In dit nummer. Groei & Bloei NO Friesland - 1 -

Transcriptie

1 In dit nummer Blz. 1 In dit nummer Blz. 2 Van de voorzitter Blz. 3 Programma lezingen. De Lathyrus. Lezing verzorgd door de Lathyrusvereniging Blz. 4 Verrassingsavond. Verzorgd voor en door leden van onze vereniging Blz. 4 Plantenruilmarkt Blz. 5 Tuinkeuringen 2010 Blz. 6 Op bezoek bij je tuinburen Blz. 6 Rondrit Notoabelentoene op 17 april Blz. 8 Bloemschikken. Oproep NoKB Blz. 8 Cursus bloemschikken Blz. 9 Paasworkshop Voorjaarskrans Blz. 10 Groei & Bloei Digitaal Blz. 11 Nieuwe leden Blz. 12 Tips, trucs en anekdotes Blz. 15 Inleveren kopij Blz. 15 Bestuur en commissies Groei & Bloei Groei & Bloei NO Friesland - 1 -

2 Van de voorzitter oms hoor je het geluid van vogels en denk je dat het voorjaar is. Als je dan naar buiten kijkt, is het echter nog Svolop winter. Loop je door de tuin, zie je door een laagje sneeuw de sneeuwklokjes en de krokusjes zich uit de grond wroeten. Nog even, en het is al weer februari. Ik durf geen voorspelling meer te doen, of er nog een 11-Stedentocht in zit dit jaar. Met dit stukje in ons ledenblad zijn we op weg naar het voorjaar, met nog een aantal activiteiten te gaan die de moeite waard zijn! Helaas moesten we vanwege ziekte van de spreker en het slechte weer de ledenavond van 11 januari afblazen. De tweede spreker kon door het slechte weer ook niet komen. We hopen dat het voor u duidelijk is geweest, dat het bestuur heeft besloten om u via de media in te lichten over het niet doorgaan van de ledenavond. Ik hoop dat u niet tevergeefs in Wouterswoude bent geweest Op de algemene ledenvergadering van 8 februari zal bij het agenda punt verkiezingen uitgebreid aandacht zijn voor de vacature van penningmeester. Helaas moeten wij u meedelen, dat mevrouw J. Talma wegens persoonlijke omstandigheden ervan afziet deze functie te vervullen. Dit betekent, dat het bestuur op zoek gaat naar een nieuwe kandidaat. Misschien een functie voor u? Denk er eens over na. Mocht u meer informatie willen hebben, zal het bestuur dit graag met u willen bespreken. Wij als bestuur zijn nog steeds enthousiast om deze afdeling te kunnen besturen. Met uw steun zal dat natuurlijk slagen, daar ben ik van overtuigd. Een kritische kanttekening: het ledental daalt. Dit is misschien een gevolg van de crisis in ons land. Het is echter ook een landelijke trend, iedereen wacht natuurlijk op betere tijden. Groei & Bloei NO Friesland - 2 -

3 Tot slot positief nieuws! Het programma 2010/2011 is in concept klaar en zal u via het ledenboekje worden toegestuurd. Namens het bestuur wens ik u een mooi voorjaar en een goede gezondheid toe, zodat we straks weer volop in de tuin kunnen gaan genieten. Tot de volgende keer Æde van der Beek. Programma lezingen Onderwerp: De Lathyrus. Lezing verzorgd door de lathyrusvereniging Wanneer: Maandag 8 maart 2010 Waar: Dorpshuis De Nije Warf in Wouterswoude Aanvang: uur DE LATHYRUS Lathyrus, of pronkerwt, is bij velen een geliefde (snij)bloem. Velen kennen de bloem (of de geur) nog vanuit de tuin van hun (groot) ouders. De Nederlandse Lathyrus Vereniging wil steeds meer mensen enthousiast maken voor de kweek van Lathyrus. Het kweken van Lathyrus odoratus (éénjarige) wordt getoond van zaaien tot oogsten. Daarnaast zult u zien dat u niet altijd een grote tuin nodig heeft. Ook op het balkon is het mogelijk kleine variëteiten te zaaien. Daarnaast maakt u kennis met de meerjarige Lathyrus latifolius, één keer zaaien en jaren Lathyrus. Een steel met vele bloempjes. Helaas ruikt deze meerjarige niet. Zoals elke plant kan ook de Lathyrus ziek worden. Welke ziekten komen voor en wat kan u er tegen doen? In de pauze kunt u Lathyrus zaden of de teeltbeschrijving kopen. Uiteraard worden ook al uw vragen beantwoord. Kijkt u ook eens op de website Onderwerp: Verrassingsavond. Verzorgd voor en Groei & Bloei NO Friesland - 3 -

