Regiodossier 1 sociale economie in het Waasland

Transcriptie

1 Meetjesland Waas Gent Dender Deinze Aalst-Ninove Oudenaarde-Ronse Geraardsbergen- Zottegem Regiodossier 1 sociale economie in het Waasland kansen voor iedereen

2 inhoud Werken in het Waasland vroeger en nu 3 De werkloosheid in het Waasland daalt met 10% maar niet iedereen komt aan bod 3 Werk voor elke Waaslander 4 Sociale economie in het Waasland 4 Nieuwe mogelijkheden 5 Knelpunten 6 sp.a voor Waas werk 6 Bijlage 1: werkloosheidscijfers 8 Beveren 8 Kruibeke 9 Lokeren 10 Moerbeke 11 Sint-Gillis-Waas 12 Sint-Niklaas 13 Stekene 14 Temse 15 Waasmunster 16 arrondissement Sint-Niklaas 17 Vlaanderen 18 Bijlage 2: perstekst 19 Bijlage 3: modeltussenkomst 21

3 Sociale economie in het Waasland / kansen voor iedereen De sociale economie in het Waasland is vandaag alive and kicking. Niet alleen zorgt de sector voor een pak jobs maar er wordt ook op een totaal andere manier gewerkt dan in het reguliere circuit. Duurzaamheid, integratie van kansengroepen en een brede participatie van werknemers primeren op het winstprincipe. In deze nota willen we nagaan waar we staan in het Waasland met deze sector, waar de knelpunten zijn en waar er nog groeikansen zijn. 1 Werken in het Waasland vroeger en nu Het vroegere voornamelijk agrarische Waasland werd meegezogen in de industrialisering van de 60 er jaren waar vooral de metaalsector en de textiel- en breigoedsector een enorme ontwikkeling kende. Het breigoedcentrum Sint-Niklaas, de staalreus Nobels- Peelman en de scheepswerven van Boel, CNR en NSW waren wijd en zijd bekend. Met de verschrompeling van het industriële weefsel verplaatste de groeipool van de Wase tewerkstelling zich naar Linkeroever, oorspronkelijk geconcipiëerd als een industriehaven met een vooruitzicht op jobs, groeide de haven uit tot een centrum voor containertrafiek en logistiek en met de 2e grootste petrochemische cluster ter wereld (na Houston, Texas). Momenteel zorgt de Waaslandhaven voor een directe tewerkstelling van mensen in de regio waarvan 2/3de op het grondgebied van Beveren. Vermits de Waaslandhaven momenteel dé groeipool is van de Antwerpse haven zijn de tewerkstellingsprognoses goed: zo schat men dat de transportgerelateerde tewerkstelling tegen 2030 met factor 10 zou verhogen en de industriegerelateerde tewerkstelling zou verdubbelen. De vraag naar geschoolde arbeiders in de Waaslandhaven blijft toenemen, zowel de VDAB als het onderwijs (VTS St- Niklaas, GTI in Beveren) proberen hierop in te spelen en ook aan de bedrijven zelf wordt uitdrukkelijk gevraagd om hierin mee te investeren. Ondanks het grote aanbod van vacatures blijft het Waasland zitten met zo n werklozen. De eisen die de industrie stelt zijn immers hoog, en het grootste deel van de nog resterende werkzoekenden hebben een te lage competentie voor wat momenteel op de arbeidsmarkt wordt gevraagd. Bovendien blijft de bereikbaarheid van de Waaslandhaven voor al wie niet over eigen vervoer beschikt een groot probleem. Naast de Waaslandhaven biedt het Waasland ook heel wat tewerkstelling in zijn industrieparken met zijn netwerken van KMO s en is vooral de handelssector en Sint-Niklaas als administratief- en scholencentrum een tewerkstellingspool. 2 De werkloosheid in het Waasland daalt met 10 %, maar niet iedereen komt aan bod Het Waasland telt vandaag werklozen, een daling met 10,4 % tegenover vorig jaar. De daling is het sterkst bij de vrouwelijke werklozen. Ongetwijfeld is het succes van dienstencheques daar niet vreemd aan. Er blijven wel meer vrouwen dan mannen werkloos. Met een werkloosheidsgraad van 5,53 % is de arbeidsmarkt in het Waasland iets gunstiger dan het Vlaams gemiddelde (5,75 %). Opvallend is het duidelijke verband tussen de opleiding van de werkzoekenden en hun kansen op de arbeidsmarkt. Bijna 2/3 van de Wase werklozen zijn laaggeschoold, hiermee zitten we duidelijk boven het provinciaal gemiddelde (62 % t.o.v. 56 %). Bovendien profiteren zij het minst van de gunstige conjunctuur: -9 % ten opzichte van -23 % voor hooggeschoolden. Ondanks de algemene daling blijven inspanningen nodig.» Het aantal langdurig werklozen (minstens 2 jaar) blijft hoog: 1.885, dus zowat 1/3. Jammer is dat hun aantal met min 12,4 % duidelijk trager daalt dan het Vlaams gemiddelde (-18,3%). sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 3

