In toe et klintjen ebeuren was, zou et volges 'r moeder wel wat makkelijker worren vor d'r. Je eawen nou iene om op te passen in vor te zurgen. Dan ea

Transcriptie

1 Wees een zegen "Keend, je zullen zien, je koemen kretend in kreupend op anen in bienen terogge nor Urk!" add' 'r moeder ezegd. In tugen Jan, die verbouwerierd ekieken adde: "Ou er rekege mie: vor elke stap die ze van Urk of dut, aol ik 'r zesse terogge!" Ze mos eromme lachen. Nou teminste. Mar toenterteed, toe 'r moeder dat zeen, adden de zaken eerst wel wat angers eliegen Ze ad verontwaardigd in eus ezegd: "Oe koemen jullle daor nou bij. Daor is gien dinken an. Mins, oe kreeg je in je oofd om dat tugen Jan te zeggen...!" Toch ad ze wel d'rs op et punt estoon om nor de tillefoon in de gank te lopen in de bekinde nommers te draaien: nul, veefe, twie, zuvene, zuvene... Want soms wassen de muren wel d'rs op 'r of ekeumen as ze 'r zo alliendes voelde. Jan nor z'n wark in zie allien in dat grote greze woenblok. Je konnen je dan soms zo verleuren voelen, inzaam midden tussen al die flats. Mar dan kwam 'r natuur wier boven in oorde ze as 't waore wier de woorden van d'r moeder in d'r oren: "Keend, gerust oor, jie koemen kretend in kreupend..." Dan aolde ze een nat wasandjen over d'r gezicht, skul d'rzelf in gedachten eut vor een labbekak in zette een bekkien, wachtend tot Jan in eus zou koemen. 't Was trouwes toch wel een iele stap ewest vor d'r. Zo vaneut et beskarmde buurtjen van Wijk Veefe nor die grote, modarne stad mit grote blokken euzen tot rijen flats opestapeld. Rij nao rij. De flat was mooi inericht. In ier in daor ongen wat aandinken eut Urk. Mie egeven duur toch wel wat bezurgde achterblevers. Zoas 'r bessien. Och 'r bessien. Ze lachte bij de gedachte an et ouwe mins: "Keend, waor legt l,eningrad dan?" "I,elystad, bessien!" In ze add'et prebieren eut te leggen. "Zul je nog wel d'rs an je ouwe bessien dinken?" "Ja natuurlijk, bessien Ik goon et laand toch niet eut... " "Oh, legt dat in Nederland dan? Ik wiet dat niel Je bessien is mar een dom mins, keend. " Ze ad traonen in d'r ogen ekriegen in et ouwe mins een poes op 'r kolle geven: "Je binnen gien dom mins, mar een lief mins in lieve minsen binnen niet dom, dus! " 'r Bessien ad mie elacht in ezegd dat ze wat vor d'r adde daor in Leningrad. "ler keend Ze ad de outen waandtekst ekriegen die altoos in et kamertjen ongen adde. Licht breun mit zwarte letters sting er in ebraand: "WEES EEN ZEGEN'. In de nije flat ad ze 'r mie in d'r anen estoon. Zou zc cm wel opangen? Ze was niet zo teksten opangerig. Dat ad ze van d'r vader. Die zeen altoos: "I.eef et eerst mar d'rs vuur dan kan opangen altoos nog!" Mar ze besluut em toch op te angen as andinken an 'r lieve ouwe bessien waor ze zo gek mie was... De eerste moonden adden ze genoeg an enkanger ad. Urk was vaar in Jan dichtbij. De eerste Kars adden ze mit z'n twietjes evierd. In eurluiers eagen flat op eurluier zelf Ze wassen nor de karkdienst ewest van de gecombinierde kark. Daor zatten van allerlei soort in smaak bij 'nkanger. Er was ezongen, eliezen, epreekt in er wassen kaarsen an estieken. Toch wel wat angers dan ze gewind was, mar ok mit de bekoring van et nijc.

