Magna Charta Leergang Contractenrecht. Opzeggen en aanpassen duurovereenkomsten 9 februari 2017 Mr. A.V.T. de Bie

Transcriptie

1 Magna Charta Leergang Contractenrecht Opzeggen en aanpassen duurovereenkomsten 9 februari 2017 Mr. A.V.T. de Bie 1

2 Voorbeelden van duurovereenkomsten Benoemde overeenkomsten maatschap borgtocht huurovereenkomst huurkoop arbeidsovereenkomst verzekeringsovereenkomst (ver)bruikleen

3 Voorbeelden van duurovereenkomsten Benoemde overeenkomsten... Onbenoemde overeenkomsten financieringsovereenkomst distributieovereenkomst licentieovereenkomst enzovoort Soms mengvorm Voorbeeld: energieleverantie

4 Verhouding tot gewone contractenrecht Gewone regels van toepassing: rechtshandelingen in het algemeen (art. 3:32 e.v. BW) overeenkomsten in het algemeen (art. 6:213 e.v. BW) verbintenissen in het algemeen (art. 6:1 e.v. BW) Geen algemene wettelijke regeling van bijzondere aspecten duurovereenkomst. Rechtspraak behelpt zich met art. 6:248 BW; gevolg: rechtsonzekerheid!

5 Waarin is duurovereenkomst bijzonder? (1) Einde van overeenkomst onderscheid overeenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd opzegging Verstrengeling van partijen omzetafhankelijkheid investeringen know how

6 Waarin is duurovereenkomst bijzonder? (2) Gewijzigde omstandigheden hoedanigheid van partijen fusie splitsing oprichting van nieuwe vennootschap bedrijfsovername wijzigingen in marktomstandigheden prijswijzigingen technische ontwikkelingen enzovoort

7 Waarin is duurovereenkomst bijzonder? (3) Speciaal bij overeenkomsten tot samenwerking EG- en nationaal mededingingsrecht (!)

8 Beëindiging van duurovereenkomsten Belangrijkste instrument: Opzegging: Eenvoudige beëindiging van overeenkomst; geen basis in (toerekenbare) tekortkoming nodig, dus: Termination for convenience Bevoegdheid op basis wet, overeenkomst of R&B Geen terugwerkende kracht; geen ongedaanmaking

9 Beëindiging van duurovereenkomsten Geen algemene wettelijke regeling m.b.t. opzegging; wel veel deelregelingen. Meestal regelend recht Dwingend recht bij: arbeid, opdracht, agentuur, lastgeving, WGBO, huur

10 Redelijkheid en billijkheid Rechtspraak hanteert (ook hier) artikel 6:248 Gevolg (opnieuw): rechtsonzekerheid Status R&B in internationale verhoudingen: openbare orde, goede zeden, dwingend recht?

11 Redelijkheid en billijkheid Indien contract geen regeling bevat: rechtersrecht o.g.v. 6:248 lid 1 BW Onderscheid ovk. bepaalde en onbepaalde tijd Status R&B in internationale verhoudingen: openbare orde, goede zeden, dwingend recht?

12 Redelijkheid en billijkheid Indien contract wel een regeling bevat: slechts 6:248 lid 2 BW Onaanvaardbaarheidscriterium HR , NJ 1999, 132 (Mr. Sassen Kluwer): Het betoog dat de uitgever van zijn recht om de overeenkomst op te zeggen slechts gebruik zou hebben kunnen maken in overeenstemming met de goede trouw miskent dat op grond van de in art. 6:248 lid 2 BW neergelegde regel ( ) een tussen partijen als gevolg van een overeenkomst geldende regel (slechts) niet van toepassing is, voorzover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.

13 Beëindiging van duurovereenkomsten voor bepaalde tijd 13

14 Beëindiging van duurovereenkomsten voor bepaalde tijd (1) Verstrijken van overeengekomen duur in het algemeen van rechtswege bij sommige benoemde overeenkomsten is opzegging nodig huur van woonruimte (7:271 BW) huur van bedrijfsruimte (7:293 BW) Geen recht op (ongewijzigde) voortzetting HR , NJ 1993, 289; AFF McDonald s

15 Beëindiging van duurovereenkomsten voor bepaalde tijd (2) Wat is gevolg van stilzwijgende voortzetting? HR , NJ 2011, 572; Batavus Vriends Tweewielercentrum: Voor de totstandkoming van een duurovereenkomst is niet steeds vereist dat sprake is van aanbod en aanvaarding. Het antwoord op de vraag of een overeenkomst is tot stand gekomen, is afhankelijk van hetgeen partijen over en weer hebben verklaard en uit elkaars verklaringen hebben afgeleid en in de gegeven omstandigheden redelijkerwijze mochten afleiden. Aanbod en aanvaarding hoeven niet uitdrukkelijk plaats te vinden; zij kunnen in elke vorm geschieden en kunnen besloten liggen in een of meer gedragingen.

