Alternatieven voor onkruidbestrijding

Transcriptie

1 Alternatieven voor onkruidbestrijding Toetsing en demonstratie van mogelijke praktische alternatieven voor onkruidbestrijding in het meerjarig aspergegewas Ing. Adriën van Haperen Bedrijfsadviseur Aceera Ing. Elle Snijders Bedrijfsadviseur Aceera

2 2

3 Opdrachtgever: Landelijke Adviesraad Asperges Uitvoering en financiering: Dit project is uitgevoerd door Aceera gefinancierd door het Productschap Tuinbouw Aceera BV Pastoor Debijestraat 82 Pastoor Debijestraat AG Hegelsom T: E: disclaimer algemene voorwaarden 3

4 4

5 Inhoud Samenvatting... 7 Inleiding... 8 Probleemstelling... 8 Doel... 8 Aanpak... 8 Risico s... 9 Te bereiken resultaten Partners Materiaal en methoden Locaties Resultaten Discussie Conclusies en aanbevelingen Literatuur Bijlagen Bijlage I Bijlage II Bijlage III

6 6

7 Samenvatting Onkruidbestrijding in de aspergeteelt wordt veelal met toepassen van gewasbeschermingsmiddelen uitgevoerd. De inzet van chemische middelen wordt steeds meer aan banden gelegd. Eventuele alternatieven voor onkruidbestrijding worden nog niet breed toegepast. Het project Alternatieven voor onkruidbestrijding in de aspergeteelt is opgezet om de sector bewust te maken van de mogelijkheden. Door de opzet van praktijk demonstraties willen we komen tot een selectie van optimale en effectieve toepassingen waarbij een duurzame onkruidbestrijding in de aspergeteelt mogelijk is. Naast het opzetten van demo s worden de bedrijfseconomische aspecten van de alternatieven in beeld gebracht middels een vergelijkende kostenberekening. Op een praktijkperceel bij een aspergeteler zijn verschillende objecten aangelegd met mogelijke alternatieven voor onkruidbestrijding. Het effect van de verschillende bestrijdingsmethodes is gedurende het groeiseizoen gevolgd. Tijdens veldexcursie en bijeenkomst zijn de resultaten van de alternatieven besproken met groepen aspergetelers. Ook het kostenaspect is met aspergetelers gedeeld en besproken. Conclusie is dat er praktische alternatieven voor onkruidbestrijding in de aspergeteelt zijn en dat deze allemaal kostprijs verhogend zijn. In de praktijk zullen combinaties van verschillende onkruidbestrijding methodes worden toegepast waardoor het gebruik van chemische middelen zal verminderen. Vanwege de weersafhankelijkheid van met name mechanische onkruidbestrijding blijft onkruidbestrijding met chemische middelen nodig in geval van onvoorziene omstandigheden. 7