4 »»» We tellen méér jonge werklozen onder de 25 jaar dan gemiddeld in Oost-Vlaanderen (21 % t.o.v. 19 %), meer dan de helft daarvan is laaggeschoold en 1 op 3 is etnisch niet-eu. Bij de oudere werklozen (50+) is er geen daling, tegenover een daling van 2,7 % van het Vlaams gemiddelde. Allochtone werklozen vinden in het Waasland minder makkelijk werk dan in de rest van Vlaanderen. Het meest opvallend is het hoog aantal arbeidsgehandicapten in onze regio. Niet minder dan Wase werklozen (20,4 % van de werkzoekenden) zijn arbeidsgehandicapt. Op Vlaams niveau vormt deze groep 16,9 %. Er is binnen deze groep ook amper sprake van een daling (-1,9 %). Meer dan de helft is meer dan 2 jaar werkloos. Het is duidelijk dat investeringen zowel in de privésector als in de sociale economie zich opdringen om extra tewerkstellingskansen te creëren voor die groepen die niet of te weinig profiteren van het dalen van de werkloosheid in het Waasland: laaggeschoolden (zowel min 25 als plus 50), allochtonen en arbeidsgehandicapten. 3 Werk voor elke Waaslander sp.a Waas vindt het belangrijk dat iedereen mee is. Werk is vaak een voorwaarde om zich goed te voelen, het gevoel hebben mee te tellen en ingebed te zitten in een sociaal netwerk. Daarom vinden we het als socialisten essentieel dat iedereen die wil werken ook de nodige kansen daartoe krijgt. Dit betekent eerst en vooral dat de reguliere sector meer inspanningen moet leveren om mensen uit de kansengroepen aan te werven, d.w.z. méér inspanningen vanwege de bedrijven om mensen op de werkvloer te omkaderen, te vormen en te begeleiden. Weg met de pleinvrees om mensen met een andere kleur aan werven; op het vlak van diversiteitsplannen in de bedrijven kan het Waasland zeker nog een tandje bijsteken. Onderwijs en VDAB moeten verder gespecialiseerde opleidingen en vormingen uitdokteren in samenspraak met de bedrijven uit de regio. Daarnaast moeten de randvoorwaarden beter vervuld zijn om mensen die er alleen voor staan of over geen eigen vervoer beschikken, ook de kans te geven aan het werk te gaan, dit betekent méér en flexibelere kinderopvang en een beter uitgebouwd openbaar vervoer, zeker voor de bereikbaarheid van de Waaslandhaven. Behalve de verdere evolutie van de reguliere sector naar maatschappelijk verantwoord ondernemen moet de sector van de sociale economie nog veel meer uitgebouwd worden in het Waasland. Hier is een echte win-win-situatie mogelijk: meer mensen aan de slag in maatschappelijk zinvolle jobs die het leven van iedereen aangenamer kunnen maken. 4 Sociale economie in het Waasland De sociale economie kent vele gezichten: van beschutte werkplaats over sociale werkplaats en projecten arbeidszorg tot buurten nabijheidsdiensten en invoegbedrijven. Hieronder een klein (zeker niet volledig!) overzicht. In het Waasland beschikken we over een grote beschutte werkplaats (met vestigingen in Beveren, Temse en Lokeren) die gezien het hoge aantal arbeidsgehandicapten in de regio zeker nog groeipotentieel heeft. Daarnaast hebben ook de psychiatrische ziekenhuizen in Sint-Niklaas arbeidszorgprojecten lopen bv. de witte hoeve. In het Waasland zijn er 2 instellingen die een erkenning gekregen hebben als buurten nabijheiddienst (BND). Het betreft groep INTRO en Drietakt. INTRO is de Oostvlaamse eenheid van een groter geheel, gelokaliseerd in Sinaai en erkend als BND voor klussendienst, interventieteam,... Intro doet in onze regio tal van diverse projecten. Zo geven ze vorming en leerplichtonderwijs op maat om bruikbare kennis, vaardigheden en attitudes voor het dagdagelijkse leven door te geven. Bijvoorbeeld TIME-out-projecten i.s.m. Sint-Niklaas en de scholengemeenschappen. Daarbovenop geven ze opleidingen en trajectbegeleiding op maat gericht op beroepskennis en vaardigheden, bv. sollicitatietraining, springplankproject met het OCMW van Beveren i.v.m. activering van leefloners. Daarnaast bieden ze werkervaring in hun leerwerkplaatsen in Temse en Lokeren voor langdurig werklozen, laaggeschoolden en leefloners en een halve dag vorming per week rond kennis, vaardigheden en attitudes. Interessant hier is het netwerk van vaste partners en opdrachtgevers via de lokale overheden. INTRO herbergt ook nog de vzw OPSET (Oostvlaamse sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 4

