Versie 1 Titel Schildklier en zwangerschap. Type document Medisch protocol
|
|
- Adam Thijs van de Brink
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Versie 1 Titel Schildklier en zwangerschap Type document Medisch protocol Auteurs: M.F. van Oostwaard, gynaecoloog A. van Driel, Kinderarts M. van den Heuvel, verloskundige H.E. van der Wiel, internist Definities en afkortingen Schildklierpathologie: Het niet goed functioneren van de schildklier. te snel: hyperthyreoïdie te traag: hypothyreoïdie Primaire hypothyreoïdie: Traag werkende schildklier, niet voorafgegaan door (behandeling van) hyperthyreoïdie, zoals de ziekte van Graves. Hypothyreoïdie na Graves: Traag werkende schildklier, voorafgegaan door behandeling van hyperthyreoïdie, zoals de ziekte van Graves. Subklinische hypothyreoïdie: Normale vrij T4, maar verhoogde TSH. Onduidelijke relatie met klachten. TSH: Thyroïd Stimulerend Hormoon, afgescheiden door de hypofysevoorkwab en zet de schildklier aan tot het maken van de schildklierhormonen thyroxine (vrij T4) en tri-joodthyronine (T3). vrijt4 (FT4): Het gedeelte van het T4 en T3 dat vrij in het bloed aanwezig is en wat werkzaam is TSH receptor-antistoffen/ TSI: Antistoffen tegen de receptor voor het TSH in de schildklier (meestal stimulerend), ook wel TSI antistoffen genoemd Anti-TPO antistoffen: Antistoffen tegen thyreoperoxidase (TPO). Geassocieerd met thyreoïditis (zoals thyreoïditis van Hashimoto) Ziekte van Graves: Auto-immuunziekte met een stimulerende werking van TSH receptorantistoffen op de schildklier, waardoor hyperthyreoidie. Thyreostatica: Schildklier remmende medicatie Perinatale hypothyreoïdie: Traag werkende schildklier bij de neonaat. Symptomen: sloomheid, hypotonie, ondertemperatuur, lage polsfrequentie, voedingsproblemen, (versterkte) icterus, obstipatie (vertraagde meconiumlozing) Perinatale hyperthyreoïdie: Te snel werkende schildklier bij de neonaat. Symptomen: onrust, slechte/geen groei, voedingsproblemen, ooglidretractie, icterus, diarree, tachycardie, hartritmestoornissen, decompensatio cordis Postpartum-thyreoiditis: Tijdelijke of permanente schildklierfunctiestoornis in het eerste jaar na een partus, met een auto-immuun oorsprong. Klassiek wordt een thyreotoxische fase gevolgd door een fase van hypothyreoïdie.
2 Algemeen Aanleiding Tijdens de zwangerschap ondergaat de maternale schildklierfunctie aanzienlijke veranderingen. - De jodiumbehoefte is verhoogd door jodiumtransport naar de foetus. - Het thyroïdbindend globuline (TBG) stijgt door hogere oestrogeenconcentratie - Door de toename van de TBG-concentratie stijgen de spiegels van totaal T4 en T3. - Door een toename van het hcg stijgen eind 1 e trimester vrij T4 en T3. In de 2 e helft van de zwangerschap dalen deze weer Hyperthyreoïdie: - Incidentie: 1-4 op de 1000 zwangeren. Meestal (> 90%) o.b.v. ziekte van Graves - Soms ontstaat zwangerschapsgerelateerde hyperthyreoïdie in het 1 e trimester onder invloed van het hcg, geassocieerd met hyperemesis gravidarum. - Een thyreotoxicose kan veroorzaakt worden door een mola zwangerschap of choriocarcinoom. Hypothyreoïdie: - Geassocieerd met subfertiliteit; voornamelijk milde vormen van hypothyreoïdie in de zwangerschap (6 per 1000). - Oorzaken: veelal de ziekte van Hashimoto (auto-immuun thyreoïditis), secundaire hypothyreoidie (na behandelde hyperthyreoïdie of schildkliercarcinoom) of jodiumdeficiëntie in endemische gebieden. De foetus / neonaat: 1 e trimester: - De foetale hypofyse-schildklieras komt pas vanaf de 12e week langzaam op gang. - Voor de ontwikkeling van de foetale hersenen is schildklierhormoon nodig - Het is dus essentieel dat de maternale schildklierinstelling optimaal is in het 1e trimester. 3e trimester: Foetale / neonatale hyperthyreoïdie is - vrij zeldzaam (1-5% bij vrouwen met de ziekte van Graves) - geassocieerd met intra-uteriene vruchtdood in 20%. - Ontstaat pas in het 3e trimester: de passage van de antilichamen door de placenta is dan voldoende en de TSH-receptor bij de foetus is dan pas functioneel. - Symptomen: groeiachterstand, foetale tachycardie (> 160/min.), decompensatio cordis en strumaontwikkeling bij de foetus. - De behandeling is moeilijk en bestaat uit het geven van thyreostatica aan de moeder (door internist). - Bij zwangeren die behandeld worden met hoge doseringen thyreostatica kan met echoscopisch onderzoek een eventueel foetaal struma worden vastgesteld. Postpartum: - Soms wordt de hyperthyreoïdie pas post partum vastgesteld (neonatale Graves' hyperthyreoïdie). Deze vorm is tijdelijk: maternale antistoffen worden binnen 2-3 maanden geklaard