8 Inleiding Asperges is een meerjarig gewas. Tijdens het eerste jaar kan nog veel mechanisch en handmatig onkruid verwijderd worden, maar dat is in de daarop volgende jaren een stuk minder praktisch toepasbaar door de beddenteelt. Probleemstelling De grondbewerking op een perceel is in het algemeen niet intensief waardoor onkruid zich steeds beter kan uitbreiden. Daarnaast wordt inzet van chemische middelen steeds meer aan banden gelegd, waardoor er behoefte is aan alternatieve bestrijdingsmethodes. Onkruid is steeds beter mechanisch te bestrijden door ruimere rijafstanden. Vooral de bestrijding tussen de ruggen kan hierdoor mechanisch beter worden toegepast. Echter bestrijding op de ruggen is nog beperkt waardoor er toch nog chemisch ingegrepen moet worden. Doel Met dit project willen we komen tot een selectie van optimale, effectieve en praktische toepassingen, waarbij een duurzame onkruidbestrijding in de aspergeteelt mogelijk is. Alle Nederlandse aspergetelers zijn geïnformeerd over de ontwikkelingen binnen het project. De uitvoering heeft plaatsgevonden onder leiding van Aceera asperge centrum uit Hegelsom. Aanpak Tijdens dit project hebben we met diverse demo s alternatieven bekeken voor bestrijding van onkruid in het meerjarig aspergegewas. Bestrijding werd bekeken tussen de ruggen, op de ruggen alsook een combinatie van beide. Na overleg met de Landelijke Adviesraad Asperges (telervertegenwoordiging) zijn er een aantal methodes besproken en uitgewerkt: - Mechanische onkruidbestrijding - Afbreekbare biologische folie - Toepassen mulch/compost/houtsnippers - Vloeibare houtpulp karton Greenprotect - Papier - Inzaaien groenbemester - Strooien kalkstikstof Het uitvoeren van de methodes zoals hierboven genoemd gebeurde in nauwe samenspraak tussen Aceera, de Landelijke Adviesraad Asperges en de Nederlandse telers. Uitvoering heeft plaatsgevonden in de periode teelt- en naoogstseizoen 2016 (maart-oktober). Effectmeting en kennisuitwisseling heeft in de naoogstperiode plaatsgevonden en tijdens de Asperge Demodag. Aceera verzorgt de bijeenkomsten, veldexcursies, een bijdrage aan de Asperge Demodag, opzetten en uitvoeren van de demo s en de eindrapportage. Tevens geeft Aceera uitvoering aan de communicatie en kennisverspreiding. 8

9 Risico s In de praktijk toetsen en demonstreren van alternatieve methodes om onkruid in de asperge teelt te bestrijden is mede afhankelijk van de weersomstandigheden en de uitgangssituatie op het praktijkperceel. Met de interpretatie van de resultaten zal met specifieke omgevingsomstandigheden rekening moeten worden gehouden. 9

10 Te bereiken resultaten Inzicht in de volgende mogelijke alternatieven voor onkruidbestrijding in de aspergeteelt: 1. Mechanische onkruidbestrijding Combinaties zoeken tussen bestaande mechanisatie en alternatieven methodes uit andere teelten Nieuw ontwikkelde machines inzetten om onkruiddruk te verminderen 2. Afbreekbare biologische folie Onkruidremming op het aspergebed. Naast standaard afmeting folie, bekijken of er bredere standaardfolie ingezet kan worden om ook tussen de ruggen onkruidgroei te beperken. Effect vochtverlies door afdekking Afbraakproces 3. Toepassing mulch/compost/houtsnippers Onkruidkieming beperken op en tussen aspergebed. Optimaal aantal keren toepassen Toepasbaarheid in huidige mestwetgeving Effect op organische stofgehalte 4. Vloeibare houtpulp Aspergebedden en looppaden bespuiten met biologische coating tegen onkruid om kiemkracht van onkruid beperken Effect vochttoestand Afbraakproces 5. Papier Inzetbaarheid bekijken of bestaande papier mogelijkheden toepasbaar kan zijn in aspergeteelt. Bekijken dikte papier/perforatie/afbreekbaarheid Effect vochtverlies door afdekking Afbraakproces 6. Inzaaien groenbemesters Inzaaien diverse groenbemesters/maaigrassen die stikstof leverend zijn. Effect onkruidonderdrukking 7. Kalkstikstof Inzet direct na stoppen met steken. Uitstrooien met rijenstrooier. Hoeveelheid bepalen Optimale periode bepalen Toepasbaarheid in huidige mestwetgeving Partners In dit project heeft Aceera samengewerkt met de Landelijke Adviesraad Asperges, aspergetelers en loonwerkbedrijven. 10