16 Beëindiging van duurovereenkomsten voor bepaalde tijd (3) Opzegging, echter alleen in geval van onvoorziene omstandigheden HR , NJ 1990, 439; Mondia Calanda

17 Beëindiging van duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd 17

18 Beëindiging van duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd (1) Opzegging in het algemeen mogelijk, mits redelijke opzegtermijn HR , NJ 1978, 156; DPZ Huisarts

19 Beëindiging van duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd (2) Uitzondering op opzegbaarheid op grond van bijzonder belang wederpartij bij instandhouding van overeenkomst HR , NJ 1966, 302 (Sanders-Sanders) HR , ECLI:NL:HR:2016:660 (Goois natuurreservaat) Maar: steeds opzegging op grond van onvoorziene omstandigheden/dringende reden mogelijk

20 HR , ECLI:NL:HR:2016:660 Opzegging duurovereenkomst 1932: oprichting Stichting Goois Natuurreservaat Gemeente Amsterdam wil op een gegeven moment niet langer meebetalen en zegt met het oog daarop de participantenovereenkomst uit 1992 op. Vraag: Mag dat? Hof: Ja. Aan stelplicht van degene die tegendeel beweert moeten hoge eisen gesteld worden.

21 HR , ECLI:NL:HR:2016:660 Opzegging duurovereenkomst Statuten, artikel 2 1. De Stichting heeft ten doel: a. de instandhouding van het natuurschoon in het Gooi door de verkrijging van aldaar gelegen terreinen, ten einde deze ten eeuwigen dage ongeschonden als natuurreservaat te behouden; ( ) Artikel 15 (...). 2. Wijziging van het in artikel 2 dezer statuten bepaalde is uitgesloten.

22 HR , ECLI:NL:HR:2016:660 Opzegging duurovereenkomst Artikel 3 De geldmiddelen der stichting bestaan uit: a. de bijdragen van de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam, Blaricum, Bussum, Hilversum, Huizen, Laren en Naarden volgens een verdeelsleutel, die zal worden opgenomen in een tussen genoemde rechtspersonen en de stichting te sluiten overeenkomst.

23 HR , ECLI:NL:HR:2016:660 Opzegging duurovereenkomst Hoge Raad: Een voor onbepaalde tijd gesloten duurovereenkomst kan naar de bedoeling van partijen niet-opzegbaar zijn De wederpartij van degene die zich op de niet-opzegbaarheid beroept, kan onder omstandigheden daartegen een beroep kan doen op, kort gezegd, de art. 6:248 lid 2 BW en 6:258 BW. Op degene die betoogt dat een zodanige overeenkomst niet opzegbaar is, rusten de stelplicht en bewijslast ter zake. Geen verzwaarde eisen aan die stelplicht

24 HR , ECLI:NL:HR:2016:660 Opzegging duurovereenkomst Hoge Raad: Participantenovereenkomst moet tegen achtergrond van de statuten van de Stichting worden uitgelegd. Oordeel hof dat Amsterdam de participantenovereenkomst mocht opzeggen is onjuist. Opzegging door een participant van de participantenovereenkomst met als gevolg dat deze zich definitief aan medefinanciering onttrekt, is niet te rijmen met art. 3 van de statuten. Deze statutaire bepaling kan immers niet eenzijdig worden gewijzigd.

25 Beëindiging van duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd (3) Wat is een redelijke opzegtermijn? HR , NJ 1995, 437; Kakkenberg/Kakkenberg: afweging van alle wederzijdse belangen dus: ook aard en gewicht van redenen Onderscheid neutrale grond/dringende reden

26 Beëindiging van duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd (4) Formule Barendrecht/Van Peursem (distributieovereenkomsten): Min. 3 maanden max. 3 jaar Eerste tien jaar: 1,2 maand per jaar Vervolgens: 0,8 maand per jaar

27 Beëindiging van duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd (5) Voldoende zwaarwegende reden voor opzegging nodig? HR , NJ 2000, 120; Latour De Bruin; HR , ECLI:NL:HR:2001:AB0808; Phoenix Domus: alle belangen afwegen.

