Vergunning. Ontwerpbesluit van Gedeputeerde Staten van Limburg. Artikel 16/19d Natuurbeschermingswet H.F.P.M. Gerrekens te Reijmerstok

Transcriptie

1 Ontwerpbesluit van Gedeputeerde Staten van Limburg Vergunning Artikel 16/19d Natuurbeschermingswet 1998 H.F.P.M. Gerrekens te Reijmerstok Zaaknummer: Kenmerk: 2013/52141 d.d. 19 september 2013 Verzonden:

2 1. Aanvraag Bij brief van 5 februari 2013, ontvangen op 6 februari 2013, heeft Aelmans Adviesgroep, namens H.F.P.M. Gerrekens te Reijmerstok een vergunning ex artikel 16/19d van de Natuurbeschermingswet 1998 (Nbwet 1998) aangevraagd voor het wijzigen, uitbreiden en exploiteren van een legkippenhouderij, aan de Reijmerstokkerdorpsstraat 123 te Reijmerstok. De inrichting is gelegen nabij de Nederlandse Natura 2000-gebieden Geuldal, Bemelerberg en Schiepersberg, Savelsbos, Noorbeemden en Hoogbos en de Belgische Natura 2000-gebieden Voerstreek, Basse Meuse et Meuse mitoyenne en Vallée de la Gueule en aval de Kelmis. De aanvraag is geregistreerd onder nummer Op 19 februari 2013 hebben wij een wijziging van de aanvraag ontvangen. Bij brief van 3 mei 2013 hebben wij de aanvrager verzocht om aanvullende gegevens. Op 19 juni 2013, 14 augustus 2013, 29 augustus 2013 en 5 september 2013 zijn aanvullende gegevens ontvangen. 2. Procedure en zienswijze 2.1. Procedure De aanvraag wordt afgehandeld met toepassing van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht. Het voorliggende ontwerp van het besluit op de aanvraag zal gedurende 6 weken voor een ieder ter inzage liggen in het gouvernement te Maastricht (bibliotheek) en het gemeentehuis van de gemeente Gulpen-Wittem. Gedurende deze termijn kan eenieder bij ons college schriftelijk dan wel mondeling zienswijzen over dit ontwerp naar voren brengen. Het ontwerpbesluit en de kennisgeving kunnen in genoemde periode tevens worden geraadpleegd via de internetsite van de provincie Limburg ( Vervolgens zullen wij, na afweging van de naar voren gebrachte zienswijzen, een definitief besluit op de aanvraag nemen. Tegen dit besluit staat beroep open bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State Zienswijzen ten aanzien van de aanvraag Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 44, tweede en derde lid, van de Nbwet 1998 hebben wij het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Gulpen-Wittem in de gelegenheid gesteld hun zienswijze naar voren te brengen over de aanvraag. Wij hebben hierop geen reactie ontvangen. Zaaknummer:

3 3. Beoordelingskader en de beschermde gebieden 3.1. Natuurbeschermingswet 1998 en artikel 6, derde lid, Habitatrichtlijn Artikel 16 Nbwet 1998 heeft betrekking op de vergunningplicht in verband met beschermde natuurmonumenten. Volgens artikel 16, eerste lid, van de Nbwet 1998 is het verboden zonder vergunning van Gedeputeerde Staten in een Beschermd Natuurmonument handelingen te verrichten, te doen verrichten of te gedogen die schadelijk kunnen zijn voor het natuurschoon, voor de natuurwetenschappelijke betekenis van het Beschermd Natuurmonument of voor dieren of planten in het Beschermd Natuurmonument of die het Beschermd Natuurmonument ontsieren, dan wel in strijd met de bij een vergunning gestelde voorschriften of beperkingen handelingen te verrichten, te doen verrichten of te gedogen. Artikel 19d van de Nbwet 1998 heeft betrekking op de vergunningplicht in verband met Natura gebieden (Habitatrichtlijn- en Vogelrichtlijngebieden). Op grond van artikel 19d, eerste lid, van de Nbwet 1998 is een vergunning van Gedeputeerde Staten vereist voor de uitvoering van projecten of andere handelingen die de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in een Natura gebied kunnen verslechteren of een significant verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor het gebied is aangewezen. Het gaat dan in ieder geval om projecten en handelingen die de natuurlijke kenmerken van het gebied kunnen aantasten. Bij het verlenen van een vergunning als bedoeld in artikel 19d, eerste lid, van de Nbwet 1998 moet rekening worden gehouden met de gevolgen die een project of andere handeling kan hebben gelet op de instandhoudingsdoelstellingen van het betrokken Natura 2000-gebied (artikel 19e Nbwet 1998). Tevens kan rekening worden gehouden met vereisten op economisch, sociaal en cultureel gebied, alsmede met regionale en lokale bijzonderheden. Op grond van artikel 19kd, eerste lid, van de Nbwet 1998, zoals in werking getreden op 25 april 2013, worden onder significante gevolgen als bedoeld in de artikelen 19d, eerste lid, en 19j, tweede lid, van de Nbwet 1998 niet verstaan de gevolgen van een handeling, onderscheidenlijk de in een plan voorziene activiteiten, door het veroorzaken van stikstofdepositie op voor stikstofgevoelige habitats in een Natura 2000-gebied in de volgende gevallen: a. de handeling is gebruik dat op de referentiedatum werd verricht, onderscheidenlijk het plan was van toepassing op de referentiedatum en is sedertdien niet of niet in betekenende mate gewijzigd, en heeft sedertdien per saldo geen toename van stikstofdepositie op de voor stikstof gevoelige habitats in een Natura 2000-gebied veroorzaakt; b. de handeling is een activiteit die na de referentiedatum is begonnen, of een gebruik dat na de referentiedatum in betekenende mate is gewijzigd, onderscheidenlijk het plan is van toepassing geworden na de referentiedatum, of is nadien in betekenende mate gewijzigd, waarbij is verzekerd dat, in samenhang met voor die activiteit getroffen maatregelen, de stikstofdepositie op de voor stikstof gevoelige habitats in een Natura 2000-gebied als gevolg van die activiteit of dat gebruik of dat plan, per saldo niet is toegenomen of zal toenemen. Zaaknummer:

