Maatschap Gynaecologie. Bevallen in het Diaconessenhuis Leiden

Transcriptie

1 Maatschap Gynaecologie Bevallen in het Diaconessenhuis Leiden

2 De medische indicatie In Nederland worden zwangerschap en bevalling in principe begeleid door een verloskundige of huisarts. U kunt dan kiezen of u thuis of in het ziekenhuis (poliklinisch) wilt bevallen. Als er bepaalde afwijkingen bestaan of er problemen zijn geweest bij vorige zwangerschappen en bevallingen, krijgt u een zogenaamde medische indicatie en valt de zwangerschap en bevalling onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog. Deze medische indicatie kan aan het begin van een zwangerschap door uw huisarts of verloskundige worden vastgesteld, waarna deze u zal doorverwijzen naar een gynaecoloog. Ook kan tijdens de zwangerschap of zelfs nog tijdens de bevalling een medische indicatie ontstaan, waarna door de verloskundige of huisarts verwijzing naar de gynaecoloog volgt. Eerste controle Als u voor de eerste controle naar het ziekenhuis komt, wordt er tijdens dit eerste gesprek een aantal zaken met u besproken. Het is goed om hierop voorbereid te zijn zodat u zo duidelijk mogelijk antwoord kunt geven op de vragen, die aan u worden gesteld. Er wordt gevraagd naar uw medische voorgeschiedenis, ziekten of mogelijk erfelijke aandoeningen in uw familie, en naar het verloop van eventuele eerdere zwangerschappen. De eerste dag van uw laatste menstruatie gebruikt men om de duur van de zwangerschap en de uitgerekende datum vast te stellen. Het is ook van belang te weten of uw laatste menstruaties normaal en op tijd waren. Het is verstandig om de eerste dag van de laatste menstruaties voor uzelf op te schrijven en mee te nemen, evenals de datum waarop u gestopt bent met de pil. Ook de data van de zwangerschapstesten die u gedaan heeft, zijn belangrijk Bloedonderzoek Tijdens uw eerste zwangerschapscontrole wordt u verzocht wat bloed af te laten nemen op het laboratorium. Uw bloed wordt op verschillende zaken getest. Dit wordt gedaan om te kunnen zien of u mogelijk in aanraking bent geweest met bacteriën of virussen, waarvan wij weten dat deze schadelijk kunnen zijn voor uw baby. Door tijdig op de hoogte te zijn van de aanwezigheid van deze bacteriën of virussen, is het vaak mogelijk om u te behandelen en zo uw baby te beschermen. Daarnaast wordt uw bloed bekeken op: Bloedgroep Rhesusfactor Hemoglobinegehalte Hepatitis B Lues (syfilis) Rubella (rode hond) HIV (AIDS) Irregulaire antistoffen. 2

3 Harttonen Afhankelijk van de zwangerschapsduur kan tijdens de eerste controle naar de hartslag van de baby worden geluisterd met behulp van een zogenaamde doptone. Veelal kan men na een zwangerschapsduur van 12 weken hiermee de hartslag van de baby beluisteren. Antenatale diagnostiek* Tijdens deze eerste controle wordt met u besproken of u in aanmerking wilt komen voor antenatale diagnostiek. Dit is onderzoek naar erfelijke of aangeboren afwijkingen bij het ongeboren kind. Hierbij wordt gekeken naar afwijkingen aan de chromosomen, bijvoorbeeld of het een kindje betreft met het syndroom van Down. Voor dit onderzoek komt u in aanmerking als u 36 jaar of ouder bent, omdat dan de kans op bepaalde afwijkingen gaat toenemen. Bij een aantal reeds bekende erfelijke afwijkingen in de familie kan ook op jongere leeftijd een reden bestaan voor antenatale diagnostiek. Het onderzoek kan plaatsvinden bij 11 à 13 weken door middel van de vlokkentest of bij 16 à 17 weken door middel van een vruchtwaterpunctie. Sommige afwijkingen kunnen ook met een uitgebreid echo-onderzoek worden aangetoond. Deze onderzoeken gebeuren in een derdelijns centrum, meestal in het Leids Universitair Medisch Centrum. U wordt dan door ons doorverwezen voor het onderzoek en blijft daarna weer onder onze controle. Kansberekenings onderzoeken* Sinds kort is er een aantal onderzoeken beschikbaar waarmee men kan berekenen of de baby in uw buik een kleine, normale of misschien wel grote kans maakt op een aangeboren afwijking. Er wordt dan door middel van bloedonderzoek in combinatie met een echo (nekplooimeting) een kansberekening gemaakt. Let wel, dit onderzoek geeft geen zekerheden, wel komt u bij een afwijkende uitslag van deze kansberekening alsnog in aanmerking voor nader onderzoek zoals hiervoor al werd beschreven. Tijdens uw eerste bezoek aan onze polikliniek wordt de mogelijkheid van dit onderzoek desgewenst met u besproken. Verdere controles Bij elke controle vinden de volgende onderzoeken plaats: Meten van de bloeddruk; Hartslag van de baby luisteren; Onderzoek van de buik; er wordt gevoeld of de baby goed groeit en hoe de ligging van de baby is; Mogelijk echo-onderzoek als er bijvoorbeeld twijfel is over de groei of ligging van uw baby (zie verder in deze folder); Naarmate de zwangerschap vordert, komt u waarschijnlijk steeds vaker op controle. Deze controles worden op de polikliniek verricht door een gynaecoloog, klinisch verloskundige, arts-assistent of verpleegkundig consulente. Onze maatschap bestaat uit vijf gynaecologen. Daarnaast werken er arts-assistenten, twee verloskundigen en een verpleegkundig consulente. Zij zijn naast hun werk op de verloskamers en de kraamafdeling ook betrokken bij de begeleiding van de patiënten 3

