VVSG #TREFDAGSOCIAAL. Sneller ingrijpen om problemen te voorkomen

Transcriptie

1 VVSG #TREFDAGSOCIAAL Sneller ingrijpen om problemen te voorkomen

2 Verloop workshop Inleiding Pro-actief handelen Vier boeiende lokale voorbeelden Reflectie door Samenlevingsopbouw Vlaanderen Vragen uit het publiek

3 Inleiding HIVA-onderzoek, Katrien Steenssens, Pro-actief handelen en onderbescherming, 2012 Probleem: te veel mensen ontvangen hun sociale rechten en diensten niet. Sociale onderbescherming vanuit drie benaderingen: 1. Financiële tegemoetkomingen 2. Gehele publieke aanbod van rechten en diensten 3. Realisatie van sociale grondrechten

4 Inleiding Antwoord: Proactief handelen 1. Strategie om de non-take-up van voordelen en diensten tegen te gaan 2. Heeft betrekking op hele systeem van rechten en diensten 3. Initiatief tot realiseren rechten en diensten verschuift naar de aanbiedende overheid of organisatie

5 Inleiding 4 boeiende lokale voorbeelden

6 ipad da s straffe koffie

7 Getuigenis: (watch the trailer)

8 Interventie In 10 wekelijkse ontmoetingen en daarna 9 maandelijkse bijeenkomsten aanleren hoe een ipad werkt beperkte groepen (5/6 deelnemers) ipad in bruikleen (gedurende 1 jaar) Begeleiding door 3 (LDE) ict-coaches

9 Doel (groep) kwetsbare ouderen (sociaal & financieel) verbinden met de buurt: met mensen (deel van lokale online community) en met (zorg & welzijns-) organisaties uit de buurt Zelfregie, zelfredzaamheid en zelfstandigheid vergroten

10 Drie buurten

11 Tools Cubigo Communicatieplatform. Een zeer gebruiksvriendelijke manier om met anderen in contact te komen en te blijven. Cubigo s platform en diensten zijn zeer gemakkelijk aan te leren en specifiek ontworpen voor nieuwe internetgebruikers Dagboek Handleiding ICT-vaardigheden test

12 Succesfactoren Pro-actieve rekrutering Netwerk van intermediaire organisaties ondersteunen de detectie kwetsbare senioren Focus op groepsdynamiek: tijdens de wekelijkse ontmoetingen focussen de coaches op de groepsdynamiek Vervoer naar de bijeenkomst Zo goed als geen kosten voor de deelnemers Lokalen ter beschikking voor de leersessies Medewerkers helpen deelnemers om ook WIFI te installeren thuis

13 Resultaten Versterken van kwetsbare ouderen 130 kwetsbare ouderen namen deel aan de sessie (in een van de 3 buurten) praktijken van nieuwe vriendengroepen => buurtparticipatie verhoogd digitaal contact laat toe om eenzaamheid te bestrijden, om elkaar vanop afstand te ondersteunen (beeldbellen naar deelnemer die in ziekenhuis ligt) praktijken van toeleiding naar dienstverlening (thuiszorg) en inbedding in nieuwe lokale habitat Versterking samenwerkingen met lokale welzijns- zorgorganisaties Netwerk van intermediaire (zorg)organisaties ondersteunen de detectie personen in kwetsbare positie en zorgen voor toeleiding project biedt een aanvulling op typisch aanbod van zorgprofessionals online klanten (patiënten, ) triggert om meer in te zetten op digitale dienstverlening

14 Risico s Zullen alle deelnemers de mogelijkheid hebben om zich een computer, ipad of internetverbinding aan te schaffen na afloop van het project? Zullen alle deelnemers ook na afloop van het project verder digitaal actief blijven. De sessies zijn arbeidsintensief ( sessies van 3 uur + vervoer naar de sessies. Hoe gaat de organisatie dit inbedden en levendig houden?

15 Partners 15

16 Sociale Gidsen 16

17 Vaststelling Bepaalde cliënten -kennen hun rechten niet (goed) -kennen de weg niet naar de dienstverlening -missen de vaardigheden en mogelijkheden om zelfstandig de nodige documenten en bewijzen te verzamelen die men nodig heeft om rechten te openen/behouden De caseload van maatschappelijk werkers laat niet toe om deze cliënten intensiever te ondersteunen en met hen mee op pad te gaan Gevolg: -vertraagt het hulpverleningstraject -rechten worden onvoldoende uitgeput 17

18 Mogelijk antwoord? In maart 2013 startte de Emancipatorische Werking van OCMW Gent met het pilootproject Sociale Gidsen = Inzetten van opgeleide vrijwilligers uit de doelgroep bij actiegerichte ondersteuning in het hulpverleningstraject van minder zelfredzame clïënten 18

