Verhulde hoogstandjes. Italiaanse receptuur. Oogstrelende rondingen. een uitgave van het Technisch Bureau Afbouw en Bedrijfschap Afbouw

Transcriptie

1 een uitgave van het Technisch Bureau Afbouw en Bedrijfschap Afbouw 76 e jaargang nr , december, verschijnt 1x in de twee maanden. Informatie over: afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie. Verhulde hoogstandjes Italiaanse receptuur Oogstrelende rondingen

2 Winnaar Strikolith Project van het Jaar Gefeliciteerd! Habovo Afbouw is de gelukkige winnaar van de wedstrijd Strikolith Project van het Jaar. Met het project 53 appartementen te Heerde winnen zij een verzorgd weekend naar Barcelona! Nieuwsgierig naar de overige inzendingen, kijk dan op Elzenstraat GH Kerkdriel Telefoon: Fax: Mobiel: gdevlam@kpnmail.nl

3 Mag het ietsje meer zijn? Door: Jan Willem Kommer Ik wilde u eens wat vragen. U gaat vast wel eens ergens een biertje drinken, of een frisdrankje. Vraagt u dan van te voren aan de barkeeper wat dat drankje kost? En als u dat doet, denkt u dan dat moet goedkoper kunnen, en zegt u dan dat u niet meer dan 1,80 voor dat biertje wil betalen? Dat u anders ergens anders een drankje gaat drinken? Of stelt u zich eens voor dat een restaurant heeft. De mensen aan tafel 4 hebben hun keuze gemaakt, ze willen kaasfondue. Maar ze willen wel dat u 25% van de prijs van afhaalt. Ziet u het voor zich? Houd dat beeld vast, terwijl we overschakelen naar de bouw... Ergens is het nog wel te begrijpen ook, dat opdrachtgevers en aannemers graag voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten. Budgetten zijn immers beperkt, je kunt je euro maar één keer uitgeven, zelf worden ze ook onder druk gezet, enzovoort enzovoort. En ergens kun je je nog wel voorstellen dat onderaannemers onder de druk buigen en zakken met hun prijzen. Want anders doet de concurrent dat wel en gaat die met de opdracht aan de haal. Maar verstandig is het niet. Kwaliteit kost geld, wordt vaak gezegd. Wat echter nog veel meer kost, is gebrek aan kwaliteit. Het is geen hogere wiskunde. Wanneer prijzen te ver zakken, zal dat op een of andere manier worden gecompenseerd. Werk wordt afgeraffeld om toch nog maar iets per uur te verdienen. Handelingen worden overgeslagen, er wordt minder materiaal gebruikt dan zou moeten, dan verantwoord is. Tijd- en geldrovende veiligheidsmaatregelen worden achterwege gelaten. Er wordt ongeschoold en onvakkundig personeel ingezet. Planning en overleg worden geschrapt. De consequenties zijn bekend. Er ontstaat schade, werk moet worden overgedaan, betalingen blijven achterwege, partijen raken met elkaar in conflict. En dat kost allemaal geld, tijd, energie. En dat maakt het dan weer niet te begrijpen, die prijzenslag. Terug naar het café maar weer, waar we een gezellige avond hadden met een barkeeper die ons prachtige verhalen vertelde over de speciaalbieren die we dronken. Terug naar het restaurant, waar we onze gasten niet alleen een goede maaltijd hebben geserveerd maar ook een passend wijnadvies gaven waar ze erg blij mee waren. En kijk nou! Niet alleen werden de rekeningen betaald, er werd ook nog eens een vette fooi gegeven. Ik wens u fijne kerstdagen en een mooi 2014! MEBEST december

4 Informatie over Afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie. 76 e jaargang nr , december In dit nummer Frescorestauratie: zout te lijf met papierpap en bariumhydroxide Al jarenlang voert de Italiaanse frescorestaurateur Giuseppe Gavazzi strijd met de grootste vijand van fresco s: zout. Dat heeft een recept opgeleverd dat het in Italië goed doet. Het Neerlands Stucgilde haalde de werkwijze naar ons land om hem ook hier toepasbaar te maken. Pagina 16 Technische hoogstandjes in medisch onderwijscentrum Ingenieuze en fraaie akoestische oplossingen, het nieuwe onderwijscentrum van het Erasmus Medisch Centrum staat er bol van. En ook van de strakke, vlakke wanden en plafonds. Sterk staaltje vakwerk van Van Vonderen Interior Contractors. Pagina 6 4 Mebest december 2013

5 en verder Strikolith jaarprijs 36 Mebest Kort Knauf CADWall en CADCeil Gouden Brander Spaan Gyproc Lichtend voorbeeld tussen grijze kolossen De Woudesteincampus van de Erasmus universiteit was verworden tot een richtingloze oninspirerende stadswoestenij. Met het nieuwe Erasmus Paviljoen zijn de eerste tekenen van herstel echter zichtbaar geworden. En ze zijn veelbelovend. Pagina Adverteerdersindex 38 Colofon Mebest december

6 6 Mebest december 2013 Technische hoogstandjes in medisch onderwijscentrum

7 Dankzij geluidsabsorberende platen die zijn afgewerkt met een akoestische spuitpleister heerst er in de bibliotheek en op het studieplein een gerieflijk geluidsklimaat. Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Henk van der Veen In het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam heeft een verbluffende transformatie plaatsgevonden. Wie zich de oude onderwijsgebouwen voor de geest kan halen zal zich moeilijk kunnen voorstellen dat ze zo n wonderschoon nieuw onderwijscentrum in zich hadden. Een zee van ruimte, licht en minder zichtbaar weliswaar een opeenstapeling van doordachte techniek. Montagebedrijf Van Vonderen Interior Contractors leverde er een topprestatie. Mebest december

8 De promotiezaal en de vrijwel identieke collegezalen hebben een fantastische akoestiek dankzij ondermeer een uitgekiend ontwerp van wanden en plafonds. Het was een buitenplein Geluk bij een ongeluk Dit hadden we nooit voor elkaar kunnen krijgen als we niet op zo n geweldige manier met aannemer J.P. van Eesteren hadden kunnen samenwerken. Jos van den Hoven is er meteen al duidelijk in. Al heeft zijn bedrijf met dit project de Gyproc Trophy 2013 in de wacht gesleept, de credits zijn niet alléén voor Van Vonderen Interior Contractors. Sterker nog, zonder een portie geluk was het nieuwe onderwijscentrum wellicht niet eens zo n succes geworden voor het montagebedrijf uit Bergeijk. Al voor de bouw startte, bleken het bouwkundig ontwerp en het installatieontwerp niet op elkaar aan te sluiten; er was onvoldoende ruimte voor alle geplande machines en kanalen. Er moest een nieuw ontwerptraject worden opgestart om de problemen op te lossen. Daardoor begon de bouw van het nieuwe onderwijscentrum een jaar later dan de bedoeling was. Die tijd hebben we goed gebruikt door samen met Van Vonderen alle detailleringen onder de loep te nemen, zegt André Noorlander, Bedrijfsleider bij J.P. van Eesteren. Anders hadden we dat tijdens het bouwproces moeten doen, of we waren er door tijdgebrek misschien niet eens aan toegekomen. Vooral dat laatste was lastig geweest. Er stonden wat dingen in het bestek die praktisch bijna niet uitvoerbaar waren, vult Jos van den Hoven aan. Door de vertraging hadden we gelukkig de tijd om daar samen oplossingen voor te bedenken. Slimme suskasten Wat onder meer tot in de puntjes kon worden uitgewerkt dankzij de vertraging, waren de wanden van de colloquiumzalen. Aanvankelijk zouden deze leslokalen worden voorzien van systeemwanden, maar dat is omgezet naar metalstud. 8 Mebest december 2013

