Vergroening - Ecologisch aandachtsgebied (EAG)

Transcriptie

1 Directe steun LV Versie 08/01/2015 Vergroening - Ecologisch aandachtsgebied (EAG) Info-fiche voor landbouwers: %20ecologisch%20aandachtsgebied_v pdf Met haar biodiversiteitstrategie wenst de Europese Unie een halt toe te roepen aan een verder verlies aan biodiversiteit in Europa. Als een van de voornaamste grondbeheerders spelen landbouwers een belangrijke rol bij het invoeren en in stand houden van landbouwsystemen en - praktijken die bijdragen tot het behoud en het verbeteren van de biodiversiteit in het agrarisch landschap. De maatregel ecologisch aandachtsgebied binnen het vergroeningspakket wenst deze maatschappelijke rol van de landbouwer te benadrukken door hem de mogelijkheid te bieden om te valoriseren van datgene dat al aanwezig is of hem er toe aan te zetten nieuw ecologisch aandachtsgebied te creëren. Dit document bevat veel gestelde vragen en antwoorden met betrekking tot Ecologisch aandachtsgebied. De vragen worden onderverdeeld per type EAG. Inhoud 1. Algemeen (per thema) Interregionale landbouwers Weersomstandigheden versus EAG Gebruiksperiode EAG Sanctieregeling EAG Bepaling bouwland versus blijvend grasland EAG versus BO/agromilieu EAG activeren Combinatie gracht en bufferstrook Braakliggend land Landschapselementen Algemeen Houtkanten Bomen in groep Akkerranden Poelen Grachten Bufferstroken (langs waterlopen) Agroforestry Stroken subsidiabel areaal langs bosranden Korte omloophout

2 8. Beboste gebieden (onder PDPO) Groenbedekking Stikstofbindende gewassen Algemeen (per thema) 1.1. Interregionale landbouwers Vraag Moet een landbouwer die net geen 15 hectare subsidiabel bouwland heeft in Vlaanderen, maar wel in Wallonië nog een aantal hectare bouwland heeft waardoor zijn totaal op > 15 hectare komt, voldoen aan EAG? Ja, ook Waalse gronden worden mee gerekend voor de bepaling van de drempel van 15 hectare. Vraag Hoe zal de controle op de vergroening uitgevoerd worden op de percelen gelegen in Wallonië? Als de landbouwer de EAG gedeeltelijk of geheel in Wallonië aanlegt, moet hij dan de Waalse regels volgen of die van Vlaanderen? Waalse regels zijn van toepassing op Waalse percelen, met andere woorden: Waalse EAG worden ook gecontroleerd door Waalse controleagenten Weersomstandigheden versus EAG Zie vraag Gebruiksperiode EAG Vraag Gedurende welke periode van het jaar heeft men de uitbating van het perceel nodig om te kunnen meetellen in AEG? Is enkel het gebruik op 21 april voldoende of is er meer nodig? In het volgende document wordt per EAG-type de gebruiksperiode van het overeenkomstige perceel bepaald: %20ecologisch%20aandachtsgebied_v pdf 1.4. Sanctieregeling EAG Vraag Wat gebeurt er wanneer een landbouwer niet (of onvoldoende) mee doet aan EAG, terwijl hij hier toch toe verplicht is? 2

3 Dan treedt er een complexe sanctieregeling in werking. Voor het EAG-deel dat niet correct werd ingevuld, zal het areaal waarvoor de vergroeningspremie wordt uitbetaald, verminderd worden. Daarbovenop kunnen ook nog administratieve sancties worden opgelegd die verstrengen naarmate de omvang van die vermindering. Als dit minder is dan 3%, is er geen administratieve sanctie. Tussen 3% en 20% bedraagt de sanctie een gelijke waarde van de vermindering. Tussen 20% en 50% betekent de administratieve sanctie dat geen vergroeningspremie wordt uitbetaald. Bij meer dan 50% komt er nog een bijkomende sanctie die een inhouding op de basisbetaling kan inhouden. De administratieve sanctie zal pas vanaf 2017 toegepast worden. Vraag Wat is de sanctie als ik 1 hectare ecologisch aandachtgebied moet aanleggen, maar ik heb maar 0.90 ha aangelegd? Wanneer u niet voldoet aan de opgelegde verplichtingen zal het areaal dat in aanmerking komt voor de vergroeningspremie verminderd worden. Hierbij zal het tekort aan ecologisch aandachtsgebied de vermindering bepalen. Indien u bijvoorbeeld 1 hectare EAG moet aanleggen (op een totaal van 20 hectare bouwland) en maar 0,90 hectare effectief heeft aangelegd is er een tekort van 0,10 ha. Dit geeft een verschilfactor gelijk aan 0,10 ha / 1 ha = 10% tekort. De helft van het product van de verschilfactor met het areaal bouwland, bepaalt de vermindering. 10% op 20 ha bouwland is 2 hectare. 2 hectare / 2 = 1 hectare De vermindering bedraagt met andere woorden 1 hectare Bepaling bouwland versus blijvend grasland Vraag Een perceel wordt al jaren aangegeven als tijdelijk grasland (gewascode 62). Wat gebeurt er met de oppervlakte onder gewascode 62 bij de bepaling van het areaal bouwland, waarbij van de subsidiabele oppervlakte de oppervlakte blijvend grasland en de oppervlakte blijvende teelten afgetrokken wordt? Elk perceel met een grasachtige gewascode dat 5 opeenvolgende jaren als grasachtige werd aangegeven is blijvend grasland. Deze percelen worden niet bij het bouwland gerekend. Met andere woorden 5 jaar 62 als gewascode wordt beschouwd als blijvend grasland. Dergelijke percelen zijn aan te geven als grasland, met gewascode 60 in Vraag Telt moerasland mee als EAG? Moerasland = natte graslanden en deze zijn niet geschikt om als bouwland te gebruiken. Daarom worden ze als blijvend grasland beschouwd. Voor EAG wordt gekeken naar het bouwland (de types die kunnen meetellen moeten ofwel gelegen zijn op bouwland ofwel er direct aan grenzen). Elementen gelegen op blijvend grasland, alsook blijvend grasland op zich, tellen niet mee. 3