5 projecten sociale economie tewerkstelling) met o.a. een strijkatelier in Melsele en een ophaaldienst in Sint-Gillis- Waas. Deze projecten geven permanente tewerkstelling aan mensen voor wie een inschakeling in het regulier arbeidscircuit niet haalbaar is: laaggeschoolden, langdurig werklozen (vijf jaar inactief). DRIETAKT is dan weer erkend als BND voor verhuisdienst, klussen, hulp bij tuinonderhoud, ontruimen van vervuilde woningen, Recent kregen ze er een extra taak bij, nl. het onderhoud van hydranten. In voorbereiding is het uitvoeren van werken in functie van valpreventie bij senioren thuis. Al deze taken worden waargenomen door een multifunctioneel team (doelgroepwerknemers -volgens het decreet-) en art. 60 (wellicht binnenkort aangevuld door een nietdoelgroepwerknemer ). Deze werking wordt aangevuld met een erkenning als dienstenchecqueonderneming, waar de ondersteuning van de stad het mogelijk maakt om ook hier extra begeleiding en ondersteuning te voorzien voor doelgroepwerkneemsters. De kringloopwinkels in Sint-Niklaas, Beveren, Lokeren en Temse doen het goed met steeds meer bezoekers en een steeds grotere bekendheid. Een succesverhaal op het vlak van mensen milieuvriendelijk ondernemen. De sociale werkplaatsen van de OCMW s van Lokeren en Temse draaien op volle toeren en snakken naar uitbreiding. Het poetsproject van Mo Clean en de vzw Jomi (Jobs en Milieu) zijn eveneens sociale werkplaatsen. Tabora in Kruibeke doet dapper door en kraakte onlangs nog een pand om zijn o.a. herstelwerkzaamheden van oude stoelen verder te kunnen zetten. Troubleyn Natuursteen geeft het goede voorbeeld door 2 invoegbedrijfjes te herbergen om natuursteen op maat te zagen en te plaatsen. Met de Wase Wind heeft het Waasland ook een toonaangevende coöperatieve vennootschap die niet alleen windenergie levert maar ook ambassadeur speelt voor rationeel energieverbruik. Ongetwijfeld zijn we nog initiatieven vergeten uit het bonte wereldje van de sociale economie. 5 Nieuwe mogelijkheden De bestaande initiatieven in het Waasland tonen aan dat de sector heel divers en creatief is en dat hier nog heel wat mogelijkheden liggen. We willen dat het Waasland verder investeert in deze sector die trouwens op een ruime ondersteuning vanuit het Vlaamse en federale niveau kan rekenen. We pleiten voor de versterking van volgende sectoren. Huishoudelijke hulp: de boomende dienstencheques (poetsen/strijken) tonen aan dat de vraag erg groot is, zeker voor tweeverdieners met kinderlast kan dergelijke hulp een beetje soelaas bieden in het hectische bestaan en een betere combinatie van gezin en arbeid mogelijk maken. De toenemende vergrijzing brengt een groeiend aantal ouderen mee die zo lang mogelijk thuis willen blijven en daarvoor ondersteuning nodig hebben (maaltijden, boodschappen, aan- en uitkleden, kleine werkjes, kleine aanpassingen van de woning...). Zorgen voor méér handen in deze sector draagt bij tot een zorgzame samenleving. Kinderopvang: de verdere uitbouw van de (flexibele) kinderopvang in het Waasland moet vooral aan éénoudergezinnen meer tewerkstellingskansen bieden. Zonder een dergelijke goede en betaalbare voorziening kunnen alleenstaande vaders of moeders immers niet aan de slag. Als onthaalouders aan huis worden uitgestuurd dienen kwaliteitsgaranties te worden ingebouwd. Groenonderhoud en natuurbeheer: sociale huisvestingsmaatschappijen en gemeentebesturen kunnen het onderhoud van het openbaar groen niet meer bolwerken. Hier liggen bij uitstek kansen voor mensen met beperkte mogelijkheden. Natuurgebieden in het Waasland kunnen via convenanten met natuurverenigingen meer werk bieden aan die mensen. Toerisme: de verdere uitbouw van het toerisme in onze regio brengt bijkomende noden met zich mee zoals het onderhoud van het provinciale fietspadennetwerk (vrijhouden, verwijderen laaghangende takken, onderhoud van zitbanken en rustpunten, legen van vuilbakjes...). De bestaande gemeentelijke ploegen kunnen zeker extra handen gebruiken. Propere buurten en veilige speelpleinen: de inzet van witte tornado s kan een dramatisch verschil maken voor sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 5