9 Verslappen was er niet bij Die wijziging maakte het mogelijk om een heel slimme oplossing voor de luchtverversing te ontwikkelen. De ruim dertig colloquiumzalen liggen, verdeeld over twee verdiepingen, rondom het centrale onderwijsplein. Op dit plein zijn meer dan 400 werk- en studieplekken gemaakt. De Medische Bibliotheek - een enorme boekenkast van ruim 35 meter lang en 11 meter hoog - is er te vinden, er zijn computervoorzieningen en cateringfaciliteiten. Dus, al is het een studieruimte, op momenten kan het er behoorlijk druk zijn. Daarvan mag natuurlijk niets te horen zijn in de colloquiumzalen waar les wordt gegeven. Dat was een lastige eis omdat de frisse lucht voor de lokalen vanuit het onderwijsplein wordt aangezogen, en geluid komt dan vanzelf mee. We hebben samen met de aannemer en de installateur speciale suskasten ontwikkeld die in de scheidingswand met het plein zijn opgenomen, zegt Jos van den Hoven. De suskasten zijn met drie lagen gips beplaat. Aan de galerijzijde zitten onderin de suskasten sleuven waardoor de lucht naar binnen komt. Daar komt geen mechanica aan te pas, het is puur een kwestie van onder- en overdruk. Van binnen zijn de kasten voorzien van een speciaal isolatiemateriaal. Dat absorbeert het geluid terwijl de frisse lucht zich een weg omhoog zoekt en boven de koelplafonds geluidloos de lokalen instroomt. Dubbele wand, dubbele functie De colloquiumzalen heeft Van Vonderen van elkaar gescheiden met 60 cm dikke Gyproc metalstudwanden. In feite zijn het telkens twee aparte Topprestatie van Van Vonderen Interior Contractors om een Ri-acoustic plafond in deze vormen te monteren. Mebest december

10 Metalstudplafonds aan de onderzijde van de tribunes van de collegezalen onttreken het beton en leidingen en installaties aan het zicht. wanden; één wand die aan beide zijden dubbel is beplaat en een voorzetwand met dubbele beplating. De wanden zijn onafhankelijk van elkaar opgebouwd om contactgeluid te vermijden en ze zijn opgevuld met isolatiemateriaal. Er moest een waarde van 61 db worden gerealiseerd, legt Jos van den Hoven uit. En door hun dikte onttrekken ze ook de betonnen kolommen aan het zicht. Lichtschachten in het dak De kolommen waar de directeur van het montagebedrijf het over heeft, zijn overblijfselen van de oude gebouwen. Door de moderne en lichte omgeving zou je bijna vergeten dat de studenten het tot voor kort op dezelfde plek met heel andere faciliteiten moesten doen. Het was een buitenplein, omkaderd door drie gebouwen, zegt André Noorlander. We hebben ze compleet gestript, zelfs de gevels aan de kant van de binnenplaats zijn eruit gesloopt. De binnenplaats is het onderwijsplein geworden, we hebben dat overkapt met een staalconstructie. De stalen elementen, die zijn bekleed met akoestische spanplafonds, laten driehoekige openingen in het dak. Die zijn afgedekt met glas om het daglicht toe te laten. Dat idee is ook toegepast bij de bestaande daken van de drie gebouwen. De aannemer heeft gaten in het beton gezaagd zodat ook daar het daglicht kan binnenvallen. Van Vonderen heeft met metalstud en gips fraaie schuinlopende schachten gemaakt die het daglicht de ruimtes in leiden. 10 Mebest december 2013

11 Veel mooier, maar ook veel bewerkelijker Wit en strak Schuinlopende beplating is ook te vinden aan de onderzijde van twee collegezalen en de promotiezaal. Aanvankelijk zou daar geen metalstud komen, het beton van de onderzijde van de tribunes zou wit worden gesausd. Dan zouden echter de leidingen allemaal in het zicht blijven en dat vond architect Claus en Kaan bij nader inzien toch niet zo mooi. Terwijl de afbouw al in volle gang was werd alsnog besloten de leidingen achter gipsplaten te verbergen. Een goede keuze, het strakke witgesausde oppervlak past inderdaad veel beter bij de rest van het Onderwijscentrum. Vrijwel alle wanden en plafonds zijn immers op die manier afgewerkt. Deels zijn dat oppervlakken met een akoestische functie, zoals van de balustrades van de loopgalerijen rondom het Onderwijsplein. Aan de pleinzijde zijn de gipsplaten voorzien van geluidsabsorberende bekleding van steenwol die wit is gemaakt met akoestisch spuitwerk. Op dezelfde manier zijn ook de plafonds van de loopgalerijen afgewerkt. De metalstudwanden van de colloquim-lokalen zijn bekleed met houtfineer. In de wanden heeft Van Vonderen Interior Contractors ingenieuze suskasten gebouwd die er voor zorgen dat de lokalen worden voorzien van frisse lucht waar geluid uitgefilterd is. Mebest december

12 Niet alles in het nieuwe Onderwijscentrum is recht en hoekig. Van Vonderen maakte er ook een aantal strakke ronde wanden. Een opgave om die vormen er goed in te krijgen Ook al kwam er nog een extra laag op de gipsplaten, de wanden en de plafonds moesten wel strak worden opgeleverd. Je kunt wel iets uitvullen met die steenwolplaten, maar ook weer niet al te veel, aldus Jos van den Hoven. We moesten die oppervlakken dan ook minimaal klasse B afwerken, zeg maar B+. Bewerkelijke afwerkingen De wanden en de plafonds die niet van de akoestische platen zijn voorzien, zijn allemaal klasse A afgewerkt en vervolgens wit gesausd. Door de vele ronde en schuinlopende oppervlakken was dat nog een hele opgave. Zeker omdat er ook nog eens wanden bij zaten van wel zes meter hoog. Verslappen was er niet bij, het vele invallende licht zou elke oneffenheid pijnlijk zichtbaar maken. Dat de architect ook nog eens had gekozen voor terugliggende plinten maakte het er niet gemakkelijk op. Elke wand moest een sparing krijgen waar naderhand de plinten ingezet konden worden, aldus André Noorlander. Natuurlijk is dat veel mooier dan een plakplint, maar het is ook veel bewerkelijker. En dat terwijl er ook nog eens een enorme tijdsdruk was. Uitlopen was geen optie, het opleidingscentrum moest immers klaar zijn bij het begin van het nieuwe studiejaar. Perfecte akoestiek Uiteraard is in de collegezalen en de promotiezaal heel veel aandacht aan de akoestiek besteed. Adviesbureau DGMR ontwikkelde daar effectieve en fraaie oplossingen voor. De entree van de zalen bestaat uit een korte gang. Wanden en plafond zijn gemaakt met metalstud en gipsplaten. Op de gipsplaat heeft Van Vonderen een 12 Mebest december 2013