3 - Incidentie neonatale hypothyreoïdie: 1 op de 4000 pasgeborenen, meestal door een abnormale ontwikkeling van de foetale schildklier. - Passagère hypothyreoïdie kan optreden door maternale behandeling met thyreostatica en bij maternale TSH-receptorblokkerende antistoffen (zeer zeldzaam) - Screening naar congenitale hypothyreoïdie is onderdeel van de hielprik Het risico op foetale-neonatale Graves' hyperthyreoïdie is in te schatten door de titer van TSHreceptor antistoffen (TSI) te bepalen. Geadviseerd wordt om deze bepaling te laten verrichten bij alle zwangeren met de ziekte van Graves in heden of verleden. De bepaling kan plaatsvinden in het eerste of tweede trimester en moet, indien de titer verhoogd is, herhaald worden in het derde trimester. Indien de uitslag van de antistofbepaling in het derde trimester meer dan 1.75 U/l is, bestaat er een duidelijk verhoogd risico op foetale-neonatale hyperthyreoïdie. Postpartum-thyreoiditis Incidentie 1 21%. De thyreotoxicose treedt op tussen de 1 e en de 6 e postpartum-maand, en duurt 1 tot 2 maanden en gaat altijd spontaan over. Bij een kwart treedt daarna hypothyreoïdie op. De aanwezigheid van TPO-antistoffen is sterk geassocieerd met postpartum-thyreoiditis. Er is nog geen duidelijkheid over het screenen van TPO antistoffen bij zwangeren. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering geven aan de controle en behandeling van schildklierpathologie in de zwangerschap Beleid Preconceptioneel: Bij coeliakie en auto-immuunziekten als diabetes mellitus type 1, pernicieuze anemie en de ziekte van Addison komt hypothyreoïdie vaker voor en screening wordt in deze groep aanbevolen (TSH/ vrij T4 bepalen). - Hyperthyreoïdie : o altijd overwegen de hyperthyreoïdie vóór de zwangerschap definitief te bestrijden (radioactief jodium of operatie) (internist) o zwangerschap in de eerste 6 maanden na radioactief jodium is gecontra-indiceerd o Er kan ook gekozen worden voor medicamenteuze therapie (bij kinderwens op kortere termijn) - Hypothyreoïdie : o Behandelen met levothyroxine zodat er cyclusherstel optreedt - Subklinische hypothyreoïdie : o Behandeling van laag-normale vrij T4 waarden en een TSH tussen 5-10 wordt geadviseerd bij kinderwens en in overleg met de internist Antepartum: - Algemeen: streven naar vrij-t4 in hoog-normale waarden (Dus ook bepalen bij eerder subklinische hypothyreoidie) - Screenend TSH/ vrij T4 bepalen bij coeliakie en auto-immuunziekten (zoals DM1) indien preconceptioneel niet gedaan
4 - Een goed ingestelde hypothyreoïdie kan in de eerste lijn worden gecontroleerd. - Bij alle schildklieraandoeningen: In 1 e /2 e trimester anti-tsh receptor antistoffen bepalen (TSI) - Indien aantoonbaar: herhalen in 3e trimester - Een behandelde Graves (dus eerder hyperthyreoidie en nu normo- of hypothyreoidie) met niet aantoonbare anti-tsh antistoffen kan in de eerste lijn worden gecontroleerd. Niet goede instelling of aanwezigheid van anti-tsh antistoffen vormen een medische indicatie. - Maandelijkse / 6 wekelijkse TSH / vrij T4 bepalingen tot 20 weken, daarna bij 26 en 32 wk. - Hyperthyreoïdie: thyreostatica starten door internist, bij voorkeur met PTU (Propylthiouracil) - Hypothyreoïdie: zo spoedig mogelijk in het 1e trimester (bij positieve zwangerschapstest) (indien schildklier instelling normaal of onbekend) de dosering levothyroxine ophogen met 25-30%, bv op 2 van de 7 weekdagen de dosis levothyroxine verdubbelen, waarna op geleide van de TSH de dosering thyroxine verder wordt aangepast. Dit kan bij de huisarts of de gynaecoloog, zo nodig in overleg met de internist. Bij hoog normale instelling kan het beste de medicatie gehandhaafd worden - Regelmatige echo biometrie: weken - Indien TSH-receptorantistoffen verhoogd (> referentiewaarde: 1.75 U/l) in het 3 e trimester: bij elke controle registratie van de foetale hartfrequentie en indien verhoogd (> 160) ook echoscopisch kijken naar tekenen van decompensatio cordis (ascites, pleuravocht, pericardvocht), in welk geval een indicatie voor overplaatsing naar de 3 e lijn ontstaat Postpartum (zie ook flowchart beleid kind van moeder met schildklieraandoening): - Aantoonbare TSH receptor antistoffen (TSI): consult kinderarts o Indien TSI moeder > 3x de bovengrens (dus > 5,25): opname ter observatie en bepaling TSH, vrij T4 en TSI in navelstrengbloed en op dag 2, 4, 6 en dag 8-10 TSH en vrij T4 o Indien TSI moeder > 1,75 U/L, maar 3x daarboven (dus < 5,25): lab als boven, maar dan poliklinisch. o Indien TSI moeder < 1,75 U/L: geen aanvullend onderzoek - Medicatie gebruik bij borstvoeding: levothyroxine is veilig, PTU < 300 mg per dag en methimazol < 20 mg per dag zijn veilig voor het kind. Bij hogere doseringen wordt borstvoeding ontraden. - Denk bij klachten in het eerste jaar postpartum aan een postpartum thyreoïditis, vooral bij aanwezigheid van TPO antistoffen. Complicaties Een laag normale vrij T4 en zeker een maternale hypothyreoïdie gaan gepaard met lagere ontwikkelingsscores en een significant lager IQ van het kind. In geval van verhoogde TSH receptor antistoffen (>1.75 U/L) kan foetale / neonatale hyperthyreoïdie of (zeldzaam) hypothyreoïdie optreden. Rapportage Noteer in status onder advies zwangerschap of TSI bepaald of herhaald moeten worden Noteer in status onder advies zwangerschap de uitslag van TSI en eventuele consequenties zoals wekelijkse foetale hartfrequentie bepaling in 3 e trimester Noteer in status onder advies neonaat afhankelijk van TSI of icc kinderarts en bepaling TSH en vrij T4 in navelstrengbloed en op dag 2 en 10 nodig zijn.