4 1.6. EAG versus BO/agromilieu Vraag Kan op een perceel met een agromilieumaatregel of beheerovereenkomst ook EAG geactiveerd worden? Ja, cumulatie is soms mogelijk, maar indien het om tweemaal dezelfde actie gaat zal dat een invloed hebben op de vergoeding die voor AMM of BO wordt betaald. Vraag Kan beheerovereenkomst water (BO Water) gecombineerd worden met EAG groenbedekking? Wanneer u in het kader van de BO water een nateelt moet inzaaien, dan kan die meetellen als EAG wanneer deze nateelt voldoet aan de EAG-voorwaarden voor de groenbedekking. Vraag Kan beheerovereenkomst fauna voedselgewas meetellen voor EAG groenbedekking? Dit kan als de voorwaarden voor groenbedekking en de voorwaarden van de BO elkaar niet tegenspreken. Dit kan echter wel inhouden dat de premie voor de BO verminderd wordt indien hetzelfde perceel ook voor EAG meetelt. Vraag Kunnen bestaande poelen of houtkanten waar er nu al POE of HKW bij staat (waar een BO op loopt) meetellen als EAG of gaat het louter om nieuw aangelegde poelen of houtkanten? Zowel bestaande als nieuw aangelegde poelen en houtkanten kunnen meetellen als EAG, voor zover ze op bouwland gelegen zijn of er direct aan grenzen EN ter beschikking zijn van de landbouwer. Vraag Is het mogelijk om de oppervlakte met een BO akkerrand, afgesloten bij de VLM, ook te gebruiken voor ecologisch aandachtsgebied? Zo ja, is het dan mogelijk om de basispremie aan te vullen met de BO akkerrandvergoeding en deze akkerrand te laten meetellen voor ecologisch aandachtsgebied aan een factor 1.5? Ik heb 0.7 ha akkerrand PRB momenteel. Betekent dit dat dit voor 1.05 ha ecologisch aandachtgebied telt? Ja, cumulatie van PRB en een EAG Akkerrand (AKR) op hetzelfde perceel is mogelijk, maar dit heeft een verlaagde betaling (of geen betaling) voor de agromilieumaatregel tot gevolg omwille van overlappende voorwaarden. De PRB kan als EAG Akkerrand voor 1,05 hectare meetellen indien 4

5 aan de voorwaarden van een akkerrand voor EAG werd voldaan (minimale breedte van 1m en maximum 20m, waarop geen landbouwproductie plaatsvindt). PRB gecombineerd met bufferstrook langs waterlopen of een subsidiabele strook langs bosranden is eveneens mogelijk (mits aan de voorwaarden voor deze EAG-types werd voldaan, hierbij geldt geen maximale breedte). Zij het ook met een verlaagde betaling voor de agromilieumaatregel EAG activeren Vraag Kan een landbouwer die meer dan 5% haalt voor EAG kiezen welke percelen hij waarvoor aanmeldt? Inderdaad, hier is maximale flexibiliteit mogelijk, zolang er maar aan de 5% EAG is voldaan Combinatie gracht en bufferstrook Vraag Is het mogelijk om langs een gracht zowel LE grachten (aan 3 m²) en een EAG bufferstrook langs waterlopen (aan 9m²) te combineren? Ja een combinatie is mogelijk. Het gaat hier immers enerzijds over de gracht (LE = landschapselement) zelf en over een bufferstrook naast de gracht. Beide oppervlaktes overlappen elkaar niet. 2. Braakliggend land Vraag 2.1 Kan braakliggend land per campagne roteren? Ja, dit kan jaarlijks wijzigen zolang er rekening wordt gehouden met de voorwaarden (bijvoorbeeld geen gras als hoofdteelt in de voorgaande campagne). Vraag 2.2 Kan een perceel een aantal jaren na elkaar braak liggen? Ja, zolang er aan de minimumactiviteit wordt voldaan. Indien het braakliggend land als EAG wordt geactiveerd, zal het ook bouwland blijven (ook al zou er gedurende vijf jaar of meer een grasvegetatie aanwezig zijn). 5

6 Vraag 2.3 Eén van de bepalingen bij braakliggend land stelt er dat er geen landbouwproductie mag zijn of dat er geen landbouwgewas mag ingezaaid worden. Onlangs vroeg een landbouwer zich af of er een energiegewas mocht op staan (bijvoorbeeld miscanthus)? Er mag geen landbouwgewas worden ingezaaid tijdens de periode van 1 maart tot 31 augustus. De inzaai van een wintergewas dat de landbouwer in het volgende jaar kan oogsten is wel toegelaten. Ook bij braak is geen landbouwproductie de regel, energieproductie is daar geen uitzondering op. Wel kunnen maatregelen die de biodiversiteit verhogen (bijvoorbeeld inzaai wildbloemenmengsel). Vraag 2.4 Voor EAG braak werd er bepaald dat de landbouwer in de periode van 1 maart tot 31 augustus geen landbouwgewas mag inzaaien. De inzaai van een wintergewas dat in het volgende jaar kan geoogst worden is wel toegelaten. Als een landbouwer nu (2014) wintergranen inzaait en dit wintergraan staat nog op het perceel tot juni volgend jaar. Kan dit perceel dan als braak EAG geactiveerd worden indien het graan niet wordt geoogst? Als het wintergraan ingezaaid is in het najaar van 2014, dan moet het perceel (om in aanmerking te komen voor braak EAG) minstens tot 31/08/2015 braak blijven liggen en zal het graan niet mogen geoogst worden (ook niet na 31/08). Het gewas kan na 31/08 wel ingewerkt worden met het oog op de inzaai van een volgende winterteelt of een groenbedekker. Het wintergraan kan in dit geval beschouwd worden als een faunavoedselgewas (dus een maatregel om de biodiversiteit te verhogen). Vraag 2.5 Is het niet toestaan van bemesting of gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op braak EAG enkel niet toegelaten van 1 maart tem 31 augustus of voor zolang dat de tarwe op het veld staat? We stellen dat de braakperiode minimaal van 1 maart tot 31 augustus moet lopen. Dat betekent dat je geen bemesting noch gewasbeschermingsmiddelen kan gebruiken zolang de braak aanligt. Praktisch zou je kunnen stellen dat dit bemesting -en GBM-verbod loopt tot minstens 31/08. Pas na die datum kan een wintergewas voor de volgende campagne ingezaaid worden en kan in functie van die teelt een bemesting plaatsvinden. De minimale braakperiode vangt aan op 1 maart om toe te laten eventuele winterteelten nog te oogsten. Een bemesting is in die periode geen optie aangezien er al een verbod geldt tot 15 februari (mestwetgeving) en dit niet verenigbaar is met het niet produceren tijdens de braakperiode. Vraag 2.6 Kunnen percelen die in 2014 werden aangegeven met hoofdteelt maïs en nateelt gras geactiveerd worden voor EAG Braakliggend land? In art. 1, 37 van het BVR hebben staat de volgende definitie opgenomen voor braakliggend land: braakliggend land: bouwland waarop geen landbouwproductie plaatsvindt maar waarop ofwel een spontane vegetatie tot ontwikkeling komt ofwel een maatregel wordt genomen om de 6