11 Materiaal en methoden Het project zou uitgevoerd worden op een perceel van Jack Muysenberg te Maasbree. Op de geplande startdatum, 10 juni 2016, stond er te veel water op het perceel omdat het de weken ervoor zeer veel had geregend. Onder die zeer natte omstandigheden was bewerking van de grond en aanleg van de objecten niet mogelijk. We zijn om die reden uit moeten wijken naar een ander perceel. Na overleg met enkele telers hebben we Roel Geraeds uit Panningen bereid gevonden een perceel beschikbaar te stellen voor het project. Geraeds is op 22 juni gestopt met de oogst en heeft 23 juni rundveedrijfmest geïnjecteerd. De planning was om op 24 juni de objecten voor het project aan te leggen. Door een storm en een regenbui van 50 millimeter in de nacht van 23 op 24 juni was het perceel te nat om de objecten aan te leggen. Maandag 27 juni waren de omstandigheden redelijk en zijn de verschillende objecten aangelegd. Naast de uitgebreide aanleg van proefobjecten zijn tevens bij Verkuijlen te Heeswijk-Dinther enkele objecten aangelegd voor de Asperge Demodag. Op 23 juni zijn een paar aspergebedden afgedekt met afbreekbare folie en crêpepapier. De overige aspergebedden voor de demo is nog een week langer doorgegaan met de oogst vanwege andere geplande demonstraties. Een week voor de Asperge Demodag is een van de aspergebedden nog bedekt met groencompost. De objecten bij Verkuijlen zijn aangelegd ten behoeve van de Asperge Demodag, deze objecten zijn niet verder gevolgd en beoordeeld. Op het perceel van Geraeds zijn op maandag 27 juni de volgende objecten aangelegd: Op een gedeelte van het perceel is de groencompost vollevelds gestrooid met een mestverspreider Op drie bedden is een laag van 5 7 centimeter groencompost aangebracht (handmatig, trechterstrooier was niet beschikbaar) Op drie bedden is kalkstikstof gestrooid, 5 kg per 100 meter (300 kg / ha) met een aangepaste kunstmeststrooier Twee bedden zijn afgedekt met afbreekbare folie en een gedeelte met crêpe papier. Omdat er al wat stengels op de bedden stonden zijn deze afgesneden voordat de folie en het crêpe papier zijn gelegd. De folie is gelegd met een folielegger en het papier met de hand. Voorafgaand zijn alle werkpaden met de Coenders verpleegmachine bewerkt. Inzaaien van een groenbemester om onkruidgroei tegen te gaan is niet in de proef opgenomen omdat de benaderde zaadleveranciers niet bereid waren aan dit project mee te werken. Tijdens het project zijn we in contact gekomen met een Duitse aspergeteler die samen met de Landwirtschaftskammer Nordrhein-Westfalen nu drie jaar experimenteert met verschillende mengsels van groenbemester in de paden. Bij de kostenberekening van de alternatieven is het toepassen van groenbemester zoals dit in de Duitse proef wordt toegepast mede opgenomen. In bijlage 1 zijn foto s opgenomen van de aanleg van de proefobjecten. Locaties De objecten voor het project zijn aangelegd op het perceel van Geraeds aan de Nobisstraat te Panningen. In bijlage 2 is een plattegrond opgenomen waarop het proefperceel rood omrand is. Het aspergeperceel is voor het vijfde jaar geoogst, het aspergeras is Backlim en de rijafstand is 1,70 meter. De bemestingstoestand van het perceel is optimaal. De afgelopen jaren is de onkruidbestrijding uitgevoerd door een loonwerker, de onkruiddruk is gemiddeld te noemen. Wel heeft het perceel wat last van brandnetel vooraan in de rijen bij de kopakker. 11