6 het uitzicht en de leefbaarheid van bepaalde wijken en de buurt precies dat zetje geven dat nodig is om ook zelf initiatieven te nemen. Energiesnoeiers: het Waasland heeft nog maar een bescheiden start genomen in het organiseren van energieaudits, hier is nog veel werk aan de winkel. Hoog tijd dus voor een legertje energiesnoeiers die aan huis kleine energie-ingrepen kunnen doen (spaarlampen, spaardoucheknop, radiatorfolie, buizen bedekken...). 6 Knelpunten Het vinden van gemotiveerd personeel, zeker voor poetsen thuis wordt steeds moeilijker. De prijsverhoging van de dienstencheques die de nieuwe regering heeft aangekondigd zou op de eerste plaats naar een hogere verloning moeten gaan. In elk geval moet ook de betaalbaarheid van de dienstverlening in het oog gehouden worden om te vermijden dat men opnieuw in zwartwerk vervalt. Bij uitstek in de sociale economie moet er nog veel meer naar diversiteit gestreefd worden, extra inspanningen om de kwaliteit op te drijven zijn eveneens wenselijk. Ook een sociaal economiebedrijf moet goed gerund worden, enthousiasme en inzet zijn niet voldoende. Verdere professionalisering is nodig, zeker met een steeds evoluerende regelgeving. De intercommunale kan hier een ondersteunende rol spelen door het aanbieden van bedrijfsexpertise en -advisering en het aanwerven van een subsidioloog die ook de gemeenten kan helpen om fondsen te vinden voor de initiatieven die ze willen opstarten. 7 sp.a voor Waas werk Omdat voor sp.a werk belangrijk is, willen we dit item aankaarten op alle Wase gemeenteraden. Per gemeente zullen we nagaan wat de concrete werkloosheidscijfers zijn, wat de samenstelling is van de werklozenpopulatie en hoe hier op gemeentelijk vlak iets kan aan gedaan worden. We zoeken ook naar samenwerkingsverbanden tussen openbare besturen (gemeente en OCMW s ) en privé-initiatieven en zullen een databank aanleggen van best practices zodat we van elkaar kunnen leren. Wij willen dat gemeenten en OCMW s zelf actieve partners worden in de sociale economie zoals in Mechelen waar onlangs het stadsbestuur een heus Agentschap voor Sociale Economie heeft opgericht mét de nodige financiële middelen. Op bovenlokaal vlak pleiten we zowel bij de intercommunale als bij het provinciebestuur voor verdere ondersteuning, promotie en begeleiding van de sociale economie in het Waasland. sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 6

