jaarvergadering van 30 januari 2017

Transcriptie

1 Secretariaat t Hofflandt TC Ulvenhout tel: vrouwenvannu.ulvenhout@hotmail.com Deze Nieuwsbrief is ter informatie voor alle dames die niet op de najaarsvergadering geweest zijn en voor de 78 die er wel geweest zijn ter bevestiging van wat er gezegd is. Ook willen wij door middel van deze nieuwsbrief u erop attenderen dat u zich altijd via onze mail: vrouwenvannu.ulvenhout@hotmail.com of telefonische voor alle activiteiten kunt opgeven, mocht u niet in de gelegenheid zijn om onze bijeenkomsten in de Pekhoeve te bezoeken. jaarvergadering van 30 januari 2017 Rini en een aantal dames van haar wijk hebben de grote zaal ingericht. Iedereen wordt door hen ontvangen met koffie/thee, een appelflapje samen met een lootje voor een loterij later op de avond. Erna opent de vergadering en heet iedereen welkom, speciaal de 22 nieuwe leden worden met naam vernoemd. Er hebben 25 dames zich afgemeld. De notulen van de jaarvergadering van 18 januari 2016 worden goedgekeurd. Ria wordt door Erna hartelijk bedankt. Het jaarverslag van 2016 met veel afwisselende activiteiten wordt besproken. Erna bedankt Rini voor haar werk. De ledenlijst is verstuurd per maar staat ook altijd op onze website. Het financieel jaarverslag: Marijke Timmermans en Toos Maas (kascontrolecommissie) hebben de financiën gecontroleerd. Heel overzichtelijk, zeer gedetailleerd. Het ziet er allemaal perfect uit. Zij verlenen Annette Couweleers en het gehele bestuur décharge. Annette, Els Gulinski als achterwacht, en de kascontrolecommissie worden hartelijk bedankt door Erna. Nieuwe kascontrolecommissie: Toos Maas, Jolanda van Aalst en José van Heel. Mededelingen: Momenteel hebben we 183 leden en nog 2 inschrijfformulieren onderweg. Om dit bij activiteiten goed te kunnen blijven organiseren verzoekt Erna de leden om bij deelname aan een activiteit, waarbij gebruik van autovervoer wordt gemaakt, aan te geven of men wil/kan rijden. Dan blijft het goed te organiseren al zijn we met meer leden. Erna deelt mede dat de Rabobank Clubkas Campagne weer van start gaat. Al degenen, die een Raborekening hebben en lid zijn van de Rabobank mogen in de periode van 6 t/m 18 april stemmen. Zij vraagt om te controleren of je lid bent. Dit is kosteloos. Alleen even aanklikken: Ik wil lid worden. Je krijgt t.z.t. je persoonlijke code en mag dan totaal 5 stemmen uitbrengen: maximaal 2 stemmen per vereniging (Vrouwen van Nu-Ulvenhout). De overige 3 stemmen kun je besteden aan andere verenigingen. Activiteitenlijsten liggen achter in de zaal. In de pauze of na afloop kun je je daarop inschrijven. Daar wordt veel gebruik van gemaakt. Wegens noodzakelijke uitbreiding van het bestuur met 1 of 2 leden vraagt Erna om belangstellenden daarvoor zich bij haar te melden tel: en o

2 Als nieuw bestuurslid loop je het eerste jaar stage. Je kunt dan een beetje bekijken hoe het een en ander werkt. Als het je bevalt kun je bestuurslid worden. Daarna wordt een gedeelte van het jaarprogramma in ons activiteitenboekje doorgenomen: Hierbij alleen wijzigingen/toevoegingen: Woensdag 8 februari extra datum workshop speksteen gegevens zie 22 febr. blz. 6. Woensdag 8 maart: vrouwendag maximaal 70 personen. Blz. 7 Vrijdag 31 maart: moet zijn koffieochtend acupunctuur. Blz. 8 Zaterdag 1 april: Voedselbankactie van uur bij Albert Heijn te Ulvenhout. Rondvraag en afsluiting vergadergedeelte: Ria Dekkers vraagt duidelijkheid over de zittingsperiode van het bestuur. Erna