13 We hebben alles ontkoppeld gemonteerd Het voormalige binnenplein is nu overkapt en een inspirerend studieplein geworden. kunststof plaat aangebracht die voor een enorme demping van het geluid zorgt. In de rondlopende zalen zelf zijn langs de wanden penanten geplaatst, tot wel zes meter hoog. Ze hebben geen constructieve functie, al zien er massief genoeg uit. Van Vonderen heeft ze gemaakt met metalstud en gipsplaat. De kolommen staan stuk voor stuk enigszins schuin en zijn voorzien van een reliëf, allemaal om de weerkaatsing van geluidsgolven te beïnvloeden. Het brandwerende glas tussen de penanten zorgt ervoor dat de zalen niet alleen afhankelijk zijn van kunstlicht. De plafonds zijn namelijk alleen gesloten. Ze zijn met Ri-Acoustuc gemaakt. Deze akoestische gipsplaten van Gyproc zijn geperforeerd zodat geluidsgolven erdoorheen kunnen dringen en geabsorbeerd kunnen worden door het isolatiemateriaal dat achter de plaat is aangebracht. Van de perforaties zie je niets doordat de platen aan zichtzijde zijn voorzien van een vlies waarop een akoestische spuitpleister is aangebracht. De plafonds bestaan uit verschillende segmenten die schuin en gebogen zijn gemonteerd. Het was een opgave om die vormen er goed in te krijgen, zegt Jos van den Hoven. Er zit ontzettend veel stijl- en regelwerk achter. Waar je je stijlen mormaal 50 cm hart op hart zet, staan ze hier om de 15 cm. Doos-in-doos De ingrijpendste akoestische ingrepen zijn echter niet in de collegezalen te vinden maar daarboven. Daar liggen de technische ruimtes. Dat is niet echt heel handig gesitueerd, zegt André Noorlander. Die apparatuur maakt een heleboel herrie en dat wil je niet horen in de collegezalen. Mebest december

14 Gaten in het dak en vloeren zorgen ervoor dat bijna overal in het nieuwe Onderwijscentrum daglicht binnenkomt. Onderwijscentrum EMCR Opdrachtgever: Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Architect: Claus en Kaan Architecten, Rotterdam Aannemer: J.P. van Eesteren, Barendrecht Montage metalstudwanden: Van Vonderen Interior Contractors, Bergeijk Koelplafonds: Interalu BE, in onderaanneming van Wolter en Dros installaties, Amersfoort Dekvloeren: Vloerenbedrijf van den Heuvel, Helvoirt Gietvloeren: Bolidt, Hendrik-Ido-Ambacht Stukadoorswerk: Van Gils Afbouw BV, Raamsdonksveer Een doos-in-doos-constructie zorgt ervoor dat de studenten en docenten geen last hebben van het lawaai. De aannemer heeft een houten doos geconstrueerd waarin Van Vonderen vervolgens met metalstud en gipsplaten een tweede doos heeft gemaakt. We hebben alles ontkoppeld gemonteerd, zegt Jos van den Hoven. Plafond, wanden en vloeren, alles staat los van de houten constructie. Het montagebedrijf heeft daarvoor dankbaar gebruikt van de IVI-regels en profielen van Nevima. De machinekamers zijn dubbele beplaat en voorzien van extra isolatiemateriaal in de vorm van houtwolplaten van Heraklith. Veel waardering In totaal heeft Van Vonderen Interior Contractors in het onderwijscentrum EMCR ruim m 2 meter gipsplaat verwerkt. Niet die enorme hoeveelheid materiaal het montagebedrijf uit Bergeijk de prestigieuze Gyproc Trophy 2013 opgeleverd. De jury was vooral onder de indruk van de kwaliteit van het werk, de moeilijkheidsgraad en samenwerkingsgerichtheid die tot innovatieve oplossingenheeft geleid. Maar misschien nog wel mooier dan die prijs vindt Jos van den Hoven de waardering die studenten uitspreken over hun nieuwe studieomgeving. Ik hoorde dat ze het klimaat en de akoestiek in de collegezalen en de colloqiumzalen heel erg prettig vinden. Dat is toch een geweldig compliment! 14 Mebest december 2013

15 Prijswinnende detaillering in Heerde Met Appartementencomplex in Heerde heeft Habovo Afbouw BV de wedstrijd Strikolith-project van het jaar gewonnen. Vooral de complete detaillering scoorde hoog bij de jury. Het afbouwbedrijf uit IJsselmuiden won er een weekend Barcelona voor twee personen mee. Schijnwerpers op gevelstuc Met de wedstrijd Strikolith-project van het jaar wil de leverancier van stucproducten het werk van de stukadoor een podium geven. Het gaat dan om zowel binnen- als buitenstucwerk. Er worden zo veel mooie projecten gemaakt, daar mag best meer aandacht voor zijn, zegt Jeroen Woertman van Strikolith. Samen met directeur Hans Mancini overhandigde de rayonmanager de prijs aan Herman Boeve en Roel Tromp van Habovo Afbouw BV. Er waren veel mooie inzendingen maar onze jury koos voor dit project vanwege de detaillering. Die was erg compleet en goed en dat heeft een prachtig eindresultaat opgeleverd. Appartementencomplex Heerd, voorzien van Strikocem Mep+it, geschuurd met Strikocem K13, afgewerkt met Strikolith Peents Pearlcoat en voorzien van Strikolith Spouw ventilatieroosters. Netter, strakker, zekerder Jeroen Woertman doelt onder meer op de spouwventilatie. In plaats van de bekende bijenbekjes heeft Hebovo de Strikolith Spouwroosters toegepast. Die breng je in het stucwerk aan na het sausen. Dat levert een veel netter resultaat op dan het vieze rommelige beeld van de gebruikelijke systemen. Ook over de stucstops rond de betonnen spekbanden was de jury enthousiast. Dat maakt het niet alleen veel strakker, maar het vermindert ook de kans op schade. Continu meedenken Habovo Afbouw is blij met de prijs, en niet alleen vanwege het weekendje Barcelona. Commercieel manager Roel Tromp is vooral enthousiast over de waardering die er uit spreekt voor de werkwijze van Habovo. We zitten graag vooraf met de betrokken partijen om de tafel om mee te denken over de aanpak. Dan kun je tot een mooi en technisch goed eindresultaat komen. Ook bij deze appartementen hebben we dat gedaan. In het voortraject en tijdens het project hadden we doorlopend contact met de ontwikkelaar, de aannemer en de architect. Zo konden we continu bijsturen op details, meedenken over technisch goede oplossingen voor bijvoorbeeld een waterdichte aansluiting op de betonnen spekbanden. Belangrijke bijdrage Roel Tromp vindt de Strikolith-prijs een goed initiatief. Stukadoorsbedrijven verdienen meer waardering voor de kwaliteit die ze neerzetten. Ze zijn vaak het ondergeschoven kindje terwijl ze zo veel meer kunnen bijdragen aan het welslagen van een bouwproject. Mebest december