7 biodiversiteitsvoordelen te vergroten. Percelen met gras als hoofdteelt in de voorgaande campagne kunnen niet als braakliggend land beschouwd warden. In deze definitie is er een duidelijke verwijzing naar de hoofdteelt, maar een definitie van de hoofdteelt ontbreekt in het BVR. In afwachting van een wijziging van het BVR waarbij een dergelijke definitie kan opgenomen worden, zullen we hoofdteelt alvast definiëren in het MB Verzamelaanvraag conform onze eerdere afspraken daarrond: de hoofdteelt is de teelt die op 31 mei op het perceel aanwezig is. Wanneer er op die datum geen teelt of een grasachtige voorteelt of een nog niet vernietigd gewas uitsluitend bestemd als groenbedekker aanwezig is, dan is de hoofdteelt de eerstvolgende teelt die op het perceel wordt ingezaaid. Hieruit kunnen we afleiden dat een nateelt van gras in de voorgaande campagne niet als hoofdteelt is te beschouwen en dus compatibel is met braakliggend land. Daarnaast geldt ook de voorwaarde dat er geen landbouwproductie mag plaatsvinden en er dus enkel een spontane vegetatie tot ontwikkeling mag komen of er een maatregel mag genomen worden om de biodiversiteitsvoordelen te vergroten. Wanneer er gras wordt ingezaaid, kunnen we nog moeilijk spreken van een spontane vegetatie. Dus de enige mogelijkheid die overblijft is het aantonen van de biodiversiteitsvoordelen van dat ingezaaide gras. Daarbij kunnen we dan denken aan voedsel voor wilde fauna en aan schuil- en nestgelegenheid. In die zin is dan aan die laatste voorwaarde wel voldaan (al wordt dit misschien vanuit milieuhoek eerder minimalistisch beoordeeld in vergelijking met de inzaai van een wildbloemenmengsel). Wel moet duidelijk zijn dat het gras niet mag geoogst worden of begraasd in het betrokken campagnejaar (wel mag/moet het gemaaid worden in het kader van de minimumactiviteit). Dit is essentieel, onder andere gelet op de uitzondering op de definitie van blijvend grasland wanneer een perceel meer dan vijf jaar als ecologisch aandachtsgebied braak ligt. Dit laat toch veronderstellen dat grassen op braakliggend land niet uitgesloten zijn. Vraag 2.7 Voor de EAG Braakliggend land geldt een minimale aanhoudingsperiode van 1 maart tot en met 31 augustus. Waarom werd deze aanhoudingsperiode gekozen? In de voorgaande vraag werd gesteld dat het duidelijk moet zijn dat het gras niet mag geoogst worden of begraasd in het betrokken campagnejaar (en wel mag/moet het gemaaid worden in het kader van de minimumactiviteit). Wil dit zeggen dat er enkel mag gemaaid worden en het maaisel moet ter plaatse blijven gedurende het ganse jaar of gedurende de aanhoudingsperiode van de braak: 1 maart tot en met 31 augustus? De minimale aanhoudingsperiode is er gekomen om het mogelijk te maken dat een wintergewas nog geoogst zou kunnen worden (vóór 1 maart) en dat er in het najaar een winterteelt kan ingezaaid worden voor de volgende campagne. Dat is de enige vorm van landbouwproductie die getolereerd wordt op het braakliggend land dat in een bepaalde campagne als EAG dienst doet. Hetgeen wat op het braakliggend land groeit tijdens de aanhoudingsperiode mag niet tot een landbouwproductie leiden, dus ook niet na de aanhoudingsperiode. De verplichting tot maaien in het kader van minimaal onderhoud is dan ook eerder van toepassing op braakliggend land dat meerdere jaren op eenzelfde perceel als EAG wordt aangegeven. 3. Landschapselementen 3.1. Algemeen Vraag Kunnen hagen en individuele bomen meetellen voor EAG landschapselementen? 7

8 Nee, hagen zijn lijnvormige objecten en individuele bomen zijn punten. Enkel vlakvormige landschapselementen (houtkanten, poelen, enz.) gelegen op of aangrenzend aan bouwland, tellen mee voor EAG landschapselementen. Vraag Kan een landbouwer nu nog een EAG-landschapselement beginnen aanleggen/aanplanten? Of geldt de activatie voor EAG enkel voor de reeds bestaande landschapselementen? Dat kan hij zeker: op het moment van de aangifte moet hij het kunnen aanduiden en als hij nog landschapselementen wil aanleggen, dan kan dat nu zeker nog. Let wel, enkel vlakvormige landschapselementen komen in aanmerking: houtkanten, groep van bomen, akkerranden, poelen en sloten Houtkanten Vraag Zijn er beperkingen of bepalingen met betrekking tot de soorten bomen en struiken die mogen / moeten voorkomen in een houtkant (al dan niet inheems)? Nee, de enige beperkingen die aan een houtkant worden opgelegd zijn: een minimale oppervlakte van 0.01 hectare en maximaal 10 meter breed. Vraag Kunnen bestaande houtkanten waar er nu al HKW bij staat (waar een BO op loopt) meetellen als EAG of gaat het louter om nieuw aangelegde houtkanten? Zie vraag Bomen in groep 3.4. Akkerranden Vraag Kunnen akkerranden op gelijk welk perceel gelegd worden als rand? Of zijn daar specifieke plaatsen voor voorzien (bijvoorbeeld langs een holle weg)? Of zijn dit enkel de randen uit de beheerovereenkomsten van VLM? 8