4 door leden van onze vereniging Wanneer: Maandag 12 april 2010 Waar: Dorpshuis De Nije Warf in Wouterswoude Aanvang: uur. Deze avond wordt verzorgd dóór leden vóór onze leden. Eigenlijk willen wij daar dus niets over kwijt. Laat u verrassen en neem gerust een introducé mee. Plantenruilmarkt 10 april ipv 3 april! (een week later i.v.m. het Paasweekend) Zaterdag 10 april van uur bent u weer van harte welkom bij de familie Prins. Daar wordt dan voor alle leden van Groei & Bloei de reeds bekende plantenruilmarkt gehouden. Stekjes, planten en zaden kunnen meegebracht en geruild worden, zodat u weer een aantal nieuwe soorten aan uw plantenverzameling kunt toevoegen. Tevens is er onder het genot van een kopje koffie met cake alle mogelijkheid om tuinnieuws uit te wisselen. Graag begroeten we weer veel tuinliefhebbers er is altijd wel iets voor u bij! Adres: Fam. Prins, Bornwirdhuizen 1, Bornwird. Vanuit Dokkum richting Holwerd, even voorbij de Dockumer Vlaggencentrale (DVC) rechts, richting Hiaure. In de eerste boerderij links woont de familie Prins. Voor meer informatie kunt u ook even bellen, tel Tot ziens! De tuinactiviteitencommissie Tuinkeuringen 2010 Groei & Bloei NO Friesland - 4 -

5 Ook dit jaar worden de tuinen van leden gekeurd, en wel in de volgende dorpen: De Valom, Veenwouden, Bergum, Noordbergum, Oostermeer, Drogeham, Augustinusga, Surhuisterveen en Buitenpost. De tuinkeuringscommissie bestaat uit vier personen en een fotograaf. Het is de bedoeling dat de commissie drie keer langs komt: Eerste keuring in week 16 ( april) Tweede keuring in week 25 ( juni) Derde keuring in week 36 (begin september) Het kan voorkomen, dat de commissie een week eerder of later bij u langs komt dan de vastgestelde weken. Stelt u het NIET op prijs dat uw tuin wordt gekeurd? Wilt u dit dan doorgeven aan Willie Wienia, tel , wwienia@live.nl? Er zijn twee categorieën: grote en kleine tuinen. Daarbij wordt gekeurd op de volgende punten: Algemene indruk; hierbij wordt gelet op sfeer, aanleg, indeling. Assortiment en beplanting; heeft de tuin elk jaargetijde iets te bieden? Onderhoud; met aandacht voor gazon, zijn de hagen geknipt, opbinden van planten, zijn de borders en bestrating vrij van onkruid etc. Tijdens een feestelijke avond in oktober worden van deze tuinen foto s getoond. Deze worden van commentaar voorzien. Daarna volgt de bekendmaking van de prijswinnaars. Die, als zij dat willen, hun tuin kunnen openstellen voor het te houden rondje tuinen het jaar erop. De tuinkeuringscommissie Op bezoek bij je tuinburen Groei & Bloei NO Friesland - 5 -