7 Bijlagen

8 Bijlage 1: werkloosheidscijfers sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 8

9 sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 9

19 Bijlage 2: perstekst 23 mei 2008 sp.a Waasland pleit voor meer investeringen in de sociale economie vanuit de lokale OCMW s en gemeenten en voor de uitbouw van een volwaardige cel sociale economie op het niveau van de Intercommunale Land Van Waas. 1 De cijfers Het Waasland telt vandaag werklozen, een daling met 10,4 % tegenover vorig jaar. Goed nieuws zou u denken, maar als we de cijfers grondiger analyseren, is dit cijfer minder positief dan je op het eerste zicht zou denken.»»»»»» Bijna 2/3 van de Wase werklozen zijn laaggeschoold, hiermee zitten we duidelijk boven het provinciaal gemiddelde (62 % t.o.v. 56 %). Bovendien profiteren zij het minst van de gunstige conjunctuur: - 9 % ten opzichte van 23 % voor hooggeschoolden. Het aantal langdurig werklozen (minstens 2 jaar) blijft hoog: 1885, dus zowat 1/3. Jammer is dat hun aantal met min 12,4 % duidelijk trager daalt dan het Vlaams gemiddelde (- 18,3 %). We tellen méér jonge werklozen onder de 25 jaar dan gemiddeld in Oost Vlaanderen (21 % t.o.v. 19 %), meer dan de helft daarvan is laaggeschoold en 1 op 3 is etnisch niet-eu. Bij de oudere werklozen (50+) is er geen daling, tegenover een daling van 2,7 % van het Vlaams gemiddelde. Allochtone werklozen vinden in het Waasland minder makkelijk werk dan in de rest van Vlaanderen. Het meest opvallend is het hoog aantal arbeidsgehandicapten in onze regio. Niet minder dan Wase werklozen (20,4 % van de werkzoekenden) zijn arbeidsgehandicapt. Op Vlaams niveau vormt deze groep 16,9 %. Er is binnen deze groep ook amper sprake van een daling (-1,9 %). Meer dan de helft is meer dan 2 jaar werkloos. Het is duidelijk dat investeringen zich opdringen om extra tewerkstellingskansen te creëren voor die groepen die niet of te weinig profiteren van het dalen van de werkloosheid in het Waasland. 2 Werk voor elke Waaslander sp.a Waas vindt het belangrijk dat iedereen mee is. Werk is vaak een voorwaarde om zich goed te voelen, het gevoel hebben om mee te tellen en ingebed te zitten in een sociaal netwerk. Daarom vinden we het als socialisten essentieel dat iedereen ook de nodige kansen daartoe krijgt. Dit betekent eerst en vooral dat de reguliere sector meer inspanningen moet leveren om mensen uit de kansengroepen aan te werven, d.w.z. méér inspanningen vanwege de bedrijven om mensen op de werkvloer te omkaderen, te vormen en te begeleiden. Onderwijs en VDAB moeten verder gespecialiseerde opleidingen en vormingen uitdokteren in samenspraak met de bedrijven uit de regio. Bedrijven moeten niet alleen oog hebben voor financiële winst maar ook voor sociale en ecologische winst. Behalve de verdere evolutie van de reguliere sector naar maatschappelijk verantwoord ondernemen moet de sector van de sociale economie nog veel meer uitgebouwd worden in het Waasland. Hier is een echte win-win-situatie mogelijk: meer mensen aan de slag in maatschappelijk zinvolle jobs die het leven van iedereen aangenamer kunnen maken. Zo kan de levenskwaliteit van elke Waaslander verbeteren o.a. door een groter aanbod van hulp in het huishouden, van kinderopvang, van hulp aan bejaarde ouders e.d. 3 Sociale economie in het Waasland De sociale economie kent vele gezichten: van beschutte werkplaats over sociale werkplaats en projecten arbeidszorg tot buurten nabijheidsdiensten en invoegbedrijven. De bestaande initiatieven in het Waasland tonen aan dat de sector heel divers en creatief is maar ook dat hier nog heel wat mogelijkheden liggen. We willen dat de Wase lokale besturen en de ICW investeert in deze sector die trouwens op een ruime ondersteuning vanuit het Vlaamse en federale niveau kan rekenen. We pleiten voor de versterking van volgende sectoren. Huishoudelijke hulp: de boomende dienstencheques (poetsen/strijken) tonen aan dat de vraag erg groot is. De toenemende vergrijzing brengt een groeiend aantal ouderen mee die zo lang mogelijk thuis willen blijven en daarvoor ondersteuning nodig hebben (maaltijden, boodschappen, aan- en uitkleden, kleine werkjes, kleine aanpassingen van de woning...); zorgen voor méér handen in deze sector draagt bij tot een zorgzame samenleving. sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 19

20 Kinderopvang: de verdere uitbouw van de (flexibele) kinderopvang in het Waasland moet vooraal aan éénoudergezinnen meer tewerkstellingskansen bieden; zonder een dergelijke goede en betaalbare voorziening kunnen alleenstaande vaders of moeders immers niet aan de slag. Wetende dat de kinderen uit éénoudergezinnen die geen werk hebben, 70 % kans hebben om in armoede te vervallen, is dit een cruciale uitdaging. Groenonderhoud en natuurbeheer: sociale huisvestingsmaatschappijen en gemeentebesturen kunnen het onderhoud van het openbaar groen niet meer bolwerken, hier liggen bij uitstek kansen voor mensen met beperkte mogelijkheden. Natuurgebieden in het Waasland kunnen via convenanten met natuurverenigingen meer werk bieden aan die mensen. Toerisme: de verdere uitbouw van het toerisme in onze regio brengt bijkomende noden met zich mee zoals het onderhoud van het provinciale fietspadennetwerk (vrijhouden, verwijderen laaghangende takken, onderhoud van zitbanken en rustpunten, legen van vuilbakjes...); de bestaande gemeentelijke ploegen kunnen zeker extra handen gebruiken. Propere buurten en veilige speelpleinen: de inzet van witte tornado s kan een dramatisch verschil maken voor het uitzicht en de leefbaarheid van bepaalde buurten en de buurt precies dat zetje geven dat nodig is om ook zelf initiatieven te nemen. Energiesnoeiers: het Waasland heeft nog maar een bescheiden start genomen in het organiseren van energieaudits, hier is nog veel werk aan de winkel; hoog tijd voor een legertje energiesnoeiers die aan huis kleine energie-ingrepen kunnen doen zoals (spaarlampen, spaardoucheknop, radiatorfolie, buizen bedekken...). Uitdagingen Het vinden van gemotiveerd personeel, wordt steeds moeilijker, de prijsverhoging van de dienstencheques die de nieuwe regering heeft aangekondigd zou op de eerste plaats naar een hogere verloning moeten gaan. De gemeenten moeten eveneens een flankerend beleid voeren, bv. het terugbetalen van vervoersonkosten aan werknemers uit de sociale economie sector. Ook een sociaal economiebedrijf draait niet alleen op enthousiasme en inzet. Verdere professionalisering is nodig, zeker met een steeds evoluerende regelgeving. De Intercommunale Land van Waas zou hier volgens ons een ondersteunende rol kunnen spelen door het aanbieden van bedrijfsexpertise en advisering en het aanwerven van en subsidioloog die ook de gemeenten kan helpen om fondsen te vinden voor de initiatieven die ze willen opstarten. Op basis van een bevraging van alle gemeentelijke stakeholders werd door ICW een Strategisch Plan opgesteld waarin ook aandacht werd gevraagd voor sociale economie. Tot op heden werd hier nog weinig werk van gemaakt. Nu is de aanwerving van een projectmanager aan de gang. Spa Waas wil dat deze projectmanager zich op de eerst plaats toelegt op de uitbouw van de sociale economie in het Waasland. Omdat voor sp.a Waas werk belangrijk is, willen we dit item aankaarten op alle Wase gemeenteraden. Per gemeente zullen we nagaan hoe wat de concrete werkloosheidscijfers zijn, wat de samenstelling is van de werklozenpopulatie en hoe hier op gemeentelijk vlak iets van kan gedaan worden. Sociale conciërges bij de sociale huisvestingsmaatschappijen kunnen het veiligheidsgevoel verhogen en kleine wrijvingen in een buurt makkelijk oplossen. sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 20