9 Akkerranden kunnen enkel op een perceel bouwland of grenzend aan een perceel bouwland worden aangegeven. Dit ongeacht de locatie ten opzichte van het perceel bouwland. De randen uit de beheerovereenkomsten van VLM staan hier los van. EAG Akkerranden hebben een minimum breedte van 1 meter en maximum 20 meter. De akkerrand moet wel ter beschikking zijn van de landbouwer (dit is vooral van belang wanneer deze akkerrand aangrenzend is). Vraag Moeten deze ingezaaid worden? Indien ja, met welk gewas? Er mag geen landbouwproductie plaatsvinden op de akkerranden. Er mag geen gewas worden ingezaaid Poelen Vraag Kunnen bestaande poelen waar er nu al POE bij staat (waar een BO op loopt) meetellen als EAG of gaat het louter om nieuw aangelegde poelen? Zie vraag Vraag Mogen dieren nog drinken uit de EAG poel? Mag er nog water uit gehaald worden om te beregenen? Ja, daar gelden geen beperkingen voor. Vraag Stel, een poel is 0.08 hectare groot, hoe kan een landbouwer berekenen voor welke oppervlakte deze meetelt voor EAG? De oppervlakte van de poel vermenigvuldigd met de wegingsfactor van 1.5 geeft 0.12 hectare Grachten Vraag Er zijn nog enkele onduidelijkheden welke waterlopen nu juist in rekening kunnen worden gebracht voor bufferstroken onder ecologisch aandachtsgebied. Volgens ALV zijn dit de waterlopen volgens GRB en aangegeven op fotoplan. Welke waterlopen worden dan juist bedoeld? Op E-loket staan enkel de waterlopen in kader van de mestwetgeving waar landbouwers de afstandsregels moeten respecteren: bevaarbare en niet-bevaarbare 1ste, 2de en 3de cat. Of wordt er een onderscheid gemaakt op de fotoplannen tussen deze waterlopen en de GRB? 9

10 Voor de LE grachten geldt dan dat de waterloop minimaal 2m breed moet zijn en maximaal 6m. Worden die ook aangeduid? Of hoe kan boer weten welke waterloop hiervoor in aanmerking komt? Moet hij zelf die breedte gaan meten of schatten? Op het e-loket worden momenteel 2 types van waterlopen weergegeven (zie ook vraag 4.1): Type / bron Doel De bevaarbare en onbevaarbare waterlopen / bron: VHA De nietsubsidiabele waterlopen / bron: GRB Dit zijn de waterlopen waar men in het kader van het mestdecreet en de overeenkomsti ge randvoorwaar den rekening moet mee houden Deze waterlopen zijn niet subsidiabel en mogen bijgevolg niet ingesloten worden in het perceel Waar te vinden Standaard als blauwe streepjes lijn op de kaart bij percelen behandelen via kaart Standaard als blauw gearceerde lijn op de intekenscher men Opmerking In het kader van de vergroening zal dit verder worden gedifferentieerd daar voor: * EAGgrachten: enkel GRB-grachten van minimaal 2 meter en max 6 meter breedte in aanmerking komen * EAGbufferstroken: kan langs alle GRB-grachten vanaf 2 meter Visualisatie Daarmee kan de boer vandaag nog steeds niet uitmaken welke beek in aanmerking komt en welke niet. Men moet immers de differentiatie nog opmaken. Wanneer zal dat gebeuren of tegen wanneer is die oefening afgewerkt? De differentiatie moet inderdaad nog gemaakt worden, maar de landbouwer kan wel met de meettool op e-loket een indicatie krijgen van hoe breed de gracht is. De differentiatie zelf zal pas online staan met de nieuwe campagne (februari 2015). Hoe moet een landbouwer een gracht die wel in aanmerking komt voor EAG interpreteren? Kan men 6m² per lopende meter nemen? : steeds aan 50%, dus 3m² per lopende meter langs de gracht. Loopt de gracht door jouw perceel dan heb je 2 aangrenzende zijden ter beschikking elk aan 50%, dus voor totaal 100% 10

11 Wat indien een beek loopt tussen twee percelen? Kan men dan elk 3m² nemen of mag men onderling tussen de boeren afspreken? : altijd 50% per grenzende zijde (zie vraag 1) Wat indien de beek gelegen is langs de openbare weg? : Indien de gracht in het GRB staat aangeduid en ze voldoet aan de afmetingen, zal ze meetellen Wat indien beek ligt tussen enerzijds akkerland en de andere kant als permanent grasland? Kan de akkerbouwer dan 6m² nemen per lopende meter beek? : Altijd 50%, dus ook hier 3m² per lopende meter Vraag Een gracht van 3 meter breed kan meegeteld worden als EAG. Stel dat er 2 verschillende landbouwers grenzen aan de gracht. Voor wie komt EAG in aanmerking? Ieder voor de helft indien beide aanvragen? Indien 1 landbouwer aanvraagt: voor de helft of volledig in aanmerking? De gracht moet minstens 2m zijn en max 6 m, maar de breedte op zich maakt geen verschil. Indien beide landbouwers de gracht aangeven als EAG waarbij er BOUWLAND naast de gracht ligt, zal dit bij beide landbouwers voor de helft meegeteld worden (ook indien 1 landbouwer de aanvraag doet, telt de gracht maar voor de helft). 1 lopende m gracht wordt omgerekend 3m² EAG-oppervlakte aan elke kant van de gracht. Een gracht die in een perceel bouwland loopt wordt dan voor 2*3m² per lopende meter geteld. Landbouwer A en B krijgen elk 50% van de gracht als EAG toegewezen Landbouwer C krijgt 100% Landbouwer D krijgt 50% en landbouwer E krijgt deels 50% en deels 100% Vraag Een gracht waarvan de wanden uit beton bestaan kan niet meetellen als landschapselement voor EAG. Kan echter het volgende wel meetellen? Gebetonneerd maar met grote gaten, zodat er zeker begroeiing door kan. Deze vorm van betonnering is enkel om het afkalven van de oever tegen te 11