zegt haar dat die 3 jaar is met 1x verlenging van 3 jaar. Vrouwen van Nu is 1 januari 2015 gestart, dus het gehele bestuur is nu het 3de jaar ingegaan. Vraag overige leden: Treedt dan het gehele bestuur af? Erna antwoordt: Ja, maar bestuursleden willen/kunnen zich ook nog wel herkiesbaar stellen. Pauze: 2de kopje koffie/thee en gelegenheid tot inschrijving op de activiteitenlijsten. Piet Nuijten neemt het woord om ons uitgebreid te vertellen over de landgoederen rondom Ulvenhout. Toon Goos assisteert hem met beeldmateriaal via de beamer. Piet is bijna 85 jaar geleden geboren op het landgoed Anneville en heeft zijn jeugd doorgebracht op het landgoed Hondsdonk. Piet: Op 2 landgoederen gewoond en nog geen blauw bloed in mijn aderen. Landgoed betekent eigenlijk buitenplaats. Ten zuiden van Breda werden deze landgoederen gesitueerd aan weerskanten van de Mark, die in de late middeleeuwen een belangrijke handels- en reisroute vormde. De versterkte huizen bestonden oorspronkelijk uit een boerenhoeve waar in de 17de eeuw een Heerenkamer werd aangebouwd. Die diende als zomerverblijf voor de eigenaar, meestal een rijke ingezetene van Breda. Later, na diverse aanpassingen, werd het de permanente bewoning van de heer. Landgoed Hondsdonk, vroegere schrijfwijze Honsdonc, wat verwijst naar slechte grond met begroeiing van waardeloos honzenhout. Dit landgoed, toen nog hoeve, bestaat naar alle waarschijnlijkheid al vanaf de eerste helft 14de eeuw. In 1364 komt de nalatenschap bij Peter van Gageldonk terecht. Door het oorlogsgeweld, tijdens het beleg van Breda door Spinola, wordt de hoeve door brand verwoest. Later weer opgebouwd. In 1777 koopt baron Lucas van der Borch, adjudant-generaal van stadhouder Willem V, de hoeve. Met hem begint de familielijn naar de huidige eigenaren: de familie Prisse. Zijn jongere broer was al in 1765 eigenaar van Valkenberg en in 1802 kocht Lucas, het aan Hondsdonk grenzende, Luchtenburg.

3 Toen bezat de familie 3 landgoederen. De kinderloze Lucas schonk testamentair Luchtenburg en, na zijn dood in 1820, Hondsdonk aan zijn neef Allard van der Borch. Lucas is op Hondsdonk begraven. De nalatenschap van Allard ging naar zijn zoon Willem, die trouwde met jonkvrouw Henrica van der Heim. Zij hebben het landgoed de uitstraling gegeven die het deels nu nog heeft. Het zeshoekige torentje, dat afkomstig was van Luchtenburg kwam nu op het dak van Hondsdonk. Het torentje gaf aan waar de bezitter woonde. Er werd ook en groot nieuw park aangelegd, waarin t.g.v. de geboorte van prinses Wilhelmina in 1880 een prachtige dennenboom is geplant en die er nu nog staat. 10 Jaar na het overlijden van Willem van der Borch erfden Adèle en Henri beiden de helft van Luchtenburg en Hondsdonk. Adèle trouwde met baron Frederick Prisse. Henri onderhield het landgoed zeer goed en liet aan het eind van de Chaamdreef een boerderijtje bouwen. Dat noemde hij Lucashoeve, ter nagedachtenis aan de eerste Van der Borch die Hondsdonk bezat. Deze Henri werd burgemeester van Ginneken en Bavel en als fervent jager richtte hij de, nu nog bestaande, schutterij Aliance d Amitié op. Na zijn dood ging het landgoed over op zijn neef Willem Prisse, die trouwde met jonkvrouw Sophie Roeël. Zij kregen een dochter Quirine (Kuuk) en zoon Frederick of Frits (Bums), de speelkameraad van Piet Nuijten. Hondsdonk was in de oorlogsjaren een opvang voor vluchtelingen uit Breda, onderduikers, Engelse piloten en Engelse soldaten. Het hout uit de bossen van het landgoed werd door de Duitsers gevorderd voor verdedigingswerken. Na het overlijden van de oude baron Willem in 1951 ging de erfenis over op zijn zoon Frits. Door hoge successierechten en onderhoudskosten werden verschillende boerderijen verkocht of afgebroken. De erfenis van Valkenberg zorgde ook voor extra kosten. Door openstelling van landgoederen voor wandelaars kregen eigenaren belastingvoordeel. In de tijd dat Piets vader boswachter was op Hondsdonck had hij o.a. als taak wandelaars te controleren op een geldige wandelkaart van de A.N.W.B. Het landhuis is verboden terrein. De familie heeft privacy altijd hoog in het vaandel staan. De bezittingen van de familie Prisse zijn in de familiekleuren geverfd: strakke vlakken zwart, geel en wit en een beetje rood o.a. te zien op de blinden aan de ramen. Korte pauze voor een (fris)drankje. Na de pauze gaat Piet verder met Landgoed Anneville Het jongste landgoed rondom Ulvenhout ligt in het buurtschap Geersbroek (Ghaersbroek): broek is moerassig gebied, ghaers is gras. Op z n Ulvenhouts Gatbroek. Sinds 1997 valt het onder de gemeente Alphen-Chaam. De stichter Antonius Cuypers (Prosper), zoon van zeer bemiddelde ouders, die in West Brabant o.a. landgoed Mattenburg bezaten. Prosper, belastingambtenaar, werkte aanvankelijk in Eindhoven. 2 Jaar na zijn huwelijk met Anna van Velthoven gaf hij zijn baan op en ging in de buurt van Wolfslaar wonen. Zijn financiële toestand verbeterde aanzienlijk na de dood van zijn ouders. In 1845 kocht Prosper de nodige gronden op Geersbroek. Het huisje dat daar gebouwd was werd vergroot en aan de achterkant voorzien van een Heerenkamer met op het dak een klokkenstoeltje. Het gezin nam daar tijdelijk haar intrek. Delen van het terrein werden beplant met eiken, lariksen en

4 veel heesters. De eiken zijn nu nog gezichtsbepalend. Naast de woning werd een schuur gebouwd en het grondbezit werd door aankopen uitgebreid. Prosper gaf alle percelen met verschillende opstallen de naam Anneville. Na meer grondaankopen werd tussen 1851 en 1852 een landhuis gebouwd door waarschijnlijk architect Antoine Trappeniers. Prospers zoon Edouard krijgt Anneville in 1862 als huwelijkscadeau als hij met zijn volle nicht Jeanne Storm trouwt. Het prachtige koetshuis werd in 1898 gebouwd. Ook werden er in de loop der jaren veranderingen aan het landhuis verricht, dat rond 1900 zijn huidige vorm heeft gekregen. Zij hadden ook een huis in Brussel en tijdens de eerste wereldoorlog gingen zij terug naar Anneville. Hun dochter, Charlotte, getrouwd met Felix baron van Zuylen van Nijevelt vestigde zich, na het overlijden van haar ouders, op Anneville. Hun 3 kinderen Frédérique, Jean en Albert kwamen na het overlijden van Charlotte van Zuylen in onverdeeld bezit van het landgoed. Het landhuis werd dan verhuurd aan Joseph Coumans, die er een gerenommeerd hotel van maakte. Hierna heeft het nog verschillende andere huurders gehad. Frédérique trouwt in 1913 met V.C.H.J. baron de Constant Rebecque. Tot op heden wonen er nog leden van deze familie op Anneville. Tijdens de tweede wereldoorlog vestigde de Duitse Wehrmacht er een bakkerij. Na de bevrijding van Zuid-Nederland (najaar 1944) dienden Het landhuis en bijgebouwen vanaf november als huisvesting voor Prins Bernhard. Eind april 1945 namen koningin Wilhelmina en prinses Juliana er hun intrek. Zo werd het Gatbroek de eerste residentie na de oorlog. De koninklijke familie onderhield goede contacten met de buurtbewoners en boden hen een feest