28 Beëindiging van duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd (6) Problemen: gevolg van opzegging op evt. onvoldoende zwaarwichtige grond gevolg van opzegging tegen te korte termijn evt. contractuele conversiebepaling Conversie?

29 Schadevergoeding naast opzegging Mogelijk bij investeringen welke niet worden gecompenseerd door lengte van opzegtermijn. HR , NJ 1991, 742; Mattel/Borka Vergoeding gebaseerd op redelijkheid en billijkheid; afdeling niet van toepassing! Moet wederpartij aanleiding tot investeren hebben gegeven? Noot P.A. Stein bij Mattel/Borka

30 HR , NJ 2012/685; De Ronde Venen SNU & Stedin Exploitatie-overeenkomst en kabellegovereenkomst tussen Gemeente de Ronde Venen en SNU/Stedin. Gemeente zegt overeenkomsten op en vervangt deze door publiekrechtelijke verordening. De verordening is voor SNU niet wezenlijk bezwarender dan de overeenkomst. Rechtbank: opzegging is rechtsgeldig. Hof: opzegging is zonder rechtsgevolg is gebleven, omdat geen voldoende zwaarwegende grond voor opzegging bestaat. Belangen van de Gemeente bij opzegging zijn onvoldoende zwaarwegend.

31 HR , NJ 2012/685; De Ronde Venen SNU & Stedin Hoge Raad: Duurovereenkomst voor onbepaalde tijd is in beginsel opzegbaar. Redelijkheid en billijkheid kunnen meebrengen dat opzegging slechts mogelijk is indien een voldoende zwaarwegende grond daarvoor bestaat (HR , NJ 2000/120, Latour - De Bruin). Daaruit kan ook voortvloeien dat een bepaalde opzegtermijn in acht moet worden genomen (HR , NJ 1995, 437; Kakkenberg Kakkenberg) of dat een (schade)vergoeding wordt betaald (HR NJ 1991, 742; Mattel Borka).

32 HR , NJ 2012/685; De Ronde Venen SNU & Stedin Hoge Raad (vervolg): I.c. hoefde Gemeente geen zwaarwegende grond voor de opzegging te hebben. Het hof heeft daarvoor geen omstandigheden vastgesteld. SNU en Stedin hebben hun standpunt dat de Gemeente een langere opzegtermijn in acht had moeten nemen of schadevergoeding had moeten aanbieden, niet onderbouwd met enige concrete stelling.

33 HR 29 juni 2012, NJ 2012, 411 (X/Stichting Berregratte): Criterium Latour De Bruin ook toepasselijk in 7:228 zaak Weliswaar geeft art. 7:228 lid 2 BW de bevoegdheid een huurovereenkomst als de onderhavige op te zeggen tegen een voor huurbetaling overeengekomen dag op een termijn van ten minste een maand, maar de eisen van redelijkheid en billijkheid kunnen in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval meebrengen dat opzegging slechts mogelijk is indien een voldoende zwaarwegende grond voor de opzegging bestaat (vgl. HR 28 oktober 2011, RvdW 2011, 1311). Het hof heeft blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door met het oog op de beantwoording van de vraag of de huuropzegging door de verhuurster effect heeft gesorteerd, de door partijen aangevoerde feiten en omstandigheden niet te beoordelen aan de hand van de hiervoor vermelde maatstaf, maar uitsluitend aan de hand van de (beperktere) maatstaf of verhuurster misbruik heeft gemaakt van haar opzeggingsbevoegdheid.

34 HR , NJ 2013/341 Auping/Beverslaap Casus: Auping wil zijn distributienetwerk verkleinen en zegt distributie-overeenkomst met Beverslaap op. Geen beëindigingsregeling in contract. Hof: Opzeggingsgrond onvoldoende zwaarwegend, immers: Beverslaap haalt meer dan 50% van zijn omzet uit Aupingproducten; Partijen doen al 8,5 jaar zaken met elkaar.

35 HR , NJ 2013/341 Auping/Beverslaap Hoge Raad: Deze omstandigheden brengen niet zonder meer mee dat een zwaarwegende grond voor de opzegging van de bestaande commerciële relatie aanwezig is. Die omstandigheden kunnen eventueel wel meebrengen dat een langere opzegtermijn in acht moet worden genomen of dat een (schade)vergoeding aangeboden moet worden.