5 Literatuur / gerelateerde documenten NVOG richtlijn Schildklier en zwangerschap versie juni 2010 Beleid bij kind van moeder met schildklieraandoening - flowchart 2014 NVI richtlijn Schildklierfunctiestoornissen Proces Preconceptioneel: - Streven naar euthyreote status - Zwangerschap is gecontra-indiceerd binnen 6 maanden na radioactief jodium - Screenen bij eerder subklinische hypothyreoidie of bij coeliakie of auto-immuunziekten (zoals DM) Antepartum: Algemeen Hyperthyreoidie Hypothyreoidie Controle 2 e lijn Behandeling door internist Hypothyreoidie na behandelde Graves Primaire hypothyreoidie 1 e trimester -Screenen TSH/ vrij T4 op indicatie indien niet eerder gedaan TSI niet aantoonbaar En goed ingesteld - Streven naar hoog-normale vrij T4 - Levothyroxine verhogen met 25-30% vanaf positieve test -Anti-TSH receptor antistoffen bepalen (TSI) 1 e lijn Maandelijkse/6 wekelijkse bepaling TSH en vrij T4 tot 20wk Daarna bij 26 en 32 weken Biometrie weken Wel aantoonbaar 2 e lijn 3 e trimester - Herhalen TSI < 1.75 U/L: geen actie > 1.75 U/L - Foetale hartfrequente registreren - Indien verhoogd (> 160): screenen naar ascites, pleuravocht, pericardvocht Postpartum: Kind: Moeder: Aantoonbare TSI moeder 3 e trimester: - icc kinderarts - opname als TSI > 3x refwaarde ( > 5,25), anders poliklinisch - bepaling TSI, TSH en vrij T4 in navelstrengbloed - bepaling TSH en vrij T4 op dag 2, 4, 6, 8-10 Conform neonatale protocol - Terug naar originele dosering - Na 6 weken controle TSH en vrij T4 door huisarts of internist
Schildklier en zwangerschap
Schildklier en zwangerschap De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie). In beide gevallen moeten voor en tijdens de zwangerschap de schildklierhormonen onder controle
Nadere informatieSchildklier en zwangerschap
Schildklier en zwangerschap De schildklier De schildklier is een klein orgaan aan de voorkant van de hals, boven het kuiltje in de hals. Normaal is de schildklier niet te voelen of te zien. Vanuit de hersenen
Nadere informatieSchildklier en Zwangerschap
Schildklier en Zwangerschap Inhoud 1.1 Doel... 3 1.2 Toepassingsgebied... 3 2. Aanbevelingen... 4 2.1 Welke vrouwen worden onderzocht?... 4 2.2 Wanneer wordt de schildklierfunctie bepaald?... 4 2.3 Welke
Nadere informatieSCHILDKLIERFUNCTIESTOORNISSEN EN ZWANGERSCHAP
SCHILDKLIERFUNCTIESTOORNISSEN EN ZWANGERSCHAP SCHILDKLIERFUNCTIETESTEN TIJDENS DE ZWANGERSCHAP Wat is de normale range voor TSH in elk trimester? [2012] Trimester-specifieke, per centrum bepaalde, normaalwaarden
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Afdeling Verloskunde/Gynaecologie In het kort Normaal gesproken werkt de schildklier naar behoren. Bij een abnormale werking kan de schildklier te snel werken (hyperthyreoïdie)
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Afdeling Verloskunde/Gynaecologie In het kort Normaal gesproken werkt de schildklier naar behoren. Bij een abnormale werking kan de schildklier te snel werken (hyperthyreoïdie)
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. De schildklier 1 Schildklierziekten 2 Onderzoek 2 Behandeling 3 Gevolgen en eventuele complicaties voor jezelf
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Patiënteninformatie Schildklierafwijkingen en zwangerschap versie02 1 Algemeen De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie).
Nadere informatiePatiëntenvoorlichting Gynaecologie. Schildklierafwijkingen en Zwangerschap
Patiëntenvoorlichting Gynaecologie Schildklierafwijkingen en Zwangerschap In het kort De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie). In beide gevallen moeten voor
Nadere informatieAlgemeen 2. De ontwikkeling van de schildklier bij de baby 3 Schildklierziekten 3 Hypothyreoïdie 3 Hyperthyreoïdie 4. Schildklier en zwangerschap 6 6
Algemeen De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie). In beide gevallen moeten voor en tijdens de zwangerschap de schildklierhormonen onder controle worden gehouden.