12 Resultaten Waarnemingen per object Op maandag 1 augustus zijn de verschillende objecten besproken Vollevelds groencompost: compostlaag is niet overal dik genoeg, de verdeling met mestverspreider is niet optimaal. Het onkruid komt er door, de paden bewerken met smalspoor met frees. Op vrijdag 5 augustus zijn paden gefreesd. Groencompost op de bedden: op de bedden is weinig tot geen onkruid, in de paden wel onkruid, deze moeten bewerkt worden. Kalkstikstof op de bedden: geen onkruid op de bedden, in paden is wel onkruid, bewerken. Folie en papier: geen onkruid op de bedden, in paden wel flink onkruid, mechanische bewerken gaat niet, tweede week augustus onderdoor spuiten. Overige rijen zijn nog onkruidvrij omdat hier per ongeluk gespoten is. Helaas is bij de onkruidbestrijding in de tweede helft van juli op het overige gedeelte van het aspergeperceel per ongeluk ook de rijen met de objecten voor mechanische onkruidbestrijding mee gespoten. We hebben de geplande mechanische bewerkingen niet verder kunnen uitvoeren. Op dinsdag 30 augustus zijn tijdens de veldexcursie met aspergetelers en periferie uit de aspergesector de objecten bekeken en besproken. Aspergetelers zien dat een aantal alternatieven voor onkruidbestrijding effectief zijn maar spreken hun twijfels uit vanwege onder andere de weersafhankelijkheid van het al of niet slagen van niet-chemische onkruidbestrijding. Op 30 september zijn de objecten nogmaals bekeken en zijn er foto s gemaakt. Bij de objecten met op de rij groencompost, kalkstikstof, folie en crêpepapier, zijn deze nog onkruidvrij. In de paden die tweemaal bewerkt zijn staat wel wat onkruid, omdat het gewas grotendeels gesloten is komt dit onkruid niet verder tot ontwikkeling. In bijlage 3 zijn foto s van de verschillende waarnemingen opgenomen. Kostenberekening per object Van de verschillende aangelegde objecten voor het project is een eenvoudige kostenberekening gemaakt om de alternatieven te vergelijken met de standaard chemische onkruidbestrijding. Bij de kostenberekening is gebruik gemaakt van loonwerk tarieven voor de verschillende werkzaamheden. Kostenberekening alternatieven en chemische bestrijding per hectare productieveld asperge Chemische onkruidbestrijding Tweemaal per seizoen spuiten tegen onkruid met een mix van bodemherbicide en contactherbicide. Spuiten inclusief gewasbeschermingsmiddel 350,- per hectare per spuitbeurt. Totaal kosten onkruidbestrijding 700,- per hectare per jaar Vollevelds groencompost Compost vollevelds strooien als onkruidbestrijding zou betekenen dat er 600 m 3 per hectare nodig is, dat is uit kosten oogpunt geen optie. Vollevelds 600 m 3 compost per hectare strooien á 10,- per m 3 kost alleen al voor het compost 6.000,- per hectare, daar bovenop komen nog kosten voor het uitrijden. Groencompost op de bedden Compost strooien over de aspergerijen, 6 á 7 centimeter dik en 40 centimeter breed. Met de aspergebedden op 1,70 meter is er 140 m 3 per hectare nodig. Bij een prijs van 10,- per m 3 (soortelijk gewicht is 800 kg / m 3 ), 12,50 / ton, zijn de kosten voor groencompost 1.400,- / ha. Compoststrooien kost inclusief laden 3,- / ton (140 m 3 is ongeveer 112 ton) kosten voor strooien zijn 336,- per hectare. Totale kosten compost op de bedden als onkruidbestrijding 1.736,- per hectare per jaar. Daarnaast moet de paden nog mechanische bewerkt of gespoten worden. 12