19 Sociale Gidsen Zijn OCMW cliënten die een intensieve opleiding en stage hebben gevolgd om andere, minder zelfredzame, cliënten te ondersteunen in het bekomen en behouden van hun rechten Ondersteuning te geven aan de wijkwerkers in de begeleiding van hun cliënten Een eigen activeringstraject en vrijwilligerswerk uit te bouwen 19

20 Sociale Gidsen Zijn lotgenoten en kunnen hun kennis en ervaring met cliënten delen= je staat er niet alleen voor! Helpen cliënten afspraken te onthouden door mee te gaan naar een afspraak als die het moeilijk vinden om dit zelfstandig te doen om gebruik te maken van het openbaar vervoer De weg te vinden in de wirwar van diensten en hun administratie. zijn geen: Tolk Maatschappelijk werker 20

21 De opleiding van de sociaal gids In samenwerking met Centrum voor Basiseducatie (Leerpunt) In groep, modulair, vanaf september tot en met juni Het lesmateriaal van de sociaal gidsen werd op maat ontwikkeld Bijkomende vorming en intervisie Individuele coaching door groepsbegeleider 21

22 Win-Win Voor de cliënt: Ondersteuning van iemand die zijn/haar situatie uit eigen ervaring kent, begrijpt en toont dat het mogelijk is om uit een moeilijke situatie te komen Samen op stap gaan, maakt hindernissen makkelijker te nemen, werkt motiverend Succeservaring werkt empowerent Rechten worden beter uitgeput 22

23 Win-Win Voor de maatschappelijk werker : Cliënt en diens hulpverleningstraject krijgen extra ondersteuning en intensievere opvolging Sociale gids kan fungeren als tussenpersoon Noodzakelijke stappen op de diverse levensdomeinen worden vlotter genomen zodat de hulpverlening niet strop komt te zitten 23

24 Win-Win Voor de sociale gids: Stepping stone naar activering, tewerkstelling Gevoel van waardering Zich nuttig kunnen maken, sociaal engagement kunnen tonen Versterken van de competenties 24

25 Resultaten 2013 tot nu 2 groepen gidsen opgeleid waardoor we momenteel over een potentieel van 14 sociale gidsen beschikken Op 01/04/2016 stond de teller van het aantal individuele opdrachten op meer dan 600. De sociale gidsen worden daarnaast ook ingezet bij andere taken binnen OCMW Gent. De sociale gidsen zijn inmiddels ook actief bij twee externe diensten (AZ Jan Palfijn en CAW) waar zij gelijkaardige opdrachten uitvoeren. Een aantal sociaal gidsen stroomden door naar andere activeringstrajecten of combineren deze met hun taak als sociaal gids 25

26 De toekomst In september 2016 start de opleiding van een derde groep sociale gidsen. We blijven sterk inzetten op maatschappelijke participatie, het bevorderen van de zelfredzaamheid van de cliënten, empoweren van cliënten en het toeleiden van cliënten naar rechten. 26

27 De toekomst Verbreden naar ondersteunende opdrachten huisvestingsproblemen administratieve ondersteuning bij thuisadministratie Verbreden van de interne samenwerkingsverbanden (o.m. digitale talentpunten, project Alle gezinnen on line, ouderen-en thuiszorgbeleid, actieve rechtenbenadering) Verbreden samenwerkingsverbanden naar externe diensten in Gent 27

28 Detectie en aanpak van kinderarmoede via onbetaalde schoolrekeningen een cross-sectoriaal partnerschap tussen welzijn en onderwijs

29 Diagnose Kinderen in Antwerpen schoolgaande kinderen 1 op 4 kinderen wordt geboren in armoede + 45% v.d. leerlingen heeft een laag opgeleide moeder

30 Wat we weten Kinderen die opgroeien in armoede lopen een groot risico om zelf in armoede te belanden. Ondersteuning van jonge kinderen in hun eerste levensjaren is cruciaal om de kansarmoedecirkel te doorbreken.

31 Scholen als radars Onbetaalde schoolrekeningen Indicator van kinderarmoede?

32 Project Aanleiding Stijging van het aantal onbetaalde schoolrekeningen. Vaak gebrek aan expertise, know-how en methodologie binnen scholen om hiermee aan de slag te gaan. Partnerschap: OCMW/stad Antwerpen & scholen (2011) X-Stra! (maatschappelijk werkers OCMW/stad) voert sociale onderzoeken uit, start hulpverlening op en adviseert de school m.b.t. de onbetaalde schoolrekeningen. Scholen kiezen hiermee voor een sociale benadering van de problematiek.

33 Werkwijze Scholen Selecteren gezinnen op basis van verschillende indicatoren (onbetaalde schoolrekeningen, lage ouderbetrokkenheid, povere kleding, ). Vragen de schriftelijke of telefonische toestemming van de ouders om hen bij X-Stra! aan te melden (privacy). Bezorgen X-Stra! de gegevens van de geselecteerde gezinnen.