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inleiding U heeft een schildklieraandoening en u bent of wilt zwanger worden. In deze folder leest u hier meer over. De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie)
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort...4 Wat is de schildklier en hoe werkt dit orgaan?...5 De ontwikkeling van de schildklier bij de baby...6 Schildklierziekten...6 Onderzoek...8
Nadere informatieSchildklier en Zwangerschap Regioprotocol
Schildklier en Zwangerschap Regioprotocol Geboortezorg Consortium Midden Nederland Colofon Datum: 21-9-2017 Versie: 7 Voorzitter commissie Protocollen & Registraties: mw. S. Meijer Samenstelling werkgroep:
Nadere informatieSchildklierafwijkingen
Patiënteninformatie Schildklierafwijkingen en zwangerschap Informatie over onderzoek en behandeling van schildklierafwijkingen tijdens de zwangerschap 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Wat is de
Nadere informatieschildklierafwijkingen en zwangerschap
schildklierafwijkingen en zwangerschap 2 Inhoud 1 Algemeen 1.1 Wat is de schildklier en hoe werkt hij 1.2 De ontwikkeling van de schildklier bij de baby 2 Schildklierziekten 2.1 Hypothyreoïdie 2.2 Hyperthyreoïdie
Nadere informatieSCHILDKLIERAFWIJKINGEN EN ZWANGERSCHAP
SCHILDKLIERAFWIJKINGEN EN ZWANGERSCHAP Direct naar: Hyperthyreoïdie Thyreoïditis Postpartum thyreoïditis Hypothyreoïdie Prenatale controles en partus Inleiding Het tijdig herkennen van maternale schildklier
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
7-11-2016 703 Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort Wat is de schildklier en hoe werkt hij? De ontwikkeling van de schildklier bij de baby Schildklierziekten Onderzoek Bij de
Nadere informatieDe ontwikkeling van de schildklier bij de baby 3 Schildklierziekten 3 4. Schildklier en zwangerschap 6 8. Tot slot 9
De schildklier is een klein orgaan dat voor de luchtpijp ligt, boven het kuiltje in de hals (figuur 1). Normaal is de schildklier niet te zien of te voelen. De schildklier wordt gestimuleerd door het hormoon
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Patiënteninformatie Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inhoudsopgave: 1 Algemeen 1.1 Wat is de schildklier en hoe werkt hij 1.2 De ontwikkeling van de schildklier
Nadere informatieGynaecologie. Schildklierafwijkingen en zwangerschap. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie In het kort De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie). In beide gevallenmoeten voor en tijdens de zwangerschap de schildklierhormonen
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING
NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Schildklierafwijkingen en Zwangerschap No 16 2004 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Gynaecologie / Verloskunde Schildklierafwijkingen en zwangerschap i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inhoudsopgave In het kort Wat is de schildklier en hoe werkt hij? De ontwikkeling van de schildklier
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap. Poli Gynaecologie Route 48
00 Schildklierafwijkingen en zwangerschap Poli Gynaecologie Route 48 1 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Gynaecologie Schildklierafwijkingen en zwangerschap www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is de schildklier en hoe werkt hij?... 3 De ontwikkeling van de schildklier bij de baby... 3 Schildklierziekten...
Nadere informatieSchildklierafwijkingen
Schildklierafwijkingen 01/2016 Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van JIJWIJ
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Patiënteninformatie Schildklierafwijkingen en zwangerschap Informatie over onderzoek en behandeling van schildklierafwijkingen tijdens de zwangerschap Inhoudsopgave Pagina Wat is de schildklier en hoe
Nadere informatieVerloskunde Schildklierafwijkingen en zwangerschap
Verloskunde Schildklierafwijkingen en zwangerschap INHOUDSOPGAVE In het kort Wat is de schildklier en hoe werkt hij? De ontwikkeling van de schildklier bij de baby Schildklierziekten Hypothyreoïdie Hyperthyreoïdie
Nadere informatieSCHILDKLIERAFWIJKINGEN EN ZWANGERSCHAP
Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie VERLOSKUNDE SCHILDKLIERAFWIJKINGEN EN ZWANGERSCHAP Versie 1.0 Datum Goedkeuring 01-01-2004 Verantwoording NVOG Algemeen De schildklier kan te snel
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap 2 Inleiding De schildklier kan te snel werken (=hyperthyreoïdie) of te langzaam (=hypothyreoïdie). In beide gevallen moeten voor en tijdens de zwangerschap de schildklierhormonen
Nadere informatieKinderwens, zwangerschap en borstvoeding: liothyronine t/m 4676
Kinderwens, en : liothyronine 4673 t/m 4676 T3 = trijodiumthyronine; T4 = thyroxine/tetrajodothyronine; TGA = Therapeutic Goods Administration; TIS = Teratologie Informatie Service; TSH = thyroid stimulerend
Nadere informatieHyperthyreoïdie Snel werkende schildklier
Hyperthyreoïdie Snel werkende schildklier Afdeling interne geneeskunde De schildklier De schildklier maakt schildklierhormonen aan. Schildklierhormoon speelt een grote rol bij de stofwisseling in alle
Nadere informatieSchildklieraandoening en zwangerschap
Schildklieraandoening en zwangerschap U heeft een te snel of te traag werkende schildklier en u bent zwanger of wilt zwanger worden. De schildklier De schildklier ligt laag in de hals, net onder het strottenhoofd
Nadere informatieSchildklier en zwangerschap
Schildklier en zwangerschap SCHILDKLIER EN ZWANGERSCHAP Waarvoor dient de schildklier? De schildklier produceert schildklierhormoon, een hormoon dat verantwoordelijk is voor de snelheid van de stofwisseling.
Nadere informatieborstvoeding Levothyroxine komt slechts in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht.