4 De referentiedatum voor de Limburgse Habitatrichtlijngebieden is krachtens artikel 19kd, derde lid, van de Nbwet december Met inachtneming van de huidige jurisprudentie, betekent dit concreet dat voor zover een aanvraag om vergunning als bedoeld in de artikelen 19d, eerste lid, van de Nbwet 1998 strekt tot het veroorzaken van stikstofdepositie op één of meer stikstofgevoelige Limburgse Habitatrichtlijngebieden, de vergunning in zoverre met toepassing van artikel 19kd, eerste lid, onder a, van de Nbw 1998 kan worden verleend indien de aanvraag per saldo niet voorziet in een toename van stikstofdepositie op de voor stikstof gevoelige habitats ten opzichte van de situatie waarvoor op 7 december 2004 toestemming bestond op grond van de Wet milieubeheer of de Hinderwet. Is sprake van een geval als bedoeld in 19kd, eerste lid, onder b, van de Nbw 1998, dan dient er mede gezien de jurisprudentie vanuit te worden gegaan dat de betreffende vergunningaanvraag in zoverre kan worden gehonoreerd indien deze per saldo niet leidt tot een toename van stikstofdepositie op één of meer stikstofgevoelige Limburgse Habitatrichtlijngebieden ten opzichte van de situatie waarvoor toestemming bestaat op grond van de Wet milieubeheer of de Hinderwet. Voor de Limburgse Vogelrichtlijngebieden geldt als referentiedatum, afhankelijk van de datum waarop het desbetreffende gebied ter uitvoering van de Vogelrichtlijn is aangewezen, 24 maart 2000 of 10 juni Daarbij is voor wat betreft het hanteren van de referentiedatum 10 juni 1994 aansluiting gezocht bij de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 7 september 2011 (zaaknummer /1/R2). In deze uitspraak is onder meer geoordeeld dat in voorkomend geval dat een Vogelrichtlijngebied is aangewezen vóór 10 juni 1994 (de datum waarop de omzettingstermijn van de Habitatrichtlijn is afgelopen), voor het betreffende Vogelrichtlijngebied 10 juni 1994 als referentiedatum moet worden aangehouden. Met inachtneming van de juiste referentiedatum (24 maart 2000 of 10 juni 1994), is hetgeen hiervoor in relatie tot de Limburgse Habitatrichtlijngebieden werd gesteld ten aanzien van artikel 19kd van de Nbwet 1998, van overeenkomstige toepassing op de Limburgse Vogelrichtlijngebieden. Overigens kán bij de beoordeling van vergunningaanvragen als bedoeld in de artikelen 19d, eerste lid, van de Nbwet 1998 die (mede) voorzien in het veroorzaken van stikstofdepositie op één of meer Limburgse Vogelrichtlijngebieden de door ons college bij besluit van 27 november 2012 vastgestelde Beleidslijn Toetsing stikstofdepositie bij Limburgse Vogelrichtlijngebieden (verder: de beleidslijn) in aanmerking worden genomen, zoals deze heeft te gelden na de inwerkingtreding van het gewijzigde artikel 19kd van de Nbwet 1998 per 25 april Wordt deze beleidslijn in aanmerking genomen dan dient, anders dan bij toepassing van artikel 19kd van de Nbwet 1998, in principe aan de hand van een passende beoordeling te worden aangetoond dat voor zover de vergunningaanvraag strekt tot een (tijdelijke) toename van stikstofdepositie op één of meer Limburgse Vogelrichtlijngebieden bedoelde toename in de vorm van een saldering of anderszins wordt gemitigeerd. Volgens de beleidslijn geldt daarbij in de regel als toetsmoment 7 december 2004, hetgeen tevens veronderstelt dat in voorkomend geval dat wordt gesaldeerd, dit dient plaats te vinden met ammoniakrechten die op deze datum bij de saldogevende locatie(s) aanwezig waren op grond van de Hinderwet of de Wet milieubeheer. Wordt een vergunningaanvraag (mede) beoordeeld op grond van de artikelen 19e t/m 19h van de Nbwet 1998, dan dient er verder op grond van huidige jurisprudentie vanuit te worden gegaan dat bij wijziging of uitbreiding van een bestaande inrichting waarvoor nog niet eerder een vergunning krachtens de Nbwet 1998 is verleend de aanvraag betrekking dient te hebben op de exploitatie van het gehele inrichting na uitbreiding of wijziging. Zaaknummer:

5 Ingevolge artikel 15a, tweede lid, van de Nbwet 1998 vervalt een besluit houdende de aanwijzing van een Beschermd Natuurmonument voor zover en met ingang van het tijdstip waarop dat Beschermd Natuurmonument deel uitmaakt van een aangewezen Natura 2000-gebied (Vogelrichtlijngebied of Habitatrichtlijngebied). Indien met toepassing van artikel 15a, tweede lid, van de Nbwet 1998 een besluit houdende de aanwijzing van een natuurmonument als Beschermd Natuurmonument geheel of gedeeltelijk is vervallen, heeft de instandhoudingsdoelstelling voor het op grond van artikel 10a, eerste lid, aangewezen Natura 2000-gebied mede betrekking op de doelstellingen ten aanzien van het behoud, herstel en ontwikkeling van het natuurschoon of de natuurwetenschappelijke betekenis van het gebied zoals bepaald in het vervallen besluit (zie artikel 15a, derde lid, van de Nbwet 1998). Overigens vallen buitenlandse Natura 2000-gebieden niet onder de reikwijdte van artikel 19d Nbwet In voorkomend geval dat een project op Nederlands grondgebied negatieve effecten kan hebben op één of meer buitenlandse Natura 2000-gebieden, dient evenwel te worden beoordeeld of vergunningverlening in overeenstemming is met artikel 6, derde lid, van de Habitatrichtlijn (zie de uitspraak van de Afdeling van 24 augustus 2011 inzake de Kolencentrale Eemshaven, zaaknummer /1/R2). Artikel 6, derde lid, van de Habitatrichtlijn bepaalt dat voor elk plan of project dat significante effecten kan hebben voor een Natura 2000-gebied een passende beoordeling moet worden gemaakt en slechts toestemming voor het plan of project wordt gegeven wanneer de zekerheid is verkregen dat het de natuurlijke kenmerken van het Natura 2000-gebied niet zal aantasten. Is bij een project op Nederlands grondgebied mogelijk sprake van significante negatieve effecten op een buitenlands Natura 2000-gebied, maar is geen passende beoordeling gemaakt en/of bestaat op grond daarvan niet de vereiste zekerheid, dan volgt uit artikel 6, derde lid, van de Habitatrichtlijn dat daarvoor geen toestemming kan worden gegeven en de daartoe aangevraagde vergunning krachtens de Nbwet 1998 of de Wabo dient te worden geweigerd De kenmerken van de beschermde gebieden Geuldal Gebiedsbeschrijving Het Geuldal bestaat uit grote delen van het beekdal van de Geul, de Gulp en een aantal zijbeken met enkele aangrenzende hellingen en plateaudelen. Het gebied wordt gekenmerkt door grote hoogteverschillen en is mede daardoor bijzonder gradiëntrijk. Op de plateaus en hellingbossen zijn door afstromend water diepe grubben uitgesleten. Onderin het dal bevinden zich betrekkelijk voedselrijke en natte tot vochtige gronden met een afwisseling van hooilanden, zoals de dotterbloemhooilanden bij Cottessen en langs de Mechelderbeek, en diverse bosgemeenschappen, waaronder bron- en broekbossen. De hoger gelegen droge hellingen bestaan uit een voedselarme en kalkarme bovenste laag en een wat voedselrijkere onderste laag. Op veel plaatsen komen bronnen voor op de hellingen, waaruit smalle beekjes ontspringen. De graslanden en bossen die hier voorkomen omvatten orchideeënrijke hellingbossen, kalkgraslanden, heischrale graslanden en begroeiingen op rotsranden. In het zuidoosten, in het hoogst gelegen deel van Nederland, komen op het plateau uitgestrekte beukenbossen voor met onder andere Veldbies-beukenbossen. Vaak zijn de graslanden van elkaar gescheiden door met struweel begroeide graften. Op plaatsen waar kalkgesteente dagzoomt liggen enkele kleine open mergelgroeves of kalksteenwanden (Schaelsberg, Engwegen; Dölkesberg, Gulperberg) waar een bijzonder microklimaat heerst. Op veel plaatsen zijn ook onderaardse mergelgroeves aanwezig. In het zuidelijk deel zijn ook steengroeves (Cottessen, Onderste en Bovenste Bosch) aanwezig. Zaaknummer:

6 Al sinds vele eeuwen, zijn er op tal van plaatsen langs de Geul en haar zijrivieren watermolens aanwezig. Die eeuwenlange aanwezigheid heeft ongemerkt ook een verregaand stempel gedrukt op de landschappelijke en ecologische ontwikkeling van de beken en hun dalvlakte. Flora en fauna Het Geuldal, bestaand uit verschillende deelgebieden, wordt gekenmerkt door grote hoogteverschillen en is mede daardoor bijzonder gradiëntrijk. In het dal bevinden zich betrekkelijk voedselrijke tot voedselarme bodems en natte tot vochtige gronden met een afwisseling van hooilanden en diverse bosgemeenschappen. De verschillende bostypen, graften en holle wegen herbergen zeldzame flora (orchideeën, Gevlekte aronskelk, Eenbes) en fauna (Hazelmuis, Das, Spaanse vlag, Vliegend hert). De hoger gelegen, droge hellingen bestaan uit een voedselarme en kalkarme bovenste laag en een wat voedselrijkere onderste laag, waarbij kalkgesteente soms dagzoomt (in groeven). De graslanden en bossen die hier voorkomen bevatten orchideeënrijke hellingbossen, Kalkgraslanden, Heischrale graslanden en Pionierbegroeiingen op rotsbodem. In het zuidoosten komen op het plateau uitgestrekte beukenbossen voor waarvan de Veldbies-beukenbossen (Luzulo-Fagetum), voor Nederlandse begrippen, bijzonder zijn. Nabij de Belgische grens liggen graslanden langs de Geul waar zinkrijke sliblagen zijn afgezet door overstromingen van de Geul. Het hoge zinkgehalte is afkomstig van de zinkindustrie in België. Door deze zinkrijke afzetting komt er op deze plekken bijzondere en zeer zeldzame zinkflora voor met soorten als Zinkboerenkers en Zinkviooltje. De ondergrondse groeven in het Geuldal zijn belangrijk voor Ingekorven vleermuis, Vale vleermuis en Meervleermuis. Daarnaast zijn poelen in de (voormalige) dagbouwgroeven belangrijke voortplantingsplaatsen voor Vroedmeesterpad, Geelbuikvuurpad en Kamsalamander. De beken in het Geuldal herbergen bijzondere stroomminnende vissoorten als de zeldzame Elrits, Barbeel, Kopvoorn, Beekdonderpad en Beekprik. Aangewezen habitattypen en -soorten Geuldal is aangewezen voor de volgende natuurlijke habitattypen opgenomen in bijlage I van Richtlijn 92/43/EEG; prioritaire habitattypen zijn met een sterretje (*) aangeduid: H3260 Beken en rivieren met waterplanten (waterranonkels) H6110 *Pioniersbegroeiingen op rotsbodem H6130 *Zinkweiden H6210 *Kalkgraslanden H6230 *Heischrale graslanden H6430 Ruigten en zomen (droge bosranden) H6510 Glanshaver- en vossenstaarthooilanden (glanshaver) H7220 *Kalktufbronnen H7230 Kalkmoerassen H9110 Veldbies-beukenbossen H9120 Beuken-eikenbossen met Hulst H9160 Eiken-haagbeukenbossen (heuvelland) H91E0 *Vochtige alluviale bossen (beekbegeleidende bossen) Zaaknummer:

7 Geuldal is aangewezen voor de volgende soorten opgenomen in bijlage II van Richtlijn 92/43/EEG; prioritaire soorten zijn met een sterretje (*) aangeduid; Habitatsoorten met een plusje (+) aangeduid zijn als complementair doel aan het Habitatrichtlijngebied toegevoegd: H1037 +Gaffellibel H1078 *Spaanse vlag H1083 Vliegend hert H1096 Beekprik H1163 Rivierdonderpad H1166 Kamsalamander H1193 Geelbuikvuurpad H1318 Meervleermuis H1321 Ingekorven vleermuis H1324 Vale vleermuis Instandhoudingsdoelen Algemene doelen Behoud en indien van toepassing herstel van: de bijdrage van het Natura 2000-gebied aan de ecologische samenhang van Natura 2000 zowel binnen Nederland als binnen de Europese Unie; de bijdrage van het Natura 2000-gebied aan de biologische diversiteit en aan de gunstige staat van instandhouding van natuurlijke habitats en soorten binnen de Europese Unie, die zijn opgenomen in bijlage I of bijlage II van de Habitatrichtlijn. Dit behelst de benodigde bijdrage van het gebied aan het streven naar een op landelijk niveau gunstige staat van instandhouding voor de habitattypen en de soorten waarvoor het gebied is aangewezen; de natuurlijke kenmerken van het Natura 2000-gebied, inclusief de samenhang van de ecologische structuur en functies van de habitattypen en van de soorten waarvoor het gebied is aangewezen; de op het gebied van toepassing zijnde ecologische vereisten van de habitattypen en soorten waarvoor het gebied is aangewezen. Habitatrichtlijn: habitattypen (bijlage I) H3260A Beken en rivieren met waterplanten: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H6110 *Pionierbegroeiingen op rotsbodem: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H6130 *Zinkweiden: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H6210 *Kalkgraslanden: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H6230 *Heischrale graslanden: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H6430C Ruigten en zomen: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H6510A Glanshaver- en vossenstaarthooilanden: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H7220 *Kalktufbronnen: behoud oppervlakte en kwaliteit H7230 Kalkmoerassen: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H9110 Veldbies-beukenbossen: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H9120 Beuken-eikenbossen met hulst: behoud oppervlakte en verbetering kwaliteit H9160B Eiken-haagbeukenbossen: behoud oppervlakte en verbetering kwaliteit H91E0C *Vochtige alluviale bossen: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit Zaaknummer:

8 Habitatrichtlijn: soorten (bijlage II) H1078 *Spaanse vlag: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie H1083 Vliegend hert: uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit van het leefgebied voor uitbreiding populatie H1096 Beekprik: uitbreiding verspreiding, omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding populatie H1163 Rivierdonderpad: uitbreiding verspreiding, omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding populatie H1166 Kamsalamander: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie H1193 Geelbuikvuurpad: uitbreiding verspreiding, omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding populatie H1318 Meervleermuis: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie H1321 Ingekorven vleermuis: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie H1324 Vale vleermuis: uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding populatie Complementaire doelen: Habitatrichtlijn: Soorten (bijlage II) H1037 Gaffellibel: behoud omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor vestiging duurzame populatie Toelichting: de Gaffellibel heeft een zeer ongunstige staat van instandhouding door het tekort aan gebieden en de landelijk te geringe populatiegrootte. De beoogde vestiging van een nieuwe populatie (met het voor een duurzame populatie minimaal noodzakelijke aantal dieren) is gebaseerd op het realiseren van een landelijk gunstige staat van instandhouding. Er zijn goede potenties voor verbetering van de kwaliteit van het leefgebied (beken en rivieren met waterplanten) in het gebied Bemelerberg en Schiepersberg Gebiedsbeschrijving De Bemelerberg en de Schiepersberg liggen beide op de oostflank van het Maasdal. Het zijn beide schraallandcomplexen waar de gehele gradiënt van uitgesproken zure graslanden op de plateaurand via heischrale graslanden tot kalkgraslanden op de lagere delen van de helling nog aanwezig is. Het gebied rond beide graslandhellingen bestaat uit hellingbossen, graslanden, akkers en landschapselementen als boomgaarden, houtwallen, graften en overhoekjes. Het Koelebos is een hellingbos met een overgang van Esdoorn-Essenbos via Eiken-Haagbeukenbos naar Parelgras-Beukenbos en Wintereiken-Beukenbos. Met name rondom Mettenberg is de ondergroei van het Eiken-Haagbeukenbos en Parelgras-Beukenbos goed ontwikkeld. Verder liggen er zowel onderaardse kalksteengroeven als voormalige dagbouw mergelgroeves in het gebied. De steile kalkrotspartijen van de Winckelberg, de Cluysberg en de open groeves en de grotingangen bevatten pionierbegroeiingen. Flora en fauna De graslanden in dit Natura 2000-gebied beslaan een gradiënt van droge, schrale, zwak tot matig zure vegetaties naar schrale basische vegetaties en relatief voedselrijke vegetaties. Zeldzame plantensoorten, die hier voorkomen zijn onder andere Aapjesorchis, Beklierde ogentroost, Betonie en Blauwe knoop. Naast graslanden zijn pioniersituaties op kalkondergrond karakteristiek voor dit gebied. Hier worden onder andere Berggamander, Grote tijm, Kleine steentijm, Muurpeper en Zacht vetkruid aangetroffen. Behalve voor planten zijn deze situaties ook van belang voor de Vroedmeesterpad en de Geelbuikvuurpad. Andere amfibieën die in dit gebied voorkomen zijn de Kamsalamander, Kleine watersalamander en Gewone pad. Zaaknummer:

9 Deze soorten zijn echter niet zo sterk, of helemaal niet, gebonden aan de pioniersituaties. In de vlakken delen van de drie dagbouwgroeves (groeve Blom, Julianagroeve en groeve t Rooth) worden pioniersituaties aangetroffen. Het betreft hier voornamelijk ondiepe poelen, die aangelegd of ontstaan zijn doordat water op de moeilijk doorlaatbare ondergrond blijft staan. Deze poelen warmen snel op en vormen een goed voortplantingshabitat voor de Geelbuikvuurpad. Ook in de hellingbossen zijn gradiënten zichtbaar. Onderaan de helling wordt het Esdoorn-Essenbos aangetroffen, op de helling zelf groeit het Eiken-haagbeukenbos en bovenop de helling liggen Beukenbossen. In de ondergroei van de Eiken-haagbeukenbossen komen een aantal zeldzame soorten voor, zoals Gevlekte aronskelk, Slanke sleutelbloem, Bosvergeet-mij-nietje, Bosanemoon, Eenbes en Witte klaverzuring. Zeldzame broedvogels, die in dit gebied voorkomen zijn onder andere Grauwe vliegenvanger, Koekoek en Ransuil. Voor de Oehoe maakt dit gebied onderdeel uit van het leefgebied. De onderaardse groeves in dit gebied vormen overwinteringlocaties voor de Meervleermuis, Vale vleermuis en Ingekorven vleermuis. Aangewezen habitattypen en -soorten Bemelerberg en Schiepersberg is aangewezen voor de volgende natuurlijke habitattypen opgenomen in bijlage I van richtlijn 92/43/EEG (prioritaire habitattypen aangeduid met een sterretje): H6110 *Pioniersbegroeiingen op rotsbodem H6210 *Kalkgraslanden H6230 *Heischrale graslanden H6510 Glanshaver- en Vossenstaarthooilanden, Glanshaver, subtype A H9160 Eiken-haagbeukenbossen, heuvelland, subtype B Bemelerberg en Schiepersberg is aangewezen voor de volgende soorten opgenomen in bijlage II van Richtlijn 92/43/EEG (prioritaire soorten aangeduid met een sterretje): H1166 Kamsalamander H1193 Geelbuikvuurpad H1318 Meervleermuis H1321 Ingekorven vleermuis H1324 Vale vleermuis Instandhoudingsdoelen Algemene doelen Behoud van de bijdrage van het Natura2000-gebied aan de biologische diversiteit en aan de gunstige staat van instandhouding van natuurlijke habitats en soorten binnen de Europese Unie; behoud van de bijdrage van het Natura2000-gebied aan de ecologische samenhang van het Natura2000-netwerk zowel binnen Nederland als binnen de Europese Unie; behoud en waar nodig herstel van de ruimtelijke samenhang met de omgeving ten behoeve van de duurzame instandhouding van de in Nederland voorkomende natuurlijke habitattypen en soorten; behoud en waar nodig herstel van de natuurlijke kenmerken en van de samenhang van de ecologische structuur en functies van het gehele gebied voor alle habitattypen en soorten waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn geformuleerd; Behoud of herstel van gebiedsspecifieke ecologische vereisten voor de duurzame instandhouding van de habitattypen en soorten waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn geformuleerd. Zaaknummer:

10 Habitatrichtlijn: habitattypen (bijlage I) H6110 *Pioniersbegroeiingen op rotsbodem: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. H6210 *Kalkgraslanden: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. H6230 *Heischrale graslanden: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. H6510A Glanshaver- en Vossenstaarthooilanden: behoud oppervlakte en verbetering kwaliteit H9160B Eiken-haagbeukenbossen: behoud oppervlakte en kwaliteit Habitatrichtlijn: soorten (bijlage II) H1166 Kamsalamander: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. H1193 Geelbuikvuurpad: uitbreiding verspreiding, uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding populatie. H1318 Meervleermuis: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. H1321 Ingekorven vleermuis: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. H1324 Vale vleermuis: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie Savelsbos Gebiedsbeschrijving Het Savelsbos is een circa zes kilometer lang complex van hellingbossen, gelegen op de oostelijke Maasoever tussen Cadier en Keer en Eijsden, ten zuidoosten van Maastricht. Het gebied heeft een complexe geologie en kent grote verschillen in microklimaat. Het bos is bovendien al erg oud. Binnen het bosgebied liggen enkele kleine graslandenclaves met specifieke natuurwaarden. Ook in cultuurhistorisch oogpunt is het gebied van belang, vooral dankzij de prehistorische vuursteenmijnen bij Rijckholt. De smalle strook hellingbossen die het Savelsbos vormt, ligt ingeklemd tussen het Plateau van Margraten in het oosten en het terrassenlandschap van de Maasvallei in het westen. Het hoogteverschil tussen hellingvoet en plateaurand bedraagt circa 40 meter. Zowel het plateau als de Maasterrassen zijn vrij vlak en in agrarisch gebruik. Boomloos is de omgeving van het Savelsbos niet; rondom dorpen als Gronsveld en Eckelrade bevinden zich uitgestrekte hoogstamboomgaarden. Tussen plateau en Maasdal is globaal steeds dezelfde zonering van bodemtypen aanwezig. Het plateau zelf is bedekt met een meters dik lösspakket dat aan de rand grotendeels is geërodeerd. Langs de bovenrand van de hellingen bevindt zich grindige en grofzandige afzetting met daaronder meters dikke lagen mergel. Aan de hellingvoet ligt een dik pakket colluviale grond. Op lokale schaal is de bodemopbouw van de hellingen gecompliceerder. Op de ondergrond van zand, grind of mergel ligt namelijk veelal een laag lössleem of afgespoeld hellingmateriaal. De dikte van deze laag kan sterk variëren. Winning van grind (langs de bovenrand) en mergel (lager op de helling) heeft op veel plaatsen de afgedekte bodemlagen weer aan de oppervlakte gebracht. Ook het microklimaat vertoont een aanzienlijke variatie: Het Savelsbos heeft zowel droge, warme, op het zuidwesten geëxponeerde krijthellingen als vochtige, schaduwrijke ravijntjes. De grubben met uitbundige en bloemrijke (vooral in het vroege voorjaar) begroeiing ogen als volledig ongerepte restanten oerbos. Het zijn oude, door het vele gebruik diep ingesleten verbindingswegen tussen plateau en rivierdal. Van grote cultuurhistorische waarde is de gedeeltelijk gerestaureerde vuursteenmijn uit het Neolithicum. Deze vuursteenmijn heeft vooral een archeologische waarde. Zaaknummer:

11 Flora en fauna De grote diversiteit in bodem en microklimaat komt tot uitdrukking in een grote variatie aan bostypen. Op de armste gronden, langs de bovenrand van het plateau, bevindt zich Wintereiken-Beukenbos met veel Adelaarsvaren. Zoals gebruikelijk in de Zuid-Limburgse hellingbossen is deze zone op veel plaatsen in meer of mindere mate beïnvloed door afspoeling van meststoffen vanuit het aangrenzende cultuurlandschap op het plateau. Dit kan resulteren in een aanzienlijke toename van Braam. Alleen in het noorden van het gebied (Riesenberg) is van oudsher enig bos op het plateau aanwezig. Het betreft een hoog opgaand Beukenbos dat botanisch echter veel minder interessant is dan de lager op de helling gelegen zones. Verder bevat het Savelsbos alle voor ons land onderscheiden typen Eiken- Haagbeukenbos, variërend van een relatief soortenarm type met veel Witte klaverzuring, Lelietjevandalen en Bosanemoon op de grens met het Wintereiken-Beukenbos, via de typische subassociatie, met onder andere veel Bosbingelkruid, Eenbes, Eenbloemig parelgras, Slanke sleutelbloem en Muskuskruid, naar een vooral door Daslook gedomineerde begroeiing op de dikke pakketten colluvium langs de hellingvoet. Binnen deze hoofdzonering komen plaatselijk twee bijzondere bostypen voor. Waar de mergel dicht aan de oppervlakte ligt en een droog en warm microklimaat heerst, bevindt zich een sterk afwijkende begroeiing met veel Bosrank, Wilde liguster en Ruig viooltje. Dit bostype is vooral fraai ontwikkeld in het noordelijk deel van het gebied. Het betreft hier de orchideeënrijke subassociatie van het Eiken-Haagbeukenbos, een benaming die vooral betrekking heeft op de historische situatie toen, dankzij het traditionele middenbosbeheer, meer licht doordrong tot op de bosbodem en periodiek enige grondroering plaatsvond. Het beheer van nietsdoen is ook hier vooral ten koste gegaan van orchideeënsoorten als Purperorchis, Mannetjesorchis, Bergnachtorchis en Bleek bosvogeltje. Tegenwoordig komt alleen de Grote keverorchis nog massaal in dit bostype voor. Een heel andere bosvegetatie bevindt zich in de vochtige en schaduwrijke grubben, vooral in het centrale bosgedeelte ter hoogte van Rijckholt. Naast verschillende zeldzame mossoorten is het voorkomen van Stijve naaldvaren karakteristiek. In dit rijk geschakeerde boslandschap liggen twee kleine enclaves met korte vegetatie: een kalkgrasland op de Hoogenberg en een oude mergelgroeve op de Wijngaardsberg. De bovenrand van deze groeve herbergt een fraaie rotsvegetatie met onder andere Ruige scheefkelk. Het schraalland de Zure dries staat bekend om zijn poppenorchissen en herbergt een speciale vorm van Hieracium lachenalii (subsp. argillaceum var. limburgense). Feitelijk gaat het hier om een zelfstandige soort, maar deze wordt in de Nederlandse flora tot het 'complex' Dicht havikskruid gerekend. Het terrein is echter niet alleen botanisch van belang maar ondersteunt ook de waarde van het gebied voor warmteminnende vlindersoorten, zoals Koninginnenpage en Spaanse vlag. De in het bos aanwezige mergelgrotten, de Grote en Kleine Dolekamer, hebben betekenis voor diverse vleermuissoorten, waaronder de Ingekorven vleermuis en Vale vleermuis. Ten slotte kan vermeld worden dat zich in het Savelsbos ter hoogte van Rijckholt het grootste aaneengesloten lindenhakhout van Nederland bevindt met tevens een van de grootste populaties Gele anemoon van ons land. De grote omvang aan oud bos biedt een uitstekende bestaansbasis voor vele vogelsoorten van oude bossen, waaronder de zeldzame Wespendief, Middelste bonte specht en Kortsnavelboomkruiper. Hoge aantallen zijn te vinden van bosvogels als Kleine bonte specht, Fluiter, Vuurgoudhaan, Grauwe vliegenvanger, Boomklever en Appelvink. Zaaknummer:

12 Ook twee voor het Heuvelland exclusieve muizensoorten, de Hazelmuis en de Eikelmuis, komen of kwamen hier van oudsher voor. Van de Hazelmuis ontbreken recente waarnemingen, maar voor de Eikelmuis is dit een van de twee laatste bosgebieden (de andere populatie bevindt zich in het Cannerbos) in ons land waar ze in recente jaren nog is waargenomen. Aangewezen habitattypen en -soorten Savelsbos is aangewezen voor de volgende natuurlijke habitattypen opgenomen in bijlage I van Richtlijn 92/43/EEG; prioritaire habitattypen zijn met een sterretje (*) aangeduid: H6110 *Pioniersbegroeiingen op rotsbodem H6210 *Kalkgraslanden H6230 *Heischrale graslanden H6430 Ruigten en zomen, droge bosranden, subtype C H9120 Beuken-eikenbossen met Hulst H9160 Eiken-haagbeukenbossen, heuvelland, subtype B Savelsbos is aangewezen voor de volgende soorten opgenomen in bijlage II van Richtlijn 92/43/EEG; prioritaire soorten zijn met een sterretje (*) aangeduid: H1078 *Spaanse vlag H1083 Vliegend hert H1193 Geelbuikvuurpad H1318 Meervleermuis H1321 Ingekorven vleermuis H1324 Vale vleermuis Instandhoudingsdoelen Algemene doelen Behoud van de bijdrage van het Natura2000-gebied aan de biologische diversiteit en aan de gunstige staat van instandhouding van natuurlijke habitats en soorten binnen de Europese Unie; behoud van de bijdrage van het Natura2000-gebied aan de ecologische samenhang van het Natura2000-netwerk zowel binnen Nederland als binnen de Europese Unie; behoud en waar nodig herstel van de ruimtelijke samenhang met de omgeving ten behoeve van de duurzame instandhouding van de in Nederland voorkomende natuurlijke habitattypen en soorten; behoud en waar nodig herstel van de natuurlijke kenmerken en van de samenhang van de ecologische structuur en functies van het gehele gebied voor alle habitattypen en soorten waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn geformuleerd; behoud of herstel van gebiedsspecifieke ecologische vereisten voor de duurzame instandhouding van de habitattypen en soorten waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn geformuleerd. Habitatrichtlijn: habitattypen (bijlage I) H6110 *Pioniersbegroeiingen op rotsbodem: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H6210 *Kalkgraslanden: behoud oppervlakte en kwaliteit H6230 *Heischrale graslanden: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H6430C Ruigten en zomen: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H9120 Beuken-eikenbossen met Hulst: behoud oppervlakte en verbetering kwaliteit H9160B Eiken-haagbeukenbossen: behoud oppervlakte en verbetering kwaliteit Zaaknummer:

13 Habitatrichtlijn: soorten (bijlage II) H1078 *Spaanse vlag: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie als bijdrage aan een duurzame populatie van ten minste 50 volwassen individuen in de regio Zuid-Limburg H1083 Vliegend hert: uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied H1193 Geelbuikvuurpad: uitbreiding verspreiding, uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding populatie H1318 Meervleermuis: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie H1321 Ingekorven vleermuis: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie H1324 Vale vleermuis: behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie Noorbeemden en Hoogbos Gebiedsbeschrijving De Noor is de naam van een kleine beek in het zuidwesten van het Mergelland, dat in zuidwestelijke richting naar België stroomt en even voorbij de grens in de Voer uitmondt. In de Noorbeemden ontspringen meer dan twintig bronnen. In het beekdal komen natte en droge bosgemeenschappen voor, waaronder diverse typen Elzen- en Essenbossen (bronbos) in de lagere delen van het dal en Eikenhaagbeukenbossen hoger op de helling. Tussen de bossen liggen kleinschalige landbouwgronden met plaatselijk soortenrijke natte hooilanden. De noordelijke helling is rijk aan heggen, holle wegen, hoogstamboomgaarden en graften, met daartussen soortenrijke graslanden. In het Hoogbos komt soortenrijk Eiken-haagbeukenbos voor, dat doorloopt in het Belgische deel van het gebied. Het Hoogbos is doorsneden door drie oude, beboste holle wegen en heeft uitlopers in een aantal grubben. Hier liggen enkele soortenrijke, kalkrijke graslandjes op de helling. Noorbeemden en Hoogbos zijn onderdeel van een grensoverschrijdend natuurgebied: Altembroek, Voer, Noor en Hoogbos. Flora en fauna De vegetatie van de Noorbeemden bestaat uit zowel hooilanden als struweelrijke bossen. De aanwezigheid van bronnen en bronbeekjes maakt dat er bijzondere soorten voorkomen. Van de aanwezige bronnen behoren er een aantal tot de Kalktufbronnen. Tufvorming treedt hier veelvuldig op. Deze Kalktufbronnen behoren tot de best ontwikkelde Kalktufbronnen van Nederland en vormen een zeldzaam en waardevol habitattype. Het bos bij de beek wordt gerekend tot de bronbeek begeleidende alluviale bossen. Dit bostype is gebonden aan helder, stromend en zuurstofrijk water. De struiklaag bestaat o.a. uit Eenstijlige meidoorn, Aalbes en Kardinaalsmuts. In de kruidlaag groeien onder andere Bittere veldkers en Reuzenpaardenstaart. Ook komen Koninginnekruid, Moerasspirea, Kale Jonker, Kruipend zenegroen en Dotterbloem voor. Verder van de beek af gaat het Elzenbos over in een Vogelkers-Essenbos. In de boom- en struiklaag groeien hier onder andere Es, Zomereik, Gelderse roos, Tweestijlige meidoorn, Rode Kornoelje en Hazelaar. In de kruidlaag groeien soorten van voedselrijke en vochtige bossen: Gele dovenetel, Slanke sleutelbloem, Grote muur, Eenbes, Muskuskruid, Gevlekte aronskelk, Bosandoorn, Kruipend zenegroen en Penningkruid. Op de hellingen bevinden zich enkele kleine bosjes met een opslag en vegetatie kenmerkend voor Eiken- Haagbeukenbossen. De hooilanden en de beekbegeleidende bossen zijn plaatselijk rijk aan bronnen. In de bronnen worden soorten aangetroffen als Bittere veldkers, Kleine watereppe, Geoord helmkruid en het aan kalkrijke bronnen gebonden Geveerd diknerfmos. Zaaknummer:

14 De percelen gelegen tussen het Hoogbos en de diep ingesneden holle weg bestaan (deels) uit goed ontwikkelde kamgrasweiden met veel Knolsteenbreek. Op de overgang van deze percelen met het Hoogbos bevinden zich typische bosplanten als Gewone salomonszegel, Bleeksporig bosviooltje en Maarts viooltje. Plaatselijk zijn Wilde marjolein en Rapunzelklokje aangetroffen. Op de hellingen bevind zich een mozaïek van naaldbossen, Acacias en Eiken-Haagbeukenbossen. De bosranden in combinatie met de aanwezige landschapselementen vormen het leefgebied van het Vliegend hert. Noorbeemden en Hoogbos herbergen een rijke fauna. Tot de broedvogels behoren onder andere de Steenuil, Grote bonte specht, Wielewaal, Boomklever, Boomkruiper, Grote gele kwikstaart en Groene specht. Verschillende vogelsoorten broeden in het nabijgelegen Altenbroek en komen in de Noorbeemden fourageren zoals Sperwer, Buizerd, Torenvalk, Bosuil, Ransuil en Zwarte specht. Recent zijn er in het Noordal enkele waarnemingen gedaan van de Grauwe Klauwier. Wat betreft zoogdieren zijn de Noorbeemden en Hoogbos soortenrijk. Er komen onder andere Aardmuis, Bunzing, Hermelijn, Wezel, Das, Eekhoorn, Vos, Wild Zwijn en Ree voor. Ook komen er de Dwergvleermuis, Ruige dwergvleermuis, Kleine dwergvleermuis, Gewone grootoorvleermuis, Grijze grootoorvleermuis, Laatvlieger, Rosse vleermuis en de Watervleermuis voor. In Noorbeemden en Hoogbos komen de volgende reptielen en amfibieën voor: Bruine kikker, Gewone pad, Kleine watersalamander, de Alpenwatersalamander, Vroedmeesterpad, Hazelworm en de Levendbarende hagedis. Aangewezen habitattypen en -soorten Noorbeemden en Hoogbos is aangewezen voor de volgende natuurlijke habitattypen opgenomen in bijlage I van Richtlijn 92/43/EEG; prioritaire habitattypen zijn met een sterretje (*) aangeduid: H7220 Kalktufbronnen H9160 Eiken-haagbeukenbossen, heuvelland, subtype B H91E0 *Vochtige alluviale bossen, beekbegeleidende bossen, subtype C Noorbeemden en Hoogbos is aangewezen voor de volgende soorten opgenomen in bijlage II van Richtlijn 92/43/EEG: H1083 Vliegend hert Instandhoudingsdoelen Algemene doelen Behoud van de bijdrage van het Natura2000-gebied aan de biologische diversiteit en aan de gunstige staat van instandhouding van natuurlijke habitats en soorten binnen de Europese Unie; behoud van de bijdrage van het Natura2000-gebied aan de ecologische samenhang van het Natura2000-netwerk zowel binnen Nederland als binnen de Europese Unie; behoud en waar nodig herstel van de ruimtelijke samenhang met de omgeving ten behoeve van de duurzame instandhouding van de in Nederland voorkomende natuurlijke habitattypen en soorten; behoud en waar nodig herstel van de natuurlijke kenmerken en van de samenhang van de ecologische structuur en functies van het gehele gebied voor alle habitattypen en soorten waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn geformuleerd; behoud of herstel van gebiedsspecifieke ecologische vereisten voor de duurzame instandhouding van de habitattypen en soorten waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn geformuleerd. Zaaknummer:

15 Habitatrichtlijn: habitattypen (bijlage I) H7220 Kalktufbronnen: behoud oppervlakte en verbetering kwaliteit H9160B Eiken-haagbeukenbossen: uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit H91E0C *Vochtige alluviale bossen: behoud oppervlakte en verbetering kwaliteit Habitatrichtlijn: soorten (bijlage II) H1083 Vliegend hert: behoud omvang en kwaliteit van het leefgebied voor behoud populatie Voerstreek (B) Gebiedsbeschrijving De Voerstreek bestaat uit een variërend landschap, met oude Maasterrassen en leemplateaus met asymmetrische dalen, hoogstamboomgaarden met poelen, brongebieden, graften, holle wegen, grubben en veel bossen. Op veel plaatsen is de bodem erg kalkrijk, maar op de hellingen is de bodem zuur en voedselarm. Flora en fauna Bovenaan de helling groeien soorten van het eikenberkenbos. In de Voerstreek bestaat dit bos voornamelijk uit eik - zowel winter- als zomereik - en berk. Ook de lijsterbes is een typerende soort, samen met de om de stammen slingerende kamperfoelie. De kruidlaag bestaat vooral uit adelaarsvaren en diverse braamsoorten. Lager op de helling, in de smalle beboste strook waar nog krijt in de bodem aanwezig is, komt eikenhaagbeukenbos voor. De overheersende boomsoort is er meestal de es, soms de esdoorn. De kruidlaag wordt door klimop gedomineerd. De graften bieden allerlei dieren een schuilplaats, zoals vogels, kleine zoogdieren en insecten. De das komt van nature voor in de Voerstreek. Daarnaast komt het vliegend hert in de bosgebieden voor. In het gebied komen plantensoorten als witte veldbies, mispel en trosvlier voor. Op de warme zuidhelling groeien wilde marjolein, kruidvlier en vliegenorchis. Het water is van goede kwaliteit. In de beken komen de beekprik, rivierdonderpad en beekforel voor. In een aantal poelen zijn de kamsalamander, rugstreeppad of vroedmeesterpad aanwezig. Langs de Veurs bevindt zich op een aantal plaatsen waardevol alluviaal bos. In de Voerstreek bevinden zich de kraamkolonies van grensoverschrijdende vleermuispopulaties, die in het Geuldal voorkomen, waaronder de ingekorven vleermuis. Status Natura 2000 Gebiedscode: BE Voor aangewezen habitattypen en soorten zijn door de Belgische overheid nog geen instandhoudingsdoelen geformuleerd. Het Natura 2000-gebied Voerstreek heeft een totale omvang van 1592 hectare en ligt vlakbij het Nederlandse Natura 2000-gebied Noorbeemden & Hoogbos en grenst aan het Geuldal. Zaaknummer:

16 Habitattypen waarvoor het gebied is aangewezen: H3260 Beken en rivieren met waterplanten H6210 Kalkgraslanden H6430 Ruigten en zomen H6510 Glanshaver- en vossenstaarthooilanden H9110 Veldbies-beukenbossen H9130 Beukenbossen van het type Asperulo Fagetum H9150 Kalk-beukenbossen (Cephalanthero-Fagetum) H9160 Eiken-haagbeukenbossen H91E0 Vochtige alluviale bossen Habitatrichtlijnsoorten waarvoor het gebied is aangewezen: H1083 Vliegend hert H1163 Rivierdonderpad H1166 Kamsalamander H1321 Ingekorven vleermuis H1324 Vale vleermuis H1304 Grote hoefijzerneus Basse Meuse et Meuse mitoyenne (B) Gebiedsbeschrijving Het hele gebied valt onder de habitatrichtlijn (225 ha), een deel van het gebied valt eveneens onder de vogelrichtlijn (84 ha). Het gebied ligt langs de maas, deels op de westoever en deels op de oostoever. Op sommige delen zijn de hellingen zeer steil. Het bestaat uit graslanden en bossen. Laag op de helling komen wilgenbossen voor die kwalificeren als vochtige alluviale bossen. Het gebied heeft een belangrijke waarde voor diverse vogelsoorten. Flora en fauna Naast de aangewezen Natura 2000 komen onder andere de volgende soorten voor; das, rugstreeppad, vinpootsalamander, kleine watersalamander, ijsvogel, brede wespenorchis, gele plomp, watergentiaan, pijlkruid, mattenbies, poelruit en akkerdoornzaad. Status Natura 2000 Voor aangewezen habitattypen en soorten zijn door de Belgische overheid nog geen instandhoudingsdoelen geformuleerd. Gebiedscode: BE Het Natura 2000-gebied Basse Meuse et Meuse Mitoyenne heeft een totale omvang van 225 hectare. Het dichtstbijzijnde Nederlandse Natura 2000-gebied is Sint-Pietersberg en Jekerdal op 400 m afstand. Zaaknummer:

17 Habitattypen waarvoor het gebied is aangewezen: H6430 Ruigten en zomen H6510 Glanshaver- en vossenstaarthooilanden H9160 Eiken-haagbeukenbossen H91E0 Vochtige alluviale bossen Habitatrichtlijnsoorten waarvoor het gebied is aangewezen: H1355 Otter H1099 Rivierprik H1134 Bittervoorn H1106 Zalm H1083 Vliegend hert H1032 Bataafse stroommossel Vogelsoorten waarvoor het gebied aangewezen: Broedvogels: A023 Kwak A068 Nonnetje A072 Wespendief A082 Blauwe kiekendief A094 Visarend A166 Bosruiter A197 Zwarte stern A229 IJsvogel Trekvogels: A052 Wintertaling A055 Zomertaling A153 Watersnip Vallée de la Gueule en aval de Kelmis (B) Gebiedsbeschrijving Het gebied bestaat uit open grasland en bos op de hellingen. De Geul vormt het leefgebied voor de ijsvogel, rivierdonderpad en beekprik. Langs de Geul komen ruigten en zomen met moerasspirea voor, evenals alluviale bossen. Aan weerszijden van de Geul ligt een zinkreservaat met vele zeldzame plantensoorten die zich hebben aangepast aan de zinkgrond. Langs het bos van Hees komen bloemrijke hooilanden voor waar onder andere de grauwe klauwier voorkomt. In de ondiepe plassen langs de Geul zitten amfibieën zoals de Kamsalamander. Flora en fauna Naast de aangewezen Natura 2000 komen onder andere de volgende soorten voor; Das, Venglazenmaker, Kleine parelmoervlinder, Heideblauwtje, Hazelworm, Levendbarende hagedis, Brede wespenorchis, Zinkschapengras, Zinkveldmuur en Zinkviooltje. Zaaknummer:

18 Status Natura 2000 Voor aangewezen habitattypen en soorten zijn door de Belgische overheid nog geen instandhoudingsdoelen geformuleerd. Gebiedscode: BE Het Natura 2000-gebied Vallée de la Gueule en aval de Kelmis heeft een totale omvang van 570 hectare. Het grenst aan het Nederlandse Natura 2000-gebied Geuldal. Habitattypen waarvoor het gebied is aangewezen: H3150 Meren met krabbenscheer en fonteinkruiden H6130 Zinkweiden H6430 Ruigten en zomen H6510 Glanshaver- en vossenstaarthooilanden H8210 Kalkhoudende rotshellingen met rotsvegetaties H9110 Veldbies-beukenbossen H9120 Beuken-eikenbossen met hulst H9130 Beukenbossen van het type Asperulo Fagetum H9160 Eiken-haagbeukenbossen H91E0 Vochtige alluviale bossen Habitatrichtlijnsoorten waarvoor het gebied is aangewezen: H1078 Spaanse vlag H1166 Kamsalamander Vogelrichtlijnsoorten waarvoor het gebied is aangewezen: A229 IJsvogel (broedvogel) Zaaknummer:

19 4. Overwegingen 4.1. Aanvraag De aanvraag heeft betrekking op het wijzigen, uitbreiden en exploiteren van een legkippenhouderij van H.F.P.M. Gerrekens, gelegen aan de Reijmerstokkerdorpsstraat 123 te Reijmerstok. Er wordt vergunning gevraagd voor de situatie als weergegeven in tabel 1. Emissie Type Code Stal Aantal dieren (kg NH 3 / dier / jaar) Totaal (kg NH 3 / jaar) Legkippen E , Legkippen E E , Additionele techniek E , Totaal Tabel 1 aangevraagde situatie 4.2. Habitatrichtlijngebieden De Habitatrichtlijngebieden Geuldal, Bemelerberg en Schiepersberg, Savelsbos en Noorbeemden en Hoogbos zijn op 7 december 2004 aangewezen als speciale beschermingszone onder de Habitatrichtlijn en tevens op de lijst van gebieden van communautair belang geplaatst. Op grond van artikel 19kd, eerste lid, onder a, en derde lid, van de Nbwet 1998 is de referentiedatum met betrekking tot stikstofdepositie op voornoemde gebieden 7 december Uitgangssituatie Habitatrichtlijngebieden Geuldal, Bemelerberg en Schiepersberg, Savelsbos en Noorbeemden en Hoogbos De situatie op 7 december 2004 was volgens de op die datum voor de inrichting van de aanvrager vigerende vergunning zoals verleend onder de Wet milieubeheer bij besluit van 3 januari 2002, als weergegeven in tabel 2. Emissie Type Code Stal Aantal dieren (kg NH 3 / dier / jaar) Totaal (kg NH 3 / jaar) Legkippen E , ,4 Legkippen E , ,1 Totaal 3.567,5 Tabel 2 situatie op 7 december 2004 Zaaknummer:

20 4.3. Buitenlandse gebieden Zoals onder 3.1 nader is toegelicht, dient in voorkomend geval dat een project op Nederlands grondgebied negatieve effecten kan hebben op één of meer buitenlandse Natura 2000-gebieden te worden beoordeeld of vergunningverlening in overeenstemming is met artikel 6, derde lid, van de Habitatrichtlijn. Artikel 6, derde lid, van de Habitatrichtlijn bepaalt dat voor elk plan of project dat significante effecten kan hebben voor een Natura 2000-gebied een passende beoordeling moet worden gemaakt en slechts toestemming voor het plan of project wordt gegeven wanneer de zekerheid is verkregen dat het de natuurlijke kenmerken niet zal aantasten. De Belgische Habitatrichtlijngebieden Voerstreek, Basse Meuse et Meuse mitoyenne en Vallée de la Gueule en aval de Kelmis zijn op 7 december 2004 als zodanig (voorlopig) aangewezen dan wel op de lijst van gebieden van communautair belang geplaatst. Voor zover de aanvraag voorziet in een toename van stikstofdepositie op voornoemde Belgische Habitatrichtlijngebieden, geldt 7 december 2004 dan ook als referentiedatum. In aansluiting op de uitspraak door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 7 september 2011, geldt voor het Belgische Vogelrichtlijngebied Vallée de la Gueule en aval de Kelmis het volgende. Is het betreffende Vogelrichtlijngebied op de lijst van gebieden van communautair belang geplaatst dan wel is de (voorlopige) aanwijzing van het gebied van kracht geworden vóór 7 december 2004, dan geldt de desbetreffende datum als referentiedatum. Dit laatste lijdt slechts uitzondering indien het betreffende Vogelrichtlijngebied op de lijst van gebieden van communautair belang is geplaatst dan wel (voorlopig) is aangewezen vóór 10 juni 1994 (de datum waarop de omzettingstermijn van de Habitatrichtlijn is afgelopen). Is dat het geval, dan dient voor het betreffende Vogelrichtlijngebied 10 juni 1994 als referentiedatum te worden aangehouden. Indien de aanvraag per saldo niet resulteert in een toename van stikstofdepositie op de betreffende Belgische Natura 2000-gebieden ten opzichte van de stikstofdepositie op deze gebieden waarvoor op de daarvoor geldende referentiedatum toestemming bestond op grond van de op die datum voor de inrichting van de aanvrager vigerende vergunning verleend onder de Wet milieubeheer, bestaat de zekerheid dat de natuurlijke kenmerken van de betreffende buitenlandse Natura 2000-gebieden niet zullen worden aangetast Uitgangssituatie buitenlandse gebieden Voerstreek, Basse Meuse et Meuse mitoyenne en Vallée de la Gueule en aval de Kelmis De referentiedatum van deze gebieden is 7 december De situatie op deze datum was volgens de op die datum voor de inrichting van de aanvrager vigerende vergunning zoals verleend onder de Wet milieubeheer bij besluit van 3 januari 2002, als weergegeven in tabel 2. Zaaknummer:

21 4.4. Effecten op de beschermde natuurgebieden De inrichting ligt nabij onderstaande beschermde gebieden: Naam gebied Nederland Afstand in km Geuldal 1,7 Bemelerberg en Schiepersberg 4,4 Savelsbos 4,0 Noorbeemden en Hoogbos 3,8 België Voerstreek (HR) 4,3 Basse Meuse et Meuse mitoyenne (HR) 9,9 Vallée de la Gueule en aval de Kelmis (HR) 8,1 Vallée de la Gueule en aval de Kelmis (VR) 8,4 Tabel 3 afstand tot de beschermde gebieden Bij de beoordeling van de vergunningaanvraag wordt getoetst of het project/handeling, gelet op de instandhoudingsdoelstelling(en), de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten kan verslechteren of een significant verstorend effect kan hebben op de soorten waarvoor de gebieden zijn aangewezen. Zure depositie leidt in voedselarme milieus, zoals die aanwezig zijn in de nabij gelegen natuurgebieden, tot verrijking van het milieu (vermesting). Tevens neemt de zuurgraad toe (verzuring). Deze processen hebben een negatieve invloed op de natuurwaarden. Het verspreidingsmodel AAgro-Stacks behorend bij het door ons gehanteerde vergunningenbeleid, waarmee de stikstofdepositie op beschermde natuurgebieden kan worden berekend, houdt rekening met de feitelijke omstandigheden van de veehouderijbedrijven en de windrichting. Door de invoer van de feitelijke gegevens van de gebouwen (stallen), zoals onder andere staltype, gebouwhoogte, uittreedsnelheid en het aantal dieren, kan het rekenmodel een (relatief) nauwkeurige weergave maken van de stikstofdepositie op de nabij gelegen natuur. Dit rekenmodel achten wij wetenschappelijk gezien op dit moment het beste en meest nauwkeurig. Om een goed beeld te krijgen van de depositie op de beschermde Natura 2000-gebieden is, gebruikmakend van het computermodel AAgro-Stacks, de depositie berekend op verschillende punten. Een aantal punten hebben wij overgenomen in tabel 4 (zie ook bijlage 1). Weergegeven is de depositie in de bestaande en aangevraagde situatie. Zaaknummer:

22 Naam X-coördinaat Y-coördinaat Depositie uitgangssituatie (mol N / ha / jaar) Depositie aangevraagde situatie (mol N / ha / jaar) Afname Nederland Geuldal ,2 3,3 2,9 Bemelerberg en ,8 1,1 0,7 Schiepersberg Savelsbos ,6 1,0 0,6 Noorbeemden en Hoogbos ,2 1,4 0,8 België Voerstreek (HR) ,5 0,9 0,6 Basse Meuse et Meuse mitoyenne (HR) Vallée de la Gueule en aval de Kelmis (HR) Vallée de la Gueule en aval de Kelmis (VR) ,4 0,3 0, ,6 0,4 0, ,6 0,4 0,2 Tabel 4 depositie op de beschermde gebieden Uit de berekeningen is gebleken dat de stikstofdepositie op geen enkel berekend punt in voornoemde beschermde gebieden toeneemt. Indien er op geen enkele van deze punten een toename berekend wordt, kan men stellen dat er nergens in het gebied een toename zal plaatsvinden. Uit de aanvraag blijkt verder dat er geen andere - niet aan stikstofdepositie gerelateerde - negatieve effecten (zoals geluid, trillingen, licht, grondwaterstand-/grondwaterkwaliteitveranderingen etc.) te verwachten zijn die de natuurlijke kenmerken van voornoemde beschermde gebieden kunnen aantasten Conclusie Op grond van bovenstaande beoordeling concluderen wij dat gelet op de instandhoudingdoelstellingen onderhavige door H.F.P.M. Gerrekens te Reijmerstok aangevraagde activiteiten geen (significante) negatieve effecten zullen veroorzaken op de betrokken Nederlandse Natura 2000-gebieden Geuldal, Bemelerberg en Schiepersberg, Savelsbos, Noorbeemden en Hoogbos en de Belgische Natura gebieden Voerstreek, Basse Meuse et Meuse mitoyenne en Vallée de la Gueule en aval de Kelmis. Het natuurschoon en de natuurwetenschappelijke betekenis zullen geen negatieve gevolgen ondervinden, mits deze vergunning en de daaraan verbonden voorschriften stipt worden nageleefd. Zaaknummer:

23 5. Besluit Gelet op het bepaalde in de Natuurbeschermingswet 1998, de Habitatrichtlijn en voorgaande overwegingen, besluiten wij I. aan H.F.P.M. Gerrekens een vergunning krachtens artikel 16/19d van de Nbwet 1998 te verlenen voor het in de nabijheid van de Natura 2000-gebieden Geuldal, Bemelerberg en Schiepersberg, Savelsbos en Noorbeemden en Hoogbos wijzigen, uitbreiden en exploiteren van een legkippenhouderij zoals aangevraagd d.d. 5 februari 2013 met kenmerk aan de Reijmerstokkerdorpsstraat 123 te Reijmerstok; II. aan de vergunning de beperkingen te stellen en voorschriften te verbinden, zoals opgenomen onder hoofdstuk 6; III. dat de aanvraag en de bijbehorende stukken ontvangen op 6 februari 2013, zoals aangevuld op 19 februari 2013, 19 juni 2013, 14 augustus 2013, 29 augustus 2013 en 5 september 2013 deel uitmaken van deze vergunning, behoudens en voor zover daarvan bij dit besluit niet wordt afgeweken. Gedeputeerde Staten van Limburg namens dezen, ing. E.A.P.H. Haesen Clustermanager Vergunningen Zaaknummer:

24 6. Voorschriften Aan deze vergunning worden de volgende voorschriften verbonden: De vergunning heeft betrekking op het houden van de dieraantallen op de stalsystemen aan de Reijmerstokkerdorpsstraat 123 te Reijmerstok zoals weergegeven in onderstaande tabel: Type Code stal Aantal dieren Legkippen E Legkippen E E Additionele techniek E De vergunning heeft betrekking op de emissie van kg NH 3 / jaar, resulterend in een stikstofdepositie op de beschermde natuurgebieden zoals weergegeven in onderstaande tabel: Naam X-coördinaat Y-coördinaat Depositie (mol N / ha / jaar) Geuldal ,3 Bemelerberg en Schiepersberg ,1 Savelsbos ,0 Noorbeemden en Hoogbos ,4 Zaaknummer:

25 7. Afschriften Een afschrift van dit besluit hebben wij verzonden aan: H.F.P.M. Gerrekens, Reijmerstokkerdorpsstraat 123, 6274 NJ te Reijmerstok, als ontwerpbesluit op de aanvraag; Aelmans Adviesgroep, Kerkstraat 2, 6095 BE te Baexem, ter kennisname; Burgemeester en Wethouders van de gemeente Gulpen-Wittem, Postbus 56, 6270 AB te Gulpen, ter kennisname Ministerie van Economische Zaken, DG Natuur en Regio, Directie PD Natura 2000, Postbus 20401, 2500 EK te Den Haag, ter kennisname; Vlaamse Overheid, Vlaams Administratief Centrum, Koningin Astridlaan 50, Afdeling Agentschap voor Natuur en Bos, busnummer 5, 3500 Hasselt België, ter kennisname; SPW Département Nature et Forêt Direction de Liège, Montagne Sainte-Walburge 2 bât. 2, 4000 Liège België, ter kennisname; Zaaknummer:

26 Bijlage 1 Zaaknummer: