Analyse Horizontaal Gestuurde Boring

Transcriptie

1 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Analyse Horizontaal Gestuurde Boring t.b.v. project "Dynniq Vervangen MS verbinding De Ronde Venen Fase 2A2 " In opdracht van: Vergunninghouder: Project : Locatie : Anselmusstraat, Mijdrecht Gemeente : De Ronde Venen Van Vulpen Engineering Vaart 18 Postbus 231 Telefoon: info@vanvulpen.eu 4206 CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem Telefax: Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring

2 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Analyse horizontaal gestuurde boring Project: Locatie: Anselmusstraat, Mijdrecht Gemeente: De Ronde Venen Gorinchem, 6 juni 2016 Samenstelling: I.A. van der Esch Van Vulpen Engineering Vaart CG Gorinchem Telefoon: Telefax: info@vanvulpen.eu Website: Datum: Versie: Status: Geproduceerd: Akkoord: Gecontroleerd: Akkoord: Voor vergunning I.A. v.d. Esch T.S. Kamp Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring

3 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Inhoudsopgave Nr. Omschrijving Inhoudsopgave Projectgegevens Ten geleide 2. Sterkte- & muddrukberekeningen Boorplan 3. Werkomschrijving 3.1 Omschrijving puntsgewijs Locatie, omvang en indeling werkterrein Grondonderzoek Stappenplan uitvoering 3.2 Tijdschema 3.3 Personeelsbezetting 3.4 In te zetten boormaterieel 3.5 Kwaliteit en keuring van bouwmaterialen Boortechnische wijze van uitvoering Boorvloeistof Boorvloeistof lekkage Kwaliteitsregistratie Afwijkingen van boortracé 4. V&G Plan 4.1 Inleiding 4.2 Verspreiding van dit document 4.3 Werkomschrijving en werkuitvoering 4.4 Organisatie 4.5 Betrokken bedrijven 4.6 Interne communicatie en voorlichting 4.7 V&G risico s en beschermende maatregelen 4.8 Noodsituaties BIJLAGEN BIJLAGE I BIJLAGE II BIJLAGE III BIJLAGE IV Grondonderzoek Beschrijving boorvloeistof Beschrijving Drill-Grout Beschrijving Gyro Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring

4 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Projectgegevens Aanlegmethode: Horizontaal gestuurde boring De in te trekken leidingen voor deze boring zijn: Aantal Diameter Lengte Mediumvoerenbuis Mantel- Discipline Type Klasse 1st. Ø200mm 373m X Electra MS PE100 SDR11 Doelstelling: Het optimaliseren van kwaliteit en het minimaliseren van risico s door het uitvoeren van een theoretische analyse. Analyse Horizontaal Gestuurde Boring Behorend bij tekeningnr. Werkomschrijving : BT, versie E : Horizontaal gestuurde boring Projectnummer : Locatie : Anselmusstraat, Mijdrecht Gemeente Vergunninghouder : : De Ronde Venen Stedin Netbeheer B.V. Opdrachtgever Hoofdaannemer Uitvoering boring Engineer : Dynnic : Stedin Operations B.V. : Van Vulpen B.V. : I.A. van der Esch Telefoon : Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring

5 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Ten geleide Voor de aanleg van ondergrondse netwerken bestaande uit kabels en leidingen worden horizontaal gestuurde boringen uitgevoerd om wegen, watergangen en andere infrastructurele constructie s te kruisen. Daar de werkzaamheden worden uitgevoerd met een sleufloze techniek wordt de hinder bovengronds tot een minimum beperkt. Een horizontaal gestuurde boring is een techniek waarbij de werkzaamheden vanaf het maaiveld plaatsvinden. De uitvoering van een horizontaal gestuurde boring is opgebouwd uit drie fasen. Als eerste wordt vanaf het intredepunt een pilotboring uitgevoerd in het ontworpen tracé. Na een neergaande bocht, een horizontaal gedeelte en een opgaande bocht wordt het uittredepunt bereikt. Gedurende de eerste fase worden de coördinaten van de pilotboring driedimensionaal geregistreerd met behulp van een meetsysteem. Aan de hand van een meetsysteem wordt een driedimensionale plaatsbepaling van de pilotboring verkregen. De locatie van de boring zal deels uitmaken met welk meetsysteem gewerkt zal worden. De boorspoeldrukken worden tijdens de drie fasen geregistreerd. In de tweede fase wordt direct aan het uiteinde van de boorstreng een ruimer geplaatst. Tijdens de ruimfase, welke uit meerdere ruimgangen kan bestaan, wordt de gewenste diameter van de boorgang verkregen. De keuze van de soort ruimer is sterk afhankelijk van de plaatselijke grondslag. Door bij de laatste ruimgang de gereedliggende leiding direct achter de ruimer te bevestigen met behulp van een trekkop wordt een begin gemaakt met de derde fase. Door de ruimer inclusief de mantelbuis terug te trekken wordt de laatste fase voltooid. Aangezien in Nederland verschillende grondslagen aanwezig zijn, wordt voorafgaand aan de uitvoering van een horizontaal gestuurde boring een analyse uitgevoerd. De analyse bestaat uit een sterkte- & muddrukberekeningen, een boorplan en V&G plan. Na goedkeuring van de documenten wordt een begin gemaakt met het daadwerkelijk uitvoeren van een horizontaal gestuurde boring. Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring

6 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Sterkteberekeningen & Muddrukberekeningen Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring

7 Rapport voor D-Geo Pipeline 15.1 Model : Horizontaal Gestuurde Boring Ontwikkeld door Deltares Dongle client ID: Datum van rapport: Tijd van rapport: 12:56:03 Bestandsnaam: Projectbeschrijving: \..\Eng\ \ENG\Boorplan\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Horizontaal gestuurde boring MS-verbinding Anselmusstraat Mijdrecht / ENG x Ø200mm PE100 SDR11

8 D-Geo Pipeline Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave 2 2 Invoergegevens Gebruikt Model Laagscheidingen PN-Lijnen Freatische Lijn Grondprofielen Grenslagen Configuratie van de Pijpleiding Berekenings Verticalen Materiaaltypen Materiaalgegevens van de Leiding Gegevens voor Leidingberekening Geometrie Geometrie Sectie, Detail Geometrie Bovenaanzicht Boorvloeistof Gegevens Factoren 7 3 Boorvloeistofdrukken Boorvloeistof Gegevens Evenwicht tussen Waterdruk en Boorvloeistofdruk Boorvloeistofdruk Grafieken Boorvloeistofdrukken tijdens Pilotboring Boorvloeistofdrukken tijdens Voorruimen Boorvloeistofdrukken tijdens Ruim- en Intrekoperatie 13 4 Grondmechanische Parameters Grondmechanische Parameters (Leiding: Ø200mm PE100 SDR11) 14 5 Gegevens voor Spanningsanalyse Algemene gegevens Ballasten Leiding Trekkrachtberekening 16 6 Spanningsanalyse of Leiding: Ø200mm PE100 SDR Materiaalgegevens of Leiding: Ø200mm PE100 SDR Resultaten Spanningsanalyse of Leiding: Ø200mm PE100 SDR Belasting Combinatie 1A: Begin Trekoperatie Belasting Combinatie 1B: Einde Trekoperatie Belasting Combinatie 2: Intern op Druk Brengen Belasting Combinatie 3: Bedrijfstoestand in Drukloze Situatie Belasting Combinatie 4: Bedrijftoestand met Inwendige Druk Controle van de Berekende Spanningen of Leiding: Ø200mm PE100 SDR Toetsing op Implosie of Leiding: Ø200mm PE100 SDR \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 2

9 D-Geo Pipeline Invoergegevens 2.1 Gebruikt Model Gebruikt Model : Horizontaal Gestuurde Boring 2.2 Laagscheidingen Laagscheidingnummer Coördinaten [m] 6 - X - -10,000 83,158 93, , , Y - -4,970-4,851-4,640-3,560-1, X - 185, , , , , Y - -1,050-1,524-1,600-1,300-4, X - 322, , , , , Y - -4,000-1,800-0,960-1,300-1, X - 367, , Y - -4,510-4, X - -10,000 83,158 93, , , Y - -4,970-4,851-4,640-4,510-4, X - -10, , Y - -5,000-6, X - -10, , Y - -9,500-9, X - -10, , Y - -19,000-18, X - -10, , Y - -21,500-19, X - -10, , Y - -26,000-28, PN-Lijnen PN-lijnnummer Coördinaten [m] 1 - X - -10, , , , , Y - -5,970-5,970-5,970-5,510-5, X - -10, , Y - -2,900-2, Freatische Lijn Piezo lijn 1 is gebruikt als freatische lijn (grondwater). 2.5 Grondprofielen Laag Materiaalnaam Piezo lijn op Piezo lijn op nummer boven onder 6 Klei (matig) Zand (matig) Veen Zand (matig) Zand (vast) Zand (matig) Grenslagen De grens tussen cohesieve toplagen en onderliggende niet-cohesieve gedraineerde lagen, ligt aan de bovenzijde van laag nummer 6: Klei (matig) De grens tussen compressibele toplagen en de onderliggende niet-compressibele lagen, ligt aan de bovenzijde van laag nummer 6: Klei (matig) 2.7 Configuratie van de Pijpleiding X coördinaat linker punt 0,00 [m] Y coördinaat linker punt -4,96 [m] \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 3

