Jaarverantwoording Kinderopvang S. Kolkman Juni

Transcriptie

1 Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 S. Kolkman Juni

2 Naam opsteller S. Kolkman Datum vaststelling Team Sociaal Beleid Vastgesteld door B&W Datum en versie juni 2016 en 1.0 Eventueel publicatiedatum ** Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 gemeente Lingewaard Pagina 2

3 Hoofdstuk 1 Inleiding Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen Verantwoording en toezicht Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen Inspecties Aantal instellingen Registratie voorzieningen Inspecties en handhaving Inspecties Maatwerk Resultaten uitvoering inspecties Handhaving Ingezette handhavingstrajecten Handhavingsinstrumenten Ontwikkelingen in de Kinderopvang Het Nieuwe Toezicht Continue screening Peuteropvang Integrale Kindcentra Conclusies Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 gemeente Lingewaard Pagina 3

4 Hoofdstuk 1 Inleiding Met deze jaarverantwoording Kinderopvang 2015 geeft het college van B&W aan op welke manier we in Lingewaard het afgelopen jaar uitvoering hebben gegeven aan de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Dit verslag is geschreven ter aanvulling op het landelijk gegenereerde format toezichtinformatie Kinderopvang Lingewaard 2015, welke u aantreft in de bijlagen. 1.1 Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen In de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (verder Wkkp) is geregeld dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor het toezicht op en de handhaving van de kwaliteit van kinderopvang. Het doel van de Wkkp is kinderen een veilige verantwoorde omgeving te bieden, waarin zij hun talenten maximaal kunnen ontwikkelen. De gemeente heeft een centrale rol bij het toezicht op de naleving van de Wkkp. Het college van B&W is verantwoordelijk voor het eerstelijns toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang. Zij heeft hiervoor de GGD aangewezen als toezichthouder. De toezichthouder zendt na inspectie van de voorzieningen voor kinderopvang een verslag van de bevindingen aan het college. Als een houder de wet overtreedt, moet de gemeente handhaven. Ook is de gemeente verantwoordelijk voor het beheer van het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (verder LRKP). Daarnaast heeft de gemeente reguliere taken op het gebied van vastgoed, vergunningen en gebruikersvergunningen brandweer. 1.2 Verantwoording en toezicht Het college van B&W stelt jaarlijks vóór 1 juli de toezichtinformatie (incl. toelichting) vast over de toezicht- en handhavingstaken die de gemeente in het afgelopen jaar in het kader van de Wkkp heeft verricht. De toezichtinformatie is bedoeld als jaarverantwoording aan de Inspectie van het Onderwijs (verder IvhO) en de gemeenteraad en geeft een indicatie over het uitvoeringsniveau van de gemeente. Daarnaast kan de toezichtinformatie worden gebruikt voor het maken van onderlinge vergelijkingen (benchmark). De onderwijsinspectie oefent namens de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (verder SZW) het tweedelijns toezicht op de kwaliteit uit. De toezichtinformatie is door de onderwijsinspectie voor elke gemeente op identieke wijze gegenereerd op basis van de door de gemeenten aangeleverde gegevens. Het stuk wordt gepubliceerd op de site Jaarlijks publiceert de onderwijsinspectie een oordeel over het toezicht dat door de gemeenten op de kinderopvang wordt uitgevoerd. De inspectie baseert zich hierbij op de verantwoordingen die de gemeenten jaarlijks aan de gemeenteraad en aan het Ministerie van SZW. Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 gemeente Lingewaard Pagina 4

5 Het oordeel van het ministerie wordt als volgt weergegeven: Status A: de gemeente leeft haar wettelijke taken na Status B: de gemeente leeft haar wettelijke taken niet of onvoldoende na, maar werkt wel mee aan het maken en uitvoeren van verbeterafspraken tussen de inspectie en het college van B&W. Status C: De gemeente leeft haar wettelijke taken niet of onvoldoende na, en werkt niet of onvoldoende mee aan het maken en uitvoeren van verbeterafspraken tussen de inspectie en het College van B&W. De gemeente Lingewaard heeft sinds 2011 de A-status en heeft haar wettelijke taken op orde. In november 2015 is de status opnieuw verlengd. De gegevens uit de toezichtinformatie (landelijk format) en dit jaarverslag sluiten niet altijd op elkaar aan. Dit wordt veroorzaakt doordat de onderwijsinspectie verschillende meetpunten hanteert voor de samenstelling van de toezichtinformatie, namelijk de periode tot en daarnaast het hele kalenderjaar. Daarnaast is er soms sprake van een overloop tussen de kalenderjaren: de inspectie is uitgevoerd in 2015, maar het inspectierapport is afgerond in Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen In het LRKP staan alle kinderdagverblijven, voorzieningen voor buitenschoolse opvang, gastouderbureaus, gastouders en peuterspeelzalen. Ouders ontvangen alleen kinderopvangtoeslag voor kinderopvangvoorzieningen die in het LRKP zijn opgenomen. In het register staan eveneens de inspectierapporten Inspecties Er zijn verschillende vormen van inspectie: voorinspectie, reguliere inspectie, incidenteel onderzoek en nader onderzoek. De inspectie vindt onaangekondigd plaats. De toezichthouder (GGD) krijgt op die manier een realistisch beeld van de dagelijkse praktijk. De inspecties kinderopvang en peuterspeelzalen worden uitgevoerd door de Veiligheid- en Gezondheidsdienst Gelderland-Midden (VGGM). De rapporten zijn landelijk vastgestelde modellen en worden gepubliceerd in het LRKP. De overtredingen in 2015 hebben vooral betrekking op de domeinen risico-inventarisatie veiligheid en gezondheid, beroepskracht-kind-ratio en ouderrecht. Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 gemeente Lingewaard Pagina 5

6 2.2 Aantal instellingen In Lingewaard staan op 31 december 2015 de volgende voorzieningen voor kinderopvang geregistreerd in het LRKP: 19 kinderdagverblijven met 532 kindplaatsen 18 buitenschoolse opvanglocaties met 710 kindplaatsen 2 gastouderbureaus (verder GOB) met in totaal 133 gastouders, waarvan 50 gastouders in onze gemeente 124 voorzieningen voor gastouderopvang (verder VGO) met 592 kindplaatsen 10 peuterspeelzalen met 192 kindplaatsen Tabel 1.1 voorzieningen kinderopvang Lingewaard Soort Kinderdagverblijf BSO Gastouderbureau Gastouders Peuterspeelzalen Bron: cijfers uit LRKP/GIR peildatum 31 december 2013, 31 december 2014 en 31 december 2015 Tabel 1.1 laat een stijging zien van het aantal kinderdagverblijven en een daling van de peuterspeelzalen. Dit is een direct gevolg van het besluit van de gemeente Lingewaard om de voorschoolse voorzieningen per 1 januari 2017 te gaan harmoniseren. Stichting Voorschools en Primair Onderwijs de Linge heeft sinds 2015 deze omvorming van peuterspeelzalen naar kinderdagverblijven in gang gezet. Ook de vorming van diverse nieuwe Integrale Kindcentra (IKC) speelt hierbij een rol. In 2016 zal dit nog nadrukkelijker zichtbaar worden in de cijfers. 2.2 Registratie voorzieningen Alle voorzieningen voor kinderopvang: kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, gastouderbureaus en voorzieningen voor gastouderopvang zijn geregistreerd in het LRKP. Het college is verantwoordelijk voor een juiste, volledige en actuele registratie van alle voorzieningen voor kinderopvang in het LRKP. Uit de toezichtinformatie blijkt dat Lingewaard voor 100,0% voldeed aan de verplichting om aanvragen (29 stuks) binnen 10 weken af te ronden. Hiermee doet Lingewaard het beter als gemeenten van vergelijkbare grootte (95,9%). Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 gemeente Lingewaard Pagina 6

7 3 Inspecties en handhaving 3.1 Inspecties Gemeenten zijn verplicht om alle kinderopvanglocaties binnen de gemeente te laten inspecteren. Dit gebeurt eerst bij de aanvraag en vervolgens na start exploitatie. Wanneer een locatie aan de eisen voldoet, besluit het college om de voorziening op te nemen in het LRKP. Daarna volgen de jaarlijkse inspecties. 3.2 Maatwerk Locaties worden geïnspecteerd op basis van een risicoprofiel, waarbij per locatie de kans wordt ingeschat dat men verantwoorde kinderopvang biedt en blijft bieden. De GGD inspecteert dus een locatie op maat : minder controle waar dat kan en meer waar dat moet. Reeds geregistreerde gastouders worden jaarlijks steekproefsgewijs geïnspecteerd waarbij de wettelijke norm ligt op 5% van het totaal aan geregistreerde voorzieningen voor gastouderopvang. 3.3 Resultaten uitvoering inspecties Uit de toezichtinformatie blijkt dat de gemeente Lingewaard voor 97,9% voldeed aan de verplichting uitvoering inspecties locaties. Per maand rapporteert de VGGM over de uitvoering van de inspecties. In 2015 is er 1 inspectie na registratie van een locatie niet uitgevoerd. Reden hiervan is dat het een verhuizing van een bestaande locatie betrof, die in maart 2015 al een reguliere inspectie had gehad. De taakstelling ten aanzien van het inspecteren van nieuwe gastouderlocaties (29 stuks) is voor 100,0% behaald, tegenover een percentage van 98,3% bij gemeenten van vergelijkbare grootte. De gemeente Lingewaard heeft in ,3% van haar bestaande voorzieningen voor gastouderopvang laten inspecteren. De landelijke norm hiervoor is dus 5%, het landelijk gemiddelde 9,6%. Onze gemeente moest minimaal 6 gastouders inspecteren, uiteindelijk zijn er 20 daadwerkelijk bezocht. 3.4 Handhaving Op alle inspectierapporten waarvoor een advies handhaven is afgegeven door de GGD is ook handhaving ingezet. Vermeld dient te worden dat het hier handhavingstrajecten op locatieniveau betreft. Dit wil dus niet zeggen dat op alle geconstateerde overtredingen is gehandhaafd. Er kunnen redenen zijn om niet te handhaven op een bepaalde overtreding. Een voorbeeld hiervan is het ontbreken van een oudercommissie. Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 gemeente Lingewaard Pagina 7

8 De gemeente Lingewaard heeft ervoor gekozen, conform het landelijke advies van GGD Nederland, om op deze voorwaarde niet te handhaven omdat handhaving op deze tekortkoming erg lastig is. Daarnaast is er soms voor gekozen geen actie te ondernemen op geconstateerde overtredingen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een kinderopvanginstelling verhuist of niet langer in exploitatie is. Een deel van de inspecties was nog niet afgerond vóór 1 oktober 2015 en deze zijn dus niet meegenomen in de gegenereerde toezichtinformatie. Er is daardoor geen compleet beeld van het aantal handhavingstrajecten dat is ingezet in heel De inspecties die na 1 oktober 2015 zijn afgerond en de daaraan gekoppelde handhavingstrajecten worden meegenomen in de jaarverantwoording In april 2014 heeft de gemeente Lingewaard de beleidsregels Handhaving- en sanctiebeleid kinderopvang en peuterspeelzalen 2014 vastgesteld o.b.v. het afwegingsmodel van de VNG. Dit model is regionaal besproken en afgesproken is dit model in onze regio te gaan gebruiken. Tot op heden werkt Lingewaard nog met deze beleidsregels. 3.5 Ingezette handhavingstrajecten KDV: 17 inspectierapporten afgerond, op 4 locatie is handhaving ingezet BSO: 18 inspectierapporten afgerond, op 1 locatie is handhaving ingezet GOB: 2 inspectierapporten afgerond, op 1 locatie is handhaving ingezet PSZ: 9 inspectierapporten afgerond, op 0 locaties is handhaving ingezet VGO: 20 inspectierapporten afgerond, op 0 voorzieningen is handhaving ingezet. 3.6 Handhavingsinstrumenten De keuze voor een bepaald handhavingsinstrument heeft te maken met de vastgestelde handhavingsstrategie. Conform het vastgestelde handhavingsbeleid van de gemeente Lingewaard is de eerste stap in een handhavingstraject de aanwijzing (waarschuwing gericht op opheffing van het geconstateerde). Tot op heden zijn overtredingen na het inzetten van dit instrument hersteld. Het inzetten van vervolgstappen, waaronder de last onder dwangsom, was in 2015 wederom niet nodig. 4. Ontwikkelingen in de Kinderopvang De kinderopvang is nog steeds in ontwikkeling. Rondom het toezicht en de handhaving in de kinderopvang komen er belangrijke veranderingen aan. Een aantal belangrijke landelijke en lokale ontwikkelingen worden hieronder weergegeven. 4.1 Het Nieuwe Toezicht Vanaf 2017 worden de kwaliteitseisen voor de kinderopvang en peuterspeelzalen verder verhoogd. Deze organisaties moeten zich meer richten op de ontwikkeling van kinderen en worden daar ook meer op beoordeeld. Ook zullen de eisen vanaf dat moment beter aansluiten bij Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 gemeente Lingewaard Pagina 8

9 wat kinderen op een bepaalde leeftijd nodig hebben. Een mentor zal de ontwikkeling van een kind volgen en dit bespreken met de ouders en de school. Op die manier kan worden voorkomen dat kinderen achterstanden oplopen die zij later moeilijk inhalen. Verder wil minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat medewerkers specifieke scholing krijgen voor de verzorging van baby s en mogen er minder wisselingen zijn van medewerkers op een babygroep. Dit schreef de minister in juli 2015 in een brief aan de Tweede Kamer waarin hij zijn plannen voor de kinderopvang beschrijft. De exacte invulling van de plannen is nog steeds niet definitief. De minister heeft over de plannen overleg met de vakbonden en organisaties uit de sector zoals de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang & Peuterspeelzalen (BoinK) en de Brancheorganisatie Kinderopvang. 4.2 Continue screening Sinds 2013 de continue screening ingevoerd. Medewerkers van een kinderdagverblijf, peuterspeelzaal buitenschoolse opvang of gastouderbureau worden continue gescreend. Tot op heden heeft de VGGM geen meldingen ontvangen van strafbare feiten in Lingewaard. 4.3 Peuteropvang Minister Asscher en de VNG zijn overeengekomen de uitkering van 60 miljoen euro voor peuters die niet gebruik kunnen maken van de kinderopvangtoeslag, via een decentralisatie-uitkering te laten verlopen vanaf Deze plannen lekten bij Prinsjesdag 2015 al uit. In 2016 wordt er 10 miljoen euro uitgekeerd en in miljoen, oplopend tot 60 miljoen structureel in De bestuurlijke afspraken zijn in april 2016 bekrachtigd. Tot op heden is nog niet bekend nog niet hoe het vrijgemaakte budget verdeeld wordt over de gemeenten en welke voorwaarden hierbij van toepassing zijn. Dat zal bekend gemaakt worden in de meicirculaire 2016 van het gemeentefonds. Het feit dat gemeenten middelen ontvangen via een decentralisatie-uitkering betekent dat gemeenten over de besteding ervan geen verantwoording hoeven af te leggen aan het Rijk. De verantwoording over de besteding van een decentralisatie-uitkering wordt afgelegd aan de gemeenteraad. 4.4 Integrale Kindcentra De vorming van de integrale kindcentra (IKC s) in de gemeente Lingewaard heeft in 2015 doorgezet. De IKC s bieden opvang en educatie voor kinderen waarbij gezorgd wordt voor een doorgaande ontwikkelingslijn. Uitgangspunt is een doorgaande lijn van één pedagogisch-didactische visie voor kinderen van 0-13 jaar. In het huidige stelsel is de weten regelgeving voor kinderopvang, voorschoolse educatie en het basis onderwijs nog versnippert. Er wordt gewerkt aan een nieuw stelsel waarin alle hobbels voor integratie van kinderopvang en basisonderwijs worden weggenomen. Door de vorming van IKC s heeft een aantal opvanglocaties hun intrek genomen in de basisschool, om hier mee de doorgaande leerlijn te versterken. Inmiddels zijn er al acht IKC s. Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 gemeente Lingewaard Pagina 9

10 5. Conclusies De gemeente Lingewaard voert haar wettelijke toezicht- en handhavingstaak met betrekking tot kinderopvang goed uit. Ten opzichte van andere gemeenten van vergelijkbare grootte presteert de gemeente Lingewaard beter. Het percentage van 100% tijdig afgehandelde aanvragen geeft aan dat de processen rondom de afhandeling van nieuwe aanvragen goed geregeld zijn. De taakstellingen voor het uitvoeren van inspecties voor voorzieningen voor gastouderopvang zijn ruimschoots behaald. In 2015 is op alle locaties waar overtredingen waren geconstateerd handhaving ingezet. De gemeente Lingewaard voldoet hiermee aan haar wettelijke verantwoordelijkheid. De kwaliteit van de kinderopvang staat hoog in het vaandel in Lingewaard. Ook de komende jaren streeft het college ernaar om de A-status te behouden. In 2016 wordt de harmonisatie van de voorschoolse voorzieningen verder vormgegeven en bereiden alle organisaties zich hierop voor. Jaarverantwoording Kinderopvang 2015 gemeente Lingewaard Pagina 10