Deze gedragscode is geldig tot de nieuwe gedragscode is goedgekeurd. Het werken conform de gedragscode betekent concreet dat de werkzaamheden buiten de meest kwetsbare periode van vissen (half april t/m juni) uitgevoerd. Tevens worden graafwerkzaamheden in een richting uitgevoerd, zodat vissen kunnen vluchten. Wet natuurbescherming - onderdeel soortenbescherming Voor de uitvoer van de werkzaamheden moet rekening gehouden worden met het broedseizoen (globaal half maart tot half juli). Wet natuurbescherming - onderdeel gebiedsbescherming De volgende beschermde soorten zijn binnen de invloedsfeer van de werkzaamheden aangetroffen: Locatie: 2b, 2c, 3a Soort: Kwartelkoning Toelichting: De locaties 2b, 2c en 3a liggen in of nabij leefgebied en/of kerngebied van de kwartelkoning. De werkzaamheden zorgen niet voor een permanent effect op het leefgebied van de kwartelkoning. Ze zijn echter wel verstorend als de aangrenzende percelen zijn ontwikkeld tot leefgebied van deze soort. In dat geval worden de werkzaamheden uitgevoerd buiten het broedseizoen van de kwartelkoning. Het broedseizoen kan tot eind september duren maar is afhankelijk van o.a. weersomstandigheden en maaibeheer. Een ecoloog zal aan de hand van het voorgaande aangeven wanneer de werkzaamheden worden uitgevoerd. Door de werkzaamheden buiten het broedseizoen uit te voeren worden effecten op de kwartelkoning uitgesloten. Locatie 2c Kerngebied: Droge boszomen Toelichting: Locatie 2c ligt in het kerngebied droge boszomen. Locaties met deze habitattypen worden ontzien waardoor effecten uitgesloten zijn. Locatie 2c Kerngebied: Droge graslanden

22 Toelichting: Locatie 2c ligt in het kerngebied droge graslanden. Locaties met deze habitattypen worden ontzien waardoor effecten uitgesloten zijn. Locatie: 2c Kerngebied: Meren met krabbenscheer Toelichting: Locatie 2c ligt in het kerngebied meren met krabbenscheer. In water dat is aangewezen als het habitattype H Meren met krabbenscheer en fonteinkruiden vinden echter geen werkzaamheden plaats waardoor effecten uitgesloten zijn. Gelet op het voorgaande is er geen sprake is van permanente effecten op soorten en/of habitattypen met instandhoudingsdoelen. Daarnaast worden de werkzaamheden uitgevoerd buiten het broedseizoen waardoor tijdelijke effecten ook uitgesloten kunnen worden. Omdat alle effecten uitgesloten kunnen worden is een vergunning Wet natuurbescherming niet noodzakelijk Vergunningen In onderstaande tabel is per locatie aangegeven met welke vergunningen rekening gehouden moet worden. Een X in de kolom Omgevingsvergunning geeft aan of er voor de betreffende locatie een vergunning bij een gemeente nodig is voor de activiteit 'werk of werkzaamheden uitvoeren' op grond van de regels uit de vigerende bestemmingsplannen. Een X in de kolom Waterwetvergunning geeft aan of er voor de betreffende locatie een vergunning bij het waterschap nodig is vanuit de Waterwet. Dit is het geval indien de locatie in een beschermde zone van een waterkering of watergang ligt. Vergunningplicht per locatie Bomen in water (Biw) Locatie Gemeente / waterschap Omgevingsvergunning Waterwetvergunning Biw 1 Zutphen / Waterschap Rijn en IJssel - - Biw 2A Bronckhorst / Waterschap Rijn en IJssel - - Biw 2B Lochem / Waterschap Rijn en IJssel - X Biw 2C Lochem / Waterschap Rijn en IJssel - - Biw 3A Heerde / Waterschap Vallei en Veluwe X - Biw 3B Doesburg / Waterschap Rijn en IJssel - - Daarnaast zijn er een aantal vergunningen (ontheffingen, etc.) die altijd gelden. De verschillende wetgevingen waar rekening mee gehouden moet worden en bijbehorende vergunningen (ontheffingen, etc.) zijn: Een projectplan in het kader van de Waterwet is altijd nodig voor het verrichten van werkzaamheden in eigen beheer (van Rijkswaterstaat). Vergunningen voor het uitvoeren van tijdelijke werkzaamheden, zoals het leggen van rijplaten naar de werklocatie toe, zijn niet in dit overzicht opgenomen.