6 Zou je het leuk vinden om in je eigen omgeving, afd. Noordoost-Friesland van Groei & Bloei, een tuinclubje te vormen? De bedoeling is, dat je eens een kijkje bij elkaar in de tuin neemt en/ of andere activiteiten ontplooit. Heb je interesse? Geef je naam door bij bestuur. Zij willen hierbij bemiddelen door de mensen met elkaar in contact te brengen. Wanneer er een clubje is gevormd, is het de bedoeling dat deze zichzelf in stand houdt zonder bemoeienis van het bestuur. Opgave via bij Hylkje van Dellen: of Excursie Rondrit Notoabelentoene op 17 april Verzamelen: Carpoolplaats Dokkum Tijd: uur Kosten: p.p. Maximaal: 20 personen Opgave bij: Hylkje van Dellen, tel of e- mail: Pieterburen en Eenrum hebben twee heel bijzondere Notabelentuinen; Domies Toen en de Notoarestoen. In april zijn beide tuinen zeer de moeite waard om te bezoeken, dus wat is er leuker dan die twee tuinen te combineren en ook nog de verhalen over die tuinen te horen? Op 17 april bezoeken we de tuin van de dominee en de notaris: met veel soorten stinzenplanten en honderden rododendronsoorten. De start is om uur in Buitenplaats Noordkust, van het Groninger Landschap, in Pieterburen. Daar bekijken we een PowerPointpresentatie over stinzenplanten, in het Gronings börgbloumkes genoemd, en wordt er een verhaal verteld Groei & Bloei NO Friesland - 6 -

7 over die stinzen-planten. Vervolgens gaan we Domies Toen, aan de overkant, bekijken. Domies Toen, de oude tuin van de dominee, is een erkend museum, mede vanwege de unieke collectie stinzenplanten. Er staan daar meer soorten dan alleen de erkende Groninger soorten. Het is een collectie van bijna alle stinzenplanten, die in Nederland te vinden zijn. Welke er in bloei zullen staan kunnen we nu onmogelijk al vertellen. We weten nog niet hoe vroeg of hoe laat het dit jaar allemaal gaat gebeuren, met deze koude, wisselvallige sneeuwwinter. Ongetwijfeld zijn er de gele anemoon, verschillende soorten primula's, holwortel, vingerhelmbloem, longkruid, maagdenpalm en natuurlijk de kievitsbloem met zijn onafscheidelijke vazal, de gulden boterbloem, te bewonderen. De tocht wordt onderbroken in de theeschenkerij van Domies Toen. U krijgt hier koffie of thee met speltkoek, een Groninger specialiteit met keurmerk Gegarandeerd Groningen. Vervolgens gaan we naar de Notoarestoen in Eenrum. Daar staan heel veel rododendrons, waar er vast wel al een aantal van in bloei zijn. Ook zijn daar stinzenplanten te vinden. Natuurlijk wordt ook het verhaal over zowel Domies Toen als de Notoarestoen verteld. Laat u verrassen door de kleurenpracht in deze Notoabelentoene in Groningen in april! De rondleiding word gegeven door Annette Broekhuizen. Ze is dertien jaar de PR- functionaris geweest van Domies Toen en medeauteur en coördinator van het boekje Börgbloumkes in Domies Toen. Aansluitend is er nog gelegenheid om de kwekerij de Kleine Plantage in Eenrum te bezoeken. Bloemschikken De afdeling Noordoost Friesland wil graag de NoKB onder uw aandacht brengen De NoKB (noordelijke kampioenschappen bloemschikken) worden gehouden op 24 april 2010 in Hoogeveen. Omdat de nieuwe, nog te openen, locatie nog geen adres gegevens heeft, komt het precieze adres op een later tijdstip. Groei & Bloei NO Friesland - 7 -