2 In toe et klintjen ebeuren was, zou et volges 'r moeder wel wat makkelijker worren vor d'r. Je eawen nou iene om op te passen in vor te zurgen. Dan eaw je gien teed om je overal drok omme te maken. 'r Moeder bedoelde dat ze dan gien teed zou eawen om anwinnig te wezen... want ze kon niet begrepen dat 'r dochter d'r ier theus voelde. Et was zo angers dan eur eagen buurtjen in wijk veefe. Zonger Nanne, die 's ochtes om alf tienen al an de klink sting x aw je al een bekkien gaor oenze Dienf?" In zonger Wip, die altoos wel een veraoltjen adde dat ze net oord adde in gank wier kweed mos angers zou ze er welders in kunen stikken... In buurman Reier, die ouwe vrijgezel, die welders een slukkien tevuul luste in toe er net electrisch licht ekeumen was daor vol bewondering over was in tugen buurman Klaos zeen: "Begreep jie dat nou, buur, ze maken stroom daor in de fehriek in Ik zien et ier!" In buurman Klaos, die terogge snuuf "Ja, in ze stoken et in Schiedam, in ik ruk et ier...!" Toe 'r moeder dus een paor dagen over kwam vor de kraam zat ze an et bedde in vroeg oenderd eut. "Wie woent er naost je? In wat dut die man vor de kost?" "Ik zou et niet wieten, moeder? " "Wiet je dat nietiensen keend? In et portaol mag ok wel d'rs anneveegd. 'r Legt wel troep... " "Wij gebrukken miestal de lift, moe, de trappen binnen vor nood " "In je kinnen ier gien mins? " Nee, ze kinde ier gien mins. Ja, ze zat in een commissie van de kark. In ze was op een sportverieniging. Daor kinde ze dan wat minsen van. In Jan z'n kollega was ok een aordige man. daor kwammen ze wel d'rs. "Kin je dan gien mins iero in de flat meid? " "Nee, eagelijk niet, oe ja de bovenhuurvrouw, een oud mins koem ik wel d'rs in de lift tugen in die knik ik dan gedag.. " "Je zeggen 'nkanger toch wel gedag, keend? Je vader zegt de katte nog gedag as ie em allef op de trappe tugenkomt. " 'r Moeder kon 'r niet over eut. Toch was ze ier 'r plekkien goon venen. Ze realisierde er dat opiens. Ja vor vakantie in zo ging ze graag een weekien terogge. Mar ze woende ier. Dat was er opiens iel duidelijk. Ze voelde er ier op 'r plekke Wannaar was dat ekeumen? Eagelijk was dat ekeumen naodat geval mit de twiede Kars. Ja ze wist et zieker. Toe dat gebeurt was... Ze kiek nor de tekst an de waand, die er nog altoos ong, "WEES EEN ZEGEN" in ze knikte. Van d'r bessien alwier drie jaor dood... Ze mos ers wieten... Et was op een avond in december. Vlak vor de Karst. 'r Moeder ad 's ochtes ebelt in evroegen of ze mit de Karst nor Urk kwammen. In daor ad ze een bietjen mie ezeten. Wat mos ze nou? Was dat wel verstaandig vroeg ze 'r of. De eerste Kars wassen ze net etrouwd in wouwen ze et mit z'n beien in eurluiers flatjen ouwen. Mar de nijigeid raakte er toch wat of in de dagen begonnen eurluiers eagen sleur te kregen. In dan begon de ienzaameid van de flat soms griep te kregen. In sting ze wel d'rs op et punt om te bellen, ik koem effien nor eus. Wat moet ik ier nou doen te zitten in gien mins om effies mie te praoten. In nou vlak vor de Karst was dat tillefoontjen ekeumen... As ze Jan vroeg, zou die dat wel goed venen. Die add' twiede Karsdag dienst. Dus zat ze datl iel loeh allien mit de kleane. In dan kon Jan nao de Karst koemen... Ze add't mit erzelf te doen in kiek nor de tillefoon: mll, vijf, twie, zuvene, zuvene... Wie add'r nou wat an dat zie ier allien zat. Mar opiens sting ze overeande in liep mit besliste passen nor de kuken. "Mal mooien, " skul ze erzelf eut. "Je wieten best dat je nou ier oren." Ze zou er moeder bellen dat ze niet