aan voor de goede ontvangst. De gedenkplaat van prins Bernhard op het koetshuis en die van Erik Hazelhof Roelfzema (soldaat van Oranje) verwijzen nog naar dit verblijf. Na de oorlog vond er op Anneville meerdere keren een reünie plaats van oud-strijders, waarbij prins Bernhard altijd aanwezig was. Sinds 1991 is het landgoed onder beheer van baron Jan de Constant Rebecque. Het koetshuis exploiteert hij voor bedrijfstrainingen en ook kunnen hier huwelijken worden gesloten. Het huis Anneville (in 2003 grondig gerestaureerd) en de vogelkooi zijn rijksmonumenten. Annevillelaan 95 en het koetshuis zijn gemeentelijke monumenten. Landgoed Valkenberg ligt voor het grootste gedeelte op het grondgebied van de gemeente Gilze en Rijen, terwijl het, wat ligging en bezitters betreft, nauw verbonden is met Hondsdonk en Luchtenburg. Waarschijnlijk is de naam afgeleid van de eerste (rond 1420) eigenaar juffrouw Lijsbeth van Valkenberghe of het verwijst naar golvend terrein voor de valkenjacht. Eind 15de eeuw werd het landgoed eigendom van Anna van Havelen Elderen. Zij trouwde met Frederick van Renesse. Tot 1648 bleef het landgoed in handen van deze familie. Bij de vrede van Munster werd een definitieve scheidingslijn getrokken door het oude hertogdom Brabant. Doordat George Frederick van Renesse het grootste gedeelte van zijn bezittingen ten

5 zuiden van de scheidingslijn had liggen, deed hij afstand van het landgoed Valkenberg. Anthony Crocq, een generaal van de republiek, kocht het. Zijn dochter was getrouwd met Jan Villages en die liet later in de grootste van de 4 hoeven een buitenhuis bouwen: het zogenaamde huis van plaisance. Tot ongeveer 1770 hebben zijn nazaten er gewoond. Benjamin van der Borch huurde het en kocht het later. Door deze koop kwamen de 3 landgoederen Hondsdonk, Luchtenburg en Valkenberg in het bezit van de familie Van der Borch. Benjamin knapte het verwaarloosde landgoed op, legde vijvers aan en plantte veel bomen. Ook arbeiderswoningen en hoeven werden gebouwd. Na zijn dood ging het goed over op zijn dochter Anna van der Borch. Zij trouwde met Stephanus Jantzon (burgemeester van Breda). Het huwelijk bleef kinderloos. De nalatenschap ging over op de tak Van der Borch-Verwolde. In de grafheuvel op het landgoed ligt Anna Jantzon van der Borch begraven naast haar nicht, de abdis van een adellijk stift. Frederica was de laatste van der Borch op Valkenberg. Zij liet in 1963 het mooie landgoed na aan baron F.B.E. Prisse van de Hondsdonk. Uit respect voor de freule heeft hij het beheer in stijl voortgezet. De herbouwde boerderij heeft op de luiken de kleuren van de familie Prisse. De deuren van de ook gerestaureerde schuur zijn als eerbetoon in de kleuren van de familie Van der Borch, zwart en wit, geschilderd. Landgoed Valkenberg is nog steeds in het bezit van de familie Prisse. Na deze interessante lezing werden 3 prachtige boeken over de landgoederen rondom Ulvenhout, geschreven door Piet Nuijten met foto s van Toon Goos, verloot. Een boek werd door Piet beschikbaar gesteld en 2 door Vrouwen van Nu-Ulvenhout. Voor 20,00 kon men ook dit mooie boekwerk aanschaffen. Erna bedankte de beide heren hartelijk en overhandigde hen een fles wijn. Als we nu eens over de landgoederen wandelen kijken we er toch met andere ogen naar nu we deze geschiedenis weten. Erna haar dankwoord ging ook naar Rini en haar ad hoc-medewerksters voor de goede verzorging van deze avond. Iedereen werd wel thuis gewenst! Namens het bestuur, Ria leuris.