8 Heeft u belangstelling, of wilt u graag meer informatie over het NoKB, dan kunt u terecht bij mevr. Koosje Koning. Zij kan u alle informatie geven en uitleggen hoe zoiets gaat. Als bestuur zullen we het zeer op prijs stellen dat ook onze bloemschiksters meedoen. Opgave is nog mogelijk tot 1 maart bij Koosje Koning, tel.: Dus, dames, laat van u horen! Hallo belangstellenden voor de cursus bloemschikkenvan Groei & Bloei, afdeling Noordoost Friesland. We zijn alweer druk bezig met de organisatie van het nieuwe bloemschikseizoen, Heeft u belangstelling voor deze cursus, of wilt u meer informatie over het bloemschikken bij Groei & Bloei? Wilt u dan het onderstaande formulier invullen en inleveren bij (of op te sturen naar): Mevr. Koosje Koning, Triemsterloane 34, 9298VW Kollumerzwaag. U kunt zich ook telefonisch of via de mail opgeven: tel ; koosjekoning@hotmail.com. Zij zal dan contact met u opnemen en u de nodige informatie verstrekken. Natuurlijk kunt u zich met dit formulier ook aanmelden voor de cursus. U hoeft, om mee te kunnen doen, niet perse lid te zijn van Groei & Bloei! Leden van Groei & Bloei betalen voor het seizoen ; niet-leden 80,-. De lessen worden gegeven op het Piter Jelles in Dokkum Ik wil graag informatie over de cursus bloemschikken*) Ik wil graag meedoen aan de bloemschikcursus, seizoen Ik ben lid van Groei & Bloei *) aankruisen wat van toepassing is Naam:... Groei & Bloei NO Friesland - 8 -

9 Adres:. Postcode/woonplaats: Telefoon:. .. Vragen / opmerkingen Paasworkshop Voorjaarskrans op 24 maart Op 24 maart as. organiseert Groei & Bloei, afdeling Noordoost-Friesland, een Paasworkshop. Iedereen,die het eens wil proberen, is van harte welkom in het Piter Jelles aan de Parklaan 1 te Dokkum. Aanvang uur. Wilt u ook meedoen? Deze workshop is voor iedereen, ongeacht of u lid bent of niet! Kosten: leden 9,00, niet-leden 11,00. (Dit is inclusief koffie en twee ijzeren ringen). Opgave is wel nodig, graag voor 1 maart. Dit kan bij: Koosje Koning, tel.: koosjekoning@hotmail.com Lutske Reitsma, tel.: mts.reitsma-kloosterman@planet.nl Het idee: We gaan, onder leiding van onze docente Aukje, een voorjaarskrans voor buiten maken. Hierin worden viooltjes verwerkt. U krijgt 2 ringen van metaal, waar de ondergrond van wordt gemaakt. Zelf dient u mee te nemen: Groei & Bloei NO Friesland - 9 -

10 12 viooltjes 3 platen plaatmos 2 rollen wikkeldraad Plastic vuilniszak Voor de afwerking: Bv. enkele takken van de kronkelwilg of kronkelhazelaar, stukjes schors, eieren, veertjes etc.. Gereedschap: Mesje, draadtang, schaar, doekje. Groei & Bloei Digitaal Nieuwsbrief via Bent u al geabonneerd op onze digitale nieuwsbrief? Nee? Meld u snel aan via de site van Groei & Bloei NO-Friesland. U blijft zo op de hoogte van de laatste nieuwtjes. U kunt het aanmeldingsformulier vinden onder de knop Diversen. Interessante internetadressen Hebt u al eens een kijkje genomen op onze site? Hier staat het laatste nieuws, bijgehouden door onze webmaster Minne. Nieuwsgierig geworden? Neem eens een kijkje op deze site. Het arboretum Notoarestoen in Eenrum bevat een internationale plantencollectie met de Japanse tempelboom, Chinese vaantjesboom, Amerikaanse Sequoia's, rododendrons en nog veel meer. Het is beslist de moeite waard, om op deze site een kijkje te nemen. Groei & Bloei NO Friesland

11 In het noorden van de provincie Groningen ligt het waddendorp Pieterburen. Bij de Petruskerk ligt Domies Toen, een botanische tuin en erkend museum. In dit jaar krijgen de bijen een belangrijke plaats. Op deze website staat alles wat er in tuinen en daarbuiten voor bijen kan worden gedaan. Op de website is speciale aandacht voor een bijen/insectenhotel. De bijen hebben het nog steeds moeilijk, maar als we allemaal een steentje bijdragen, moet het ook weer goed kunnen komen. Nieuwe leden Graag heten we onze nieuwe leden van harte welkom bij de vereniging: Dhr. M.A. Aardema Bibliotheek Schiermonnikoog Nes Schiermonnikoog Tips, trucs en anekdotes Dit jaar wordt van 4 t/m 7 maart weer de jaarlijkse Huis en Tuinbeurs in het WTC Expo te Leeuwarden gehouden. Dit is voor velen weer een mooie gelegenheid om kennis te kunnen maken met trends en nieuwigheden op tuingebied. Ook dit jaar is de commissie Rondtuinen weer aanwezig in de stand van Groei en Bloei. Er is dit jaar weliswaar geen nieuwe brochure uitgekomen maar er is toch reden genoeg om even langs te komen. Er ligt in ieder geval een nieuwe bijlage klaar. In deze bijlage zijn o.a. nieuwe (bezoek)tuinen opgenomen. Op de beurs is de Groei & Bloei NO Friesland