Kinderwens, en : levothyroxine 4669 t/m 4672 T3 = trijodiumthyronine; T4 = thyroxine/tetrajodothyronine; TGA = Therapeutic Goods Administration; TIS = Teratologie Informatie Service; TSH = thyroid stimulerend
Nadere informatieZwangerschap en Schildklier
S.v.p. verzenden in enveloppe Zwangerschap en Schildklier Stationsstraat 79G 3811 MH Amersfoort childklierstichting Stationsstraat 79G, 3811 MH Amersfoort Tel.: 0900-899 88 66 ( 0,20 per minuut) Zwangerschap
Nadere informatieAanpak schildklierfunctie stoornissen anno dr. MC Blonk, internist-endocrinoloog, MD, PhD
Aanpak schildklierfunctie stoornissen anno 2017 dr. MC Blonk, internist-endocrinoloog, MD, PhD Schildklierfunctiestoornissen Hyperthyreoïdie Subklinische hyperthyreoidie Hypothyreoïdie Subklinische
Nadere informatieSchildklierpathologie bij de moeder, wat betekent dat voor de foetus en de neonaat? Willy Visser Attie Go
Schildklierpathologie bij de moeder, wat betekent dat voor de foetus en de neonaat? Willy Visser Attie Go Indeling: Focus ligt op de interactie zwangere en foetus, functie schildklier. Maternale deel Foetale
Nadere informatieTabel 1. Zwangerschapscomplicaties bij schildklierfunctiestoornissen
Schildklierfunctiestoornissen komen voor bij 2 tot 3 procent van alle zwangere vrouwen en kunnen gepaard gaan met diverse zwangerschapscomplicaties (tabel1) [1]. Hypothyreoïdie wordt zowel binnen als buiten
Nadere informatieHypothyreoïdie Traag werkende schildklier
Hypothyreoïdie Traag werkende schildklier Afdeling interne geneeskunde De schildklier De schildklier maakt schildklierhormonen aan. Schildklierhormoon speelt een grote rol bij de stofwisseling in alle
Nadere informatieDossier Problemen aan de schildklier
Dossier Problemen aan de schildklier Chronische vermoeidheid wordt nogal eens toegeschreven aan een te drukke baan, de drukte van een jong gezin of juist aan de menopauze. Het is echter goed mogelijk dat
Nadere informatieDe schildklier, een kleine klier van groot belang
De schildklier, een kleine klier van groot belang Dokter op dinsdag 25 september 2012 Dr. S.A.G. Kemink, internist/endocrinoloog Indeling avond Wat doet de schildklier? Hoe werkt de schildklier? Een te
Nadere informatieDe schildklier. KMC Pickwell, internist-endocrinoloog Met dank aan PLH van Battum, internist-endocrinoloog , Sittard-Geleen
De schildklier KMC Pickwell, internist-endocrinoloog Met dank aan PLH van Battum, internist-endocrinoloog 21.06.2017, Sittard-Geleen By Leonardo da Vinci - The Yorck Project: 10.000 Meisterwerke der Malerei.
Nadere informatieProgramma. Inleiding Casus 1 en 2 Plenaire bespreking Casus 3, 4, 5 en 6 Plenaire bespreking Conclusie
Programma Inleiding Casus 1 en 2 Plenaire bespreking Casus 3, 4, 5 en 6 Plenaire bespreking Conclusie Inleiding Veelheid aan laboratoriumtests -> niet eenvoudig om er je weg in te vinden Niet altijd op
Nadere informatieHoofdstuk 5 Beleid bij kind van moeder met een schildklieraandoening
Hoofdstuk 5 Beleid bij kind van moeder met een schildklieraandoening Dr. A.S.P. van Trotsenburg, kinderarts- endocrinoloog, namens de adviesgroep neonatale screening - congenitale hypothyreoïdie. April
Nadere informatieFactsheet Schildklier en Zwangerschap
Factsheet Schildklier en Zwangerschap Versie 3, april 2019 Auteur: Daphne Leeffers 1.1 Aanleiding Actuele ontwikkelingen op het gebied van integrale zorg en ontwikkeling van regionale protocollen over
Nadere informatieSchildklieraandoening en zwangerschap
Schildklieraandoening en zwangerschap U bent zwanger of u wilt graag zwanger worden. Daarnaast heeft u een schildklieraandoening. Deze folder geeft u meer informatie over de diagnose, de behandeling tijdens
Nadere informatieKetenprotocol. Kraamconsulten kinderartsen. Auteurs: E.D. Stam
Ketenprotocol Kraamconsulten kinderartsen Auteurs: E.D. Stam Datum: 19 januari 2017 Algemeen Het Verloskundig Samenwerkings Verband Zoetermeer (VSV Zoetermeer ) is in 2012 formeel opgericht ter verbetering
Nadere informatieThema: schildklierproblemen Te snel of te langzaam?
