Levende Have. Met dank aan:

Transcriptie

1 electronische I&R bij geiten en schapen electronische I&R bij geiten en schapen electronische I&R bij geiten en schapen electronische I&R bij geiten en schapen electronische I&R bij geiten en schapen Levende Have Met dank aan:

2 Elk dier telt bij e-i&r Een elektronisch registratiesysteem brengt met ingang van 1 januari 2010 de hele Nederlandse schapen- en geitenhouderij in kaart. Met één druk op de knop kan worden achterhaald waar een schaap of geit zich bevindt, waar het dier vandaan komt en met welke andere dieren het in contact is geweest. Het houdt in dat alle lammeren die na 1 januari 2010 zijn geboren, worden voorzien van een visueel merk en één elektronisch identificatiemiddel: een elektronisch oormerk, een maagbolus of een injectaat/chip. Op de identificatiemiddelen staat, naast een landencode, een individuele code van twaalf cijfers. De gegevens van alle schapen en geiten ook de dieren die nog oude nummers dragen - gaan vervolgens in een centrale databank, waar ze worden gekoppeld aan het Unieke Bedrijfs Nummer (UBN) van de dierhouder. Elk dier telt bij elektronische I&R. Deze brochure legt uit hoe het systeem werkt, wat de voordelen zijn en welke consequenties het heeft voor de individuele schapen- en geitenhouder. 2

3 Weten waar je dieren vandaan komen en waar ze naar toe gaan: dat is een verantwoordelijkheid van iedere dierhouder. Bij het af- en aanvoeren van dieren is het belangrijk te weten of de adressen waar ze naar toe gaan of vandaan komen, beschikken over een Uniek Bedrijfs Nummer (UBN). 3

4 Test: Zijn deze dieren goed geïdentificeerd? Kijk voor het antwoord op pagina 14 Identificatie en registratie van lammeren die na 1 januari 2010 zijn geboren, kan tot een half jaar na geboorte. Voor het invoeren van de overige schapen en geiten in de centrale databank hebben houders tot 1 juli 2010 de tijd. Het verplaatsen of afvoeren van dieren naar de slacht, een verzamelplaats of een andere houderij kan pas na registratie. 4

5 Waarom e-i&r? Invoering van e-i&r komt voort uit een afspraak die de EU-lidstaten met elkaar hebben gemaakt. Volgens die afspraak, vastgelegd in een verordening, geldt er een verplichting tot elektronische identificatie van alle schapen en geiten die na 1 januari 2010 zijn geboren. Deze dieren moeten zijn voorzien van een visueel én een elektronisch merk. Hiermee maken de lidstaten gebruik van nieuwe technologische mogelijkheden. Dankzij de elektronische identificatie kunnen dieren en hun verplaatsingen vrij eenvoudig worden geregistreerd. E-I&R is vooral bedoeld om een betere opsporing van dieren mogelijk te maken, vanwege diergezondheid en voedselveiligheid. De EU-verordening schrijft voor dat alle dieren met hun nummers in bedrijfsregisters en op verplaatsingsdocumenten staan vermeld. De Nederlandse overheid heeft daartoe een centrale databank opgericht voor alle schapen en geiten. Dit houdt in dat houders *) van schapen en geiten 8 zich registreren bij Dienst Regelingen voor een relatienummer; 8 beschikken over een Uniek Bedrijfsnummer (afgekort UBN); 8 hun dieren die na 1 januari 2010 geboren zijn, identificeren met één elektronisch en één visueel merk; 8 alle wijzigingen (geboorte, aan- en afvoer, dood) melden bij de centrale databank. *) Bent u verantwoordelijk voor het verzorgen en voeden van schapen en geiten? Dan bent u de houder van de dieren. De houder is verantwoordelijk voor het registreren en identificeren (merken) van de schapen en geiten. De houder is in de meeste gevallen ook de eigenaar van de dieren, maar dat hoeft niet het geval te zijn. 5

