Instantie. Onderwerp. Datum

Transcriptie

1 Instantie Hof van Cassatie Onderwerp Naamloze vennootschappen. Vertegenwoordiging. Bevoegd persoon Datum 26 februari 2009 Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen kan zijn aan rechten van intellectuele eigendom, die toebehoren aan bepaalde betrokkenen, en dat er u geen recht wordt verleend op die desbetreffende rechten. M&D Seminars wil u met dit document de nodige informatie verstrekken, zonder dat de in dit document vervatte informatie bedoeld kan worden als een advies. Bijgevolg geeft M&D Seminars geen garanties dat de informatie die dit document bevat, foutloos is, zodat u dit document en de inhoud ervan op eigen risico gebruikt. M&D Seminars, noch enige van haar directieleden, aandeelhouders of bedienden zijn aansprakelijk voor bijzondere, indirecte, bijkomstige, afgeleide of bestraffende schade, noch voor enig ander nadeel van welke aard ook betreffende het gebruik van dit document en van haar inhoud. M&D Seminars M&D CONSULT BVBA Eikelstraat DE PINTE Tel. 09/ Fax 09/ info@mdseminars.be -

2 26 FEBRUARI 2009 F F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. F F GEMEENTE ELSENE, Mr. John Kirkpatrick, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen GEBROEDERS DELHAIZE EN CIE DE LEEUW, naamloze vennootschap, Mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie..IRECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest, dat op 5 oktober 2006 door het Hof van Beroep te Brussel is gewezen in de zaak met algemeen rolnummer 2004/AR/161. Afdelingsvoorzitter Paul Mathieu heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal André Henkes heeft geconcludeerd.

3 26 FEBRUARI 2009 F F/2.ICASSATIEMIDDELEN De eiseres voert drie middelen aan. Het eerste is gesteld als volgt: Geschonden wetsbepalingen - artikel 149 van de Grondwet; - artikel 525, inzonderheid eerste lid, van het Wetboek van Vennootschappen; - voor zover nodig, artikel 63, eerste lid, van boek I, titel IX, van het Wetboek van Koophandel, zoals gewijzigd bij de wet van 6 maart Aangevochten beslissingen Het arrest stelt vast dat er met toepassing van de belastingverordening op de parkeerterreinen, die door de gemeenteraad van de eiseres op 16 maart 2000 is goedgekeurd en op 17 maart 2000 bekendgemaakt is, op het parkeerterrein in ( ), ten laste van de verweerster een belasting is ingekohierd voor het aanslagjaar 2000; (dat) op 11 januari 2001 een aanslagbiljet werd toegezonden aan (de verweerster); (dat) (de verweerster) op 5 april 2001 tegen die aanslag een bezwaarschrift heeft ingediend bij het college van burgemeester en schepenen (van de eiseres); (dat) dit bezwaarschrift was ondertekend door de hh. D.B., in zijn hoedanigheid van legal affairs manager, en G. in zijn hoedanigheid van uitvoerend verkoopsdirecteur ; (dat) (de eiseres) op 23 april 2001 de (verweerster) liet weten dat eenieder die in de hoedanigheid van gevolmachtigde een bezwaarschrift in belastingzaken indient, ervoor moet zorgen dat uiterlijk binnen de termijn van één maand te rekenen van de afgifte van dit ontvangstbewijs, het bewijs van de bijzondere volmacht daartoe wordt medegedeeld ; (dat) (de verweerster) op 14 mei 2001, dus na het verstrijken van de termijn voor de indiening van een bezwaarschrift, aan (de eiseres) een brief heeft gezonden waarbij als bijlage een volmacht was gevoegd; (dat) (de eiseres) op 4 februari 2002 het bezwaarschrift van (de verweerster) niet-ontvankelijk verklaard heeft; (dat) de Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel in het beroepen vonnis de vordering van (de verweerster) niet-ontvankelijk verklaard heeft op grond dat het bezwaarschrift niet rechtsgeldig kon zijn ingediend, aangezien (de verweerster) niet binnen de wettelijke bezwaartermijn aantoonde dat de ondertekenaars van het bezwaarschrift naar behoren gemachtigd waren binnen de wettelijke bezwaartermijn; (dat) (de verweerster) voor de eerste maal in hoger beroep verklaart een nieuw stuk bij het dossier te voegen dat haar afgevaardigd bestuurder heeft opgemaakt binnen het kader van zijn dagelijks bestuur; (dat) dit stuk dagtekent van 30 december 2003, dus van lang na het verstrijken van de bezwaartermijn in belastingzaken, Het arrest beslist vervolgens, met wijziging van de beslissing van de eerste rechters, dat het bezwaarschrift van (de verweerster) rechtsgeldig is ingediend en ontvankelijk is en dat derhalve haar fiscaal beroep eveneens ontvankelijk is, en het vernietigt de

4 26 FEBRUARI 2009 F F/3 aanslag die voor het aanslagjaar 2000 ten laste van de verweerster onder het artikel 490/0010/00203 is ingekohierd voor een goed, gelegen in ( ). Het arrest grondt die beslissing op de volgende redenen: De hh. D.B. en G. hebben van de vennootschap een mondelinge volmacht gekregen. Het is immers ondenkbaar dat zij op eigen houtje (zouden hebben) gehandeld en de vennootschap wil die mondelinge volmacht bevestigen De vraag blijft welteverstaan of de afgevaardigde die met het dagelijks bestuur van (de verweerster)is belast, wel bevoegd was om te beslissen een bezwaarschrift in te dienen Volgens de rechtspraak van het Hof van Cassatie die het hof [van beroep] overneemt, is degene aan wie dat bestuur is opgedragen bevoegd om in rechte op te treden zolang het geschil binnen de perken van het dagelijks bestuur blijft. De kwestie dient derhalve van geval tot geval te worden onderzocht, met inachtneming onder meer van de omvang van het geschil en de noodzaak van een snelle reactie. Het hof [van beroep] stelt vast dat (de verweerster), enerzijds, de vennootschap is die instaat voor de distributie van de Delhaize Groep in de Benelux en, anderzijds, referentieaandeelhoudster is van de wereldgroep Delhaize, dat zij thans over verkooppunten beschikt, verspreid over drie continenten en elf landen, dat zij medewerkers tewerkstelt en een omzetcijfer heeft van 21 miljard 396 miljoen euro (eind 2001). Daarom betoogt (de verweerster) terecht dat het indienen van een bezwaarschrift tegen een gemeentebelasting van frank per m2 boven de 75 m2 grond die wordt gebruikt als parkeerterrein, onder het dagelijks bestuur valt, ook al voert (de verweerster) in een derde middel ten gronde aan dat het decreet-allarde van 2-17 maart 1791 geschonden is en preciseert zij dat, krachtens de beginselen van de vrijheid van handel en nijverheid, een belasting de commerciële of industriële activiteiten waarop de aangevoerde vrijheid betrekking heeft, niet op een onredelijke wijze mag belemmeren, laat staan verhinderen. Niet alleen blijft (de verweerster) in gebreke te bewijzen hoe de litigieuze belasting haar handelsactiviteiten zou kunnen belemmeren of zelfs verhinderen, maar uit de door haar neergelegde stukken volgt dat het decreet- Allarde hier zeker niet is geschonden. Grieven Eerste onderdeel Een beroep in belastingzaken kan rechtsgeldig worden ingesteld door degene aan wie het dagelijks bestuur van een naamloze vennootschap is opgedragen, in zoverre het geschil onder dat bestuur valt in de zin van artikel 525, eerste lid, van het Wetboek van Vennootschappen (het vroegere artikel 63, eerste lid, van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen uit boek I, titel IX, van het Wetboek van Koophandel). Onder het dagelijks bestuur in de zin van de bovenvermelde bepalingen vallen de daden die tegemoetkomen aan de noden van het dagelijks leven van de vennootschap en die welke zowel wegens hun gering belang als wegens de noodzaak van een snelle oplossing het optreden van de raad van bestuur zelf overbodig maken. De voorwaarden van het beperkte belang van de verrichting, enerzijds, en van de noodzaak van een snelle

5 26 FEBRUARI 2009 F F/4 afhandeling, anderzijds, dienen samen vervuld te zijn: om te verantwoorden dat een handeling onder het dagelijks bestuur valt volstaat het niet dat de rechter vaststelt dat het belang van die handeling gering is, als hij niet tevens vaststelt dat voor die handeling een snelle oplossing noodzakelijk is. Te dezen blijkt uit de bovenaangehaalde redenen van het arrest dat het hof van beroep heeft vastgesteld dat, gelet op de omvang van de werkzaamheden van de vennootschap, de verweerster, het indienen van het litigieuze bezwaarschrift slechts een gering belang had. Het arrest stelt daarentegen niet vast dat die handeling een snelle oplossing vereiste waarvoor niet gewacht kon worden op een vergadering van de raad van bestuur. Bijgevolg verantwoordt het arrest niet naar recht zijn beslissing dat de toekenning van een mondelinge volmacht aan de hh. D.B. en G. om tegen de litigieuze aanslag een bezwaarschrift in te dienen, onder het dagelijks bestuur van de verweerster viel (schending van de in de aanhef van het middel aangegeven bepalingen, met uitzondering van artikel 149 van de Grondwet). Tweede onderdeel De eiseres voerde in haar conclusie voor het hof van beroep aan dat volgens een vaste rechtspraak het indienen van een bezwaarschrift in belastingzaken niet onder het dagelijks bestuur valt; dat er hoe dan ook en zelfs als zulks bij uitzondering het geval kan zijn, moet worden vastgesteld dat de beslissing om tegen drie aanslagen van respectievelijk ,08, ,80 en ,69 euro een bezwaarschrift in te dienen niet valt onder het gewoon dagelijks bestuur; dat het enerzijds geenszins bewezen is dat de betwisting van de litigieuze belasting en de litigieuze gemeentelijke belastingverordening binnen de gewone uitvoering van een opdracht of van een door de raad van bestuur vastgestelde gedragslijn valt; dat, anderzijds, het indienen van bezwaarschriften tegen aanslagen die hoge bedragen betreffen en de betwisting van de rechtsgeldigheid van een gemeentelijke belastingverordening geen gewone daden zijn die strekken tot bewaring van recht of spoed vereisen; dat het weliswaar begrijpelijk is dat de raad van bestuur van (de verweerster) niet elke dag of elke week kan vergaderen, maar dat moeilijk valt in te zien waarom hij zich niet binnen de wettelijke beroepstermijn van drie maanden zou kunnen uitspreken over de wenselijkheid om gemeentebelastingen te betwisten waarmee hoge bedragen, namelijk respectievelijk ,08, ,80 en ,69 euro voor het jaar 2000 alleen al, gemoeid zijn; dat het gelet op de wettelijke termijn van drie maanden niet bewezen is dat het indienen van een fiscaal bezwaarschrift, dat nochtans zeer uitvoerig en omstandig gemotiveerd is (31 bladzijden) met spoed diende te gebeuren en een gewone handeling tot bewaring van recht zou zijn. Het arrest antwoordt niet op de bovenvermelde conclusie waarin de eiseres aanvoerde dat de beslissing om het litigieuze fiscaal bezwaarschrift in te dienen en om twee bedienden van de vennootschap hoedanigheid daartoe te verlenen, geen spoed vereiste, aangezien de raad van bestuur van de verweerster over die vraag uitspraak kon doen

6 26 FEBRUARI 2009 F F/5 binnen de wettelijke bezwaartermijn van drie maanden, en daaruit afleidde dat die beslissing niet onder het dagelijks bestuur van de vennootschap viel. Het arrest dat die conclusie niet beantwoordt, omkleedt zijn beslissing niet regelmatig met redenen (schending van artikel 149 van de Grondwet)..IIBESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Eerste middel Eerste onderdeel Artikel 525, eerste lid, van het Wetboek van Vennootschappen bepaalt dat het dagelijks bestuur van de vennootschap, alsook de vertegenwoordiging van de vennootschap wat dat bestuur aangaat, mogen worden opgedragen aan een of meer personen, al dan niet aandeelhouders, die alleen of gezamenlijk optreden. Een bezwaarschrift in belastingzaken mag door de persoon aan wie het dagelijks bestuur van een vennootschap opgedragen is, worden ingediend in zoverre er kan worden aangenomen dat het geschil binnen de perken van dat bestuur valt. De daden van dagelijks bestuur zijn die welke geboden zijn door de noden van het dagelijks leven van de vennootschap en die welke zowel wegens het geringe belang als wegens de noodzaak van een snelle oplossing, het optreden van de raad van bestuur zelf overbodig maken. Het arrest stelt vast dat de afgevaardigd bestuurder van de verweerster binnen het kader van haar dagelijks bestuur, twee personen belast heeft met het indienen van het litigieuze bezwaarschrift. Uit de in het middel weergegeven redenen blijkt dat het arrest beslist dat, gelet op de omvang van de activiteiten van de vennootschap, de verweerster, het indienen van het litigieuze bezwaarschrift maar een gering belang had, maar dat het niet nagaat of die handeling een zo snelle oplossing vereiste dat niet op een vergadering van de raad van bestuur kon worden gewacht.

7 26 FEBRUARI 2009 F F/6 Aldus verantwoordt het arrest zijn beslissing dat het bezwaarschrift van de verweerster rechtsgeldig was ingediend niet naar recht. Het middel is gegrond. Overige grieven Er bestaat geen grond tot onderzoek van het andere onderdeel van het eerste middel of van de overige middelen, die niet tot ruimere cassatie kunnen leiden. Dictum Het Hof, Vernietigt het bestreden arrest, behalve in zoverre dit arrest het hoger beroep ontvankelijk verklaart. Beveelt dat van het arrest melding zal worden gemaakt op de kant van het gedeeltelijk vernietigde arrest; Houdt de kosten aan en laat de uitspraak daaromtrent over aan de feitenrechter. Verwijst de aldus beperkte zaak naar het Hof van Beroep te Luik. Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, eerste kamer, te Brussel, door afdelingsvoorzitter Paul Mathieu, de raadsheren Didier Batselé, Albert Fettweis, Sylviane Velu en Martine Regout, en in openbare terechtzitting van 26 februari 2009 uitgesproken door afdelingsvoorzitter Paul Mathieu, in aanwezigheid van advocaat-generaal André Henkes, met bijstand van griffier Marie-Jeanne Massart. Vertaling opgemaakt onder toezicht van voorzitter Ivan Verougstraete en overgeschreven met assistentie van griffier Philippe Van Geem. De griffier, De voorzitter,