3 kwammen. Nee, ze zou et Jan niet iensen vertellen Miskien mit oud in nijd of zo dan add'ie wel vrij. Ze zou nog wel zien Ze zette waoter op vor een bekkien, dat ulp altoos bij zokke zaken. Onger et drinken van d'r bekkien koffie zatze zo te bedinken wat ze zou zeggen tugen d'r moeder toe opiens de vuurduurbel arde duur de stilte snien. Ze zette er bekkien neer in kiek geskrokken op Wie kon dat wezen? Zou er wat mit Jan wezen. In zo laot nog. Ze kiek op er armbaandorlogie: Alf tienen. Vor dat ze kon goon stoon worde er alwier een paor keer driflig achter 'nkanger op de bel edrokt. De kleane was er wakker van eworren in begon te kreten. Mit een raor gevoel skeut ze overeande in liep ze eerst de gank in nor de duur in kiek duur et spionneben: Er sting een ouwe vrouwe vor de duur. Maar was er niet te ongerskeien in de amper verlighte portiek. Toch wat verzichtig ding ze de duur een stukkien eupen in in et licht eut de gank erkinde ze de ouwe vrouwe vor de duur. Ze woende een etage oger. Die ze wel d'rs tugen kwam op de trappe of in de lift "Dag mevrouw. " - "Dag mevrouw. " Dat was et iele contact Varder wist ze niks van d'r. In nou sting ze opiens 's aves laot bij 'r vor de duur. Ze aolde de duur varder eupen in trok et mins an d'r mouwe erin. Ze kiek ers goed. Et minsien was ielemaol overstuur Ze prebierde wat te zeggen mar ze strompelde over d'r eagen woorden.. "Mevrouw, mmeevvr..ik..ikke. M'n... " Ze troonde et mins de kamer in drokte er neer in eer. stoel. Wat een consternaotie. De kleane was een octaaf oger goon kreten. In dit mins was duidelijk in paniek. Ze ul 'r oofd 'rbij. Dat ad ze op de EHBOcursus elaard Nooit in paniek raken maar kijken wat je kunt en moet doen. Waor zo'n cursus al niet goed vor was, skeut et duur 'r ene. De kleane mos mar effen wachten. Wat zou er gebeurt wezen? Ze zou toch niet overvullen wezen? Ze liet een glas vol waoter lopen in liep ermie terogge nor de kamer Et ad gien zin et mins et glas in anen te gieven zo biefde ze. Daoromme legde ze er iene arm om et minsien ene in liet er zelf wat drinken. De paniek in de ogen van et vrouwtjen liek een bietjen of te niemen in ze kon eut er woorden koemen. Et ging om er mam Die was estrukkeld over een kliedjen in evullen. IJ ad zoon peende. In toe ze em op een bedde ad prebieren te ellepen, was ie vlak vor 'n bedde neerezakt. Ze ad wat stoon sjorren an z'n arm tot et tot er duurdrong dat dat zinloos was. In ze ad prebiert om ulp te bellen. Mar ze was zo in paniek eraakt dat ze opiens et nommer niet maar wist. In d'r man ad zo ekruund. In ze wist niet maar... Ze begon te kreten... "Wachf even mevrouw!" Ze was nor et slaapkamertjen evleugen in ad de kleane opepakt. Et dekentjen er omene esloegen in de nune mieegriepen. In liep gank wier terogge nor de kamer. "Hier mevrouw, houdt u de kleine even vast dan zal ik even kijken bij uw man en de GGD bellen Waar hebt u de sleutel?" Ze drokte et bundeltjen in de narmen van de ouwe vrouw in was nor de angere flat evleugen. Mit een bommend arte in d'r keel was ze et flatjen ineloepen. In daor lag inderdaod de ouwe man vlak vor et bedde z'n ogen dicht in kruunde zuubes. In ien flits overzag ze de situatie. Ze knielde bij de man neer in maakte z'n boordeknopien los. Ze besluut em plat op z'n rogge te lottcn leggen in pakte een kussen van et bedde in skuuf dat onger z'n oofd. I)e man ding z'n ogen eupen in kiek er mit verbaosde sgen an mar ad tevuul peende om te vragen hoe of wat. "M'n voet", zeen ie. Ze sloeg verzichtig de peep van z'n broek omme nor boven. Et bien was daor ielemaol opezwollen. Daor mos een dokter nor kieken Ze kiek om er ene om de tillefoon te zoeken in belde et alarmnommer vor een ambulance. Ze blief naost de man zitten wachten op de ambulance in veegde voorzichtig et zwiet van z'n kolle of.