36 Casus: HR 10 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1134 Opzegging duurovereenkomst Uitvoeringsovereenkomst tussen Alcatel-Lucent en Stichting Pensioenfonds Alcatel- Lucent. In 2009 dient Pensoioenfonds een herstelplan in bij DNB. Opzegging met ingang van 2012 door Alcatel-Lucent. Pensioenfonds vordert afwikkelkosten op basis van de Uitvoeringsovereenkomst in combinatie met het herstelplan en betaling van jaarlijkse indexatiekosten, alsmede een verklaring voor recht dat Alcatel-Lucent de kosten voortvloeiend uit de opzegging moet vergoeden. Rechtbank en hof wijzen vordering af. 36

37 Hoge Raad: HR 10 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1134 Opzegging duurovereenkomst Voor de opzegging van een uitvoeringsovereenkomst gelden de regels voor opzegging van duurovereenkomsten die voor onbepaalde tijd zijn aangegaan. Opzegging is in beginsel mogelijk, ook als wet en overeenkomst niet voorzien in een regeling van de opzegging. Eisen van redelijkheid en billijkheid kunnen meebrengen: dat opzegging slechts mogelijk is indien een voldoende zwaarwegende grond voor de opzegging bestaat, dat een bepaalde opzegtermijn in acht moet worden genomen, of dat de opzegging gepaard moet gaan met aanbod tot (schade)vergoeding. 37

38 HR 10 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1134 Opzegging duurovereenkomst Ook als een overeenkomst voorziet in een regeling van de opzegging, kunnen de eisen van redelijkheid en billijkheid in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst in de omstandigheden van het geval in de weg staan aan respectievelijk: opzegging, opzegging zonder zwaarwegende grond, opzegging op een bepaald moment, of opzegging zonder aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding. 38

39 HR 10 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1134 Opzegging duurovereenkomst Of redelijkheid en billijkheid in dit geval in de weg staan aan opzegging zonder betaling van een vergoeding, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval, zoals: de aard van de betrokken belangen omstandigheid dat in art. 25 lid sub h PW, voor andere uitvoerders dan ondernemingspensioenfonds, het belang is onderkend van voorwaarden die gelden bij beëindiging uitvoeringsovereenkomst eventuele maatregelen die aan het betrokken pensioenfonds zijn opgelegd (zoals de verplichting in verband met een herstelplan) omstandigheid dat uitvoeringsovereenkomst betrekking heeft op (opgebouwde) pensioenaanspraken van (gewezen) werknemers van de werkgever 39

40 Verhouding van opzegging tot ontbinding Ontbinding wegens tekortkoming (6:265 BW) ontbinding veronderstelt tekortkoming raamovereenkomst/uitvoerende overeenkomsten verzuim schuldenaar nodig? Veelal niet! HR , NJ 2006, 80 (Robinson - Molenaar): Een partij die is tekortgeschoten in de nakoming van een voortdurende verplichting, kan deze in het verleden liggende tekortkoming niet meer ongedaan maken door alsnog na te komen. Nakoming is ( ) niet meer mogelijk. In een zodanig geval is ontbinding ( ) mogelijk ook zonder dat sprake is van een verzuim. (vgl. HR , NJ 1998, 128; Van Bommel - Ruijgrok)

41 Verhouding van opzegging tot ontbinding Ontbinding wegens tekortkoming (6:265 BW) (...) Ontbinding wegens onvoorziene omstandigheden (6:258 BW) 6:258 sluit opzegging niet uit (NJ 1999, 602; CSM/Vereniging voor Effectenhandel) vgl. opzegging overeenkomst voor bepaalde tijd: zelfde criterium tussenkomst van rechter nodig kan ook betrekking hebben op verleden

42 Duurovereenkomsten en betalingsproblemen Opschorting (art. 6: BW) denk bij stelsel van opvolgende overeenkomsten en/of raamovereenkomst aan art. 6:52 BW! veelal voorafgaande mededeling vereist dat, en op welke grond, wordt opgeschort (vgl. HR , NJ 2006, 158; Spector - Fotoshop) opschorten leidt niet tot verval verplichtingen (HR , NJ 1989, 343; Droog Bekaert & HR , NJ 1993, 216; Vunderink DVB) niet wat betreft eerste levensbehoeften tijdens faillissement (HR , NJ 1981, 640; Veluwse Nutsbedrijven)