13 Kalkstikstof op de bedden Op de asperge rij een strook kalkstikstof strooien werkt goed tegen het kiemen van onkruid. Advies van de leverancier is 300 kg/ha bij vollevelds toepassing. In de proef hebben we 5 kg per 100 meter bed gestrooid. Bij een rijafstand van 1,70 meter komt dit neer op 300 kg/ha. Kosten kalkcyanamide, zak 25kg, is 16,-, bij 300 kg / ha = 192,-. Strooien kalkstikstof op het aspergebed kost ongeveer 85,- per hectare. Totale kosten kalkstikstof als onkruidbestrijding 277,- per hectare per jaar. Gaan we uit van 300 kg/ha vollevelds toepassing en rekenen dit terug naar toepassing alleen op het aspergebed (40 cm breed) dan hebben we 70 kg kalkstikstof hectare nodig. Kosten voor kalkstikstof zijn dan 45,- per ha, inclusief het strooien zijn de kosten 130,- per hectare. Daarnaast moet de paden nog mechanische bewerkt of gespoten worden. Folie en crêpe papier op de bedden Over het aspergebed is na de oogst biologisch afbreekbare folie gelegd tegen onkruid. De folie kost 0,15 per strekkende meter. Voor een hectare is meter nodig, kosten 870,-. Het leggen van de folie kost 80,- per uur, capaciteit is ongeveer 3 uur per hectare, kosten 240,-. Totale kosten folie op de bedden is 1.110,-. Daarnaast moet de paden nog mechanische bewerkt of gespoten worden. Crêpepapier over de bedden leggen is een mogelijkheid om onkruidgroei tegen te gaan. Crêpepapier kost ongeveer 0,20 per strekkende meter. Kosten voor een hectare is 5.80 * 0,20 is 1.160,-. Het leggen van crêpepapier zal vergelijkbaar kosten als biologisch afbreekbare folie, 240,- per hectare. Totale kosten crêpepapier op de bedden is 1.400,- Daarnaast moet de paden nog mechanische bewerkt of gespoten worden. Mechanische onkruidbestrijding Er zijn verschillende machines waarmee de aspergebedden geheel of gedeeltelijk afgebouwd kunnen worden en waarmee de paden bewerkt kunnen worden. Direct na de oogst kan grondbewerking met een trekker met hogere bodemvrijheid uitgevoerd worden. Als er eenmaal aspergeplanten staan dan kan alleen met een smalspoortrekker nog grondbewerking worden uitgevoerd. In loonwerk brengt grondbewerking als onkruidbestrijding de volgende kosten met zich mee. Paden bewerken en zijkant bedden afbouwen met bijvoorbeeld verpleegmachine (3 ha/uur á 90,- per uur) 30,- per hectare. Paden frezen of cultiveren met smalspoor (tevens aanaarden of afploegen) á 75,- per uur, capaciteit 2 uur per hectare is 150,- per bewerking per hectare. Tweemaal in het seizoen bewerken is 300,-. Totale kosten 3 maal bewerken is 330,- per hectare per jaar. Eigen mechanisatie is ook mogelijk, de kosten daarvan hangt af van het aantal te bewerken hectares, de aanwezige trekkers en machines en beschikbare arbeid. In onderstaande tabel een overzicht van de kosten van de verschillende objecten zoals hiervoor beschreven. Object Aantal Kosten/ha/jaar Extra Totale Effect bewerkingen (in ) bewerking kosten Chemische onkruidbestrijding n.v.t Vollevelds groencompost 1 > n.v.t Groencompost op de bedden paden 2x Kalkstikstof op de bedden paden 2x Afbreekbare folie op de bedden paden 2x Crêpepapier op de bedden paden 2x Mechanische onkruidbestrijding onderdoor spuiten 1x 680 niet bepaald 13

14 Groenbemester in de paden Dit jaar is het zaaien van groenbemester in de paden na de oogst om onkruidgroei tegen te gaan niet meegenomen in het project. Enkele telers in Duitsland doen samen met de Landwirtschaftskammer praktijkonderzoek naar zaaien van groenbemesters in de paden na de oogst. In 2016 hebben ze goede ervaringen met zaaien van een mengsel van klaver en gras. Ze gebruiken Italiaans raaigras (50%) met Inkarnaatklaver (22,5%), Alexandrijnse klaver (22,5%) en Witte klaver (5%). Het mengsel kost in Duitsland 235,- per 100 kilo. Er wordt 33 kilo per hectare gezaaid, kosten 100,- per hectare. Zaaien met een smalspoortrekker met cultivator en elektrisch zaaibakje, capaciteit ongeveer 3 á 4 uur per hectare. Smalspoor met werktuig kost 70,- per uur, zaaien kost dan 210,- per hectare. Totale kosten groenbemester per hectare 310,-. Naast het zaaien van groenbemester in de paden zal minimaal eenmaal onderdoor gespoten moeten worden om de aspergebedden onkruidvrij te houden. Er is dan minder middel nodig omdat alleen het aspergebed gespoten hoeft te worden. 14