4 "Uw vrouw is bij mij in de flat en de past op mijn zoontje. Ze komen zo om u te helpen. Ik blijf hier op de ambulance wachten en dan komt uw vrouw in een taxi u wel na " Ze oopte mar dat er gank ulp zou koemen... De ambulancebroeders voerden eurluiers taak zieker in mit een sneldeid duur ervaoring verknegen eut. De man worde op een brancard elegd in ze skikten de deken om em ene in boenden em mit riemen vast in droegen em nor de duur. "We brengen hem naar...ziekenhuis, mevrouw. Bent u zijn dochter? U kunt wel meerijden. " "Oh, eh nee, ik ben de buurvrouw. Zijn vrouw zit hij mij thuis Wij komen wel na ls het erg? " "Dat kan ik niet zeggen, mevrouw, maar het lijkt mij dat zijn voet gebroken is of misschien zwaar gekneusd.ln het ziekenhuis hxnnen ze straks wel meer zeggen " Ze droegen de man de duur eut. Ze blief allien achter. De buurvrouw, bedocht ze. Mar eerst ers kieken of er wat skoon ongergoed in een pyama was te venen. Ze gokte goed in voen wat ze nodig adde in de kast. Ze rolde et in enkanger in stopte et in de rieten tas die ze in de kuken ad zien angen. Ze kiek op er orlogie: ze kon et aost niet geloven, wassen er warkelijk nog maar twientig minuten verstrieken nao et gebel an de duur? Ze trok de flatduur van de bovenbuurvrouwe achter d'r dicht in liep op een olletjen nor d'r eagen flat. Tot er verrassing bliek Jan al in eus ekeumen. IJ was wat vroeg, zeen ie in ad tot z'n verbaozing een vreemde mevrouwe mit z'n zuun op 'r skoot zien zitten. Ze legde gank eut oe de vurk an de steel zat in belde toe mitien daornao de taxicentrale om vervoer. De taxicentrale beloofde mitien een taxi te sturen. In naodat die kwam, wazzen ze per taxi op weg egoon nor et ziekeneus. In nou zatten ze ier op de bank in de gank in wachten op bericht van de dokter. Ze buurvrouw vertelde dat eur man de iele teed al niet arg lekker ewest was in op 'n bedde ewild adde. In toe was ie estrukkeld over een kliedjen. Ze klopte et ouwe mins op er arm: "Het komt vast wel goed hoor. " De ouwe vrouwe kiek er oopvol an of as zie et zeen et wel zo zou wezen. "Ach, we zijn maar met z'n beiden, mevrouw, kanderen hebben we niet. Mijn man heeft vroeger altijd in het buitenland gewerkt en later na zijn pensionering zijn we hier gaan wonen. Maar we kenden hier niemand... " Ze griep opiens wier d'r buurvrouwtjen bij er arm: "Het komt toch wel goed eh, mevrouw? Het zal toch wel...? " Ze ad nog maar ers bemoedigend eknikt in ezegd dat de broeders zenen dat et miskien wel mievul mar dat ze de dokter mossen of wachten. "Ja, de dokter afwachten. " Ze worde wier wat rustiger"het is zo'n goeie man mijn Henk...zo'n goeie vent..mevrouw.. " "Zeg maar Ditta, hoor, mevrouw dat klinkt veel gezelliger! Opiens sting de dokter in de gank, lank in wit mit z'n stetescoop om z'n nekke. Net as in een film, bedocht ze. "Dag mevrouw" zeen ie in toe tugen eur: "Bent u zijn dochter? " "Nee, de buurvrouw. " "Ah juist, nou het been is niet gebroken alleen zwaar gekneusd en we hebben de voet inmiddels al in het gips uw man was natuurlijk nogal geschrokken en we hebben hem een slaapmiddeltje gegeven en hij slaapt nu. U kunt wel even langs gaan en dan kunt u morgenochtend gewoon komen. We houden hem nog een paar daagjes vast en dan zou hij gewoon naar huis mogen. U hebt dan wel hulp nodig, maar we zoeken wel een oplossing. U hoeft u niet ongerust te maken. Geeft u even uw telefoonnummer bij de nachtzuster af? Goedenavond "

5 Zo worde et een vreemde Kars. Ze ging een paor keer mit er buurvrouw nor et ziekeneus. In de eerste karstdag adden ze een gast an tafel. Jan ad eerst wel een bietjen onwimlig ekieken nor dat ouwe mins. Mar al gank praoten ze oendert eut. Ze was zo dankbaor. Ze legde er aand op Jan z'n mouwe. "U hebt een hele lieve vrouw. " Jan knikte. "Dat wist ie wel, " beweerde ie. "Ze is er een uit duizend! " In omdat te bewezen, zeen ie, zou ij de ofwas doen. In toe ze laoter nadat ze eliezen in edankt adden, de tafel ofereumd adden, kwam Jan opiensen mit de theedoek in een bord in z'n anen in de kamerduur stoon. "Buurvrouw", begon ie, "ik zit toch nog met een vraag. Niet hier of daarom hoor, maar waarom bent u zo bij ons gekomen om hulp?" Et ouwe mins kiek op van de bank: "Uw vrouw was de enige in het blok die mij wel eens gedag zei, buurman. En ik wist niet wat ik moest doen en toen dacht ik aan UW vrouw... " Ze stokte... Jan knikte: "Zo is ze. Gelukkig maar, buurvrouw. " De ouwe vrouwe wies nor de ouwe tekst an de muur in zeen: "Ze is een zegen, buyrman! " Urk, december 1993