12 gaan. Er is wel degelijk oevervegetatie aanwezig. Een jaar nadat deze betonnering geplaatst is, is deze quasi niet meer te zien, enkel wanneer het water zeer laag staat. In de verordening 639/2014 staat letterlijk dat Kanalen met betonnen wanden niet als ecologisch aandachtsgebied beschouwd worden. Of de EC hiermee enkel volledige betonnen wanden bedoeld is niet duidelijk. Wanneer wanden zijn opgebouwd uit betonnen doorgroeielementen langs waar de normale bermvegetatie zich kan ontwikkelen, zorgt dit wel voor een natuurvriendelijke oeverversteviging en voor een ecologische meerwaarde ten opzichte van een volledig betonnen wand. De Engelstalige versie van de verordening spreekt ook van Channels with walls of concrete. In dit opzicht maken we een uitzondering voor de grachten waarvan de wanden toch nog een natuurlijk uitzicht verkregen hebben door een aangepaste constructie. 4. Bufferstroken (langs waterlopen) Vraag 4.1 Langs welke waterlopen kunnen bufferstroken in aanmerking komen voor vergroening? Is dit volgens categorie of moeten er minimale breedtes zijn van de waterlopen? Klopt het dat enkel de langste zijde van percelen in aanmerking komt? Dit zijn de waterlopen die door het Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen (AGIV) zijn gekarteerd in het Grootschalig Referentiebestand (GRB). Meer bepaald de objecten met de entiteit wtz uit het GRB. De langste zijde van de bufferstrook komt in aanmerking, deze kan echter wel op de kortste zijde van het perceel voorkomen (zie ook vragen en 3.5.2). Vraag 4.2 De minimumbreedte van een bufferstrook is 5 meter. Wat is de maximumbreedte? Er is geen maximumbreedte vastgelegd voor een bufferstrook. Bij plaatscontroles zal worden nagegaan of er minimaal een bufferstrook van 5 meter breed aan alle voorwaarden voldoet voor ecologisch aandachtsgebied. Aangezien we gaan werken met een omzettingsfactor is een maximumbreedte van weinig betekenis: per lopende meter zal 9 m² in rekening gebracht worden als EAG, ook al is de bufferstrook bijvoorbeeld 10 meter breed. Vraag 4.3 Geklasseerde waterlopen worden jaarlijks geruimd (sommige zelfs tweemaal) en de ruimingsspecie wordt daarna open gespreid in een zone van 5 meter naast de waterloop waardoor de begroeiing in de bufferstrook grotendeels wordt vernietigd. Kan de landbouwer hierdoor in de problemen komen indien hij deze bufferstrook activeert voor EAG? Reguliere onderhoudswerken kunnen gebeuren zonder dat dit gevolgen heeft voor het meetellen van de bufferstrook als EAG. Bij schade moet deze hersteld worden met melding aan de buitendienst van Landbouw. 12

13 Vraag 4.4 Kan een bufferstrook tussen een waterloop en een perceel bouwland ingezaaid met tijdelijk grasland? Ja. Vraag 4.5 Mag er op bufferstroken gereden worden? Ja, maar de bufferstrook mag niet als weg beginnen dienen! Vraag 4.6 In welke hoedanigheid tellen bufferstroken mee voor EAG? Bufferstroken kunnen zowel meetellen als deel van het bouwland en als aparte strook (perceel) die direct grenst aan het bouwland (de bufferstrook moet wel minstens vijf meter breed zijn). Vraag 4.7 Hoe kan bij controle het onderscheid gemaakt worden tussen de bufferstrook en het overige perceel bij bufferstroken aangelegd met tijdelijk grasland, met op het hoofdperceel (aangrenzend aan de bufferstrook) ook de teelt tijdelijk grasland (bouwland)? Wanneer de bufferstrook begraasd of gemaaid wordt, moet deze duidelijk onderscheidbaar zijn van het aangrenzende bouwland. Indien zowel de bufferstrook als het aangrenzende bouwland bestaat uit tijdelijk grasland (zelfde gewas), kan dit onderscheid bijvoorbeeld gemaakt worden door een draad tussen beiden te spannen. Vraag 4.8 Indien het volledige perceel (inclusief bufferstrook) ingezaaid is met graan, maar waarbij de bufferstrook niet geoogst wordt (blijft bijvoorbeeld op het veld als voer voor wild in het kader van de jacht), kan dit perceel dan voldoen als EAG bufferstrook? Eén van de voorwaarden voor een EAG bufferstrook is dat er geen landbouwproductie op mag gerealiseerd worden. Dit betekent niet bemesten en geen gewasbeschermingsmiddelen gebruiken. Door niet te oogsten is voldaan aan de voorwaarde om niet te produceren. Vraag 4.9 Kan een bufferstrook ook op niet-subsidiabel landbouwareaal gelegen zijn? 13