10 D-Geo Pipeline 15.1 Z coördinaat linker punt 0,00 [m] X coördinaat rechter punt 310,33 [m] Y coördinaat rechter punt -4,51 [m] Z coördinaat rechter punt 145,49 [m] Hoek links 16,00 [graden] Hoek rechts 20,00 [graden] Diepste punt van de pijpleiding (hart boortracé) -22,00 [m] Hoek van de pijpleiding (tussen de stralen) 0,00 [graden] Kromtestraal rollenbaan (intrekboog) 200,00 [m] Kromtestraal links, vertikaal in/uit 300,00 [m] Kromtestraal rechts, vertikaal in/uit 200,00 [m] Aantal horizontale bochten: 2 [-] De pijpleiding wordt van rechts naar links ingetrokken Bocht nr. X1-coord Z1-coord X2-coord Z2-coord Kromtestraal Richting [m] [m] [m] [m] [m] [-] 1 109,84 0,00 244,97 66,86 170,00 rechts 2 260,81 87,61 275,33 105,39 350,00 links 2.8 Berekenings Verticalen Verticaal nr. L-coord Z-coord Additionele zetting [m] [m] [mm] 1 10,00-7,82 0, ,00-10,69 0, ,00-13,33 0, ,00-15,61 0, ,00-17,53 0, ,00-19,10 0, ,00-20,33 0, ,00-21,22 0, ,00-21,78 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-22,00 0, ,00-21,94 0, ,00-21,44 0, ,00-20,43 0, ,00-18,92 0, ,00-16,88 0, ,00-14,29 0, ,00-11,15 0, ,00-7,54 0,00 Locaties berekenings verticalen; L is de horizontale coördinaat langs de leiding geprojecteerd op het horizontale vlak, opgehoogd met de intrede coördinaat \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 4

11 D-Geo Pipeline Materiaaltypen Gamma Gamma Cohesie Phi Cu Cu Emod Emod Naam onverz verz top onder top onder [kn/m³] [kn/m³] [kn/m²] [graden] [kn/m²] [kn/m²] [kn/m²] [kn/m²] Klei (slap) 14,00 14,00 0,00 17,50 25,00 25, Klei (matig) 17,00 17,00 10,00 17,50 50,00 50, Klei (vast) 19,00 19,00 25,00 17,50 100,00 100, Klei (humeus) 13,90 13,90 0,00 15,00 10,00 10, Veen (niet voorb... 12,00 12,00 5,00 15,00 10,00 10, Veen 11,00 11,00 2,00 15,00 30,00 30, Zand (los) 17,00 19,00 0,00 30,00 0,00 0, Zand (matig) 18,00 20,00 0,00 32,50 0,00 0, Zand (vast) 19,00 21,00 0,00 35,00 0,00 0, Zand zwak siltig 19,00 21,00 0,00 32,50 0,00 0, Klei, zwak zandig 17,00 18,00 10,00 22,50 40,00 40, Klei, zand matig 16,60 16,60 1,00 27,50 24,00 24, Zand sterk siltig 19,00 21,00 0,00 30,00 0,00 0, Grind 18,00 20,00 0,00 30,00 0,00 0, Zand (vast) (Gri... 18,50 20,50 0,00 32,50 0,00 0, Zandsteen 19,00 21,00 0,00 35,00 0,00 0, Adhesie Delta Nu Naam A D [kn/m²] [graden] [-] Klei (slap) - - 0,45 Klei (matig) - - 0,45 Klei (vast) - - 0,45 Klei (humeus) - - 0,50 Veen (niet voorb ,30 Veen - - 0,30 Zand (los) - - 0,30 Zand (matig) - - 0,30 Zand (vast) - - 0,30 Zand zwak siltig - - 0,30 Klei, zwak zandig - - 0,40 Klei, zand matig - - 0,45 Zand sterk siltig - - 0,30 Grind - - 0,33 Zand (vast) (Gri ,32 Zandsteen - - 0, Materiaalgegevens van de Leiding Materiaal Polyetheen Kwaliteit PE100 Elasticiteitsmodulus (kort) 975 [N/mm²] Elasticiteitsmodulus (lang) 350 [N/mm²] Toelaatbare spanning (kort) 10,0 [N/mm²] Toelaatbare spanning (lang) 8,0 [N/mm²] Tensile factor (alfa) 0,65 [-] Uitwendige diameter leiding 200,00 [mm] Wanddikte (Nominaal) 18,20 [mm] Volumegewicht leidingmateriaal 9,54 [kn/m³] Ontwerpdruk 0,00 [bar] Incidentele druk 0,00 [bar] Temperatuur variatie 0,00 [deg C] 2.11 Gegevens voor Leidingberekening Leiding gevuld met water op rollen Nee Percentage leiding gevuld met vloeistof 0 [%] Volume gewicht vloeistof 10,00 [kn/m³] Relatieve verplaatsing 10,00 [mm] Samendrukkingsconstante 6,00 [-] \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 5

12 D-Geo Pipeline 15.1 Lineaire uitzettingscoëfficiënt gemiddeld (alpha_g) voor stalen, 0,00 [mm/mmk] Lineaire uitzettingscoëfficiënt gemiddeld (alpha_g) voor PE, 0,00 [mm/mmk] Beddingsconstante boorvloeistof (Kv) 500,00 [kn/m³] Hoek van inwendige wrijving boorvloeistof 15,00 [graden] Cohesie boorvloeistof 5,00 [kn/m²] Opleghoek 180 [graden] Belastingshoek 120 [graden] Wrijvingsfactor leiding-rollenbaan (f1) 0,10 [-] Wrijvingscoefficient leiding-boorvloeistof (f2) 0, [N/mm²] Wrijvingsfactor leiding-grond (f3) 0,20 [-] Speciale spannings analyse niet gebruikt 2.12 Geometrie Geometrie Sectie, Detail Input View Klei (matig) Zand (matig) Veen Zand (matig) Zand (vast) Zand (matig) , , \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 6

13 D-Geo Pipeline Geometrie Bovenaanzicht Top View 2.13 Boorvloeistof Gegevens Diameter boorgat pilotboring 0,258 [m] Uitwendige diameter pilotbuis 0,130 [m] Diameter boorgat voorruimen 0,258 [m] Uitwendige diameter buis voorruimen 0,130 [m] Diameter uiteindelijke boorgat 0,260 [m] Uitwendige diameter leiding 0,200 [m] Debiet tijdens pilotboring 1650,0 [liter/minute] Debiet tijdens voorruimen 1500,0 [liter/minute] Debiet tijdens intrekken 1300,2 [liter/minute] Factor debietverlies tijdens pilotboring 0,30 [-] Factor debietverlies tijdens voorruimen 0,20 [-] Factor debietverlies tijdens intrekken 0,20 [-] Volumegewicht boorvloeistof 11,5 [kn/m³] Zwichtspanning boorvloeistof 0,015 [kn/m²] Viscositeit boorvloeistof 0, [kn.s/m²] 2.14 Factoren Veiligheidsfactor implosie (Lang) 3,0 [-] Veiligheidsfactor implosie (Kort) 1,5 [-] Onzekerheidsfactor volumegewicht materiaaltypen onder en boven freatische lijn 1,10 [-] Onzekerheidsfactor Cu/cohesie 1,40 [-] Onzekerheidsfactor Phi 1,10 [-] Onzekerheidsfactor E-modulus 1,25 [-] Onzekerheidsfactor trekkracht 1,80 [-] Onzekerheidsfactor beddingsconstante 1,60 [-] Onzekerheidsfactor Qn 1,10 [-] Onzekerheidsfactor druk boorgat 1,10 [-] Onzekerheidsfactor buigend moment (Staal) 1,15 [-] Onzekerheidsfactor buigend moment (Polyetheen) 1,40 [-] Importantie factor (S) 1,00 [-] Toelaatbare deflectie stalen leiding 15,00 [%] \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 7

14 D-Geo Pipeline 15.1 Toelaatbare 'piggability' stalen leiding 5,00 [%] Toelaatbare deflectie polyetheen leiding 8,00 [%] Toelaatbare piggability polyetheen leiding 5,00 [%] Volumegewicht water 10,00 [kn/m³] Veiligheid dekking (gedraineerde lagen) 0,50 [-] Veiligheid dekking (ongedraineerde lagen) 0,50 [-] \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 8

15 D-Geo Pipeline Boorvloeistofdrukken 3.1 Boorvloeistof Gegevens Verticaal nr. Boorvloeistofdrukken pilot [kn/m²] Max, deformatie Max, gronddruk Min, links Min, rechts Verticaal nr. Boorvloeistofdrukken voorruimen [kn/m²] Max, deformatie Max, gronddruk Min, links Min, rechts \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 9

16 D-Geo Pipeline 15.1 Verticaal nr. Boorvloeistofdrukken voorruimen [kn/m²] Max, deformatie Max, gronddruk Min, links Min, rechts Verticaal nr. Boorvloeistofdrukken intrekken [kn/m²] Max, deformatie Max, gronddruk Min, links Min, rechts De minimaal vereiste mud druk is berekend en kan worden vergeleken met de berekende maximaal toelaatbare mud drukken. De maximale druk gebaseerd op deformatie houdt rekening met de vorming van scheuren rond het boorgat, terwijl de maximale druk gebaseerd op gronddruk een frac-out aangeeft richting maaiveld \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 10

17 D-Geo Pipeline Evenwicht tussen Waterdruk en Boorvloeistofdruk Verticaal nr. Hydrostatische kolomdruk Boorvloeistof Water Veiligheidsfactor Resultaat [kn/m²] [kn/m²] [-] ,78 voldoet ,40 voldoet ,31 voldoet ,27 voldoet ,25 voldoet ,24 voldoet ,24 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,24 voldoet ,24 voldoet ,24 voldoet ,24 voldoet ,24 voldoet ,24 voldoet ,24 voldoet ,24 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,23 voldoet ,24 voldoet ,26 voldoet ,29 voldoet ,36 voldoet ,72 voldoet De statische mud druk is berekend en kan worden vergeleken met de berekende grondwater druk. De veiligheids factor wordt bepaald door de verhouding van mud druk en grondwater druk. Deze moet hoger zijn dan de vereiste veiligheidsfactor van 1, \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 11