4 op de polikliniek. Tevens is onze afdeling betrokken bij de opleiding voor coassistenten. Arts-assistenten Dit zijn gediplomeerde artsen die nog meer ervaring willen opdoen, ter voorbereiding op ontwikkelingswerk in de tropen of in de huisartsenpraktijk. Klinisch verloskundigen De verloskundigen, die werkzaam zijn op onze polikliniek, zijn klinisch verloskundigen, niet te verwarren met de verloskundigen, die buiten het ziekenhuis werkzaam zijn. Deze verloskundigen zijn speciaal opgeleid om zwangeren te begeleiden die een zogenaamde medische indicatie hebben. Zij zijn werkzaam op de polikliniek en op de verloskamers van ons ziekenhuis. Zij doen dus ook géén thuiscontroles en/of thuisbevallingen. Verpleegkundig consulente Dit is een gespecialiseerd verpleegkundige, die werkzaam is op de verloskamers, kraamafdeling én op de polikliniek. Tijdens uw zwangerschap komt u waarschijnlijk ook een of meerdere keren bij haar op het spreekuur. Zij doet de gebruikelijke controles, zoals u die gewend bent bij de verloskundige of gynaecoloog. Tevens geeft zij u informatie over praktische zaken rondom de zwangerschap en/of de bevalling. Polikliniekassistente De polikliniekassistenten zijn voor u het eerste aanspreekpunt. Zij zitten achter de balie ten tijde van de spreekuren. U kunt bij hun terecht voor vragen, afspraken e.d.. Tevens verrichten zij eventueel urineonderzoek en meten zij zonodig uw bloeddruk. Ook als u tijdens het spreekuur een afspraak krijgt voor het telefonisch spreekuur (bijvoorbeeld om uitslagen op te vragen) krijgt u te maken met de polikliniekassistente. Voor telefonisch advies tijdens kantooruren ( en ) kunt u ook bij hen terecht. Co-assistenten Onze afdeling is betrokken bij de opleiding voor co-assistenten. Dit zijn medisch studenten die bij ons hun laatste stage doen vóór hun artsexamen. Zij kunnen bij alle werkzaamheden betrokken zijn, steeds onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog. Mocht u grote bezwaren hebben tegen de aanwezigheid van een coassistent dan kunt u dit kenbaar maken. Echo-onderzoek Bij alle patiënten, die een medische indicatie hebben, wordt aan het begin van de zwangerschap een echo gemaakt om een zekere zwangerschapsduur vast te stellen (termijn echo). Echo s, die voor een zwangerschapsduur van 12 weken worden gemaakt, gebeuren dikwijls via de vagina, u hoeft hiervoor géén volle blaas te hebben! Tussen de 20 en 22 weken zwangerschap wordt een uitgebreide echo gemaakt om alle vitale organen te controleren op afwijkingen. Later in de zwangerschap kan het nodig zijn om nogmaals een echo te maken om bijvoorbeeld de groei en/of ligging van uw baby te kunnen beoordelen. 4