14 Nee. Bufferstroken moeten gelegen zijn op het subsidiabel areaal van de landbouwer en dit op basis van het volgende: Artikel 43, lid 1 van V1307/2013 stelt dat de landbouwer de vergroeningsmaatregelen moet nemen op al zijn subsidiabele oppervlakte; Artikel 46, lid 2, c) voorziet in een expliciete afwijking van de bepaling in artikel 43, lid 1 voor de landschapselementen: deze kunnen wanneer ze aangrenzend zijn, behoren tot het niet subsidiabele areaal; Artikel 46, lid 2, d) voorziet niet in een dergelijke afwijking voor bufferstroken; Artikel 46, lid 2, laatste alinea stelt dat bufferstroken kunnen grenzen aan het bouwland dat de landbouwer heeft aangegeven, m.a.w. bufferstroken kunnen ook bestaan uit blijvend grasland (is ook vernoemd in artikel 46, lid 2, d)) en blijvende teelten; Artikel 45, lid 5 van V639/2014 stelt dat langs waterlopen gelegen bufferstroken stroken met oevervegetatie van maximaal 10 m breed mogen omvatten. Deze oevervegetatie beschouwen wij ook als onderdeel van het subsidiabel areaal (naar analogie met houtkanten die tot een breedte van 10 m wel tot het subsidiabel areaal gerekend worden, zit er toch enige logica in om oevervegetatie tot 10 m breed ook als subsidiabel te beschouwen) Zodat we kunnen concluderen dat EAG-bufferstroken gelegen moeten zijn op subsidiabel areaal van de betrokken landbouwer. 5. Agroforestry Vraag 5.1 Komen alle agroforestrypercelen in aanmerking voor EAG of enkel deze die aangeplant zijn via de aanplantsubsidie (pijler II)? Agroforestry komt enkel in aanmerking voor EAG als: het is/wordt aangelegd met PDPO-steun (zie Artikel 45, lid 6 van V639/2014); er minder dan 100 bomen / ha op het perceel aanwezig zijn (tenzij het om oogstbare bomen gaat); het perceel subsidiabel bouwland is. 6. Stroken subsidiabel areaal langs bosranden Vraag 6.1 Indien gekozen wordt voor subsidiabele stroken langs bosranden mét productie, is er geen enkele beperking inzake teelt. Kan een landbouwer met andere woorden elke strook langs een bosrand (ongeacht gebruik en teelt) opnemen als strook in het kader van EAG? Ja, deze strook telt dan mee voor 1.8m² per lopende meter langs de bosrand. Vraag 6.2 Wat moet je als landbouwer extra doen bij het EAG-type Subsidiabele strook langs bosranden met productie? Voor welke EAG-oppervlakte telt deze strook dan mee? Naast een bos liggen en de strook volledig identiek uitbaten als de rest van het perceel bouwland is voldoende voor het type EAG Subsidiabele strook langs een bosrand met productie. De strook moet niet apart worden ingetekend. 1 lopende meter telt in dit geval mee voor 1,8m² EAG. 14

15 7. Korte omloophout 8. Beboste gebieden (onder PDPO) Vraag 8.1 Aan welke voorwaarden moet een bebost gebied voldoen om in aanmerking te komen voor EAG? Alle bebossingen van landbouwgrond in het kader van PDPOI, II en III komen in aanmerking voor EAG. Vraag 8.2 Moet het contract met ANB afgesloten zijn vóór een bepaalde datum? Het betrokken perceel moet van 1/1 tot en met 31/12 in eigen gebruik zijn om het te kunnen activeren voor EAG Beboste gebieden. Met andere woorden een contract moet ingaan voor 1 januari CMP om het perceel in de CMP te kunnen activeren. Vraag 8.3 Geldt voor beboste gebieden de voorwaarde niet dat het naast bouwland moet gelegen zijn? Bvb. een bebost perceel dat volledig omringd is door bos of blijvend grasland, komt in aanmerking in kader van EAG? Inderdaad, dergelijke beboste gebieden moeten niet naast bouwland gelegen zijn. Dit is een uitzondering tov de andere EAG (samen met areaal met hakhout met korte omlooptijd). 9. Groenbedekking Vraag 9.1 Is er een lijst van groenbedekkers beschikbaar en welke de mogelijke mengsels mogen zijn? Zie bijlage 1 van de informatiefiche ivm EAG: %20ecologisch%20aandachtsgebied_v pdf Vraag 9.2 Kan een boer in de polders afwijken van de verplichte inzaai voor 1 september en zich inschrijven in de algemene regeling zoals in de andere landbouwstreken waarbij de GB wordt aangehouden tot 1 februari? Neen, dat is niet mogelijk. Vraag 9.3 Zit soja ook in de lijst van de toegelaten EFAS vlinderbloemigen? 15

16 Tot nu toe werd geen uitzondering gemaakt voor soja, enkel erwten en bonen voor menselijke consumptie hebben we uitgesloten. Vraag 9.4 Een landbouwer moet EAG toepassen en heeft daarvoor een oppervlakte groenbedekker voorzien. Door ongunstige weersomstandigheden kan hij echter niet inzaaien waardoor hij niet voldoet aan de voorwaarde. Wordt dit aanzien als uitzonderlijke omstandigheid of welk is het gevolg op de uitbetaling van zijn vergroeningspremie/basisbetaling? De landbouwer moet zelf voldoende marge voorzien bij zijn aangifte op 21/04/CMP. Weersomstandigheden kunnen niet als uitzonderlijke omstandigheid worden beschouwd. Vraag 9.5 Welke mengsels mogen voorkomen in de EAG groenbedekker? Is er voor een eventueel derde gewas een minimale zaaidichtheid van toepassing? In het mengsel mogen alleen gewassen voorkomen die in de lijst (zie vraag 9.1) voorkomen en de minimale zaaidichtheid is enkel voor twee gewassen in het mengsel van toepassing, voor de andere gewassen geldt deze niet. Vraag 9.6 Kunnen groenten of fruit een uitzondering krijgen op de verplichting van mengsels voor groenbedekkers voor de activatie van EAG (voorbeeld: in het kader van de bestrijding van aaltjes)? Nee, het is Europees bepaald dat het steeds een mengsel moet zijn. Vraag 9.7 Moeten de vanggewassen ook variëren per perceel? De oppervlakte aan groenbedekking kan meetellen voor EAG. Dit mag allemaal hetzelfde type vanggewas zijn op de verschillende percelen, zolang het maar steeds over een mengsel gaat. Vraag 9.8 Kan beheerovereenkomst water (BO Water) gecombineerd worden met EAG groenbedekking? Zie vraag Vraag 9.10 Kan beheerovereenkomst fauna voedselgewas meetellen voor EAG groenbedekking? Zie vraag