43 Duurovereenkomsten en betalingsproblemen Opschorting (art. 6: BW) ( ) Aan faillissementscurator termijn stellen (art. 37 Fw) Bijzondere regelingen voor huurkoop (art. 38a Fw) huurovereenkomst (art. 39 Fw) arbeidsovereenkomst/agentuur (art. 40 Fw)

44 Bewijsrisico: HR , NJ 2004, 164 (Badawy Atlanta) Badawy importeert Atlanta-hangmappen t.b.v. Egyptische markt. Overheid verbiedt Badawy eindproducten te importeren; partijen sluiten licentie-overeen-komst: Badawy zal hangmappen assembleren. Importmaatregel vervalt. Badawy wil weer eindproduct distribueren. Atlanta: er was geen distributie-ovk, subsidiair was deze geëindigd door nieuwe licentie-ovk. Badawy: er was een distributie-ovk; gedurende importverbod sluimerde deze slechts. Wie moet wat bewijzen?

45 Bewijsrisico: HR , NJ 2004, 164 (Badawy Atlanta) Hof: Badawy moet bestaan distributie-overeenkomst en voortbestaan daarvan na aangaan licentie-ovk bewijzen; Hof acht bij eindarrest Badawy geslaagd in eerste onderdeel probandum, maar niet in tweede deel. Vordering afgewezen. HR: Als Badawy bestaan distributie-ovk heeft bewezen, moet Atlanta bewijzen dat deze heeft opgehouden te bestaan.

46 Contractuele beëindigingsregelingen Waarom? Voorkomen van rechts- en bedrijfsonzekerheid! Wat regelen? opzeggingstermijn(en) opzeggingsgronden schadevergoeding naast opzegging gevolgen van beëindiging evt. conversiebepaling in relaties met consumenten: let op 6:237 sub d.

47 Valkuilen: Contractuele beëindigingsregelingen eenzijdigheid (vgl Rb. Den Haag, NJ Kort 2002, 80; Direct Insurance - Achmea: reflexwerking van ongeschreven regels) post-contractuele goede trouw interactie opzegging-ontbinding

48 Aanbevolen methodiek van beëindigingsregeling 1. Opzegging van deze overeenkomst kan steeds geschieden met inachtneming van een opzegtermijn van... (lengte opzegtermijn relateren aan duur van relatie en belangen van partijen), zonder dat opgave van de redenen voor opzegging behoeft plaats te vinden.

49 Aanbevolen methodiek van beëindigingsregeling 2. Voor het geval dat de onder 1. overeengekomen opzegtermijn bij rechterlijke uitspraak naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid in de gegeven omstandigheden als te kort zou worden aangemerkt, wordt een gedane opzegging geconverteerd in een opzegging tegen de kortst mogelijke wel aanvaardbare termijn.

50 Aanbevolen methodiek van beëindigingsregeling 3. Onverminderd het onder 1 bepaalde en onverminderd een eventueel bestaande bevoegdheid tot ontbinding wegens tekortkoming, is opzegging met onmiddellijke ingang mogelijk op de volgende gronden: faillissement van de wederpartij de overname door een derde van de onderneming van de wederpartij ( )

51 Aanbevolen methodiek van beëindigingsregeling 4. Voor het geval dat een opzegging ingevolge het onder 3 bepaalde bij rechterlijke uitspraak naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid als onaanvaardbaar wordt aangemerkt wordt de opzegging geconverteerd in indien de opzegging zelf gegrond is bevonden, maar een opzegtermijn in acht had moeten worden genomen een opzegging tegen de kortst mogelijk aanvaardbare termijn, of indien de opzeggingsgrond ondeugdelijk is bevonden in een opzegging ingevolge het onder 1 bepaalde.

52 Aanbevolen methodiek van beëindigingsregeling 5. Indien een partij op instigatie van de wederpartij investeringen heeft gedaan die op het moment van een opzegging ingevolge het onder 1 bepaalde aantoonbaar nog niet zijn terugverdiend, zal de wederpartij een vergoeding verschuldigd zijn ten bedrage van het gedeelte dat nog niet is terugverdiend. 6. Indien partijen niet binnen twee maanden na een opzegging ingevolge het onder 1 bepaalde, overeenstemming bereiken over een vergoeding als onder 5 bedoeld, zal dit geschil worden beslecht door.... RA, die als bindend adviseur zal optreden.