12 brochure Rondtuinen in Friesland en Flevoland voor de speciale prijs van 3,50 verkrijgbaar. Tevens is er voor tuineigenaren de mogelijk- heid om hun tuinen voor openstelling aan te melden. De druif Als je aan een tuinliefhebber vraagt: Waarom heb je geen druif in je tuin, je hebt er zo n mooie gelegenheid voor?, hoor je vaak hetzelfde antwoord. Men ziet vaak tegen het onderhoud op. Het snoeien is veelal het grootste probleem. Ook denken veel mensen dat je alleen in een kas druiven kunt kweken. Natuurlijk heb je met een kas meer mogelijkheden, maar de laatste jaren zijn er veel soorten op de markt gekomen, die het in ons klimaat uitstekend doen. Nu kom je meestal de Boskoops Glorie tegen of een vroege van der Laan. Dit zijn prima druivenrassen, maar de kans is groot, dat je na jaren ineens meeldauw in het blad hebt. Vooral in een mooie zomer, met warme vochtige nachten, kan de meeldauw toeslaan. De druif wordt helemaal wit van de schimmel, net zoals dat ook bij klimrozen kan gebeuren, en dan is het uit met de pret! Tip: zet een roos bij de druiven, komt er meeldauw in de roos, is dat een teken dat u onmiddellijk de druiven moet behandelen tegen meeldauw. Gelukkig zijn er ook meeldauwresistente rassen in de handel en deze zijn ook ongevoelig voor vorst. De bekendste onder de blauwe druiven zijn: Regent. Veel aangeplant in Nederland. Prima druif voor sap en wijnteelt, maar ook om zo te eten. Hoe langer deze druif blijft hangen, hoe zoeter deze wordt. Het suikergehalte in deze druif neemt dan toe. Groei & Bloei NO Friesland

13 Cascade. Prima buitendruif. Rijpt iets later af. De bekendste onder de witte druiven zijn: Aurora. Is vroeg met vruchtzetting en heeft amberkleurige bessen. Horizon. Voortgekomen uit een kruising van 2 soorten, heeft een zeer goede aromatische smaak en is een goede groeier. Vitis finifera. Een bekende witte druif voor buiten. Een vrij zoete, lekkere druif. Noah. Groeit zeer snel, is vorstongevoelig en geeft grote groene druiven, die een muskaatachtige smaak hebben. Plaats. Druiven groeien het beste tegen een zonnige zuidmuur of schutting. Ze houden van warmte. Ook kun je er een pergola of zitje mee laten begroeien. Het bladerdak geeft een prima bescherming tegen de zon. Tegen de tijd, dat de druiven afrijpen, sept.- okt., moet je ze wel beschermen tegen de vogels, bv. met een net. De opkweek. De beste planttijd is april-mei. Plant ze net als een roos met de wortels recht naar beneden. Steek met een schop een plantgat van 50 á 60 cm. Diep. Vul dit op met goede potgrond. Meng hier enkele handen magnesiummeststof doorheen. Dit is te verkrijgen bij Welkoop. Dit is voldoende voor een goede start. Een druif houdt beslist niet van zure grond! Dus geen tuinturf of een bemesting gebruiken, die een zure grond oplevert! Een druif heeft geen extra water nodig in de zomer. Van nature staan ze ook op kalk/steenachtige grond. De wortels gaan enkele meters de grond in, vandaar. Wel kunt u, voor een goed resultaat, in de zomer (aug.-sept.) een beetje bijmesten. U geeft een handje kalk met magnesium- meststof, dit strooit u uit rond de voet van de druif en werkt dit licht onder. De snoei. Druiven moeten in de winter worden gesnoeid. Een kasdruif het liefst tussen Kerst en Oud en Nieuw, een Groei & Bloei NO Friesland