17 Vraag 9.11 Is één teelt als vanggewas niet meer voldoende om in aanmerking te komen voor EAG? Mosterd en snijrogge komen dus niet meer in aanmerking? Het EAG-vanggewas moet steeds een mengsel zijn van gewassen opgenomen in de lijst. Snijrogge en mosterd staan beiden op de lijst, in een mengsel zijn ze met andere woorden wel mogelijk. Vraag 9.12 Alle groenbedekkers zullen voor 1 oktober moeten ingezaaid worden in de Zandleemstreek. Praktisch is dit niet haalbaar omdat in oktober de meeste maïs geoogst / gehakseld wordt. Wat nu? Groenbedekkers in de zandleemstreek die na 1 oktober worden ingezaaid kunnen niet gebruikt worden voor EAG. De uiterste inzaaidatum moet ten allen tijde worden gerespecteerd. Vraag 9.13 Als je veldbonen (droog geoogst) inzaait voor vergroening, mag dit dan ook met als ondergewas gras of moet dit 100% veldbonen zijn? In het kader van EAG groenbedekking is een onderzaai gras toegestaan onder het hoofdgewas. Dit hoofdgewas is dan Tuin en veldbonen (droog geoogst). Onderzaai van gras blijkt wel een teelttechniek die niet echt gangbaar is en is voorlopig enkel uitgetest met maïs volgens onze ADLO-voorlichters. Verder stelt Dept. LV zich ook de vraag of onderzaai van gras mogelijk is na de inzaai van voedererwten of veldbonen. Het kan zeker niet de bedoeling zijn om een bijvoorbeeld zowel het gras als de vlinderbloemige samen te oogsten voor inkuiling; In het kader van EAG stikstofbindende gewassen is dit niet toegestaan en moeten 100% veldbonen worden ingezaaid. Vraag 9.14 Wat is de reden dat de groenbedekking moet ingezaaid zijn voor 1/10? Europa stelt voorop dat inzaai voor 1 oktober moet gebeuren (Als je eind september nog mag inzaaien, dan kunnen enkel nog grasachtigen. Facelia, zijn dan niet meer mogelijk). POLDERS: In de polders moet de landbouwer inzaaien voor 1 september. 6 weken groeiperiode geeft een goede groenbedekker en vanaf 15 oktober kan hij terug inwerken omdat hij moet ploegen voor de winter. Ploegen na de winter in de polder kan niet teelttechnisch. Na de hoofdteelt heeft het perceel op deze manier nog 2 maanden een gewas dat eventueel nog in bloei kan komen, dat een meerwaarde heeft voor fauna en ook voor bodemfauna als je de groenbedekker inwerkt. Het risico op uitspoeling is zeer klein in de polder omwille van de zware gronden; LEEMSTREEK: Ook voor de leemstreek is 1 februari te laat om in te werken. Daarom is het best om naar duidelijkheid toe te opteren voor 1 systeem. Dan is de conclusie: inzaai voor 1 oktober zoals Europa vooropstelt en inwerken ten vroegste vanaf 1 december; ZANDLEEMSTREEK: In Oost- en West-Vlaanderen gebeurt er weinig winterploegwerk. In streek van Vlaams-Brabant gebeurt er wel veel winterploegwerk. Een vroege inwerkdatum 17

18 is echter voor zandleemstreek moeilijk te verkopen. Conclusie: inzaai voor 1 oktober en inwerken vanaf 1 februari. Vraag 9.15 Mag een EAG groenbedekker na de minimale aanhoudingsperiode geoogst worden? Groenbedekker in het kader van ecologisch aandachtsgebied mag niet geoogst, noch begraasd worden. Ook niet na de minimale aanhoudingsperiode. Het vanggewas of de groenbedekker moet na de aanhoudingsperiode (mechanisch) vernietigd en ondergewerkt worden. Vraag 9.16 Het inzaaien van een groenbedekker komt in aanmerking om te voldoen aan het EAG. Deze GB moet echter voor 1/10 in zandgrond worden gezaaid. Volstaat het om deze reeds mee in te zaaien onder de maïs of mag dit niet? : Onderzaai van gras onder de hoofdteelt is toegelaten voor een EAG-groenbedekker. We koppelen daar wel de voorwaarde aan dat de grasmat niet vernield mag worden bij oogstwerkzaamheden, er moet namelijk tijdens aanhoudingsperiode een voldoende dichte grasmat aanwezig zijn. Vraag 9.17 Mag gras nog enkelvoudig gezaaid worden om als groenbedekker voor EAG in aanmerking te komen? Op de lijst die je kan downloaden van het internet staat De groenbedekker of vanggewas moet u aanleggen door het inzaaien van een mengsel van groenbedekkers of vanggewassen of door gras onder het hoofdgewas in te zaaien. : Als groenbedekking moet gras altijd in een mengsel met een ander gewas van de lijst voorkomen, als onderzaai moet gras niet in een mengsel voorkomen en kan deze uit één variëteit bestaan. Vraag 9.18 Kan men een groenbedekking gras klaver eerst klepelen of maaien en dan behouden na 15 oktober (Polders) als voorteelt gras in de teelt gras + mais het volgend jaar? En/of is inwerken van de groenbedekker en het opnieuw inzaaien van gras na 15 oktober een mogelijkheid? : Nee, het vanggewas of de groenbedekker moet na de aanhoudingsperiode (mechanisch) vernietigd en ondergewerkt worden. De groenbedekker mag immers geen oogst opleveren. Voor het tweede deel van de vraag verwijzen we naar Artikel 45 lid 9 tweede alinea van V639/2014. Dit artikel stelt het volgende: Onder de arealen met vanggewassen en groenbedekking vallen niet de arealen met wintergewassen die normaliter in de herfst worden ingezaaid om te worden geoogst of begraasd. Wanneer je interpreteert dat de inzaai van gras na 15 oktober, dus na vernietiging van de eigenlijke groenbedekker, een wintergewas oplevert dat zal geoogst of begraasd worden, dan moeten we concluderen dat dit niet verenigbaar is, ook al heeft er al een groenbedekker op het perceel gestaan die aan de opgelegde voorwaarden heeft voldaan. 18