15 Discussie Het project Alternatieven voor onkruidbestrijding in de aspergeteelt geeft niet direct een kant en klare oplossing om niet-chemisch onkruid te bestrijden. Wel heeft de sector door het project de discussie weer opgepakt om serieus te kijken naar alternatieven voor onkruidbestrijding. De sector heeft gezien dat er mogelijkheden zijn maar dat die ook allemaal hun beperkingen kennen. In deze paragraaf worden ervaringen uit het project en gesprekken met de sector verwoord. Vollevelds groencompost Door de hoeveelheid groencompost die nodig is om met een voldoende dikke laag de onkruidgroei tegen te houden kan dit alternatief vanwege de mestwetgeving niet toegepast worden. Groencompost op de bedden Met een aangepaste trechterstrooier kan prima een laag compost op de bedden aangebracht worden. De compostlaag houd de onkruidgroei goed tegen. De gestrooide compost werkt tevens positief bij het op peil houden van het organische stof gehalte van de bodem. Compost over de bedden strooien zal meteen na de oogst moeten gebeuren om te voorkomen dat er aspergestengels die boven het bed uitgroeien geraakt worden. Dit vraagt een strakke planning omdat 140 m 3 compost per hectare strooien meerdere uren werk per hectare met zich meebrengt. Kalkstikstof op de bedden Het is bekend dat kalkstikstof strooien de kieming van onkruiden tegen gaat. De gestrooide kalkstikstof op de aspergebeden houd de onkruidgroei het gehele seizoen tegen. De vraag, die tijdens de veldexcursie is gesteld, is of de hoeveelheid cyanamide die met de kalkstikstof op de grond wordt gebracht het bodemleven negatief beïnvloed. Dit is een chemische vraag die nog beantwoord zal moeten worden. Het strooien van de kalkstikstof kan in de praktijk goed uitgevoerd worden, met een aangepaste kunstmeststrooier. Afbreekbare folie In andere teelten, zoals bijvoorbeeld courgette, heeft afbreekbare folie al bewezen een goed alternatief tegen onkruidgroei te zijn. Ook in de aspergeteelt werk afbreekbare folie prima om onkruidgroei tegen te gaan en de aspergeplanten groeien er redelijk gemakkelijk doorheen. Een van de nadelen van afbreekbare folie is dat de folierand die in de grond zit niet hetzelfde jaar volledig afbreekt. Er blijven dan gedurende enkele jaren stukjes folie op het perceel boven komen en bij sterke wind waaien die de omgeving in. Het is maatschappelijk moeilijk uit te leggen dat er na de oogst weer folie op de bedden ligt, zeker als er ook nog foliestukjes rondwaren in de omgeving. Crêpepapier Toepassen van crêpepapier is nieuw in de sector. In het buitenland wordt er al enkele jaren geëxperimenteerd met crêpepapier in de aardbeienteelt. Crêpepapier geeft een goede bodembedekking waardoor onkruid geen kans krijgt. Het voordeel van crêpepapier is dat het flexibel is waardoor het makkelijk te verwerken is en niet gauw scheurt. Nadeel is dat bij toepassing op aspergebedden is dat de aspergeplant er moeilijk doorheen groeit. Voor het project zijn stroken crêpepapier met verschillende perforaties toegepast. De perforaties moeten de aspergeplant er doorheen laten groeien zonder dat er onkruid doorheen groeit. De optimale perforatie is nog niet gevonden, maar dit is een kwestie van tijd. Mechanische onkruidbestrijding In een meerjarige rijenteelt onkruid mechanisch bestrijden vraagt om aangepaste machines. Een van de vragen die bij mechanische onkruidbestrijding opkomt is wat doen we met de bedden na de oogst. Laten we de bedden staan, bouwen we die gedeeltelijk af of maken we ze geheel plat. De meeste telers laten de bedden heel en met bewerken van de paden schrapen ze de zijkanten iets af zodat onkruid dat tijdens de oogst onder de rand van de folie is gegroeid ondergewerkt wordt. Dit is in het project ook toegepast door met de verpleegmachine paden te bewerken. Er zijn ook telers die de bedden gedeeltelijk afbouwen door er met een triltand of rotorkopeg overheen te gaan. In dit project zijn enkele rijen met een triltandcultivator gedeeltelijk afgebouwd. Het volledig afbouwen van de bedden hebben we niet toegepast. Tijdens de veldexcursie hebben enkele telers wel aangegeven ervaring te hebben met volledig afbouwen, voordeel is dat de grond tussen de aspergerijen beter bewerkt kan worden. Afhankelijk van de weersomstandigheden en vochtgehalte van de grond is met mechanische bewerking het 15