16 16 Mebest december 2013 (foto: HvdV)

17 Frescorestauratie: zout te lijf met papierpap en bariumhydroxide Tekst: Matthijs Pronker Fotografie: Matthijs Pronker, Henk van der Veen In Italië worden al eeuwenlang decoratieve schilderingen in natte mortel gemaakt. En al eeuwenlang wordt er ook strijd gevoerd met de grootste vijand van deze fresco s, zouten. Veteraan Giuseppe Gavazzi heeft op basis van natuurlijke middelen een effectief wapen ontwikkeld. De frescorestaurateur deelt zijn kennis graag met de lezers van Mebest. Mebest december

18 Fresco is een eeuwenoude kunst. Niet verwonderlijk dat er veel oude fresco s zijn die hard aan restauratie toe zijn. (foto: MP) In bijna alle gevallen ligt de oorzaak in optrekkend grondvocht Uiteraard begint de restaurateur met het achterhalen waardoor de ondergrond oftewel de muur vochtig wordt. Dit vormt immers de motor van de telkens terugkerende problemen. Daarbij moet bestudeerd worden welke soort zouten er vanuit die ondergrond naar buiten treden en schade aan de muurafwerking veroorzaken. Gavazzi hierover: In bijna alle gevallen ligt de oorzaak in optrekkend grondvocht, meestal als gevolg van een poreuze muurconstructie die in direct contact staat met de vochtige bodem. Een alom bekend verschijnsel. Dat vocht voert zouten die in het metselwerk zitten naar het oppervlak. Daar zit meestal een pleisterlaag op, met of zonder decoratie. Een andere vorm van vocht in gemetselde muren komt vanuit zakwater. Dit is het gevolg van lekkage in de bovenliggende constructie. Denk aan een goot die gebreken is gaan vertonen of aan een tekort aan dakbedekking, bijvoorbeeld vanwege kapotte dakpannen. Bij vochtproblemen moet dus als eerste de oorzaak achterhaald worden. Dan wordt onderzocht met welk type zout we te maken hebben. In grote lijnen zijn er twee te onderscheiden: 1. Nitraten, op basis van organisch materiaal (uitwerpselen van koeien of ander vee dat in stallen werd gehouden). Dit valt moeilijk aan te pakken. Gelukkig doet zich dit niet gauw voor in ruimtes waar we fresco s of bijzondere muurafwerkingen aantreffen. Maar het kan ook duivenpoep zijn dat via een lekkende goot in de muur terecht komt. 2. Sulfaten. Deze zijn voor 99% te bestrijden. Om zeker te weten om welk zout het gaat, moet er een analyse plaatsvinden door een chemicus die vervolgens aangeeft hoe dit valt te bestrijden. 18 Mebest december 2013

19 Bron Zodra het type zout bekend is moet in alle gevallen eerst de bron worden aangepakt, vervolgt de toprestaurateur. Hebben we te maken met aantasting als gevolg van optrekkend vocht, dan treden daarbij zouten naar buiten die niet te bestrijden zijn. In dit soort gevallen moet de muur eerst geheel worden vrij gegraven. Door injecteren of andere complexe behandelingen valt te voorkomen dat vocht nog langer in de muur kan trekken. Dit is bouwkundig nogal een zware ingreep. Het is gemakkelijker als we te maken hebben met zakvocht. Dan gaat het meestal om zoiets als kapotte dakbedekking. Dat kan vrij simpel worden opgelost. Dat soort werk is gelukkig niet voor ons., vervolgt Gavazzi. Pas als de bron van het probleem is aangepakt heeft het zin dat wij met het herstel van de fresco beginnen. De eerste stap is het schoonmaken van de fresco, waarvoor we ammonium carbonaat gebruiken. Dit haalt vuil los en zorgt ervoor dat de zoutverontreiniging wordt omgezet in ammoniumsulfaat. In de ondergrond ontstaat een afzetting van minuscule kristalnaaldjes, die gelukkig nog oplosbaar zijn. Daarvoor hebben we bariumhydroxide nodig. Het is nu de bedoeling dat dit niet alleen de kristallen oplost maar deze meevoert naar het oppervlak. Papierpap Om de barium hydroxide de tijd te geven om in de ondergrond te dringen, moet een papierof houtpap worden gemaakt. Daaraan wordt bariumhydroxide toegevoegd. De hoeveelheid barium in de oplossing is afhankelijk van de mate van zoutverontreiniging. Als drager wordt materiaal bij een papierfabriek betrokken. Deze grove papierbasis die je in grote hoeveelheden (zo n 500 kg) inkoopt, bestaat voor 100 % uit hout. De gastheer geeft ter plekke een demonstratie om de bezoeker te leren hoe het werkt. De papiermassa moet met een grote mechanische menger (mengstaaf op boormachine - mortel/verfmenger) zo fijn mogelijk gemaakt worden, ongeveer Voor je een fresco gaat restaureren moet je het probleem in de ondergrond aanpakken. (foto: MP) Mebest december

20 Japans papier wordt, afhankelijk van de (zout)verontreiniging, in 1 tot 4 lagen over elkaar aangebracht door het in te smeren met de bariumhydroxideoplossing. (foto: MP) De proef moet 2 tot 24 uur blijven zitten, dat leert de ervaring als bloem. Door water toe te voegen ontstaat de pap, die we voor het gebruik eerst 1 tot 2 dagen nat laten staan. Zo krijgt het mengsel ruim de gelegenheid om een gelijkmatige hoeveelheid vocht op te nemen. Al het overtollige water moet verwijderd worden, zodat een smeuïge maar niet te natte substantie overblijft. Gaat het om een kleine hoeveelheid, dan kun je die ook in een doek stoppen en zo met de hand uitwringen. Die aangemaakte hoeveelheid mag je gerust enkele dagen laten staan. Je moet wel binnen de tien dagen blijven, omdat het anders gaat schimmelen. De expert laat zien hoe dit aangemaakt moet worden en vertelt er direct bij dat deze substantie niet altijd gebruikt wordt maar wel als extra middel direct bij de hand moet staan. We gaan niet meteen met de pap aan de slag. De eerste aanpak is veel subtieler. Daarvoor gebruiken we Japans papier. Vroeger was dat rijst papier. Dit is nu synthetisch en komt uit Duitsland. Het is zo fijn dat je er gewoon doorheen kunt kijken. Afhankelijk van de (zout) verontreiniging, moeten we 1 tot 4 lagen over elkaar aanbrengen. Dat gebeurt door het papier met een grote kwast in te smeren met de bariumhydroxide oplossing. Het papier dat buiten het proefvlak uitsteekt, valt eenvoudig weg te scheuren door op die plaats met de kwast een lijn nat te maken. Het papier laat zich dan heel licht wegscheuren. Blijkt de aanpak na 4 lagen papier nog onvoldoende, dan komt pas de papierpap aan bod. Deze valt in een dikkere laag op te brengen, waardoor het vermengde bariumhydroxide nog meer tijd krijgt om in de ondergrond te dringen. De pap brengen we over de papierlagen aan. Om te weten of we het juiste resultaat bereikt hebben, moeten we telkens eerst een proef opzetten, telkens het resultaat controleren. De proef moet 2 tot 24 uur blijven zitten. Dat leert de ervaring. 20 Mebest december 2013