34 Werkwijze Maatschappelijk werkers van X-Stra! gaan op huisbezoek of houden spreekuur in de school Sociaal onderzoek en detectie van sociale noden. Opstart van hulpverlening, begeleiding of coaching. Integrale aanpak op alle levensdomeinen. Empowerment van ouders. Gezinnen verbinden met een netwerk, zowel persoonlijk als professioneel. Leesbevordering: overhandiging van kinderboeken.

35 Werkwijze Terugkoppeling naar de school Casebespreking en eventuele opvolging door zorgteam van de school. Advies rond onbetaalde schoolrekeningen: afbetalingsplan, maximale kortingen, directe betaling, (gedeeltelijke) kwijtschelding,

36 Resultaten (4 schooljaren) Bereik: 448 gezinnen met in totaal kinderen Output: interventies op het domein van vrije tijd en netwerk, financiën, huisvesting, onderwijs en opvoeding, vb. zoeken van kinderopvang tijdens schoolvakanties aanvragen van schooltoelagen werken rond afbouw van schulden promoten van lezen en bibliotheekbezoek inschrijven voor sociale huisvesting doorverwijzen naar gezinsbegeleiding

37 Getuigenis

38 Voordelen Op niveau van het gezin Uitputten van rechten. Structurele aanpak van sociale problemen met duurzaam effect. Preventie van nieuwe sociale problemen. Empowerment van kinderen en hun ouders. Verbeterde relatie met de school. Betere kansen op diploma, werk en koopkracht.

39 Voordelen Op niveau van de school Inzicht in de sociale situaties van gezinnen en verbeterde samenwerking met de ouders. Verhoogde expertise m.b.t. armoede en diversiteit. Versterken van het netwerk van de school met welzijnsorganisaties. Gedeeltelijke recuperatie van openstaande schoolrekeningen. Op beleidsniveau Brug tussen welzijn en onderwijs. Beleidsadvies.

40 Investeren in kinderen is investeren in de toekomst!

41 GO-Team

42 Wat vooraf ging Jeugd- en gezinsgebonden politiezorg MEWI Afdeling gestart sinds 2010 op basis van interne vaststellingen (optimalisatieproces) Werken vanuit een bepaalde visie : dossieropbouw /dossierbeheer/aanklampend werken en vroeg detectie Op zoek naar partnership: werken met gezinnen en minderjarigen vraagt samenwerking willen/kunnen/mogen? Een Appél op beleidsmakers vanuit dossiers

43 Startsituatie Mama (23 jaar) met dochter (7 jaar) Geen vader te bespeuren Geen regulier inkomen, enkel prostitutie Huis is een puinhoop, overal vuilnis Hygiëne: luizen, vuile kleren, Mama kan slechts moeizaam lezen Stapels schulden Administratie is een ramp Dochter mist veel school Binnen de maand verliezen ze hun huis

44 3 maanden later Leefloon in plaats van prostitutie Studio helpen zoeken en gevonden Studio is nog steeds proper Geen schoolabsenteïsme meer Dochter gaat naar school met eten Persoonlijke hygiëne verbetert Collectieve schuldbemiddeling lopende

45 9 maanden later Dochter heeft huiswerkbegeleiding Dochter is op vakantiekamp gegaan Dochter heeft winterkledij Mama is aan het solliciteren Up-and-downs, maar geen terugval

46 Context In iedere stad wonen zulke gezinnen Spiraal van armoede die niet eindigt Regulier sociaal werk pakt niet: Specialisatie versus hands on -aanpak Case load versus intensieve begeleiding Focus op vrijwilligheid kan een drempel zijn

47 Wat hebben we gedaan? Nieuw team opgericht in 2014: GO-team GO = gezinsondersteuning Buiten kader & buiten organogram 5 ervaren maatschappelijk assistenten Cruciaal: samenwerking met toeleiders Toeleiders: Politie, lagere scholen en Kind en Gezin

48 Methodiek Generalistisch én intensief We zeggen nooit dat is niet voor ons We doen dingen, maar wel altijd samen We laten niet los We mikken op de lange termijn Instrumenten: Lagere caseload Beslissingsbevoegdheid bij de maatschappelijk werker Supervisie op structurele basis

49 Resultaten en vervolg Vooruitgang waar er tot nu geen was Detectie van stille armoede Samenwerking met toeleiders is grote meerwaarde Laureaat kinderarmoedefonds van KBS Studie door Thomas More Hogeschool in opstart

50 Reflectie Samenlevingsopbouw Vlaanderen

51 Bert Desmet Sophie De Cock Marianne De Canne Caroline Téblick Mathias Vaes Peggy Bischop Lokale Politie Mechelen-Willebroek Nathalie Debast VVSG Chris Truyens

52 VVSG #TREFDAGSOCIAAL Download deze presentatie vanaf 27 april 2016 op