6 advertentie Denk u tijdig aan het bestellen van de oormerken? Vanaf is het verplicht om schapen en geiten elektronisch te gaan nummeren en te melden aan het I&R. Speciaal voor schapen en geiten hebben we de keuze uit verschillende elektronische oormerken. Zowel grote als kleine bolus nu ook toegestaan met PAT-merk. Elektronische oormerken en bolussen I&R goedgekeurd Eenvoudig te bestellen via : Tel: oormerk@elda.nl Runderoormerken: natuurlijk leveren wij ook runderoormerken. Ook elektronische oormerk leverbaar. ELDA ICT & Services BV te Rijen

7 Wat kost e-i&r? De overheid vraagt van houders van schapen en geiten een behoorlijke inspanning om van de e-i&r een succes te maken. E-I&R is bovendien duurder. 8 Identificatie met een elektronisch en een visueel middel is duurder dan de identificatie met twee ouderwetse, gele oormerken. Prijzen van de nieuwe merken zijn afhankelijk van de hoeveelheid die men bestelt, van het type merk en van de leverancier. Ze variëren van 2,70 (een elektronisch en een niet-elektronisch merk, bij afname van tien stuks), 4,25 (bolus met grijs oormerk, bij afname van tien stuks) tot en met 5,30 (bolus met pat-oormerk, bij afname van tien stuks). 8 Een apparaat om een bolus in te brengen kost circa 45, een oormerktang tussen de 15 en 25. Geboorten, aan- en afvoer van dieren, overlijden, moeten worden gemeld aan de centrale databank. Dat is het handigst via internet. Het kan ook telefonisch. Eventueel kan iemand anders worden gemachtigd de gegevens in te voeren. Er zijn bedrijven en tussenpersonen die (schriftelijk of telefonisch) meldingen willen verzorgen voor schapen- en geitenhouders. 8 Een apparaat voor het uitlezen van de elektronische identificatiemiddelen is bij een wat groter aantal dieren wel handig, maar niet noodzakelijk en ook niet verplicht. Er bestaan apparaatjes die alleen het nummer uitlezen. Kosten: vanaf ongeveer Voor de instandhouding van de centrale databank moeten houders een vast en/of een variabel bedrag betalen. 7

8 Test: Zijn deze dieren goed geïdentificeerd? Kijk voor het antwoord op pagina 14 8

9 Wat levert e-i&r op? 8 Meer keuzevrijheid bij identificatie van dieren die niet bestemd zijn voor de export Schapen en geiten hoeven niet langer twee oormerken in. Een klein oormerkje volstaat als het dier een maagbolus of een chip heeft. Een schaap of geit met een tatoeage hoeft zelfs helemaal geen oormerk meer in als het dier een maagbolus heeft. 8 Aangepaste identificatiemiddelen De verschillende identificatiemiddelen zijn voor alle rassen toegestaan. Vooral de kleinere rassen, zoals dwerggeiten en Ouessantschapen, hebben baat bij de toelating van kleine oormerken en minibolussen. Ook het zogeheten Pat-oormerk is weer toegestaan, in combinatie met een minibolus. 8 Sneller opsporen van besmettelijke dierziekten Elektronische I&R maakt een betere tracering mogelijk van schapen en geiten in geval van een uitbraak van een besmettelijke dierziekte. Daardoor neemt het risico op verspreiding af. Sneller opsporen betekent ook selectiever, gerichter bestrijden. 8 Het identificeren van lammeren hoeft pas uiterlijk een half jaar na geboorte Het identificeren, merken en melden van lammeren kan tot een half jaar na de geboorte. Houders die gebruik willen maken van een bolus, kunnen dus wachten totdat de pens van het lam zich voldoende heeft ontwikkeld. Wie ervoor kiest lammeren te oormerken, kan wachten totdat de oren enig volume hebben. 8 Geen vervoersbewijzen of bedrijfsregister meer nodig Elektronische I&R is praktisch: het bijhouden van de gegevens kan nu digitaal. De verplichting een papieren administratie van de dieren bij te houden, vervalt. De centrale databank van I&R dient als bedrijfsregister. Het oude papieren bedrijfsregister moet nog wel drie jaar bewaard blijven. Vervoersdocumenten zijn niet meer nodig, wanneer er voorafgaand aan het vervoer een volledige en juiste afvoermelding wordt gedaan. 9