21 Holle ruimten Inmiddels is het zout naar het oppervlak gevoerd. Daar blijft een witte aanslag achter. Die laat zich vrij eenvoudig nat afnemen. Door het oplossen van het zout zijn er in de ondergrond wel heel kleine holle ruimten ontstaan. Die zijn slechts onder een microscoop waarneembaar. Het bariumhydroxide sluit de openingen waar het zout naar buiten komt gelukkig helemaal af. Op die plaatsen is een onoplosbare opvulling ontstaan. Gavazzi benadrukt: Pas vanuit ervaring weet je exact het juiste moment van weghalen. Papier moeten we dan pas verwijderen als het bijna droog is. Dus niet weghalen als het nog vers en erg vochtig is. De tijd dat je het moet laten zitten, kan variëren van 3 tot 12 uur. Wel moet de pap en het papier nog net vochtig zijn, anders valt het niet meer weg te halen. Is de massa eenmaal droog, dan is hij zo hard als kalkpleister. Voor het effect dat we willen bereiken, maakt een ½ uur meer of minder echt niet uit. We hebben wel eens meegemaakt dat de fresco wit uit sloeg als we nog maar net met bariumhydroxide aan het behandelen waren. Daarom moet je tijdens de dag het proefstuk onder het papier steeds controleren. Dat gaat erg gemakkelijk. Japans papier laat zich overigens simpel weghalen door het met de hand op te rullen. Toegegeven, het is nauwgezet werk, maar de behandeling blijft 100 jaar goed. Gavazzi is ervan overtuigd dat een groot deel van zijn verhaal voor restaurateurs in Noord-Europa bekend zal klinken. Wel weet hij dat aan de middelen die daar op de markt worden gebracht een heel ander prijskaartje hangt. Dat geldt onder meer voor kant en klare reinigingsproducten waarvan de prijs veel te zwaar op het restauratiebudget drukt. Reden genoeg voor de Italiaanse leermeester om zijn betoog te vervolgen over zijn aanpak, die doeltreffend is en minder kostbaar. Dierenlijm Gedreven vervolgt hij: Nu zouden we eindelijk met het echte restauratieschilderwerk van de fresco kunnen beginnen. Maar eerst lopen we het oppervlak na op eventuele gaatjes. Die vullen Giuseppe s manier om losse stukjes vast te zetten (foto: MP) Het is nauwgezet werk, maar de behandeling blijft 100 jaar goed. Mebest december

22 Nederlandse fresco in het Belgische Nieuwkerken Waas. In het dorpje vlak over de grens bij het Zeeuws-Vlaanderse Hulst zijn de klimatologische omstandigheden niet te vergelijken met die in Italië. Eerst de loszittende deeltjes van de fresco vast zetten we op met 1 deel kalk en 1 deel fijn zand. Voor het herstellen van de afbeelding gebruikten we vroeger veelal dierenlijm. Die vermengen we ruimschoots met water. Om een homogeen mengsel te krijgen verwarm je dit 30 minuten au bain-marie, onder voortdurend roeren. Overtollig water gooi je weg. Zo krijg je een natuurlijk bindmiddel voor de kleurstoffen. Tegenwoordig gebruiken we vaker acrylaat. Daarmee blijven de kleuren ook goed. Ik pak meestal een potje met acrylaatverf en voeg daar dezelfde hoeveelheid pigment aan toe. Dat verdeel ik dan over twee potjes. Zo hebben we voldoende acrylaatverf met die bewuste kleur. Het is duidelijk dat we met deze aanpak niet meer met fresco techniek te maken hebben. Het is wel aardig, dat velen bij de echte a fresco ervan uitgaan dat de kleurstof in de verse kalklaag dringt. In werkelijkheid trekt kalk vanuit de ondergrond door de kleurstof heen en laat aan het oppervlak een onzichtbaar laagje achter dat de kleurstof afschermt. Net zo werkt het wel eens verwarrend als wij hier spreken over tempera. Qua samenstelling zegt dat helemaal niks. Het bindmiddel kan van alles zijn. Dus een oplossing van dierenlijm, olie of bij voorbeeld acrylaatdispersie. Tempera wil gewoon zeggen tijdelijk (temporale) een kleurstof dragen om die vast te zetten op het oppervlak. Tenslotte Vergeet ik nog uit te leggen wat je eigenlijk als eerste moet doen. Voor we zelfs met het schoonmaken beginnen, moeten we de loszittende deeltjes van de fresco vast zetten. Dit fixeren valt heel goed te doen met een soort acrylaatoplossing. Hiervoor gebruiken we een type dat echt in de ondergrond dringt. Eerst spuiten we het oppervlak goed nat of bewateren we het met een zeer vochtige spons. Vervolgens gebruiken we een kwastje om de acrylaatoplossing op het oppervlak in te smeren. De dispersie vloeit dan achter de loszittende deeltjes. Door het nat maken van de ondergrond trekt het er niet meteen in. De stukjes die een beetje los zitten kun je met een spatel tegen het oppervlak drukken of met een behangrollertje. 22 Mebest december 2013

23 (foto: HvdV) Mebest december

24 Ook in Nederland worden prachtige fresco s gemaakt, zoals dit door Jeroen Bosch geïnspireerde kunstwerk in Den Bosch. Wellicht moet het ook ooit eens gerestaureerd worden. (foto: HvdV) éérst testen!!! Het systeem van Giuseppe Gavazzi is uiteraard ook geschikt voor stucwerk waar geen fresco s op zitten. Je kunt het dan gebruiken om toplagen van de ondergang te redden. Dat zal in Nederland vaker voorkomen dan de restauratie van een eeuwenoude fresco. Evengoed is het van belang dat de werkwijze eerst goed wordt getest voor hij breed in de praktijk wordt toegepast. Daarom gaat het Stucgilde in de komende tijd proeven doen met de werkwijze van Gavazzi, onder meer om de juiste verhoudingen vast te stellen. Immers, zoals bij elk recept het geval is, geldt ook voor het recept van Giuseppe Gavazzi dat het succes niet alleen schuilt in het gebruik van de juiste ingrediënten, maar ook in de juiste hoeveelheden. Die hoeveelheden, zo heeft de ervaring geleerd, zijn mede afhankelijk van de omgevingsomstandigheden, en in Nederland hebben we nu eenmaal met een ander klimaat te maken hebben dan dat van Italië. Zodra de uitkomsten van de onderzoeken bekend zijn hoort u daar meer over! Snel erna haal je dan met water en een spons de rest van het acrylaat van het oppervlak. Behoedzaam, zonder kalkdeeltjes te verwijderen. Eventueel zijn resten acrylaat nog met een kwastje en oplosmiddel op nitrietbasis weg halen. Daar mag echt geen aceton voor worden gebruikt. Dat haalt te veel weg en kan de spons laten vastkleven. Met nitriet heb je dat probleem niet. De gekozen acrylaat dringt in de poriën en zet zich daar tegen de wand af. Op die manier blijven de poriën dus open. Op dat moment kan je met een gerust hart de behandeling van de zouten aanpakken zonder het risico dat er deeltjes van het oppervlak vallen. Aan het eind van zijn betoog pakt Giuseppe nog even een los stuk papier en schrijft erop Door te kijken, leren we zelf te doen. Hij drukt er mee uit dat kennis niet volstaat voor restauratie. Kijken en ervaring opbouwen, daar gaat het om. Voor Nederlandse stukadoors kan veel van het procedé bekend klinken. Bijvoorbeeld de toepassing van een soort papierpap. Die wordt in ons land gebruikt voor met zouten aangetaste ornamenten. Met de Italiaanse aanpak staat de weg open om tegen een lage kostprijs veel soorten aangetast stucwerk te herstellen. Door te kijken, leren we het zelf doen 24 Mebest december 2013