53 Aanbevolen methodiek van beëindigingsregeling 7. (Bij distributieovereenkomsten:) De distributeur kan geen aanspraak maken op een vergoeding van zijn goodwill. 8. (regeling voor overname van voorraden) 9. (regeling ten aanzien van know how/geheimhouding)

54 Ontbinding/wijziging wegens onvoorziene omstandigheden

55 Wijziging/ontbinding door rechter (1) Voorwaarden voor toepassing 6:258: onvoorziene omstandigheden: d.w.z. niet in overeenkomst verdisconteerd en bij contractsluiting toekomstig (HR , NJ 1998, 493, Briljant Schreuders - ABP) wederpartij kan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid geen ongewijzigde instandhouding verwachten

56 Wijziging/ontbinding door rechter (1) Voorwaarden voor toepassing 6:258 (vervolg): niet indien omstandigheid krachtens aard ovk pf verkeersopvattingen voor rekening komt van partij die ontbinding vordert terughoudendheid geboden, dus verzwaarde motiveringsplicht rechter (HR , NJ 1998, 493, Briljant Schreuders - ABP)

57 Wijziging/ontbinding door rechter (2) Voorbeelden van toepassing 6:258: overeenkomsten met de overheid, in geval van omstandigheden die nopen tot beleidswijziging (HR , NJ 1996, 3, Den Dulk - Curaçao) ernstige verstoringen in de waardeverhouding (Abas: 50% ) doel overeenkomst is verijdeld door overheidsmaatregelen ongewijzigde nakoming is zeer bezwaarlijk (raakvlakken met overmacht) Terugwerkende kracht mogelijk Opzegging duurovereenkomst wegens onvoorziene omstandigheden blijft mogelijk HR , NJ 1999, 602 (Ver. Effectenhandel - CSM) Moet bij constitutieve uitspraak; kan dus niet in kort geding. Wel toetsing aan 6:248 lid 2 mogelijk (HR , NJ 2012, 234 (Geelen c.s. Tennisver.).

58 Wijziging/ontbinding door rechter (3) HR , NJ 2002, 106 (Ruinemans Heijmeijer): wijziging o.g.v. 6:230/6:258 Casus: Koop van terrein met garage/winkelpand gekocht. Bodem blijkt verontreinigd. Wederzijdse dwaling. Hof wijzigt overeenkomst o.g.v. 6:230 en 6:258 en verdeelt nadeel over partijen. Hoge Raad: Opvatting dat bij wijziging het nadeel in beginsel bij helfte over beide partijen moet worden verdeeld vindt in haar algemeenheid geen steun in het recht. Hof heeft niet blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door de koopprijs te halveren en daarbij mede de kosten van bodemonderzoek en van juridische bijstand in aanmerking te nemen.

59 Wijziging/ontbinding door rechter (4) Wijziging/ontbinding ex 6:259 bij voortdurende verplichting t.a.v. registergoed, niet inhoudende het dulden van houderschap (vgl 5:78 v.) indien na 10 jaar voortduren van de verplichting strijd met algemeen belang, waaronder zowel planologische als financieel-economische belangen kunnen vallen (HR , NJ 2007, 58, Amstelimmo c.s. - Amsterdam) indien schuldeiser geen redelijk belang heeft bij nakoming en niet aannemelijk is dat dit zal terugkeren (vgl. 3:13) kan worden gebruikt tegen kettingbedingen of kwal. verplichtingen Zelfde criterium als 5:79 BW (HR , NJ 2014, 525)

60 Wijziging/ontbinding door rechter (5) HR , NJ 2007, 58 (Amstelimmo/Amsterdam): Gemeente Amsterdam verkoopt in 1970 grond met kettingbeding: alleen te gebruiken voor scheepsbouw en reparatie; 1996: bestemmingsplanwijziging. Ook ander gebruik wordt toelaatbaar; 1997: opvolgend rechthebbende verzoekt wijziging ovk. nu ander gebruik planologisch is toegestaan. Beding is dus strijdig met algemeen belang geworden (a.) en Amsterdam heeft geen redelijk belang meer daarbij (b.). Hof/HR: ook andere belangen dan planologische kunnen deel uitmaken van algemeen belang. Amsterdam heeft een redelijk belang bij handhaving daarvan.

61 61 Dank u voor uw aandacht!