18 D-Geo Pipeline Boorvloeistofdruk Grafieken Boorvloeistofdrukken tijdens Pilotboring Boorvloeistofdrukken tijdens Pilotboring 1400,0 1200,0 Boorvloeistofdruk [kpa] 1000,0 800,0 600,0 400,0 200,0 0,0 0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0 300,0 350,0 L coördinaat [m] Maximaal toelaatbare boorvloeistofdruk (plastische zone gerelateerd aan deformatie boorgat) Maximaal toelaatbare boorvloeistofdruk (plastische zone gerelateerd aan gronddruk) Minimaal benodigde boorvloeistofdruk (pilotboring van links naar rechts) Minimaal benodigde boorvloeistofdruk (pilotboring van rechts naar links) Boorvloeistofdrukken tijdens Voorruimen Boorvloeistofdrukken tijdens Voorruimen 1400,0 1200,0 Boorvloeistofdruk [kpa] 1000,0 800,0 600,0 400,0 200,0 0,0 0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0 300,0 350,0 L coördinaat [m] Maximaal toelaatbare boorvloeistofdruk (plastische zone gerelateerd aan deformatie boorgat) Maximaal toelaatbare boorvloeistofdruk (plastische zone gerelateerd aan gronddruk) Minimaal benodigde boorvloeistofdruk (voorruimen van links naar rechts) Minimaal benodigde boorvloeistofdruk (voorruimen van rechts naar links) \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 12

19 D-Geo Pipeline Boorvloeistofdrukken tijdens Ruim- en Intrekoperatie Boorvloeistofdrukken tijdens Ruim- en Intrekoperatie 1400,0 1200,0 Boorvloeistofdruk [kpa] 1000,0 800,0 600,0 400,0 200,0 0,0 0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0 300,0 350,0 L coördinaat [m] Maximaal toelaatbare boorvloeistofdruk (plastische zone gerelateerd aan deformatie boorgat) Maximaal toelaatbare boorvloeistofdruk (plastische zone gerelateerd aan gronddruk) Minimaal benodigde boorvloeistofdruk (intrekken van links naar rechts) Minimaal benodigde boorvloeistofdruk (intrekken van rechts naar links) \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 13

20 D-Geo Pipeline Grondmechanische Parameters 4.1 Grondmechanische Parameters (Leiding: Ø200mm PE100 SDR11) De volgende gegevens en uitgangspunten zijn gehanteerd voor de sterkteberekening: Merk op: veiligheidsfactoren niet toegepast. Pv;p Passieve grondbelasting kn/m² Pv;n Neutrale grondbelasting kn/m² Ph;n Neutrale horizontale grondbelasting kn/m² Pv,r;n Gereduceerde neutrale grondbelasting kn/m² kv;top Verticaal beddingsgetal omhoog kn/m³ kv;top,max Maximaal verticaal beddingsgetal omhoog kn/m³ dv Verticale verplaatsing mm kv Verticaal beddingsgetal omlaag kn/m³ Pv;e Verticaal evenwichtsdraagvermogen kn/m² kh Horizontaal beddinggetal kn/m³ Ph;e Horizontaal evenwichtsdraagvermogen kn/m² tmax Maximale wrijving leiding-boorvloeistof kn/m² dmax Corresponderende verplaatsing bij mobilisatie maximale wrijving mm Verticaal nr. Pv;p Pv;n Ph;n Pv;r;n kv;top [kn/m²] [kn/m²] [kn/m²] [kn/m²] [kn/m³] Verticaal nr. dv kv Pv;e kh Ph;e tmax dmax [mm] [kn/m³] [kn/m²] [kn/m³] [kn/m²] [kn/m²] [mm] , , , \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 14

21 Verticaal nr. dv kv Pv;e kh Ph;e tmax dmax [mm] [kn/m³] [kn/m²] [kn/m³] [kn/m²] [kn/m²] [mm] , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,05 8 Maximale grondbelasting : Pv;n;max = 213 kn/m² Maximale gereduceerde grondbelasting : Pv;r;n;max = 14 kn/m² Maximale verticale beddingsconstante (zonder veiligheidsfactor) : kv;max = kn/m³ Maximale verticale beddingsconstante (veiligheidsfactor toegepast) : kv;max = kn/m³ D-Geo Pipeline \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 15

22 D-Geo Pipeline Gegevens voor Spanningsanalyse 5.1 Algemene gegevens Diameter leiding : Do = 200,00 mm Nominale wanddikte : t = 18,2 mm Volumegewicht leidingmateriaal : gamma_s = 9,54 kn/m³ Volumegewicht boorvloeistof : gamma_b = 11,50 kn/m³ Minimale kromtestraal : Rmin = 170 m Kromtestraal op rollenbaan (intrekboog) : Rrol = 200 m Wrijvingscoëfficiënt leiding/rollenbaan : f1 = 0,10 Wrijving tussen leiding en boorvloeistof : f2 = 0, N/mm² Wrijvingscoëfficiënt leiding/grond : f3 = 0,20 Maximale beddingsconstante : kv, max = kn/m³ 5.2 Ballasten Leiding Het opdrijvend vermogen van de productbuis in de boorvloeistof heeft invloed op de wrijving tussen de grond en de leiding. Door het ballasten van de leiding neemt de opwaartse kracht van de leiding in de boorvloeistof af. Bij een optimaal vullingpercentage is de wrijvingskracht tussen de leiding en de wand van het boorgat minimaal Bij een vulling percentage van 0% ontstaat het volgende resulterende gewicht. Opwaartse kracht : 36 [kg/m] Gewicht productbuis (inclusief vulling) : 10 [kg/m] Resultaat : 26 [kg/m] (Leiding beweegt opwaarts) 5.3 Trekkrachtberekening Tijdens het intrekken van de leiding door het boorgat ondervindt de buis een wrijving die is opgebouwd uit: - wrijving tussen buis en rollenbaan (f1 = 0,10 ) - wrijving tussen buis en boorvloeistof (f2 = 0, [N/mm²] ) - wrijving tussen buis en grond (f3 = 0,20 ) Door het optreden van wrijving tijdens het intrekken ontstaat een trekkracht in de leiding. De pijpleiding wordt van rechts naar links ingetrokken Bij het berekenen van de trekkrachten wordt rekening gehouden met het feit dat de lengte van de buis op de rollenbaan afneemt naarmate de doortrekoperatie vordert. Bij het berekenen van de trekkracht wordt uitgegaan van een stabiel boorgat. Karakteristieke punten Lengte leiding Verwachtingswaarde voor in gat (m) de trekkracht (kn) T1 0 4 T T T T T De berekende waarden van de trekkracht zijn verwachtingswaarden waarop nog een minimale onzekerheidsfactor van 1.4 moet worden toegepast in de sterkte berekening. In de volgende sterkteberekening is een factor van 1,80 gebruikt en een belasting factor van 1,10 (alleen voor staal). De maximale representatieve trekkracht is 99 kn, exclusief rekenfactor. Bij deze trekkracht zijn de spanningen in de leiding gelijk aan de toelaatbare spanning \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 16

23 D-Geo Pipeline Spanningsanalyse of Leiding: Ø200mm PE100 SDR Materiaalgegevens of Leiding: Ø200mm PE100 SDR11 De volgende gegevens en uitgangspunten zijn gehanteerd voor de sterkteberekening: Leiding materiaal : Polyetheen PE100 Buiten- diameter : Do = 200,00 mm Nominale wanddikte : t = 18,20 mm Ontwerpdruk : pd = 0,00 bar Test druk : pt = 0,00 bar Temperatuur variatie : dt = 0,00 deg Celcius Lengte leiding : L = 373 m Elasticiteitsmodulus (kort) : E = 975 N/mm² Elasticiteitsmodulus (lang) : E = 350 N/mm² Toelaatbare spanning (kort) : S = 10 N/mm² Toelaatbare spanning (lang) : S = 8 N/mm² Importantie factor (S) : S = 1,00 Constante van Poisson : nu = 0,40 Volumegewicht leidingmateriaal : gamma_s = 9,54 kn/m³ Onzekerheidsfactor kromte straal : sf = 1,10 Opleghoek : beta = 180 graden Belastingshoek : alfa = 120 graden Momentcoëfficiënt grond top (indirect) : kt' = 0,055 Momentcoëfficiënt grond bodem (indirect) : kb' = 0,070 Momentcoëfficiënt grond top (direct) : kt = 0,138 Momentcoëfficiënt bodem (direct) : kb = 0,138 Deflectiecoëfficiënt (indirect) : ky' = 0,042 Deflectiecoëfficiënt (direct) : ky = 0,089 Maximale verticale grondbelasting : Pv;r;n;max = 14 kn/m² Maximale beddingsconstante : kv;max = kn/m³ Belastingsfactor aanlegbelasting : f_install = 1,00 Belastingsfactor Qn : f_qn1 = 1,00 Belastingsfactor ontwerpdruk : f_pd = 1,00 Belastingsfactor ontwerpdruk (combinatie) : f_pd;comb = 1,00 Belastingsfactor testdruk : f_pt = 1,00 Belastingsfactor temperatuur : f_temp = 1,00 Onzekerheidsfactor buigend moment : f_m = 1,40 Onzekerheidsfactor kromte straal : f_r = 1,00 Onzekerheidsfactor Qn : f_qn2 = 1,10 Onzekerheidsfactor beddingsconstante : f_kv = 1,60 Samengestelde factor op het moment (bijdrage van 3 factoren) : f_k = f_m * f_install / f_r = 1,40 Lineaire uitzettingscoëfficiënt gemiddeld tussen t 1 en t 2, : alpha_g = 0,00018 mm/mmk 6.2 Resultaten Spanningsanalyse of Leiding: Ø200mm PE100 SDR11 Voor de berekening worden 5 belasting fasen onderscheiden: - Belasting combinatie 1A: begin trekoperatie - Belasting combinatie 1B: einde van trekoperatie - Belasting combinatie 2: intern op druk brengen - Belasting combinatie 3: bedrijfsfase, niet op druk - Belasting combinatie 4: bedrijfsfase, op druk De wanddikte is 18,2 mm. Hierna wordt door middel van een berekening conform NEN 3650 serie aangetoond dat deze wanddikte voldoet Belasting Combinatie 1A: Begin Trekoperatie Axiale spanning: Sigma_b = Mb/Wb = f_k.e Ib/(Rrol Wb) = 0,7 [N/mm²] Sigma_t = f_pull * T1/A = 0,6 [N/mm²] \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 17

24 D-Geo Pipeline 15.1 Maximale axiale spanning Sigma_a,max = 1,1 [N/mm²] De tangentiele spanning is in deze fase verwaarloosbaar Belasting Combinatie 1B: Einde Trekoperatie Axiale spanning: Sigma_b = Mb/Wb = f_k E Ib/(Rmin Wb) = 0,8 N/mm² Sigma_t = f_pull * Tmax/A = 6,8 N/mm² Maximale axiale spanning Sigma_a,max = 7,3 N/mm² Tangentiele spanning: Belasting qr op de leiding ten gevolge van grondreactie bij bochten (volgens NEN katern-5 D3.3): qr = kv Y = (0.322 Lambda^2 E I)/(f_R.Do.R) Lambda = (kv Do/(4 E I))^0.25 = 5,9E-3 mm-1 qr = 0,01372 N/mm² Sigma_qr = k' qr (rg/ww) Do = 0,3 N/mm² Maximale tangentiele spanning Sigma_t,max = 0,3 N/mm² Belasting Combinatie 2: Intern op Druk Brengen Ten gevolge van inwendige druk : Sigma_py = pd ((ru^2 + ri^2)/(ru^2 - ri^2)) = 0,0 N/mm² Sigma_px = 0.5 Sigma_py = 0,0 N/mm² Sigma_ptest = pt ((ru^2 + ri^2)/(ru^2 - ri^2)) = 0,0 N/mm² Belasting Combinatie 3: Bedrijfstoestand in Drukloze Situatie Axiale spanning: Sigma_b = Mb/Wb = f_k.e Ib/(Rrol Wb) = 0,3 N/mm² Maximale axiale spanning Sigma_a,max = 0,2 N/mm² Tangentiele spanning: Sigma_qr = k' qr (rg/ww) Do = 0,2 N/mm² Sigma_qn = k qn (rg/ww) Do = 0,7 N/mm² Maximale tangentiele spanning Sigma_t,max = 0,6 N/mm² Belasting Combinatie 4: Bedrijftoestand met Inwendige Druk Axiale spanning: Sigma_b = Mb/Wb = f_k.e Ib/(Rrol Wb) = 0,3 N/mm² Ten gevolge van inwendige druk : Sigma_py = pd ((ru^2 + ri^2)/(ru^2 - ri^2)) = 0,0 N/mm² Sigma_px = 0.5 Sigma_py = 0,0 N/mm² \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 18

25 D-Geo Pipeline 15.1 Sigma_ptest = pt ((ru^2 + ri^2)/(ru^2 - ri^2)) = 0,0 N/mm² Sigma_Temp = dt * gamma_t * alpha_g * E = 0,0 N/mm² Maximale axiale spanning Sigma_a,max = 0,2 N/mm² Tangentiele spanning: Sigma_qr = k' qr (rg/ww) Do = 0,2 N/mm² Sigma_qn = k qn (rg/ww) Do = 0,7 N/mm² Rerounding factor Frr = 1,000 Rerounding factor F'rr = 1,000 Sigma_t,max = Sigma_py + ((F'rr Sigma_qr) + (Frr Sigma_qn)) Maximale tangentiele spanning Sigma_t,max = 0,6 N/mm² 6.3 Controle van de Berekende Spanningen of Leiding: Ø200mm PE100 SDR11 Belasting combinatie 1 - Sigma_AxMax < ShortStrength * DamageFactor - Sigma_TanMax < ShortStrength * DamageFactor Belasting combinatie 2 - Sigma_ptest < ShortStrength * DamageFactor - Sigma_py < LongStrength * DamageFactor Belasting combinatie 3 - Sigma_AxMax < LongStrength * DamageFactor - Sigma_TanMax < LongStrength * DamageFactor Belasting combinatie 4 - Sigma_AxMax < LongStrength * DamageFactor - Sigma_TanMax < LongStrength * DamageFactor Voor alle spanningssituaties zijn de spanningen toelaatbaar. Max toelaatbare Spannings Spannings Spannings Spannings Spannings spanning combinatie1a combinatie1b combinatie2 combinatie3 combinatie4 [N/mm²] Sigma_ptest 10,00 (kort) - - 0,0 - - Sigma_py 8,00 (lang) - - 0,0 - - Sigma_axiaal 10,00 (kort) 1,1 7, Sigma_axiaal 8,00 (lang) ,2 0,2 Sigma_tang... 10,00 (kort) - 0, Sigma_tang... 8,00 (lang) ,6 0,6 Spanningen in de leiding [N/mm²] De deflectie van de leiding is 0,6 mm (0,30% x Do). De maximaal toelaatbare deflectie van de leiding is 16,0 mm (8,00% x S x Do). De deflectie is toelaatbaar. De maximaal toelaatbare deflectie voor piggability is 10,0 mm (5,00% x Do). De deflectie is toelaatbaar Toetsing op Implosie of Leiding: Ø200mm PE100 SDR11 Tijdens het intrekken wordt de leiding belast door de heersende bentonietdruk. De hoogste minimaal benodigde druk tijdens het intrekken is gelijk aan 368 kn/m², dit is kleiner dan de toelaatbare alzijdige uitwendige druk van 1553 kn/m². Tijdens de bedrijfstoestand wordt de leiding belast door de heersende waterdruk. De uitwendige waterdruk op de leiding is gelijk aan 163 kn/m², dit is kleiner dan de toelaatbare alzijdige uitwendige druk van 279 kn/m². Einde Rapport \..\Bijlagen\Berek. DGEO\Berek_7727 Pagina 19

26 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Boorplan Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 13

27 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Werkomschrijving De uitvoering van een horizontaal gestuurde boring is opgebouwd uit drie fasen. In de eerste fase wordt een pilotboring, vanaf het maaiveld, uitgevoerd in het ontworpen tracé. Na een neergaande bocht, een horizontaal gedeelte en een opgaande bocht wordt het uittredepunt bereikt. Na het bereiken van het uittredepunt wordt een begin gemaakt met de tweede fase. Gedurende de tweede fase wordt de boorstreng teruggetrokken met aan het uiteinde een ruimer om de diameter van de boorgang te vergroten. Deze handeling kan meerdere malen worden herhaald om de gewenste diameter van de boorgang te bereiken. Bij de laatste ruimgang wordt direct achter de ruimer de gereedliggende mantelbuis geïnstalleerd waarmee een begin wordt gemaakt met de derde fase. De mantelbuis wordt met behulp van een swivel en een trekkop aan de boorstreng gemonteerd. Door het gebruik van een swivel wordt het torderen van de mantelbuis voorkomen. Met het intrekken van de mantelbuis is de horizontaal gestuurde boring voltooid. 3.1 Omschrijving puntsgewijs In paragraaf 3.1 worden de handelingen van de aannemer puntsgewijs beschreven ten aanzien van de locatie, het werkterrein en de uitvoering van de boring Locatie, omvang en indeling werkterrein o o o o Voor en/of na ontvangst opdracht wordt door de aannemer, eventueel gezamenlijk met de opdrachtgever of andere belanghebbenden, een bezoek gebracht aan de locatie. Tijdens het bezoek legt de aannemer de situatie schriftelijk en/of fotografisch vast. De omvang van het werkterrein hangt nauw samen met de grootte van de uit te voeren boring. Voor dit project zal gebruik worden gemaakt van een maxi-rig opstelling, welke om een benodigde ruimte van 500m 2 vraagt. De indeling van het werkterrein zal indien nodig worden aangepast aan de plaatselijke omstandigheden Grondonderzoek Middels een grondonderzoek is op locatie inzicht verkregen in de bodemopbouw. Aan de hand van de grondgegevens wordt de toe te passen boorspoeldruk en de bepaling van de plastische zone bepaald. De parameters die benodigd zijn voor de analyse zijn gebaseerd op: het reeds uitgevoerde grondonderzoek, zie bijlage Stappenplan uitvoering o o o o o o De boorploeg bestudeert voor aanvang van de werkzaamheden het vooronderzoek, inclusief tekeningen. De projectleider overlegt, aan de hand van de tekeningen en het vooronderzoek, met de betrokken personen over een plan van aanpak. De werkzaamheden worden uitgevoerd volgens het plan van aanpak. Tijdens en na de werkzaamheden worden de bevindingen en/of wijzigingen schriftelijk vastgelegd. De engineerafdeling verwerkt de bevindingen en/of wijzigingen grafisch aan de hand van revisietekeningen. De opdrachtgever en de betrokken instanties worden door de engineerafdeling op de hoogte gesteld van de eventuele bevindingen en/of wijzigingen. Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 14

28 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Tijdschema De bepaling van de tijdsduur voor het realiseren van de werkzaamheden is mede afhankelijk van het in te zetten materieel. Met de gekozen rig grootte en opstelling zal voor dit project het volgende tijdschema worden gehanteerd: Aanvoer en opstellen: 1 dag Pilot boring: 1 dag Uitvoeren ruimgang: 1 dag Intrekken pijpstreng: 1 dag Afvoer en opruimen: 1 dag De vermoedelijke start van de werkzaamheden: in overleg met opdrachtgever, na ontvangst van alle benodigde vergunningen. De werktijden zijn vastgelegd van 7.00 tot en worden aangepast aan de werkzaamheden die technisch achtereenvolgend uitgevoerd dienen te worden. 3.3 Personeelsbezetting Engineer: Dhr. I.A. van der Esch ( ) Projectleider: Dhr. Ing. T.S. Kamp ( ) KAM-coördinator Dhr. R.T.A. Verkerk ( ) Boormeester: Dhr. R. Radstok ( ) Driller: Dhr. M. Meijssen Pipe Site Assistent: Dhr. C. Daou el Makane Grondwerker: Dhr. H. Beijer Rig Site Assistent: Dhr. P.A.A. van Weelden Mud Specialist: Dhr. G. van Vianen Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 15

29 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: In te zetten boormaterieel: * Boormachine: 100 tonner Rig klasse: maxi-rig Merk: Prime Drilling PD 100/42 Z-S Motor: Deutz turbo diesel 228 kw, 310 pk Gewicht: kg Max. draaimoment: Nm Max. opneembare trekkracht: 100 ton Max. drukkracht: 15.3 ton Max. intrede hoek: 22 graden * Boorstangen: Stanglengte: 5 m (4 1/2 IF) Diameter stang: Ø 130 mm Materiaal stang: staal (S-135) Min. benodigde radius bij bocht: 170 m Max. hoekverdraaiing per stanglengte: 2,2 graden * Assortiment ruimers: Fly cutter (open ruimer): Ø90, Ø140, Ø160, Ø180, Ø200, Ø230, Ø260, Ø270, Ø350, Ø430, Ø530, Ø550, Ø630, Ø720, Ø800mm Conecutter (dichte ruimer) Ø 500 mm Mengventuri met jet-nozzle * Swivel, capaciteit: 135 ton * Universele trekkop tot Ø 315 mm (alle klassen) * Meetsysteem: Type: Lengte: Diameter: Min. benodigde radius bij bocht: Alternatief Gyro steering Tools, optische Ring Laser Gyro mm 300 mm 170 m Een systeem met gelijkwaardige toleranties. 3.5 Kwaliteit en keuring van bouwmaterialen De toegepaste buismaterialen zijn voorzien van een Keurmerk, welke door de leverancier wordt gegarandeerd en indien nodig geleverd. De aanvoer van de materialen kan worden verricht met behulp van vrachtauto s en haspelwagens. De keuze is sterk afhankelijk van de diameter en de lengte van de buismaterialen. Indien nodig zal laswerkzaamheden worden verricht voor het verkrijgen van de juiste leidinglengte. De laswerkzaamheden worden uitsluitend uitgevoerd door gecertificeerde personen. De bentoniet, die wordt gebruikt voor het aanmaken van de boorspoeling, is voorzien van een certificaat. Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 16

30 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Boortechnische wijze van uitvoering * Aanvoer materieel via normaal wegtransport m.b.v. vrachtwagen(s) & semi-dieplader. * Kick off meeting (hier worden o.a. veiligheidsaspecten besproken). * Indien nodig wordt bebording geplaatst volgens C.R.O.W. richtlijnen. * Indeling werkterrein. * Markeren en ontgraven intrede- en uittredepunt. * Uitvoeren pilotboring. * Waar mogelijk zal gebruik worden gemaakt van het meetsysteem Tensor Steering Tool lf walk. * Afhankelijk van de grondslag zal een of meerdere ruimgangen worden uitgevoerd m.b.v. Fly-cutter & barrel ruimer. * Uitrijden intrekbuis(en) waarbij indien nodig laswerkzaamheden worden verricht. * Intrekken mantelbuis met een barrel ruimer. * Demontage boormaterieel. * Afvoer materieel op gelijke wijze als aanvoer. Gedurende de boorwerkzaamheden worden de volgende handelingen continu verricht: * Aflezing van boorparameters zoals trekkracht en torque d.m.v. analoog meters op de rig. * Registratie van meetgegevens op datasheets. * Mixen bentonietspoeling. * Water zal door middel van een zuigwagen uit het oppervlaktewater getrokken worden. * Mudopvang bij intrede- en uittredepunt door middel van insteekputten 1 a 2m. * De boorvloeistof wordt op de boorlocatie gerecycled d.m.v. een recyclinginstallatie. * Afvoeren boorspoeling met trekker + zuigwagen. 3.7 Boorvloeistof Voor dit project wordt gebruik gemaakt van een boorvloeistof welke bestaat uit een mengsel van schoon water en bentoniet. De mix hoeveelheid kan van 30 kg/m³ tot 80 kg/m³ variëren. De mengverhouding wordt aangepast aan de lokaal geconstateerde grondslag. De viscositeit van de boorvloeistof wordt op locatie aan de hand van een marsh trechter bepaald door de uitlooptijd te registeren van 945 ml boorvloeistof. Deze meetwijze geeft geen kwalitatieve indicatie maar levert daarentegen een relatie tot de viscositeit. Onderstaand tabel toont indicatief de waarde voor de marsh funnel bij de opgegeven hoeveelheden: Karakteristieken Methode 30 kg/m³ 40 kg/m³ 50 kg/m³ 60 kg/m³ Marshfunnel API API RP 13B 2 31 s 38,5 s 46 s 54 s Dichtheid Mudbalans 1,02 g/ml 1,03 g/ml 1,03 g/ml 1,04 g/ml Karakteristieken Methode 70 kg/m³ 80 kg/m³ Marshfunnel API API RP 13B 2 62 s 68,5 s Dichtheid Mudbalans 1,04 g/ml 1,05 g/ml Tabe1 1 Mengselverhouding boorvloeistof De boorvloeistof dient over de navolgende functie te beschikken: Hydraulisch ontgraven / losspuiten van de grond ter plaatse van de boorkop Vertransporteren van de geboorde massa In suspensie houden van de losgeboorde grond Stabilisatie van het boorgat Afpleistering van het boorgat Smering van de leiding in het boorgat tijdens de intrekfase Koeling en smering van de tandenruimers en de draaiende boorstangen. Van Vulpen staat vrij vergelijkbare bentoniet toe te passen indien hier toe wordt besloten. Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 17

31 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Boorvloeistof lekkage Tijdens de werkzaamheden met de boorvloeistof bentoniet is het mogelijk dat er een lekkage van de vloeistof plaats vind welke in het oppervlakte water terecht komt. Mocht dit plaats vinden is hier voor de volgende procedure; Mocht de bentoniet binnen 48uur na het in de watergang geraken opgeruimd kunnen worden hoeft hier geen verdere actie op uitgezet te worden. Wanneer door omstandigheden de boorvloeistof langer als 48uur in de watergang moet blijven liggen dient de watergang te worden afgedamd. Het afdammen van de watergang dient ten aller tijden in overleg en afstemming plaats te vinden met de eigenaar, cq waterschap waar deze in beheer is. Daar bentoniet een natuurlijk, milieu vriendelijk product is zijn er verder geen maatregelen benodigd ten behoeven van het beschermen van dan wel saneren van de locatie waar de bentoniet gelekt is. 3.8 Kwaliteitsregistratie Tijdens het ruimen van het boorgat en het intrekken van de leiding worden de volgende gegevens geregistreerd: Trekkracht aan de boorinstallatie [Ton] Druk boorvloeistof aan de pomp [Bar] Debiet boorvloeistof [ltr/min] Deze gegevens worden opgenomen in een boormap registratie sheet. Dit document wordt door het boorbedrijf gearchiveerd. De survey gegevens worden elektronisch verwerkt in een CAD-applicatie. Dit bijgewerkte document is onderdeel van het revisiepakket. 3.9 Afwijkingen van boortracé Tijdens de boorwerkzaamheden kunnen er in het horizontale en verticale vlak afwijkingen optreden ten opzichte van de ontworpen boorlijn, door bijvoorbeeld slappe grondlagen, etc. De surveyor op locatie zal aangeven welke correctie/sturing benodigd is om terug te komen in het originele tracé. Door te sterk terug te sturen in de richting van de ontworpen boorlijn kunnen er extra spanningen in de leidingen optreden en kan er hierdoor een kwalitatief mindere boring ontstaan. Indien dit voorkomt is het advies een iets grotere afwijking te accepteren om zo een kwalitatief betere boring te verkrijgen. Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 18

32 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: V&G plan Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 19

33 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: V&G-plan De werkzaamheden, rondom het uitvoeren van de horizontaal gestuurde boring, worden verricht volgens de richtlijnen uit het bedrijfshandboek van Van Vulpen B.V. 4.1 Inleiding Het onderdeel V&G plan uit de analyse beschrijft de V&G-organisatie, V&G-inventarisatie en bijbehorende V&G-maatregelen die van toepassing zijn op dit werk. 4.2 Verspreiding van dit document Het V&G-plan wordt gecontroleerd en verzonden aan: de opdrachtgever, t.a.v. de contactpersoon de directie van Van Vulpen BV de verantwoordelijke boormeester van bovengenoemde firma Eventuele wijzigingen in het V&G-plan zullen door de boormeester in de projectmap vastgelegd worden. De verantwoordelijkheid hiervoor berust bij de uitvoerder van dit project. 4.3 Werkomschrijving en werkuitvoering Het aanbrengen van een mantelbuis met behulp van sleufloze technieken. De uitvoering van een horizontaal gestuurde boring is opgebouwd uit drie fasen. In de eerste fase wordt een pilotboring, vanaf het maaiveld, uitgevoerd in het ontworpen tracé. Na een neergaande bocht, een horizontaal gedeelte en een opgaande bocht wordt het uittredepunt bereikt. Na het bereiken van het uittredepunt wordt een begin gemaakt met de tweede fase. Gedurende de tweede fase wordt de boorstreng teruggetrokken met aan het uiteinde een ruimer om de diameter van de boorgang te vergroten. Deze handeling kan meerdere malen worden herhaald om de gewenste diameter van de boorgang te bereiken. Bij de laatste ruimgang wordt direct achter de ruimer de gereedliggende mantelbuis geïnstalleerd waarmee een begin wordt gemaakt met de derde fase. De mantelbuis wordt met behulp van een swivel en een trekkop aan de boorstreng gemonteerd. Door het gebruik van een swivel wordt het torderen van de mantelbuis voorkomen. Met het intrekken van de mantelbuis is de horizontaal gestuurde boring voltooid. Nadere gegevens omtrent het uit te voeren werk zijn vastgelegd in het bestek van de opdrachtgever en het projectplan van Van Vulpen BV. Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 20

34 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Organisatie Van Vulpen B.V. Directie Gestuurd boren Kabels & Leidingen Openbare Verlichting Engineering KAM-coördinator Werkvoorbereiding Onderhoud Materieel Uitvoering Engineer: Dhr. I.A. van der Esch ( ) Projectleider: Dhr. Ing. T.S. Kamp ( ) KAM-coördinator Dhr. R.T.A. Verkerk ( ) Boormeester: Dhr. R. Radstok ( ) Driller: Dhr. M. Meijssen Pipe Site Assistent: Dhr. C. Daou el Makane Grondwerker: Dhr. H. Beijer Rig Site Assistent: Dhr. P.A.A. van Weelden Mud Specialist: Dhr. G. van Vianen Op dit project zijn alle regels van toepassing uit het gecertificeerde KAM zorgsysteem van Van Vulpen BV. De functie van de V&G-coördinator wordt binnen Van Vulpen BV uitgeoefend door de KAM-coördinator. Deze is verantwoordelijk voor de naleving van de regels vastgelegd in het kwaliteits-, arbo- en milieu (KAM) zorgsysteem. De functie van V&G-coördinator binnen het project wordt uitgeoefend door de verantwoordelijke uitvoerder. Deze is verantwoordelijk voor het vaststellen van de specifieke KAM-maatregelen voor dit project en het beschikbaar stellen van de vereiste beschermingsmiddelen. De boormeester is verantwoordelijk voor een juiste uitvoering en toezicht op de voorgeschreven V&G maatregelen ter plaatse. Tevens is hij verplicht afwijkingen en gevaarlijke situaties te melden bij de uitvoerder, hiervoor passende maatregelen te nemen en deze vast te leggen in de projectmap. Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 21

35 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: Betrokken bedrijven Vergunninghouder: Naam : Stedin Netbeheer B.V. Postadres : Blaak 8 Postcode + Plaats : 3011 TA Rotterdam Opdrachtgever: Naam : Dynniq Contactpersoon : J. Loewenicht Postadres : Bergveste 14 Postcode + Plaats : 3992 DE Houten Telefoon contactpersoon : Telefoon opdrachtgever : Aannemer: Naam : Van Vulpen Postadres : Postbus 231 / 4200 AE Gorinchem Adres : Vaart 18 Postcode + Plaats : 4206 CG Gorinchem Telefoon algemeen : Telefax algemeen : Contactpersoon : I.A. van der Esch Telefoon : Telefoon werkvoorbereiding : Telefax werkvoorbereiding : Certificering : NEN-EN-ISO 9001:2000 / VCA** /CKB/KIWA Coördinatie van afspraken vindt plaats tussen de contactpersonen. 4.6 Interne communicatie en voorlichting De uitvoerder verstrekt aan de boormeester een projectmap met alle voor de uitvoering benodigde gegevens. Waar nodig geeft hij aan de boormeester mondelinge toelichting. De boormeester licht bij aankomst op de werklocatie zijn assistenten in over alle te nemen maatregelen. Maandelijks vindt er veiligheidsoverleg binnen elke ploeg plaats ondersteund door een onderwerp op schrift. Een rapportage van de veiligheidsinspectie wordt maandelijks door de uitvoerder op de werklocaties opgesteld. Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 22

36 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: V&G risico's en beschermende maatregelen Activiteit Risico's Oorzaak Maatregelen Parkeren en manoeuvreren van materieel Aanrijdgevaar Overig wegverkeer - Materieel in de berm plaatsen - PBM en verkeersvoorzieningen Meten van positie boorkop Aanrijdgevaar boorpersoneel Overig wegverkeer - dragen van verkeersvesten - verhoogde oplettendheid tijdens verblijf op de weggedeelten Bediening boormachine Aanraking draaiende delen In werking zijnde machine - correcte kleding - veiligheidsvoorschriften bediening in acht nemen Bediening boormachine Bediening boormachine Aanraking met bentoniet onder hoge druk Gehoorbeschadiging In werking zijnde machine Lawaai in werking zijnde machine - veiligheidsvoorschriften bediening in acht nemen - gehoorbescherming gebruiken Boren Blow-through Te hoge druk op boorspoeling - maximaal toegestane boordrukken niet overschrijden Boren Beschadiging aanwezige kabels en leidingen Onvoldoende afstand - KLIC gegevens hanteren - gepland boorprofiel zo goed mogelijk in acht nemen Boren Milieuvervuiling Boorvloeistof met vervuilde grond Trekken van boorstangen en mantelbuis - Bij overvloedige aanwezigheid van boorvloeistof afvoeren conform projectinstructies Breken van stangen Te hoge trekkrachten - maximaal toegestane trekkrachten niet overschrijden 4.8 Noodsituaties In geval van calamiteiten beschikt elke boorploeg over: o o o o o verbandtrommel brandblusser mobiele telefoon een BHV-er standaard instructies voor maatregelen in noodsituaties Het personeel heeft de plicht gevaarlijke situaties en ongevallen direct te melden bij de uitvoerder respectievelijk de directie. Gorinchem Analyse Horizontaal Gestuurde Boring 23

37 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: BIJLAGE I Grondonderzoek Gorinchem Bijlagen Horizontaal Gestuurde Boring

38 Rapportage grondonderzoek Aan de Ansulmusstraat Te Mijdrecht Opdrachtnummer: GA Rapportnummer: R01 Versie: V1.0 Uw referentie: Datum rapport: 26 mei 2016 Opdrachtgever: Van Vulpen Postbus AE Gorinchem Functie: Naam: Gezien en akkoord: Opgesteld door Ing. C. Habets Controle Ing. K. Kalisz Tel: Geonius Geotechniek B.V. Fax: Breinderveldweg CM Schinnen Website:

39 INHOUDSOPGAVE 1.0 INLEIDING GRONDONDERZOEK Algemeen Diepsonderingen Inmeting... 2 Bijlagen: Bijlage 1 Bijlage 2 Situatietekeningen Sondeergrafieken

40 Opdrachtnr: GA R01-V INLEIDING Door Van Vulpen BV werd aan Geonius Geotechniek BV opdracht gegeven om een geotechnisch grondonderzoek uit te voeren. Voorliggend rapport bevat de resultaten van het grondonderzoek. Pagina 1 van 2

41 Opdrachtnr: GA R01-V GRONDONDERZOEK 2.1 Algemeen Ten behoeve van het grondonderzoek zijn eind mei in totaal 2 diepsonderingen met waterspanningsmeting uitgevoerd. 2.2 Diepsonderingen De sonderingen zijn genummerd GA SW01 en SW02. De diepsonderingen zijn gemaakt met een elektrische conus waarbij de conusweerstand en waterspanning continu wordt gemeten, elektrisch geregistreerd en digitaal vastgelegd. De sonderingen zijn uitgevoerd conform NEN-EN-ISO Bij de sonderingen is tevens de lokale wrijving gemeten. De continue registratie van de ondervonden bodemweerstand verzekert een gedetailleerd beeld van de bodemopbouw. Dit niet alleen voor wat betreft de sterkte van de bodem maar tevens met betrekking tot de aard van de aanwezige ongeroerde grondlagen. De verhouding tussen de wrijvingsweerstand van de kleefmantel en de weerstand aan de conuspunt, het zogenaamde wrijvingsgetal, heeft voor iedere grondsoort een andere waarde. Voor een gladde elektrische conus gelden bij veel voorkomende gronden ongeveer de navolgende relaties: Wrijvingsgetal in % Grondsoort Zand, grof tot fijn Silt Klei > 5.0 Veen Tussen de verschillende grondsoorten komen overgangsvormen voor waardoor de aangegeven grenzen niet als hard zijn te beschouwen. In de elektrische conus bevindt zich een hellingmeter. Hierdoor is controle mogelijk op een eventueel afwijken van de verticaal. Bijzondere afwijkingen zijn niet vastgesteld. 2.3 Inmeting De ligging van de onderzoekspunten zijn op de situatietekeningen in bijlage 1 weergegeven. De resultaten van het grondonderzoek zijn in de bijlagen toegevoegd. De ligging en hoogte van de sonderingen zijn door middel van 06-GPS ingemeten. Pagina 2 van 2

42 Opdrachtnr: GA R01-V1.0 Bijlage 1 Situatietekeningen

43 Rondweg Sondering 1 SW01 sch en Haven 69 geplande nieuwbouw bestaande bebouwing 71 B00 handboring SW00 sondering met kleef project Grondonderzoek aan de Rondweg te Mijdrecht (bereikbaar via poort bij gebouw) De Rondweg onderdeel projectnr bijlagenr datum situatietekening GA T projectleider getekend formaat K. Kalisz C. Habets A3 Geonius Geo Breinderveldweg CM Schinnen +31 (0) schaal 1:

44 Anselmusstraat 32 SW Gijsbert van Stoutenborchstraat 45 project Grondonderzoek aan de Anselmusstraat - Gijsbert van Stoutenborchstraat te Mijdrecht geplande nieuwbouw bestaande bebouwing B00 handboring SW00 sondering met kleef onderdeel projectnr bijlagenr datum situatietekening GA T projectleider getekend formaat K. Kalisz C. Habets A3 Geonius Geo Breinderveldweg CM Schinnen +31 (0) schaal 1:

45 Opdrachtnr: GA R01-V1.0 Bijlage 2 Sondeergrafieken

46 Conusweerstand (qc) in MN/m2 = MPa wrijvingsgetal: 100 *fs/qc (%) M.V.: m t.o.v. N.A.P Maaiveld ///\\\\//// N.A.P. Diepte in m t.o.v RD-coordinaten -23 x-coordinaat: y-coordinaat: ,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 Plaatselijke wrijving (fs) in MN/m2 = MPa Waterspanning in MPa = 10 bar X Helling (gr) GEONIUS Sondering volgens NEN-EN-ISO Project: Grondonderzoek Ansulmusstraat - Rondweg info@geonius.eu Tel.: Fax.: Locatie: Mijdrecht Datum : Conus : CF Opdracht : GA Sondering : 01

47 Conusweerstand (qc) in MN/m2 = MPa wrijvingsgetal: 100 *fs/qc (%) M.V.: m t.o.v. N.A.P. Maaiveld Diepte in m t.o.v. N.A.P RD-coordinaten -33 x-coordinaat: y-coordinaat: ,05 0,10 0,15 0,20 0,25 Plaatselijke wrijving (fs) in MN/m2 = MPa 0,30 0,35 0,40 0,45 0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 Waterspanning in MPa = 10 bar 0,6 0,7 X Helling (gr) GEONIUS info@geonius.eu Tel.: Fax.: Sondering volgens NEN-EN-ISO Project: Grondonderzoek Ansulmusstraat - Rondweg Locatie: Mijdrecht Datum : Conus Opdracht Sondering : CF : GA : 01

48 Conusweerstand (qc) in MN/m2 = MPa wrijvingsgetal: 100 *fs/qc (%) M.V.: m t.o.v. N.A.P Maaiveld ///\\\\//// N.A.P. Diepte in m t.o.v RD-coordinaten -23 x-coordinaat: y-coordinaat: ,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 Plaatselijke wrijving (fs) in MN/m2 = MPa Waterspanning in MPa = 10 bar X Helling (gr) GEONIUS Sondering volgens NEN-EN-ISO Project: Grondonderzoek Ansulmusstraat - Rondweg info@geonius.eu Tel.: Fax.: Locatie: Mijdrecht Datum : Conus : CF Opdracht : GA Sondering : 02

49 Conusweerstand (qc) in MN/m2 = MPa wrijvingsgetal: 100 *fs/qc (%) M.V.: m t.o.v. N.A.P. Maaiveld Diepte in m t.o.v. N.A.P RD-coordinaten -33 x-coordinaat: y-coordinaat: ,05 0,10 0,15 0,20 0,25 Plaatselijke wrijving (fs) in MN/m2 = MPa 0,30 0,35 0,40 0,45 0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 Waterspanning in MPa = 10 bar 0,6 0,7 X Helling (gr) GEONIUS info@geonius.eu Tel.: Fax.: Sondering volgens NEN-EN-ISO Project: Grondonderzoek Ansulmusstraat - Rondweg Locatie: Mijdrecht Datum : Conus Opdracht Sondering : CF : GA : 02

50 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: BIJLAGE II Beschrijving boorvloeistof Gorinchem Bijlagen Horizontaal Gestuurde Boring

51 CEBOGEL OCMA Toepassing Aanmaken boorvloeistof voor gestuurde boringen. CEBOGEL OCMA is een allround boorproduct dat met name geschikt is voor machines met een trekkracht vanaf circa 30 ton. Aanmaken boorvloeistof voor grondboringen. Voor een optimaal rendement heeft het aanmaakwater van de spoeling de volgende eigenschappen: Geleidbaarheid : 1000 µs/cm ph : 4,5-9 Omschrijving De basis voor CEBOGEL OCMA is een geactiveerde natrium bentoniet. CEBOGEL OCMA voldoet aan de OCMA-specificaties zoals vastgesteld voor olieboringen en is tevens KIWA-gecertificeerd. Voordelen Stabiliseert het boorgat Verbetert de afvoer van boorgruis Vermindert de torsie Makkelijk te recyclen Uitstekende prijs-kwaliteitverhouding Gecertificeerd volgens KIWA-ATA, dus veilig voor gebruik in drinkwatergebieden. Specificatie Voldoet aan de specificaties voor bentoniet zoals opgesteld door de Oil Companies Materials Association DFCP-4 Wordt onder Kiwa Attest Toxicologische aspecten (ATA) geleverd, hetgeen garant staat voor een 100 % milieuvriendelijk product. Parameter Methode Eis Typische Waarde Yield OCMA DFCP-4 16,0 m 3 /ton 17,4 m 3 /ton API Filtraatwaterverlies OCMA DFCP-4 15 ml 13 ml Droge zeefanalyse door 150 µm OCMA DFCP-4 98 % 99 % Voor zover wij kunnen beoordelen is bovengenoemde informatie correct. Wij kunnen u echter geen garanties geven over de resultaten die u hiermee zult bereiken. Deze beschrijving wordt u aangeboden op voorwaarde dat u zelf bepaalt in hoeverre zij geschikt is voor uw doeleinden. Pagina 1 van 2

52 Parameter Methode Eis Typische Waarde Natte zeefanalyse 75 µm OCMA DFCP-4 2,5 % 2 % Vochtgehalte OCMA DFCP-4 15,0 % 9,8 % Chemische en fysische eigenschappen Samenstelling Kleur Vorm Hoogwaardige geactiveerde natrium bentoniet Geelbeige Zacht poeder Spoelingseigenschappen Bij verschillende concentraties CEBOGEL OCMA aangemaakt in gedestilleerd water. Parameter Methode 30 kg/m 3 40 kg/m 3 50 kg/m 3 60 kg/m 3 Vloeigrens kogelnummer Kugelharfengerät DIN Dichtheid Mudbalans 1,02 g/ml 1,03 g/ml 1,03 g/ml 1,04 g/ml Filtraatwaterverlies DIN ,5 ml 13 ml 10 ml 8 ml Marshfunnel API API RP 13B 2 (1 liter uit) 31 s 38,5 s 46 s 54 s Verpakking 25 kg zakken per 1000 kg verpakt op een pallet met krimpfolie big bags van 1000 kg bulk Revisiedatum : Document nr : OC01IP Voor zover wij kunnen beoordelen is bovengenoemde informatie correct. Wij kunnen u echter geen garanties geven over de resultaten die u hiermee zult bereiken. Deze beschrijving wordt u aangeboden op voorwaarde dat u zelf bepaalt in hoeverre zij geschikt is voor uw doeleinden. Pagina 2 van 2

53

54

55 Bewijs van Geschiktheid Colclay D 90 Geactiveerde bentoniet Bewijs van geschiktheid Colclay D 90 wordt geproduceerd van natuurlijke calcium-bentoniet, welke is omgezet tot een natrium-bentoniet door middel van soda-activering. Door deze omzetting ontstaat een zeer plastische klei welke: - zeer sterk de viscositeit van water verhoogt. - sterk afsluitend, stabiliserend en smerend werkt. Colclay D 90 wordt geproduceerd door deze klei te vermalen tot een fijn poeder met een constante fijnheid en vochtgehalte. De gestandaardiseerde kwaliteit van Colclay D 90 is geborgd door middel van een ISO_9001 gecertificeerd kwaliteitsmanagementplan. De controles van de grondstoffen alsook de controles tijdens productie garanderen een hoge en constante kwaliteit. Toepassing -Zand-bentoniet afdichtingslagen -Boorspoelingen - Met Colclay D 90 kunnen afdichtingslagen worden gerealiseerd met een zeer lage doorlatendheidscoëfficiënt. - Met Colclay D 90 zakt het zand niet uit en wordt het beter afgevoerd. Daarnaast wordt de wand gestabiliseerd en wordt verlies van spoeling voorkomen. Bouwstoffenbesluit Het bouwstoffenbesluit is van toepassing op materialen die onder deel uitmaken van een bouwwerk die: a. steenachtig zijn; b. in een werk worden toegepast en c. buiten worden toegepast Het bouwstoffenbesluit is bedoeld om van bouwstoffen vast te stellen hoe deze gedurende het bestaan van het bouwwerk de bodem kunnen beïnvloeden als gevolg van uitlogingen uit het bouwwerk. Voor een boorspoeling is het BSB niet van toepassing omdat het vloeibaar is maar vooral omdat het geen onderdeel uitmaakt van het bouwwerk. FYSISCHE EIGENSCHAPPEN Typische waarden. Deze waarden zijn niet gegarandeerd. Methode 125 µm % 97.5 Alpine air jet Vochtgehalte % 9.5 Halogeen vocht balans (105 ) Water absorptie % 800 Enslin, 24 uur Methylene blue absorptie mgmb/g 310 CUR 33/B Stort gewicht kg/m Böhme ph 10 10% in water Hardheid 1.5 Mohs schaal Dichtheid g/cm He-pyknometer RHEOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN Typische waarden. Deze waarden zijn niet gegarandeerd. Methode Fann viscositeit 600 tpm 35 API Fann viscositeit 300 tpm 25 API Marsh trechter viscositeit s/l 50 API

56 Colclay D 90 Geactiveerde bentoniet Bewijs van geschiktheid CHEMICAL ANALYSIS Typische waarden. Deze waarden zijn niet gegarandeerd. gewicht % Methode Na 2O 3.5 XRF K 2O 1 XRF Al 2O 3 17 XRF SiO 2 57 XRF MgO 2.5 XRF CaO 2.0 XRF Fe 2O 3 7 XRF TiO 2 1 XRF L.o.i C, 1 uur PRODUCT BESCHIKBAARHEID Dit product is beschikbaar in papieren zakken (25 kg) Big Bags en Bulk. Worldwide Tel: +31 (0) sales.mineralsplus@sibelco.com mineralsplus.sibelco.com Sibelco Europe MineralsPlus P.O. Box AK Maastricht The Netherlands December 2012 Deze informatie is alleen bedoeld om gebruikt te worden door personen welke gekwalificeerd zijn om de geschiktheid van dit product in de betreffende toepassing te kunnen beoordelen. Er wordt geen garantie gegeven, noch aansprakelijkheid geaccepteerd. De toepassing van deze gegevens en het gebruik van dit product gebeurt op eigen risico. De informatie op dit blad bevat alleen typische eigenschappen. Geen van deze gegevens mogen worden geïnterpreteerd als minimale of maximale waarden.

57 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: BIJLAGE III Beschrijving Drill-Grout Gorinchem Bijlagen Horizontaal Gestuurde Boring

58 PRODUCT DATA Cebo Drill-Grout Plus Description Cebo Drill-Grout Plus is a hardening suspension for horizontal directional drilling operations. It hardens into a plastic, non permeable material and is therefore ideal to fill up annular spaces. Application/function Stabilize annular spaces to avoid subsidence and water flow by filling up the complete annular space with a self hardening suspension. Advantages Subsidence is avoided No erosion Steel pipes are protected against corrosion Can use standard mixing system Compatible with ground water as confirmed by the Hygiene Institut in Gelsenkirchen Quick strength development Typical properties Appearance Powder ph (standard suspension) 11 Cebo Holland BV Westerduinweg 1 NL-1976 BV IJMUIDEN P.O. Box 70 NL-1970 AB IJMUIDEN THE NETHERLANDS Tel.: Fax: info@cebo.com Typical results Test Test in 33% suspension 35% suspension accordance with: Marsh funnel (initially) DIN V s/l 55 s/l Marsh funnel (after 4 h.) API RP 13I 55 s/l 66 s/l Yield point API RP 13I 31 lb/100 ft 2 44 lb/100 ft 2 Specific gravity API RP 13I 1190 kg/m kg/m 3 Shear strength after 7 days Vane shear tester > 240 kpa > 240 kpa (20 o C) T174 Shear strength after 21 Vane shear tester > 240 kpa > 240 kpa days (20 o C) T174 Shear strength after 28 days (20 o C) Vane shear tester T174 > 240 kpa > 240 kpa Permeability factor (k-factor, m/s) CUR, (triaxial cel) 1x10-10 (m/s) In so far as we can ascertain the above-stated information is correct. However, we are unable to provide any guarantees with regard to the results that you will achieve with this. This specification is provided on the condition that you determine yourself to what degree it is suitable for your purposes. Page 1 of 2

59 PRODUCT DATA Recommended: Use a standard mixing unit. Treatment: Before adding, test the ph and the hardness of the water. ph should be between 7 and 10 and hardness as low as possible. Add between 330 and 350 kg Cebo Drill-Grout Plus to 1 m 3 of water. Caution: Cebo Drill-Grout Plus needs to be used within 8 hours after mixing. HDD applications: Cebo Drill-Grout Plus is designed to be used at the same time as the pipe is pulled in. In this way, Cebo Drill-Grout Plus will drive out the existing slurry. Therefore it is advised to test the density of the suspension in the borehole before pulling in. The slurry density should be as low as possible. Use a barrel reamer with 2 nozzles on the machine side and a minimum of 6 nozzles on the pipe side. This will help you to replace the slurry with the Cebo Drill-Grout Plus. Volume: The volume of the Cebo Drill-Grout Plus must be 15 % more than the calculated volume to be sure that the drilling fluid is fully replaced with Cebo Drill-Grout Plus. Packaging: 1050 kg packed in 25 kg bags on a pallet with shrink film 1000 kg big bags Cebo Holland BV Westerduinweg 1 NL-1976 BV IJMUIDEN P.O. Box 70 NL-1970 AB IJMUIDEN THE NETHERLANDS Tel.: Fax: info@cebo.com Document nr.: DG02IP Revision date: In so far as we can ascertain the above-stated information is correct. However, we are unable to provide any guarantees with regard to the results that you will achieve with this. This specification is provided on the condition that you determine yourself to what degree it is suitable for your purposes. Page 2 of 2

60 Bezoekadres Postadres Vaart 18 Postbus 231 T: CG Gorinchem 4200 AE Gorinchem F: BIJLAGE IV Beschrijving Gyro Gorinchem Bijlagen Horizontaal Gestuurde Boring

61 Gyro Steering Tools Advantages with respect to downhole measurements with magnetic steering tools : - No read-out errors due to the disturbance of the Earth s magnetic field. - No need for use of non-magnetic materials ( Non-Mags ). - Insensitive to shocks and vibrations. - Far higher accuracy of azimuth and pitch possible, resulting in more accurate following of the desired trajectory. - Measurement with respect to true North ( North Seeking while drilling). Specifications : Length / diameter of measuring drillstring, installed directly behind the drillhead : 2000/ 170 mm. Accuracy : Pitch, accuracy (3 Sigma) : +/- 0,01 [degr.] Azimuth, accuracy (3 Sigma) : +/- 0,04 [degr.] Installation : The measuring drillstring is provided with standard API threaded connections, making installation easy. The mudflow is not interrupted. Mudflow channels are provided. Since many years Brownline used magnetometer / accelerometer based strap-down probes for drillhead guidance. The surveyor at the job is needed for this type of probes, as a lot of experience is required to translate the information from these magnetometer based probes. Magnetometers using the Earth magnetic field as reference can give wrong read-outs due to the presence of materials, which can be or are magnetized and due to electric current carrying wires. Only due the surveyor's experience these disturbances of the Earth magnetic field can be filtered. Brownline started a new magnetometer based probe design early The emphasis was to automatically compensate for the disturbances of the Earth magnetic field. This automatic compensation already proved in the first months of the project to be very difficult to realize. Consequently Brownline started a simultaneous new design, where gyroscopic sensors were used in order to avoid these magnetic disturbances. The emphasis for this type of gyroscopic probe not only was on magnetic disturbance insensitivity, but also on a far higher accuracy, such that this gyroscopic system in conjunction with a dead-reckoning program could match the trajectory accuracy of the artificial magnetic field systems. Moreover the aim was to get a trajectory position measuring system, which is predictable and which can be used by less experienced engineers or by automated drilling systems. Presently Brownline co-operates with imar of St. Ingbert, Germany for the joint development and marketing of gyroscopic based navigation tools for the drilling industry.

62 1. NAVIGATION BY MAGNETOMETERS AND ACCELEROMETERS AND WIRELESS TRANSMISSION. Figure 1 shows the present Brownline magnetometer based system, which was developed in the years 1999 / Navigation is achieved by the use of three magneto-resistive magnetometers and three accelerometers. This is a well-known configuration. However the wireless signal transmission developed for this probe uses new technology. Downhole electronics are used to modulate the signals. A downhole transmitter sends signals via the drillstring. The negative pole can be placed anywhere above the drillstring at the surface. the signals are demodulated at the surface in the receiver electronics. This wireless transmission system sends three times per second data to the surface. The data string contains the azimuth, pitch and roll angles of the drillhead, as well as downhole internal probe temperature and the mud pressure. Drilling Engineer s Panel DGPS (RTK) Central PC: * relative or absolute input * Guidance information * Reporting * Survey Walkover Location HFreceiver HFtransmitter Signal-conditions & filtering & modulation Magnetormeters Accelerometers Mud pressure Batteries Temperature Figure 1. Overview of elements of magnetometer based navigation tool. The downhole data is wireless transmitted in order to save time for wireline connections during drilling. The original idea was to compensate for disturbances of the Earth magnetic field via the application of two downhole sensor units at a certain distance. Via a gradiometer like principle a compensation could be achieved. However, very accurate sensing of the magnetic field is required.

63 2. GYROSCOPIC SENSORS. Various tests proved that it is extremely difficult to compensate for the disturbance of the Earth magnetic field. Very accurate measurement of the Hx, Hy and Hz vectors is required. Brownline already in late 2000 started investigations for other sensors as the magnetic based ones. The present Brownline simplex magnetic based sensor probe has an accuracy of the azimuthing angle of 0.40 [degrees]. This is not sufficient accurate for drilling jobs in highly urbanized areas or for drillings over long distances in conjunction with dead-reckoning. So Brownline did not simply look for a direct replacement of the magnetometer based probe, but also looked for a far higher accuracy. Various gyroscopes were investigated. Mechanical dynamical tuned types proved to be too unreliable. Vibrating gyroscopes still were too inaccurate, although the dimensions are small. This led to the choice of fiber optic gyroscopes (FOG) and Ring Laser Gyroscopes ( RLG) to start with. By using FOGs or RLGs very accurate azimuthing angles with respect to the geographic North can be measured. An accuracy of ten times better as for magnetic sensor based probes is possible. Having an azimuthing accuracy of 0.04 [degrees] and a reliable drillstring stroke measurement will give a trajectory measurement accuracy, which is better than possible with other navigation means. Figure 2 shows a typical RLG, which is used as base for the new gyroscopic navigation tool. Data are transmitted either via wireline (10 times per second) or wireless (3 times per second). Figure 2. Probe with Ring Laser Gyroscope, the robust housing is suitable for a rough environment with high vibrations and shock loading. The unit contains three perpendicular installed RLG's and three perpendicular installed servo-balanced accelerometers, as well as micro-controllers for processing and filtering of the measured data. The total unit is build into the drillstring close to the drillhead. This drillstring part contains a second micro-controller for processing of strain gage and mud pressure signals, as well as for modulation and transmission. The Brownline gyroscopic probe system is presently being build. For the gyroscopic systems Brownline cooperates with imar of St Ingbert, Germany.

64 The gyroscopic navigation tool gives the following signals at a rate of ten times per second via a wireline to the surface receiver : Roll, accuracy (3 Sigma) : +/- 0,02 [degr.] Pitch, accuracy (3 Sigma) : +/- 0,01 [degr.] Azimuth, accuracy (3 Sigma) : +/- 0,04 [degr.] Vibration level Temperature, accuracy : +/- 0,5 [degr. C] Mud pressure, accuracy : +/ [bar] E-power state Too high RPM (binary : TRUE or FALSE) Error message Status message North seeking state Pulling / pushing force. Bending moment (radius). Steering torque. The wireline connection is a single wire used for electric power supply to the downhole system and used for signal transmission to the surface. Downhole batteries are provided for continuation of power supply, while a drill pipe is connected. The wireless option, as used for the magnetometer based systems could also be used, but the update rate is lower and larger downhole battery packs are required. The downhole processing is very powerful, extensive filter technologies are used, based on imar's well-known system algorithme for sea and land navigation systems. 3.SIGNAL PROCESSING AND HUMAN MACHINE INTERFACES ( HMI). For both the magnetometer based and the gyroscopic navigation systems, Brownline uses a receiver unit at the surface. This receiver unit receives the downline string, either wireless or via a wireline and demodulates the signals. Also the cylinder stroke measurement signal of the drilling machine is received on this receiver unit. The receiver unit is connected with a PC, where the trajectory advice is computed. The planned trajectory is compared with the trajectory calculated from the measured downhole pipe length, the actual azimuth angle and the actual pitch. Figure 3 depicts the HMI guidance display for the magnetometer based system. Figure 3. Guidance display of present magnetometer based navigation system. When the azimuth and pitch deviation is kept at zero, the desired track is followed. The reliability bar indicates whether a disturbance of the Earth's magnetic field exists. At the drilling machine a drilling engineer display is installed giving information on the actual difference between the desired and the actual track and the roll angle of the tool face. Also warnings etc. are given in case of dangerous steering actions. Figure 4 shows the drilling engineer's display. At the surveyors' display, at different pages, also information (graphical and numerical) is given on the planned and the actual track.

65 Reports can be given in local grid co-ordinates or in WGS84 format. The Ring Laser Gyroscope unit also is very well suitable to be used for surveying after reaming and installation of a pipe. This unit will then be used in conjunction with a DGPS (RTK) system. The DGPS is used to precisely measure the entry and the exit location of the drilled trajectory. This combination gives unsurpassed surveying accuracy. Again reports are given in local grid co-ordinates or in WGS84 format. Figure 4. The display of the drilling engineer, which additional to the PC display of the surveyor. The drilling engineer pushes a button to let the software count for the number of pipes of known length. For RLG system the drilling machine cylinder stroke is measured to avoid human errors.