25 + Geen werk? Meerwerk! Stuccen én isoleren? Maar natuurlijk! advertentie MEBEST v.a. december 2013 Technostuc/Pavatex BOOGAARD RESTAURATEURS EU gecertificeerd KRABPLEISTERS KALKPLEISTERS & -MORTELS RESTAURATIEMORTELS SANEERPLEISTERS OP KALKBASIS CURSUSSEN & WORKSHOPS Leverancier van mortels en vloeistoffen Kievitshoekweg RK Serooskerke (W) T +31 (0) M +31 (0) info@boogaardrestaurateurs.nl

26 Lichtend voorbeeld tussen grijze kolossen 26 Mebest december 2013

27 Bruisend hart van de Woudesteincampus, een plek waar business en research, en wetenschap en cultuur elkaar ontmoeten. Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Henk van der Veen De Woudesteincampus van de Erasmus Universiteit in Rotterdam gaat op de schop. De komende tien jaar wordt er driftig gerenoveerd, uitgebreid en nieuw gebouwd. Het grauwe onoverzichtelijke gebied moet een verleidelijk en inspirerend universiteitsdorp worden. Tot de eerste dingen die al zijn gerealiseerd hoort het kersverse Erasmus Paviljoen. Als het multifunctionele ontmoetingspunt een voorproefje is van hoe de campus er komt uit te zien, dan kon het er nog wel eens gezellig druk worden. Mebest december

28 Hoewel alle gevels van glas zijn is door het overhangende plafond de sfeer in het Erasmus Paviljoen intiem. Hout is zeer geschikt voor de sociale omgeving Scheefgegroeid Druk is het eigenlijk al een tijdje op Woudestein. Eind jaren 60 streken de eerste studenten en medewerkers van de Nederlandse Economische Hogeschool, een van de voorgangers van de Erasmus Universiteit, er neer. In 1970, toen het drie bouwdelen tellende complex officieel in gebruik werd genomen, waren ze met ruim Door uitbreiding van het aantal faculteiten en doordat de universiteit goed scoorde op de internationale lijsten, nam dat fors toe. Inmiddels telt de campus zo n studenten en medewerkers. Het complex zelf is echter onvoldoende meegegroeid, en dan vooral qua structuur. Er is wel degelijk bij gebouwd, maar dat is de overzichtelijkheid niet ten goede gekomen. Door onder meer vier entrees en teveel verschillende terreininrichtingen is de opzet van de campus onduidelijk. Druk verandert dan al snel in chaos en dat is weinig aantrekkelijk. Ambitieus masterplan Om op mondiaal niveau een rol van betekenis te kunnen blijven spelen, heeft de Erasmus Universiteit ingegrepen. Er is een masterplan gemaakt om de hele campus opnieuw in te richten. Dat moet op basis van twee sferen gebeuren, een landschappelijke en een stedelijke sfeer. Er moeten onder meer hoofdassen komen, twee hoofdentrees, en een centraal gelegen ontmoe- 28 Mebest december 2013

29 Een extreem lastige opgave tingsplek. Ook moet de campus huisvesting voor internationale studenten en voorzieningen voor studie, cultuur en recreatie bieden en moeten er een hotel en horecavoorzieningen komen. En uiteraard moet dat allemaal duurzaam en groen. Een ambitieus plan dat in 2028 gerealiseerd moet zijn. Het wordt in drie fasen uitgevoerd. De eerste fase is recent afgerond. Onderdeel daarvan is de Erasmus Plaza, een buitengebied dat de nieuwe hoofdentree van Woudestein vormt. Stimulerend middelpunt In dat buitengebied is het Erasmus Paviljoen gebouwd, het bruisend hart van de campus. Het vierkante gebouw heeft een multifunctionele theaterzaal die ruimte biedt voor lezingen, optredens, debatten, film, concerten, danceparty s, cabaret, theater enzovoorts. Er is een foyer, een grand café, een koffiecorner en een zit/werkgedeelte met digitale informatieschermen. De ideale plek dus voor kruisbestuiving tussen business en research, en wetenschap en cultuur. Tenminste, dat is de doelstelling van ontwerpers Powerhouse Company en De Zwarte Hond. Wil zoiets kans van slagen hebben, dan moeten mensen er wel graag komen. Dat lijkt wel goed te zitten. De glazen gevels geven het vierkante gebouw een open karakter. Nooit heb je echter het gevoel dat je te kijk zit. De houten wanden die in een vloeiende boog overlopen in de plafonds geven een gevoel van intimiteit en geborgenheid. Volgens Jan Dirk Hageman zit hem dat niet alleen in de vorm maar zeker ook in de materiaalkeuze. Hout is zeer geschikt voor de sociale omgeving, het trekt mensen aan, aldus de directeur van Derako. Het bedrijf uit t Zand Maar liefst 1600 verschillende verstekken moest Derako zagen. Punt Systeembouw zorgde dat de hoeken netjes en op de juiste plek werden gemonteerd. Mebest december

30 De kunst is om het zo te maken dat de verspringingen niet storen 1026 m 2 hout. Er is 1800 meter SRLprofiel met speciale clips voor nodig om dat allemaal in toom te houden. fabriceerde het lineaire open systeem waarmee het Erasmus Paviljoen van zijn sfeervolle wanden en plafonds is voorzien. Het bleek een extreem lastige opgave. Ingewikkelde opgave Het Erasmus Paviljoen is op de kruising van Erasmus Plaza en de Institutenlaan gebouwd, precies op de plek waar het geplande hoogbouwdeel van de campus overgaat in het parkachtige lagere deel. Het hoogteverloop komt terug in het paviljoen, de verschillende functies zijn op verschillende niveaus geplaatst. Gebruik je de ingang aan de zuidzijde, dan loop je zo n beetje recht het theater in. Loop je een trap af dan kom je in het grand café en de koffiecorner. Op datzelfde niveau zijn ook de studieplekken te vinden, de keuken en de bergruimtes. Ga ja aan de westzijde vanuit het grand cafe naar buiten, dan bevind je je op Erasmus Plaza, het lagere deel van de campus. Het niveauverschil in het paviljoen maakt dat drie van de vier wanden vanaf een verschillende hoogte zijn opgebouwd. Eentje begint vanaf de grond, een andere boven de zitbanken en twee boven de bars. Op zich hoeft dat niet lastig te zijn, maar wel als de wanden vloeiend overlopen in de plafonds en het moet worden gemaakt met een open lamellensysteem. Dan wordt het heel belangrijk om het lijnenspel van lamellen en voegen zo nauwkeurig mogelijk op elkaar te laten aansluiten. En dat kan dus niet wanneer je met verschillende radiussen te maken hebt, zegt Jan Dirk Hageman. Je ontkomt er niet aan dat er dan plekken zijn waar dat niet lukt, waar de lijnen 30 Mebest december 2013