23 5.5 Veiligheid Beweiding Als de werkzaamheden worden uitgevoerd wordt vee elders ingeschaard of wordt een tijdelijk raster geplaatst zodat er geen risico ontstaat dat vee binnen bereik van de werkzaamheden of de rijroute komt. Verkeersplan Materieel wordt via de weg op de dijk aan- en afgevoerd. Gezien de beperkte oppervlakte en hoogte van de begroeiing, zal de hoeveelheid vrijkomende materialen beperkt zijn. Hierdoor leidt dit niet tot grote stijging van de verkeersbelasting en wordt er geen verkeersplan opgesteld vanuit veiligheidsoogpunt. Personeel en veiligheid Voor de uitvoering van deze werkzaamheden zijn geen bijzondere vereisten aan uitvoeringswijze, materieel en personeel voor het verwijderen van de begroeiing Uitvoeringsaspecten vanuit het ontwerp In het werkplan uitvoering worden onderstaan de aspecten opgenomen en waar nodig nader uitgewerkt Uitvoeringsperiode Locatie 1: vanaf 15 juli tot 31 december 2017 Locatie 2a: vanaf 15 juli tot 31 december 2017 Locatie 2b: vanaf 1 oktober tot 31 december 2017 Locatie 2c: vanaf 1 oktober tot 31 december 2017 Locatie 3a: vanaf 1 oktober tot 31 december 2017 Locatie 3b: vanaf 15 juli tot 31 december Uitvoeringsaspecten Bij de uitvoering dient men rekening te houden met volgende aspecten: Tijdelijke werkzaamheden: Uitrasteren vee (indien nodig) Bereikbaarheid: Via de openbare weg en eigen terrein. Weg over de dijk is deels erg smal. Ecologische uitvoeringsvoorwaarden Werkzaamheden in het water (duurzaam beheermaatregelen) conform Gedragscode Floraen faunawet Rijkswaterstaat. Dit betekent buiten de meest kwetsbare periode van vissen (half april t/m juni). Tevens worden graafwerkzaamheden in één richting uitgevoerd. Voorafgaand aan de werkzaamheden wordt gecontroleerd of de aangrenzende graslanden geschikt zijn voor kwartelkoning (o.a. maaibeheer). Als dit het geval is wordt er buiten medio maart t/m september gewerkt, of nadat een ecoloog heeft vastgesteld dat geen verstoring optreedt, bijvoorbeeld doordat de percelen zijn gemaaid. In verband met (mogelijke) aanwezigheid van algemene broedvogels, wordt in principe niet gewerkt tussen medio maart en medio juli. In de periode van medio maart tot medio

24 juli wordt alleen gewerkt als een ecoloog het gebied heeft gecontroleerd op broedende vogels. De ecoloog bepaalt welke werkzaamheden wel of niet binnen deze periode uitgevoerd kunnen worden. Ecologische uitvoeringsbeperkingen Wet natuurbescherming - onderdeel soortenbescherming Voor de uitvoer van de werkzaamheden moet rekening gehouden worden met het broedseizoen (globaal half maart tot half juli). Wet natuurbescherming - onderdeel gebiedsbescherming De volgende beschermde soorten zijn binnen de invloedsfeer van de werkzaamheden aangetroffen: Locatie: 2b, 2c, 3a Soort: Kwartelkoning Toelichting: De locaties 2b, 2c en 3a liggen in of nabij leefgebied en/of kerngebied van de kwartelkoning. De werkzaamheden zorgen niet voor een permanent effect op het leefgebied van de kwartelkoning. Ze zijn echter wel verstorend als de aangrenzende percelen zijn ontwikkeld tot leefgebied van deze soort. In dat geval worden de werkzaamheden uitgevoerd buiten het broedseizoen van de kwartelkoning. Het broedseizoen kan tot eind september duren maar is afhankelijk van o.a. weersomstandigheden en maaibeheer. Een ecoloog zal aan de hand van het voorgaande aangeven wanneer de werkzaamheden worden uitgevoerd. Door de werkzaamheden buiten het broedseizoen uit te voeren worden effecten op de kwartelkoning uitgesloten. Locatie 2c Kerngebied: Droge boszomen Toelichting: Locatie 2c ligt in het kerngebied droge boszomen. Locaties met deze habitattypen worden ontzien waardoor effecten uitgesloten zijn. Locatie 2c Kerngebied: Droge graslanden Toelichting: Locatie 2c ligt in het kerngebied droge graslanden. Locaties met deze habitattypen worden ontzien waardoor effecten uitgesloten zijn. Locatie: 2c Kerngebied: Meren met krabbenscheer Toelichting: Locatie 2c ligt in het kerngebied meren met krabbenscheer. In water dat is aangewezen als het habitattype H Meren met krabbenscheer en fonteinkruiden vinden echter geen werkzaamheden plaats waardoor effecten uitgesloten zijn.

25 BIJLAGE 1: Logboek dhr. Van Zoest Logboek Gesprek heeft plaatsgevonden Bomen mogen in principe geplaatst worden. et op dat de drie bomen die behouden zijn, NIET gekapt mogen worden. Wilfred gevraagd om contractdocument aangaande het plaatsen van bomen in water op grondgebied van dhr. Van Zoest. kaart + legenda g d aan dhr. Van Zoest blijkens overleg met RWS, Wilfred Vruggink, dient jurist RWS gevraagd te worden of vestigen recht van opstal aan de orde is. Wilfred zal M. Tempelman contactgegevens toesturen. van Wilfred met contactgegevens dhr. Slendebroek (jurist RWS) en telefoon richting dhr. Slendebroek ihkv vestigen recht van opstal telefonisch overleg M. Tempelman - dhr. Van Zoest aangaande mogelijkheid vestigen recht van opstal. dhr. Van Zoest geeft aan niet mee te werken aan een recht van opstal. telefonisch overleg M. Tempelman - dhr. Slendebroek aangaande vestigen recht van opstal. dhr. Slendebroek geeft aan dat middels een schrijven van RWS e.e.a. vastgelegd kan worden. dhr. Slendebroek geeft aan donderdag een intern overleg te hebben aangaande dit onderwerp. Dhr. Slendebroek zal een terugkoppeling geven van betreffend gesprek.