16 onkruid te bestrijden. Zodra er aspergeplanten staan kan alleen met een smalspoor trekker de grond bewerkt worden, de bewerkingcapaciteit is dan beperkt. Tijdens een natte zomerperiode zal na een bewerking van de grond het onkruid snel hergroeien, dit vraagt extra bewerkingen. Is de grond te nat dan kan deze zelfs niet bewerkt worden terwijl onkruid dan flink doorgroeit. Alleen met grondbewerking onkruid bestrijden zal niet elk jaar slagen, we moeten in geval van ongunstige omstandigheden alsnog chemisch kunnen bestrijden. Nadeel van grondbewerking is dat in de aspergerij toch nog onderdoor gespoten met worden om het onkruid tussen de aspergeplanten te bestrijden. Mechanische onkruidbestrijding bij bedekking van de bedden met folie of papier vraagt aangepaste machines op GPS waarbij de asperge ook met GPS geplant is. Dit om nauwkeurig langs de folie of het papier de grond te kunnen bewerken. Algemeen Alternatieve methoden om onkruid in de aspergeteelt te bestrijden zijn op basis van de kostenniveau 2016 bijna allemaal duurder dan toepassen van chemische bestrijding. Bij toepassen van kalkstikstof zijn de kosten weliswaar lager maar vanwege de hoeveelheid toegediende stikstof en het negatieve effect op het bodemleven is dit geen goed alternatief. Het slagen van chemische bestrijding van onkruid is afhankelijk van de weersomstandigheden, met twee of drie bespuitingen lukt het om het perceel onkruidvrij te houden tot het gewas redelijk gesloten is. Bij de vormen van mechanische onkruidbestrijding is de afhankelijkheid van het weer nog groter. Bij natte omstandigheden lukt mechanisch onkruid bestrijden niet goed en als na een bewerking een bui regen valt of er beregent moet worden kiemt er veel onkruid en moet de bewerking herhaald worden. Als mechanische bewerking door de weersomstandigheden niet lukt moeten we terug kunnen vallen op chemische onkruidbestrijding. 16