31 niet helemaal doorlopen. De kunst is om het dan zo te maken dat die verspringingen niet storen. Samen met de architect en montagebedrijf Punt Systeembouw hebben we er heel veel tijd in gestoken om dat voor elkaar te krijgen. Precisiewerk Doordat wanden en plafonds in 3D BIM-model waren getekend, was goed te bepalen waar het lijnenspel strak moest doorlopen en waar het mocht verspringen. Al snel werd duidelijk dat de aanvankelijke keuze om met het Derako Grillsysteem te werken, niet verstandig was. Dat zou technisch erg ingewikkeld worden en de visuele doelstelling zou er niet mee gehaald kunnen worden. Met het Derako Lineair open systeem lag dat anders. Door de manier van monteren zou Punt Systeembouw daar wel een optimaal eindresultaat mee kunnen realiseren. De basis van het systeem bestaat uit SRL-profielen. Die zijn door Derako aan de hand van de tekeningen gebogen in de juiste radiussen. De profielen zijn gemaakt van geëxtrudeerd aluminium, dat heeft meer stijfheid dan staal, aldus Jan Dirk Hageman. Het aluminium is geanodiseerd tijdens de productie, om ze zwart te maken. Punt Systeembouw maakte gebogen schenkels waar die profielen op gemonteerd moesten worden. CNC-gestuurd freeswerk garandeerde dat de radiussen van de schenkels precies klopten. Hout in toom gehouden Het montagebedrijf heeft de schenkels op een onderlinge afstand van 60 cm hart-op-hart gezet. Naar de hoeken toe, zijn ze dichter bij elkaar geplaatst. Om de lijnen zo zuiver mogelijk te houden moest het hout in de buurt van de krommingen meer gefixeerd worden. Prachtig om te zien, uiterst ingewikkeld om te maken. Mebest december

32 Hout en met Sprayplast afgewerkte metalstudwanden zorgen voor een aangename akoestiek in het Erasmus Paviljoen. Een gevoel van intimiteit en geborgenheid Vooral ook omdat de lamellen van Amerikaans rood eiken zijn gemaakt, een wat nerveuze houtsoort die meer werkt dan veel andere soorten. Om die reden is het nieuwe montagesysteem van Derako gebruikt. In de 5,9 meter lange SRL-profielen zijn inkepingen gefreesd waarin een speciale gepatenteerde clip is vastgeklikt. Hiermee ontstaat er niet alleen een 100% blinde bevestiging, maar is ook een strakke fixatie gegarandeerd die het hout beter in toom houdt. De lamellen, 15 mm dik en 60 mm breed, hebben zo een vaste onderlinge afstand van exact 15 mm die nauwelijks groter of kleiner zal worden als het hout gaat werken. Als een bouwpakket Om het hout op de hoeken zo netjes mogelijk te kunnen monteren, had Derako de lamellen op basis van de tekeningen in het juiste verstek gezaagd. Maar liefst 1600 verschillende hoeken zijn het geworden. Ze zijn allemaal genummerd zodat Punt Systeembouw precies wist welke lamellen waar moesten komen. De monteurs begonnen met die hoeken en zijn vervolgens van daar uit gaan uitvullen. De lamellen zijn wisselend van lengte. Ze zijn met een mes en groef verbinding aan elkaar gezet en verspringend gemonteerd zodat de naadjes niet opvallen. Dat zou immers het strakke beeld verstoren. Dat was één van de dingen waar het aankomt op het vakmanschap van de afbouwer, zegt Jan Dirk Hageman. Je pakt 80 à 90% van zo n project op de tekentafel, maar de laatste 10% wordt toch bepaald door de man die het monteert. Er zijn altijd dingetjes die in de praktijk net een beetje afwijken en ter plekke moeten worden opgelost. Wil hij dat goed kunnen doen, dan is het wel belangrijk dat de afbouwer bij het voortraject wordt betrokken. Hij moet begrijpen hoe wij gedacht hebben en wij moeten begrijpen hoe hij het wil aanpakken. 32 Mebest december 2013

33 De houten lamellen zijn door Derako afgelakt met een watergedragen lak. Die beschermt Mebest tegen december vocht en beschadiging en pakt de brandvertragende impregneer goed in.

34 Als een lampion De intensieve voorbereiding was niet alleen noodzakelijk om het project te kunnen uitvoeren, hij betaalt zich ook nog eens terug op andere vlakken. Hoe beter je voorwerk, hoe efficiënter je kunt produceren en hoe beter je je levertijden kunt halen, zegt de directeur van Derako. Daarnaast is het zo dat je met zo n project kennis in je bedrijf ontwikkelt waar je ook op een later moment weer goed gebruik van kunt maken. Meeste voldoening zal echter het eindresultaat zelf opleveren. Mede door de houten wanden en plafonds is Erasmus Paviljoen een uitzonderlijk fraai referentieproject geworden. Zeker s avonds ontstaat een bijzonder beeld. De metalstudwanden achter het hout zijn afgewerkt met Sprayplan, een akoestische spuitproduct. Het materiaal is rood. Als s avonds de rood eiken wanden en plafonds worden aangelicht en ook het licht achter de lamellen brandt, dan oogt het paviljoen met zijn gebogen vormen als een Chinese lampion. Een lichtend voorbeeld voor een campus die op weg is naar internationale allure. Het oogt als een Chinese lampion Erasmus Paviljoen Opdrachtgever: Erasmus Universiteit Rotterdam, Rotterdam Architect: De Zwarte Hond, Rotterdam / Powerhouse Company, Rotterdam Aannemer: Lokhorst Bouw & Ontwikkeling, Beverwijk Plafond- & wandmontage: Punt Systeembouw, Heerhugowaard Verlicht en aangelicht maken de rode achterwanden en het rood eiken van de gebogen wanden en plafonds een Chinese lampion van het Erasmus Paviljoen. 34 Mebest december 2013

35 MEER OMZET VOOR EEN BETERE PRIJS? STUCGOED HELPT JE OM EEN VEELGEVRAAGDE SPECIALIST IN JE VAK TE WORDEN! architecten én de gehele afbouwbranche bereiken? Communiceer via Mebest! Dit heeft StucGoed allemaal voor je: Basismaterialen tegen scherpe prijzen Groot assortiment gereedschappen Gespecialiseerde wand- en plafondafwerkingen Presentatie specialistische producten voor stukadoors en opdrachtgevers Ervaren medewerkers die de markt kennen en je optimaal adviseren Gratis demonstraties van de laatste technieken Workshops over trendy producten Gratis eigen webpagina om jezelf op internet te presenteren Benieuwd naar de communicatiemogelijkheden? Bel met: Shahin Habbah T E shahin.habbah@pshmediasales.nl I Wie t als een specialist bekijkt, weet zeker dat-ie meer opstrijkt! KIJK VOOR ONZE VESTIGINGEN OP STUCGOED.NL VOLG ONS