10 Combinaties van identificatiemiddelen 8 Visueel oormerk en elektronisch oormerk (groen) 8 Oormerk (grijs, plastic of aluminium) en maagbolus 8 Tijdelijk elektronisch of niet-elektronisch merk (rood), toe te passen bij verlies van een merk, heeft een ander nummer dan het originele merk. Een dier met een rood merk mag alleen worden afgevoerd naar de slacht in Nederland. 8 Pootband en een elektronisch oormerk (groen) 8 Tatoeage (groen of zwart) en een elektronisch oormerk (groen) 8 Tatoeage (groen of zwart) met maagbolus 8 Pootband (grijs) en maagbolus 8 Oormerk (oranje) en elektronische pootband 8 Oormerk (wit) en injectaat/chip (Alleen de eerste twee combinaties van middelen en het tijdelijke merk zijn bij het ter perse gaan van deze brochure verkrijgbaar. Voor export naar andere EU-lidstaten zijn voor dieren geboren vanaf 1 januari 2010 alleen de sets met de elektronische oormerken en de maagbolus toegestaan). Identificatiemiddelen bestelt u rechtstreeks bij de leverancier. Een lijst van leveranciers is te vinden op www. hetlnvloket.nl. 10

11 Aanbrengen oormerk Het aanbrengen van het oormerk gebeurt tussen de tweede en derde nerf van de oorschelp van bovenaf geteld. Deze nerven zijn soms beter te voelen dan te zien. Plaats het oormerk bij voorkeur halverwege het oor. Geadviseerd wordt het elektronisch merk in het linker oor aan te brengen. Het vrouwelijk deel van het oormerk (het deel met het gat en knop) komt aan de voorzijde (binnenzijde) van het oor. Het mannelijke deel (deel met de pen) komt aan de achterzijde (buitenzijde) van het oor. Aandacht voor hygiëne is erg belangrijk om ontstekingen te voorkomen. Hoe breng je de identificatiemiddelen in? Inbrengen maagbolus Voor het inbrengen van een bolus moet een dier minimaal 25 kg wegen. Hou het hoofd in een natuurlijke positie (90 ). Open de mond door met de vingertoppen achter de snijtanden op het gehemelte te drukken. Schuif de bolus applicator naar binnen tot het einde van de tong. Knijp in het handvat om de bolus in te brengen. Je kunt de bolus aan de linker halszijde naar beneden zien zakken. Een minibolus is geschikt voor dieren tot maximaal 40 kg. Inbrengen van een injectaat Neem voor het inbrengen van een injectaat contact op met de dierenarts. 11

12 advertentie Chip aflezen? Er is een geschikt BackHome afleesapparaat voor iedere gebruiker! Mini-MaX ii iso-max V i -MaX Klein, handig en niet duur! Informatie en prijzen: of: Groter scanoppervlak Heldere display Geschikt voor professioneel gebruik Voor de professionele gebruiker die hoge eisen stelt Beljaars Schapenpraktijk Advies & Producten Dé specialist in de schapenhouderij! Breed assortiment van diensten en producten BelTag Midi EID Redie Mini EID SetTag EID belbolus Mini EID SCHERPE PRIJZEN! Nieuwe e-i&r. Wij ontzorgen u!! Oormerken - Bolus - Readers - Software Kijk voor meer info op: Beljaars Schapenpraktijk, Kampweg 5, 5447 NK Rijkevoort Tel.: , beljaars@beljaarsschapen.eu