19 Vraag 9.19 Stel: een mengsel met (per ha) bijv : 15 kg Italiaans raaigras en 5 kg gele mosterd; of een mengsel 5 kg gele mosterd/6 kg bladrammenas/ 9 kg Italiaans raaigras ; mogen dan deze mengsels in maart doodgespoten worden? Dit omdat er wel degelijk grasachtigen inzitten. : In het MB werd opgenomen dat wanneer een gras in het mengsel zit, voor dat gras eveneens minstens 50% van de aangegeven zaaidichtheid moet gerespecteerd worden. Dit werd gedaan om te vermijden dat de inzaai een beperkte hoeveelheid gras de mogelijkheid zou bieden om het verbod op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te omzeilen. Vraag 9.20 Als je een perceel maar moet gebruiken van 21 april tot 31 december, hoe kan een landbouwer dan garanderen dat de groenbedekkers blijven staan tot 1 februari (zandleem en andere)? : Wanneer de landbouwer niet langer de gebruiker zou zijn in het volgende jaar, moet hij de nodige afspraken maken met de nieuwe gebruiker om ervoor te zorgen dat de groenbedekker er effectief blijft staan tot 1 februari. Indien wordt vastgesteld dat dit niet het geval is, zal dit gevolgen hebben voor de vergroeningsbetaling van de oorspronkelijke gebruiker die de groenbedekker als EAG heeft aangeduid. Vraag 9.21 Een vraag in verband met het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen bij vanggewassen in het kader van ecologisch aandachtsgebied. Op de website staat dat grassen mogen doodgespoten worden na de aanhoudingsperiode. Maar dit is strijdig met de wetgeving rond derogatie waarbij precies die landbouwers het gras eerst moeten maaien vooraleer mais te zaaien om aldus hogere bemestingsnormen te mogen toepassen? : Groenbedekking als ecologisch aandachtsgebied is niet combineerbaar met derogatie op hetzelfde perceel. Voor derogatie MOET er namelijk geoogst worden en voor EAG MAG er NIET geoogst worden. Deze voorwaarden zijn onverenigbaar en de landbouwer zal dus moeten kiezen tussen ofwel de groenbedekker gebruiken voor derogatie (er vanuit gaande dat die er komt in 2015), ofwel voor EAG. Wat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen bij de EAG betreft is het algemeen principe: Als er voor het toepassen van andere maatregelen dwingende voorwaarden zijn waarbij een volledig verbod van gewasbeschermingsmiddelen wordt voorgeschreven, moeten die voorwaarden uiteraard in aanmerking genomen worden. De uitzonderingen die Dept. LV bepaalt kaderen enkel in EAG en zijn niet bedoeld om in te grijpen op andere regelingen (zoals vb derogatie). 10. Stikstofbindende gewassen Vraag 10.1 Is er een lijst van stikstofbindende gewassen beschikbaar? Zie bijlage 2 van de informatiefiche ivm EAG: 19

20 %20ecologisch%20aandachtsgebied_v pdf Vraag 10.2 Een landbouwer zaait op een perceel een groenbedekker in na voedererwten of bonen. Kan men op deze groenbedekker ook EFA activeren? Nee, eenzelfde perceel kan slechts eenmaal als EAG worden aangegeven. Met andere woorden, dit perceel kan niet in aanmerking komen voor EAG groenbedekker als het eerder al als EAG stikstofbindend gewas was geactiveerd. Vraag 10.3 Telt grasklaver mee voor EAG stikstofbindend gewas? Nee, grasklaver is een mengsel van een stikstofbindend met een niet-stikstofbindend gewas en kan bijgevolg niet meetellen voor EAG stikstofbindend gewas. Vraag 10.4 Kan een combinatie van voedererwten en zomergerst als stikstofbindend gewas meetellen? Nee. Vraag 10.5 Als je voedererwten inzaait voor vergroening, mag dit dan ook met als ondergewas gras of moet dit 100% erwten zijn? Enkel zuivere vlinderbloemige teelten (of mengsels daarvan) tellen mee als stikstofbindend EAG. Daarom worden erwten op gras beschouwd als een NIET toegelaten mengsel en komt dit dus NIET voor EAG in aanmerking. Dat zou dan een soort VLI-mengsel zijn zoals grasklaver, en dat mag ook niet. Vraag 10.6 Om aan het ecologisch aandachtsgebied te voldoen kan geopteerd worden voor N-bindende gewassen. Indien prinsessenbonen geteeld worden, komt dit dan ook in aanmerking voor het ecologisch aandachtsgebied? Indien niet, welke bonen komen wel in aanmerking? Prinsessenbonen (altijd voor industriële verwerking of vers verbruik) kunnen niet in aanmerking komen voor het Ecologisch Aandachtsgebied (EAG) type Stikstofbindende gewassen. Wat bonen betreft zijn enkel Tuin- en veldbonen (droog geoogst) toegestaan voor EAG. Met andere woorden 20

21 enkel bonen voor voederproductie komen in aanmerking voor EAG Stikstofbindende gewassen (geen bonen voor menselijke consumptie). Vraag 10.7 Wat indien een perceel luzerne zowel voor EAG als voor VLI wordt geactiveerd? Het is steeds mogelijk VLI te activeren op uw Luzerne percelen (om de VLI premie te krijgen). Bedrag voor luzerne: 450 euro/ha. Arealen met VLI die ook worden gebruikt voor EAG kunnen samen voorkomen, MAAR dan zal het areaal VLI enkel meetellen om de verbintenisoppervlakte VLI te behalen. Er zal geen VLI premie voor deze oppervlakte worden uitbetaald, want hier zal de vergroeningspremie voor betaald worden (indien aan de voorwaarden wordt voldaan). Vraag 10.8 Sommige landbouwers willen erwten zaaien eind maart en direct met de erwten Italiaans raaigras zaaien (onder het hoofdgewas erwten). Na de oogst van de erwten kan dit Italiaans raaigras verder nog 1 x gemaaid worden VOOR 1 oktober, en dan blijven liggen tot in februari. Dan kan de veehouder volgende doen: die oppervlakte erwten is dan een extra teelt + telt voor 0,7 mee als EAG + het gras nadien telt voor 0,3 mee als EAG. Klopt deze redenering? Mogen dus landbouwers erwten zaaien en direct erna het gras (als dekvrucht)? Een perceel kan slechts eenmaal meetellen als EAG. In het voorbeeld kan de landbouwer ofwel zijn erwten als N-bindend gewas laten meetellen, ofwel de onderzaai met gras als groenbedekker. Gelet op het verschil in wegingsfactor kiest hij wel best voor N-bindend gewas, waar evenwel ook de inzaai van groenbedekker aan gekoppeld is. Als hij kiest voor onderzaai met gras als groenbedekker, dan heeft hij niet de mogelijkheid om een snede te maaien (ook niet vóór 1 oktober). 21