14 buitendruif in jan.-feb. Niet later! De sapstroom komt bij een vroeg voorjaar al snel op gang. Laat snoeien geeft bloeden tot gevolg. Het opgenomen vocht, zeer actief, loopt er dan zo uit via de snoeiwonden. Doodbloeden is dan het gevolg. De druif geeft pas bloei, dus vruchten, op het tweejarige hout. Het eerste jaar na aanplant maakt de plant lange, eenjarige, scheuten. Kies hier enkele uit en vorm het toekomstige gestel. Deze eenjarige scheuten worden vaak meters lang. De uitverkoren eenjarige scheuten aanbinden in de gewenste vorm of richting. Knip de overtollige scheuten weg. Na 1 jaar mag dat niet meer. Het tweede jaar komen er op de enkele uitverkorenen scheuten van het jaar daarvoor, korte zijscheutjes met bloemknoppen (20 á 25 cm.). Laat aan elke zijscheut 2 knoppen komen. Breek na de tweede bloemknop de rest van de scheut af. Laat in het begin, eerste en tweede jaar, maar enkele van deze scheuten met twee knoppen tot wasdom komen. Breek alle nieuwe scheuten, die in de loop van het jaar verschijnen, af, zodat alle voeding naar de scheuten met de twee knoppen gaat. In het najaar, sep.-okt.,, wanneer de druiven zijn geoogst, mogen alle scheuten gesnoeid worden. Dat mag ook in december, als de bladen gaan vallen. De sapstroom is dan in rust. Onthoud één ding: Eenjarig hout mag je in datzelfde jaar, dat het is gegroeid, rustig afbreken! Hout van het tweede jaar mag je alleen tussen Kerst en Oud en Nieuw snoeien, nooit in het groeiseizoen. Voor meer info: G. Kanis, tel Heeft u ook zo n tip? Stuur het op! Aanlevering kopij Wij kunnen bijdrages voor het ledenblad gebruiken! Stuur uw groentips, agendatips, tuinverhalen etc. vóór 10 Groei & Bloei NO Friesland

15 april naar Tineke Adema. U kunt dit en naar: tinekeadema@hotmail.com of op het vertrouwde papier. Bestuur en commissies Groei & Bloei NOF Voorzitter Æde van der Beek, Tsjerkepaed HX Marrum, ae.vanderbeek@chello.nl Secretaresse Lutske Reitsma, Teneweg AM Broeksterwoude, mts.reitsma-kloosterman@planet.nl Pen. meester en Griet Wiegersma, Vrijstad 15, Ledenadminis EP Damwoude, tratie Bankrek. Nr t.n.v. KMTP Noord Oost Friesland, Damwoude gr.wiegersma@planet.nl Leden- *) Romke Sibma, Dokkumerloane 11 Administratie 9113 AN Walterswald, Sibma@Hetnet.nl P.R. en Hylkje van Dellen, Siercksmawei 2 excursies 9138 SX Niawier, romkesietse@kpnplanet.nl Redactie boekje *)Tineke Adema, Het Cromhout DH Dokkum, tinekeadema@hotmail.com Tuinactiviteiten Willie Wienia, Mellemawei EC Oostrum, wwienia@live.nl *)Gerrit Kanis, Voorweg RB Driesum, Groei & Bloei NO Friesland

16 Bloemschik- Koosje Koning, Triemsterloane 34, Commissie 9298 VW Kollumerzwaag, *) Fokke Zijlstra, Verlengde Stationsstraat CE Zwaagwesteinde, Alg. lid Sjoukje Dijkstra, De Twiske GB Hurdegaryp, Jdijkstra13@KPNplanet.nl Webmaster *)Minne Colmer, T.S. Siniaweg 45, 9105 LB Rinsumageest, mcolmer@wxs.nl *)commissieleden Groei & Bloei NO Friesland