13 Aanmelden bij de centrale databank en invoeren van gegevens Hoe Hoe doet u doet u meldingen in meldingen Mijn in Dossier? Mijn Dossier? Dankzij de centrale databank altijd een actuele stallijst bij de hand. Alle lammeren geboren na 1 januari 2010, meldt u binnen een half jaar aan bij de centrale databank. Of eerder, wanneer de dieren worden afgevoerd. De dieren geboren vóór 1 januari 2010, meldt u uiterlijk 30 juni 2010 aan. Aanmelden kan via Mijn dossier op Hiervoor heeft u inloggegevens nodig. Heeft u deze nog niet? Bel dan met het LNV-Loket: Er zijn verschillende mogelijkheden om de nummers door te geven: 8 lees de nummers af van het fysieke merk of van uw stallijst en typ ze zelf in; 8 lees het nummer af met een reader (uitleesapparatuur) en koppel deze vervolgens aan de computer; 8 bel met het voice-response-systeem: ( 0,10 per minuut). De aangemelde dieren komen in uw eigen dossier in de databank. U kunt daar op elk gewenst moment van de dag een overzicht van uw schapen of geiten oproepen. Dit is uw digitale stallijst. Via deze stallijst kunt u dieren afmelden. Meer weten? Zie de gebruikersbrochure Merken en registreren van schapen en geiten op Ga naar nl/loket 1 Kies voor Mijn Dossier 2 Voer uw gebruikerscode en wachtwoord in Geen inloggegevens? Bel met Het LNV-Loket: Kies voor Opgeven & aanvragen 4 Kies voor Identificatie en Registratie en daarna voor I&R schapen en geiten 5 Kies voor Meldingen 6 13

14 Uitslag test Heeft u alle identificatiemiddelen goedgekeurd? Dan bent u geslaagd voor de test. Voor schapen en geiten van na 2010 is één elektronisch en één visueel merk verplicht. Hiervoor bestaan nu meerdere identificatiemogelijkheden. Op pagina 4 hebben de geit en het lam in het ene oor een elektronisch en in het andere oor een gewoon oormerk. Het schaap met het aluminium pat-oormerk is voor 2005 geboren. Dat geldt ook voor de geit met de tatoeage op pagina 8. Het schaap met de twee gele oormerken is geboren voor Het schaap met het grijze oormerk draagt tevens een minibolus. Dit is een combinatie die al sinds juli 2009 is toegestaan. Volgens de nieuwe regels mag bij een niet elektronisch oormerk als tweede identificatiemiddel een injectabele transponder (injectaat) of een maagbolus worden gebruikt. Is het oormerk wel elektronisch, dan mag er een pootband of tatoeage worden aangebracht. Een tatoeage met maagbolus mag ook. (NB. Pootband en injectaat zijn bij het ter perse gaan van deze brochure nog niet verkrijgbaar. Het injectaat met bijbehorend wit oormerk wordt in de loop van 2010 verwacht). Omnummeren Schapen en geiten die vóór 1 januari 2010 zijn geboren en gemerkt met gele oormerken, hoeven geen elektronische merken te dragen. Het mag wel. Nog een voorraad gele oormerken? Deze mag u uitsluitend blijven gebruiken bij dieren die voor 2010 in de eigen stal of wei zijn geboren. Dus niet bij dieren die u van een andere houder heeft aangevoerd. 14

15 advertentie Het beste elektronisch oormerk voor de beste prijs vanaf 1.75 Caisley onderscheidt zich door: weinig ontstekingen goed uitleesbaar verharde inbrengpin met snijrand soepel en goed draaibaar weinig tot geen verlies een goede prijs snelle levering Voor info, prijzen of bestellingen : of

16 advertentie Ook nu rechtstreeks te bestellen per mail, fax of per telefoon. Tel: Fax: I-Tag 25 mm + Suretag ST1 male Code: EID SE1 Oormerken nodig? Bezoek onze webshop Dalton Continental BV Antwoordnummer VB Lichtenvoorde Het Schaap 98 x 134mm high / BW Meer weten over e-i&r? Volg het laatste nieuws op e-i&r Aanmelden bij de centrale databank kan via Of bel met Het LNV-Loket: (op werkdagen tussen 8.30 en uur). Deze brochure werd mede mogelijk gemaakt door het ministerie van LNV. Eindredactie: Jinke Hesterman Foto s en montage: (foto inbrengen injectabele transponder drs. Bram van Schaik, dierenarts) Vormgeving: RozzRood Druk: Printerface