Thema: schildklierproblemen Te snel of te langzaam? Bruce H.R. Wolffenbuttel Afd. Endocrinologie Hoe vaak komen schildklierziekten voor? man vrouw Te snel 1 3 per 1000 Te langzaam 1.6 10 per 1000 Dit betekent
Nadere informatieSchildklierproblemen 4-3-2011 T4 80% TSH. De schildklier maakt schildklierhormoon * Een man van een jaar of 60 vertelde dit verhaal
Schildklierproblemen Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Groningen De schildklier maakt schildklierhormoon * Een man van een jaar of 60 vertelde dit verhaal T4
Nadere informatieDe schildklier maakt schildklierhormoon *
Ken uw TSH!! en vt4 Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Groningen Afd. Endocrinologie: www.umcg.net Blog: www.gmed.nl twitter: @bhrw www.gmed.nl/bw.pdf 9 november
Nadere informatieTe snel werkende schildklier. Hyperthyreoïdie
Te snel werkende schildklier Hyperthyreoïdie 2 De schildklier De schildklier ligt laag in de hals, net onder het strottenhoofd en voor de luchtpijp. De schildklier produceert de belangrijke hormonen, T4
Nadere informatieDe ziekte van Graves
De ziekte van Graves ZIEKTE VAN GRAVES Wat is de ziekte van Graves? De ziekte van Graves is een ziekte aan de schildklier, waarbij ons eigen afweersysteem antilichamen maakt, waardoor een te snel werkende
Nadere informatieHoofdstuk 5 Beleid bij kind van moeder met een schildklieraandoening
Hoofdstuk 5 Beleid bij kind van moeder met een schildklieraandoening Dr. A.S.P. van Trotsenburg, kinderarts-endocrinoloog, namens de adviesgroep neonatale screening - congenitale hypothyreoïdie. April
Nadere informatieSamenvatting voor de praktijk - schildklierfunctiestoornissen
Samenvatting voor de praktijk - schildklierfunctiestoornissen [Revisie 2012]II. THERAPIE THYREOTOXICOSE Alvorens te kiezen voor een vorm van behandeling is het bij iedere patiënt met thyreotoxicose noodzakelijk
Nadere informatieCongenitale Hypothyreoïdie Congenitale Hypothyreoïdie Congenitale Hypothyreoïdie Congenitale Hypothyreoïdie
Erik Endert, klinisch chemicus endocrinoloog Laboratorium Endocrinologie Academisch Medisch Centrum CH(T) = congenitale hypothyreoïdie schildklier produceert geen onvoldoende T4 niet direct levensbedreigend,
Nadere informatieMaternale Neonatale Hyperthyreoïdie. Gynaecologie
Maternale Neonatale Hyperthyreoïdie Gynaecologie Inhoudsopgave Inleiding... 4 Belang van het onderzoek... 5 Het onderzoek... 6 Algemene informatie... 7 Verschil normale controle en behandeling. 9 Duur
Nadere informatieTE SNEL WERKENDE SCHILDKLIER HYPERTHYREOÏDIE. - Patiëntinformatie -
TE SNEL WERKENDE SCHILDKLIER HYPERTHYREOÏDIE - Patiëntinformatie - Hyperthyreoïdie is de naam voor de aandoening waarbij de schildklier te veel schildklierhormoon produceert. Dit is in het bloed vast
Nadere informatieEerstelijns protocol Diabetes Gravidarum (DG) Zwolle en omstreken
Eerstelijns protocol Diabetes Gravidarum (DG) Zwolle en omstreken Definitie Elke vorm van hyperglycemie die tijdens de zwangerschap wordt ontdekt, onafhankelijk van het feit of deze aandoening na de zwangerschap
Nadere informatieEen te langzaam werkende schildklier. Hypothyreoïdie
Een te langzaam werkende schildklier Hypothyreoïdie Inleiding In deze folder leest u meer over een te langzaam werkende schildklier (hypothyreoïdie) en de behandelmogelijkheden. De schildklier De schildklier
Nadere informatieDraait het om de hormonen of om de antistoffen?
1 Draait het om de hormonen of om de antistoffen? Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist-endocrinoloog Afd. Endocrinologie, UMC Groningen website: www.umcg.net & www.gmed.nl Twitter: @bhrw 2 There's a galaxy
Nadere informatieVSV Zoetermeer. Ketenprotocol. Diabetes gravidarum. Auteurs: Esther van Uffelen Ingrid Mourits. Versie 1.0
Ketenprotocol Auteurs: Esther van Uffelen Ingrid Mourits 1 Inleiding Het Verloskundig Samenwerkings Verband Zoetermeer (VSV Zoetermeer ) is in 2012 opgericht ter verbetering van de verloskundige zorg in
Nadere informatieSchildkliercasuistiek voor de huisarts. Dr. K. Mortelmans
Schildkliercasuistiek voor de huisarts. Dr. K. Mortelmans Casus 1 Man, 58 jaar VG PCI LAD Huidige medicatie: emconcor 5mg, coversyl 5mg, asaflow 80mg, simvastatine 20mg Vermagering, beven, palpitaties
Nadere informatieOudercontactdag CHT (0-5 jaar) 7 november 2015
Oudercontactdag CHT (0-5 jaar) Paul van Trotsenburg, Nitash Zwaveling Kinderarts-endocrinologen, 7 november 2015 Emma Kinderziekenhuis AMC Inhoud Anatomie en ontwikkeling van de schildklier Werking van
Nadere informatieInterne Geneeskunde. Patiënteninformatie. Hypothyreoïdie. Slingeland Ziekenhuis
Interne Geneeskunde Hypothyreoïdie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Hypothyreoïdie Hypothyreoïdie is een schildklieraandoening. Bij deze ziekte is er een tekort aan schildklierhormoon omdat
Nadere informatieACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE INTERNE GENEESKUNDE Schildklierproblematiek, Osteoporose, (DVT) 9 januari 2007 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding De werkafspraak Schildklierproblematiek
Nadere informatieInleiding De schildklier Schildklierklachten Schildklierafwijkingen Schildklierafwijkingen en zwangerschap 12
Schildklierklachten Inhoud Inleiding 3 1. De schildklier 3 2. Schildklierklachten 4 3. Schildklierafwijkingen 6 4. Schildklierafwijkingen en zwangerschap 12 5. Controle na behandeling 13 6. Samenwerking
Nadere informatiezwangerschapsdiabetes
op de grens van de 2e lijn? belangenverstrengelingen aangaande deze bijeenkomst heb ik niet mj muis Langerhans-symposium 12 & 14 juni 2018 Marian Muis internist-endocrinoloog programma Definities Fysiologie
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Samenvatting 149 Dit proefschrift richt zich op symptomen van neonatale adaptatie (NA) na blootstelling aan selectieve antidepressiva (SA) in utero. Deze symptomen zijn meestal
Nadere informatieZiekte van Hashimoto
Ziekte van Hashimoto Inleiding In deze folder leest u meer over een te langzaam werkende schildklier door de ziekte van Hashimoto en de behandelmogelijkheden. De schildklier De schildklier is een vlindervormig
Nadere informatieSCHILDKLIERTHERAPIE MET RADIOACTIEF JODIUM
SCHILDKLIERTHERAPIE MET RADIOACTIEF JODIUM 298 Afspraak afdeling Nucleaire Geneeskunde Mevrouw/meneer Dag Datum Tijdstip Denkt u eraan uw recente jaarkaart van het Sint Franciscus Gasthuis mee te nemen.