21 Bijlage 3: modeltussenkomst gemeenteraad/ocmw sp.a wil graag dat iedereen mee is. Daarom zijn we blij als we zien dat de werkloosheid in het Waasland daalt met 10 %. Er is echter één probleem: niet iedereen komt aan bod. Het Waasland telt vandaag werklozen, een daling van 10,4 % tegenover vorig jaar. Opvallend is het duidelijke verband tussen de opleiding van de werkzoekenden en hun kansen op de arbeidsmarkt. Bijna 2/3 van de Wase werklozen zijn laaggeschoold, hiermee zitten we duidelijk boven het provinciaal gemiddelde (62 % t.o.v. 56 %). Bovendien profiteren zij het minst van de gunstige conjunctuur: -9 % ten opzichte van -23 % voor hooggeschoolden. Allochtone werklozen vinden in het Waasland minder makkelijk werk dan in de rest van Vlaanderen. Het meest opvallend is het hoog aantal arbeidsgehandicapten in onze regio. Niet minder dan Wase werklozen (20,4 % van de werkzoekenden) zijn arbeidsgehandicapt. Op Vlaams niveau vormt deze groep 16,9 %. Er is binnen deze groep ook amper sprake van een daling (-1,9%). Meer dan de helft is meer dan 2 jaar werkloos. Het is duidelijk dat investeringen zowel in de privé-sector als in de sociale economie zich opdringen om extra tewerkstellingskansen te creëren voor die groepen die niet of te weinig profiteren van het dalen van de werkloosheid in het Waasland: laaggeschoolden (zowel min 25 als plus 50), allochtonen en arbeidsgehandicapten. sp.a Waas vindt het belangrijk dat iedereen mee is. Werk is vaak een voorwaarde om zich goed te voelen, het gevoel hebben om mee te tellen en ingebed te zitten in een sociaal netwerk. Daarom vinden we het als socialisten essentieel dat iedereen die wil werken ook de nodige kansen daartoe krijgt. Dit betekent eerst en vooral dat de reguliere sector meer inspanningen moet leveren om mensen uit de kansengroepen aan te werven, d.w.z. méér inspanningen vanwege de bedrijven om mensen op de werkvloer te omkaderen, te vormen en te begeleiden. Maar ook wij kunnen als openbaar bestuur ons steentje bijdragen om die mensen die het moeilijk hebben om aan de slag te geraken, een extra steuntje te geven en méér tewerkstellingskansen te geven, met name door het ondersteunen van de sector van de sociale economie. Het Waasland telt momenteel al een hele waaier aan projecten in die zin: sociale werkplaatsen, kringloopwinkels, buurten nabijheidsdiensten, coöperatieve vennootschappen, strijkateliers enz. De bestaande initiatieven in het Waasland tonen aan dat de sector heel divers en creatief is en dat hier nog heel wat mogelijkheden liggen. We willen dat het Waasland verder investeert in deze sector die trouwens op een ruime ondersteuning vanuit het Vlaamse en federale niveau kan rekenen. We pleiten voor de versterking van volgende sectoren: Huishoudelijke hulp: de boomende dienstencheques (poetsen/strijken) tonen aan dat de vraag erg groot is, zeker voor tweeverdieners met kinderlast kan dergelijke hulp soelaas bieden in het hectische bestaan en een betere combinatie van gezin en arbeid mogelijk maken. Thuishulp en klusjesdienst: de toenemende vergrijzing brengt een groeiend aantal ouderen mee die zo lang mogelijk thuis willen blijven en daarvoor ondersteuning nodig hebben (maaltijden, boodschappen, aan- en uitkleden, kleine werkjes, kleine aanpassingen van de woning...); zorgen voor méér handen in deze sector draagt bij tot een zorgzame samenleving. Kinderopvang: de verdere uitbouw van de (flexibele) kinderopvang in het Waasland moet vooral aan éénoudergezinnen meer tewerkstellingskansen bieden; zonder een dergelijke goede en betaalbare voorziening kunnen alleenstaande vaders of moeders immers niet aan de slag; als onthaalouders aan huis worden uitgestuurd dienen kwaliteitsgaranties te worden ingebouwd. Groenonderhoud en natuurbeheer: sociale huisvestingsmaatschappijen en gemeentebesturen kunnen het onderhoud van het openbaar groen niet meer bolwerken, hier liggen bij uitstek kansen voor mensen met beperkte mogelijkheden. Natuurgebieden in het Waasland kunnen via convenanten met natuurverenigingen meer werk bieden aan die mensen. Toerisme: de verdere uitbouw van het toerisme in onze regio brengt bijkomende noden met zich mee zoals het onderhoud van het provinciale fietspadennetwerk (vrijhouden, verwijderen laaghangende takken, onderhoud van zitbanken en rustpunten, legen van vuilbakjes,...); de bestaande gemeentelijke ploegen kunnen zeker extra handen gebruiken. sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 21