36 De redactie behoudt zich het recht voor de ingezonden berichten in te korten. De inhoud van de pers- en nieuwsberichten valt niet onder de verantwoordelijkheid van de Mebest-redactie. Met plaatsing van een bericht spreekt de redactie van Mebest dan ook geen waardeoordeel uit over de genoemde kwaliteit en/of prestaties van diensten en producten. Wordt samengesteld aan de hand van pers- en nieuwsberichten van, voor en over de afbouwsector. Berichten voor deze rubriek kunt u sturen naar: Redactie Mebest, Mauritskade 27, 2514 HD Den Haag. KnaufZeker : 100% garantie op systeemprestaties CADCeil en CADWall: fors besparen op tijd en materiaal Calculatie en werkvoorbereiding van systeemplafonds en metalstudwanden in een handomdraai. Met CADCeil en CADWall kan het. De teken- en rekenapplicaties werken niet alleen veel sneller dan tot nu toe mogelijk was, maar ook aanzienlijk nauwkeuriger. En door de koppeling met HandSoft is direct bestellen ook een fluitje van een cent. Met CadCeil en CADWall kan elke calculator en werkvoorbereider flink grotere stappen zetten. Voortaan is het: ruimtes inmeten en de applicaties het werk laten doen. Zo kan een calculator in één dag een verdieping van 5000 m 2 uittekenen en uittrekken, ook als deze verdeeld is over verschillende ruimtes. En dat voor verschillende systemen en platen! De software berekent direct nauwkeurig hoeveel materiaal er netto nodig is. De applicaties zijn ontwikkeld door engineeringbureau Bestek-44. Gilde Software, leverancier van ERP software HandSoft, verzorgde de koppeling tussen CADCeil en CADWall en Handsoft. Daardoor kan eenvoudig worden berekend wat de benodigde materialen kosten. Met een klik is de calculatie gereed en kan de offerte geprint worden. De werkvoorbereider kan het vervolg van het project even eenvoudig en professioneel sturen en bewaken in HandSoft. Door CadCeil en CADWall met HandSoft te koppelen, ontstaat er een echte totaaloplossing voor de Droge Afbouw. Het pakket dat Gilde Software aanbiedt, CadCeil en/of CADWall en HandSoft, is geschikt en betaalbaar voor zowel grote als kleinere partijen. Voor HandSoft-gebruikers geldt de vuistregel dat zij de investering in CadCeil na twee tot drie middelgrote projecten hebben terugverdiend aan besparing op manuren en faalkosten. Met de huidige marktontwikkelingen is het van steeds groter belang om je te onderscheiden. Daarom streven Knauf en Knauf Insulation naar een hoog kwaliteitsniveau. Elk product staat garant voor ongeëvenaarde kwaliteit en prestaties. Door Knauf producten met elkaar te combineren en te verwerken in een systeem, worden de prestaties gewaarborgd. Deze garantie heet KnaufZeker : de zekerheid dat de Knauf systemen hun topprestaties halen en houden. KnaufZeker omvat diverse systemen die vooraf uitvoerig getest zijn op hun individuele en gecombineerde prestaties. Uniek is dat er voor veel verschillende toepassingen een systeem beschikbaar is. Afhankelijk van het systeem gelden specifieke prestaties, zoals brandwerendheid, thermische en akoestische prestaties. Deze prestatiegarantie biedt een belangrijke meerwaarde en extra zekerheid. De garanties van KnaufZeker gelden voor alle systemen van Knauf en Knauf Insulation, die op de website staan. Met de Prestatiewijzer is terug te vinden welke producten binnen de KnaufZeker garantie vallen en de gegarandeerde prestaties die voor dat systeem van toepassing zijn. Daarnaast kan via de Prestatiewijzer een KnaufZeker certificaat worden gegenereerd: indien in een project wordt gewerkt volgens KnaufZeker, dan kan de verwerker dat met behulp van een KnaufZeker certificaat aan zijn opdrachtgever aantonen. 36 Mebest december 2013

37 Gyproc Xact: nieuwe handgips voor een hard en glad eindresultaat Stukadoors van Nederland, ding mee naar dé Gouden Brander Spaan 2014 Brander Afbouwprodukten nodigt alle stukadoors in Nederland uit om mee te dingen naar de Gouden Brander Spaan. De Gouden Brander Spaan is dé vakprijs voor duurzaam en kleurrijk stucwerk. Alle kleurrijke projecten afgewerkt met sier-, glad- of spuitpleisters van Brander komen voor de prijs in aanmerking. Belangstellenden kunnen tot zondag 23 februari hun project indienen via Op donderdag 10 april 2014 vindt de uitreiking van de Gouden Brander Spaan plaats. Saint-Gobain Gyproc lanceert Gyproc Xact: een nieuw, soepel te verwerken handgips voor de professionele gebruiker. Gyproc Xact zorgt dankzij een verfijnde korrelopbouw voor een perfect wit resultaat. Met Gyproc Xact speelt Saint-Gobain Gyproc in op de behoefte aan lichter werken in de stukadoorswereld. Het product is makkelijk aan te brengen, snel vlak te zetten en perfect te pleisteren. Deze voordelen komen het best tot hun recht door de toevoeging van exact 17,5 liter water per zak Gyproc Xact van 25 kilo. De Gouden Brander Spaan is dé vakprijs voor stukadoors en afbouwbedrijven die kwaliteit en kleur hoog in het vaandel hebben. Hij wordt in twee categorieën uitgereikt: zakelijke opdrachtgever en particuliere opdrachtgever. Zowel kantoorgebouwen als woonhuizen komen dus in aanmerking voor een award. Elk project wordt door een onafhankelijke vakjury beoordeeld op kleur en de toepassing van gekleurde Brander sier-, glad- of spuitpleisters. Daarnaast wordt er met bijzondere aandacht gekeken naar de afwerking en inventieve oplossingen voor moeilijk te stukadoren oppervlakken. Per categorie nomineert de jury maximaal drie inzendingen waaruit een winnaar wordt gekozen. De winnaars ontvangen de Gouden Brander Spaan, een zeer uitgebreid publiciteitspakket met o.a. advertenties in vakbladen en professioneel promotioneel drukwerk over het project t.w.v. 5000,-. De genomineerden ontvangen professioneel promotioneel drukwerk over het project t.w.v. 1000,-. Nieuw dit jaar is de uitreiking van een publieksprijs. Het publiek kan stemmen via Facebook, Twitter en Brander.nl. De winnaar van de publieksprijs ontvangt een voucher voor een hotelovernachting naar keuze t.w.v. 150,-. Inschrijven kan via De sluitingsdatum is zondag 23 februari Het verbruik is circa 4 m 2 per zak van 25 kilo bij een laagdikte van 8 millimeter. De verwerkingstijd bij handmatig gebruik is circa drie uur. Het gips droogt gelijkmatig op en vormt een sterke, homogene massa. Gyproc Xact leent zich bij uitstek voor toepassing op binnenmuren en plafonds. Het hecht op alle traditionele steenachtige ondergronden en op beton, cellenbeton, gipsblokken en gipsplaten. Net als de andere Gyproc-gipsen valt Gyproc Xact onder StucGarant, oftewel tien jaar garantie op de hechting. Mebest december