Nadere informatieHandleiding voor zorgprofessionals. Gebruik van LEMTRADA (alemtuzumab) bij patiënten met actieve relapsing remitting multiple sclerose (RRMS)
Handleiding voor zorgprofessionals Gebruik van LEMTRADA (alemtuzumab) bij patiënten met actieve relapsing remitting multiple sclerose (RRMS) Inhoudsopgave 1> LEMTRADA 03 2> Mogelijke risico s bij het gebruik
Nadere informatiepagina 1 van 5 Let op: Deze geprinte versie is 24 uur geldig. Diabetes Gravidarum en zwangerschap Algemeen Inleidende gegevens Doel: Type: Handelingsclassificatie: Anatomische classificatie: Indicatie:
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/20614
Nadere informatieObesitas. Oktober. Zorgpad Low risk B en High risk A
Obesitas Zorgpad Low risk B en High risk A Oktober Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming
Nadere informatieTitel protocol ziektebeeld SSRI/SNRI gebruik in zwangerschap Transmuraal verloskundig samenwerkingverband
Titel protocol ziektebeeld SSRI/SNRI gebruik in zwangerschap Discipline Transmuraal verloskundig samenwerkingverband Doel/doelstelling Eenduidig beleid bij SSRI/SNRI gebruik in zwangerschap. Achtergrondinformatie
Nadere informatieDe Schildklier dokter ik ben toch zo moe
De Schildklier dokter ik ben toch zo moe Hypothyreoidie OED Cascais, april 2015 Ronald Erdtsieck, internist MMC Joyce Curvers, klinisch chemicus, Catharina ziekenhuis Frederieke de Bever, huisarts U vraagt
Nadere informatie12. PERINATAAL BELEID BIJ VERHOOGD RISICO OP AGS
12. PERINATAAL BELEID BIJ VERHOOGD RISICO OP AGS 1. Prenatale diagnostiek en behandeling met DXM Indicatie: Echtparen, die beiden drager zijn van een mutatie van de klassieke vorm van AGS. Als een van
Nadere informatieSSRI-gebruik tijdens zwangerschap, bevalling en kraambed
SSRI-gebruik tijdens zwangerschap, bevalling en kraambed Documentgebied Groep(en) Autorisatie Beoordelaar(s) Verloskunde Alle partijen aangesloten bij het VSV Nijmegen en omstreken F.Vandenbussche R. Verlaak,
Nadere informatieObesitas en zwangerschap, bevalling en kraambed
Obesitas en zwangerschap, bevalling en kraambed Algemene informatie Obesitas is een van de snelst groeiende gezondheidsproblemen in de Westerse wereld. Naarmate de mate van obesitas onder vrouwen toeneemt,
Nadere informatieInwendige geneeskunde. Hyperthyreoïdie.
Inwendige geneeskunde Hyperthyreoïdie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud De schildklier... 3 Hyperthyreoïdie... 3 Ziekten die hyperthyreoïdie kunnen veroorzaken... 4 Het stellen van de diagnose hyperthyreoïdie...
Nadere informatieLangzaam werkende schildkier: best lastig! Johan Meinardi
Langzaam werkende schildkier: best lastig! Johan Meinardi - wat vertellen bloeduitslagen? - waarom schommelen mijn uitslagen? - waarom heb ik zo n hoge dosis nodig? - is het erg om iets teveel te slikken?
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
1. Toelichting op de module 1 Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard M36 van januari 2013. Veel patiënten met hyperthyroïdie worden ingesteld door de internist. Als gevolg daarvan vinden controles
Nadere informatieVSV Samen Protocol: Langdurig gebroken vliezen a terme
VSV Samen Protocol: Langdurig gebroken vliezen a terme Documentgebied Groep(en) Autorisatie Beoordelaar(s) Documentbeheerder(s) Auteur Verloskunde, kraamzorg, kindergeneeskunde Alle leden aangesloten bij
Nadere informatieCASUISTIEK Capita Selecta Schildklier. There's a galaxy of things we do not know. 1. Toeval? Enkele opmerkingen vooraf:
There's a galaxy of things we do not know Capita Selecta Schildklier Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Groningen Afd. Endocrinologie: www.umcg.net Blog: www.gmed.nl
Nadere informatieOntsteking van de schildklier. Thyreoïditis
Ontsteking van de schildklier Thyreoïditis 2 U heeft een ontsteking van de schildklier, thyreoïditis. Een thyreoïditis verloopt in fases. In de eerste fase raken de voorraadcellen in de schildklier beschadigd.