22 Propere buurten en veilige speelpleinen: de inzet van witte tornado s kan een dramatisch verschil maken voor het uitzicht en de leefbaarheid van bepaalde buurten en de buurt precies dat zetje geven dat nodig is om ook zelf initiatieven te nemen. Energiesnoeiers: het Waasland heeft nog maar een bescheiden start genomen in het organiseren van energieaudits, hier is nog veel werk aan de winkel; hoog tijd voor een legertje energiesnoeiers die aan huis kleine energieingrepen kunnen doen zoals (spaarlampen, spaardouchekop, radiatorfolie, buizen bedekken,...) Omdat voor sp.a werk belangrijk is, willen we dat de mogelijkheden die de sociale economie biedt aan mensen die moeilijk aan de slag geraken maximaal benut worden in onze gemeente. Als we kijken naar de werkloosheidscijfers in onze gemeente, constateren we dat er werklozen zijn waarvan laaggeschoold en langdurig werkloos. Laat ons als gemeente en OCMW zien wat we zelf kunnen doen en hoe we bestaande privé-initiatieven kunnen ondersteunen en aanvullen. We kunnen ook leren van andere gemeenten en een databank aanleggen van best practices. Wij willen dat onze gemeente en OCMW zelf actieve partners worden in de sociale economie zoals in Mechelen waar onlangs het stadsbestuur een heus Agentschap voor Sociale Economie heeft opgericht mèt de nodige financiële middelen. Laat ons een speciale samenkomst van de gemeentelijke commissie Werkgelegenheid beleggen in onze gemeente om de werkloosheidscijfers verder te analyseren en om na te gaan welke sociale economie-intiatieven er op ons grondgebied al werkzaam zijn. We kunnen hen samenbrengen en hen bevragen over hun voorstellen, ideeën en ervaringen om de sector verder uit te bouwen. Op die manier kunnen we als gemeente en OCMW een actieve rol spelen in het bestrijden van de langdurige werkloosheid op ons grondgebied. sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen 22

23 Regiodossier 1 sociale economie in het waasland Te verwachten regiodossiers regio Dender - kinderopvang Gent - mobiliteit Zottegem - senioren Meetjesland - groene stroom Ronse - senioren Deinze - wonen & energie Aalst - mobiliteit Deze regiodossiers kunnen opgevraagd worden bij Dannie Moernaut (zie onderstaand adres) Een uitgave van het Socialistisch Studie- en Informatiecentrum vzw, Speldenstraat 1, 9000 Gent, , dannie.moernaut@s-p-a.be