17 Conclusies en aanbevelingen Conclusies We hebben met het project Alternatieven voor onkruidbestrijding in de aspergeteelt ervaren dat groenteteelt in de vollegrond zeer weersafhankelijk is. Bij onkruidbestrijding, of dit nu mechanisch of chemisch is, is het slagen ervan ook zeer afhankelijk van de weersomstandigheden. Er zijn verschillende alternatieven waarmee onkruid goed te bestrijden is. In de praktijk zullen die alternatieven niet direct opgepakt worden omdat deze allemaal kostenverhogend werken ten opzichte van chemische onkruidbestrijding. Vollevelds toepassen van groencompost gaat niet vanwege mestwetgeving. Een combinatie van mechanisch en chemische onkruidbestrijding wordt door de telers gezien als een goed alternatief. Met name omdat daarmee reductie van de hoeveelheid gewasbeschermingsmiddel te behalen is. Bijvoorbeeld de paden mechanisch bewerken en onkruid in de plantrij chemisch bestrijden. Het project heeft de discussie over terugdringen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de sector weer aangewakkerd. Aspergetelers zijn aan het denken gezet: wat als er steeds minder gewasbeschermingsmiddelen beschikbaar zijn en hoe kunnen we duurzamer onkruid bestrijden. Los van het inzetten van alternatieven voor onkruidbestrijding moeten we altijd de mogelijkheid behouden om bij onvoorziene omstandigheden met gewasbeschermingsmiddelen in te kunnen grijpen. In een meerjarige teelt kan op basis van een eenjarig project geen harde conclusies getrokken worden. Alternatieven voor onkruidbestrijding zouden meerdere jaren toegepast moeten worden om de haalbaarheid goed te toetsen. Aanbevelingen De toegepaste alternatieven voor onkruidbestrijding moeten meerjarig in de praktijk getoetst worden om het effect en de doelmatigheid helder te krijgen. Kalkstikstof op de aspergerij tast mogelijk het bodemleven aan, dit zal verder onderzocht moeten worden. Voor mechanische onkruidbestrijding moeten machines ontwikkeld worden met meer capaciteit en machines die in de rij tussen de aspergeplanten onkruid kunnen bestrijden. Het effect van gedeeltelijk of geheel afbouwen van de aspergebedden na de oogst zal nader onderzocht moeten worden. Met name welk effect dit heeft op de productie en kwaliteit van de asperge. En tevens welk effect dit heeft op de plant, zoals omwaaien van de planten omdat ze minder stevig in de grond staan als het aspergebed volledig is afgebouwd. De collectieve belangenbehartiging zal voor de sector moeten blijven lobbyen voor behoud van gewasbeschermingsmiddelen voor onkruidbestrijding. Bij onvoorziene omstandigheden tijdens de teelt moet er ingegrepen kunnen worden. Literatuur Alles over mechanische onkruidbestrijding - Reed Business Media, oktober 2014 Mogelijkheden van mechanische onkruidbestrijding in de gewasrij - P. Bleeker PPO-AGV, 2004 Mechanische onkruidbestrijding in asperge - Schoon water voor Brabant, 2012 Teelthandleiding asperge - Aceera BV, 2016 Wit goud met behoud van schoon grondwater - CLM,

18 Bijlagen Bijlage I Foto s van de aanleg van de proefobjecten Folie leggen Kalkstikstof strooien Overzicht objecten (compost, kalkstikstof, folie, papier en mechanisch grond bewerken) Compost op de bedden 18

19 Bijlage II Perceel Geraeds, project Alternatieven voor onkruid bestrijding in asperge

20 Bijlage III Foto s van de waarnemingen - 1 augustus 2016 Mechanisch grond bewerken Compost vollevelds Compost op de bedden Kalkstikstof op de bedden Folie en crêpepapier op de bedden 20

21 Foto s van de waarnemingen - 5 augustus 2016 Paden mechanisch bewerkt (compost op bed) Paden mechanisch bewerkt (kalkstikstof op bed) Onkruid in de paden bij folie en crêpepapier 21

22 Foto s van de waarnemingen - 30 september 2016 Compost op het aspergebed Kalkstikstof op het bed Folie op het bed Crêpepapier op het bed 22

23 Foto s van de waarnemingen - 5 december 2016 na klepelen van het loof Compost op het bed Kalkstikstof op het bed Folie en crêpepapier op het bed Overzicht proefobjecten 23

24 24