5 Afspraken voor echo s moeten apart gemaakt worden bij het afsprakenbureau. Geprobeerd wordt om deze afspraak te combineren met een polikliniekcontrole, maar dit is niet altijd mogelijk. De echo s, die op onze polikliniek worden gemaakt, zijn echo s met een medische indicatie en géén pretecho s. U krijgt geen video-opname van het onderzoek, wel zal de echoscopiste proberen een foto voor u uit te draaien. Tijdens het echo-onderzoek mag u maximaal twee personen meebrengen om u te begeleiden. Zwangerschapscursus Tijdens uw zwangerschap kunt u meedoen aan een zwangerschapscursus. U leert dan hoe u tijdens de bevalling het best kunt ontspannen, ademhalen en uiteindelijk hoe u het beste kunt persen. De thuiszorg kan u informeren over de verschillende mogelijkheden bij u in de buurt. Zwemmen in de zwangerschap wordt door velen als zeer ontspannend ervaren, door de relatieve gewichtsloosheid in het water. Informeer voor zwangerschapszwemmen bij het plaatselijke zwembad. Kraamzorg Als u na de bevalling weer uit het ziekenhuis wordt ontslagen, neemt het kraamcentrum de zorg voor moeder en kind over. Kraamzorg moet u vroeg in zwangerschap regelen (liefst vóór de twaalfde week). Meer informatie kunt u krijgen bij de thuiszorgorganisaties. Er zijn tegenwoordig meerdere verzekeringsmaatschappijen, die de kraamzorg voor u regelen. Het is daarom raadzaam om eerst te informeren bij uw verzekeringsmaatschappij alvorens u zelf kraamzorg gaat aanvragen. Borst- of flesvoeding Wereldwijd wordt borstvoeding gezien als de beste voeding voor uw baby. Als u zich heeft voorgenomen om borstvoeding te gaan geven dan raden wij u aan om tijdens de zwangerschap hierover alvast wat te lezen (bijvoorbeeld Tevens geven verschillende organisaties, zoals kraamcentra en borstvoedingsverenigingen informatieavonden over borstvoeding. Dit is een goede voorbereiding op het geven van borstvoeding. Bent u om medische of persoonlijke redenen van plan flesvoeding te geven dan raden wij u aan om tijdens de zwangerschap alvast een merk flesvoeding te kiezen. Lactatiekundige In het Diaconessenhuis is een lactatiekundige werkzaam. Een lactatiekundige is een professional op het gebied van borstvoeding. Meestal verloopt borstvoeding zonder problemen. Soms is professionele begeleiding gewenst. Bijvoorbeeld omdat de vorige keer de borstvoeding is mislukt, of omdat u vroeger een operatie aan de borsten heeft gehad of medicatie gebruikt. Indien het noodzakelijk is kunnen wij u naar haar doorverwijzen. 5

6 Voorlichtingsavond Elke tweede dinsdag van de maand verzorgen de verpleegkundigen van de verloskamers een informatieavond. Er wordt een presentatie gegeven over hoe het gaat als u in het Diaconessenhuis komt bevallen. Tevens wordt er een rondleiding over de kraamafdeling en de verloskamers gegeven. U kunt zich hiervoor inschrijven bij de polikliniekassistente. Naar het ziekenhuis Het is altijd moeilijk om in te schatten wanneer u contact op moet nemen met het ziekenhuis. Wij raden u aan bij alle gevallen van twijfel even telefonisch contact te zoeken met het ziekenhuis. Verder zijn er een aantal momenten waarbij u zeker contact met ons moet opnemen. Dit geldt in de volgende gevallen: 1.Weeën Weeën zijn samentrekkingen van de baarmoederspier, die een krampgevoel in de onderbuik geven, vaak gaan deze krampen gepaard met rugpijn. U hoeft niet direct te komen bij het eerste verschijnsel dat op weeën lijkt. Het komt namelijk voor, bijvoorbeeld na een drukke dag, dat er s avonds krampen ontstaan, die na wat rust weer ophouden. Pas als de weeën regelmatig komen, om de 5 minuten, moet u contact met ons opnemen. Dit geldt vanaf 37 weken zwangerschap. Als er weeën optreden voordat u 37 weken zwanger bent moet u direct contact met ons opnemen! 2. Vruchtwater Als u vocht verliest, dat u niet kunt ophouden, zijn mogelijk uw vliezen gebroken. Het vocht dat u verliest is dan vruchtwater. Dit is altijd een reden om naar het ziekenhuis te bellen. Het is handig als u, alvorens u contact met ons opneemt, probeert wat vocht op te vangen in een flesje of iets dergelijks, zodat u ons iets kunt vertellen over de kleur van het vruchtwater. Ook kunnen we later in het ziekenhuis dit vocht onderzoeken om vast te stellen of het daadwerkelijk vruchtwater betreft. 3. Bloedverlies Bloedverlies in de zwangerschap is altijd een reden om het ziekenhuis te bellen, ook al zijn er nog geen weeën. 4. Minder leven Als u in korte tijd minder leven (beweging van de baby) voelt, is dit een reden om contact met ons op te nemen. Het kan dan nodig zijn de conditie van de baby te onderzoeken met een registratie van het hartritme (CTG). In de bovengenoemde gevallen moet u altijd eerst naar het ziekenhuis bellen: en vragen naar de verpleegkundige van de verloskamers. Deze kan u adviseren of u inderdaad naar het ziekenhuis moet komen en kan zonodig overleggen met de dienstdoende arts. Op werkdagen kunt u ook bellen naar de polikliniek gynaecologie: tel Wat neemt u mee Wij raden u aan om ruim voor de uitgerekende bevallingsdatum (voor 37 weken) een koffer klaar te zetten met de spullen, die u mee wilt nemen naar het ziekenhuis. Wij adviseren u het volgende mee te nemen: 6