Nadere informatieSSRI. Protocol NVOG/NVK 2012 VSV Geert Jan Blok
SSRI Protocol NVOG/NVK 2012 VSV 14-01-14 Geert Jan Blok Preconceptionele periode: Er bestaat geen duidelijke voorkeur voor een bepaalde SSRI. Indien een patiënte al goed is ingesteld op een bepaalde SSRI
Nadere informatie(1) Risico op acute pancreatitis Er zijn meldingen geweest van acute pancreatitis na de behandeling met carbimazol/thiamazol.
GEADRESSEERDE ADRES POSTCODE WOONPLAATS 31 januari 2019 Belangrijke risico-informatie: Geneesmiddelen die carbimazol of thiamazol (synoniem: methimazol) bevatten: (1) risico op acute pancreatitis en (2)
Nadere informatieSCHILDKLIERSCINTIGRAFIE EN THERAPIE (Lees deze folder alstublieft bij ontvangst)
SCHILDKLIERSCINTIGRAFIE EN THERAPIE (Lees deze folder alstublieft bij ontvangst) Afspraak afdeling Nucleaire Geneeskunde Mevrouw/meneer Datum Tijdstip Inname capsule Opnamen (45 min.) Therapie Denkt u
Nadere informatieDIABETES GRAVIDARUM 13 APRIL 2011 I. VAN DER VEEN AIOS O&G UMCG
DIABETES GRAVIDARUM 13 APRIL 2011 I. VAN DER VEEN AIOS O&G UMCG Inleiding Definitie Screenen vs diagnostiek 75 grams OGTT Zorgpaden UMCG/MZH Quiz Literatuurlijst Definitie Diabetes Gravidarum/Gestational
Nadere informatiePsychiatrie rond zwangerschap. Corné van Lieshout, psychiater
Psychiatrie rond zwangerschap Corné van Lieshout, psychiater Casus 1 Mw. Pietersen 32 jaar Na 1 e partus (25 e ) depressief, na 2 mnd spontaan over Na 2 e partus (28 e ) weer depressief. HA gaf 50mg sertraline
Nadere informatieVergroting van de schildklier. Struma
Vergroting van de schildklier Struma Inleiding In deze folder leest u meer over een vergroting van de schildklier en de behandelmogelijkheden. De schildklier De schildklier is een vlindervormig orgaan
Nadere informatieNHG-Standaard Schildklieraandoeningen
M31 NHG-Standaard Schildklieraandoeningen Tweede herziening Van Lieshout J, Felix-Schollaart B, Bolsius EJM, Boer AM, Burgers JS, Bouma M, Sijbom M Huisarts Wet 2013;56(7):320-330. Deze standaard en de
Nadere informatiePre-existente aandoeningen
NIL (Nij Smellinghe Indicatie Lijst) Leidraad voor gezamenlijke intake met eerste lijn. ronnen: VSV protocollen, NVOG richtlijnen, Verloskundig Vademecum (2003). A= egeleiding eerste lijn (verloskundige
Nadere informatieSCHILDKLIER. Dr. Frank Nobels Apr. Biol. Lieve Van Hoovels. OLVZiekenhuis Aalst-Asse-Ninove
SCHILDKLIER Dr. Frank Nobels Apr. Biol. Lieve Van Hoovels OLVZiekenhuis Aalst-Asse-Ninove INLEIDING INLEIDING TSH werkt via feedback van T4 en T3 op de hypofyse reflecteert zo wat hypofyse als abnormaal
Nadere informatiePatiënteninformatie. Te snel werkende schildklier (Hyperthyreoïdie) Te snel werkende schildklier 1
Patiënteninformatie Te snel werkende schildklier (Hyperthyreoïdie) Te snel werkende schildklier 1 Te snel werkende schildklier (Hyperthyreoïdie) Polikliniek Interne Geneeskunde, route 0.5 Telefoon (050)
Nadere informatie4-12-2015. Schildklier en sport: Een onmogelijke combinatie? Hyper en hypothyreoidie anno 2015. There's a galaxy of things we do not know. 1. Toeval?
Schildklier en sport: Een onmogelijke combinatie? Hyper en hypothyreoidie anno 2015 There's a galaxy of things we do not know Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist endocrinoloog Universitair Medisch Centrum
Nadere informatiePatiënteninformatie. Te traag werkende schildklier (Hypothyreoïdie) Te traag werkende schildklier 1
Patiënteninformatie Te traag werkende schildklier (Hypothyreoïdie) Te traag werkende schildklier 1 Te traag werkende schildklier (Hypothyreoïdie) Polikliniek Interne Geneeskunde, route 0.5 Telefoon (050)
Nadere informatieVSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties
VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties Doel Het doel van dit protocol is preventie, herkenning, optimalisering van diagnostiek en behandeling van early-onset
Nadere informatieJaargang 24 Nummer 2 Schildklier MAGAZINE. Zwangerschap. Schildklierstichting Nederland. Week van de Schildklier.nl. Ook voor in de wachtkamer
Mei 2010 Jaargang 24 Nummer 2 Schildklier MAGAZINE Schildklier en Zwangerschap Schildklierstichting Week van de Ook voor in de wachtkamer Schildklierstichting Week van de Schildklier Magazine Jaargang
Nadere informatieDiabetes Gravidarum Regioprotocol
Diabetes Gravidarum Regioprotocol Geboortezorg Consortium Midden Nederland Colofon Datum: 15.01.2015 Versie: 1 Protocolhouder: voorzitter commissie Protocollen & Registraties: Mw. S. Meijer Samenstelling
Nadere informatie