7 inschrijfkaart en afsprakenkaart, verzekeringspapieren en identiteitsbewijs, actuele medicatieoverzicht kort nachthemd of T-shirt, warme sokken (voor de bevalling) toiletartikelen, ochtendjas, nachtgoed, (ruime hoeveelheid) ondergoed, pantoffels, babykleertjes (mutsje, rompertjes/hemdjes, truitjes en broekjes of pakje (ongeveer 2-3 stuks) een goedgekeurd autostoeltje jasje en dekentje o.i.d. eventueel lectuur, gezelschapsspel, e.d. De bevalling De bevalling vindt plaats onder begeleiding van de dienstdoende klinisch verloskundige of arts-assistent, soms samen met een co-assistent. Als u grote bezwaren heeft tegen de aanwezigheid van een co-assistent dan kunt u dit vooraf kenbaar maken. Bij de geboorte zelf is zo nodig ook de dienstdoende gynaecoloog aanwezig. Als daar reden voor is komt deze ook al tijdens de ontsluitingsperiode. In principe wordt u alleen met uw partner verwacht bij de bevalling. Wenst u aanwezigheid van anderen is dit veelal geen probleem, overleg dit echter wel even van tevoren op de polikliniek. Mocht een keizersnede noodzakelijk zijn, dan kan dit meestal onder plaatselijke verdoving met een ruggenprik en kan uw partner daarbij aanwezig zijn, behoudens enkele uitzonderingen. De placenta De nageboorte (placenta) wordt alleen onderzocht, als dat in belang van u of uw baby nodig is. Anders wordt deze vernietigd. Wilt u op grond van persoonlijke redenen de placenta mee naar huis nemen dan mag dit ook, u moet dit wel zelf tijdens de bevalling kenbaar maken. Soms wordt navelstrengbloed, in overleg met u, gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Het kraambed Het kraambed (de eerste 10 dagen na de bevalling) wordt in principe thuis doorgebracht. Na de bevalling gaat u meestal de volgende ochtend naar huis. Als daar een medische reden voor is kan dat één tot meerdere dagen later zijn. Vaak kunt u dan toch nog enkele dagen kraamhulp krijgen, tot zeven (na een keizersnede soms zelfs tien) dagen na de bevalling. U moet tijdens het kraambed behalve door de kraamverzorgende ook medisch gecontroleerd worden. Dit kan het beste gebeuren door een verloskundige uit uw omgeving. Soms kan ook de huisarts deze controles doen. Overleg dit tevoren wel even met uw zorgverzekeraar; soms worden de kosten van de huisarts niet door hen vergoed. 7

8 U moet de verloskundige of de huisarts al in de zwangerschap voor deze controles vragen. De bijlage van dit boekje bevat een lijst van verloskundigen in de regio. Daarop is aangegeven welke verloskundige voor uw adres in aanmerking komt. Controle na de bevalling Als u bij ons bent bevallen, komt u zes weken na de bevalling terug voor controle op de polikliniek. De afspraak voor deze nacontrole krijgt u, als u na de bevalling naar huis gaat, van ons mee. Bij de nacontrole wordt de gang van zaken rondom de bevalling (zowel positief als negatief) met u besproken, en bespreken we hoe uw kraamtijd verlopen is. Eventueel wordt ook onderzoek gedaan. Mocht dit noodzakelijk zijn geven we u ook eventuele adviezen ten aanzien van een volgende zwangerschap en bevalling. Tevens komt tijdens dit gesprek anticonceptie aan de orde. Aangifte van geboorte De geboorte van een baby moet binnen drie werkdagen na de dag van geboorte door uw partner of iemand die bij de bevalling aanwezig was, worden aangegeven bij de burgerlijke stand in Leiden. Dit geldt ook als u zelf in een andere plaats woont. Uitzondering: Is uw kind geboren op vrijdag, dan moet de aangifte uiterlijk op dinsdag gebeuren. Als er in deze periode feestdagen vallen wordt de mogelijkheid voor aangifte met een dag verlengd. Bij vragen of onduidelijkheden kunt u altijd contact opnemen met de burgerlijke stand in Leiden. Voor het maken van een afspraak kunt u tussen uur contact opnemen met het Klanten Contact Centrum van de Gemeente Leiden, via telefoonnummer Adres stadhuis: Openingstijden: Stadhuisplein 1, Leiden. - maandag t/m vrijdag uur (vrije inloop) - maandag t/m vrijdag uur (op afspraak). Servicepunt Burgerzaken via telefoonnummer ( uur). Degene die de geboorte aangeeft moet het trouwboekje en zijn identiteitsbewijs meenemen (paspoort, rijbewijs of verblijfsvergunning). Indien u ongehuwd bent, moet naast het identiteitsbewijs van de aangever ook het identiteitsbewijs van de moeder worden overlegd. In dit laatste geval moet u ook (indien van toepassing) de akte van erkenning meenemen. Vergeet niet uw kind op te geven bij uw zorgverzekeraar, zodat hij/zij wordt meeverzekerd! Erkenning Indien u en uw partner niet wettig gehuwd zijn en de baby de naam van de vader zal krijgen, moet er tijdens de zwangerschap een akte van erkenning worden opgesteld. U moet hiervoor samen naar het stadhuis, of het gemeentehuis in uw eigen woonplaats. Deze procedure is kosteloos. 8

9 Kosten* Bij een medische indicatie worden de kosten van de controles, de bevalling en het kraambed in principe door de verzekering vergoed. Zorg in ieder geval dat u goed verzekerd bent. Raadpleeg zonodig al tijdens de zwangerschap uw verzekeringspolis of informeer bij uw verzekeringsmaatschappij. * Voor de met een * gemerkte onderwerpen bestaat een aparte folder die u aan de polikliniekassistente kunt vragen. Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben dan kunt u contact opnemen met de gynaecoloog. VERLOSKUNDIGE PRAKTIJKEN IN DE REGIO LEIDEN, VOOR AANVRAGEN VAN KRAAMBEDCONTROLE OP UW HUISADRES Verloskundigen Praktijk Wereldkind (Alphen a/d Rijn) Europalaan 247, 2408 BK Alphen a/d Rijn, tel Verloskundigen Praktijk Euromarkt (Alphen a/d Rijn) Euromarkt 11, 2408 BA Alphen a/d Rijn, tel Verloskundigen Praktijk Katwijk Cleijn Duinplein 14, 2224 AX Katwijk, tel Verloskundigen Praktijk De Kern (Leiden) Kernstraat 2 a, 2312 EV Leiden, tel Verloskundigen Praktijk Lammenschans (Leiden) Bloemistenlaan 45 a, 2313 BB Leiden, tel Verloskundigen Praktijk Merenwijk en omstreken (Leiden) Rosmolen 2, 2317 SJ Leiden, tel Verloskundigen Praktijk Roomburg (Leiderdorp) Kwikstaartplein 3, 2352 HS Leiderdorp, tel Verloskundigen Praktijk Lisse e.o. Oranjelaan 96B, 2161 KH Lisse, tel

10 Verloskundigenpraktijk Lisserbroek en omstreken Forsythiastraat 28, 2165 CH Lisserbroek, tel Verloskundigen Praktijk Noordwijk Noordwijkerhout Westeinde 94, 2211 KX Noordwijkerhout, tel Verloskundigen Praktijk Oegstgeest De Kempenaerstraat 39 c, 2341 GG Oegstgeest, tel Verloskundigen Praktijk Santé (Sassenheim) Vijfmeiweg 12, 2172 VL Sassenheim, tel Verloskundigen Praktijk Nova (gemeente Nieuwkoop, gemeente Kaag en Braassem) Kerkweg 7, 2461 GB Ter Aar, tel Verloskundigen Praktijk Voorhout Ravellaan 72 d, 2215 LZ Voorhout, tel Verloskundigen Praktijk Astarte (Voorschoten) Lindepad 1, 2251 PK Voorschoten, tel Verloskundigen Praktijk De Witte Uil (Voorschoten) Prof. Asserlaan 1, 2251 CL Voorschoten, tel Verloskamers Telefoonnummer , vragen naar de verpleegkundige van de verloskamers. Kraamafdeling Telefoonnummer: Polikliniek Gynaecologie Telefoonnummer /702704/DIA797 10